zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kinh Tế - Quản Lý

» Luật học

Điểm mới trong các chế định về biện pháp tha miễn, quy định đối với pháp nhân thương mại và người dưới 18 tuổi phạm tội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Báo xấu

23
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết này chỉ đề cập đến việc phân tích các điểm cơ bản được coi là mới và lần đầu tiên được quy định trong Phần chung BLHS năm 2015, được chia thành 03 nhóm vấn đề lớn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Điểm mới trong các chế định về biện pháp tha miễn, quy định đối với pháp nhân thương mại và người dưới 18 tuổi phạm tội

NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT ÀIÏÍM MÚÁI TRONG CAÁC CHÏË ÀÕNH VÏÌ BIÏåN PHAÁP THA MIÏÎN, QUY ÀÕNH ÀÖËI VÚÁI PHAÁP NHÊN THÛÚNG MAÅI VAÂ NGÛÚÂI DÛÚÁI 18 TUÖÍI PHAÅM TÖÅI Lê VăN Cảm* NguyễN QuaNg LoNg** NguyễN VăN Thủy*** Phần thứ nhất “Những quy định chung” của Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015 (dưới đây gọi tắt là “Phần chung BLHS năm 2015”) gồm 09 chế định lớn là: 1) Chế định đạo luật hình sự; 2) Chế định tội phạm; 3) Chế định những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự (TNHS); 4) Chế định hình phạt; 5) Chế định các biện pháp tư pháp; 6) Chế định quyết định hình phạt; 7) Chế định các biện pháp tha miễn; 8) Chế định TNHS của pháp nhân thương mại phạm tội1 và 9) Chế định TNHS của người chưa thành niên2 phạm tội. Bài viết này chỉ đề cập đến việc phân tích các điểm cơ bản được coi là mới và lần đầu tiên được quy định trong Phần chung BLHS năm 2015, được chia thành 03 nhóm vấn đề lớn. I. Chế định các biện pháp tha miễn nhằm thực hiện việc miễn, giảm nhẹ, hoãn Theo quan điểm được thừa nhận chung việc quyết định hoặc hoãn việc tiếp tục thi trong khoa học hình sự trong Nhà nước pháp hành các biện pháp cưỡng chế (xử lý) hình quyền thì chế định lớn về các biện pháp tha sự đối với người phạm tội hay người bị kết miễn của luật hình sự thường bao gồm một án. Chính vì vậy, chúng được gọi một cách loạt các chế định nhỏ mang tính nhân đạo ngắn gọn là chế định các biện pháp tha miễn. * GS.,TSKH. Giám đốc Trung tâm Tội phạm học & Luật Hình sự của Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội. ** & *** ThS. NCS Bộ môn Tư pháp hình sự, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội. 1 Tên đầy đủ là “Chương XI - Những quy định đối với pháp nhân phạm tội” trong BLHS năm 2015. 2 Tên đầy đủ là “Chương XII - Những quy định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội” trong BLHS năm 2015. NGHIÏN CÛÁU Söë 07(311) T4/2016 LÊÅP PHAÁP 7
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT Chế định lớn về các biện pháp tha miễn này Điều 28 BLHS năm 2015 còn được bổ sung theo pháp luật hình sự thường gồm 12 chế quy định mới đối với 2 tội danh gồm tội tham định cụ thể sau đây: 1) Chế định thời hiệu ô tài sản (Điều 353) và tội nhận hối lộ (Điều (bao gồm thời hiệu truy cứu TNHS và thời 354) thuộc các trường hợp đặc biệt nghiêm hiệu thi hành bản án kết tội); 2) Chế định trọng cũng không được áp dụng chế định miễn TNHS; 3) Chế định miễn chấp hành nhân đạo này. Như vậy, quy phạm mới bổ hình phạt; 4) Chế định giảm mức hình phạt sung về việc không được áp dụng thời hiệu đã (được) tuyên; 5) Chế định giảm thời hạn truy cứu TNHS đã phần nào thể hiện quyết chấp hành hình phạt; 6) Chế định án treo; 7) tâm của Đảng và Nhà nước trong việc kiên Chế định tha tù trước thời hạn có điều kiện; quyết trừng trị nghiêm khắc kẻ phạm tội với 