intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 

ĐỀ ÁN: CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ NÔNG NGHIỆP NÔNG THÔN Ở NƯỚC TA THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST
Báo xấu
51
lượt xem 13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ NÔNG NGHIỆP LÀ MỘT CHỦ TRƯƠNG LỚN CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TA, NHẰM THÚC ĐẨY KINH TẾ PHÁT TRIỂN, TẠO CÔNG ĂN VIỆC LÀM, TĂNG THU NHẬP CHO DÂN CƯ NÔNG THÔN TẠO TIỀN ĐỀ ĐỂ GIẢI QUYẾT HÀNG LOẠT CÁC VẤN ĐỀ CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI CỦA ĐẤT NƯỚC, ĐƯA NÔNG THÔN NƯỚC TA TIẾN LÊN VĂN MINH HIỆN ĐẠI.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: ĐỀ ÁN: CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ NÔNG NGHIỆP NÔNG THÔN Ở NƯỚC TA THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

  1. ĐỀ TÀI "CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ NÔNG NGHIỆP NÔNG THÔN Ở NƯỚC TA THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi giíi thiÖu C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp lµ mét chñ tr­¬ng lín cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta, nh»m thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho d©n c­ n«ng th«n t¹o tiÒn ®Ò ®Ó gi¶i quyÕt hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ - x· héi cña ®Êt n­íc, ®­a n«ng th«n n­íc ta tiÕn lªn v¨n minh hiÖn ®¹i. §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII ®· x¸c ®Þnh ph¶i "®Æc biÖt coi träng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n" Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhê cã "®æi míi" n«ng nghiÖp n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ. Tuy vËy n«ng nghiÖp hiÖn nay vÉn ®ang ®øng tr­íc nh÷ng th¸ch thøc to lín, cã nhiÒu vÊn ®Ò vÒ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña n«ng d©n ®ang næi lªn gay g¾t. Do vËy ®Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn chñ tr­¬ng nµy cña §¶ng vµ Nhµ n­íc lµ nhu cÇu rÊt cÊp thiÕt. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi, cÇn ®­îc tiÕn hµnh theo c¸ch tuÇn tù, kh«ng nãng véi, kh«ng thÓ tuú tiÖn. Qu¸ tr×nh nµy ®­îc thùc hiÖn kh«ng nh»m môc ®Ých tù th©n, mµ phôc vô c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi cña n«ng th«n còng nh­ cña c¶ n­íc. V× vËy nÕu ta kh«ng nh×n nhËn vµ ph©n tÝch mét c¸ch s©u s¾c qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi vµ ph¸t triÓn cña nÒn n«ng nghiÖp hiÖn nay th× sÏ khã cã thÓ t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p vi m« còng nh­ vÜ m« ®óng vµ ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ nÒn n«ng nghiÖp cña ®Êt n­íc. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ cÊp b¸ch ®ã, víi vèn kiÕn thøc ®· ®­îc truyÒn thô, cïng víi sù h­íng dÉn nhiÖt t×nh cña thÇy, c« gi¸o. T«i m¹nh d¹n nghiªn cøu ®Ò tµi "C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n ë n­íc ta thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p" ®Ò tµi nghiªn cøu néi dung sau: PhÇn I. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ CNH - H§H n«ng nghiÖp. II. Thùc tr¹ng cña qu¸ tr×nh CNH - H§H n«ng nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay. III. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh CNH - H§H. Víi kiÕn thøc ®· ®­îc häc tËp vµ thêi gian tiÕp xóc víi thùc tÕ Ýt, nªn t«i nhËn thÊy viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi nµy sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng mÆt h¹n chÕ. VËy kÝnh mong thÇy c« gi¸o cho nhËn xÐt, ®ãng gãp ý kiÕn cho ®Ò tµi cña t«i ®­îc tèt h¬n. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. I. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ CNH - H§H n«ng nghiÖp. 1. Nh÷ng néi dung chñ yÕu cña CNH - H§H n«ng nghiÖp. C«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp cã nghÜa lµ ®­a m¸y mãc, thiÕt bÞ, øng dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµ c¸c ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt , c¸c h×nh thøc tæ chøc kiÓu c«ng nghiÖp. TiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ®· thóc ®Èy m¹nh mÏ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµ còng lµ ®éng lùc c¬ b¶n, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp. Néi dung chñ yÕu cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ trong n«ng nghiÖp lµ c¸c ph­¬ng thøc tiÕn hµnh nh­ thuû lîi ho¸, c¬ giíi ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, ho¸ häc ho¸ vµ sinh häc ho¸. Thuû lîi ho¸ lµ g×? nã chÝnh lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn tæng thÓ c¸c biÖn ph¸p sö dông c¸c nguån n­íc trªn mÆt ®Êt vµ d­íi mÆt ®Êt ®Ó phôc vô s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®ång thêi h¹n chÕ c¸c t¸c h¹i cña n­íc g©y ra cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. C¬ giíi ho¸ n«ng nghiÖp lµ qu¸ tr×nh thay thÕ c«ng cô th« s¬ b»ng c«ng cô c¬ giíi, lao ®éng thñ c«ng b»ng lao ®éng c¬ giíi, thay thÕ ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt l¹c hËu b»ng ph­¬ng ph¸p khoa häc. §iÖn khÝ ho¸ n«ng nghiÖp lµ qu¸ tr×nh sö dông n¨ng l­îng ®iÖn vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ mäi ho¹t ®éng phôc vô ®êi sèng n«ng th«n. Ho¸ häc ho¸ trong n«ng nghiÖp lµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn ho¸ häc do c«ng nghiÖp ho¸ ch©ts s¶n xuÊt vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Ho¸ häc ho¸ cã t¸c dông rÊt quan träng trong viÖc n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång, n¨ng suÊt s¶n phÈm gia sóc vµ ®­a l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Sinh häc ho¸ n«ng nghiÖp lµ qu¸ tr×nh ¸p dông nh÷ng thµnh tùu míi vÒ khoa häc sinh vËt vµ khoa häc sinh th¸i vµo n«ng nghiÖp, tiÕn hµnh c¸ch m¹ng vÒ gièng, c¸ch m¹ng vÒ c¬ cÊu c©y trång, c¬ cÊu vËt nu«i vµ c¸ch m¹ng vÒ quy tr×nh kü thuËt n«ng nghiÖp. Nh­ vËy c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp cßn bao hµm c¶ viÖc t¹o sù g¾n bã chÆt chÏ gi÷a ph­¬ng thøc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nh»m khai th¸c triÖt ®Ó lîi thÕ cña n«ng nghiÖp n©ng cao hµm l­îng chÕ biÕn s¶n phÈm cña n«ng nghiÖp ®Ó t¨ng gi¸ trÞ cña chóng, më réng thÞ tr­êng cho chóng. Cßn hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp lµ qu¸ tr×nh kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é