Bài viết tiến hành điều tra tình hình bệnh héo đỏ vàng lá dứa do PMWaV tại thành phố Hồ Chí Minh định kỳ 30 ngày/lần trên các ruộng dứa giống Queen, giống cayene nguồn gốc từ Trung Quốc và Thái Lan, các ruộng điều tra có kỹ thuật canh tác giống nhau và thời gian trồng không chênh lệch quá 15 ngày.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Điều tra, đánh giá tác hại của bệnh héo đỏ vàng lá dứa và biện pháp phòng trị rệp sáp giả (Dysmicoccus brevipes Cockerell) bằng thuốc trừ sâu
- ĐIỀU TRA, ĐÁNH GIÁ TÁC HẠI CỦA BỆNH HÉO ĐỎ VÀNG LÁ DỨA
VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ RỆP SÁP GIẢ
(Dysmicoccus brevipes Cockerell) BẰNG THUỐC TRỪ SÂU
IMPACT OF PINEAPPLE MEALYBUG WILT VIRUS ON
PINEAPPLE PLANTS CULTIVATED IN HOCHIMINH CITY
AND CONTROL OF Dysmicoccus brevipes BY USING PESTICIDES
Dương Kim Hà, Nguyễn Văn Đức Tiến1,
Lê Minh Dũng1; Lê Đình Đôn, Bùi Cách Tuyến2,
Abstract
Field surveys have been conducted during 2004 –2005 on pineapple growing areas in Hochiminh City for
understanding the epidemic of Pineapple Mealybug Wilt Virus disease (PMWV), meanwhile an experiment to
control mealybug, Dysmicoccus brevipes, by using pesticides was also laid out. Results indicated that the
Cayenne plants grown on rows covered with dark plastic were less infected with PMWV as compared with those
on rows non-covered. We found that Cayenne originated from China was more seriously infected with PMWV
than that from Thailand, 18% and 28% infected plants for each. Cayenne plants had been reduced the fruit
productivity and quality when they were infected with virus , leading the farmers could lose 10-15 million
dong/ha, in estimation. Strategy for controlling the disease is to reduce the infected plants, to inhibit the ants to
enter the pineapple fields for co-colonize with mealybugs, and to control the mealybugs. Results of the
experiment were indicated that to use methidathion, Supracide 40EC, could control the mealybug well leading to
reduce the disease incidence and delayed the disease symtoms. However, a plan for cultivation of free-virus
pineapples should be concerned at national level in order to prevent the collapse of the pineapple developing
program recently.
Key words: Pineapple wilt virus, Dysmicoccus brevipes, pesticides.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ phƣơng pháp RT-PCR đã phát hiện có hai loài
PMWaV-1 và PMWaV-2 khác nhau xâm nhập và
Bệnh héo đỏ vàng lá dứa (Mealybug Wilt
gây hại trên cây dứa, chúng đƣợc truyền qua rệp
Pineapple-MWP) là một bệnh nghiêm trọng nhất
sáp giả Dysmicoccus neobrevipes Breardsley và
của cây dứa (Ananas comosus Merr.), bệnh xuất
Dysmicoccus brevipes Cockerell (Sether và ctv,
hiện phổ biến ở các vùng trồng dứa trên thế giới
2000; Dƣơng Kim Hà và ctv, 2005). Kết quả điều
(Hu, Sether và Ullman, 1996). Tác hại của bệnh là
tra sinh vật hại trên dứa Cayenne trồng ở thánh
làm suy thoái toàn bộ cây, hệ thống rễ bị hƣ hại,
phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Phía Nam cho thấy
bề mặt lá bị đỏ vàng, đầu lá bị cuốn cong, héo, quả
rệp sáp và bệnh héo đỏ vàng lá dứa cũng là đối
teo nhỏ, không đủ tiêu chuẩn thƣơng phẩm và chế
tƣợng gây hại quan trọng, cần phải quan tâm
biến. Bệnh do virus gây ra có tên Pineapple
nghiên cứu và xây dựng biện pháp phòng trừ. Vì
Mealybug Wilt – associated Virus (PMWaV)
vậy, chúng tôi thực hiện đề tài " Điều tra đánh giá
thuộc họ Closteroviridae và giống Vinivirus
tác hại của bệnh héo đỏ vàng lá dứa và biện pháp
(Sether và Hu, 2002). Kết quả phân tích bằng
phòng trừ rệp sáp giả (Dysmicoccus brevipes
Cockerell) bằng thuốc trừ sâu"
1. Chi cục Bảo vệ thực vật Thành phố Hồ Chí Minh
II. VẬT LIỆU
2. Trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh
- VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU mƣơng, bìa cánh đồng dứa trƣớc và lan dần. Nhận xét
này cũng đƣợc Rohrbach (1988) ghi nhận và đƣợc gọi
- Điều tra tình hình bệnh héo đỏ vàng lá dứa do
là hiệu ứng bìa “Edge wilt” (Py và ctv, 1987).
