intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Dạy Tiếng Anh ở các lớp có trình độ không đồng đều: Khó khăn và giải pháp

Chia sẻ: Lâm Đức Duy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

99
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Dạy Tiếng Anh ở các lớp có trình độ không đồng đều: Khó khăn và giải pháp trình bày: Kết quả thu được từ bảng câu hỏi điều tra và dự giờ lớp học đã cho thấy giáo viên dạy tiếng Anh thường gặp nhiều khó khăn như dạy lớp học có nhiều học sinh yếu, thiết kế giáo án phù hợp cho nhiều,... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Dạy Tiếng Anh ở các lớp có trình độ không đồng đều: Khó khăn và giải pháp

DẠY TIẾNG ANH Ở CÁC LỚP CÓ TRÌNH ĐỘ KHÔNG ĐỒNG ĐỀU:<br /> KHÓ KHĂN VÀ GIẢI PHÁP<br /> PHAN QUỲNH NHƯ<br /> Trường Đại học Ngoại Ngữ - Đại học Huế<br /> TỐNG THỊ THÙY TRANG<br /> Trường THCS-THPT Huỳnh Văn Nghệ, Bà Rịa -Vũng Tàu<br /> Tóm tắt: Nghiên cứu này được tiến hành để điều tra những khó khăn giáo<br /> viên thường gặp phải khi dạy Tiếng Anh ở những lớp 10 có trình độ không<br /> đồng đều. Kết quả thu được từ bảng câu hỏi điều tra và dự giờ lớp học đã<br /> cho thấy giáo viên dạy tiếng Anh thường gặp nhiều khó khăn như dạy lớp<br /> học có nhiều học sinh yếu, thiết kế giáo án phù hợp cho nhiều trình độ học<br /> sinh, dạy các kỹ năng ngôn ngữ và triển khai hoạt động dạy-học. Nghiên cứu<br /> cho biết giáo viên đã áp dụng một số giải pháp để khắc phục phần nào những<br /> khó khăn ấy.<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trong những thập niên qua, phương pháp dạy-học Tiếng Anh ở Việt Nam đã không<br /> ngừng được cải tiến nhằm nâng cao khả năng Tiếng Anh của học sinh. Tuy nhiên, giáo<br /> viên Tiếng Anh và học sinh vẫn thường xuyên gặp những khó khăn, đặc biệt là các khó<br /> khăn khách quan. Một trong những khó khăn khách quan phổ biến nhất là lớp học có sĩ<br /> số lớn. Ở những lớp học như thế, trình độ sử dụng ngôn ngữ của học sinh quá khác biệt<br /> là một thách thức lớn đối với giáo viên [6].<br /> Nhiều tác giả đã bàn về những thuận lợi, khó khăn và các giải pháp để có thể dạy-học<br /> Tiếng Anh hiệu quả nhất ở các lớp học có sĩ số lớn. Một số nghiên cứu đã được tiến<br /> hành ở trên thế giới và ở Việt Nam về việc day-học Tiếng Anh ở các lớp học đông.<br /> Prodromou đã tiến hành nghiên cứu ở Hi lạp về các khó khăn của lớp học Tiếng Anh có<br /> sĩ số đông và trình độ chênh lệch [10]. Tác giả đã cho thấy giáo viên và học sinh thường<br /> gặp một số khó khăn nhất định và đề xuất một số giải pháp như sắp xếp tổ chức lớp học<br /> hợp lý, lựa chọn đề tài quen thuộc với học sinh, sử dụng các dạng bài tập có yêu cầu<br /> mở, các kỹ thuật dạy và hoạt động theo khuynh hướng giao tiếp. Ngoài ra, Baurin đã<br /> nghiên cứu thử nghiệm phương pháp đa dạng hóa bài tập ở lớp học Văn học Mỹ ở Việt<br /> Nam [1]. Tuy nhiên, việc nghiên cứu sâu về các lớp học Tiếng Anh có trình độ không<br /> đồng đều chưa được thực hiện rộng rãi ở Việt Nam, đặc biệt ở các trường phổ thông.