khoa häc - kü thuËt - c«ng nghÖ, tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. xuÊt n«ng nghiÖp. §©y lµ qu¸ tr×nh cÇn ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch liªn tôc v× lu«n cã nh÷ng tiÕn bé kü thuËt míi xuÊt hiÖn vµ ®­îc øng dông trong s¶n xuÊt. 2.TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan ph¶i thùc hiÖn CNH - H§H n«ng nghiÖp. a. V× sao ph¶i thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp? XuÊt ph¸t tõ nÒn kinh tÕ n­íc ta lµ mét nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp phæ biÕn s¶n xuÊt nhá, l¹c hËu vµ ®ang ë tr×nh ®é thÊp, ®ã lµ c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cßn l¹c hËu, lao ®éng x· héi ®¹i bé phËn tËp trung trong n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cßn mang nÆng tÝnh tù cÊp, tù tóc vµ thu nhËp cña n«ng d©n thÊ, ®êi sèng mäi mÆt cña hä cßn hÕt søc khã kh¨n. trong khi ®ã ®Õn nay nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®· cã nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao, mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®· ®­îc c¬ giíi ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, thuû lîi ho¸, ho¸ häc ho¸. Nhê ®ã n¨ng suÊt ruéng ®Êt, n¨ng xuÊt lao ®éng cña hä ®¹t rÊt cao, t¹o sù ph©n c«ng lao ®éng s©u s¾c trong n«ng nghiÖp vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. MÆt kh¸c do yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc, nhu cÇu vÒ n©ng cao ®êi sèng con ng­êi ®ã lµ x· héi cµng ph¸t triÓn, ®êi sèng con ng­êi cµng ®­îc n©ng cao th× nhu cÇu cña con ng­êi vÒ l­¬ng thùc vµ thùc phÈm còng ngµy cµng t¨ng c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng vµ chñng lo¹i. Nh­ vËy chØ cã mét nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao míi hy väng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu t¨ng lªn th­êng xuyªn ®ã. Xu thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ, tr­íc hÕt lµ qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸, khu vùc ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ thÕ giíi, c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt th­¬ng m¹i, trao ®æi th«ng tin khoa häc kü thuËt, chuyÓn giao c«ng nghÖ... buéc chóng ta ph¶i ®Èy nhanh viÖc thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp ®Ó chóng ta cã thÓ tËn dông vèn, khoa häc, kü thuËt kinh nghiÖm qu¶n lý n­íc ngoµi vµo trong hoµn c¶nh thùc tiÔn vËn dông vµo qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n­íc ta nh»m ®Ó tr¸nh nguy c¬ tôt hËu vÒ kinh tÕ, r¬i vµo t×nh tr¹ng "b·i r¸c c«ng nghiÖp" cña thÕ giíi, dÉn ®Õn cuéc sèng ®ãi nghÌo, lÖ thuéc kinh tÕ n­íc ngoµi...v.v. Nh­ vËy ®øng tr­íc nh÷ng yªu cÇu ®æi míi ®ang diÔn ra tr­íc m¾t ta cÇn kh¼ng ®Þnh trong bèi c¶nh quèc tÕ hiÖn nay, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ xu h­íng ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi. tr×nh ®é c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ biÓu hiÖn tr×nh ®é ph¸t triÓn cña x· héi. V× vËy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nãi chung vµ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp nãi riªng lµ con 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®­êng ®óng ®¾n mµ ®¶ng ta ®· lùa chän trong qu¸ tr×nh ®i lªn chñ nghÜa x· héi cña m×nh, nã lµ "nhiÖm vô trung t©m xuyªn suèt thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi", nã lµ con ®­êng tÊt yÕu ®Ó ®­a n­íc ta tho¸t khái nghÌo nµn, l¹c hËu vµ "nguy c¬ tôt hËu" x· h¬n so víi c¸c n­íc trong khu vùc. b. CÇn lµm g× ®Ó thùc hiÖn tèt c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp? C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi cÇn ®­îc tiÕn hµnh theo c¸ch tuÇn tù, kh«ng thÓ nãng véi, kh«ng thÓ tuú tiÖn. §Ó thùc hiÖn ®­îc qu¸ tr×nh nµy cÇn cã vµ thùc hiÖn tèt nh÷ng ch­¬ng tr×nh môc tiªu, gi¶i quyÕt tõng vÊn ®Ò cã liªn quan sau: Tr­íc tiªn, ®ã lµ nh÷ng ch­¬ng tr×nh víi môc tiªu cô thÓ lµ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ mét c¸ch cã träng ®iÓm ë mét sè vïng. Tinh thÇn chung lµ viÖc thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë mçi vïng tr­íc hÕt ph¶i do d©n c­ c¸c vïng ®ã chñ ®éng thùc hiÖn theo h­íng cña nhµ n­íc. Nhµ n­íc cã thÓ hç trî nh­ng kh«ng lµm thay, vµ còng chØ hç trî trªn c¬ së n¨ng lùc néi sinh cña mçi vïng. C¸c ®Þa ph­¬ng, dï lµ vïng träng ®iÓm, còng kh«ng thÓ tr«ng chê vµo nguån tµi trî cña nhµ n­íc, kh«ng thÓ cè g¾ng "xin" cña nhµ n­íc cµng nhiÒu cµng tèt nh­ tr­íc kia. H¬n n÷a, c¸c kho¶n hç trî cña nhµ n­íc còng ph¶i ®­îc tÝnh to¸n, quyÕt ®Þnh trªn c¬ së hiÖu qu¶ cô thÓ, râ rµng cuèi cïng cña mçi dù ¸n. Nh­ vËy, c¸c dù ¸n thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng thÓ kh«ng g¾n víi lîi Ých cña c¸c chñ thÓ cã liªn quan tíi viÖc thùc hiÖn nã. Tuy nhiªn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp kh«ng chØ lµ sù nghiÖp cña riªng d©n c­ n«ng th«n vµ nhµ n­íc, mµ mçi ngµnh ®Òu cã tr¸ch nhiÖm nhËn thøc râ sù cÇn thiÕt cña nã ®Ó cã c¸c ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cô thÓ, thÝch hîp. Hä cÇn nhËn thøc râ r»ng tham gia thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp kh«ng ph¶i lµ ®Ó "gióp n«ng th«n ph¸t triÓn" mµ còng chÝnh lµ v× lîi Ých cña hä. Ch­¬ng tr×nh phôc vô c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp cña mçi ngµnh, mçi ®¬n vÞ ph¶i phï hîp víi kh¶ n¨ng cña ngµnh, ®¬n vÞ, ph¶i phôc vô nh÷ng nhu cÇu cô thÓ cña n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, ®ång thêi cè g¾ng cã nh÷ng ®Þa chØ ¸p dông thu h­ëng cô thÓ. Ch¼ng h¹n, c¸c viÖn nghiªn cøu, thiÕt kÕ vµ s¶n xuÊt ®­a ra c¸c thiÕt bÞ phôc vô n«ng nghiÖp (lµm ®Êt, ch¨m sãc hoa mµu, thu ho¹ch, b¶o qu¶n, chÕ biÕn n«ng s¶n). C¸c c¬ quan nghiªn cøu, chuyÓn giao c«ng nghÖ cã thÓ nghiªn cøu, øng dông, giíi thiÖu, chuyÓn giao c¸c c«ng nghÖ míi, kÓ c¶ c«ng nghÖ sinh häc, c©y con, c«ng nghÖ chÕ biÕn, b¶o qu¶n n«ng s¶n... vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô kü thuËt - c«ng nghÖ phôc vô n«ng th«n. C¸c c¬ së ®µo t¹o c¸c cÊp còng cã 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh nµy võa b»ng c¸ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc thÝch hîp cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp võa ho¹t ®éng nh­ mét c¬ së t­ vÊn, phæ biÕn kiÕn thøc