ÑIEÀU TRÒ CONG DÖÔNG VAÄT NAËNG VÔÙI MAÛNH GHEÙP BÌ<br />
Leâ Thanh Huøng*, Leâ Coâng Thaéng*, Leâ Taán Sôn**, Traàn Lyù Trung **, Nguyeãn Thò Ñan Traâm**<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Muïc ñích: Chuùng toâi giôùi thieäu kyõ thuaät ñieàu trò dò taät cong döông vaät naëng khoâng keøm loã tieãu thaáp<br />
baèng maûnh gheùp bì ñeå môû roäng caân traéng vuøng buïng döông vaät.<br />
Soá lieäu & phöông phaùp: 2 tröôøng hôïp cong döông vaät naëng trong soá 18 tröôøng hôïp cong döông vaät<br />
khoâng keøm loã tieåu thaáp ñöôïc ñieàu trò töø thaùng 8 – 1997 ñeán thaùng 8 – 2004, tuoåi töø 3 ñeán 14. Phaân loaïi<br />
döïa vaøo thöông toån giaûi phaãu hoïc cuûa cong döông vaät, ñieàu trò theo tieâu chuaån phaân loaïi vaø xaùc nhaän<br />
döông vaät thaúng sau moå.<br />
Keát quaû: Hai tröôøng hôïp cong döông vaät naëng ñöôïc duøng kyõ thuaät môû roäng caân traéng vôùi maûnh<br />
gheùp bì, sau ñoù taïo hình nieäu ñaïo thì 2 vôùi kyõ thuaät cuoán oáng taïi choã<br />
Keát luaän: Chuùng toâi tin raèng vieäc ñieàu trò cong döông vaät naëng vôùi kyõ thuaät môû roäng caân traéng vôùi maûnh<br />
gheùp bì laø kyõ thuaät choïn löïa nhaèm ñem laïi hình daùng döông vaät thaúng hôn so vôùi phöông phaùp khaùc.<br />
<br />
SUMMARY<br />
DERMAL GRAFT FOR CORRECTION OF SEVERE PENILE RECONSTRUCTION<br />
Le Thanh Hung, Le Cong Thang, Le Tan Son, Tran Ly Trung, Nguyen Thi Dan Tram<br />
*Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 18 – 21<br />
<br />
Purpose: We report the technique of treatment the patient with severe chordee that could not be<br />
straightened with conventional technique. We present the technique of using a small dermal graft to<br />
augment the ventral tunica albuginea in the patient with severe chordee.<br />
Materials & methods: we reviewed the records of 2 patients among 18 patient who underwent<br />
severe chordee correction between August 1997 and August 2004. The age ranged from 3 to 14. We<br />
grouped cases according to the etiology of chordee and we treated in the standard and a straight phallus<br />
was confirmed in all postoperatively<br />
Results: one dermal graft was placed in 2 patients, Second stage urethral econstruction was done,<br />
using a thiersch duplay tube in 2 cases<br />
Conclusions: We bilieve that the additional penile length achieved with dermal graft results in a<br />
depent phallus and cosmetic preferable to that of plication only.<br />
<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Cong döông vaät laø bieán daïng baãm sinh coù hay<br />
khoâng ñi keøm vôùi loã tieåu thaáp, loã tieåu cao(4). Coù nhieàu<br />
kyõthuaät trong vieäc ñieàu trò cong döông vaät tuyø thuoäc vaøo<br />
töøng loaïi thöông toån giaûi phaãu(6). Trong cong döông vaät<br />
nheï vaø trung bình vieäc caét boû moâ xô vuøng buïng döông<br />
vaät hay khaâu gaáp theå hang (Nesbit plication) thöôøng cho<br />
keát quaû tuyeät vôøi(1,2,6). Tuy nhieân vôùi cong döông vaät<br />
<br />
naëng (hôn 30 ñoä) do maát caân ñoái cuûa bao traéng döông<br />
