intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài báo cáo 'Về mối quan hệ giữa thủ tục công chứng, chứng thực và đăng ký hợp đồng thế chấp tài sản '

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

83
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Về mối quan hệ giữa thủ tục công chứng, chứng thực và đăng ký hợp đồng thế chấp tài sản Như vậy, sửa đổi trong Luật khuyến khích thị trường tài chính thứ tư có tác dụng bổ sung và củng cố thêm các quy định về nghĩa vụ công bố thông tin nói trên của công ti niêm yết nói chung và của các cổ đông lớn nói riêng, nhằm làm tăng tính minh bạch của thị trường chứng khoán, tăng cường sự bảo vệ đối với các nhà đầu tư....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài báo cáo 'Về mối quan hệ giữa thủ tục công chứng, chứng thực và đăng ký hợp đồng thế chấp tài sản '

  1. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi ThS. TrÇn Ngäc D−¬ng * T rách nhi m b i thư ng thi t h i ngoài h p ng trong lu t c a Pháp còn ư c g i là “responsabilité civile délictuelle” (nguyên 1. Trách nhi m dân s do gây thi t h i khác bi t v i trách nhi m trong h p ng Trong quan h h p ng, nh ng i u nghĩa: Trách nhi m dân s do gây thi t h i). kho n c a h p ng ã kí k t xác nh có Dư i ây chúng tôi t ng h p nh ng thông hay không trách nhi m c a các bên - ó là tin v lo i trách nhi m này t hai cu n sách: trư ng h p n u có s vi ph m nghĩa v h p - Droit BT c a M. L. Bordenave; M. ng. Khi ó, trách nhi m ư c ánh giá Bruntz; F. Chavalier - Nathan; Paris; 2001. trên cơ s quy nh c a h p ng ch - Droit 1re G - Activités juridique c a X. không áp d ng i u 1382 c a BLDS. i u Cadoret; C. Knopp; B. Stirn - Dunod; kho n này ch liên quan n nh ng ngư i Nancy; 1999. không có quan h h p ng v i nhau: Trách I. NGUYÊN T C CHUNG C A TRÁCH nhi m mà i u kho n này i u ch nh là trách NHI M B I THƯ NG THI T H I NGOÀI nhi m ngoài h p ng (responsabilité extra- H P NG contractuelle). Nguyên t c chung c a trách nhi m này 2. Trách nhi m dân s do gây thi t h i xu t phát t i u 1382 BLDS c a Pháp, i u c l p v i trách nhi m hình s này quy nh như sau: “B t c ai làm vi c gì Trách nhi m dân s do gây thi t h i gây thi t h i cho ngư i khác thì ngư i ó thư ng ư c t ra mà không có t i ph m ph i b i thư ng thi t h i do l i c a mình hình s . Ví d , do vô ý ánh v v t thu c gây ra”. s h u c a ngư i khác thì không b truy xét Quy t c chung này bu c ph i s a ch a m i thi t h i gây ra cho ngư i khác. Quy v m t hình s nhưng bu c ph i n bù cho nh này bao trùm nh ng gi thi t r t a ngư i ch c a v t ó. d ng: Xô y làm b thương ngư i nào ó Ngư c l i, t i ph m hình s không nh t ngoài ph ; gây thi t h i cho ôtô trong v tai thi t ph i kèm theo thi t h i và t ra trách n n do va vào nhau; làm nh hư ng n nhi m dân s i v i ngư i ph m t i. Ví danh d m t ngư i do nh ng l i vu kh ng. d , ngư i lái xe do không tuân th èn ó u là nh ng trư ng h p ph i t ra trách nhi m b i thư ng thi t h i i v i ngư i gây * Gi ng viên B môn ngo i ng ra thi t h i. Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 1/2009 63