vÒ c¸c lÜnh vùc cã liªn quan tíi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ thuéc chuyªn ngµnh cña m×nh... Nhµ n­íc, víi chøc n¨ng ®iÒu phèi c¸c ho¹t ®éng cña toµn x· héi, cÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a c¸c ho¹t ®éng riªng rÏ cña c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng, biÕn c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu riªng rÏ thµnh ch­¬ng tr×nh môc tiªu liªn ngµnh, ®ång bé, h­íng tíi nh÷ng kÕt qu¶ thiÕt thùuc cuèi cïng, cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét c¸ch bÒn v÷ng, tr¸nh sù mÊt c©n ®èi kh«ng cÇn thiÕt. Ch¼ng h¹n trong thêi gian qua, khi ®­a m¸y mãc vµo n«ng nghiÖp, vÊn ®Ò t¹o viÖc lµm ch­a ®­îc gi¶i quyÕt tèt, dÉn ®Õn khã kh¨n trong viÖc duy tr× c¸c ho¹t ®éng ®ã. HoÆc khi ®· t¹m gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò viÖc lµm, c¸c lo¹i m¸y mãc l¹i ch­a ®­îc thiÕt kÕ mét c¸ch thÝch hîp; trong khi ruéng ®Êt bÞ chia ngµy cµng nhá, c¸c lo¹i m¸y n«ng nghiÖp (lµm ®Êt, b¬m n­íc) l¹i ch­a ®ù¬c thiÕt kÕ thÝch hîp. T­¬ng tù, khi vËn ®éng n«ng d©n trång c¸c lo¹i c©y chuyªn canh, c«ng nghiÖp chÕ biÕn l¹i ch­a ®ùoc x©y dùng kÞp thêi, dÉn ®Õn sù thua thiÖt hoÆc kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ (vÝ dô c¸c vïng trång d­a, v¶i, mËn... mµ chóng ta ®· thÊy ®Ò cËp nhiÒu trªn b¸o). Ng­îc l¹i, cã n¬i chñ ®éng x©y dùng tr­íc c¸c c¬ së chÕ biÕn th× hoÆc nguyªn liÖu kh«ng ®ñ, hoÆc nguyªn liÖu kh«ng ®ång nhÊt, hoÆc kh«ng ®¸p øng nhu cÇu vÒ chÊt l­îng... lµm chóng kh«ng ho¹t ®éng ®­îc. Nãi tãm l¹i, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp lµ nhiÖm vô to lín, cÊp b¸ch l©u dµi vµ gian khã. ViÖc thùc hiÖn nã ®ßi hái nh÷ng nç lùc chung cña toµn x· héi. Sù nghiÖp nµy ®ßi hái chóng ta ph¶i cã b­íc ®i, biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch hîp lý ®Ó thùc hiÖn. II. Thùc tr¹ng cña qu¸ tr×nh CNH- H§H n«ng nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay 1. Thùc tr¹ng vÒ c¬ giíi ho¸: Sau khi thùc hiÖn giao ®Êt cho hé n«ng d©n, hé n«ng d©n lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ. Hä tù bá vèn mua m¸y mãc, ph­¬ng tiÖn ®Ó phôc vô s¶n xuÊt cña gia ®×nh hoÆc lµm dÞch vô trong c¸c kh©u lµm ®Êt, t­íi n­íc, phun thuèc s©u, tuèt lóa. Hµng n¨m cã kho¶ng 1,8 triÖu ha ®Êt ®­îc c¬ giíi ho¸, cßn c¸c kh©u phun thuèc s©u, tuèt lóa ®· ®­îc c¬ giíi ho¸ phÇn lín. Trong lÜnh vùc vËn chuyÓn nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i c¬ giíi, nh­ xe c«ng n«ng, c¸c xe vËn t¶i cì nhá thÝch hîp víi hÖ thèng ®­êng x¸ cña ViÖt Nam ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ, nªn kh©u vËn chuyÓn n«ng s¶n 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. phÈm phÇn lín ®­îc c¬ giíi ho¸. Riªng kh©u thu ho¹ch lµm c¬ chñ yÕu vÉn dïng ph­¬ng ph¸p thñ c«ng. Theo b¸o c¸o sè liÖu thèng kª n«ng nghiÖp, n«ng th«n ViÖt Nam 1995- 1997. §Õn n¨m 1997 c¶ n­íc cã h¬n 115. 487 m¸y kÐo c¸c lo¹i sö dông trong n«ng nghiÖp víi tæng c«ng suÊt h¬n 2 triÖu CV, t¨ng gÊp 1,5 lÇn so víi n¨m 1985. ®Æc biÖt m¸y kÐo nhá thÝch hîp víi quy m« hé gia ®×nh t¨ng rÊt nhanh, tõ 17880 c¸i víi 19,60 ngh×n CV n¨m 1990 t¨ng lªn 71208 c¸i víi c«ng suÊt 810027 CV n¨m 1995 vµ 83.289 c¸i víi c«ng suÊt h¬n 863 ngh×n CV n¨m 1997, ®Æc biÖt lµ ë T©y nguyªn n¬i s¶n xuÊt tËp trung c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy nh­ cµ phª, cao su vµ lµ vïng cßn nhiÒu tiÒm n¨ng vÒ ®Êt khai hoang phôc ho¸ nªn sè m¸y n«ng nghiÖp n¨m 1997 so víi n¨m 1992 t¨ng 6,2 lÇn. ë ®ång b»ng S«ng Cöu Long ®Õn n¨m 1997 cã gÇn 38 ngh×n m¸y kÐo c¸c lo¹i, chñ yÕu lµ m¸y kÐo lín, gÊp gÇn 2 lÇn n¨m 1992. C¸c vïng kh¸c, c¸c lo¹i m¸y c«ng t¸c còng t¨ng nhanh, nhÊt lµ m¸y b¬m n­íc víi n¨m 1994 lµ 537809 c¸i, ®Õn n¨m 1997 t¨ng 583.159 c¸i. Theo sè liÖu thèng kª n¨m 1997 th× sè l­îng m¸y tuèt lóa lµ 190.680 c¸i, m¸y nghiÒn thøc ¨n gia sóc lµ 20.741 c¸i, xe reo 914 c¸i... Nhê cã sè l­îng m¸y mãc t¨ng nhanh nªn nhiÒu c«ng viÖc nÆng nhäc trong n«ng nghiÖp ®· ®­îc c¬ giíi ho¸. Tû lÖ c¬ giíi ho¸ lµm ®Êt trong n«ng nghiÖp tõ 21% n¨m 1990 ®· t¨ng lªn 26% n¨m 1995 vµ kho¶ng 27% n¨m 1997, trong ®ã vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long 80%, nhiÒu tØnh trªn 80% nh­ An giang, §ång th¸p.v.v... C«ng viÖc c¬ giíi ho¸ vËn chuyÓn trong n«ng nghiÖp còng cã nhiÒu khëi s¾c. Trong n«ng th«n hiÖn nay cã 22.000 « t« c¸c lo¹i (kh«ng kÓ m¸y kÐo vµ c¸c lo¹i xe c«ng n«ng) trong ®ã cã h¬n 15.000 xe t¶i (90% lµ cña hé gia ®×nh n«ng d©n) t¨ng gÊp 2 lÇn n¨m 1990. C¸c kh©u c«ng viÖc kh¸c nh­ xay x¸t lóa g¹o, chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc, c­a xÎ gç, còng ®­îc tõng b­íc c¬ giíi ho¸ cïng víi sù ph¸t triÓn cña nguån ®iÖn lùc quèc gia. Tuy nhiªn, khã kh¨n cña c¬ giíi ho¸ n«ng nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay lµ quy m« ruéng ®Êt vèn nhá bÐ (nhÊt lµ ë miÒn B¾c vµ miÒn Trung) l¹i bÞ ph©n chia cho qu¸ nhiÒu chñ ruéng, nªn m¸y kÐo, xe vËn t¶i vµ m¸y n«ng nghiÖp khã ph¸t huy t¸c dông, chi phÝ cao, hiÖu qu¶ thÊp. Cã thÓ nãi, vÊn ®Ò c¬ giíi ho¸ n«ng nghiÖp ë n­íc ta hiÖn nay vÉn ®ang trong t×nh tr¹ng m©u thuÉn gi÷a yªu cÇu cña hiÖn ®¹i ho¸ víi lùc l­îng lao ®éng d­ thõa ë n«ng th«n. NÕu kh«ng sím gi¶i quyÕt ®­îc m©u thuÉn nµy th× dï chñ tr­¬ng ®óng còng khã ®i vµo cuéc sèng, chØ cã chõng nµo t¹o ®­îc 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nhiÒu viÖc lµm phi n«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn n«ng th«n, th× c¬ giíi ho¸ n«ng nghiÖp míi ph¸t triÓn m¹nh. V× vËy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n ViÖt Nam lóc nµy kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ c¬ giíi ho¸ mµ quan träng h¬n ph¶i ®Èy m¹nh viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ë n«ng th«n ®Ó chuyÓn ®æi c¬ cÊu lao ®éng sang phi n«ng nghiÖp, cã nh­ vËy míi t¹o ®­îc m«i tr­êng vµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®­a m¸y vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt. 2. Thùc tr¹ng vÒ thuû lîi ho¸: NhËn thøc tÇm quan träng cña c«ng t¸c thuû lîi ®èi víi sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp, trong nh÷ng n¨m qua, nhµ n­íc vµ nh©n d©n ta ®· ®Çu t­ kh¸ lín cho viÖc x©y dùng míi, hoµn thiÖn vµ n©ng cÊp hÖ thèng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi. TÝnh ®Õn 1/10/1996 c¶ n­íc ®· cã 20.644 c«ng tr×nh thuû lîi lín nhá trong ®ã cã 20.502 c«ng tr×nh thuû n«ng (6727 hå, ®Ëp chøa n­íc, 5899 cèng, 2363 tr¹m b¬m ®iÖn, 671 tr¹m b¬m dÇu, 4.842 c«ng tr×nh phô thuéc, 162 tr¹m thuû ®iÖn kÕt hîp thuû n«ng) c¸c c«ng tr×nh nµy ®· ®¶m b¶o t­íi tiªu cho 3 triÖu ha diÖn tÝch ®Êt canh t¸c (chiÕm 53% tæng sè) tiªu trªn 2 triÖu ha, ng¨n mÆn 0,7 triÖu ha vµ chèng lò cho 2 triÖu ha. So víi nh÷ng n¨m ®Çu 90 th× sè l­îng c«ng tr×nh vµ l­îng t­íi tiªu ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. So víi c¸c vïng trong c¶ n­íc th× ®ång b»ng s«ng cöu Long lµ vïng cã sè l­îng c«ng tr×nh vµ n¨ng lùc t­íi tiªu thuû lîi t¨ng nhanh nhÊt. KÓ tõ sau ngµy gi¶i phãng ®Õn nay. Nhµ n­íc ®· ®Çu t­ trªn 1000 tû ®ång cho c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, ch­a kÓ hµng tr¨m tû ®ång cña n«ng d©n lµm kªnh m­¬ng néi ®ång. §Õn n¨m 1996, tonµ vïng ®· cã 1185 c«ng tr×nh thuû lîi trong ®ã cã 163 tr¹m b¬m ®iÖn vµ hÖ thèng kªnh dÉn n­íc ngät s«ng TiÒn, s«ng HËu ®Ó t­íi n­íc cho c¸c vïng lóa hµng ho¸, phôc vô khai hoang t¨ng vô, chuyÓn vô vµ th©m canh. Riªng vïng §ång Th¸p M­êi, chØ tÝnh tõ n¨m 1987 ®Õn 1996, vèn ®Çu t­ cho thuû lîi cña nhµ n­íc vµ nh©n d©n ®· lªn tíi 180,68 tû ®ång ®­a n­íc ngät vÒ ®Ó t¨ng diÖn tÝch 2 vô tõ 26806 ha n¨m lªn 86400 ha, dïng n­íc ngät ®Ó Ðm phÌn, ®­a gièng míi vµo, n¨m 1996 s¶n xuÊt ®­îc 1,3 triÖu tÊn lóa vµ trë thµnh vïng lóa hµng ho¸ lín nhÊt ®ång b»ng s«ng Cöu Long. ë §«ng Nam Bé vèn lµ vïng kh« c»n thiÕu n­íc ngät tr­íc ®©y, sau 22 n¨m gi¶i phãng, nhµ n­íc vµ nh©n d©n ®· x©y dùng ®­îc 103 c«ng tr×nh thuû lîi trong ®ã cã 486 c«ng tr×nh ®éc lËp c«ng xuÊt t­íi 200 ngµn ha, nhiÒu nhÊt lµ T©y Ninh, 175 ngµn ha nhê hå DÇu tiÕng. Víi diÖn tÝch mÆt hå 27000 ha. Chøa 1,6 tû m3 n­íc ngät, céng víi tuyÕn kªnh míi T©n H­ng cã kh¶ n¨ng 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cung cÊp ®ñ n­íc t­íi cho 172 ha ®Êt trång trät thuéc c¸c tØnh T©y Ninh, B×nh D­¬ng, B×nh Ph­íc, Long An, thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ cung cÊp hµng triÖu m3 n­íc ngät cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n. C¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c vµ T©y Nguyªn b»ng viÖc ph¸t triÓn thuû ®iÖn nhá, chñ yÕu lµ x©y dùng c¸c hå, ®Ëp chøa n­íc kÕt hîp víi c¸c c«ng tr×nh tù ch¶y ®· gi¶m bít ®¸ng kÓ vÒ khã kh¨n trong viÖc cung cÊp n­íc cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ phôc vô ®êi sèng, ®ång bµo c¸c d©n téc miÒn nói trong mïa kh«. Tuy nhiªn sovíi yªu cÇu th©m canh, t¨ng vô vµ ®a d¹ng ho¸ c©y trång, vËt nu«i th× thùc tr¹ng thuû lîi ho¸ hiÖn nay ë n­íc ta cßn nhiÒu bÊt cËp. ChÊt l­îng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi cßn thÊp, kh¶ n¨ng t­íi tiªu cña thuû lîi míi ®¸p øng ®­îc kho¶ng 50% yªu cÇu vÒ n­íc cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Mét sè c«ng tr×nh ®· xuèng cÊp nghiªm träng nh­ng thiÕu vèn ®Ó duy tr×, b¶o d­ìng, nªn c«ng xuÊt thùc tÕ t­íi tiªu chØ ®¹t kho¶ng 30% so víi thiÕt kÕ. Nh­ vËy ®iÒu ®Æt ra cho chóng ta hiÖn nay lµ cÇn tiÕp tôc t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó ®Çu t­, bæ sung, n©ng cÊp vµ x©y dùng míi. 3. Thùc tr¹ng vÒ ho¸ häc ho¸: Cïng víi c¬ giíi ho¸, thuû lîi ho¸ trong nh÷ng n¨m qua ë n­íc ta qu¸ tr×nh ho¸ häc ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp còng cã nhiÒu khëi s¾c: l­îng ph©n bãn vµ thuèc trõ s©u, diÖt cá t¨ng lªn, chñng lo¹i ®a d¹ng, c¬ cÊu ®­îc ®iÒu chØnh phï hîp víi nhu cÇu s¶n xuÊt. Tuy l­îng ph©n ho¸ häc b×nh qu©n trªn 1 ha cßn ë møc thÊp (100kg/ha) nh­ng c¬ cÊu c¸c lo¹i NPK ®· ®­îc ®iÒu chØnh theo h­íng gi¶m tû lÖ ®¹m, t¨ng tû lÖ lªn vµ ka li ®Ó ®¸p øng tèt h¬n, nhu cÇu sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y trång. Ngoµi ph©n bãn, mét sè ho¸ chÊt kh¸c nh­ thuèc diÖt cá, thuèc trõ s©u, thuèc kÝch thÝch c©y trång vµ vËt nu«i còng kh¸ ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i. §iÒu ®¸ng mõng lµ quan hÖ gi÷a gi¸ lóa vµ gi¸ ph©n bãn ®· thay ®æi theo chiÒu h­íng cã lîi cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ n«ng d©n, tr­íc ®©y gi¸ cña 1kg ph©n ®¹m th­êng øng víi gi¸ cña 2 kg lóa, nay gi¶m xuèng cßn tû lÖ 1 ®Õn 1,3. Nh×n chung gi¸ ph©n nhËp khÈu còng nh­ gi¸ ph©n s¶n xuÊt trong n­íc ®Òu cã xu h­íng gi¶m. Tuy nhiªn, khã kh¨n cña ho¸ häc n«ng nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay lµ s¶n phÈm ph©n bãn, ho¸ chÊt s¶n xuÊt trong n­íc cßn qu¸ nhá bÐ, chñng lo¹i ®¬n ®iÖu, gi¸ thµnh cao nªn ch­a ®­îc n«ng d©n ­a chuéng (ph©n ®¹m s¶n xuÊt trong n­íc chiÕm kho¶ng 10%, 90% cßn l¹i ph¶i nhËp khÈu). Nh×n chung 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. c«ng nghiÖp s¶n xuÊt ph©n bãn ë ViÖt Nam ch­a ph¸t triÓn t­¬ng xøng víi nhu cÇu trong khi ®ã thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ nhËp khÈu kh«ng æn ®Þnh. Tæ chøc nhËp khÈu cßn ph©n t¸n nªn th­êng g©y ra t×nh tr¹ng tranh mua, tranh b¸n c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh trªn thÞ tr­êng, ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ g©y thiÖt h¹i cho n«ng d©n. N¨m 1996, chÝnh phñ ®· tæ chøc l¹i c¸c ®Çu mèi nhËp khÈu ph©n bãn vµ xuÊt khÈu g¹o, nªn t×nh tr¹ng lén xén trong nhËp khÈu ph©n bãn ®· b­íc ®Çu ®­îc h¹n chÕ. Song vÊn ®Ò hç trî gi¸ cña nhµ n­íc ®èi víi c¸c lo¹i vËt t­ n«ng nghiÖp quan träng nµy l¹i ch­a ®­îc ®Æt ra. ViÖc sö dông c¸c lo¹i ho¸ chÊt trong n«ng nghiÖp n­íc ta còng ngµy cµng t¨ng lªn, nh­ng so víi thÕ giíi vÉn chØ thuéc c¸c nhãm n­íc trung b×nh. MÆc dï c¸c lo¹i ho¸ chÊt ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc gia t¨ng s¶n l­îng n«ng phÈm, nh­ng còng ®ang ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò vÒ m«i tr­êng, do vËy cÇn ®­îc qu¶n lý vµ h­íng dÉn chÆt chÏ ®Ó sö dông hîp lý. 4. VÒ sinh häc ho¸ n«ng nghiÖp: ViÖc øng dông thµnh tùu c¸ch m¹ng sinh häc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· t¹o ra nhiÒu gièng lóa, ng«, rau, c©y ¨n qu¶, c©y l©m nghiÖp, nhÊt lµ c¸c lo¹i gièng lai cã tÝnh chèng chÞu tèt vµ n¨ng suÊt cao. NhiÒu tiÕn bé khoa häc kü thuËt trong lÜnh vùc ch¨n nu«i nh­ lîn cã tû lÖ n¹c cao, bß sinh hãa cã thÓ trßng lín vµ gµ c«ng nghiÖp cã tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh, tiªu tèn Ýt thøc ¨n...v.v còng ®· ®­îc ¸p dông réng r·i. Tuy nhiªn, tr×nh ®é ¸p dông thµnh c¸ch m¹ng sinh häc cña n­íc ta cßn thÊp so víi c¸c n­íc l¸ng giÒng. 