Đề thi HK 1 môn Ngữ văn lớp 12 năm 2016 - THPT Tân Thành

SỞ GDĐT TỈNH ĐỒNG THÁP<br /> TRƯỜNG THPT TÂN THÀNH<br /> <br /> KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ I<br /> Năm học: 2016 - 2017<br /> Môn thi: NGỮ VĂN – Lớp 12<br /> Thời gian: 120 phút (không kể thời gian phát đề)<br /> Ngày thi: …/12/2016<br /> ĐỀ ĐỀ XUẤT<br /> <br /> (Đề gồm có 05 trang)<br /> Giáo viên ra đề : Nguyễn Văn Đặng- SĐT: 0919990291<br /> Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)<br /> Đọc đoạn văn bản sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4:<br /> Trong giờ học, một vị thiền sư chỉ vào một bản đồ và hỏi: “Các dòng sông trên hình ảnh<br /> này có đặc điểm gì?”. Các môn đồ trả lời: “Chúng luôn lượn vòng thay vì chảy theo một<br /> đường thẳng”. Vị thiền sư lại tiếp tục hỏi: “Tại sao như vậy? Nói cách khác, tại sao những con<br /> sông này không đi thẳng mà cứ phải đi đường vòng?”. Mọi người bắt đầu thảo luận: “Vì khi đi<br /> đường vòng, sông sẽ được kéo dài nên chứa được nhiều nước hơn. Hoặc nhờ thế mà khi lũ mùa<br /> hè kéo đến, nước sông sẽ không bị dâng quá cao và tràn ra ngoài”. Một người khác lại nói:<br /> “Bởi vì con sông trải dài nên lưu lược nước trên mỗi khúc sông tương đối thấp, áp lực dưới<br /> đáy sông cũng giảm đi. Điều này góp phần quan trọng trong việc bảo vệ bờ sông,...”. “Tất cả<br /> mọi người đều nói đúng”, vị thiền sư nói: “còn bản thân tôi thì cho rằng, sông không đi đường<br /> thẳng mà phải đi đường vòng, đơn giản chỉ vì đi đường vòng là chuyện bình thường, đi đường<br /> thẳng mới là chuyện khác thường. Bởi hành trình của mình, các con sông sẽ phải gặp nhiều và<br /> đa dạng trở ngại, có cái vượt qua được, có cái không. Nên con sông chỉ có thể đi vòng để tránh<br /> các chướng ngại. Mục đích cuối cùng là hòa vào biển khơi”.<br /> (Theo webtretho.com)<br /> Câu 1. Nêu phương thức biểu đạt chủ yếu của đoạn văn trên. (0,5 điểm)<br /> Câu 2. Câu chuyện về dòng chảy của các con sông gợi cho anh/ chị liên tưởng đến lối sống nào<br /> của con người? (1.0 điểm)<br /> Câu 3. Anh/ chị hãy đặt nhan đề cho đoạn văn trên. (0,5 điểm)<br /> Câu 4. Nêu ý nghĩa của lối sống trong cuộc đời bằng một đoạn văn (khoảng 5 đến 7 dòng). (1.0<br /> điểm)<br /> Phần II: Làm văn (7,0 điểm)<br /> Câu 1: ( 2,0 điểm )<br /> Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh (chị) về văn hóa<br /> đọc của giới trẻ hiện nay.<br /> Câu 2: (5,0 điểm)<br /> Trong tác phẩm ký "Ai đã đặt tên cho dòng sông" của Hoàng Phủ Ngọc Tường có đoạn viết:<br /> “Từ đấy, như đã tìm đúng đường về, sông Hương vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh<br /> biếc của vùng ngoại ô Kim Long, kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam - đông<br /> bắc, phía đó, nơi cuối đường, nó đã nhìn thấy chiếc cầu trăng của thành phố in ngần trên nền<br /> <br /> trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non. Giáp mặt thành phố ở Cồn Giã Viên, sông Hương<br /> uốn một nhánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến; đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn<br /> đi, như một tiếng "vâng" không nói