Đề án kinh tế chính trị 1

Chia sẻ: Dah Lia | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

79
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'đề án kinh tế chính trị 1', tài chính - ngân hàng, kế toán - kiểm toán phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án kinh tế chính trị 1

MỞ ĐẦU Trước năm 1986 nền kinh tế nước ta chỉ gồm hai thành phần kinh tế: Kinh tế nhà nước và kinh tế hợp tỏc xó. Từ sau khi mở cửa đến nay Việt Nam đó mở rộng với sỏu thành phần kinh tế. Tuy giảm về mặt số lượng nhưng cỏc doanh nghiệp nhà nước (DNNN) luụn chứng tỏ được vai trũ chủ đạo của mỡnh, là động lực của sự phỏt triển nền kinh tế. Sự phỏt triển của DNNN cú vai trũ rất quan trọng, nú định hướng nền kinh tế theo hướng xó hội chủ nghĩa. Và để làm được điều đú cỏc DNNN phải thể hiện được ưu thế vượt trội của mỡnh so với cỏc loại hỡnh khỏc. Ưu thế vượt trội thể hiện ở việc làm ăn cú hiệu quả. Sử dụng nguồn vốn cú hiệu quả, đú là vấn đề mang tớnh quyết định sự phỏt triển của DNNN và ảnh hưởng sự phỏt triển của đất nước ta. Nhỡn vào sự phỏt triển của DNNN ta cú thể nhận biết được nền kinh tế đang hoạt động cú năng động khụng. Đú là lý do vỡ sao em quyết định chọn đề tài:"Lý luận tuần hoàn và chu chuyển tư bản với việc sử dụng cú hiệu quả cỏc nguồn vốn trong doanh nghiệp của nhà nước". Qua đề tài này em muốn tỡm hiểu rừ hơn về DNNN trong việc sử dụng vốn, về những thành quả đó đạt được và những hạn chế cũn tồn tại. Từ đú làm sỏng tỏ hiểu biết của mỡnh về một vấn đề đang rất được quan tõm hiện nay. Trong quỏ trỡnh làm đề ỏn, do cũn hạn chế trong nhận thức và thời gian cú hạn nờn em khụng thể trỏnh khỏi những thiếu xút. Em mong nhận được sự đúng gúp ý kiến của thầy để bài đề ỏn của em được hoàn thiện hơn. Em xin chõn thành cảm ơn thầy! 1
A. Lí LUẬN TUẦN HOÀN VÀ CHU CHUYỂN TƯ BẢN I. TUẦN HOÀN TƯ BẢN 1. Cỏc giai đoạn biến hoỏ của tư bản 1.1. Khỏi niệm Tư bản là quan hệ sản xuất xó hội và nú luụn luụn vận động và lớn lờn khụng ngừng. Trong quỏ trỡnh tồn tại dưới nhiều hỡnh thỏi khỏc nhau và liờn tục chuyển từ hỡnh thỏi này sang hỡnh thỏi khỏc. Đú là sự tuần hoàn tư bản. 1.2. Sự vận động của tư bản Tư bản vận động qua ba giai đoạn.Giai đoạn 1: Lưu thụng: T- H Đõy là giai đoạn dựng tiền mua hàng hoỏ trờn thị trường gồm tư liệu sản xuất và sức lao động. Tư bản xuất hiện dưới hỡnh thỏi tiền là tư bản tiền tệ. Đõy là đặc trưng cơ bản nhất của sản xuất tư bản chủ nghĩa khi sức lao động trở thành hàng hoỏđặc biẹt cú thể trao đổi trờn thị trường. Do vậy khụng phải tiền đẻ ra quan hệ sản xuất TBCN, mà ngược lại quan hệ sản xuất TBCN làm cho tiền cú thể trở thành tư bản. Giai đoạn 2: Sản xuất: H- SX-…-H':Tư bản tồn tại dưới hỡnh thỏi hai yếu tố tư liệu sản xuất và sức lao động là tư bản sản xuất. Đõy là giai đoạn sử dụng cỏc yếu tố đó mua để tổ chức quỏ trỡnh sản xuất TBCN mà trong quỏ trỡnh này cụng nhõn tạo ra giỏ trị và giỏ trị thặng dư do quỏ trỡnh sản xuất tạo ra.Quỏ trỡnh này cần chỳ ý sự kết hợp giữa lao động và tư liệu sản xuất để đạt lợi nhuận tối đa. Giai đoạn 3: H- T: Lưu thụng: Hàng hoỏ so quỏ trỡnh sản xuất TBCN tạo ra là tư bản hàng hoỏ trong đú khụng phải chỉ cú giỏ trị tư bản ứng trước mà cả giỏ trị thặng dư do quỏ trỡnh sản xuất tạo ra. Khi tồn tại dưới hỡnh thỏi hàng hoỏ, tư bản chỉ thực hiện được chức năng của hàng hoỏ khi nú được vỏn đi tức là chuyển hoỏ được thành tiền với T > t. Mỗi giai đoạn thực hiện một chức năng Tư bản tiền tệ_Tư bản sản xuất_ Tư bản hàng hoỏ. Sự vận động của tư bản là một chuỗi những biến hoỏ khỡnh thỏi của tư bản. Sự vận động của tư bản chỉ được tiến hành bỡnh thường khi cỏc giai đoạn của nú diễn ra liờn tục, cỏc hỡnh thỏi tồn tại và 2