5. Thùc tr¹ng vÒ c¬ cÊu nghµnh n«ng nghiÖp n­íc ta hiÖn nay: C¬ cÊu ngµnh n«ng nghiÖp ®­îc xem xÐt qua c¬ cÊu gi÷a trång trät- ch¨n nu«i. B¶ng I: C¬ cÊu ngµnh n«ng nghiÖp gi¸ trÞ s¶n l­îng Sè l­îng (tû ®ång) C¬ cÊu (%) 1985 1995 1985 1995 Tæng sè 11941,55 19029,92 100,00 100,00 1. Trång trät 9389,74 14785,56 78,63 77,70 2. Ch¨n nu«i 2551,81 4237,36 21,37 22,30 Nguån : Sè liÖu thèng kª n«ng- l©m- thuû s¶n ViÖt Nam 1985-1995 (NXB Thèng kª 1996) 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. C¬ cÊu trång trät - ch¨n nu«i: Trong giai ®o¹n 1985 - 1995 cã xu h­íng chuyÓn dÞch tõ trång trät sang ch¨n nu«i nh­ng hÕt søc chËm ch¹p, thËm chÝ kh«ng cã biÕn ®æi ®¸ng kÓ. Thùc tÕ mÊy n¨m qua, s¶n xuÊt l­¬ng thùc ®· cã b­íc t¨ng tr­ëng kh¸, cã xuÊt khÈu vµ tÝch luü, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¸t triÓn ch¨n nu«i, song vÉn ch­a ®ñ gióp ngµnh ch¨n nu«i v­¬n lªn thµnh ngµnh chÝnh vµ cã tû träng cao trong c¬ cÊu trång trät - ch¨n nu«i. Ngµnh trång trät: C©y l­¬ng thùc tËp trung t¹i hai ch©u thæ §ång b»ng s«ng Cöu long vµ §ång b»ng s«ng Hång. Trong c¬ cÊu c©y l­¬ng thùc, c©y lóa ph¸t triÓn chñ yÕu ë miÒn Nam, c©y mµu chñ yÕu ë miÒn B¾c. Xu h­íng chuyÓn dÞch chung lµ ph¸t huy thÕ m¹nh cña tõng vïng, MiÒn Nam t¨ng diÖn tÝch trång lóa trªn c¬ së khai hoang, thay ®æi c¬ cÊu mïa vô vµ øng dông c¸c gièng lóa cao s¬n (56,1% n¨m 1985 lªn 62,6% n¨m 1995) riªng ®ång b»ng s«ng Cöu Long chiÕm 47,1% diÖn tÝch lóa c¶ n­íc, miÒn B¾c t¨ng diÖn tÝch trång mµu tõ 60,7% n¨m 1985 lªn 66,4% n¨m 1995 trong ®ã trung du- miÒn nói t¨ng t­¬ng øng tõ 28,6% lªn 34,2% diÖn tÝch mµu c¶ n­íc. C©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy cã sù ph©n bè kh«ng chªnh lÖch nhiÒu gi÷a c¸c vïng ë miÒn B¾c trong khi ë miÒn Nam tËp trung nhiÒu nhÊt ë vïng §ång b»ng Nam Bé vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long. Trong 10 n¨m qua c¬ cÊu c©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy ë c¸c vïng kh«ng cã sù chuyÓn dÞch lín. C©y c«ng nghiÖp dµi ngµy cã sù chuyÓn dÞch râ dÖt ®Æc biÖt lµ hai vïng T©y nguyªn vµ §«ng Nam bé (DiÖn tÝch t¨ng tõ 12,8% n¨m 1985 lªn 26,4% n¨m 1995 ë T©y nguyªn vµ tõ 38% lªn 43,6 ë ®«ng Nam bé). C©y ¨n qu¶ tËp trung nhiÒu ë miÒn Nam, chñ yÕu ë vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long chiÕm h¬n phÇn nöa diÖn tÝch cña c¶ n­íc. Xu h­íng ph¸t triÓn cña vïng nµy lµ chuyÓn tõ v­ên t¹p sang chuyªn canh c¸c lo¹i c©y cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao. C©y rau ®Ëu tËp trung chñ yÕu ë 2 vïng ®ång b»ng s«ng Hång vµ s«ng Cöu Long, xu h­íng chuyÓn dÞch kh¸ râ nÐt qua viÖc t¨ng c¬ cÊu diÖn tÝch. Tõ 20% n¨m 1985 lªn 27,9% n¨m 1995 ë ®ång b»ng S«ng Hång vµ tõ 12% lªn 22,6% ë ®ång b»ng S«ng Cöu Long. Ngµnh ch¨n nu«i tr©u, lîn vµ gia cÇm ph¸t triÓn m¹nh ë c¸c vïng phÝa b¾c trong ®ã tr©u chñ yÕu ë miÒn nói trung du, lîn vµ gia cÇm ph¸t triÓn t­¬ng ®èi ®Òu gi÷a c¸c vïng. Bß tËp trung nhiÒu nhÊt ë khu bèn cò vµ Duyªn h¶i miÒn Trung, ch¨n nu«i gia sóc t¨ng nhanh ë miÒn nói trung du vµ Khu Bèn cò. (§µn tr©u t¨ng tõ 42% n¨m 1965 lªn 53,6% n¨m 1995 ë miÒn nói vµ trung du, 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®µn bß tõ 11,7% lªn 30,6% ë khu bèn cò) xu h­íng chuyÓn dÞch nµy lµ phï hîp víi tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña c¸c vïng. Thùc tÕ c¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt trong ngµnh n«ng nghiÖp qua c¸c n¨m nh­ sau: B¶ng 2: C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo gi¸ trÞ so s¸nh (%) N¨m 1995 1996 1997 1. Trång trät 80,4 80,5 80,5 Trong ®ã: - L­¬ng thùc 63,6 64,1 63,9 - Rau ®Ëu 7,5 7,3 7,1 - C©y c«ng nghiÖp 18,4 18,4 18,9 - C©y ¨n qu¶ 8,4 8,2 8,1 2. Ch¨n nu«i 16,6 16,6 16,7 3. DÞch vô n«ng nghiÖp 3,0 2,9 2,8 Nguån: Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam sè 57, ngµy 18/7/1998. Theo thèng kª trªn, trång trät vÉn chiÕm tû träng cao nhÊt 80,4% - 80,5% trong ®ã, c©y l­¬ng thùc vÉn tiÕp tôc ®éc chiÕm nÒn n«ng nghiÖp ViÖt Nam c©y c«ng nghiÖp vµ c©y ¨n qu¶ chØ chiÕm tû träng nhá. Ngµnh ch¨n nu«i ®¹t tû träng cßn khiªm tèn 16,6% - 16,7% ®Æc biÖt, dÞch vô n«ng nghiÖp chiÕm tû träng võa nhá bÐ l¹i võa cã xu h­íng gi¶m sót tõ 3,0% xuèng cßn 2,8%. Nh­ vËy, nÒn n«ng nghiÖp n­íc ta hiÖn nay vÉn cßn mang ®Ëm nÐt cæ truyÒn, kÐm hiÖu qu¶. Do c¬ cÊu ngµnh n«ng nghiÖp chËm thay ®æi nªn c«ng nghiÖp chÕ biÕn s¶n phÈm n«ng nghiÖp ra khã cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. DÞch vô n«ng nghiÖp cã xu h­íng gi¶m xÏ t¸c ®éng xÊu tíi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ trong c¬ chÕ më hiÖn nay. MÆt kh¸c hµng n«ng phÈm cña n­íc ta ®· kh«ng ®a 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. d¹ng vÒ chñng lo¹i, chÊt l­îng l¹i ch­a ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ nªn khã chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. ThËm chÝ cã nh÷ng lo¹i n«ng phÈm thÞ tr­êng bÞ thu hÑp do chÊt l­îng, phÈm chÊt qu¸ thÊp, g©y thiÖt h¹i cho ng­êi s¶n xuÊt, ¶nh h­ëng tíi t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp. 6. Thùc tr¹ng c¸c vïng chuyªn canh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp: §Õn nay ®· h×nh thµnh c¸c vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ chuyªn canh tËp trung nh­: lóa, cao su, cµ phª, ®iÒu, mÝa, rau qu¶, lîn , bß, t«m, c¸, nh­ng nh×n chung s¶n xuÊt cßn ph©n t¸n, manh món, quy m« s¶n xuÊt hé gia ®×nh nhá bÐ, tr­íc m¾t cã thÓ cã hiÖu qu¶, nh­ng vÒ l©u dµi lµ trë ng¹i lín cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp. Trong khi c¸c vïng chuyªn canh cao su, cµ fª vµ chÌ ®· kh¸ æn ®Þnh th× c¸c vïng chuyªn canh kh¸c cßn ®ang trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh, Ýt vÒ sè l­îng, nhá vÒ quy m«, l¹i ch­a æn ®Þnh, c¸c vïng c©y ¨n qu¶, ch¨n nu«i gia sóc chñ yÕu ph¸t triÓn dùa trªn c¬ së c¸c vïng truyÒn thèng, thiÕu sù t¸c ®éng tÝch cùc cña khoa häc c«ng nghÖ, ch­a ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu nguyªn liÖu cña c«ng nghiÖp. HiÖn nay c¶ n­íc cã gÇn 10 triÖu hé gia ®×nh n«ng d©n víi ®Êt n«ng nghiÖp b×nh qu©n 0,8ha/hé cã tíi hµng triÖu thöa ®Êt nhá vµ manh món, qu¶ thËt chØ phï hîp víi s¶n xuÊt b»ng lao ®éng thñ c«ng, nÕu