Điều trị đau vùng thắt lưng do thoái hóa đốt sống bằng quang châm laser bán dẫn

ĐIỀU TRỊ ĐAU VÙNG THẮT LƯNG DO THOÁI HÓA ĐỐT SỐNG BẰNG QUANG<br /> CHÂM LASER BÁN DẪN<br /> Trương Thị Bé Sáu ∗,Tạ Văn Trầm* và CS<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở ñầu: Đau lưng do thoái hóa ñốt sống là một trong những bệnh phổ biến ở người lớn tuổi. Phương<br /> pháp quang châm bằng laser bán dẫn ñược ứng dụng trong ñiều trị ñau vùng thắt lưng do thoái hóa gai ñốt<br /> sống<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá hiệu quả của việc ñiều trị ñau vùng thắt lưng do thoái hoá ñốt sống<br /> bằng quang châm laser bán dẫn.<br /> Phương pháp nghiên cứu:Thử nghiệm lâm sàng<br /> Kết quả: Điều trị khỏi 84,5%, giảm bệnh 15,5%.<br /> Kết luận: Kỹ thuật ñiều trị ñau thắt lưng do thoái hoá ñốt sống bằng quang châm laser bán dẫn rất ñơn<br /> giản và dễ phổ cập rộng rãi cho các tuyến ñiều trị.<br /> Từ khóa: Đau vùng thắt lưng, thoái hoá ñốt sống, quang châm Laser bán dẫn.<br /> ABSTRACT<br /> <br /> PAIN RELIEF IN LUMBAR OSTEOARTHRITIS USING SEMICONDUCTOR LASER OPTICAL<br /> ACUPUNCTURE<br /> Trương Thi Be Sau, Ta van Tram<br /> Background:Back pain due to degeneration of the vertebrae is a common disease in the elderly.<br /> Semiconductor laser optical acupuncture has been applied in treatment of the lumbar pain due to<br /> degenerative arthritis of vertebrae.<br /> Objectives:Evaluating the effects of semiconductor laser optical acupuncture on lumbar pain due to<br /> degenerative arthritis.<br /> <br /> Method: Pilot study.<br /> Results: 84.5% recovered, 15.5% reduced.<br /> Conclusion: The therapeutic technique for lumbar pain due to degenerative arthritis using<br /> semiconductor laser optical acupuncture is very simple and easy in popularization in all medical service<br /> levels<br /> <br /> Key words: The lumbar pain, degenerative vertebrae, semiconductor laser optical acupuncture<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Đau lưng do thoái hóa ñốt sống là một trong những bệnh phổ biến nhiều nước trên thế giới. Ở Việt<br /> Nam, ñau vùng thắt lưng chiếm 2% trong nhân dân, chiếm 17% những người trên 60 tuổi và chiếm 6%<br /> những người mắc bệnh xương khớp [1]. Đau vùng thắt lưng là triệu chứng của rất nhiều bệnh, từ ñơn giản<br /> ñến phức tạp mà thoái hóa ñốt sống là một nguyên nhân quan trọng. Thoái hóa ñốt sống vùng thắt lưng là<br /> một bệnh mang tính xã hội do tính phổ biến của nó. Nếu như việc sử dụng phương pháp ñiều trị không thích<br /> hợp, bệnh sẽ kéo dài trong nhiều năm, ảnh hưởng trực tiếp ñến lao ñộng và sinh hoạt cá nhân.<br /> Thiết bị quang châm bằng laser bán dẫn do phòng thí nghiệm “Công nghệ laser” Trường Đại học Bách<br /> khoa Thành phố Hồ Chí Minh chế tạo. Quang châm laser bán dẫn về cơ bản ñược thực hiện trên cơ sở lý<br /> thuyết kinh lạc huyệt của Đông y, lấy huyệt trên da làm vị trí cơ bản, dùng tia laser thay cho cây kim truyền<br /> thống, tác dụng ñiều trị phủ tạng tương ứng với cơ thể.