zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Giáo dục học

Dạy học Tự nhiên - Xã hội ở tiểu học theo định hướng giáo dục STEM

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

62
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo dục STEM góp phần hình thành cho học sinh những năng lực về STEM và các năng lực lực bổ trợ cần thiết cho học sinh trong cuộc sống. Bài viết nhằm giới thiệu về một số kết quả nghiên cứu của chúng tôi về dạy học Tự nhiên - Xã hội tại hai trường tiểu học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh theo định hướng STEM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Dạy học Tự nhiên - Xã hội ở tiểu học theo định hướng giáo dục STEM

Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học DẠY HỌC TỰ NHIÊN - XÃ HỘI Ở TIỂU HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM Nguyễn Thị Mộng Trinh*, Trần Thị Thanh Tuyền, Lê Thanh Trúc, Lê Hồng Xuyên Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh *Tác giả liên lạc: mongtrinh0603@gmail.com TÓM TẮT Giáo dục STEM góp phần hình thành cho học sinh những năng lực về STEM và các năng lực lực bổ trợ cần thiết cho học sinh trong cuộc sống. Các năng lực này được hình thành từ sự trải nghiệm của học sinh, thông qua việc giải quyết các vấn đề. Chương trình Tự nhiên - Xã hội ở tiểu học có nhiều điều kiện thuận lợi trong việc tổ chức dạy học theo định hướng STEM. Bài viết nhằm giới thiệu về một số kết quả nghiên cứu của chúng tôi về dạy học Tự nhiên - Xã hội tại hai trường tiểu học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh theo định hướng STEM. Từ khóa: Tự nhiên, Xã hội, tiểu học, mô hình, giáo dục STEM. TEACHING SCIENCE - SOCIETY IN PRIMARY LEVEL IN THE ORIENTATION OF STEM Nguyen Thi Mong Trinh*, Tran Thi Thanh Tuyen, Lê Thanh Truc, Le Hong Xuyen Ho Chi Minh city University of Education *Corresponding Author: mongtrinh0603@gmail.com ABSTRACT STEM education contributes to develop the student's STEM capacities and the necessary background capacities for students in life. These capacities are formed from the student's experience, through solving problems. The Science - Society program in primary education has a lot of advantages in organizing STEM - oriented teaching. This article aims to introduce some of our research results on teaching Science - Society in two primary schools in Ho Chi Minh City in the orientation of STEM. Keywords: Science, society, social, primary, procedure, method, STEM education. TỔNG QUAN hợp và sáng tạo, người học sẽ có nhiều STEM là viết tắt của 4 từ Khoa học cơ hội để tìm kiếm môn học mà bản (Science), Công nghệ (Technology), thân yêu thích và đam mê. Từ đó, sẽ có Kỹ thuật (Engineering) và Tóa n học định hướng tốt hơn khi chọn chuyên (Mathematics). Với mô hình giáo dục ngành cho các bậc học cao hơn và là STEM, các kiến thức và kỹ năng trong nền tảng vững chắc cho cả sự nghiệp các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ trong tương lai của mình. Bên cạnh đó, thuật và Tóa n học được truyền đạt đan dạy học theo định hướng STEM là một xen và kết hợp với nhau cho người học trong những cách thức có thể giúp cho trên cơ sở học qua thực hành và hướng học sinh có khả năng tự học, cảm nhận đến giải quyết các vấn đề thực tiễn. Với được sự hứng thú trong học tập, để từ việc tiếp thu kiến thức một cách tích đó hình thành nên ý thức tự học. Tuy 275
Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học giáo dục STEM xuất hiện ở Việt Nam hội theo định hướng giáo dục STEM. trong vài năm gần đây nhưng chỉ mới Bên cạnh đó, đề tài cũng thiết kế và xây đang ở bước truyền thông và mang tính dựng nội dung dạy học Tự nhiên - Xã thử nghiệm, chưa được nghiên cứu sâu, hội theo định hướng giáo dục STEM, chưa thực sự trở thành một hoạt động bao gồm 2 kế hoạch dạy học chi tiết, 5 giáo dục chính thức trong trường phổ mô hình ứng dụng, 5 tài liệu hướng dẫn thông. dành cho giáo viên và học sinh về 5 mô Ở tiểu học, chương trình môn Tự nhiên hình trên để phục vụ cho nhu cầu tham - Xã hội có vai trò hình thành những khảo thông tin của giáo viên, học sinh hiểu biết cơ bản, nền tảng về thế giới và những người quan tâm về giáo dục xung quanh cho học sinh tiểu học. STEM ở tiểu học. Chương trình môn học này được xây dựng theo tính tích hợp và tính mở, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU trang bị những hiểu biết và kĩ năng cần Phương pháp nghiên cứu lý thuyết thiết cho học sinh ở các bậc học cao Nghiên cứu, phân tích và tổng hợp tài hơn. Theo như nghiên cứu, chương liệu về giáo dục tích hợp theo định trình môn Tự nhiên - Xã hội ở tiểu học hướng giáo dục STEM. có nhiều nét tương đồng với giáo dục Phương pháp nghiên cứu thực tiễn STEM, bởi đây là môn khoa học ứng Thiết kế, điều tra, thực nghiệm, phân dụng các kiến thức nền tảng của các tích và xử lý số liệu, thống kê tóa n học: môn khoa học cơ bản như Tóa n học, Phương pháp thiết kế: Thiết kế các mô Vật lí, Hóa học…, bản thân môn Tự hình cho bài học theo định hướng giáo nhiên - Xã hội cũng là một thành tố dục STEM và các tài liệu hướng dẫn trong STEM. Do đó, chương trình này dành cho GV và HS. có nhiều điều kiện thuận lợi cho việc tổ Phương pháp điều tra chức dạy học theo định hướng STEM. Sử dụng bảng câu hỏi để khảo sát mức Vì vậy, việc nghiên cứu về giáo dục độ hiệu quả của bài học đối với HS sau STEM nói chung và dạy học môn Tự các buổi dạy thực nghiệm, ghi nhận lại nhiên - Xã hội ở tiểu học theo định các thông tin, số liệu trong suốt quá hướng giáo dục STEM nói riêng là trình khảo sát. hoàn toàn có cơ sở và phù hợp với định Phương pháp thực nghiệm hướng đổi mới căn bản giáo dục Việt Tiến hành thực nghiệm sư phạm các Nam theo hướng phát triển năng lực ở tiết học theo định hướng giáo dục người học nhằm đáp ứng những đòi hỏi STEM ở môn Tự nhiên - Xã hội tại các của xã hội hiện đại. Mục tiêu của trường tiểu học để thu thập thông tin, nghiên cứu là xây dựng một số bài học số liệu cần thiết cho quá trình nghiên thuộc môn Tự nhiên - Xã hội ở tiểu học cứu. theo định hướng giáo dục STEM trong Phương pháp phân tích và xử lý số giảng dạy, cung cấp cơ sở dữ liệu tham liệu khảo dành cho học sinh (thực hành các Các số liệu phân tích định lượng bằng mô hình thí nghiệm) và cho giáo viên phương pháp tóa n học. (các kiến thức chuyên môn, các hướng Phương pháp thống kê xây dựng bài giảng và tổ chức lớp học Khảo sát và sử dụng các phép tóa n theo giáo dục STEM). Chúng tôi đã đề thống kê trong việc đánh giá kết qủa ra các nguyên tắc, phương pháp dạy học tập của học sinh trong tiết học học, hình thức kiểm tra - đánh giá và truyền thống và tiết học theo định tiến trình dạy - học môn Tự nhiên - Xã hướng giáo dục STEM. 276
Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học KẾT QUẢ tĩnh mạch ở tim. Tiến trình dạy học Tự nhiên - Xã hội Khoa học - Công nghệ: Nêu được sự ở tiểu học theo định hướng giáo dục vận chuyển máu trong vòng tuần hoàn. STEM Phát biểu được chức năng của các cơ Thông qua quá trình nghiên cứu, chúng quan trong cơ thể như: Tim, phổi, mao tôi đã thống nhất ra tiến trình dạy - học mạch, tĩnh mạch, động mạch. Nhận môn Tự nhiên - Xã hội theo định biết được máu chứa nhiều oxy có màu hướng giáo dục STEM như sau: đỏ tươi (minh họa bằng màu đỏ), máu Bước 1: Lựa chọn nội dung bài học. chứa nhiều cacbonic có màu đỏ thẫm Bước 2: Xác định mục tiêu bài học. (minh họa bằng màu xanh). Bước 3: Thiết kế mô hình mẫu. Kỹ thuật: Kể tên, nêu cách sử dụng một Bước 4: Xây dựng nội dung dạy - học số thiết bị kĩ thuật điện đơn giản như: theo định hướng STEM. pin, khay pin, mô-tơ nước mini, công Bước 5: Tổ chức thực hiện. tắc. Thực hiện nối được mạch điện, bảo Bước 6: Kiểm tra – Đánh giá. vệ mối nối và an toàn điện. Thiết kế mô hình bài dạy theo định Nội dung, cách thức, hình thức thực hướng giáo dục STEM nghiệm Sau khi tìm hiểu các kiến thức thuộc về Về nội dung: Chúng tôi lựa chọn hai phần Khoa học Tự nhiên và các bài học bài học ở môn Tự nhiên - Xã hội khối trong chương trình Tự nhiên - Xã hội ở lớp 3, bao gồm Bài 7: “Hoạt động tuần bậc tiểu học, chúng tôi đã thiết kế 5 mô hoàn” - mô hình “Vòng tuần hoàn hình cho học sinh thực hiện để phục vụ máu”, Bài 61: “Trái Đất là một hành việc dạy học theo định hướng giáo dục tinh trong Hệ Mặt Trời” - mô hình “Hệ STEM. Mặt Trời”. Phân tích các yếu tố STEM trong mô Về cách thức: Mỗi bài học sẽ được hình chúng tôi trực tiếp giảng dạy ở hai lớp Mô hình “Hệ Mặt Trời” học khác nhau với cùng một lượng thời Tóa n học: Ước lượng đúng kích thước gian, bao gồm: Lớp đối chứng (dạy - của các hành tinh trong Hệ Mặt Trời so học theo cách thức truyền thống kết với Trái Đất và thể hiện đúng trên mô hợp với các phương pháp dạy học tích hình. Tính tóa n được khoảng cách của cực), Lớp STEM (dạy - học theo định các quỹ đạo sao cho phù hợp với miếng hướng giáo dục STEM). bìa. Về hình thức khảo sát: Sau khi học Khoa học - Công nghệ: Nêu được tên xong bài học, học sinh ở lớp STEM và gọi, đặc điểm, kích thước, vị trí của các lớp đối chứng sẽ được làm cùng một hành tinh trong Hệ Mặt Trời. Giải thích bài kiểm tra về các kiến thức đã được được vì sao Trái Đất được gọi là một giảng dạy trong bài. Đối với lớp hành tinh trong Hệ Mặt Trời. Nêu được STEM, học sinh sẽ làm thêm một bài ý nghĩa của đường quỹ đạo. kiểm tra về kiến thức Kỹ thuật được Kỹ thuật: Trang trí, tạo dáng cho các giảng dạy thông qua mô hình (nếu có) hành tinh. Kỹ năng cắt, dán, nặn, sắp và một bài khảo sát ý kiến của các em xếp. về lớp học STEM vừa được trải Mô hình “Vòng tuần hoàn máu” nghiệm. Tóa n học: Ước lượng được độ dài của Kết quả thực nghiệm sư phạm ống nước đủ để thực hiện mô hình. Đặt Về mức độ tiếp thu kiến thức của học ống nước chính xác tại vị trí sao cho sinh trùng với đường đi của động mạch và Bài 7: Hoạt động tuần hoàn 277
Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học *Về kiến thức trong bài: Lớp đối chứng 60 Tỷ lệ phần trăm (%) 50 50 40 30 26.7 26.7 26.7 23.3 20 13.3 10 10 10 10 3.3 0 0 0 0 0 1 2 3 4 5 6 7 Số câu đúng Hình 1. Biểu đồ so sánh kết quả kiểm tra kiến thức của lớp đối chứng và lớp STEM bài “Hoạt động tuần hoàn” Với bài kiểm tra gồm 7 câu hỏi, qua sinh. Ngoài ra, lớp STEM có đến 50% Hình 1 ta thấy lớp STEM có 100% học học sinh trả lời đúng số câu tối đa là sinh đạt từ mức trung bình trở lên trong 7/7 câu trong khi lớp đối chứng chỉ có khi lớp đối chứng chỉ có 86,7% học 23,3% học sinh trả lời đúng. Bảng 1. Tổng hợp kết quả kiểm tra kiến thức của học sinh về kỹ thuật trong mô hình “Vòng tuần hoàn máu” Số câu đúng Số học sinh Tỷ lệ phần trăm (%) 1 