kh«ng sö lý th× kh«ng thÓ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, nhÊt lµ ë ®ång b»ng s«ng Hång vµ miÒn Trung. §Ó ph¸t triÓn vµ n©ng cao søc c¹nh tranh cña nh÷ng ngµnh nghÒ truyÒn thèng, tõng b­íc ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt míi cã kh¶ n¨ng, coi träng c¸c ngµnh s¶n xuÊt n«ng s¶n quý hiÕm cã lîi thÕ ®Ó ph¸t huy tiÒm lùc ®a d¹ng cña nÒn n«ng nghiÖp, ®¶m b¶o søc c¹nh tranh bÒn v÷ng cña n«ng s¶n hµng ho¸ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi, th× tr­íc hÕt cÇn tËp trung x©y c¸c vïng chuyªn canh s¶n xuÊt trªn quy m« lín vµ tõng b­íc ®­îc hiÖn ®¹i ho¸. C¸c vïng chuyªn canh trång lóa xuÊt khÈu ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long vµ mét vµi tØnh cña ®ång b»ng S«ng Hång, víi tæng diÖn tÝch kho¶ng 0,8-1 triÖu ha ®Ó hµng n¨m lµm ra kho¶ng 70% l­îng g¹o xuÊt khÈu ®¹t chÊt l­îng cao. C¸c vïng chuyªn canh ng« ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long, §«ng Nam Bé, T©y nguyªn, ®ång b»ng S«ng Hång vµ miÒn nói phÝa B¾c, víi tæng diÖn tÝch kho¶ng 1 triÖu ha ®Ó hµng n¨m s¶n xuÊt kho¶ng 4-5 triÖu tÊn ng« hµng ho¸. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. C¸c vïng cµ phª ë T©y Nguyªn, §«ng Nam Bé vµ trung bé kho¶ng 300.000 ha. C¸c vïng chÌ xuÊt khÈu tËp trung ë miÒn nói phÝa B¾c, víi diÖn tÝch kho¶ng 100.000ha. Vïng chuyªn canh ®iÒu ë Duyªn h¶i miÒn Trung, §«ng Nam Bé vµ mét phÇn ë T©y Nguyªn víi diÖn tÝch kho¶ng 300.000ha. C¸c vïng c©y ¨n qu¶ tËp trung, gåm c©y ¨n qu¶ nhiÖt ®íi ë Nam Bé vµ c©y ¨n qu¶ ¸ nhiÖt ®íi ë miÒn nói phÝa B¾c kho¶ng 500.000ha. C¸c vïng ch¨n nu«i lîn xuÊt khÈu ë c¸c tØnh ®ång b»ng S«ng Hång vµ §ång b»ng S«ng cöu Long..v.v. Trªn c¬ së ph¸t huy c¸c lîi thÕ so s¸nh cña tõng vïng vÒ tiÒm n¨ng ®Êt ®ai, khÝ hËu vµ kinh nghiÖm truyÒn thèng, cïng víi viÖc ®Èy nhanh tiÕn ®é ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt ®Ó t¹o ra nhiÒu lo¹i n«ng s¶n hµng ho¸ ®a d¹ng ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc vµ xuÊt khÈu. Nh­ vËy ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu trªn kh«ng thÓ kh«ng tiÕn hµnh quy ho¹ch vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®ång bé ®Ó t¹o ra c¸c vïng chuyªn canh s¶n xuÊt hµng ho¸ lín g¾n kÕt liªn hoµn gi÷a tr­íc s¶n xuÊt, trong s¶n xuÊt vµ sau s¶n xuÊt, gi÷a s¶n xuÊt - chÕ biÕn vµ tiªu thô, t¹o hµnh lang th«ng suèt tõ s¶n xuÊt cña n«ng d©n ®Õn thÞ tr­êng tiªu thô. 7. Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp chÕ n«ng s¶n cña n­íc ta: Nh×n chung, c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n cña n­íc ta ®· b­íc ®Çu v­ît qua ®­îc nh÷ng khã kh¨n cña thêi kú ®Çu chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ ®· cã mét sè tiÕn bé. N¨m n¨m võa qua, nhÊt lµ hai n¨m 1995- 1996, lµ thêi kú tËp trung ®Çu t­ cao cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n ®· ®i vµo ®Çu t­ x©y dùng vïng nguyªn liÖu, ®æi míi thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ, t¨ng thªm c¬ së vµ c«ng suÊt, lµm cho n¨ng lùc chÕ biÕn n«ng s¶n t¨ng nhanh, ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn mÝa ®­êng. C¸c doanh nghiÖp còng ®· xóc tiÕn nhanh viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, bè trÝ l¹i s¶n xuÊt, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ c¶i tiÕn mÉu m· phï hîp víi thÞ hiÕu tiªu dïng cña tõng thÞ tr­êng. S¶n phÈm chÌ chÕ biÕn tõ 7 mÆt hµng (3 lo¹i chÌ ®en vµ 4 lo¹i chÌ h­¬ng) nay ®· cã 45 mÆt hµng chÌ tham gia vµo thÞ tr­êng. VÒ cµ fª, ngoµi cµ fª nh©n ®· cã c¸c mÆt hµng cµ fª hoµ tan, cµ fª rang xay xuÊt khÈu, mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu còng ®a d¹ng h¬n... 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. S¶n l­îng c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n còng ®· t¨ng ®¸ng kÓ. Trong n¨m 1995 s¶n l­îng g¹o, ng« qua chÕ biÕn: 12,5 triÖu tÊn, t¨ng 4,5 triÖu tÊn so víi n¨m 1990, ®­êng mËt c¸c lo¹i 393.000 tÊn, t¨ng 70.000 tÊn, chÌ bóp kh« chÕ biÕn c«ng nghiÖp 35.000 tÊn, t¨ng 11.000 tÊn; cao su mñ kh« 120.000 tÊn, t¨ng trªn 50.000 tÊn; cµ fª nh©n trªn 200.000 tÊn, t¨ng gÊp 4 lÇn so víi n¨m 1990.... §Æc biÖt lµ g¹o chÊt l­îng cao (tû lÖ tÊm 15 -5%) t¨ng lªn rÊt nhanh, tõ d­íi 1% n¨m 1990 lªn trªn 70% vµo n¨m 1995, lµm thay ®æi h¼n c¬ cÊu vµ gi¸ trÞ g¹o xuÊt khÈu cña n­íc ta. Nhê vËy gi¸ trÞ s¶n l­îng chÕ biÕn n«ng s¶n liªn tôc t¨ng víi tèc ®é cao, b×nh qu©n 5 n¨m 1991- 1995, gi¸ trÞ s¶n l­îng chÕ biÕn l­¬ng thùc t¨ng 17,4% n¨m, gi¸ trÞ s¶n l­îng chÕ biÕn thùc phÈm t¨ng 12,7% n¨m. Nh×n chung lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n ®· cã b­íc tiÕn bé ®¸ng kÓ nh­ng cßn nhá bÐ vµ ch­a ph¸t triÓn t­¬ng xøng víi kh¶ n¨ng cña nguån nguyªn liÖu, næi bËt lµ: Tû träng n«ng s¶n ®­îc chÕ biÕn c«ng nghiÖp cßn qu¸ thÊp, míi chØ ®¹t 30% s¶n l­îng mÝa, gÇn 60% chÌ, d­íi 20% rau qu¶... PhÇn lín c¸c c¬ së chÕ biÕn lóa g¹o, chÌ rau qu¶, mÝa... ®­îc x©y dùng ®· l©u, thiÕt bÞ vµ quy tr×nh c«ng nghÖ l¹c hËu. Tuy nhiªn, hiÖn nay ®· cã mét sè nhµ m¸y xay x¸t, ®¸nh bãng, ph©n lo¹i g¹o, chÕ biÕn ®­êng, cao su, ­¬m t¬, chÕ biÕn thøc ¨n ch¨n nu«i....míi ®­îc x©y dùng cã m¸y mãc thiÕt bÞ t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i, nhÊt lµ c¸c c¬ së liªn doanh hay ®Çu t­ 100% vèn n­íc ngoµi, nh­ng sè l­îng c¸c c¬ së nµy l¹i ch­a nhiÒu. ChÊt l­îng chÕ biÕn n«ng s¶n nh×n chung cßn thÊp, hiÖu qu¶ chÕ biÕn ch­a cao nªn søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ kÐm, lµm cho n«ng d©n n­íc ta ph¶i chÞu nhiÒu thua thiÖt. 