<br /> Thiết bị quang châm thực hiện phối hợp với các thủ pháp châm cứu như châm bổ, châm tả, thông qua<br /> các thông số, tần số ñiều biến chùm tia, công suất phát xạ và thời gian thực hiện.<br /> Về tác dụng của tia laser bán dẫn thay thế kim truyền thống: laser bán dẫn có bước sóng 940 nm ñã ñược<br /> sử dụng làm “Kim quang học” có ñộ xuyên sau vào cơ thể, có thể thay ñổi tần số, ñiều biến và công suất phát<br /> xạ của “Kim quang học” ñến các ñộ nông sâu khác nhau của các huyệt.<br /> Thiết bị quang châm bằng laser bán dẫn ñược sử dụng trong quá trình nghiên cứu là loại laser bán dẫn<br /> 10 ñầu châm 0A.CC.102. Ngoài ra, hiện nay những bệnh lý lây truyền qua ñường máu rất nhiều; do ñó khi<br /> người bệnh ñến cơ sở ñiều trị ñược sử dụng bằng quang châm laser trong châm cứu bệnh nhân cảm thấy<br /> ñược an tâm hơn và không ñau. Từ năm 2007, Bệnh viện Đa khoa Tiền Giang ñã ứng dụng quang châm bán<br /> dẫn thay thế kim châm cứu ñể ñiều trị bệnh nhân thoái hóa gai cột sống. Mục ñích của ñề tài này là ñánh giá<br /> <br /> ∗<br /> <br /> Bệnh viện Đa Khoa Tiền Giang<br /> <br /> 54<br /> <br /> hiệu quả của việc sử dụng phương pháp quang châm bằng laser bán dẫn trong ñiều trị ñau vùng thắt lưng do<br /> thoái hóa gai ñốt sống.<br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu: Tất cả bệnh nhân ñến nhập viện tại Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Đa khoa Tiền<br /> Giang từ tháng 01/2007 ñến tháng 11/2007<br /> Phương pháp nghiên cứu: Hồi cứu, cắt ngang mô tả<br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> - Không phân biệt tuổi, giới<br /> - X quang có hình ảnh thoái hóa gai cột sống thắt lưng<br /> - Bệnh nhân ñược khám và chẩn ñoán là thoái hóa gai cột sống thắt lưng (theo Y học hiện ñại), chẩn<br /> ñoán là yếu thống (theo Y học cổ truyền)<br /> Tiêu chuẩn loại trừ: tất cả các trường hợp ñau vùng thắt lưng do:<br /> - Thoát vị ñĩa ñệm, ñặc xương.<br /> - Chấn thương - dị dạng cột sống.<br /> - Bệnh lý ngoài cột sống gây ñau lưng như bệnh phụ khoa, tiết niệu.<br /> Qui trình ñiều trị<br /> - Giải thích cho bệnh nhân về phương pháp ñiều trị bằng quang châm laser bán dẫn.<br /> - Điều trị:<br /> * Phần ñiều trị: trong ñiều trị vùng thắt lưng do thoái hóa ñốt sống, sử dụng quang châm bằng laser<br /> bán dẫn trên các huyệt kinh ñiển theo phác ñồ ñiều trị bằng laser bán dẫn trên các ñiểm ñau nhất.<br /> * Phác ñồ ñiều trị bằng quang châm laser bán dẫn: sử dụng các huyệt sau ñây: tam tiêu du, thận du,<br /> ñại trường du, quan nguyên du, giáp tích, mệnh môn, chí thất.<br /> - Sử dụng máy: Laser bán dẫn hồng ngoại 10 ñầu châm, bước sóng 940 nm, công suất trên mỗi ñầu<br /> phát 4mV, tần số phát ñiều chỉnh liên tục từ 3Hz – 128 Hz<br /> - Liệu trình ñiều trị:<br />
Mỗi ngày thực hiện một lần ñiều trị.<br />
Thời gian ñiều trị: 20 phút – 30 phút.<br />