<br /> Ở các trường trung học phổ thông ở Việt Nam nói chung và ở Huế nói riêng, lớp học<br /> thường có sĩ số từ 45-50 học sinh. Trình độ Tiếng Anh của các em khá chênh lệch do<br /> khuynh hướng học lệch; rất ít học sinh thích học và học tốt Tiếng Anh, phần lớn học<br /> sinh tập trung học nhiều hơn các môn Toán, Lý, Hóa, Sinh để chuẩn bị thi vào đại học.<br /> Trước tình hình như thế, giáo viên khó có thể dạy tốt để nâng cao trình độ Tiếng Anh<br /> của học sinh nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội trong quá trình toàn cầu hóa. Hơn thế<br /> nữa, lớp 10 là lớp đầu cấp ở bậc trung học phổ thông, vì vậy nếu giáo viên không có<br /> Tạp chí Khoa học và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Huế<br /> ISSN 1859-1612, Số 01(13)/2010: tr. 138-146<br /> <br /> DẠY TIẾNG ANH Ở CÁC LỚP CÓ TRÌNH ĐỘ KHÔNG ĐỒNG ĐỀU…<br /> <br /> 139<br /> <br /> biện pháp khắc phục thì hiệu quả dạy-học Tiếng Anh ở những năm học sau sẽ khó đạt<br /> kết quả tốt.<br /> Với những lý do trên, nghiên cứu này được tiến hành nhằm đạt được những mục tiêu<br /> chính (1) cung cấp bức tranh tổng quát về những khó khăn mà giáo viên có thể gặp phải<br /> khi dạy tiếng Anh ở những lớp 10 có trình độ không đồng đều, (2) giúp giáo viên tự<br /> đánh giá thực tế giảng dạy, từ đó điều chỉnh phương pháp dạy học Tiếng Anh ở những<br /> lớp 10 có trình độ không đồng đều và (3) đề xuất các biện pháp nhằm giúp giáo viên<br /> dạy Tiếng Anh hiệu quả hơn.<br /> Để đạt được những mục tiêu đã đề ra, nghiên cứu được tiến hành nhằm trả lời hai câu<br /> hỏi chính sau đây:<br /> 1. Giáo viên tiếng Anh thường gặp phải những khó khăn nào khi dạy cho những lớp<br /> 10 có trình độ không đồng đều?<br /> 2. Các giáo viên dạy tiếng Anh đã áp dụng các biện pháp gì để khắc phục những khó<br /> khăn ấy?<br /> 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU<br /> 2.1. Định nghĩa về thuật ngữ “multilevel”<br /> “Multilevel” (lớp học có trình độ không đồng đều) là một thuật ngữ đa nghĩa bao gồm<br /> nhiều khía cạnh khác nhau. Nói đến lớp học tiếng Anh có trình độ không đồng đều,<br /> chúng ta thường nghĩ ngay đến sự khác biệt trong khả năng sử dụng ngôn ngữ của học<br /> sinh; có những học sinh sử dụng ngôn ngữ trôi chảy và những học sinh hầu như không<br /> thể ghép được một câu nói hoàn chỉnh [2]. Tương tự, Shank và Terrill cho rằng trong<br /> một lớp học trình độ chênh lệch, học sinh bắt đầu với những khả năng tiếp nhận ngôn<br /> ngữ khác nhau và tiến bộ ở những mức độ khác nhau trong mỗi kỹ năng ngôn ngữ:<br /> nghe, nói, đọc và viết [11].<br /> Ngoài thuật ngữ “multilevel”, khi đề cập đến các lớp có trình độ không đồng đều, các<br /> thuật ngữ khác cũng được sử dụng như “multiple proficiency levels” [4], “mixed-level”<br /> [2] “heterogeneous” [12] và “mixed-ability” [10].<br /> Mặc dù các thuật ngữ khác nhau được sử dụng để chỉ lớp học có trình độ không đồng<br /> đều, có thể hiểu rằng một lớp học tiếng Anh có trình độ không đồng đều là lớp học gồm<br /> các học sinh có trình độ và khả năng sử dụng tiếng Anh khác nhau.<br /> 2.2. Trình độ ngôn ngữ của học sinh<br /> Có thể phân chia học sinh học Tiếng Anh theo ba trình độ: sơ cấp, trung cấp và cao cấp<br /> [8]. Học sinh ở trình độ sơ cấp hầu như không biết gì hoặc biết rất ít về tiếng Anh. Ở<br /> trình độ trung cấp, học sinh có khả năng nói và viết những điều cơ bản nhất, có thể đọc<br /> hiểu và nghe hiểu những nội dung trực tiếp và đơn giản. Đạt đến trình độ cao cấp, học<br /> sinh có khả năng đọc và nghe hiểu những nội dung có tính chất phức tạp hơn và có thể<br /> giao tiếp một cách trôi chảy với người bản xứ [8].