  2. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi ã m c m t t i (une infraction) và có th b b i thư ng b ng ti n thư ng ư c t ra. truy c u trách nhi m hình s ( Pháp vi Khi vi c b i thư ng thi t h i ư c ưa ra, ph m lu t giao thông do lu t hình s i u th m phán nh m c sao cho ti n b i thư ng ch nh); n u ngư i này không gây ra tai n n ph i tương ng v i thi t h i. nào thì trách nhi m dân s c a ngư i này II. NH NG I U KI N C A TRÁCH không b xem xét. NHI M DÂN S DO GÂY THI T H I Cu i cùng, thư ng x y ra s ki n làm 1. L i n y sinh ng th i trách nhi m dân s và Theo các tác gi M. L. Bordenave; M. trách nhi m hình s . Ví d : Hai lo i trách Bruntz và F. Chavalier thì l i (faute) là hành nhi m hình s và dân s ư c truy c u i vi (acte) không bình thư ng mà m t ngư i v i ngư i lái xe khi ngư i này không tuân th n tr ng không th m c ph i khi ngư i này th quy nh c a lu t giao thông và ã gây b ư c t trong hoàn c nh tương t v i hoàn thương cho ngư i nào ó. c nh c a ngư i gây thi t h i. Còn các tác gi 3. Trách nhi m dân s do gây thi t X. Cadoret; C. Knopp; B. Stirn l i coi l i là h i là cơ s c a vi c ki n òi b i thư ng s vi c phát sinh thi t h i (fait générateur). thi t h i ây là s vi c t o cơ s cho thi t h i x y ra. N u bên b thi t h i không òi ư c bên S vi c này ư c hình thành b i b t k hành gây thi t h i b i thư ng thì có th yêu c u vi nào. Ph m vi i u ch nh c a i u 1382 th m phán dân s phân x . bao hàm ph m vi r ng l n: “B t kì ai làm Khi thi t h i do t i ph m hình s làm vi c gì… ”. i u 1383 còn quy nh: “M i phát sinh thì ngư i b h i có th tham gia v i ngư i ch u trách nhi m v thi t h i do b n vai trò nguyên ơn dân s trư c toà hình s . thân ã gây ra, không nh ng b i vi c làm Khi ó, toà hình s ph i th lí ng th i hai mà còn b i s c u th và thi u th n tr ng viÖc: Quy t nh kh i t v án hình s do c a mình”. Như v y, vi c không hành ng vi n ki m sát ti n hành và ơn kh i ki n c a khi c n thi t ph i hành ng có th là y u t ngư i b h i òi b i thư ng thi t h i. Trong làm phát sinh thi t h i và do v y kéo theo trư ng h p này, n n nhân cũng có th ch trách nhi m dân s . kh i ki n trư c toà dân s . Cho dù là hành ng (action) hay không V ki n òi b i thư ng thi t h i bu c hành ng (omission), s vi c phát sinh th m phán th lí v ki n ph i ánh giá trách thi t h i ph i mang c tính có l i nhi m và quy nh th th c cũng như m c (caractère fautif). c tính này t o thành l i b i thư ng. Vi c b i thư ng thi t h i có th dân s (faute civile) và l i này có th là c tuỳ theo b n ch t v ki n, ch ng h n như ý hay không c ý. Khi so sánh v i khái th m phán có th ra l nh ng ng hành ng ni m l i trong lu t dân s c a Vi t Nam gây t n h i cho ngư i khác. Tuy nhiên, vi c chúng tôi th y khái ni m l i dân s trong 64 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2009
  3. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi lu t c a Pháp bao hàm ý nghĩa r ng hơn. có quy n l i, không có ki n t ng” (pas Nó dùng ch không nh ng tr ng thái tâm d’intérêt, pas d’action). Thi t h i có th có lí c a con ngư i i v i hành vi c a mình b n ch t khác nhau. có th ư c b i và h u qu c a hành vi ó mà còn ch chính thư ng, thi t h i c n ph i có m t s c tính: hành vi có l i (acte fautif). V i ý nghĩa như a. Thi t h i có th là v t ch t ho c v y, khái ni m l i dân s trong lu t c a tinh th n Pháp tương ương v i hai khái ni m l i và Thi t h i v v t ch t ư c t ra khi tài hành vi trái pháp lu t - hai trong nh ng y u s n c a con ngư i b xâm h i: v t b phá t làm phát sinh trách nhi m b i thư ng hu , l i nhu n b gi m sút, b m t mát c a thi t h i ngoài h p ng ư c quy nh c i, ti n b c. Thi t h i v t ch t d nh giá trong lu t dân s c a Vi t Nam. thành ti n. Tóm l i, s vi c phát sinh thi t h i là Thi t h i tinh th n tác ng n các do l i và l i ư c t ra trong các trư ng quy n phi tài s n (droits