ra của tình yêu. Và như vậy, giống như sông Xen của Pa ri, sông Đa - nuýp của Bu - đa - pét, sông Hương nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quý của<br /> mình; Huế trong tổng thể vẫn giữ nguyên dạng một đô thị cổ, trải dọc hai bờ sông. Đầu và cuối<br /> ngõ thành phố, những nhánh sông đào mang nước sông Hương tỏa đi khắp phố phường với<br /> những cây đa, cây dừa cổ thụ tỏa vầng lá u sầm xuống xóm thuyền xúm xít; từ những nơi ấy,<br /> vẫn lập lòe trong đêm sương những ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ mà<br /> không một thành phố hiện đại nào còn nhìn thấy được. Những chi lưu ấy cùng với hai hòn đảo<br /> nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước, khiến cho sông Hương khi đi qua thành<br /> phố đã trôi đi chậm, thật chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh. Tôi đã đến Lê - nin grát, có lúc đứng nhìn sông Nê - va cuốn trôi những đám băng lô xô nhấp nháy trăm màu dưới<br /> ánh sáng của mặt trời mùa xuân; mỗi phiến băng chở một con hải âu nghịch ngợm đứng co lên<br /> một chân, thích thú với chiếc thuyền xinh đẹp của chúng; và đoàn tàu tốc hành lạ lùng ấy với<br /> những hành khách tí hon của nó băng băng lướt qua trước cung điện Pê - téc - bua cũ để ra bể<br /> Ban - tích. Tôi vừa từ trong khói lửa miền Nam đến đây, lâu năm xa Huế, và chính Lê - nin grát đã đánh thức trong tâm hồn tôi giấc mơ lộng lẫy của tuổi dại; ôi tôi muốn hóa làm một<br /> con chim nhỏ đứng co một chân trên con tàu thủy tinh để đi ra biển. Tôi cuống quýt vẫy tay,<br /> nhưng sông Nêva đã chảy nhanh quá, không kịp cho lũ hải âu nói một điều gì với người bạn<br /> của chúng đang ngẩn ngơ trông theo. Hai nghìn năm trước, có một người Hi Lạp tên là Hê - ra<br /> - clít, đã khóc suốt đời vì những dòng sông trôi đi qua nhanh, thế vậy! Lúc ấy, tôi nhớ lại con<br /> sông Hương của tôi; chợt thấy quý điệu chảy lặng lờ của nó khi ngang qua thành phố... Đấy là<br /> điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, có thể cảm nhận được bằng thị giác qua trăm nghìn<br /> ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng bảy từ điện Hòn Chén trôi về, qua Huế<br /> bỗng ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một<br /> nỗi lòng...”<br /> Hãy phân tích để thấy được tác giả không chỉ miêu tả vẻ đẹp của sông Hương mà còn gửi<br /> gắm trong đó tình yêu tha thiết đối với quê hương xứ sở.<br /> ------- HẾT------<br /> <br /> HƯỚNG DẪN CHẤM CHI TIẾT<br /> Phần I.<br /> Đọc hiểu<br /> (3,0 điểm)<br /> Câu 1<br /> (0,5)<br /> Câu 2<br /> (1.0)<br /> <br /> Câu 3<br /> (0,5)<br /> <br /> Câu 4<br /> (1.0)<br /> <br /> Hướng dẫn chấm<br /> <br /> Điểm<br /> <br /> - Trả lời theo một trong các cách: Phương thức biểu đạt tự sự/ tự<br /> sự.<br /> - Trả lời sai hoặc không trả lời.