<br /> <br /> 140<br /> <br /> PHAN QUỲNH NHƯ - TỐNG THỊ THÙY TRANG<br /> <br /> 2.3. Thuận lợi và khó khăn của những lớp có trình độ không đồng đều<br /> Thuận lợi cơ bản nhất ở các lớp học có trình độ không đồng đều là sự tương tác của<br /> người học (interaction) và sự đa dạng của lớp học (diversity) [2]. Cụ thể, lớp học có<br /> trình độ không đồng đều có thể mang lại lợi ích cho học sinh có trình độ thấp lẫn cao.<br /> Những học sinh có trình độ thấp có thể học hỏi từ những học sinh có trình độ cao hơn<br /> và những học sinh có trình độ cao có thể phát triển kỹ năng ngôn ngữ khi giúp đỡ những<br /> học sinh có trình độ thấp hơn. Hơn thế nữa, sự khác biệt giữa các học sinh về phương<br /> pháp học, sở thích, trình độ nhận thức, động cơ học tập, trình độ ngôn ngữ tạo nên sự đa<br /> dạng và phong phú cho lớp học [2], [12]. Ngoài ra, ở những lớp học có trình độ chênh<br /> lệch, học sinh có thể phát triển kỹ năng làm việc một cách độc lập, làm việc theo năng<br /> lực của cá nhân, và có ý thức trách nhiệm về hành vi và việc học của mình [2], [9], [12].<br /> Mặt khác, bên cạnh những thuận lợi, thực tế cho thấy lớp học có trình độ không đồng<br /> đều gây rất nhiều khó khăn và thách thức cho giáo viên và học sinh.<br /> Khó khăn đối với giáo viên: Giáo viên gặp nhiều khó khăn trong việc áp dụng phương<br /> pháp và kỹ thuật dạy-học (methodology and techniques application), thiết kế chương<br /> trình (curriculum design), thiết kế hoạt động dạy-học (activity design), lựa chọn tài liệu<br /> (materials adaptation), quản lý lớp học (classroom management) và kiểm tra đánh giá<br /> học sinh (assessment and evaluation) [2], [5].<br /> Khó khăn đối với học sinh: Học sinh có thể gặp khó khăn trong việc nâng cao hiệu quả<br /> học tập (effective learning). Có thể bài tập này quá dễ đối với một số học sinh nhưng lại<br /> quá khó đối với các học sinh khác. Ngoài ra, học sinh có thể gặp khó khăn trong việc<br /> tham gia hoạt động học tập trong lớp (participation). Các học sinh khá giỏi liên tục đóng<br /> góp ý kiến xây dựng bài và kiểm soát hầu hết các hoạt động trong khi học sinh có trình<br /> độ thấp lại thờ ơ và thiếu tự tin [5].<br /> 2.3. Hoạt động theo cặp và nhóm (pair work/group work) trong lớp học tiếng Anh<br /> 2.3.1. Định nghĩa: Hoạt động theo cặp hay nhóm (pair work or group work) là hoạt<br /> động giáo viên chia lớp thành cặp hay nhóm nhỏ và yêu cầu các nhóm và các cặp này<br /> làm việc đồng thời [7].<br /> 2.3.2. Lợi ích: Hoạt động theo cặp hay nhóm mang lại nhiều lợi ích cho học sinh trong<br /> lớp học Tiếng Anh. Cụ thể, có thể giúp học sinh có nhiều cơ hội sử dụng ngôn ngữ, giúp<br /> học sinh sử dụng ngôn ngữ lưu loát hơn, học sinh tham gia vào hoạt động trong lớp,<br /> tăng cường việc học hỏi lẫn nhau giữa các học sinh, tạo thêm sự phong phú trong hoạt<br /> động dạy-học, động viên học sinh tự tin hơn, đặc biệt đối với học sinh nhút nhát và nâng<br /> cao tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân học sinh [4], [7].