8. Nh÷ng thuËn lîi cña qu¸ tr×nh CNH - H§H n«ng nghiÖp ë n­íc ta: Trong nh÷ng n¨m qua §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· cã nh÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n nh­: ViÖc giao quyÒn sö dông ®Êt n«ng nghiÖp l©u dµi cho hé n«ng d©n, chuyÓn ®æi m« h×nh vµ c¸ch thøc tæ chøc ho¹t ®éng cña c¸c hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, c¸c n«ng, l©m tr­êng, tr¹m tr¹i; thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n nh­ ch­¬ng tr×nh 120 (cho vay gi¶i quyÕt viÖc lµm) ch­¬ng tr×nh 327 (phñ xanh ®Êt chèng, ®åi träc), ch­¬ng tr×nh 773 (khai ph¸ vïng b·i båi ven biÓn)... KÕt qu¶ lµ ngµnh n«ng nghiÖp ®· cã chuyÓn biÕn tÝch cùc. N«ng nghiÖp ®· ®¶m b¶o ®ñ nhu cÇu l­¬ng thùc cho nhu cÇu an toµn l­¬ng thùc,trë thµnh mét trong nh÷ng thÕ 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. m¹nh xuÊt khÈu thu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc; ®Êt ®· ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng khai th¸c; ®êi sèng n«ng d©n tõng b­íc ®­îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao... Chóng ta cã mét thuËn lîi n÷a cho qu¸ tr×nh CNH - H§H n«ng nghiÖp lµ hiÖn nay n­íc ta ®ang thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ quan hÖ víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ ngoµi thÕ giíi, nªn cã thÓ tiÕp thu ®­îc nh÷ng kinh nghiÖm, nh÷ng tiÕn bé khoa häc míi vËn dông vµo trong n«ng nghiÖp cña m×nh. MÆt kh¸c hiÖn nay ë n­íc ta vai trß cña kinh tÕ hé ngµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh, nã lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ, rÊt n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong viÖc tiÕp thu nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ míi vµo trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. 9. Nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc trong qu¸ tr×nh CNH - H§H n«ng nghiÖp n­íc ta: * Khã kh¨n: Khã kh¨n tr­íc hÕt lµ hiÖn nay nÒn n«ng nghiÖp n­íc ta vÉn mang mét nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt nhá lµ phæ biÕn, viÖc c¬ giíi ho¸ th× chËm ph¸t triÓn, diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp th× cßn manh món, ph©n t¸n, ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai canh t¸c b×nh qu©n trªn ®Çu ng­êi cßn thÊp vµ ®Æc biÖt ë n«ng th«n, tr×nh ®é vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, tr×nh ®é vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ cßn yÕu kÐm vµ chuyÓn biÕn chËm. Vai trß cña kinh tÕ hé tuy ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh, nh­ng kh¶ n¨ng vÒ mÆt tµi chÝnh cña hä th× cßn rÊt eo hÑp vµ nhá bÐ. Trªn ®©y còng lµ nh÷ng khã kh¨n c¬ b¶n mµ nã ®· kh«ng g©y sù k×m h·m nhá ®èi víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp hiÖn nay. * Th¸ch thøc: Kh¸c víi nhiÒu n­íc trong khu vùc, sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt ë ViÖt Nam l¹i diÔn ra trong bèi c¶nh møc t¨ng d©n sè vµ tû lÖ ®ãi nghÌo cao. C«ng t¸c gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, ®Æc biÖt ë nh÷ng vïng s©u, vïng xa, vïng miÒn nói cao cßn nhiÒu khã kh¨n, h¹n chÕ. HÖ thèng phóc lîi c«ng céng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi kh¸c cßn mét kho¶ng c¸ch xa víi yªu cÇu. Tû lÖ ng­êi nghÌo, hé nghÌo tuy cã xu h­íng gi¶m nh­ng møc sèng cßn rÊt thÊp. Chªnh lÖch møc sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ, gi÷a c¸c vïng ngµy cµng t¨ng. C¨ng th¼ng x· héi vÒ nguån nh©n lùc d­ thõa ngµy cµng nãng báng. Bªn c¹nh ®ã, trong nhiÒu n¨m chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ch­a chó ý ®óng møc tíi b¶o vÖ m«i tr­êng, m«i tr­êng sèng trong lµnh ë n«ng th«n còng ®ang bÞ suy tho¸i nghiªm träng. Rõng nói nghÌo kiÖt, nguån n­íc 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ngµy cµng khan hiÕm vµ ®ang bÞ « nhiÔm, ®Êt ®ai bÞ bµo mßn vµ suy tho¸i, tµi nguyªn sinh vËt kh«ng ®­îc b¶o tån, thiªn tai th× dån dËp trªn diÖn réng....v.v. ThÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc th× lu«n biÕn ®éng yªu cÇu vÒ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, n©ng cao møc sèng th× ngµy cµng cao, trong khi kh¶ n¨ng ®¸p øng cña kinh tÕ hé cßn giíi h¹n. Qu¸ tr×nh më cöa nÒn kinh tÕ t¹o ra nhiÒu thuËn lîi nh­ng còng ®Æt rÊt nhiÒu nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ - chÝnh trÞ cho ®Êt n­íc. §iÓn h×nh lµ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh- tiÒn tÖ bïng næ ë §«ng Nam ¸ tõ gi÷a n¨m 1997 ngµy cµng nghiªm träng vµ lan réng, chuyÓn thµnh khñng ho¶ng kinh tÕ, ®­a tíi sù x¸o ®éng vÒ chÝnh trÞ - x· héi ë mét sè n­íc, thËm chÝ dÉn tíi nh÷ng biÕn ®æi nhÊt ®Þnh trong quan hÖ quèc tÕ... Nh­ vËy ®øng tr­íc nh÷ng khã kh¨n vµ thö th¸ch nµy, yªu cÇu ®· ®Æt ra ®èi víi chóng ta lµ cÇn ph¶i s¸ng suèt ®Ò ra nh÷ng ®Þnh h­íng, nh÷ng gi¶i ph¸p ®óng ®¾n, kÞp thêi ®Ó kh¾c phôc vµ ®æi míi, tiÕp tôc ®­a sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n v÷ng b­íc tiÕn lªn, gi÷ v÷ng môc tiªu vµ quan ®iÓm cña §¶ng, nhµ n­íc ®Ò ra. III/ Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh CNH- H§H. 1. §Þnh h­íng vµ môc tiªu: §Ó c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp trong ®iÒu kiÖn n­íc ta th× n«ng nghiÖp cÇn ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng vµ nh»m ®¹t c¸c môc tiªu sau: §Èy m¹nh th©m canh s¶n xuÊt l­¬ng thùc, ®¶m b¶o an toµn l­¬ng thùc cho ®Êt n­íc tr­íc m¾t vµ l©u dµi, ®ång thêi ngµy cµng t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao phôc vô cho xuÊt khÈu, t¨ng thªm nguån ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc. Ph¸t triÓn m¹nh ngµnh ch¨n nu«i, ®­a ch¨n nu«i trë thµnh ngµnh s¶n xuÊt chÝnh trong n«ng nghiÖp. Ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng, néi dung cña n«ng nghiÖp bÒn v÷ng cÇn ®­îc hiÓu lµ: Mét nÒn n«ng nghiÖp biÕt gi÷ g×n, ph¸t triÓn, båi d­ìng vµ sö dông hîp lý c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn cña n«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ ®Êt ®ai vµ nguån n­íc. Mét nÒn n«ng nghiÖp cã tr×nh ®é th©m canh cao, biÕt kÕt hîp mét c¸ch hµi hoµ gi÷a viÖc sö dông c¸c kü thuËt vµ c«ng nghiÖp tiªn tiÕn. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Mét nÒn n«ng nghiÖp s¹ch, biÕt h¹n chÕ tèi ®a viÖc sö dông c¸c chÊt ho¸ häc cã h¹i ®Õn m«i sinh, m«i tr­êng vµ søc khoÎ con ng­êi. Mét nÒn n«ng nghiÖp cã c¬ cÊu c©y trång vµ con vËt nu«i hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña mçi vïng. C¬ cÊu nµy ph¶i ®¶m b¶o cho n«ng nghiÖp khai th¸c ®­îc tèi ®a lîi thÕ so s¸nh, ®¶m b¶o cho n«ng nghiÖp ph¸t triÓn toµn diÖn víi tèc ®é nhanh. Môc tiªu tæng qu¸t vµ l©u dµi cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp lµ x©y dùng mét nÒn n«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé vµ phï hîp, ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶i quyÕt viÖc lµm, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, nhanh chãng n©ng cao thu nhËp vµ ®êi sèng cña d©n c­ n«ng th«n, ®­a n«ng th«n n­íc ta tiÕn lªn v¨n minh hiÖn ®¹i. Nh÷ng môc tiªu cô thÓ ®­îc ®Æt ra cho nh÷ng n¨m tíi nh­ sau: Tèc ®é t¨ng tr­ëng n«ng nghiÖp tõ 4,5 - 5% n¨m 2000, 4 - 4,5% n¨m 2010 vµ 4 - 4,5% n¨m 2020. GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi ®¹t 200 USD n¨m 2000, 500 USD n¨m 2010 vµ 1200 - 1400 USD n¨m 2020. L­¬ng thùc ®¹t 30-32 triÖu (tÊn) vµo n¨m 2000, 40 triÖu (tÊn) n¨m 2010 vµ 45 triÖu (tÊn) n¨m 2020. Kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 5 tû (USD) n¨m 2000, 15 tû (USD) n¨m 2010 vµ 20 tû, n¨m 2020. T¹o viÖc lµm hµng n¨m, 800 (ngh×n/ng­êi) n¨m 2000 vµ n¨m 2010 , 500 (ngh×n ng­êi) n¨m 2020. 