8) Chế định hoãn chấp hành hình phạt tù; 9) mục đích loại trừ được “quốc nạn” tham Chế định tạm đình chỉ chấp hành hình phạt nhũng ở Việt Nam nhằm củng cố lòng tin của tù; 10) Chế định đại xá; 11) Chế định đặc xá nhân dân vào các cơ quan bảo vệ pháp luật và 12) Chế định xóa án tích. và tòa án. Ngoài ra, còn có một số biện pháp tha 2. Chế định miễn TNHS miễn mang tính đặc thù đối với 2 chủ thể của Chế định miễn TNHS được quy định tại tội phạm đặc biệt cũng được quy định riêng Điều 29 BLHS năm 2015, gồm 3 khoản với trong 2 chương về TNHS đối với pháp nhân 4 điểm mới như sau: thương mại phạm tội và TNHS đối với người Một là: Điều 29 quy định 2 trường hợp chưa thành niên phạm tội. miễn TNHS với 3 khoản của điều này, gồm Trong BLHS năm 2015 các biện pháp trường hợp miễn TNHS bắt buộc với từ tha miễn được quy định tại 3 chương với 17 “được” miễn khi có một trong hai căn cứ điều, cụ thể: Chương V “Thời hiệu truy cứu được quy định cụ thể tại khoản 1 và trường TNHS, miễn TNHS” với 3 điều (từ Điều 27 hợp miễn TNHS tùy nghi với từ “có thể” đến Điều 29), Chương IX “Thời hiệu thi được miễn khi có một trong bốn căn cứ được hành bản án, miễn chấp hành hình phạt, giảm quy định cụ thể tại khoản 2 và khoản 3. thời hạn chấp hành hình phạt” với 9 điều (từ Hai là: Trong 2 căn cứ được miễn TNHS Điều 60 đến Điều 68) và Chương X “Xóa án (dạng bắt buộc) liên quan đến hành vi phạm tích” với 5 điều (từ Điều 69 đến Điều 73). tội được quy định tại khoản 1 Điều 29 thì căn Việc phân tích các biện pháp tha miễn trong cứ thứ nhất được quy định tại điểm a là quy 3 chương này của BLHS năm 2015 cho thấy định mới. Cụ thể, quy định mới này là thay một số điểm mới như sau: đổi cụm từ cũ “chuyển biến của tình hình 1. Chế định không áp dụng thời hiệu mà” tại khoản 1 Điều 25 BLHS năm 1999 truy cứu TNHS bằng cụm từ mới “có sự thay đổi chính sách, Chế định không áp dụng thời hiệu truy pháp luật làm cho” hành vi phạm tội không cứu TNHS được quy định tại Điều 28 BLHS còn nguy hiểm cho xã hội nữa. năm 2015. Theo đó, ngoài việc kế thừa quy Ba là: Trong 3 căn cứ có thể được miễn định như trong BLHS năm 2009, chế định TNHS (dạng tùy nghi) liên quan đến người mang tính nhân đạo này của pháp luật hình phạm tội nêu tại khoản 2 Điều 29 thì căn cứ sự không được áp dụng đối với 2 nhóm tội thứ ba được quy định tại điểm c có điểm mới. phạm đặc biệt nguy hiểm là các tội xâm Cụ thể, để cho trường hợp miễn TNHS quy phạm an ninh quốc gia và các tội phá hoại định tại điều này được chặt chẽ hơn, một hòa bình - chống loài người - tội phạm chiến điều kiện mới được bổ sung vào điểm c bằng tranh (tại các khoản 1 và 2). Bên cạnh đó, cụm từ “... và lập công lớn hoặc có cống hiến NGHIÏN CÛÁU 8 LÊÅP PHAÁP Söë 07(311) T4/2016
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT đặc biệt, được Nhà nước và xã hội thừa sự có thẩm quyền” tại các khoản 1 và 2 và nhận”. quy định các điều kiện cụ thể giảm mức hình Bốn là: Khoản 3 là quy định mới của phạt đã tuyên cho người bị kết án về nhiều Điều 29, được bổ sung như một căn cứ để có tội, trong đó có tội bị kết án tù chung thân tại thể được miễn TNHS (dạng tùy nghi) nếu khoản 3; (ii) quy định điều kiện cụ thể giảm người phạm tội đáp ứng đầy đủ các điều lần đầu cho người bị kết án đã được giảm kiện. một phần hình phạt mà lại phạm tội mới ít 3. Chế định miễn chấp hành hình phạt nghiêm trọng do cố ý tại khoản 4 và (iii) quy Chế định miễn chấp hành hình phạt được định các điều kiện cụ thể tại khoản 6 để được quy định tại Điều 62 BLHS năm 2015 gồm xét giảm