<br /> 2.3.3. Phương pháp phân cặp, nhóm trong những lớp có trình độ không đồng đều<br /> Các cặp hay nhóm học sinh có thể được phân chia theo các cách khác nhau như:<br /> cặp/nhóm có trình độ tương đồng, cặp/nhóm có trình độ khác nhau, cặp/nhóm do học<br /> sinh tự chọn hoặc giáo viên chỉ định [2], [11].<br /> <br /> DẠY TIẾNG ANH Ở CÁC LỚP CÓ TRÌNH ĐỘ KHÔNG ĐỒNG ĐỀU…<br /> <br /> 141<br /> <br /> 2.4. Quản lý lớp học ở những lớp có trình độ không đồng đều<br /> Để giảng dạy hiệu quả hơn, giáo viên của một lớp học Tiếng Anh có trình độ không<br /> đồng đều nên có các biện pháp cụ thể trong việc quản lý lớp và tổ chức giờ học. Cụ thể<br /> là, giáo viên có thể sử dụng các dạng hoạt động theo cặp và theo nhóm để học sinh tăng<br /> cường tính hợp tác trong học tập [5] và khuyến khích học sinh học hỏi lẫn nhau trong<br /> hoạt động cặp hay nhóm [12]. Hơn nữa, giáo viên cần sử dụng ngôn ngữ đơn giản, rõ<br /> ràng hoặc sử dụng ngôn ngữ không lời (non-verbal language) để giải thích yêu cầu của<br /> bài tập hay hoạt động và có thể yêu cầu học sinh khá giỏi giải thích lại bằng Tiếng Việt<br /> nếu cần thiết [2]. Ngoài ra, giáo viên có thể chọn lựa hay thiết kế các bài tập và hoạt<br /> động phù hợp với các trình độ của học sinh. Giáo viên có thể thiết kế các bài tập có yêu<br /> cầu mở (open-ending), hoạt động do giáo viên khởi xướng (teacher-initiated activities)<br /> [12] hay bài tập phân cấp (tier-texts hay bias texts) [3]. Hơn nữa, để khuyến khích tất cả<br /> học sinh tham gia tích cực trong giờ học, giáo viên có thể khéo léo áp dụng các thủ<br /> thuật như đặt câu hỏi trước khi gọi tên, dùng lời khen để động viên khích lệ học sinh,<br /> sửa lỗi nhẹ nhàng hoặc gián tiếp để tránh làm tổn thương học sinh yếu và khuyến khích<br /> tính tự học cho học sinh khá, giỏi [2], [12].<br /> 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu gồm 25 giáo viên đã dạy lớp 10 từ 2 đến 15 năm và 224 học sinh<br /> của 5 lớp thuộc 05 trường THPT ở Huế; Hai Bà Trưng, Nguyễn Huệ, Gia Hội, Phan<br /> Đăng Lưu và Hương Thuỷ.<br /> Nghiên cứu được tiến hành bằng phương pháp định tính và định lượng. Dữ liệu được<br /> thu thập thông qua phiếu điều tra và dự giờ. Phiếu điều tra gồm 15 câu hỏi tìm hiểu về<br /> các khó khăn và các biện pháp khắc phục khi giáo viên dạy Tiếng Anh ở các lớp có<br /> trình độ chênh lệch. Kết quả học kì 1 của môn học Tiếng Anh được xem xét để chọn ra<br /> các lớp có trình độ không đồng đều đưa vào nghiên cứu thông qua hình thức dự giờ.<br /> Phiếu dự giờ được sử dụng nhằm khẳng định thêm các khó khăn và biện pháp giáo viên<br /> sử dụng để giải quyết các khó khăn trong việc thiết kế giáo án, tổ chức, quản lý các hoạt<br /> động và đánh giá học sinh.<br /> Kết quả thu được từ phiếu điều tra được chuyển sang tỉ lệ phần trăm để phân tích và đưa<br /> ra những kết luận cần thiết.<br /> 4. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> Bảng câu hỏi điều tra và dự giờ lớp học đã giúp chúng tôi thu thập được kết quả về khó<br /> khăn giáo viên gặp phải khi dạy tiếng Anh cho lớp 10 có trình độ không đồng đều và<br /> biện pháp đã được giáo viên sử dụng để khắc phục những khó khăn ấy.