Một liệu trình ñiều trị gồm 20 lần ñiều trị, ñể ñiều trị ñau vùng cột sống thắt lưng do thoái hóa cột<br /> sống phải thực hiện 3 liệu trình ñiều trị tức là 60 lần ñiều trị.<br /> - Các chỉ tiêu cần theo dõi:<br />
Sinh hiệu: Mạch - huyết áp.<br />
Mức ñộ giảm ñau.<br />
Mức ñộ giảm hạn chế hoạt ñộng cột sống và toàn thân.<br />
Các ghi nhận chủ quan: ăn, ngủ, sức khỏe.<br />
Các phản ứng phụ trong và sau khi kết thúc ñiều trị.<br /> Tiêu chuẩn ñánh giá hiệu quả<br /> Đánh giá hiệu quả ñiều trị ñược tiến hành theo các nội dung chính sau:<br /> - Mức ñộ giảm ñau: Mức ñộ giảm giới hạn vận ñộng cột sống và vận ñộng toàn thân.<br /> - Biến ñổi mạch, huyết áp, nhịp tim nếu có.<br /> - Đánh giá hiệu quả làm giảm giới hạn vận ñộng cột sống vùng thắt lưng. Việc ñánh giá hiệu quả làm<br /> giảm giới hạn vận ñộng cột sống vùng thắt lưng ñược tiến hành theo thang ñiểm có so sánh với ñiểm<br /> ñược qui ước như sau:<br /> + Mức ñộ giới hạn, vận ñộng cột sống vùng thắt lưng, chia thành 5 ñộ và tương xứng với thang ñiểm<br /> 5 bậc.<br /> + Bắt ñầu là ñiểm 0 tương xứng với:<br />
Không hạn chế ñộng tác: cúi, ngửa, nghiêng quay.<br />
Mức ñộ cúi, bàn tay ñất < 20cm.<br />
Đi lại bình thường.<br /> + Và kết thúc là ñiểm 4 tương ứng với trường hợp hạn chế hoàn toàn ñộng tác cúi, không ñi lại ñược.<br /> Đánh giá tổng thể và hiệu quả ñiều trị<br /> - 3 mức sau ñây:<br /> + Điều trị khỏi<br /> + Điều trị giảm<br /> <br /> 55<br /> <br /> + Điều trị không có kết quả.<br /> - Để ñánh giá hiệu quả ñiều trị, tiêu chuẩn của 3 mức ñộ trên ñây như sau:<br /> * Điều trị khỏi: Khi kết thúc ñiều trị ñạt các tiêu chí sau:<br /> - Hết ñau vùng thắt lưng.<br /> - Cột sống vùng thắt lưng hoạt ñộng bình thường, hoàn toàn không bị hạn chế.<br /> - Chỉ số về huyết áp, nhịp tim ở giới hạn bình thường<br /> - Trong quá trình ñiều trị: Không gây tai biến, cũng như phản ứng phụ có hại cho sức khỏe bệnh nhân.<br /> * Điều trị giảm: Khi kết thúc ñiều trị ñạt các tiêu chí sau:<br /> - Vùng thắt lưng còn ñau nhẹ (ñộ I)<br /> - Khoảng cách bàn tay – ñất khi cúi ñạt 20 – 30 cm.<br /> - Các chỉ số còn lại ñạt như ở phần ñiều trị khỏi.<br /> * Điều trị không có kết quả:<br /> - Vùng thắt lưng còn ñau ở mức ñộ 2 trở lên.<br /> - Khoảng cách bàn tay - ñất khi cúi trên 30cm (bảng 3)<br /> - Tiêu chuẩn ñánh giá mức ñộ ñau và mức ñộ hoạt ñộng của cột sống vùng thắt lưng.<br /> Bảng 1: Tiêu chuẩn ñánh giá mức ñộ ñau và mức ñộ hoạt ñộng của cột sống vùng thắt lưng<br /> Độ Mức ñộ ñau Mức ñộ hoạt ñộng của cột Điểm Ghi chú<br /> vùng thắt<br /> sống và toàn thân<br /> lưng<br /> 0 Không ñau - Không hạn chế ñộng tác<br /> Thang ñiểm<br /> cúi, ngữa, nghiêng và quay.<br /> 5 bậc, bắt<br /> - Mức ñộ cúi: khoảng cách 0 ñầu là 0, kết<br /> bàn tay.<br /> thúc là 4.<br /> - Đất < 20 cm<br /> 1<br /> Đau nhẹ - Hạn chế một phần các 1<br /> ñộng tác cúi, nghiêng,<br /> ngữa, quay.<br /> - Mức ñộ cúi: khoảng cách<br /> bàn tay.