intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Điểm mới của bộ Luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về các tội xâm phạm nhân phẩm của con người

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

81
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết đưa ra một số điểm mới của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về các tội xâm phạm nhân phẩm của con người để cùng trao đổi.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Điểm mới của bộ Luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về các tội xâm phạm nhân phẩm của con người

  1. HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP ĐIỂM MỚI CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015 (SỬA ĐỔI, BỔ SUNG NĂM 2017) VỀ CÁC TỘI XÂM PHẠM NHÂN PHẨM CỦA CON NGƯỜI Lê Văn Lương1 Tóm tắt: Mọi hành vi xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của con người, của công dân đều phải bị lên án kịp thời và xử lý phù hợp nhằm tạo lập trật tự pháp luật, duy trì sự ổn định của đời sống xã hội, tạo điều kiện thuận lợi để cá nhân hoàn thiện và phát triển bản thân mình, được sáng tạo và cống hiến không hạn chế. Nhằm tạo lập cơ sở pháp lý cho công tác phòng ngừa và đấu tranh chống các hành vi phạm tội xâm phạm nhân phẩm của con người, những giá trị thuộc về phẩm giá của con người. Bài viết đưa ra một số điểm mới của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về các tội xâm phạm nhân phẩm của con người để trao đổi cùng bạn đọc. Từ khóa: Trách nhiệm hình sự; phòng ngừa tội phạm; xâm phạm nhân phẩm của con người. Ngày nhận bài: 10/01/2018; Ngày hoàn thành biên tập: 18/01/2018 ; Ngày duyệt đăng: 30/1/2018. Abstract: All acts of violating legitimate rights, interests of human, citizen must be timely condemned and properly punished to protect social order, maintain the stability of social life, creating favorable condition for individuals to perfect and develop themselves, create and contribute without limitation. With the aim to set up legal ground for the activity of preventing and struggling against the acts of violating dignity of human, values belonging to personal dignity. The article brings forward some new points in the Criminal Code 2015 (amended, supplemented in 2017) on crimes of violating dignity of human for discussion. Keywords: Criminal responsibility; prevention of crime; violating human’s dignity Date of receipt: 10/01/2018; Date of revision: 18/01/2018; Date of approval: 30/1/2018. Chúng ta biết rằng, công bằng, nhân đạo, dân tôn trọng và đề cao, đã chính thức thừa nhận và chủ, pháp chế là giá trị chung của nền văn minh đảm bảo trên thực tế mọi quyền lợi và nghĩa vụ nhân loại, đồng thời, được coi là giá trị tự thân, của con người, của công dân. Bộ luật Hình sự là các quan điểm, tư tưởng pháp lý tiến bộ trong (BLHS) năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Thể chế đã quy định tại chương XIV Các tội xâm phạm chính trị luôn coi các quyền và tự do của con tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người là những giá trị xã hội cao quý nhất. Điều con người (từ Điều 123 đến Điều 156), trong đó 20 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Các tội xâm phạm nhân phẩm của con người Việt Nam năm 2013 nêu rõ: “Mọi người có được quy định tại 12 điều luật bao gồm: Tội hiếp quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp dâm (Điều 141); Tội hiếp dâm người dưới 16 luật bảo hộ về sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm; tuổi (Điều 142); Tội cưỡng dâm (Điều 143); Tội không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân (Điều 144); Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi phẩm…”2. Như vậy, Nhà nước pháp quyền xã đến dưới 16 tuổi (Điều 145); Tội dâm ô đối với hội chủ nghĩa, nhà nước mà ở đó pháp luật được người dưới 16 tuổi (Điều 146); Tội sử dụng 1 Thạc sỹ, Nghiên cứu sinh, Cục thi hành án dân sự Thành phố Hồ Chí Minh. 2 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013. 16