5 16,7 2 10 33,3 3 15 50 Bảng 1 cho thấy với lớp học STEM, có Điều đó cho thấy, thông qua việc thực đến 50% học sinh trả lời đúng hoàn hiện mô hình, học sinh không chỉ nắm toàn các câu hỏi về phần kĩ thuật và tất vững lý thuyết của bài học mà còn mở cả học sinh trả lời đúng ít nhất 1 câu. rộng kiến thức và kĩ năng về kĩ thuật. Bảng 2. Tổng hợp kết quả về những thuận lợi của học sinh đối với tiết học STEM Tiêu chí Tỷ lệ phần trăm (%) Làm việc chung với nhiều bạn 60 Cách dạy giáo viên khác với tiết học bình thường 20 Hiểu biết nhiều hơn 56,7 Vừa học vừa chơi 61,7 Thể hiện được bản thân 33,3 Vận dụng được những điều đã học 40 Được thỏa sức sáng tạo với mô hình 33,3 Khác 0 Qua bảng 2 ta thấy, đa số học sinh rất trong đó việc học được lồng ghép vào thích được làm việc nhóm với các bạn, việc chơi, khiến trẻ không cảm thấy áp đồng thời được học một tiết học mà lực của việc học và thỏa sức học tập. 278
Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học Bảng 3. Tổng hợp kết quả về những khó khăn của học sinh đối với tiết học STEM Tỷ lệ phần trăm Tiêu chí (%) Chưa quen với cách học này 63,3 Mô hình trong tiết học phức tạp 43,3 Không thích hợp khi làm việc nhóm 10 Không theo kịp hướng dẫn của giáo viên 15 Không tiếp thu được kiến thức mới vì chú trọng làm mô 8,3 hình Khác 0 Phần lớn học sinh đều nhận thấy chưa liên tục trong năm học và giữa các cấp quen và cảm thấy khó thích nghi với để học sinh có thể làm quen được với cách học này. Vì trong tiết học, ngoài cách học theo định hướng STEM; các kĩ năng cơ bản như quan sát, lắng Kết hợp tham khảo ý kiến từ các nghe, ghi chép, thu thập thông tin thì chuyên gia ở nhiều lĩnh vực khác nhau các em còn phải vận dụng các kỹ năng có liên quan để có kiến thức vững chắc khác như so sánh, đối chiếu, phân tích, và tìm được nguồn thông tin chính xác sắp xếp logic… để tiếp thu bài học. và đáng tin cậy; Điểm khó khăn thứ hai mà các em gặp Nên có sự hỗ trợ về mặt tài chính trong phải đó là việc thực hiện mô hình trong quá trình dạy học từ phía nhà trường, tiết học. Do học sinh ít được thực hiện phụ huynh và các tổ chức; mô hình nên các em cảm thấy khó Mở các lớp tập huấn phổ biến rộng rãi khăn, bối rối trong việc sắp xếp các chi về STEM cho giáo viên để có nền tảng tiết. vững chắc và tạo nên một cộng đồng STEM qua đó trao đổi ý tưởng và giải KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT quyết các thắc mắc, từ đó giúp việc dạy Thông qua quá trình nghiên cứu và học STEM trở nên dễ dàng hơn; thực nghiệm chúng tôi xin đưa ra một Nên giới hạn số lượng học sinh trong số đề xuất đề xuất để góp phần nâng một lớp là khoảng 20 - 30 học sinh để cao hiệu quả việc dạy học theo định thuận tiện cho cả giáo viên và học sinh hướng giáo dục STEM trong dạy học trong việc dạy và học; môn Tự nhiên và Xã hội: Nên kiểm tra trình độ của học sinh để Nên có tiết học riêng và phòng học giáo viên có thể xếp các học sinh cùng riêng dành cho giờ học STEM; trình độ vào một lớp, tránh tình trạng Chương trình học cần đảm bảo tính chênh lệch khả năng tiếp thu kiến thức. TÀI LIỆU THAM KHẢO BÔNG MAI, 2018. Samsung xúc tiến lan tỏa phương pháp giáo dục STEM ở Việt Nam, xem 26.11.2017. ĐỖ THỊ NGA, 2017. Đề cương Lý luận dạy học Tự nhiên - Xã hội. TP. Hồ Chí Minh: Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh. LÊ XUÂN QUANG, 2017. Dạy học môn Công nghệ phổ thông theo định hướng giáo dục STEM. Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. 279

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.