lần đầu cho người bị kết án tử hình 7 khoản. Về cơ bản, các quy định tại điều này được ân giảm hoặc người bị kết án tử hình tương tự như quy định tại BLHS năm 1999. về tội tham ô hoặc tội nhận hối lộ thuộc Tuy nhiên, phân tích quy phạm của chế định trường hợp quy định tại điểm b hoặc điểm c này cho thấy 2 điểm mới cơ bản và lần đầu khoản 3 Điều 40 của BLHS năm 2015. tiên được quy định như sau: 5. Chế định án treo Một là: Khoản 2 quy định cụ thể mức độ Chế định án treo được quy định tại Điều miễn chấp hành hình phạt với các điều kiện 65 BLHS năm 2015 gồm 5 khoản. Cơ bản, được miễn khác nhau cho người bị kết án tù chế định này vẫn được giữ nguyên như có thời hạn cụ thể là 03 năm chứ không quy BLHS năm 1999. Tuy nhiên, chế định này định chung chung là “tù có thời hạn” như cũng có 3 điểm mới, lần đầu tiên được quy quy định tại khoản 1 Điều 57 BLHS năm định tại các khoản 1, 3 và 5, cụ thể như sau: 1999. Cụ thể, trường hợp bị kết án đến 03 (i) Tòa án phải buộc người bị án treo thực năm thì chỉ cần đáp ứng 1 trong 3 điều kiện hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách là đối tượng có thể được miễn chấp hành theo quy định của Luật Thi hành án hình sự hình phạt. Trong đó, 02 điều kiện được quy được quy định tại khoản 1; (ii) Tòa án có thể định như trước đây (nhưng sau từ “lập công” quyết định áp dụng hình phạt bổ sung đối với đã bỏ từ “lớn’’ đi) và có 1 điều kiện mới được người bị án treo nếu điều luật tương ứng bổ sung tại điểm c. được áp dụng có quy định hình phạt này Hai là: Bổ sung khoản 7, quy định mới được quy định tại khoản 3 và (ii) trong thời về việc “Người được miễn chấp hành hình gian thử thách nếu người bị án treo vi phạm phạt vẫn phải thực hiện nghĩa vụ dân sự do nghĩa vụ theo quy định của Luật Thi hành án Tòa án tuyên trong bản án”. hình sự từ 02 lần trở lên thì tòa án có thể 4. Chế định giảm mức hình phạt đã quyết định buộc người đó phải chấp hành tuyên hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo Chế định giảm mức hình phạt đã tuyên được quy định tại khoản 5. được quy định tại Điều 63 BLHS năm 2015 6. Chế định tha tù trước thời hạn có gồm 7 khoản. Cơ bản, chế định này vẫn được điều kiện giữ nguyên so với trong BLHS năm 1999. Chế định tha tù trước thời hạn có điều Tuy nhiên, chế định này cũng có 3 điểm mới, kiện được quy định tại Điều 66 BLHS năm lần đầu tiên được quy định tại các khoản 1, 2015 có thể được coi là điểm mới của pháp 3 và 6 gồm: (i) thay cụm từ rất dài “cơ quan, luật hình sự Việt Nam sau pháp điển hóa. tổ chức hoặc chính quyền địa phương được Thực chất, quy định này là một chế định giao trách nhiệm trực tiếp giám sát, giáo nhân đạo không mới trong pháp luật hình sự dục” bằng cụm từ “cơ quan thi hành án hình thời kỳ chưa được pháp điển hóa giai đoạn NGHIÏN CÛÁU Söë 07(311) T4/2016 LÊÅP PHAÁP 9
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT 1959-19843. Chúng tôi chưa rõ lý do việc mà người được tha tù trước thời hạn có điều không quy định chế định này vào BLHS năm kiện có thể được rút ngắn thời gian thử thách. 