intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong tố tụng dân sự và những vướng mắc trong thực tiễn thi hành

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

63
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết nghiên cứu về điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn và những vướng mắc khi triển khai các quy định của Pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam trong thực tiễn xét xử.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong tố tụng dân sự và những vướng mắc trong thực tiễn thi hành

  1. Soá 2/2018 - Naêm thöù Möôøi Ba ĐIỀU KIỆN ÁP DỤNG THỦ TỤC RÚT GỌN TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ VÀ NHỮNG VƯỚNG MẮC TRONG THỰC TIỄN THI HÀNH Vũ Gia Trưởng1 Tóm tắt: Nhằm cụ thể hóa quy định của Hiến pháp năm 2013, Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02 tháng 06 năm 2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 trong đó có nội dung:“Xây dựng cơ chế xét xử theo thủ tục rút gọn đối với những vụ án có đủ một số điều kiện nhất định”. Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS năm 2015) lần đầu tiên quy định về thủ tục rút gọn (TTRG) khi giải quyết các tranh chấp dân sự. Quy định mới này là cơ sở pháp lý để Tòa án giải quyết nhanh chóng, kịp thời nhiều vụ án có tình tiết đơn giản, rõ ràng, góp phần làm giảm số lượng án dân sự ngày càng gia tăng trong giai đoạn hiện nay. Đây là cơ sở góp phần tiết kiệm được thời gian, tiền bạc, công sức cho Tòa án và các đương sự, tạo điều kiện cho Tòa án tập trung vào việc giải quyết các vụ án lớn, phức tạp mà vẫn đảm bảo tính pháp chế trong việc giải quyết các vụ án dân sự. Bài viết nghiên cứu về điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn và những vướng mắc khi triển khai các quy định của Pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam trong thực tiễn xét xử. Từ khóa: Thủ tục rút gọn, Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 Nhận bài:16/03/2018; Hoàn thành biên tập:21/03/2018; Duyệt đăng: 02/04/2018 Abstract: For the purpose of concretizing the provisions of the Constitution of 2013, the Resolution No. 49-NQ/TW dated June 02nd 2005 of Political Bureau promulgates the strategy for judicial reform till 2020 including the content: “Develop a simplified procedure of the judicial proceedings for cases which meet certain conditions”. The Civil Procedure Code 2015 (CPC) sets out the first time a procedure for simplified procedure (TTRG) in resolving civil disputes. This new provision is the legal basis for the Court to quickly and promptly resolve many cases with simple and clear circumstances, contributing to reducing the number of civil cases increasing in the current period. This is the basis to save time, money and effort for the Court and the litigants, creating conditions for the Court to focus on solving large and complex cases while still ensuring the lawfulness in the settlement of civil cases. The essay study on the conditions for application of simplified procedures and obstacles arising in the implementation of the provisions of civil procedure law in the enforcement of judgment. Key words: simplified procedures, The Civil Procedure Code 2015 Date of receipt: 16/03/2018; Date of revision: 21/03/2018; Date of approval: 02/04/2018 1. Điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong a) Vụ án có tình tiết đơn giản, quan hệ pháp tố tụng dân sự Việt Nam luật rõ ràng, đương sự đã thừa nhận nghĩa vụ; Thủ tục rút gọn là thủ tục tố tụng được áp tài liệu, chứng cứ đầy đủ, bảo đảm đủ căn cứ để dụng để giải quyết vụ án dân sự có đủ các điều giải quyết vụ án và Tòa án không phải thu thập kiện quy định với trình tự đơn giản, rút ngắn thời tài liệu, chứng cứ; gian so với thủ tục giải quyết các vụ án dân sự b) Các đương sự đều có địa chỉ nơi cư trú, thông thường nhưng vẫn bảo đảm quyền lợi của trụ sở rõ ràng; những người tham gia tố tụng và đúng pháp luật. c) Không có đương sự cư trú ở nước ngoài, Thủ tục rút gọn là một chế định mới, lần đầu tiên tài sản tranh chấp ở nước ngoài, trừ trường hợp được quy định trong BLTTDS năm 2015. đương sự ở nước ngoài và đương sự ở Việt Nam Theo quy định tại khoản 1 Điều 317 BLTTDS có thỏa thuận đề nghị Tòa án giải quyết theo thủ năm 2015, thủ tục rút gọn sẽ được tòa án áp dụng tục rút gọn hoặc các đương sự đã xuất trình được để giải quyết vụ án dân sự khi có đầy đủ ba điều chứng cứ về quyền sở hữu hợp pháp tài sản và có kiện như sau: thỏa thuận thống nhất về việc xử lý tài sản. 1 Luật sư, Văn phòng Luật sư Phạm Hồng Hải và Cộng sự, Giảng viên thỉnh giảng của Học viện Tư pháp. 25
  2. HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP Có thể thấy, với quy định của BLTTDS năm đề là, hiện nay chưa có quy định và hướng dẫn 2015 thì thủ tục rút gọn được áp dụng ngay cả thế nào là tình tiết đơn giản. Đây là một quy tranh chấp có giá trị trên một trăm triệu đồng chứ định mới có thể dẫn đến nhiều cách hiểu khác không phải chỉ dưới một trăm triệu đồng như nhau. Chẳng hạn, trong vụ án tranh chấp hợp trước đây theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu đồng tín dụng, bị đơn chỉ đồng ý trả khoản tiền dùng2. Hay nói cách khác, tiêu chí này không là nợ gốc, đồng thời phản đối yêu cầu thanh phân biệt giá trị tranh chấp, đây là một ghi nhận toán lãi quá hạn của nguyên đơn vì cho rằng hợp lý bởi giá trị tranh chấp mặc dù lớn hay nhỏ nguyên đơn đã tính lãi quá cao. Điều này sẽ dẫn nhưng tính chất đơn giản, đương sự thừa nhận sự tới hai cách hiểu và vận dụng, áp dụng pháp luật việc thì vẫn xét xử theo thủ tục rút gọn, không khác nhau. nên kéo dài việc giải quyết vụ án. Cách hiểu thứ nhất cho rằng, vì bị đơn đã Khi xem xét các điều kiện để thụ lý vụ án theo phản đối một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên thủ tục rút gọn trong thực tiễn hiện vẫn còn gặp đơn, nên không thỏa mãn điều kiện “đương sự vướng mắc. “Từ khi BLTTDS năm 2015 có hiệu thừa nhận nghĩa vụ”, do đó trường hợp này lực thi hành cho đến nay, nhiều Tòa án cấp huyện không áp dụng thủ tục rút gọn để giải quyết vụ án trên địa bàn cả nước chưa có vụ án tranh chấp dân mà phải giải quyết bằng thủ tục thông thường. sự nào được thụ lý và giải quyết theo thủ tục rút Cách hiểu thứ hai, khẳng định trường hợp gọn”3. Lý do tại sao các Tòa án lại không “mặn này vẫn áp dụng được thủ tục rút gọn, vì bị đơn mà” áp dụng thủ tục rút gọn, một nguyên nhân đã thừa nhận nghĩa vụ trả phần nợ gốc và khoản cần phải đề cập đến đó chính là vướng mắc ở quy tiền lãi cho nguyên đơn. Bị đơn chỉ không đồng định về điều kiện áp dụng TTRG. ý