2. NhiÖm vô vµ gi¶i ph¸p: §Ó kh¾c phôc tõng b­íc nh÷ng khã kh¨n, v­íng m¾c chñ yÕu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ tiÕp tôc t¹o ®éng lùc thóc ®Èy cho tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp cÇn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, gi¶i ph¸p lín, then chèt sau: TiÕp tôc thùc hiÖn thuû lîi ho¸, c¬ giíi ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, ho¸ häc ho¸, sinh häc ho¸...nh»m ph¸t triÓn n«ng, l©m, ng­ nghiÖp toµn diÖn theo h­íng s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng sinh th¸i, h×nh thµnh c¸c vïng chuyªn canh cã khèi l­îng n«ng s¶n hµng ho¸ lín, chÊt l­îng cao, ®¸p øng nhu cÇu nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ph¶i g¾n nghiªn cøu víi øng dông c¸c tiÕn bé kü thuËt, c«ng nghiÖp víi n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn nhanh c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô n«ng th«n, t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, ®Æc biÖt chó träng ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, më mang nghÒ míi h­íng vÒ xuÊt khÈu. T¨ng c­êng vai trß tù chñ cña kinh tÕ hé x· viªn, tiÕp tôc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc kinh tÕ hîp t¸c ®a d¹ng, tù nguyÖn, x©y dùng quan hÖ liªn kÕt æn ®Þnh gi÷a kinh tÕ nhµ n­íc víi hîp t¸c x·, tæ hîp t¸c, hé n«ng d©n tõ s¶n xuÊt, chÕ biÕn, b¶o qu¶n ®Õn tiªu thô s¶n phÈm, b¶o ®¶m lîi Ých cña n«ng d©n. §æi míi c¬ chÕ l­u th«ng, trong ®ã doanh nghiÖp nhµ n­íc ®ãng vai trß chñ ®¹o, b¶o ®¶m cung øng vËt t­, tiªu thô n«ng s¶n æn ®Þnh cho n«ng d©n, thùc hiÖn b¶o hé gi¸ mét sè mÆt hµng n«ng, l©m, thuû lîi ®Ó duy tr× c¬ cÊu s¶n xuÊt ë c¸c vïng chuyªn canh. G¾n xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo víi gi¶i quyÕt viÖc lµm, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng víi chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn kinh tÕ víi n©ng cao d©n trÝ, b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi. Coi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ cña d©n, vµ do d©n quyÕt ®Þnh, bëi vËy ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh, t¨ng c­êng néi sinh cña tõng hé gia ®×nh, tõng ®Þa ph­¬ng, c¬ së, tõng vïng ®Ó tiÕp nhËn cã hiÖu qu¶ sù ®Çu t­ cña nhµ n­íc lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c trong chØ ®¹o vµ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp. CÇn tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, chÝnh s¸ch chÝnh lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt nhÊt ®Ó ®¹t môc tiªu ®Ò ra. Nh÷ng chÝnh s¸ch chñ yÕu ®Ó c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp lµ: - ChÝnh s¸ch vèn: Nguån vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc chñ yÕu ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ vµ c¬ së h¹ tÇng v¨n ho¸ lµ chñ yÕu. Kªu gäi ODA kh«ng hoµn l¹i, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi kÌm theo nh÷ng ­u ®·i nhÊt ®Þnh nh»m ph¸t triÓn n«ng nghiÖp kiÓu trang tr¹i quy m« lín lµ chñ yÕu vµ ph¸t triÓn nhiÒu ngµnh nghÒ trªn ®¹i bµn n«ng th«n. KhuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc vµo ph¸t triÓn n«ng nghiÖp kiÓu trang tr¹i, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ trªn ®¹i bµn n«ng th«n víi c¸c quy m« võa, nhá vµ mét phÇn cã quy m« lín. 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ph¸t triÓn tÝn dông n«ng th«n, c¸c ng©n hµng ng­êi nghÌo, thùc hiÖn chÝnh s¸ch tÝn dông ­u ®·i cho n«ng d©n, h¹ møc l·i xuÊt cho vay vµ gi¶m bít tèi ®a thñ tôc hµnh chÝnh nh­ng vÉn ®¶m b¶o an toµn vèn. - ChÝnh s¸ch vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ: T¨ng c­êng ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho viÖc nghiªn cøu g¾n víi øng dông c¸c tiÕn bé kü thuËt, c«ng nghÖ n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng cña c¸c lo¹i n«ng, l©m, thuû s¶n vµ hµng chÕ biÕn xuÊt khÈu. Hç trî vèn víi l·i suÊt ­u ®·i cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt m¸y mãc, thiÕt bÞ tiªn tiÕn cho c¸c doanh nghiÖp sö dông c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ s¶n xuÊt trong n­íc. T¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho viÖc nhËp khÈu c«ng nghÖ, ®Çu t­ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam: cung cÊp th«ng tin, sö dông m«i giíi, gi¶m bít thñ tôc xÐt duyÖt, gi¶m hoÆc miÔn thuÕ nhËp khÈu, b¶o l·nh cho vay vèn... Cã chÝnh s¸ch ®·i ngé tho¶ ®¸ng ®èi víi nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu vÒ kü thuËt vµ qu¶n lý trong n«ng nghiÖp ®èi víi c¸c c¸n bé khoa häc - c«ng nghÖ ho¹t ®éng trùc tiÕp ë ®Þa bµn n«ng th«n. - ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai: CÇn cã chÝnh s¸ch cô thÓ ®Ó chØ ®¹o qu¸ tr×nh tÝch tô tËp trung ®Êt ®ai ®Ó s¶n xuÊt, ®Ó h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c n«ng tr¹i, xÝ nghiÖp, c«ng ty kinh doanh n«ng nghiÖp... Kh¾c phôc t×nh tr¹ng hé n«ng d©n kh«ng cã ®Êt b»ng më réng khai hoang, phôc ho¸, g¾n ngay tõ ®Çu viÖc cho vay vèn, h­íng dÉn, ¸p dông khoa häc kü thuËt víi viÖc h×nh thµnh c¸c tæ chøc kinh tÕ hîp t¸c, cã chÝnh s¸ch hîp lý ®Ó hé n«ng d©n chuyÓn nh­îng ruéng ®Êt cã c¬ héi chuyÓn sang nghÒ kh¸c... Xo¸ bá chÕ ®é giao kho¸n b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng chuyÓn sang giao ®Êt cã rõng æn ®Þnh l©u dµi cho d©n. - ChÝnh s¸ch tiªu thô n«ng s¶n vµ cung øng vËt t­ ph©n bãn: Tæ chøc s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc g¾n víi ph¸t triÓn m¹nh c¸c h×nh thøc kinh tÕ hîp t¸c x· , g¾n chøc n¨ng tiªu thô n«ng s¶n vµ cung øng ph©n bãn lµm mét, kÓ c¶ viÖc xuÊt khÈu g¹o vµ nhËp khÈu ph©n bãn. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1474 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
10=>1