<br /> - Đất 20 – 30 cm<br /> - Đi lại bình thường, làm<br /> việc ñược lâu.<br /> 2<br /> Đau vừa - Hạn chế khá nhiều các 2<br /> ñộng tác: cúi, ngữa,<br /> nghiêng, quay.<br /> - Mức ñộ cúi: khoảng cách<br /> bàn tay.<br /> - Đất 30 – 40 cm<br /> - Giới hạn ñi lại vì ñau.<br /> 3 Đau nặng - Hạn chế nhiều các ñộng 3<br /> tác cúi, ngữa, nghiêng,<br /> quay.<br /> - Mức ñộ cúi: Không ño<br /> ñược (≥ 60 cm).<br /> - Đi lại khó khăn<br /> 4<br /> Đau rất - Hạn chế hoàn toàn các 4<br /> nặng ñộng tác cúi, ngữa,<br /> nghiêng, quay.<br /> - Mức ñộ cúi không ño<br /> ñược ≥ 60 cm. Không ñi lại<br /> ñược hoặc ngồi xe lăn hay<br /> nằm.<br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> Qua phân tích số liệu từ 264 bệnh nhân ñau vùng cột sống thắt lưng do thoái hóa ñốt sống ñược ñiều trị<br /> bằng quang châm laser bán dẫn<br /> Phân bố theo tuổi<br /> Bảng 2: Phân bố theo tuổi<br /> Lứa tuổi<br /> 30 - 40<br /> BN<br /> Số<br /> lượng 36<br /> BN<br /> Tỷ lệ (%)<br /> 13,64<br /> <br /> 40 – 59<br /> <br /> 50 – 60<br /> <br /> 60 – 70<br /> <br /> 62<br /> <br /> 97<br /> <br /> 69<br /> <br /> Tổng<br /> cộng<br /> 264<br /> <br /> 23,48<br /> <br /> 36,74<br /> <br /> 26,14<br /> <br /> 100<br /> <br /> 56<br /> <br /> 37,12<br /> <br /> 62,88<br /> <br /> Nhận xét: Bệnh nhân > 50 tuổi chiếm tỉ lệ 62,88%<br /> Phân bố bệnh nhân theo giới<br /> Bảng 3: Phân bồ theo giới<br /> Số lượng<br /> BN<br /> Giới tính<br /> BN Nam<br /> BN Nữ<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Số lượng BN<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> 102<br /> 162<br /> 264<br /> <br /> 38,64<br /> 61,36<br /> 100<br /> <br /> Nhận xét: Bệnh nhân nữ bị thoái hóa ñốt sống chiếm tỉ lệ 61,36%<br /> Phân bố theo thời gian mắc bệnh<br /> Bảng 4: Thời gian mắc bệnh<br /> Thời gian1 năm 2 năm<br /> mắc bệnh<br /> BN<br /> Số BN<br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> 137<br /> 85<br /> 51,89 32,19<br /> 84,08<br /> <br /> 3 ăm<br /> <br /> 31<br /> 11,74<br /> <br /> 4 năm<br /> <br /> 11<br /> 4,18<br /> 15,92<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> 264<br /> 100<br /> <br /> Số bệnh nhân mắc bệnh từ 1 – 2 năm chiếm 84,08%. Điều này cho thấy số bệnh nhân ñiều trị ñã bị ñau<br /> vùng thắt lưng trong thời gian dài và ñiều trị bằng các phương pháp khác nhau nhưng hiệu quả mang lại<br /> không như ý muốn.<br /> Kết quả phục hồi sự vận ñộng cột sống của bệnh nhân ñau vùng thắt lưng do thoái hóa ñốt sống khi<br /> ñược ñiều trị bằng phương pháp quang châm laser bán dẫn<br /> Bảng 5: Trước ñiều trị:<br /> Mức ñộ ñau Khoảng cách bàn Số bệnh nhân<br /> tay- ñất khi cúi<br /> Đau nhẹ<br /> 20 – 30cm<br /> 0<br /> Đau vừa<br /> 31 – 40 cm<br /> 106<br /> Đau nặng<br /> Không ño ñược<br /> 112<br /> Đau rất nặng Không ño ñược<br /> 46<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 0%<br /> 40%<br /> 42,5%<br /> 17,5%<br /> <br /> Bảng 6: Sau ñiều