  2. Soá 1/2018 - Naêm thöù Möôøi Ba người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm tắt là BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm (Điều 147); Tội mua bán người (Điều 150); Tội 2017). Đặc biệt, liên quan đến các quy định về mua bán người dưới 16 tuổi (Điều 151); Tội đánh các tội xâm phạm nhân phẩm của con người có tráo người dưới 01 tuổi (Điều 152); Tội chiếm một số thay đổi cơ bản về vị trí của chương, kỹ đoạt người dưới 16 tuổi (Điều 153); Tội mua bán, thuật lập pháp, hình sự hóa, phi hình sự hóa một chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người (Điều số trường hợp phạm tội xâm phạm nhân phẩm 154) tạo điều kiện cho việc phát hiện, điều tra, của con người, bổ sung và thay đổi một số dấu xử lý nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả đối với hiệu định tội, dấu hiệu định khung, sửa đổi quy nhóm tội phạm này trong thực tiễn. định về hình phạt đối với các tội xâm phạm nhân Trên cơ sở phân tích, đánh giá toàn diện bối phẩm của con người4. Cụ thể: cảnh mới của tình hình hiện nay, nhằm thể chế Thứ nhất, thu hẹp phạm vi xử lý về hình sự hóa chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước đối với người phạm tội từ đủ 14 tuổi đến dưới trong công tác phòng ngừa và đấu tranh chống 16 tuổi tội phạm, thực hiện chủ trương cải cách tư pháp Chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước theo tinh thần Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần trong việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội phải thứ XII của Đảng và các Nghị quyết của Bộ thể hiện tính khoan hồng và nhân đạo sâu sắc, Chính trị như: Nghị quyết số 08/NQ-TW ngày với ý nghĩa đó, việc xử lý người dưới 18 tuổi 02/01/2002 về một số nhiệm vụ trọng tâm công phạm tội phải bảo đảm lợi ích tốt nhất của người tác tư pháp trong thời gian tới; Nghị quyết số dưới 18 tuổi và chủ yếu nhằm giáo dục, giúp đỡ 48/NQ-TW ngày 24/5/2005 về Chiến lược xây họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh, trở dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam thành công dân có ích cho xã hội. Trong mọi đến năm 2010, định hướng đến năm 2020; Nghị trường hợp điều tra, truy tố, xét xử hành vi phạm quyết số 49/NQ-TW ngày 02/6/2005 về Chiến tội của người dưới 18 tuổi, các cơ quan có thẩm lược cải cách tư pháp đến năm 2020. Đặc biệt, quyền tiến hành tố tụng phải xác định khả năng với sự phát triển, bổ sung và đề cao quyền con nhận thức của họ về tính chất nguy hiểm cho xã người, quyền cơ bản của công dân trong Hiến hội của hành vi phạm tội, nguyên nhân và điều pháp năm 2013 đặt ra yêu cầu phải tiếp tục hoàn kiện gây ra tội phạm. Việc truy cứu trách nhiệm thiện các quy định của BLHS hiện hành để làm hình sự người dưới 18 tuổi phạm tội chỉ trong cho các quyền này của người dân được thực hiện trường hợp cần thiết và phải căn cứ vào tính chất trên thực tế3. Trên tinh thần quan điểm đó, sau của hành vi phạm tội, vào những đặc điểm về một thời gian chuẩn bị dự thảo BLHS, thẩm tra nhân thân và yêu cầu của việc phòng ngừa tội dự án BLHS, lấy ý kiến nhân dân, các ban ngành, phạm. Xuất phát từ quan điểm, mục tiêu nêu trên đoàn thể, các Đại biểu Quốc hội về dự thảo tại Điều 12 BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung BLHS năm 2015 (sửa đổi), ngày 20/6/2017 tại năm 2017) quy định: kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV đã chính thức “1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu thông qua Luật số 12/2017/QH14 sửa đổi, bổ trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những sung của BLHS số 100/2015/QH13 (sau đây gọi tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác. 3 TS.Hoàng Minh Đức (2016), Chính sách hình sự đối với người chưa thành niên phạm tội ở Việt Nam hiện nay và phương hướng hoàn thiện đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, Nhà xuất bản Công an nhân dân, Hà Nội. 4 PGS. TS Nguyễn Thị Phương Hoa – TS. Phan Anh Tuấn (2017), Bình luận khoa học những điểm mới của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), Nhà xuất bản Hồng Đức, Thành phố Hồ Chí Minh, Tr.179-185. TS. Trần Văn Biên – TS. Đinh Thế Hưng (2017), Bình luận khoa học Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), Nhà xuất bản Hồng Đức, Thành phố Hồ Chí Minh, Tr.310-347. 17