<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> - Câu chuyện về dòng chảy của các con sông gợi liên tưởng đến<br /> lối sống:<br /> + Không khuất phục trước gian nan, thử thách luôn kiên trì tiến<br /> về phía trước như dòng sông kia tiến về biển khơi bao la. (0,25<br /> điểm)<br /> + Cuộc sống của chúng ta cũng sẽ có lúc đối diện với những khó<br /> khăn, trắc trở, không bi quan, tuyệt vọng, không thở dài, buồn<br /> phiền hay bỏ cuộc mới là thái độ sống đúng đắn. (0,25 điểm)<br /> - Trả lời đúng các ý trên hoặc diễn đạt theo cách khác nhưng hợp<br /> lí, diễn đạt gọn, trong sáng;<br /> - Trả lời đúng, hợp lí song diễn đạt chưa thật trong sáng.<br /> - Cho điểm 0 đối với một trong những trường hợp sau:<br /> + Câu trả lời chung chung, không rõ ràng, không thuyết phục;<br /> + Trả lời sai hoặc không trả lời.<br /> - Nhan đề cho đoạn văn bản: Chuyện của những dòng sông<br /> - Thí sinh có thể trả lời nhan đề khác nhưng miễn hợp lí vẫn cho<br /> điểm.<br /> - Trả lời không hợp lí hoặc không trả lời<br /> - Nêu ý nghĩa của lối sống trong cuộc đời:<br /> + Để đi đến thành công con người phải trải qua nhiều khó khăn,<br /> trắc trở. Lòng kiên trì giúp chúng ta có được sức mạnh vượt qua<br /> những khó khăn, không rơi vào trạng thái tuyệt vọng, bi quan.<br /> + Kiên định với mục tiêu, rút ra những bài học từ thất bại để đi<br /> đến thành công không phải là con đường đơn giản nhưng sẽ thật<br /> vinh quang cho những ai dám sống và dám dấn thân vì mục tiêu<br /> đẹp mà mình đã lựa chọn.<br /> - Trả lời đúng như trên hoặc trả lời theo các khác nhưng phải<br /> thuyết phục, diễn đạt mạch lạc, trong sáng;<br /> - Trả lời đúng song diễn đạt chưa chặt chẽ, thiếu mạch lạc.<br /> - Trả lời sai, không hợp lý, hoặc có ý đúng nhưng diễn đạt.<br /> <br /> Phần II.<br /> Làm văn:<br /> 7,0 điểm<br /> <br /> Câu 1: Viết bài văn nghị luận bàn về giá trị của văn hóa đọc<br /> của giới trẻ hiện nay.<br /> 1.Yêu cầu về kỹ năng: Thí sinh biết cách viết một đoạn văn<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 0,5<br /> 0<br /> <br /> 0,5<br /> 0<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 0,5<br /> 0<br /> 2,0điểm<br /> <br /> nghị luận xã hội, giải thích đúng đắn, hợp lí, dẫn chứng cụ thể,<br /> thuyết phục, bố cục chặt chẽ, diễn đạt mạch lạc, sáng rõ.<br /> 2. Yêu cầu về kiến thức: Thí sinh có thể trình bày theo nhiều<br /> cách khác nhau, nhưng phải cơ bản đáp ứng được những ý sau:<br /> a. Mở đoạn: Nêu được vấn đề nghị luận<br /> b. Thân đoạn:<br /> - Giải thích: Văn hóa đọc ở đây chính là thái độ, là cách ứng<br /> xử của chúng ta với tri thức sách vở. Phải biết đọc sách sao cho<br /> hợp lý và bổ ích. Đọc sao cho hợp với quy luật tiếp cận tri thức<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> - Thực trạng: Hiện nay ở Việt Nam tỉ lệ đọc sách ít hơn so với<br /> các nước trong khu vực cũng như so với thế giới (Khuyến<br /> khích HS nêu số liệu)<br /> - Nguyên nhân của việc ít quan tâm đến văn hoá đọc của<br /> giới trẻ:<br /> Nguyên nhân đầu tiên và trực tiếp nhất là do ý thức của<br /> giới trẻ chưa cao.<br /> Do thiếu sự định hướng, giáo dục từ gia đình, nhà<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> trường<br /> Do sự lấn át của các phương tiện nghe nhìn .<br /> - Tác hại<br /> + Số lần đọc sách ít đi đã thu hẹp sự hiểu biết, không<br /> thể mở ra “chân trời tri thức” cho mỗi người.<br /> + Chúng ta sẽ tụt hậu so với bạn bè thế giới.