extra-patrimoniaux) h p sau: c a n n nhân. Do v y, s au n tinh th n - Hành vi ư c th c hi n v i ý nh gây do ngư i thân m t i cũng như là s xâm thi t h i ho c hành vi không có ý nh gây ph m n nhân ph m, danh d , i s ng thi t h i nhưng ư c th c hi n do thi u riêng tư u mang l i quy n ư c b i th n tr ng. thư ng thi t h i. - S l m d ng quy n dân s (abus de b. Thi t h i c n ph i ch c ch n, ph i droit). ây là trư ng h p ngư i nào ó s làm t n h i l i ích ư c pháp lu t b o v và d ng các quy n dân s c a mình v i m c ph i chưa ư c b i thư ng ích duy nh t c n tr và gây thi t h i Thi t h i ch mang tính thu n tuý có th cho ngư i khác. Ví d : M t ngư i cho xây (purement éventuel) thì không th ư c b i d ng trên ph n t c a mình b c tư ng vô thư ng. Nhưng m t thi t h i trong tương lai ích v i m c ích che b t ánh sáng c a nhà có th có c tính ch c ch n. Ví d : Do v t hàng xóm. thương c a mình, n n nhân c a m t v tai - S sơ ý (négligence) hay thi u th n n n s không th làm vi c tr l i trong tr ng (imprudence) ho c th m trí không quãng th i gian m t năm. V y m c b i hành ng (abstention) vào th i i m nh ng thư ng cho ngư i này ph i bao g m c vi c hành vi này gây ra thi t h i. bù p cho thu nh p b m t i mà ngư i này 2. Thi t h i (préjudice) áng l ư c hư ng trong quãng th i gian Thi t h i là i u ki n cơ b n cho s t n k trên. Th m chí, vi c làm m t i m t cơ t i trách nhi m dân s . N u không có thi t h i cũng là i tư ng c a vi c b i thư ng. h i thì không có cơ s cho vi c kh i ki n òi Ví d : Do l i c a ngư i nào ó, m t thí sinh truy c u trách nhi m theo nguyên t c “không g p tr ng i và không có m t t i kì thi. Thí t¹p chÝ luËt häc sè 1/2009 65
  4. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi sinh có quy n ư c b i thư ng cho cơ h i chìa khoá cài s n b ng i n còn c a xe thì có th qua kì thi c a mình. Cơ h i càng l n không khép. Theo án l , s c u th áng chê thì m c b i thư ng càng cao. trách này c a ngư i lái xe không có quan h M t ngư i ch t i do tai n n giao thông tr c ti p v i tai n n giao thông mà m t tên có th kéo theo s au n c a nh ng tr m ã gây ra v i chi c xe này sau ó ít ngư i thân cũng như s au n c a b n phút. M c dù có m i liên h gi a s thi u bè, hàng xóm. h n ch s lư ng nguyên th n tr ng c a ngư i lái xe v i tai n n x y ra ơn và h n ch ơn ki n không có cơ s , nhưng m i liên h ó b v tr m chen vào án l òi h i nguyên ơn ph i lí gi i l i ích nên m i quan h nhân qu không ph i là t c ư c lu t pháp b o v : Quan h ru t th t, thì và tr c ti p. quan h hôn nhân, quan h trái quy n… ôi khi, ngư i có l i không ph i là ngư i ch u trách nhi m m t mình: Nh ng ch nh ng m i quan h này m i là cơ s l i khác hay nh ng s ki n b t thư ng ư c b i thư ng. cũng có th là nh ng nguyên nhân c a tai M i thi t h i ch b i thư ng m t l n nên n n, m c dù n n nhân ã quy trách nhi m gi s b o hi m xã h i ã chi tr chi phí này cho b ơn trong v ki n mà n n nhân chăm sóc b i thư ng m t ph n cho n n kh i xư ng. nhân b thi t h i v v t ch t thì n n nhân Khi ó t bào ch a, b ơn ph i tìm không th òi b i thư ng thi t h i l n th m i cách ch ng minh r ng l i c a mình hai. N n nhân ch nh n ph n chênh l ch còn không ph i là nguyên nhân gây thi t h i l i gi a ti n mà b o hi m ã chi tr cho b n ho c không ph i là nguyên nhân duy nh t thân và chi phí chăm sóc dành cho mình. mà do nhi u nguyên nhân gây ra. Dư i ây 3. M i quan h nhân qu (lien de là trách nhi m b i thư ng thi t h i trong m t causalité) vài trư ng h p c th . V m t logic, trách nhi m c a ngư i có a. Trách nhi m liên i l i ch ư c t ra n u như l i này chính là M t thi t h i có th do nhi u nguyên l i ã gây ra thi t h i. Nói cách khác, trách nhân gây ra. Gi s có hai ngư i th săn nhi m dân s ch ư c xem xét n u có m i cùng rình m t con m i. H th y con v t quan h tr c ti p gi a s vi c phát sinh và ng y trong b i r m. Không phân bi t thi t h i. Do v y, ngư i b h i ph i ch ng m t cách chính xác ó là con v t gì, c hai minh ư c ch c ch n có m i liên h gi a u có ph n x b n. Con v t b hai ngư i nguyên nhân và h u qu . th săn làm b thương n ng là con chó săn S vi c phát sinh thi t h i ⇒ M i quan c a ch trang tr i g n ó. Ch trang tr i h nhân qu ⇒ Thi t h i. ph i gánh ch u thi t h i t hai phát n Ch ng h n, m t ngư i lái xe ô tô ã b n ra do thi u suy nghĩ chín ch n c a hai chi c xe c a mình trên ư ng i v i chùm ngư i th săn. 66 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2009
  5. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi Do v y, hai ngư i th săn ph i b i t nhiên lao vào bánh xe p l y qu thư ng thi t h i. M i ngư i ph i ch u m t bóng trên lòng ư ng. Ngư i i xe p có ph n trách nhi m thu c v mình. i m trúng th vi n d n l i c a n n nhân. L i này ư c c a viên n t kh u súng c a m i ngư i s công nh n n u như ngư i i xe p hoàn cho phép xác nh m c nghiêm tr ng c a c nh không th th y a tr chơi bóng (do v t thương mà m i ngư i ã gây ra. ây v y không th d oán qu bóng có th lăn có “s chia s trách nhi m”. xu ng ư ng) và không th d ng ho c m b o quy n l i cho ngư i b h i, tránh ư c do a bé t nhiên lao vào lu t pháp quy nh: Ngư i b h i có th yêu ư ng i c a mình. c u m t trong nh ng ngư i có trách nhi m Khi nguyên nhân khách quan ư c toà ph i tr toàn b ti n b i thư ng và ngư i này án ch p nh n thì nó mi n hoàn toàn hay m t s ph i tr toàn b s ti n ó cho n n nhân. ph n trách nhi m c a b ơn tuỳ theo vi c Sau ó, ngư i này òi l i nh ng ngư i ng b ơn có m t ph n l i hay không i v i trách nhi m v i mình ư c hoàn tr ph n thi t h i. h ph i b i thư ng. III. PHÂN LO I TRÁCH NHI M DÂN b. Trách nhi m b i thư ng thi t h i trong S NGOÀI H P NG trư ng h p do nguyên nhân khách quan i u 1384 BLDS c a Pháp nêu rõ: ó là nguyên nhân không th gán cho “Ngư i ta không ch ch u trách nhi m v ngư i b nghi là ã gây ra thi t h i. Bao thi t h i do chính vi c làm c a mình gây ra g m các trư ng h p sau: N n nhân có l i; mà còn ph i ch u trách nhi m v thi t h i do do ngư i th ba; do s ki n b t kh kháng, vi c làm c a ngư i khác mà ngư i ta ph i có nghĩa là s ki n c a t nhiên (l t l i, ng ra nh n trách nhi m ho c thi t h i gây bão, l t…) ra b i v t, gia súc ư c t dư i s trông ư c ch p nh n là nguyên nhân c a coi, qu n lí c a mình”. V y trách nhi m dân thi t h i, nh ng s ki n này ph i hoàn toàn s i v i thi t h i ư c t ra trong ba không th tiên oán và không th cư ng l i, trư ng h p sau: có nghĩa là ngư i vi n d n s ki n này 1. Trách nhi m i v i thi t h i do (ngư i b nghi là có trách nhi m) ã không b n thân gây ra nghĩ r ng nh ng s ki n này có th x y ra i u 1383 BLDS Pháp quy nh: “M i và do v y ã trong tình tr ng không th ngư i ch u trách nhi m v thi t h i do b n tránh ư c h u qu c a chúng. Hơn n a, thân ã gây ra, không nh ng b i vi c làm nh ng s ki n này ph i là nh ng s ki n mà còn b i s sơ ý và thi u th n tr ng ngăn c n ngư i có nghĩa v th c hi n nghĩa c a mình”. v c a mình. Ví d , m t ngư i i xe p Trách nhi m này ho c do l i c ý ho c làm b thương m t a tr khi a tr này do l i vô ý. Trách nhi m do l i c ý x y ra t¹p chÝ luËt häc sè 1/2009 67