  3. HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP 2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải Như vậy, thay vì người chuẩn bị phạm một chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm tội rất nghiêm trọng hoặc một tội đặc biệt nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định trọng, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, định thực hiện, bất kể tội phạm đó là tội phạm gì 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, thuộc nhóm các tội xâm phạm nhân phẩm của 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, con người, BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung 299, 303 và 304 của Bộ luật này”. năm 2017) quy định theo hướng không xử lý về Như vậy, trong tương quan so sánh với hình sự đối với trường hợp chuẩn bị phạm tội BLHS năm 1999 quy định về tuổi chịu trách xâm phạm nhân phẩm của con người. nhiệm hình sự, BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ Thứ ba, hình sự hóa một số hành vi phạm tội sung năm 2017) đã thu hẹp đáng kể phạm vi xâm phạm nhân phẩm của con người truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các tội Hình sự hóa hành vi sử dụng người dưới 16 xâm phạm nhân phẩm của con người của người tuổi vào mục đích khiêu dâm (Điều 147). Thực từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi. Theo đó, người tiễn cho thấy, Điều 116 BLHS năm 1999 quy từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu định về tội dâm ô với trẻ em chưa bao quát hết trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm các hành vi xâm phạm tình dục trẻ em xảy ra trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định trong thời gian qua. Theo quy định của điều luật tại một trong các điều 141 (Tội hiếp dâm), 142 này, thì hành vi dâm ô đối với trẻ em có thể (Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi), 143 (Tội được thực hiện qua việc dùng tay (hoặc bất cứ cưỡng dâm), 144 (Tội cưỡng dâm người tử đủ bộ phận nào của cơ thể) chạm, sờ, mó, hôn hít 13 tuổi đến dưới 16 tuổi). (kích thích) vào những nơi nhạy cảm về tình Thứ hai, quy định không xử lý về hình sự đối dục của trẻ em hoặc buộc trẻ em làm ngược lại với trường hợp chuẩn bị phạm tội xâm phạm đối với mình, dùng bộ phận sinh dục của mình nhân phẩm của con người chạm vào bộ phận sinh dục của trẻ em (trừ hành Điều 14 BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung vi giao cấu). Tuy nhiên, nhiều trường hợp người năm 2017) quy định: phạm tội ép buộc trẻ em phải biểu diễn các hành “1. Chuẩn bị phạm tội là tìm kiếm, sửa soạn vi khiêu dâm, đóng phim khiêu dâm hoặc buộc công cụ, phương tiện hoặc tạo ra những điều trẻ em phải xem những hình ảnh khiêu dâm... kiện khác để thực hiện tội phạm hoặc thành lập, lại không bị xử lý hình sự do không có căn cứ tham gia nhóm tội phạm, trừ trường hợp thành pháp lý. Xuất phát từ thực tế đó, BLHS năm lập hoặc tham gia nhóm tội phạm quy định tại 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định Điều 109, điểm a khoản 2 Điều 113 hoặc điểm a người nào đủ 18 tuổi trở lên mà lôi kéo, dụ dỗ, khoản 2 Điều 299 của Bộ luật này. ép buộc người dưới 16 tuổi trình diễn khiêu dâm 2. Người chuẩn bị phạm tội quy định tại một hoặc trực tiếp chứng kiến việc trình diễn khiêu trong các điều 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, dâm dưới mọi hình thức, thì bị phạt tù từ 06 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 123, 134, 168, tháng đến 03 năm. 169, 207, 299, 300, 301, 302, 303 và 324 của Bộ Hình sự hóa hành vi, mua bán, chiếm đoạt luật này thì phải chịu trách nhiệm hình sự. mô hoặc bộ phận cơ thể người (Điều 154). Theo 3. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi đó, người nào mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ chuẩn bị phạm tội quy định tại Điều 123, Điều phận cơ thể người khác, thì bị phạt tù từ 03 năm 168 của Bộ luật này thì phải chịu trách nhiệm đến 07 năm. Việc hình sự hóa các hành vi lợi hình sự.”. dụng quy định của pháp luật hiện nay cho phép 18