<br /> + Tác động đến nhiều mặt trong đời sống, nhất là văn<br /> hoá ứng xử<br /> <br /> Câu 2<br /> 5,0 đ<br /> <br /> - Biện pháp khắc phục<br /> c. Kết đoạn: Bài học nhận thức và hành động<br /> Hãy phân tích để thấy được tác giả không chỉ miêu tả vẻ đẹp<br /> của sông Hương mà còn gửi gắm trong đó tình yêu tha thiết<br /> đối với quê hương xứ sở.<br /> a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Trình bày đầy đủ các phần<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> mở bài, thân bài, kết luận. Phần mở bài biết dẫn dắt hợp lí và nêu<br /> được vấn đề; phần thân bài biết tổ chức thành nhiều đoạn văn<br /> liên kết chặt chẽ với nhau cùng làm sáng tỏ vấn đề; phần kết bài<br /> khái quát được vấn đề và thể hiện được ấn tượng, cảm xúc sâu<br /> đậm của cá nhân.<br /> b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Vẻ đẹp của dòng sông<br /> Hương và tình yêu tha thiết đối với quê hương, xứ sở được nhà<br /> văn gửi gắm trong đoạn trích<br /> c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm, vận<br /> dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn<br /> chứng, rút ra nhận xét về sáng tạo của tác giả trong đoạn<br /> trích.<br /> -Giới thiệu khái quát về Hoàng Phủ Ngọc Tường (nhà văn gắn<br /> bó sâu nặng với xứ Huế: chiều sâu văn hóa, chất thơ, chất trữ<br /> tình lãng mạn trong các bút ký của ông…), về đoạn trích (vẻ đẹp<br /> sông Hương trong lòng thành phố Huế; tình cảm của tác giả gắn<br /> bó sâu sắc với dòng sông quê hương, xứ sở).<br /> -Phân tích đoạn trích, từ đó thấy được vẻ đẹp của sông Hương<br /> đoạn chảy qua thành phố Huế:<br /> + Về dáng vẻ (kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây<br /> nam - đông bắc, sông Hương uốn một nhánh cung rất nhẹ, dòng<br /> sông mềm hẳn đi, những nhánh sông đào mang nước sông<br /> Hương tỏa đi khắp phố phường, lập lòe trong đêm sương những<br /> ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ,…)<br /> + Về lưu tốc ( nó đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt<br /> hồ yên tĩnh, điệu chảy lặng lờ, điệu slow tình cảm dành riêng<br /> cho Huế)<br /> + Cảm nhận được tình cảm sâu nặng với quê hương, xứ sở mà<br /> Hoàng Phủ Ngọc Tường thể hiện qua cách miêu tả (vui tươi hẳn<br /> lên như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu, ngập ngừng,<br /> những vấn vương của một nỗi lòng), qua giọng điệu, qua sự liên<br /> tưởng tới những dòng sông của các quốc gia khác (sông Xen, Đa<br /> nuýp, Nê- va)…từ đó nhận thấy được một dòng chảy văn hóa<br /> Việt Nam không ngừng nghỉ trong tâm thức nhà văn- biểu hiện<br /> của tình yêu, niềm tự hào đối với quê hương của tác giả.<br /> -Nhận xét về:<br /> + Phát hiện của tác giả về sông Hương, về mảnh đất con người<br /> xứ Huế.<br /> + Sáng tạo nghệ thuật độc đáo của Hoàng Phủ Ngọc Tường<br /> trong việc sử dụng ngôn ngữ, khắc họa hình tượng nghệ thuật ở<br /> thể loại bút ký<br /> d.Sáng tạo<br /> - Cách sử dụng ngôn ngữ lập luận khá tự nhiên;<br /> - Tỏ ra suy nghĩ tự tin, có chiều sâu về vấn đề mà đề yêu cầu.<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,25<br /> <br />