<br /> 4.1. Khó khăn chính<br /> Kết quả nghiên cứu cho thấy 56% trong tổng số giáo viên được điều tra cho rằng dạy<br /> tiếng Anh cho những lớp 10 có trình độ không đồng đều thực sự là một thử thách. Đây<br /> là một con số đáng quan tâm.<br /> <br /> 142<br /> <br /> PHAN QUỲNH NHƯ - TỐNG THỊ THÙY TRANG<br /> <br /> Bảng 1. Những khó khăn khi dạy những lớp 10 có trình độ không đồng đều<br /> Khó khăn<br /> Lớp đông<br /> Lớp với số lượng lớn học sinh yếu<br /> Thiết kế giáo án<br /> Việc triển khai hoạt động dạy-học<br /> Quản lý lớp<br /> Đánh giá trên lớp<br /> Dạy các kỹ năng<br /> Dạy các yếu tố ngôn ngữ<br /> <br /> Số lượng (N= 25)<br /> 9<br /> 17<br /> 16<br /> 11<br /> 5<br /> 4<br /> 12<br /> 2<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> 36<br /> 68<br /> 64<br /> 44<br /> 20<br /> 16<br /> 48<br /> 8<br /> <br /> Kết quả thu được cho thấy khi dạy Tiếng Anh ở các lớp 10 có trình độ không đồng đều,<br /> hầu hết giáo viên gặp một số khó khăn lớn. Thách thức lớn nhất mà giáo viên phải đối<br /> mặt là số lượng học sinh yếu trong lớp quá đông (68%). Điều này đã làm cản trở hiệu quả<br /> của hoạt động dạy và học. Khó khăn thứ hai là việc thiết kế giáo án (64%), giáo viên cần<br /> chọn hoạt động, tài liệu và phương pháp để có thể đáp ứng được hầu hết đối tượng học<br /> sinh. Ngoài ra, 48% giáo viên cho rằng việc dạy 4 kỹ năng ngôn ngữ dạy những lớp 10<br /> này thực sự là một khó khăn và 44% gặp khó khăn khi triển khai hoạt động dạy-học.<br /> 4.2. Khó khăn cụ thể<br /> 4.2.1. Khó khăn khi thiết kế giáo án<br /> Bảng 2. Những khó khăn khi thiết kế giáo án<br /> Khó khăn<br /> Thiết kế các hoạt động khác nhau cho mỗi trình độ<br /> Lựa chọn kỹ thuật dạy thích hợp cho mỗi hoạt động<br /> Soạn bài tập bổ trợ cho học sinh có trình độ cao<br /> Đơn giản hóa lời hướng dẫn cho học sinh yếu<br /> Đơn giản hóa bài tập cho học sinh yếu<br /> Thiết kế đồ dùng học tập cho tất cả trình độ<br /> Tốn nhiều thời gian<br /> <br /> Số lượng (N= 25)<br /> 15<br /> 13<br /> 4<br /> 9<br /> 9<br /> 8<br /> 10<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> 60<br /> 52<br /> 16<br /> 36<br /> 36<br /> 32<br /> 40<br /> <br /> Cụ thể, khi soạn giáo án giáo viên Tiếng Anh gặp khó khăn nhiều nhất trong việc thiết kế<br /> hoạt động dạy-học phù hợp với trình độ khác nhau trong lớp (60%), trong việc lựa chọn<br /> kỹ thuật dạy cho mỗi hoạt động (52%) và vì vậy tốn rất nhiều thời gian (40%). Việc đơn<br /> giản hóa bài tập và hướng dẫn học sinh yếu làm bài hay soạn thêm bài tập cho học sinh<br /> giỏi cũng là những thách thức mà giáo viên thường gặp phải khi thiết kế giáo án.<br /> 4.2.2. Khó khăn trong dạy 4 kỹ năng ngôn ngữ (nghe, nói, đọc, viết)<br /> Bảng 3. Khó khăn trong dạy các kỹ năng<br /> Kỹ năng<br /> Nghe<br /> Nói<br /> Đọc<br /> Viết<br /> <br /> Mức độ khó khăn - Tỉ lệ (%) (1- khó khăn nhất, 4 - ít khó nhất)<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 36<br /> 44<br /> 20<br /> 0<br /> 36<br /> 24<br /> 32<br /> 8<br /> 0<br /> 0<br /> 12<br /> 88<br /> 28<br /> 32<br /> 36<br /> 4<br /> <br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2