đối với phần lãi cao vượt quá mà nguyên đơn Theo quy định tại khoản 1 Điều 317 BLTTDS đưa ra, chứ không phải là bị đơn phủ nhận nghĩa năm 2015, vụ án được giải quyết theo TTRG khi vụ trả nợ của mình đối với nguyên đơn4. đáp ứng các điều kiện sau: (i) Vụ án có tình tiết Quan điểm của tác giả đồng tình với cách hiểu đơn giản, quan hệ pháp luật rõ ràng, đương sự đã thứ hai. Trường hợp này Tòa án có thể áp dụng thừa nhận nghĩa vụ; tài liệu, chứng cứ đầy đủ, thủ tục rút gọn để giải quyết. Bởi vì, vụ án“có tình bảo đảm đủ căn cứ để giải quyết vụ án và Tòa án tiết đơn giản, quan hệ pháp luật rõ ràng” là vụ án không phải thu thập tài liệu, chứng cứ; (ii) Các mà Tòa án dễ dàng xác định sự thật khách quan đương sự đều có địa chỉ nơi cư trú, trụ sở rõ của vụ án, tính hợp pháp và có căn cứ của yêu cầu ràng; (iii) Không có đương sự cư trú ở nước khởi kiện của đương sự. Trong trường hợp trên, ngoài, tài sản tranh chấp ở nước ngoài, trừ bị đơn đã thừa nhận nghĩa vụ trả nợ và Tòa án trường hợp đương sự ở nước ngoài và đương sự hoàn toàn có thể xác định được sự thật khách quan ở Việt Nam có thỏa thuận đề nghị Tòa án giải của quan hệ vay nợ giữa các bên. Về cách tính lãi quyết theo TTRG hoặc các đương sự đã xuất chậm trả, Tòa án có thể dễ dàng kiểm tra tính hợp trình được chứng cứ về quyền sở hữu hợp pháp pháp của yêu cầu khởi kiện về phần lãi chậm trả, tài sản và có thỏa thuận thống nhất về việc xử lý cụ thể là cách tính lãi có đúng như các bên đã cam tài sản. kết trong hợp đồng và có phù hợp với quy định 2. Một số vấn đề trao đổi khi triển khai thi của pháp luật hay không. Khi nguyên đơn đã tính hành các quy định của pháp luật tố tụng dân lãi phù hợp các quy định của pháp luật, trên thực sự về điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn tế Tòa án sẽ ra quyết định chấp nhận toàn bộ yêu Thứ nhất, về việc xác định “vụ án có tình cầu khởi kiện của nguyên đơn và không chấp nhận tiết đơn giản, quan hệ pháp luật rõ ràng”, vấn ý kiến phản đối của bị đơn. 2 Khoản 2 Điều 41 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010. 3 http://vkscantho.vn/vkscantho/index.php/news/Trao-doi-nghiep-vu/Kho-khan-vuong-mac-cua-Bo-luat-to-tung- dan-su-nam-2015-quy-dinh-ve-giai-quyet-vu-an-dan-su-theo-thu-tuc-rut-gon-1314/; 4 Bùi Kim Trọng (2015), “Một số vấn đề liên quan đến thủ tục rút gọn trong giải quyết các vụ án dân sự”. 26
  3. Soá 2/2018 - Naêm thöù Möôøi Ba Ngoài ra, với cách hiểu của quan điểm thứ nhận nghĩa vụ của bị đơn về khoản nợ đó hoặc nhất, khi cho rằng bị đơn phản đối yêu cầu thanh trong trường hợp khoản nợ đó có người thứ ba toán lãi quá hạn là đã phản đối một phần yêu cầu bảo lãnh thì người bảo lãnh với tư cách là người khởi kiện của nguyên đơn, nên không thỏa mãn có nghĩa vụ liên quan đồng ý thực hiện nghĩa điều kiện “đương sự thừa nhận nghĩa vụ”, do đó vụ bảo lãnh. Bên cạnh đó, việc hiểu đương sự trường hợp này không áp dụng thủ tục rút gọn để thừa nhận toàn bộ nghĩa vụ cũng không loại trừ giải quyết vụ án. Với cách hiểu này sẽ không trường hợp họ không thể thực hiện theo đúng hợp lý, bởi vì nếu trong vụ án mà bị đơn đã thừa yêu cầu của nguyên đơn, mà có thể vì lý do hiện nhận hoàn toàn nghĩa vụ, trong đó thừa nhận cả đang khó khăn về tài chính, như chưa bán được phần nợ gốc và phần lãi suất quá hạn thì