1985 và BLHS năm 1999. Nhưng với lần 7. Chế định xóa án tích pháp điển hóa thứ ba pháp luật hình sự năm Chế định xoá án tích được quy định tại 2015, chế định này được quy định với một Chương X BLHS năm 2015, từ Điều 69 đến số sửa đổi - bổ sung cho phù hợp với sự phát Điều 73. Việc phân tích các quy phạm của triển của các quan hệ xã hội trong thời kỳ chế định này cho thấy các điểm mới cơ bản, mới. Đây là một minh chứng cho thắng lợi lần đầu tiên được quy định đã góp phần thể của tư tưởng nhân văn vì sự nghiệp bảo vệ hiện rõ hơn nguyên tắc nhân đạo của pháp các quyền con người bằng pháp luật hình sự luật hình sự trong giai đoạn xây dựng nhà trong giai đoạn xây dựng nhà nước pháp nước pháp quyền, cụ thể như sau: quyền ở Việt Nam. Việc phân tích các quy Một là: Khoản 2 Điều 69 bổ sung quy phạm của chế định này tại Điều 66 BLHS định mới về đối tượng không bị coi là có án năm 2015 với 5 khoản cho thấy 5 điểm mới tích là: người bị kết án do lỗi vô ý về tội cơ bản như sau: phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm Một là: Các điểm a, b, c, d, đ và e khoản trọng và người được miễn hình phạt. 1 quy định cụ thể 6 điều kiện bắt buộc người Hai là: Ngoài việc kế thừa 2 điều kiện đang chấp hành hình phạt tù phải đáp ứng trong BLHS năm 1999, khoản 2 Điều 70 quy đầy đủ thì mới được giảm án tha tù trước thời định 3 điều kiện mới đối với người bị kết án hạn. Ngoài ra, khoản 1 thể hiện rõ nguyên đương nhiên được xóa án tích là: hết thời gian thử thách án treo (nếu bị xử phạt án tắc nhân đạo của pháp luật hình sự trong nhà treo), đã chấp hành xong hình phạt bổ sung nước pháp quyền còn quy định giảm nhẹ hơn và các quyết định khác của bản án. Đồng điều kiện về chấp hành hình phạt quy định thời, khoản này còn quy định các thời hạn tại điểm e đối với một số đối tượng chính không được phạm tội mới trong thời gian thử sách nhất định thuộc diện ưu tiên cụ thể như: thách đối với từng đối tượng: 01 năm nếu bị thương binh, bệnh binh, thân nhân gia đình phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam liệt sĩ, v.v.. giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo; 02 Hai là: Các điểm a và b tại khoản 2 quy năm nếu bị phạt tù đến 05 năm; 03 năm nếu định hai trường hợp cụ thể mà người bị kết bị phạt tù trên 05 năm đến 15 năm; 05 năm án không được hưởng chế định nhân đạo này. nếu bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân Bà là: Khoản 3 quy định thủ tục tha tù hoặc tử hình nhưng đã được giảm án. trước thời hạn có điều kiện và nghĩa vụ của Ba là: Khoản 2 Điều 70 còn bổ sung quy người được tha tù trước thời hạn có điều định mới về điều kiện đương nhiên được xóa kiện. án tích đối với người bị kết án đang chấp Bốn là: Khoản 4 quy định các chế tài hành một số hình phạt bổ sung nhất định được áp dụng đối với người được tha tù (như quản chế, cấm cư trú, v.v..). trước thời hạn có điều kiện mà vi phạm pháp Bốn là: Khoản 4 Điều 70 bổ sung quy luật trong thời gian thử thách. định mới về trách nhiệm của cơ quan quản Năm là: Khoản 5 quy định các điều kiện lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp. 3 Chế định nhân đạo này từ lâu đã được quy định tại Thông tư số 73-TTg/LB ngày 11/8/1959 của Liên Bộ-Công an-Viện Công tố Trung ương-Tòa án nhân dân tối cao quy định điều kiện và thủ tục xử tha tù trước kỳ hạn (xem cụ thể hơn tại: Hệ thống hóa luật lệ về hình sự - Tập I (1945-1974). TANDTC, Hà Nội, 1975, các tr. 151-155. NGHIÏN CÛÁU 10 LÊÅP PHAÁP Söë 07(311) T4/2016
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT Năm là: Điều 71 quy định việc xóa án 2015, giới hạn mà pháp nhân thương mại tích do tòa án quyết định và thể hiện rõ xu phải chịu TNHS là rất hạn chế, chỉ có 31/318 hướng phân hóa TNHS. Các quy định tại cấu thành tội phạm (CTTP) được quy định điều này là sửa đổi, bổ sung các quy phạm trong phần riêng BLHS năm 2015 mà cụ thể về việc xoá án tích đã được quy định trong là: (i) 22 CTTP trong Chương XVIII “Các BLHS năm 1999 với các điều kiện nghiêm tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế”, trong khắc hơn so với các điều kiện đương nhiên đó 9 CTTP thuộc Mục 1 “Các tội phạm trong xóa án tích. lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, thương mại”, Sáu là: Khoản 3 Điều 73 bổ sung quy 7 CTTP thuộc Mục 2 “Các tội phạm trong phạm mới, cụ thể về cách thức xác định thời lĩnh vực thuế, tài chính, ngân hàng, chứng hạn để xóa án tích đối với người phạm nhiều khoán, bảo hiểm” và 6 CTTP thuộc Mục 3 tội. “Các tội phạm khác xâm phạm trật tự quản II. Chế định trách nhiệm hình sự của lý kinh tế”) và (ii) 9 CTTP trong Chương pháp nhân thương mại phạm tội XIX “Các tội phạm về môi trường”. Chế định về TNHS của pháp nhân 3. Các hình phạt và các biện pháp tư thương mại phạm tội lần đầu tiên chính thức pháp đối với pháp nhân thương mại phạm điều chỉnh riêng về mặt lập pháp và được tội quy định trong Chương XI BLHS năm 2015 Các hình phạt và các biện pháp tư pháp có tên gọi “Những quy định đối với pháp đối với pháp nhân thương mại phạm tội được nhân phạm tội”. Đây là một chương hoàn quy định từ Điều 77 đến Điều 82 BLHS năm toàn mới trong pháp luật hình sự Việt Nam 2015 với một số nội dung chủ yếu sau: gồm 16 điều (từ Điều 74 đến Điều 89). Khi Một là: Trong số 5 hình phạt được phân tích các quy phạm của chế định này, BLHS năm 2015 quy định đối với pháp nhân chúng tôi chỉ đề cập đến bốn (04) vấn đề lớn thương mại phạm tội, thì có 4 hình phạt chỉ có tính mới, được coi là cơ bản và quan trọng áp dụng riêng đối với pháp nhân thương mại liên quan đến pháp nhân thương mại phạm phạm tội, trong đó: (i) 02 hình phạt chính là tội như sau: đình chỉ hoạt động có thời hạn hoặc đình chỉ 1. Điều kiện chịu TNHS của pháp hoạt động vĩnh viễn; (ii) hình phạt bổ sung nhân thương mại là cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một Theo quy định tại Điều 75 BLHS năm số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động 2015, pháp nhân thương mại chỉ phải chịu vốn; (iii) phạt tiền là hình phạt có tính chất TNHS khi hội đủ 4 điều kiện được quy định tuỳ nghi, có thể được áp dụng với tính chất tại khoản 1 điều này gồm (i) khi tội phạm là hình phạt chính hoặc là hình phạt bổ sung. được thực hiện nhân danh pháp nhân, (ii) vì Hai là: Trong số bốn biện pháp tư pháp lợi ích của pháp nhân, (iii) có sự chỉ đạo, đối với pháp nhân thương mại phạm tội, thì điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân và có hai biện pháp tư pháp giống như hai biện (vi) tội phạm đó chưa hết thời hiệu truy cứu pháp tư pháp đối với cá nhân phạm tội được TNHS theo quy định của pháp luật. Như vậy, quy định tại Điều 47 và Điều 48 và có hai vấn đề quan trọng ở đây là trường hợp thiếu biện pháp tư pháp chỉ áp dụng riêng đối với 1 trong 4 điều kiện này thì không thể buộc pháp nhân thương mại phạm tội là: (a) Buộc pháp nhân thương mại chịu TNHS. khôi phục lại tình trạng ban đầu và (b) buộc 2. Phạm vi chịu TNHS của pháp nhân thực hiện một số biện pháp nhằm khắc phục, thương mại ngăn chặn hậu quả tiếp tục xảy ra. Riêng đối Theo quy định tại Điều 76 BLHS năm với biện pháp tư pháp thứ hai thì tuỳ vào từng NGHIÏN CÛÁU Söë 07(311) T4/2016 LÊÅP PHAÁP 11