vaät (tunica albuginea) vieäc ñieàu trò baèng caùch khaâu gaáp<br />
theå hang toû ra khoâng hieäu quaû do laøm ngaén döông vaät,<br />
gaäp cuoáng maïch maùu thaàn kinh vuøng löng döông vaät vaø<br />
cong taùi phaùt(4).<br />
Chuùng toâi giôùi thieäu kyõ thuaät môû roäng caân traéng<br />
vuøng buïng döông vaät baèng maûnh gheùp bì (dermal<br />
graft) laáy töø beïn trong ñieàu trò 2 tröôøng hôïp cong<br />
<br />
* Khoa Ngoaïi - Bệnh Viện Nhi Đồng I<br />
** Phaân moân Ngoaïi Nhi - Boä Moân Ngoaïi, Ñaïi hoïc Y Döôïc TP. Hoà Chí Minh<br />
<br />
18<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
döông vaät naëng döïa vaøo söï hieåu bieát veà moâ hoïc cuûa<br />
maûnh gheùp bì.<br />
<br />
roái loaïn cöông döông vaät. Taïo hình nieäu ñaïo thì 2 sau 6<br />
thaùng. Ngöôøi nhaø beänh nhi haøi loøng<br />
<br />
SOÁ LIEÄU & PHÖÔNG PHAÙP<br />
<br />
BAØN LUAÄN<br />
<br />
Töø thaùng 8 – 1997 ñeán 8 – 2001 coù 18 tröôøng<br />
hôïp cong döông vaät khoâng keøm loã tieåu thaáp döôïc ñieàu<br />
trò taïi khoa Ngoaïi Beänh vieän Nhi Ñoàng I. Tuoåi beänh<br />
nhaân töø 3 ñeán 14, trong ñoù coù 3 tröôøng hôïp keøm theo<br />
taät xoay döông vaät, 2 tröôøng hôïp keøm vôùi taät chuyeån<br />
vò döông vaät bìu. Trong soá 18 tröôøng hôïp cong döông<br />
vaät coù 2 tröôøng hôïp cong döông vaät naëng do baát<br />
thöôøng caân traéng vaø theå hang, 2 tröôøng hôïp naøy<br />
chuùng toâi phaûi aùp duïng kyõ thuaät môû roäng caân traéng<br />
vaø gheùp maûnh bì.<br />
<br />
Tröôùc ñaây ngöôøi ta khoâng coù cuøng quan ñieåm veà<br />
bònh nguyeân cuõng nhö vieäc ñieàu trò dò taät naøy(1,6). Ñoái vôùi<br />
cong döông vaät nheï vaø trung bình vieäc ñieàu trò baèng<br />
caùch caét boû moâ xô hay khaâu gaáp theå hang (Nesbit<br />
plication) toû ra thích hôïp, döông vaät thaúng ñaït yeáu toá<br />
thaãm myõ(2,6). Vôùi cong döông vaät naëng do khoâng töông<br />
xöùng veà chieàu daøi cuûa caân traéng (tunica albuginea) cuûa<br />
theå hang neân döông vaät vaãn coøn cong neáu chæ caét boû<br />
moâ xô, phaãu tích nieäu ñaïo hay khaâu gaáp theå hang,trong<br />
tröôøng hôïp naøy söû duïng maûnh gheùp bì da laø choïn löïa<br />
duy nhaát nhaèm laøm döông vaät thaúng(3,4,5).<br />
<br />
Kyõ thuaät<br />
Sau khi saùt truøng da döông vaät haï vò vaø vuøng beïn<br />
nôi döï ñònh laáy da gheùp tieán haønh ñaët thoâng nuoâi aên<br />
(feeding tube) thích hôïp vaøo nieäu ñaïo. Duøng vieát voâ<br />
truøng veõ voøng troøn quanh da quy ñaàu caùch khaác quy ñaàu<br />
côõ 0.5cm, chích thuoác teâ Lidocaine (0.1% adrenaline)<br />
voøng theo ñöôøng veõ voøng troøn. Phaãu tích taùch da döông<br />
vaät ra khoûi thaân döông vaät (deglove) cho tôùi taän bôø<br />
xöông mu. Sau ñoù chuùng toâi laøm test cöông döông vaät<br />
(artificial erection) baèng caùch buoäc garrot goác döông vaät<br />
vaø bôm nöôùc muoái sinh lyù vaøo theå hang qua kim böôùm<br />
ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä cong cuûa döông vaät vaø tuyø theo<br />
möùc ñoä cong maø ñöa ra caùc caùch söû trí khaùc nhau ñeå<br />
laøm thaúng döông vaät nhaèm ñöa döông vaät trôû veà hình<br />