  4. Soá 1/2018 - Naêm thöù Möôøi Ba tự nguyện hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể ấn sâu vào bên trong. Việc hiểu hành vi giao cấu người và hiến, lấy xác người để thực hiện hành vi như trên vô hình chung không bao hàm được mang tính chất thương mại hoặc dùng mọi thủ những trường hợp có hành vi quan hệ tình dục đoạn để chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể giữa người đồng tính, song tính, chuyển giới người vào các mục đích khác nhau gây nguy (LGBT) dẫn đến khó khăn trong thực tiễn công hiểm đến tính mạng, sức khỏe của người khác và tác điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự về tội ảnh hưởng đến trật tự xã hội cần phải bị trừng trị phạm xâm phạm tình dục của người khác. nghiêm khắc là phù hợp. Chính vì vậy, BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ Bổ sung thêm dấu hiệu định tội: “Thực hiện sung năm 2017) đã bổ sung thêm dấu hiệu định hành vi quan hệ tình dục khác” trong cấu thành tội thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác tội phạm của Tội hiếp dâm (Điều 141); Tội hiếp trong cấu thành tội phạm của các tội xâm phạm dâm người dưới 16 tuổi (Điều 142); Tội cưỡng tình dục của người khác. dâm (Điều 143); Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm tuổi đến dưới 16 tuổi (Điều 144); Tội giao cấu 2017) đã bổ sung một số dấu hiệu định khung hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác như: “Gây thương tích, gây tổn hại cho sức với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (Điều khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của 145); Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ…” , (Điều 146). Theo quy định của BLHS năm 1999 “Đối với người mà người phạm tội có trách thì yếu tố bắt buộc để chứng minh một người nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh”, “Phạm phạm tội hiếp dâm (hiếp dâm trẻ em) hoặc tội có tổ chức” trong cấu thành tội phạm của cưỡng dâm (cưỡng dâm trẻ em) hoặc giao cấu các tội thuộc nhóm các tội xâm phạm nhân với trẻ em ở giai đoạn tội phạm hoàn thành là phẩm của con người. việc thực hiện hành vi “giao cấu” với nạn nhân. Thứ tư, hoàn thiện về mặt nội dung pháp lý Trong thực tiễn áp dụng pháp luật hình sự ở và kỹ thuật lập pháp đối với nhóm các tội xâm nước ta thời gian qua, hành vi “giao cấu” luôn phạm nhân phẩm của con người được hiểu theo nghĩa truyền thống, tại Bản tổng BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm kết và hướng dẫn đường lối xét xử về tội hiếp 2017) đã sửa đổi quy định về Tội mua bán dâm và một số tội phạm xâm phạm tình dục người (Điều 150) và Tội mua bán người dưới khác số 329/HS2 ngày 11/5/1967 của Tòa án 16 tuổi (Điều 151). Trước đây, Điều 119 và nhân dân tối cao nêu: “Giao cấu là chỉ cần có Điều 120 BLHS năm 1999 quy định về Tội sự cọ sát trực tiếp dương vật vào bộ phận sinh mua bán người và Tội mua bán, đánh tráo hoặc dục của người phụ nữ (bộ phận từ môi lớn trở chiếm đoạt trẻ em nhưng không quy định cụ thể vào) với ý thức nhấn vào trong không kể sự xâm hành vi khách quan của tội phạm, do đó, thực nhập của dương vật là sâu hay cạn, không kể tiễn áp dụng pháp luật hình sự gặp phải những có xuất tinh hay không là tội hiếp dâm được coi khó khăn nhất định. Theo Thông tư liên tịch số hoàn thành, vì khi đó nhân phẩm, danh dự của 01/2013/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA- người phụ nữ đã bị chà đạp”5. Như vậy, giao BQP-BTPngày 23/7/2013 hướng dẫn việc truy cấu được hiểu là hành vi đưa bộ phận sinh dục cứu trách nhiệm hình sự đối với người có hành của nam giới vào âm hộ của nữ giới, với ý thức vi mua bán người; mua bán, đánh tráo hoặc 5 Bản tổng kết và hướng dẫn đường lối xét xử về tội hiếp dâm và một số tội phạm xâm phạm tình dục khác số 329/HS2 ngày 11/5/1967 của Tòa án nhân dân tối cao. 19