  6. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi khi ngư i gây thi t h i ã hành ng v i ý 418 BLDS Pháp). Quy n t l p t nhiên nh gây ra thi t h i. Trách nhi m do l i vô phát sinh n u ngư i chưa thành niên k t ý x y ra khi ngư i ó không có ý nh gây hôn ( Pháp ph n trên 15 tu i ư c phép thi t h i nhưng ph i ch u trách nhi m v k t hôn) ho c do th m phán tuyên b trong thi t h i ã gây ra do sơ ý hay thi u th n trư ng h p c n thi t khi ngư i chưa thành tr ng. Trong ph n l n các trư ng h p, trách niên quá 16 tu i. Khi con cái có quy n t nhi m dân s xu t phát t l i vô ý. Ví d : l p thì quy n và trách nhi m c a cha m Ngư i th săn ã làm b thương ngư i khác không còn n a. Như v y, ch nh ng ngư i khi v ng v b n con chim; bác sĩ do b t c n chưa thành niên chưa 16 tu i ho c chưa ã không n k p th i ch ngư i b nh. T t k t hôn m i ư c mi n trách nhi m dân s . c các trư ng h p trên u không có ý nh Nhưng nh ng thi t h i do ngư i này gây ra gây ra thi t h i. t ra trách nhi m c a cha, m hay ngư i Ngư i có hành vi có l i có th không ý giáo d c h theo ch trách nhi m v thi t th c ư c tính ch t nguy hi m trong hành h i do ngư i th ba gây ra. vi c a mình ho c do ngư i ó còn quá tr Khi xem xét l i trong trách nhi m i có th cân nh c ư c h u qu ho c do h v i thi t h i do b n thân gây ra, ngư i ta b m t trí. S không ý th c không làm m t cũng c n ph i tính n các s ki n không i quy n ư c b i thư ng thi t h i c a trái lu t. Các s ki n này có th xoá b l i. ngư i b h i. Ngư i b h i ư c ngư i có ó là các trư ng h p: Phòng v chính trách nhi m chăm nom ngư i vô ý th c b i áng, tình th c p thi t và ch p nh n r i thư ng thi t h i t tài s n c a ngư i ó ro. Phòng v chính áng và tình th c p ho c t tài s n c a ngư i ã gây ra thi t h i. thi t ư c quy nh gi ng như trong pháp Trong th c t , Lu t ngày 3/1/1968 c a Pháp lu t dân s c a Vi t Nam. Còn ch p nh n quy nh ngư i nào ã gây ra thi t h i cho r i ro là trư ng h p x y ra khi chính n n ngư i khác trong hoàn c nh mình b r i nhân ch p nh n thi t h i n u mình không lo n tâm th n thì v n ph i b i thư ng thi t may g p ph i. Như trư ng h p m t ngư i h i. Cũng v y, ngư i t l p ph i ch u trách tham gia vào môn th thao mang tính nhi m v vi c c ý hay vô ý gây thi t h i nguy hi m nào ó mà b thương do ngư i c a mình. ây, chúng tôi th y c n ph i tham gia khác x s m t cách bình thư ng nói thêm v ch nh ư c g i là thì ngư i này không ư c òi h i trách “émancipation” (t m d ch: Quy n t l p) nhi m c a ngư i kia. trong BLDS c a C ng hoà Pháp. Quy n t 2. Trách nhi m i v i thi t h i do l p có th khi n ngư i chưa thành niên “có ngư i th ba gây ra y năng l c như ngư i thành niên i u 1384 BLDS quy nh: “Ngư i ta trong t t c các giao d ch dân s ” ( i u không nh ng ch u trách nhi m v thi t h i 68 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2009
  7. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi do chính vi c làm c a mình gây ra mà còn thi t h i; a tr ã m c l i; l i này ã gây ph i ch u trách nhi m v thi t h i do vi c ra thi t h i; a tr s ng t i nhà cha, m làm c a ngư i khác mà ngư i ta ph i ng mình vào th i i m hành vi m c l i x y ra. ra nh n trách nhi m”. V i ý nghĩa như Khi nh ng ch ng c này ư c ch p nh n v y, trách nhi m i v i thi t h i do ngư i thì cha, m b suy oán ã không hoàn thành th ba gây ra ư c t ra trong các trư ng nghĩa v giáo d c và