dịch tế học cơ bản

Dịch tễ học cơ bản là một tài liệu tham khảo rất tốt trong học tập, giảng dạy và nghiên<br /> cứu trong lĩnh vực Y tê công cộng. Phiên bản 2 của cuốn sách chỉ ra những lý do tại<br /> sao môn dịch tễ cơ bản lại cần thiết cho tất cả những học viên muốn hiểu và ứng dụng<br /> những nguyên tắc trong xác định căn nguyên và phòng ngừa bệnh tật. Cuốn sách<br /> này cung cấp những phương pháp chính yếu của dịch tễ học, đặc biệt nhấn mạnh<br /> vào những ứng dụng dịch tễ học trong y tế công cộng tại các nước đang phát triển.<br /> Cuốn sách này chỉ ra những cách thức để có thể ứng dụng dịch tễ học trong phòng<br /> ngừa bệnh tật và nâng cao sức khoẻ, nhằm sử dụng các nguồn lực đầu tư cho sức<br /> khoẻ một cách hiệu quả nhất – và cũng khuyến khích việc thực hành lâm sàng tốt<br /> khi nó giới thiệu khá chi tiết những khái niệm dịch tễ học ứng dụng trong lâm sàng.<br /> Cuốn sách giúp sinh viên có thể mô tả được những nguyên nhân gây bệnh, tử vong,<br /> chấn thương và tàn tật thường gặp trong cộng đồng; vạch ra những thiết kế nghiên<br /> cứu dịch tễ phù hợp và các đánh giá y văn có tính phê phán<br /> Một số nhận xét về phiên bản đầu tiên:<br /> “…đây là cuốn sách hay nhất về chủ đề này mà tôi đã từng đọc…Tôi đặc biệt giới<br /> thiệu cuốn sách này tới tất cả các giáo viên dịch tễ và các sinh viên ở khắp mọi nơi”<br /> John Last,<br /> Chủ biên cuốn từ điển Dịch tễ học<br /> Giáo sư danh dự - Khoa dịch tễ học và Y tế cộng đồng<br /> Trường đại học Ottawa, Canada<br /> “Để có thể trình bày được hết những lý thuyết và ứng dụng của dịch tễ học trong một<br /> cuốn sách ngắn gọn là một nhiệm vụ không đơn giản, cuốn sách này của Tổ chức Y<br /> tế thế giới thực sự là một thành công đáng ca ngợi”<br /> Tạp chí y khoa Vương quốc Anh,<br /> “Sự khác biệt mới mẻ, cùng với một phương pháp và cách tiếp cận mới trong giảng<br /> dạy và học tập môn dịch tễ…Tôi đặc biệt giới thiệu cuốn sách tới các bạn”<br /> Tạp chí nghiên cứu y khoa Ấn độ<br /> “Một cuốn sách về dịch tễ học cần phải dễ đọc, dễ hiểu, bao hàm những thông tin có<br /> ý nghĩa, có thể khuyến khích người đọc tiếp tục nghiên cứu môn học này và coi đó<br /> như một tài liệu tham khảo hữu ích. Dịch tễ học cơ bản thoả mãn được tất cả những<br /> yêu cầu này và còn hơn thế nữa…”<br /> Tạp chí của Hội y khoa Thuỵ Điển<br /> <br /> Dịch tễ học<br /> cơ bản<br /> <br /> Dịch tễ học<br /> cơ bản<br /> <br /> Thư viện Tổ chức y tế thế giới<br /> Bonita, Ruth.<br /> Basic epidemiology / R. Bonita, R. Beaglehole, T. Kjellström. ấn phẩm lần hai.<br /> 1.Dịch tễ học. 2.Hướng dẫn. I.Beaglehole, Robert. II.Kjellström, Tord. III.Tổ chức Y tế<br /> thế giới.<br /> ISBN 92 4 154707 3<br /> ISBN 978 92 4 154707 9<br /> <br /> (Phân loại NLM: WA 105)<br /> © Tổ chức Y tế thế giới 2006<br /> <br /> Đã đăng ký bản quyền. Có thể nhận được các ấn phẩm của Tổ chức Y tế thế giới từ<br /> Trung tâm báo chí của Tổ chức Y tế thế giới, 20 Đường Appia, 1211 Geneva 27, Thụy<br /> Sỹ (ĐT.: +41 22 791 3264; fax: +41 22 791 4857; e-mail: bookorders@who.int). Các<br /> yêu cầu xin phép in hoặc dịch các ấn phẩm của Tổ chức Y tế thế giới cần gửi tới Trung<br /> tâm Báo chí Tổ chức Y tế thế giới theo địa chỉ ở trên (fax: +41 22 791 4806; e-mail:<br /> permissions@who.int).<br /> Thứ bậc và các nội dung trình bày trong ấn phẩm này không hàm ý bất cứ ý kiến nào<br /> của Tổ chức Y tế thế giới về tình trạng luật pháp của nước, lãnh thổ, thành phố, khu<br /> vực nào hay có liên quan đến phân định biên giới hay ranh giới. Đường kẻ đứt trên bản<br /> đồ là đường biên giới ước lượng có thể chưa được thống nhất hoàn toàn.<br /> Những nội dung liên quan đến một số công ty hay nhà sản xuất cụ thể không hàm ý là<br /> họ được Tổ chức y tế thế giới khuyến cáo hay hơn những công ty/nhà sản xuất khác<br /> không được nhắc đến. Trừ khi bị lỗi hoặc bỏ sót, có thể phân biệt tên của sản phẩm<br /> bằng chữ cái đầu tiên là chữ hoa.<br /> Tổ chức y tế thế giới đã rất chú ý để xác nhận những thông tin trong ấn phẩm này. Tuy<br /> nhiên, không có bất cứ đảm bảo nào khi xuất bản tài liệu. Việc sử dụng và phiên giải<br /> tùy thuộc vào trách nhiệm của người đọc. Tổ chức Y tế thế giới sẽ không chịu trách<br /> nhiệm với bất cứ tổn thất nào có thể nảy sinh do việc sử dụng ấn phẩm này.<br /> In tại Ấn Độ.<br /> <br /> Mục lục<br /> <br /> iii<br /> <br /> Mục lục<br /> Lời nói đầu...........................................................................................................1<br /> Giới thiệu .............................................................................................................1<br /> Chương 1 Dịch tễ học là gì? .........................................................................................1<br /> Thông điệp chính.................................................................................................1<br /> Bối cảnh lịch sử ...................................................................................................1<br /> Nguồn gốc ..............................................................................................1<br /> Các phát triển gần đây của dịch tễ học ..................................................1<br /> Định nghĩa, phạm vi và ứng dụng của dịch tễ học..............................................3<br /> Định nghĩa ..............................................................................................3<br /> Phạm vi...................................................................................................3<br /> Dịch tễ học và y tế công cộng .............................................................................5<br /> Nguyên nhân gây bệnh ..........................................................................5<br /> Lịch sử tự nhiên của bệnh......................................................................5<br /> Tình trạng sức khỏe của quần thể .........................................................6<br /> Đánh giá can thiệp..................................................................................6<br /> Thành tựu của dịch tễ học...................................................................................7<br /> Đậu mùa .................................................................................................7<br /> Nhiễm độc Methyl thủy ngân..................................................................8<br /> Sốt thấp tim và bệnh tim.........................................................................9<br /> Bệnh thiếu Iốt .......................................................................................10<br /> Hút thuốc lá, amiăng và ung thư phổi ..................................................10<br /> Vỡ xương chậu ....................................................................................11<br /> HIV/AIDS ..............................................................................................12<br /> SARS....................................................................................................13<br /> Câu hỏi ..............................................................................................................13<br /> Tài liệu tham khảo .............................................................................................14<br /> <br /> iv<br /> <br /> Mục lục<br /> <br /> Chương 2 Đo lường sức khỏe và bệnh tật...............................................................17<br /> Thông điệp chính...............................................................................................17<br /> Định nghĩa sức khỏe và bệnh tật ......................................................................17<br /> Định nghĩa ............................................................................................17<br /> Tiêu chuẩn chẩn đoán..........................................................................17<br /> Đo lường tần số bệnh trạng ..............................................................................19<br /> Quần thể nguy cơ.................................................................................19<br /> Hiện mắc và mới mắc...........................................................................19<br /> Tỷ lệ chết – mắc ...................................................................................23<br /> Mối liên quan giữa các đo lường tần số bệnh trạng ............................24<br /> Sử dụng các thông tin sẵn có để đo lường sức khỏe và bệnh trạng................25<br /> Tử vong ................................................................................................25<br /> Hạn chế của giấy chứng tử ..................................................................25<br /> Hạn chế của những hệ thống ghi nhận................................................25<br /> Hướng tới ước lượng có thể so sánh được.........................................26<br /> Tỷ suất tử vong..................................................................................................27<br /> Tử vong sơ sinh ...................................................................................28<br /> Tỷ suất tử vong trẻ em .........................................................................29<br /> Tỷ suất tử vong mẹ...............................................................................30<br /> Tỷ suất tử vong tuổi trưởng thành........................................................30<br /> Tuổi thọ trung bình ...............................................................................30<br /> Tỷ suất chuẩn hóa theo tuổi .................................................................31<br /> Tình trạng bệnh tật ............................................................................................33<br /> Tàn tật ..................................................................................................33<br /> Các yếu tố quyết định, chỉ số sức khỏe và các yếu tố nguy cơ...........34<br /> Các đo lường sức khỏe quần thể tổng hợp khác ................................35<br /> So sánh sự xuất hiện bệnh ...............................................................................36<br /> So sánh tuyệt đối..................................................................................36<br /> So sánh tương đối................................................................................37<br /> <br />