về bản nhà, đang chờ kết quả Tòa án giải quyết vụ kiện chất các bên đương sự sẽ không còn tranh chấp chia thừa kế…từ đó đề nghị được giảm tiền lãi về các yêu cầu khởi kiện. Lúc này, Tòa án chỉ và giãn tiến độ thanh toán. Như vậy vấn đề là có nghĩa vụ và thẩm quyền xem xét tính hợp cần có cách giải thích chính thức về điều kiện pháp của sự thừa nhận nghĩa vụ đó. Trường hợp đương sự đã thừa nhận nghĩa vụ. Chúng tôi cho đủ điều kiện công nhận sự thỏa thuận của đương rằng nên hiểu đương sự thừa nhận nghĩa vụ là sự, Tòa án ban hành Quyết định công nhận sự đương sự không phản đối nghĩa vụ của mình đối thỏa thuận của các đương sự mà không cần thiết với đương sự khác, nhưng không loại trừ việc xem xét quyết định áp dụng thủ tục rút gọn để cho phép họ đề xuất hướng xử lý, thực hiện giải quyết. Trong vụ án bị đơn chỉ thừa nhận một nghĩa vụ của mình như xin giảm, miễn hoặc phần nghĩa vụ, khi đó về bản chất vẫn còn tranh chậm thực hiện nghĩa vụ đối với bên đương sự chấp giữa các bên, như vậy mới cần cân nhắc có quyền. đến các yếu tố như có tình tiết đơn giản, quan hệ Thứ ba, điểm a khoản 1 Điều 317 BLTTDS pháp luật rõ ràng, đương sự đã thừa nhận nghĩa năm 2015 quy định việc áp dụng thủ tục rút gọn vụ… như thế nào để có xem xét giải quyết theo khi vụ án có tình tiết đơn giản, quan hệ pháp luật thủ tục rút gọn hay không. Tuy nhiên, trong thời rõ ràng, đương sự đã thừa nhận nghĩa vụ; tài liệu, gian tới pháp luật cũng cần phải có những hướng chứng cứ đầy đủ, bảo đảm đủ căn cứ để giải dẫn chi tiết về vấn đề này để thống nhất trong quyết vụ án và Tòa án không phải thu thập tài quá trình áp dụng. liệu, chứng cứ. Theo tác giả, nếu như “tài liệu, Thứ hai, về tình tiết “đương sự đã thừa chứng cứ đầy đủ, bảo đảm đủ căn cứ để giải nhận nghĩa vụ”. Đương sự theo quy định của quyết vụ án” thì không cần quy định thêm cụm từ BLTTDS được hiểu bao gồm cả nguyên đơn, bị “và Tòa án không phải thu thập tài liệu, chứng đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. cứ” vì tài liệu, chứng cứ đã đầy đủ, bảo đảm đủ Với các tranh chấp mà đương sự thừa nhận toàn căn cứ để giải quyết vụ án thì việc Tòa án thu bộ nghĩa vụ, nghĩa là một trong các bên hoặc thập thêm tài liệu, chứng cứ là không cần thiết. nhiều bên trong quan hệ tranh chấp đều thừa Bên cạnh đó, nếu như “đương sự đã thừa nhận nhận nghĩa vụ của mình đối với bên có quyền nghĩa vụ” thì việc quy định thêm “tài liệu, chứng mà giữa họ không đưa ra bất kỳ yêu cầu phản cứ đầy đủ, bảo đảm đủ căn cứ để giải quyết vụ án đối nào so với yêu cầu khởi kiện và sự thừa và Tòa án không phải thu thập tài liệu, chứng cứ” nhận thực hiện nghĩa vụ đó không trái với đạo là chưa phù hợp vì theo Điều 92 của Bộ luật này, đức xã hội cũng như không vi phạm điều cấm sự thừa nhận của đương sự cũng là chứng cứ và của pháp luật, do vậy Tòa án coi đó là trường là yếu tố cơ bản để giải quyết vụ án đồng thời hợp đương sự đã thừa nhận nghĩa vụ. Chẳng thuộc trường hợp những tình tiết, sự kiện không hạn, nguyên đơn khởi kiện yêu cầu bị đơn thanh phải chứng minh5. toán khoản nợ vay quá hạn thì phải có sự thừa (Xem tiếp trang 44) 5 Bùi Kim Trọng (2015), “Một số vấn đề liên quan đến thủ tục rút gọn trong giải quyết các vụ án dân sự”, vks cantho.vn 27
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
6=>0