giám sát và do v y h h p sau: ph i ch u trách nhi m v thi t h i. a. Trách nhi m c a cha, m v vi c làm ư c mi n suy oán l i này, cha, m c a con cái ph i ch ng minh ư c h ã có s nuôi d y Cha, m - v i tư cách là ngư i th c hi n và giám sát chu áo i v i con cái mình. quy n trông nom ph i liên i ch u trách b. Trách nhi m c a th th công v i vi c nhi m i v i con cái ang s ng v i mình làm c a ngư i h c vi c khi chúng chưa có quy n t l p. Th th công ph i ch u trách nhi m v Lu t pháp ã thi t l p s suy oán l i thi t h i do ngư i h c vi c gây ra trong th i c a cha, m trong trư ng h p con cái h gây gian h ư c t dư i s giám sát c a mình thi t h i. cho dù ngư i h c vi c tu i nào. Trách nhi m c a cha, m ư c t ra n u ư c b i thư ng thi t h i, ngư i b l i c a con cái h ã gây ra thi t h i và a h i ph i ch ng minh: Thi t h i c a mình; l i tr này ang s ng v i h vào th i i m gây c a ngư i h c vi c; chính l i c a ngư i h c ra thi t h i. N u như a tr không s ng v i vi c ã gây ra thi t h i; ngư i h c vi c ã h thì vi c suy oán không ư c ưa ra. m c l i trong th i gian ư c t dư i s Ch có cha, m m i b suy oán ch u giám sát c a ch . trách nhi m v thi t h i do con cái mình Khi nh ng ch ng c này ư c ch p gây ra. B t kì ngư i nào khác trông nom nh n, ngư i th th công b suy oán ph i a tr và a tr s ng t i nhà h (ông, bà, ch u trách nhi m. Ch trách nhi m này cô, dì, chú, bác, ngư i trông gi …) thì u g n gi ng v i ch trách nhi m c a cha, không ph i ch u trách nhi m v thi t h i mà m i v i vi c làm c a con cái chưa có a tr ã gây ra. quy n t l p. ây, s giám sát c a ngư i Vi c suy oán l i c a cha, m ư c d a th th công thay th cho s giám sát c a trên nghĩa v giáo d c và giám sát mà h cha, m và vi c suy oán ư c t ra cho dù ph i gánh vác. L i c a a tr ư c suy ngư i h c vi c tu i nào. B i vì, do s oán là h u qu c a vi c giáo d c không t t thi u kinh nghi m, ngư i h c vi c có th g p và/ho c m t s thi u giám sát c a cha, m . nguy hi m trong khi th c hi n công vi c Do v y, ư c b i thư ng thi t h i, ngh nghi p mà mình c n h c, th m chí ngư i b h i ph i ch ng minh: H ph i ch u ngay c khi h ã trư ng thành. t¹p chÝ luËt häc sè 1/2009 69
  8. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi t b o v , ngư i th th công có th kh i ki n nhà nư c. ch ng minh là l i ó không ph i là h u qu d. Trách nhi m c a ngư i u nhi m v c a s thi u giám sát. vi c làm c a ngư i ư c u nhi m c. Trách nhi m c a giáo viên v vi c làm Ngư i u nhi m là ngư i có th ra l nh c a h c sinh c a mình cho ngư i khác. Còn ngư i nh n l nh ư c T giáo viên (instituteur) dùng ch b t g i là ngư i ư c u nhi m. Do v y, ngư i c ngư i nào làm công tác gi ng d y. H ư c u nhi m là ngư i nh n nh ng ch d n, v a có tr ng trách gi ng d y v a có tr ng yêu c u mà h ph i th c hi n và h ph i ph trách giám sát h c sinh. Khi vi c gi ng d y thu c hoàn toàn vào ngư i u nhi m th c dành cho nh ng ngư i không c n ph i giám hi n công vi c c a mình. Ngư i u nhi m sát (gi ng d y b c i h c, gi ng d y cho thư ng là ch s d ng lao ng, còn ngư i ngư i thành niên) thì trách nhi m c a ngư i ư c u nhi m thư ng là ngư i làm công ăn giáo viên không t ra. lương. M i liên h u nhi m có th còn t n Ngư i giáo viên ph i ch u trách nhi m t i trong các trư ng h p khác. v thi t h i do h c sinh c a mình gây ra Ngư i u nhi m ph i ch u trách nhi m v trong th i gian h c sinh ư c t dư i s l i mà ngư i ư c u nhi m m c ph i trong giám sát c a mình. Nhưng trái v i nh ng khi th c hi n ch