đuợc chuyển hoỏ hỡnh thỏi một cỏch đều đặn.Mỗi loại tư bản đúng vai trũ khỏc nhau. Tư bản tiền tệ: Trả lương và mua nguyờn liệu Tư bản sản xuất: Tiền dựng để mua mỏy múc và nguyờn vật liệu Tư bản hàng hoỏ: Sản phẩm trong kho chờ bỏn Mỗi sự giỏn đoạn ở một giai đoạn nào đều gõy rối loạn hay đỡnh trệ cho sự vận động của tư bản. Cú nhiều nhõn tố ảnh hưởng đến sự đỡnh trệ đú. Tuy nhiờn, trong mỗi ngành, ở mỗi thời kỡ nhất định, cú một mức trung bỡnh xó hội . Thu hẹp hay kộo dài cỏc thời gian đú đờự ảnh hưởng tới hiệu quả của tư bản. Cú thể thấy rằng cỏc cuộc khủng hoảng dầu mỏ, năng lượng, nguyờn liệu, những trở ngại trong việc cung cấp cỏc yếu tố đầu vào của sản xuất, sự cố kỹ thuật, cuộc khủng hoảng về tiờu thụ sản phẩm… đều làm cho sự chuyển hoỏ hỡnh thỏi của tư bản trong mỗi giai đoạn bị cản trở, ảnh hưởng tới hiệu quả của tư bản. 2. Sự thống nhất của ba hỡnh thỏi tuần hoàn Trong cỏc loại tư bản chỉ cú tư bản cụng nghiệp mới cú hỡnh thỏi tuần hoàn đầy đủ gồm ba giai đoạn, tư bản lần lượt mang lấy và trỳt bỏ ba hỡnh thỏi của nú. Tư bản cụng nghiệp là hỡnh thỏi tư bản duy nhất khụng chỉ chiếm đoạt giỏ trị thặng dư mà cũn tạo ra giỏ trị thặng dư. Trong sự vận động của tư bản cụng nghiệp mỗi hỡnh thỏi của tư bản đều cú thể làm điểm mở đầu và kết thỳc của tuần hoàn tư bản, tạo nờn cỏc hỡnh thỏi tuần hoàn khỏc nhau của tư bản cụng nghiệp Tuần hoàn tư bản tiền tệ: Tuần hoàn tư bản sản xuất: Tuần hoàn tư bản hàng hoỏ 2.1. Tuần hoàn của tư bản tiền tệ: T- T: Mở đầu và kết thỳc đều là tiền. Sự vận động của tư bản biểu hiện ra là sự vận động của tiền. Hàng hoỏ hay sản xuất chỉ là cỏc yếu tố trung gian khụng thể trỏnh được. Đõy là hỡnh thỏi đặc trưng nhất nổi bật nhất, nờu rừ được mục đớch của tuần hoàn TBCN là làm tăng giỏ trị và tạo ra giỏ trị thặng dư. Nhưng đõy là hỡnh thỏi phiến diện nhất, che giấu quan hệ búc lột TBCN. 2.2. Tuần hoàn tư bản sản xuất: SX- ….-SX. Mở đầu và kết thỳc quỏ trỡnh tuần hoàn là sản xuất, vận động của tư bản biểu hiện ra là sự vận 3
động khồng ngừng của sản xuất hàng hoỏ, và tiền tệ chỉ là yếu tố trung gian, toàn bộ quỏ trỡnh lưu thụng H- T- H chỉ là điều kiện cho sản xuất. Tuần hoàn của tư bản khụng chỉ ra được động cơ, mục đớch vận động của tư bản là tăng giỏ trị và tạo ra giỏ trị thặng dư, nhưng lại làm rừ được nguồn gốc của tư bản. Nguồn gốc đú là lao động cụng nhõn tớch luỹ lại. Nếu chỉ xột riờng tư bản sản xuất ta cú thể bị nhầm lẫn mục đớch của tư bản là sản xuất, trung tõm của vấn đề là sản xuất nhiều và rẻ, cú trao đổi là trao đổi sản phẩm để sản xuất được liờn tục 2.3. Tuần hoàn tư bản hàng hoỏ: H-H: Mở đầu và kết thỳc giai đoạn là hàng hoỏ. Vận động của tư bản biểu hiện ra là sự vận động của hàng hoỏ. Hỡnh thỏi tuõng hoàn này nhấn mạnh vai trũ của lưu thụng hàng hoỏ và tớnh liờn tục của lưu