trị<br /> Mức ñộ Khoảng cách<br /> ñau<br /> bàn tay- ñất<br /> khi cúi<br /> Hết ñau < 20 cm<br /> Đau nhẹ 20 – 30 cm<br /> Đau vừa 31 – 40 cm<br /> Đau nặng > 40 cm<br /> <br /> 20 ñợt 40 ñợt 60 ñợt ñiều P so với<br /> ñiều trị ñiều trị<br /> trước ñiều<br /> trị<br /> trị<br /> %<br /> n % n % n<br /> 0 0 172 65 223 84,5 P < 0,001<br /> 164 62 92 35 41 15,5 P < 0,001<br /> 100 38 0 0 0<br /> 0 P < 0,001<br /> 0 0 0 0 0<br /> 0 P < 0,001<br /> <br /> Chỉ số bàn tay ñất khi cúi giảm rõ rệt, sau từng ñợt 20 lần ñiều trị bằng quang châm laser bán dẫn<br /> so với trước khi ñiều trị.<br /> - Hơn nữa sự khác biệt của chỉ số bàn tay - ñất khi cúi, trước và sau 20 ñợt ñiều trị, 40 ñợt ñiều trị,<br /> 60 ñợt ñiều trị, có ý nghĩa thống kê.<br /> Đánh giá hiệu quả chung của phương pháp quang châm bằng laser bán dẫn trong ñiều trị ñau vùng thắt lưng<br /> do thoái hóa ñốt sống<br /> Việc ñánh giá hiệu quả ñiều trị, chúng tôi dựa vào tiêu chuẩn của ba bước: ñiều trị khỏi, ñiều trị giảm,<br /> ñiều trị không có hiệu quả. Trong 264 bệnh nhân bị ñau vùng thắt lưng do thoái hóa ñốt sống ñược ñiều trị<br /> bằng phương pháp quang châm laser bán dẫn, với kết quả như sau:<br /> - Điều trị khỏi 223 bệnh nhân, chiếm 84,5%<br /> - Điều trị giảm 41 bệnh nhân, chiếm 15,5%<br /> - Điều trị không có kết quả 0 bệnh nhân, chiếm 0%.<br /> - Tỉ lệ khỏi và giảm chiếm 100%.<br /> - Kết quả ñiều trị khỏi nhiều hơn ñiều trị giảm 5,44 lần.<br /> KẾT LUẬN<br /> Phương pháp quang châm laser bán dẫn trong ñiều trị ñau vùng thắt lưng do thoái hóa gai ñốt sống có<br /> nhiều ưu ñiểm, ưu việt so với các phương pháp khác, ñó là:<br /> -<br /> <br /> 57<br /> <br /> Khi thực hiện ñiều trị bằng quang châm laser bán dẫn, bệnh nhân dễ dàng tiếp nhận, vì không gây<br /> cảm giác ñau và sợ, ñồng thời tránh ñược sự lây lan các căn bệnh hiểm nghèo như viêm gan siêu vi,<br /> HIV… giữa bệnh nhân với bệnh nhân. Mặc khác, không xảy ra các tai biến trong ñiều trị cũng như<br /> các phản ứng phụ sau khi kết thúc ñiều trị.<br /> - Hiệu quả trong ñiều trị cao, ñiều này ñược thể hiện trên 2 mặt:<br /> + Tỉ lệ ñiều trị khỏi và giảm cao, ñạt 100%.<br /> + Tỉ lệ ñiều trị khỏi nhiều hơn tỉ lệ ñiều trị giảm là 5,44 lần.<br /> - Độ ổn ñịnh của kết quả ñiều trị ñược giữ trong thời gian dài. Đây là ñặc ñiểm thứ hai của quang<br /> châm bằng laser bán dẫn.<br /> Hiệu quả giảm ñau bằng quang châm laser bán dẫn thể hiện rõ nét sau từng liệu trình ñiều trị và ñi ñến<br /> giảm ñau sau một liệu trình thích hợp. Tác dụng giảm ñau của laser bán dẫn công suất thấp là ñặc tính nổi<br /> bật của quang châm.<br /> Kỹ thuật ñiều trị ñau vùng thắt lưng do thoái hóa gai ñốt sống bằng quang châm laser bán dẫn rất ñơn giản<br /> và dễ phổ cập rộng rãi cho các tuyến ñiều trị cơ sở.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Trần Ngọc Ẩn (1999), Bệnh thấp khớp, Nhà xuất bản Y học Hà Nội, tr. 15 - 17.<br /> -<br /> <br /> 58<br /> <br />