  5. HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP chiếm đoạt trẻ em6, thì mua bán người là hành (sửa đổi, bổ sung năm 2017)đã quy định thành vi dùng tiền, tài sản hoặc các lợi ích vật chất 03 tội danh độc lập với chính sách xử lý khác để trao đổi người như một loại hàng hóa khác nhau. thuộc trường hợp: Bán người cho người khác, Để đảm bảo tính chất rõ ràng, dễ áp dụng, không phụ thuộc vào mục đích của người mua; pháp luật dần hoàn thiện, chi tiết hơn, phù hợp Mua người để bán lại cho người khác, không với tinh thần của các Điều ước quốc tế mà Việt phân biệt bán lại cho ai và mục đích của người Nam là thành viên tham gia, BLHS năm 2015 mua sau này thế nào; Dùng người như là tài sản (sửa đổi, bổ sung năm 2017) đã thay thế cụm từ để trao đổi, thanh toán; Mua người để bóc lột, “tỷ lệ thương tật” thành “tỷ lệ tổn thương cơ thể” cưỡng bức lao động hoặc vì các mục đích trái để phù hợp với các văn bản chuyên ngành7; “trẻ pháp luật khác. Mặc dù vậy, hướng dẫn này vẫn em” thành “người dưới 16 tuổi”8; “nhiều người” chưa cụ thể, chưa thể chế hóa đầy đủ tinh thần thành “02 người trở lên”; “phạm tội nhiều lần” của Điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ thành “phạm tội từ 02 lần trở lên”; “gây hậu quả nghĩa Việt Nam là thành viên. Chính vì thế, Tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng” mua bán người (Điều 150) và Tội mua bán thành “gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn người dưới 16 tuổi (Điều 151) BLHS năm 2015 nhân từ…” và “làm nạn nhân tự sát”. (sửa đổi, bổ sung năm 2017) đã được sửa đổi Thứ năm, sửa đổi quy định về hình phạt đối phù họp hơn để khắc phục được những khó với các tội xâm phạm nhân phẩm của con khăn trong thực tiễn phòng ngừa và đấu tranh người chống tội phạm theo hướng mô tả cụ thể hành BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm vi khách quan của tội phạm, bao gồm thủ 2017) đã điều chỉnh hình phạt ở một số tội đoạn phạm tội, hành vi phạm tội và mục đích phạm cụ thể. Cụ thể, đối với Tội hiếp dâm phạm tội. người dưới 16 tuổi (Điều 142) củng với việc BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm quy định hành vi giao cấu với người dưới 13 2017) đã tách Tội mua bán, đánh tráo hoặc tuổi về cấu thành tội phạm cơ bản của tội này, chiếm đoạt trẻ em của Điều 120 của BLHS năm BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) 1999 thành 03 tội danh độc lập là Tội mua bán giảm mức hình phạt đối với hành vi phạm tội, người dưới 16 tuổi (Điều 151); Tội đánh tráo khung hình phạt mới là từ 7 năm đến 15 năm; người dưới 01 tuổi (Điều 152) và Tội chiếm đối với Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi đoạt người dưới 16 tuổi (Điều 153). Có thể quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi khẳng định, việc quy định tội danh ghép như đến dưới 16 tuổi (Điều 145), BLHS năm 2015 quy định tại Điều 120 của BLHS năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) đã quy định thêm chưa phản ánh đúng tính chất, mức độ nguy hình phạt bổ sung tại Khoản 4; đối với tội hiểm của hành vi phạm tội cũng như chưa đảm cưỡng dâm đã tăng mức hình phạt tại Khoản 1 bảo việc phân hóa trách nhiệm hình sự. Do vậy, và Khoản 3. các điều 151,152 và 153 của BLHS năm 2015 (Xem tiếp trang 25) 6 Thông tư liên tịch số 01/2013/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP-BTP của Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư Pháp ngày 23/7/2013 hướng dẫn việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người có hành vi mua bán người; mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em. 7 Thông tư liên tịch 28/2013/TTLT-BYT-BLĐTBXH ngày 27/9/2013 của Bộ Y tế, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định về tỷ lệ tổn thương cơ thể do thương tích, bệnh, tật và bệnh nghề nghiệp. Thông tư 20/2014/TT-BYT ngày 12/6/2014 của Bộ Y tế quy định tỷ lệ tổn thương cơ thể sử dụng trong giám định pháp lý, giám định pháp y tâm thần. 8 Luật Trẻ em năm 2016. 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2