c năng c a mình. Trách trư ng h p c a th th công và c a cha m , nhi m c a ngư i u nhi m ư c t ra khi trách nhi m c a ngư i giáo viên không ph i h có quy n i v i ngư i ư c u nhi m, là lo i trách nhi m ư c suy oán. Do v y, t c là khi có m i quan h u nhi m và v i l i giám sát c a h - v n là cơ s trách i u ki n ngư i ư c u nhi m ph i th c nhi m c a h c n ph i ư c ch ng minh. hi n trong khuôn kh m nh l nh mà ngư i ư c b i thư ng thi t h i, ngư i b này ã nh n ư c. Vì th , ngư i u nhi m h i c n ph i ch ng minh: Thi t h i c a không ph i ch u trách nhi m i v i l i c a mình; l i c a h c sinh; m i quan h nhân ngư i ư c u nhi m khi l i ó xu t phát t qu gi a l i và thi t h i; l i ã m c ph i vi c không th c hi n các m nh l nh ã trong quãng th i gian h c sinh ư c t dư i nh n ư c. Ch ng h n, do thi u canh s giám sát c a giáo viên; có thi u sót trong ch ng, ngư i gác êm ã làm cháy tr s vi c giám sát c a giáo viên và thi u sót này mà ngư i này có tr ng trách canh gác. ã khi n hành vi gây thi t h i x y ra. Trong trư ng h p này, ch c a ngư i gác Nhà nư c thay th cho giáo viên trong êm không ph i ch u trách nhi m v thi t vi c b i thư ng thi t h i cho ngư i b h i khi h i do ngư i này gây ra. giáo viên là ngư i thu c lĩnh v c giáo d c ư c b i thư ng thi t h i, ngư i b công l p và khi h m c l i cá nhân hay l i h i c n ph i ch ng minh: Thi t h i c a trong công vi c. Do v y, ngư i b h i ph i mình; l i c a ngư i ư c u nhi m; m i 70 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2009
  9. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi quan h nhân qu gi a l i c a ngư i ư c u s n hay b t ng s n, nguy hi m hay không nhi m và thi t h i; hành vi gây thi t h i ã nguy hi m, b t ng hay có v n ng. x y ra trong lúc ngư i ư c u nhi m th c b. Ai là ngư i qu n lí, trông coi gia súc hi n ch c năng c a mình. Khi ó trách và v t? nhi m c a ngư i u nhi m ư c suy oán. Ngư i qu n lí, trông coi gia súc và Ngư i u nhi m không ư c phép ch ng v t là ngư i n m quy n s d ng, i u khi n minh mình ã không có l i trong vi c l a và ki m soát chúng. Ch s h u ư c suy ch n ngư i ư c u nhi m, trong vi c t oán là ngư i qu n lí, trông coi v t nhưng ch c công vi c, trong vi c th n tr ng c n ch s h u có th ch ng l i vi c suy oán thi t… M i vi c di n ra như th ngư i u này b ng cách ch ng minh r ng khi x y ra nhi m ph i thay th ngư i ư c u nhi m thi t h i, ngư i khác ang n m quy n s trong vi c b i thư ng thi t h i. Tuy nhiên, d ng, i u khi n và ki m soát chúng. ngư i u nhi m có quy n ki n ngư i ư c Khi n m quy n i u khi n và ki m soát u nhi m òi l i s ti n mà ngư i u gia súc hay v t, ngư i qu n lí, trông coi nhi m ã chi ra b i thư ng. Trong th c có th là a tr , ngư i m c b nh tâm th n t , vi c này thư ng là hão huy n. m c dù h không có kh năng cân nh c Vì th , trách nhi m c a ngư i u nh ng r i ro mà gia súc hay v t c a h có nhi m là trách nhi m không d a trên l i th gây ra i v i ngư i khác. Tư cách ngư i (responsabilité sans faute). S suy oán qu n lí, trông coi, không ph thu c vào kh trách nhi m như v y cho phép m b o b i năng nh n th c c a h mà ph thu c vào thư ng thi t cho ngư i b h i: ngư i u hoàn c nh công vi c c a h , t c hoàn c nh nhi m thư ng có kh năng chi tr hơn so cho phép h i u khi n và ki m soát gia súc v i ngư i ư c u nhi m. hay v t. 3. Trách nhi m i v i thi t h i do c. Khi nào gia súc, v t có th kéo theo v t hay gia súc gây ra trách nhi m c a ngư i qu n lí, trông coi? Theo quy nh c a i