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT trường hợp phạm tội cụ thể, tòa án có thể chưa thành niên”. Để thống nhất trong việc quyết định buộc pháp nhân phải thực hiện nghiên cứu, cụm từ “người chưa thành niên” một hoặc một số biện pháp cụ thể trong số 6 trong bài viết này cũng có nghĩa tương ứng biện pháp khắc phục, ngăn chặn hậu quả của như cụm từ “người dưới 18 tuổi” trong tội phạm được quy định tại khoản 3 Điều 82. BLHS năm 2015. Chế định TNHS của người 4. Các tình tiết giảm nhẹ TNHS và các chưa thành niên phạm tội được quy định tại tình tiết tăng nặng TNHS chỉ áp dụng riêng 18 điều (từ Điều 90 đến Điều 107). Sau khi đối với pháp nhân thương mại phạm tội phân tích khoa học các quy phạm của chế Các tình tiết giảm nhẹ TNHS và các tình định này trong Chương XII, chúng tôi chỉ đề tiết tăng nặng TNHS đối với pháp nhân cập đến 7 nội dung mới và khác so với các thương mại phạm tội được quy định tương quy định trong BLHS năm 1999 được chúng ứng tại Điều 84 và Điều 85 BLHS năm 2015. tôi cho là cơ bản và quan trọng nhất liên quan Sau khi nghiên cứu, phân tích các điều này, đến người chưa thành niên phạm tội như sau: chúng tôi thấy hai điểm mới sau đây: 1. Cấu trúc của các quy định Thứ nhất: Ngoài 3 tình tiết giảm nhẹ Cấu trúc của Chương XII BLHS năm giống như 3 tình tiết giảm nhẹ được áp dụng 2015 đã có sự đổi mới và khác biệt so với như đối với cá nhân phạm tội được quy định Chương X tương ứng trong BLHS năm tại các điểm a, b, c khoản 1, Điều 84 BLHS 1999. Trong lần pháp điển hóa thứ ba này, năm 2015 quy định thêm 2 tình tiết giảm nhẹ Chương XII đã được chia thành 5 Mục và tại các điểm d và đ để áp dụng riêng đối với theo nhóm các điều có liên quan đến nội pháp nhân thương mại phạm tội. dung được quy định trong từng Mục như sau: Thứ hai: Ngoài 5 tình tiết tăng nặng (1) Mục 1 “Quy định chung về xử lý hình sự giống như 5 tình tiết tăng nặng được áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội” như đối với cá nhân phạm tội được quy định gồm Điều 90 và Điều 91); (2) Mục 2 “Các tại các điểm b, c, d, đ và e khoản 1, Điều 85 biện pháp giám sát, giáo dục áp dụng trong quy định 1 tình tiết tăng nặng tại điểm a trường hợp được miễn TNHS” từ Điều 92 khoản 1 áp dụng riêng đối với pháp nhân đến Điều 95; (3) Mục 3 “Biện pháp tư pháp thương mại phạm tội. giáo dục tại trường giáo dưỡng” gồm Điều III. Chế định trách nhiệm hình sự của 96 và Điều 97; (4) Mục 4 “Hình phạt” từ người chưa thành niên phạm tội Điều 98 đến Điều 101 và (5) Mục 5 “Quyết Chế định TNHS của người chưa thành định hình phạt, tổng hợp hình phạt, miễn niên phạm tội được quy định tại Chương XII giảm hình phạt, xóa án tích” từ Điều 102 đến thuộc Phần thứ nhất “Những quy định Điều 107. chung” (Phần chung) BLHS năm 2015. Cụm 2. Nguyên tắc xử lý đối với người chưa từ “chưa thành niên” như đã được sử dụng thành niên phạm tội trong BLHS năm 1999 đã được thay bằng Nguyên tắc xử lý đối với người chưa cụm từ “dưới 18 tuổi” và tên gọi mới của thành niên phạm tội được quy định tại Điều chương này là “Những quy định đối với 91 BLHS năm 2015. Sau khi phân tích các người dưới 18 tuổi phạm tội”. Vì vậy, trước quy phạm của điều này, ngoài việc kế thừa khi phân tích chế định này cần lưu ý rằng, tinh thần và nội dung các quy phạm trong theo quy định tại Điều 90 BLHS năm 2015 BLHS năm 1999 về nguyên tắc xử lý đối với thì người dưới 18 tuổi phạm tội phải chịu người chưa thành niên phạm tội, chúng tôi TNHS được hiểu là người từ đủ 14 tuổi đến thấy có 3 điểm mới và lần đầu tiên được quy 18 tuổi mà BLHS năm 1999 gọi là “người định là: (i) khoản 1 quy định về việc xử lý NGHIÏN CÛÁU 12 LÊÅP PHAÁP Söë 07(311) T4/2016