PMWaV tại thành phố Hồ Chí Minh định kỳ 30
ngày/lần trên các ruộng dứa giống Queen, giống Bảng 1. Diễn biến bệnh héo đỏ vàng lá dứa
cayene nguồn gốc từ Trung Quốc và Thái Lan, các Cayenne và dứa Queen tại Tp.HCM (2004 – 2005)
ruộng điều tra có kỹ thuật canh tác giống nhau và
Thời gian Tỉ lệ bệnh (%)
thời gian trồng không chênh lệch quá 15 ngày. Mỗi
điều tra Dứa Cayenne Dứa Queen
ruộng điều tra 10 điểm ngẫu nhiên theo 2 đƣờng
chéo, mỗi điểm 100 cây cố định. Ghi nhận sự xuất 08/2004 0,5 0,1
hiện của triệu chứng bệnh héo đỏ vàng lá dứa trên 09/2004 1,2 0,3
10/2004 2,0 0,3
đồng ruộng và tính tỉ lệ cây bệnh (%).
11/2004 2,1 0,4
- Đánh giá tác hại của bệnh héo đỏ vàng lá 12/2004 2,4 0,5
đến năng suất và chất lƣợng dứa quả, thu 150 01/2005 3,1 0,6
qủa dứa ở những cây bị nhiễm bệnh và cây 02/2005 4,4 0,7
không bị nhiễm bệnh héo đỏ vàng lá, đo chiều 03/2005 5,9 1,2
dài, đƣờng kính, cân trọng lƣợng và đo độ brix 04/2005 7,7 1,4
qủa để xác định sự chênh lệch năng suất, chất 05/2005 10,2 1,9
lƣợng giữa cây dứa nhiễm bệnh và cây dứa 06/2005 13,4 2,1
07/2005 15,8 2,3
không nhiễm bệnh.
08/2005 17,9 3,1
- Bố trí các thí nghiệm đồng ruộng khảo sát
hiệu lực phòng trị rệp sáp gỉa (Dysmicoccus 60
brevipes) của một số loại thuốc bảo vệ thực vật, 50
theo phƣơng pháp khảo nghiệm thuốc của Cục Giống Thái Lan
40
bảo vệ thực vật. Thí nghiệm đƣợc bố trí với 5 Giống Trung Quốc
Tỉ lệ cây bệnh (%)
Phủ bạt
công thức 3 lần lặp lại: Pyrinex 20 EC liều lƣợng 30 Không bạt
1,0 l/ha; Mospilan 3 EC liều lƣợng 1,5l/ha; 20
Furadan 3 G liều lƣợng 20,0 kg/ha; Supracide 40 10
EC liều lƣợng 1,0 l/ha và công thức đối chứng Tháng
không phun thuốc trừ sâu. Tính hiệu lực của
0
8/2004 9/2004 10/2004 11/2004 12/2004 1/2005 2/2005 3/2005 4/2005 5/2005 6/2005 7/2005 8/2005
thuốc theo công thức Henderson – Tilton
Hình 1. Diễn biến bệnh héo đỏ vàng lá dứa do
III. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
PMWaV ở ruộng dứa giống dứa cayene nguồn
1- Diễn biến bệnh héo đỏ vàng lá dứa tại gốc từ Thái Lan và Trung Quốc trồng có phủ bạt
thành phố Hồ Chí Minh và không phủ bạt tại Tp.HCM năm 2004 – 2005
Kết quả điều tra cho thấy dứa Cayenne bệnh
héo đỏ vàng lá nặng hơn dứa Queen, tỷ lệ cây bị Áp dụng kỹ thuật canh tác phủ bạt đã hạn chế
nhiễm bệnh ở dứa Queen (1,2%) thấp hơn 5,6 lần đƣợc sự xuất hiện, gây hại của bệnh héo đỏ vàng
so với dứa cayene. Kết quả nghiên cứu của chúng lá dứa. Nguồn giống dứa cayene từ Thái Lan ít bị
tôi phù hợp với kết luận của Vũ Công Hậu (1999) nhiễm bệnh và khả năng sinh trƣởng mạnh hơn
giống dứa cayene có nguồn gốc từ Trung Quốc
và Nguyễn Văn Kế (2000).