u 1384 BLDS trách nhi m c a ngư i qu n lí, trông Pháp thì ngư i ta ch u trách nhi m v thi t coi ư c t ra thì gia súc và v t ph i h i gây ra b i “ v t hay gia súc ư c t óng vai trò “tích c c” trong vi c gây ra dư i s qu n lí, trông coi c a mình” - thi t h i ch không ph i vai trò thu n tuý b “choses que l’on a sous sa garde”. ng. V i vai trò tích c c, ngư i ta không a. Nh ng gia súc, v t nào có th kéo xem xét gia súc, v t ang trong tr ng theo trách nhi m c a ngư i qu n lí, trông thái v n ng mà ngư i ta xem xét chúng ã coi chúng? gây ra thi t h i. Ch ng h n, nh ng d ng c T “chose” có m c khái quát l n ngh b v t vương vãi dư i n n nhà khi n nh t. Nó nh m vào b t kì i tư ng là ng m t ngư i nào ó d m ph i b trư t ngã và t¹p chÝ luËt häc sè 1/2009 71
  10. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi b thương. Trong trư ng h p này, nh ng lí, trông coi. d ng c ngh không trong tr ng thái e. Trư ng h p c bi t v n ng nhưng chúng có vai trò tích c c - Thi t h i do công trình xây d ng gây ra i v i thi t h i. Ngư c l i, trong trư ng Theo i u 1386 BLDS Pháp: Ch s h p m t ngư i nào ó i xe p ã v ng v h u b t ng s n ph i ch u trách nhi m v va ph i b c tư ng b ngã và b thương thì thi t h i do b t ng s n c a mình b nát b c tư ng có vai trò thu n tuý b ng. hay b cháy gây ra. S nát ư c th hi n Trách nhi m c a ch s h u b c tư ng ho c b ng s s p c a công trình ho c không b ưa ra xem xét. b ng s rơi r ng m t vài v t li u nào ó g n Như v y, ch c n s tác ng tích c c v i công trình. S nát này t ra trách c a v t hay gia súc i v i thi t h i là nhi m c a ch s h u n u như nó có th quy t ra trách nhi m c a ngư i qu n lí, trông cho sai sót trong xây d ng hay do thi u s tu coi. Không c n có l i nào c a ngư i này. b công trình. Ch có các nguyên nhân sau m i mi n ư c - Thi t h i do gia súc, v t gây ra khi trách nhi m c a h : Trư ng h p b t kh chúng thoát kh i t m ki m soát, i u khi n kháng, có tác ng c a bên th ba. L i c a c a ngư i qu n lí, trông coi n n nhân ch có th làm gi m b t trách Gia súc, v t có th kéo theo trách nhi m c a ngư i qu n lí trông coi tài s n n u nhi m c a ngư i qu n lí, trông coi ngay như l i này có c tính không th d oán c khi chúng thoát kh i t m ki m soát c a ư c trư c và không th cư ng l i và nó h hay khi h không còn làm ch ư c gi ng v i l i trong trư ng h p b t kh chúng n a. kháng. Như v y, trách nhi m dân s iv i Riêng i v i gia súc, i u 1385 thi t h i do gia súc và v t gây ra là trách BLDS C ng hoà Pháp quy nh: “Ch s nhi m không d a trên l i hay còn g i là h u gia súc hay ngư i s d ng chúng trách nhi m i v i r i ro. trong quãng th i gian chúng ư c t dư i d. ư c b i thư ng, ngư i b h i c n s s d ng c a ngư i này ph i ch u trách ph i ch ng minh nhi m v thi t h i do gia súc gây ra, cho - Thi t h i c a mình; dù chúng ang thu c s trông nom c a h , - S tác ng tích c c c a v t hay gia chúng b th t l c hay thoát kh i t m ki m súc i v i thi t h i. soát, i u khi n c a h ”. Khi ó trách nhi m c a ngư i qu n lí, ây là trách nhi m không d a trên l i trông coi ư c suy oán. Ngư i này có nghĩa mà ch có trư ng h p b t kh kháng, tác v ph i làm cho gia súc và v t không gây ng c a bên th ba hay ngư i b h i có l i ra thi t h i. S suy oán trách nhi m c a h m i có th mi n trách nhi m cho ngư i qu n ư c d a trên khái ni m l i trong vi c qu n lí, trông coi./. 72 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2009
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2