daùng bình thöôøng. Vôùi cong döông vaät naëng chuùng toâi<br />
caét bao traéng (tunica albuginea) choã cong vuøng buïng<br />
döông vaät töø vò trí 3 giôø ñeán 9 giôø traùnh laøm toån thöông<br />
theå hang nôi coù ñoäng maïch saâu döông vaät, luùc naøy<br />
döông vaät seõ thaúng bao traéng vuøng buïng döông vaät coù<br />
hình khuyeát ellip. Vuøng beïn duøng vieát maøu ñaùnh daáu<br />
hình ellip tieáp theo duøng dao moå caét boû lôùp thöôïng bì coù<br />
saéc toá da sau ñoù laáy troïn lôùp da vaø caét boû lôùp môû döôùi da.<br />
Laáy maûnh da bì gheùp vaøo choã khuyeát bao traéng vôùi muõi<br />
khaâu 6.0 Vicryl lieân tuïc, thaùo garott, laøm laïi test cöông<br />
döông vaät kieåm tra. Khaâu phuû da döông vaät laïi, baêng eùp<br />
caàm maùu.<br />
<br />
Test cöông döông vaät, laáy maûnh gheùp bì töø beïn ñaõ<br />
loaïi boû lôùp saéc toá<br />
<br />
Laáy maûnh gheùp bì vuøng beïn<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Thôøi gian naèm vieän 5 ngaøy, döông vaät thaúng, khoâng<br />
<br />
19<br />
<br />
nieäu nhi chaáp nhaän hôn(5). Soergel TM vaø Kaefer M ñaõ<br />
duøng maûnh gheùp laø lôùp döôùi nieâm maïc ruoät non vaø<br />
cuõng nhìn nhaän söï thaát baïi cuûa phöông phaùp naøy<br />
trong baùo caùo naêm 2003(7).<br />
<br />
Caét caân traéng vò trí 3 giôø ñeán 9 giôøvaø may gheùp<br />
maûnh gheùp bì môû roäng caân traéng vôùi maûnh gheùp bì<br />
<br />
Maûnh gheùp bì (dermal graft) vuøng buïng beïn laø<br />
moâ lieân keát gioáng vôùi caân traéng (tunica albuginea)<br />
veà maët moâ hoïc. Trong maûnh gheùp bì moâ taêng sinh<br />
sôïi chieám öu theá vôùi 90% chaát gaén keát ngoaïi baøo<br />
vôùi collagen vaø 10% laø moâ ñaøn hoài. Veà maët lyù<br />
thuyeát maûnh gheùp bì chaéc vaø ñaøn hoài neân thích<br />
hôïp nhaát trong vieäc söû duïng ñeå môû roäng caân traéng<br />
so vôùi maøng tinh maïc hay caân cô. Hôn nöõa kyõ<br />
thuaät laáy maûnh gheùp bì cuõng ñôn giaûn khoâng ñoøi<br />
hoûi duïng cuï ñaëc bieät vaø vò trí vuøng beïn laáy da gheùp<br />
cuõng ñeå laïi seïo thaãm myõ(5)õ.<br />
Vieäc ñieàu trò cong döông vaät naëng vôùi maûnh<br />
gheùp vaø taïo hình nieäu ñaïo cuøng moät thì moã hay<br />
hay taïo hình nieäu ñaïo thì 2 tuyø thuoäc vaøo quan<br />
ñieåm cuûa töøng phaãu thuaät vieân.<br />
<br />
Test cöông döông vaät kieåm tra sau khi gheùp maûnh bì<br />
vaø may da döông vaät<br />
<br />
Thaät ra vieäc duøng maûnh gheùp bì trong ñieàu trò<br />
cong döông vaät khoâng phaûi laø môùi(5). Naêm 1974<br />
Devin vaø Horton duøng maûnh gheùp bì ñaàu tieân trong<br />
ñieàu trò cong döông vaät ôû beänh nhaân bò beänh Peyroni<br />
khi thöû nghieäm thaønh coâng treân choù sau ñoù hai taùc<br />
giaû naøy tieáp tuïc aùp duïng maûnh gheùp bì cho beänh<br />
nhaân bò loã tieåu thaáp vaø loã tieåu cao tieáp theo nhieàu<br />
coâng trình ñöôïc coâng boá trong vieäc söû duïng maûnh<br />
gheùp bì trong ñieàu trò cong döông vaät naëng coù hay<br />
khoâng keøm vôùi loã tieåu thaáp(4). Naêm 1983 Kogan vaø<br />
coäng söï baùo caùo kinh nghieäm veà vieäc söû duïng maûnh<br />