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT người chưa thành niên phạm tội đã được bổ đồng phạm có vai trò không đáng kể trong sung yêu cầu “phải căn cứ vào độ tuổi” của vụ án (điểm b); (ii) khoản 2 quy định cơ quan họ; (ii) khoản 2 quy định các điều kiện cụ thể có thẩm quyền áp dụng biện pháp này và mà người chưa thành niên phạm tội có thể điều kiện cụ thể áp dụng biện pháp này; (iii) được miễn TNHS và áp dụng các biện pháp khoản 3 quy định các nghĩa vụ cụ thể mà giám sát, giáo dục được chia thành 3 nhóm người bị khiển trách phải thực hiện và; (iii) gồm: từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi, từ đủ 14 đến khoản 4 quy định về thời gian thực hiện các dưới 16 tuổi và dưới 18 tuổi là đồng phạm nghĩa vụ được quy định tại các điểm b và c nhưng có vai trò không đáng kể trong vụ án khoản 3 Điều này là từ 03 tháng đến 01 năm. và được quy định tương ứng tại các điểm a, Thứ ba: Điều 94 quy định về “Hòa giải b, c khoản này; (iii) khoản 6 quy định các tại cộng đồng” tại 3 khoản là: (i) khoản 1 quy điều kiện cụ thể khi áp dụng hình phạt tù có định việc áp dụng biện pháp này cho 2 thời hạn đối với người chưa thành niên. trường hợp tương ứng với 2 độ tuổi người 3. Các biện pháp giám sát, giáo dục áp chưa thành niên phạm tội là người từ đủ 16 dụng trong trường hợp được miễn TNHS tuổi đến dưới 18 tuổi lần đầu phạm tội ít Các biện pháp giám sát, giáo dục áp nghiêm trọng hoặc phạm tội nghiêm trọng dụng trong trường hợp được miễn TNHS (tại điểm a) và người từ đủ 14 đến dưới 16 phạm tội rất nghiêm trọng tại điểm b khoản được quy định tại Mục 2, từ Điều 92 đến 2 Điều 91 BLHS (tại điểm b); (ii) khoản 2 Điều 95. Mục này quy định 2 biện pháp giám quy định cơ quan có thẩm quyền áp dụng sát, giáo dục mới tại Điều 93 và Điều 94. biện pháp này và điều kiện cụ thể áp dụng Điều 95 quy định biện pháp tư pháp đã được biện pháp này và (iii) khoản 3 quy định các quy định trong BLHS năm 1999 (giáo dục tại nghĩa vụ cụ thể mà người bị áp dụng biện xã, phường, thị trấn) với một số sửa đổi - bổ pháp giám sát, giáo dục phải thực hiện. sung về cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm 4. Các hình phạt được quy định đối với quyền áp dụng cho 2 trường hợp tương ứng người chưa thành niên phạm tội với 2 độ tuổi người chưa thành niên phạm Các hình phạt được quy định đối với tội. Ngoài ra, khi phân tích các quy phạm của người chưa thành niên phạm tội được quy Mục này, chúng tôi nhận thấy 3 điểm mới và định tại Mục 4, từ Điều 98 đến Điều 101. Về lần đầu tiên được điều chỉnh trong BLHS cơ bản, ngoài việc kế thừa tinh thần và nội năm 2015 là: dung các quy phạm về hình phạt đối với Thứ nhất: Điều 92 quy định cụ thể cơ người chưa thành niên phạm tội tại BLHS quan có thẩm quyền áp dụng 3 biện pháp năm 1999, qua phân tích các quy phạm tại giám sát, giáo dục và quy định cơ quan tiến Mục 4 này, chúng tôi thấy chỉ có 1 điểm mới hành tố tụng tương ứng và điều kiện cụ thể và lần đầu tiên được quy định tại BLHS năm được áp dụng các biện pháp giám sát, giáo 2015. Cụ thể, khoản 1 Điều 100 “Cải tạo dục đó. không giam giữ” quy định điều kiện cụ thể Thứ hai: Điều 93 quy định về biện pháp áp dụng loại hình phạt cải tạo không giam khiển trách tại 4 khoản là: (i) khoản 1 quy giữ theo 2 độ tuổi người chưa thành niên định mục đích và điều kiện cụ thể của việc phạm tội tương ứng theo 4 loại tội phạm áp dụng biện pháp khiển trách trong 2 trường được thực hiện với hình thức lỗi là chỉ được hợp tương ứng với 2 độ tuổi người chưa áp dụng đối với 2 nhóm người chưa thành thành niên phạm tội gồm người từ đủ 16 tuổi niên phạm tội là: (i) người từ đủ 16 đến dưới đến dưới 18 tuổi lần đầu phạm tội ít nghiêm 18 tuổi phạm tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng (điểm a) và người dưới 18 tuổi là người trọng hoặc rất nghiêm trọng do vô ý và (ii) NGHIÏN CÛÁU Söë 07(311) T4/2016 LÊÅP PHAÁP 13