2. Tác hại của bệnh héo đỏ vàng lá đến
Bệnh héo đỏ vàng lá dứa tại thành phố Hồ Chí
năng suất và chất lượng quả dứa
Minh thƣờng xuất hiện ở bìa hai mép luống, mép
- Bảng 2. Ảnh hƣởng của bệnh héo đỏ vàng lá dứa đến năng suất và chất lƣợng qủa dứa
tại Tp.HCM năm 2004 – 2005
Chỉ tiêu Cây khỏe Cây bệnh MWP t - test
Trọng lƣợng qủa (g) 1.167,4 ± 75,3 518,9 ± 35,2 **
Chiều dài qủa (cm) 16,7 ± 0,6 9,6 ± 0,4 **
Đƣờng kính qủa (cm) 10,9 ± 0,2 8,5 ± 0,2 **
Độ brix (%) 16,0 ± 0,7 10,6 ± 0,9 **
Kết qủa phân tích t-Test có sự khác biệt ở thuốc. Thuốc Supracide 40 EC có hiệu lực cao
mức ý nghĩa 0,01 giữa các yếu tố trọng lƣợng, nhất (95,8 %) sau 14 ngày và sau 21 ngày xử lý
chiều dài, đƣờng kính, độ brix của qủa trên cây thuốc vẫn có hiệu quả. Để hạn chế sự gây hại của
không nhiễm bệnh và cây nhiễm bệnh. Trọng rệp sáp lây lan bệnh héo khô đầu lá cần phải điều
lƣợng qủa trung bình cây không nhiễm bệnh lớn tra đồng ruộng và phun định kỳ.
gấp 2,2 lần, độ brix (%) cao hơn khoảng 1,5 lần Các kết quả nghiên cứu của chúng tôi và
so với trọng lƣợng qủa của cây bị nhiễm bệnh. nhiều nhà khoa học khác đều cho thấy biện pháp
3. Khảo sát hiệu lực phòng trừ rệp sáp giả hoá học trong khống chế bệnh chỉ là giải pháp
môi giới truyền bệnh héo đỏ vàng lá dứa của tình thế. Mức độ nhiễm bệnh phụ thuộc nhiều
một số loại thuốc bảo vệ thực vào biện pháp canh tác, tính sạch bệnh vi rút của
Phòng trị rệp sáp giả Dysmicoccus brevipes giống đƣợc trồng và phòng trừ rệp sáp giả môi
Cockerell của một số loại thuốc bảo vệ thực vật giới truyền bệnh.
có hiệu lực từ 90-96 % vào 21 ngày sau khi xử lý
Bảng 3. Hiệu lực phòng trị rệp sáp Dysmicoccus brevipes Cockerell của một số loại
thuốc bảo vệ thực vật tại xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh, năm 2004
Công thức Liều lƣợng 3 NSP 7 NSP 14 NSP 21 NSP
Pyrinex 20 EC 1 l/ha 70,0 a 89,7 a 92,8 a 93,9 a
Mospilan 3 EC 1,5 l/ha 57,7 b 81,9 a 90,2 a 90,9 a
Furadan 3 G 20 kg/ha 57,8 ab 88,2 a 93,5 a 93,8 a
Supracide 40 EC 1 l/ha 69,6 a 90,5 a 95,8 a 95,6 a
Đối chứng Không phun 0,0 c 0,0 b 0,0 b 0,0 b
CV (%) 13,52 23,8 30,1 23,66
NSP: ngày sau phun, lựơng nước 400 l/ha
- TÀI LIỆU THAM KHẢO
- 1- Carter W., 1933. A wilt of pineapple similar to mealy bug wilt but cause by
drought. Pineapple Quarterly,181 – 184.
2- Hu s. j., Sether M. D. and ULLMAN E. D., 1996. Detection of pineapple
closterovirus in pineapple plants and mealybug using monoclonal antibodies . Plant
Pathology. 45 : 829 – 836.
3- Ph¹m V¨n Biªn, Bïi C¸ch TuyÕn, NguyÔn M¹nh Chinh, 2000. Cẩm nang thuốc
bảo vệ thực vật. Nhà xuất bản Nông nghiệp Tp.HCM. 387 trang.
4- D-¬nh Kim Hµ, Lª Đ×nh Đ«n, Bïi C¸ch TuyÕn, 2005. Nhận dạng và phát hiện
bệnh héo đỏ vàng lá dứa (Mealybug wilt disease) bằng phƣơng pháp Reverse
Transcription – Polymerase Chain Reaction. Tạp chí KHKT Nông Lâm nghiệp. Số 2
và 3/2005: 80 – 84.
5- Sether D. M, Karasev V. A, Okumura C., Arakawa C., Zee F., Kislan M. M.,
Busto L. J., HU S. J, 2001. Differentiation, distribution, and elimination of two
different pineapple mealybug wilt-associated virusesf found in pineapple. Plant
Disease. 85 : 856 – 860.
6- Sether M. D. and Hu S. J., 2002. Yield impact and spread of pineapple
mealybug wilt associated virus – 2 and mealybug wilt of pineapple in Hawaii. Plant
Disease. 86 : 867 – 874.
7- Sether M. D. and Hu S. J., 2002. Closterovirus infection and mealybug
exposure are necessary for the development of mealybug wilt of pineapple disease.
Plant Disease. 92 : 928 – 935.
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