thụng. Quỏ trỡnh sản xuất và lưu thụng của tiền tệ chỉ là điều kiện cho lưu thụng hàng hoỏ. Quỏ trỡnh tuần hoàn tư bản hàng hoỏ bộc lộ mối quan hệ giữa những người sản xuất hàng hoỏ với nhau. Nú vạch rừ sự lưu thụng hàng hoỏ là điều kiện thường xuyờn của sản xuất và tỏi sản xuất, song quỏ nhấn mạnh vai trũ của lưu thụng hàng hoỏ: mọi yếu tố của quỏ trỡnh sản xuất đều do lưu thụng hàng hoỏ và chỉ gồm cú hàng hoỏ. Sự vận động của tư bản chủ nghĩa Đú là sự thống nhất của ba hỡnh thỏi tuần hoàn. Nếu chỉ xột riờng từng hỡnh thỏi tuần hoàn tư bản thỡ chỉ phản ỏnh phiến diện, làm nổi bật mặt này và che giấu mặt khỏc. Vỡ vậy cần xem xột ba hỡnh thỏi tuần là một thể chặt chẽ trong mối quan hệ của chỳng. II. CHU CHUYỂN TƯ BẢN 1. Chu chuyển tư bản và thời gian chu chuyển. 1.1. Khỏi niệm Chu chuyển tư bản là tuần hoàn tư bản nếu ta coi đú là một quỏ trỡnh định kỳ, đổi mới và lặp đi lặp lại khụng ngừng. Nghiờn cứu tuần hoàn tư bản là ta nghiờn cứu mặt chất của vận động của tư bản. Nghiờn cứu chu chuyển là nghiờn cứu mặt lượng của vận động tư bản. 1.2. Thời gian chu chuyển của tư bản. Là thời gian từ khi nhà tư bản ứng tư bản ra dưới một hỡnh thỏi nhất định cho đến khi thu về cũng dưới hỡnh thỏi ban đầu, cú kốm theo giỏ trị 4
thặng dư. Tuần hoàn của tư bản bao gồm quỏ trỡnh sản xuất và quỏ trỡnh lưu thụng nờn thời gian chu chuyển cũng do thời gian sản xuất và thời gian lưu thụng cộng lại. Thời gian Thời gian Thời gian = + chu chuyển sản xuất lưu thụng a. Thời gian sản xuất Thời gian tư bản nằm trong giai đoạn sản xuất. Gồm : Thời gian lao động và thời gian dự trữ sản xuất. Thời gian lao động là thời gian người lao động tỏc động vào đối tượng lao động để tạo ra sản phẩm. Đõy là thời gian cú ớch, vỡ nú tạo ra giỏ trị cho sản phẩm. Thời gian giỏn đoạn lao động là thời gian đối tượng lao động , dưới dạng bỏn thành phẩm nằm trong lĩnh vực sản xuất, nhưng khụng cú sự tỏc động của lao động của tự nhiờn. Thời gian giỏn đoạn lao động xú thể xen kẽ hoặc tỏch ra thành thời kỡ riờng biệt với thời gian lao động và nú thể rỳt ngắn, dài khỏc nhau. Thời gian dự trữ sản xuất là thời gian cỏc yếu tố sản xuất đó được mua về và sẵn sàng thời gian sản xuất, nhưng chưa thực sự được đưa vào quỏ trỡnh sản xuất, cũn ở dạng dự trữ. Đú là điều kiện để quỏ trỡnh sản xuất được liờn tục. Trong ba thời gian trờn thỡ chỉ cú thời gian lao động là tạo ra giỏ trị, nhưng thời gian dự trữ sản xuất và thời gian giỏn đoạn lao động là khụng trỏnh khỏi, Vỡ vậy rỳt ngắn được thời gian này là điều kiện cơ bản để nõng cao hiệu quả sản xuất của tư bản. b. Thời gian lưu thụng Là thời gian tư bản nằm trong quỏ trỡnh lưu thụng. Thời gian lưu thụng gồm thời gian mua nguyờn nhiờn vật liệu và thời gian bỏn hàng hoỏ, kể cả thời gian vận chuyển. Thời gian lưu thụng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như : Tỡnh hỡnh thị trường, quan hệ cung- cầu, giỏ cả trờn thị trường, khoảng cỏch tới thị trường, trỡnh độ phỏt triển giao thụng vận tải.....Trong thời gian lưu thụng, tư bản khụng làm chức năng sản xuất, khụng tạo ra giỏ trị cho sản phẩm và giỏ trị thặng dư cho tư bản. Tuy nhiờn, khụng thể thiếu sự tồn tại của nú, vỡ đú là đầu vào và đầu ra của sản xuất. Rỳt ngắn được thời gian lưu thụng sẽ 5