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi phạm tội rất trước thời hạn có điều kiện được thực hiện nghiêm trọng do cố ý. theo quy định tại các khoản 3, 4 và 5 Điều 5. Chế định tha tù trước thời hạn có 66 Bộ luật này. điều kiện 6. Chế định xóa án tích Chế định tha tù trước thời hạn có điều Chế định xóa án tích đối với người chưa kiện là chế định mới và lần đầu tiên được thành niên phạm tội được quy định tại Điều quy định riêng đối với người chưa thành niên 107 BLHS năm 2015. Việc phân tích các quy phạm tội tại Điều 106 BLHS năm 2015. Qua phạm tại điều này cho thấy 2 điểm mới, lần phân tích các quy phạm, chúng tôi nhận thấy đầu tiên quy định các điều kiện cụ thể để: (i) điểm cơ bản của điều này là quy định người Người chưa thành niên dưới 18 tuổi bị kết án chưa thành niên phạm tội chỉ được hưởng được coi là không có án tích nếu thuộc các chế định nhân đạo này khi đáp ứng đầy đủ trường hợp được quy định tại các điểm a và tất cả 4 điều kiện cụ thể tại các điểm a, b, c, b khoản 1 và (ii) người chưa thành niên từ d của khoản 1, cụ thể là: (a) Phạm tội lần đủ 16 đến dưới 18 tuổi bị kết án được đương đầu; (b) Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo nhiên xóa án tích nếu trong thời hạn 03 năm tốt; (c) Đã chấp hành được 1/3 thời hạn phạt tính từ khi chấp hành xong hình phạt chính tù và (d) Có nơi cư trú rõ ràng. Ngoài ra, tại hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án mà khoản 2 điều này ghi nhận quy phạm mang người đó không thực hiện hành vi phạm tội tính viện dẫn rằng “việc thực hiện tha tù mới được quy định tại khoản 2 n MÙÅT TRÊÅN TÖÍ QUÖËC VIÏåT NAM ... Bốn là, trong quá trình giám sát bầu cử, (TiÕp theo trang 6) nếu phát hiện việc vi phạm pháp luật về bầu cử, có thể gây ảnh hưởng xấu đến việc tổ cử tri đã được niêm yết đến trước thời điểm chức và kết quả bầu cử thì thông báo kịp thời bắt đầu bỏ phiếu 24 giờ (khoản 4 Điều 29 lên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam. Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND năm Với cơ chế giám sát toàn diện đối với 2015) và cử tri là người đang bị tạm giam, mọi hoạt động tiến hành bầu cử của nhân dân tạm giữ, người đang chấp hành biện pháp và của MTTQ Việt Nam như vậy, quá trình đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai tổ chức thực hiện cuộc bầu cử ĐBQH khóa nghiện bắt buộc (khoản 5 Điều 29 Luật Bầu XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ cử ĐBQH và đại biểu HĐND năm 2015). 2016-2021 đảm bảo được các thủ tục, trình Hai là, kết thúc cuộc bầu cử, Ban tự tiến hành bầu cử thực sự dân chủ và đúng Thường trực Ủy ban MTTQ các tỉnh, thành luật để bầu ra những ĐBQH và đại biểu phố trực thuộc trung ương gửi báo cáo hoạt HĐND xứng đáng, đúng tiêu chuẩn, đủ cơ động giám sát bầu cử về Ủy ban Trung ương cấu, thành phần, số lượng đại diện cho khối MTTQ Việt Nam (trước ngày 10/6/2016). đại đoàn kết toàn dân, gánh vác trọng trách Ba là, Ban Thường trực Ủy ban Trung nặng nề của một Quốc hội và của các cấp ương MTTQ Việt Nam sẽ tổ chức các đoàn HĐND các cấp trên toàn quốc trong thời kỳ giám sát việc thực hiện công tác bầu cử tại công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, vì một số địa phương (theo kế hoạch gửi các địa mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công phương). bằng, văn minh n NGHIÏN CÛÁU 14 LÊÅP PHAÁP Söë 07(311) T4/2016

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.