gheùp bì, naêm 1988 Hendren vaø Keating coâng boá coâng<br />
trình söû duïng maûnh gheùp bì vaø taïo hình nieäu ñaïo<br />
baèng nieâm maïc baøng quang trong cuøng moät thì phaãu<br />
thuaät cong döông vaät naëng vaø khoâng ghi nhaän bieán<br />
chöùng naøo. Ngoaøi maûnh gheùp bì caùc chaát lieäu khaùc<br />
cuõng ñöôïc neâu ra nhö maøng tinh maïc, maøng cöùng,<br />
caân cô, môõ tuy nhieân maøng tinh maïc ñöôïc caùc nhaø<br />
<br />
20<br />
<br />
Hendren vaø Keating tieán haønh phaãu thuaät moät<br />
thì khi döïa theo nguyeân lyù maûnh gheùp treân maûnh<br />
gheùp (the principle of “ graft on graft “)(3).<br />
Lindgrenvaø E Reda laïi choïn löïa phaãu thuaät theo 2<br />
thì (chöõa cong döông vaät tröôùc vaø taïo hình nieäu<br />
ñaïo sau ñoù 6 thaùng)(4). Taïi khoa ngoaïi BV Nhi Ñoàng<br />
I söû duïng phöông phaùp maûnh gheùp bì vaø taïo hình<br />
nieäu ñaïo theo 2 thì phaãu thuaät.<br />
<br />
KEÁT LUAÄN<br />
Vôùi taät cong döông vaät naëng coù hay khoâng keøm<br />
theo loã tieåu thaáp do baát thöôøng theå hang vaø caân<br />
traéng coù nhieàu kieåu phaãu thuaät ñeå choïn löïa, tuy<br />
nhieân döïa vaøo söï hieãu bieát veà moâ hoïc cuûa maûnh<br />
gheùp chuùng toâi thaáy raèng söû duïng maûnh gheùp bì<br />
ñeå môû roäng caân traéng trong ñieàu trò cong döông<br />
vaät naëng laø choïn löïa duy nhaát do tính hieäu quaû cao<br />
mang laïi, döông vaät thaúng, khoâng cong taùi phaùt maø<br />
kyõ thuaät khoâng quaù phöùc taïp./.<br />
<br />
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br />
1.<br />
<br />
Hendren WH and Caesar RE.. Chordee without<br />
hypospadias: Experience with 33 cases. Journal<br />
Urology Vol 147, P 107 – 109 January 1992<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
2.<br />
<br />
3.<br />
<br />
4.<br />
<br />
5.<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
Hendren WH and Keating M. Use of dermal graft and<br />
free urethral graft in penile reconstruction. Journal<br />
Urology Vol 140, P 1265 – 1268 November 1988<br />
Horton CE and Gearhart. Dermal graft for correction<br />
of severe chordee associated with hypospadias.<br />
Journal Urology Vol 150, P 452 – 455 Augus 1993<br />
Kirstan K. Donnahoo, Mark P Cain. Etiology,<br />
Management and surgical complications of congenital<br />
chordee without hypospadias. Journal Urology Vol<br />
160, P 1120 – 1122 September 1998<br />
Leâ Thanh Huøng, Leâ Coâng Thaéng, Leâ Taán Sôn. Ñieàu trò<br />
taät cong döông vaät khoâng keøm loã tieåu thaáp. Y hoïc TP<br />
<br />
6.<br />
<br />
7.<br />
<br />
Hoà Chí Minh Taäp 7, phuï baûn soá 1 naêm 2003 trang 289<br />
– 292<br />
Lindgren BW and Reda E. Single and multiple dermal<br />
graft for the management of severe penile curvature.<br />
Journal Urology Vol 160, P 1128 – 1130 September<br />
1998<br />
Soergel TM, Kaefer M. Complications of small<br />
intestinal submucosa for corporal body grafting for<br />
proximal hypospadias. Journal Urology Vol 170, P<br />
1577 - 1579 October 2003.<br />
<br />
21<br />
<br />