Điều trị nội khoa - ĐIỀU TRỊ BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP PART 3

Chia sẻ: Ashdkajd Daksdjk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

59
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thay đổi lối sống Không đạt mục tiêu (

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Điều trị nội khoa - ĐIỀU TRỊ BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP PART 3

Thay ñoåi loái soáng Khoâng ñaït muïc tieâu (< 140/90 hoaëc 130/80 vôùi ÑTÑ, beänh thaän Löïa choïn thuoác ñaàu tieân THA khoâng chæ ñònh baét THA coù chæ ñònh baét buoäc buoäc THA gñ1: Lôïi tieåu / THA gñ2: phoái hôïp 2 haàu heát tröôøng hôïp thuoác trong haàu heát (coù theå duøng UCMC, tröôøng hôïp (thöôøng laø Caùc thuoác cho chæ cheïn thuï theå AGII, lôïi tieåu vôùi 1 thuoác ñònh baét buoäc cheïn beâta, öùc cheá khaùc) Khoâng ñaït muïc tieâu HA Taêng lieàu hoaëc theâm thuoác/ muïc tieâu. Tham khaûo chuyeân vieân THA 242
Baûng 10: Thay ñoåi loái soáng / THA Thay ñoåi Khuyeán caùo Möùc giaûm HA tth (öôùc löôïng) Giaûm caân BMI 18.5 - 24.9 5-20 mmHg/ 10kg giaûm Cheá ñoä aên DASH Nhieàu traùi caây, rau, saûn phaåm söõa ít môõ 8-14 mmHg baõo hoøa, ít môõ Giaûm möùc natri 2,4 g natri hoaëc 6g NaCl 2-8mmHg Vaän ñoäng theå löïc Tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng theå löïc nhö 4-9mmHg ñi boä (ít nhaát 30 phuùt moãi ngaøy, moïi ngaøy trong tuaàn) Uoáng röôïu vöøa phaûi 80ml röôïu maïnh; 600ml bia; 250ml röôïu 2-4 mmHg vang Baûng 11: Caùc chæ ñònh baét buoäc / THA (TL 51) Thuoác neân duøng Nguy cô cao Lôïi Cheïn UCMC Cheïn UC Ñoái khaùng Caùc nghieân cöùu chính caàn chæ ñònh tieåu beâta thuï theå calci aldosterone baét buoäc AGII Suy tim * * * * * ACC/AHA Heart Failure Guidelines MERIT - HF COPERNICUS CIBIS SOLVD AIPE TRACE VaHEFT RALES Sau NMCT * * * ACC/AHA Post-MI Guideline BHAT SAVE Capricorn EPHESUS Nguy cô * * * * ALLHAT 243
HOPE BÑMV cao ANBP2 LIFE, EUROPA CONVINCE ÑTÑ * * * * * NKF- ADA Guideline UKPDS ALLHAT Beänh thaän maïn * * NKF Guideline Captopril Trial RENAAL IDNT REIN AASK Phoøng taùi ñoät quò * * PROGRESS 5. ÑIEÀU TRÒ THA : THAY ÑOÅI LOÁI SOÁNG Thay ñoåi loái soáng coøn goïi laø ñieàu trò THA khoâng duøng thuoác ñaït nhieàu muïc tieâu: phoøng ngöøa beänh THA (16), haï HA (15) vaø giaûm caùc yeáu toá nguy cô tim maïch khaùc (td: beänh ÑMV). ÔÛ b/n THA nheï, thay ñoåi loái soáng tích cöïc coù theå khoâng caàn duøng thuoác haï HA. Taát caû beänh nhaân ñang duøng thuoác haï HA ñeàu caàn ñöôïc nhaéc nhôû thay ñoåi loái soáng moãi khi taùi khaùm. Caùc bieän phaùp thay ñoåi loái soáng ñöôïc toùm taét trong baûng 10. Hình 4 neâu leân lôïi ích haï HA döïa vaøo thay ñoåi cheá ñoä aên vaø giaûm muoái natri trong nghieân cöùu DASH (15) Hình 4: Giaûm HA taâm thu qua cheá ñoä aên DASH vaø giaûm muoái natri 135 -2.1 Cheá ñoä aên bình thöôøng -4.6 (loâ chöùng) -5.9 Huyeát aùp taâm thu -5.0 -2.2 130 -1.3 -1.7 125 Cheá ñoä aên DASH 244 Cao Trung bình Thaáp
120 TL: Sacks FM et al. N. Engl J Med 2001 ; 344 : 3-10 5.1. Ngöng huùt thuoác laù Ngöng huùt thuoác laù laø 1 trong caùc bieän phaùp hieäu quaû nhaát ñeå giaûm caùc yeáu toá nguy cô tim maïch. Huùt thuoác laù hoaëc khoùi thuoác laù do ngöôøi khaùc huùt laøm taêng HA. Ngöng thuoác laù giaûm THA coøn giaûm caû beänh ÑMV vaø ñoät quò. Taát caû beänh nhaân THA caàn ñöôïc nhaéc boû thuoác laù ôû moãi laàn khaùm. Caùc taùc haïi cuûa thuoác laù leân heä tim maïch bao goàm (17) : - Laøm xaáu tình traïng lipid maùu - Gia taêng beùo phaàn buïng (hoäi chöùng chuyeån hoùa) - Gia taêng ñeà khaùng insulin - Giaûm khaû naêng daõn ñoäng maïch tuøy thuoäc noäi maïc - Gia taêng khoái löôïng cô thaát traùi - Taêng hoaït heä giao caûm - Taêng ñoä cöùng thaønh ñoäng maïch - Taêng tieán trieån ñeán suy thaän treân caû beänh nhaân THA laãn beänh nhaân beänh vi caàu thaän 245
Bieän phaùp ñieàu trò thay teá vôùi nicotine bao goàm : keïo co su nicotine (nicotine gum), nicotine daïng hít (nicotine inhaler), nicotine daïng xòt muõi (nicotine nasal spray), mieáng daùn coù nicotine (nicotine patch) giuùp cai thuoác laù maø khoâng taêng huyeát aùp. Gia taêng taäp luyeän theå löïc khi boû thuoác laù seõ giuùp bôùt taêng caân, thöôøng xaûy ra ôû beänh nhaân sau khi ngöng thuoác laù 5.2 Giaûm caân Loái soáng ít vaän ñoäng, aên nhieàu calorie seõ laøm gia taêng caân daãn ñeán beùo phì. Beùo phì seõ laøm taêng HA, bò ÑTÑ tyùp 2. Ngay caû ôû beänh nhaân nöõ, khi BMI taêng töø 21 leân 26, seõ coù nguy cô THA gaáp 3 laàn, nguy cô ÑTÑ 2 gaáp 6 laàn. Nghieân cöùu cuûa Stevens vaø cs (18) thöïc hieän treân 595 b/n beùo vöøa phaûi coù HA ôû möùc bình thöôøng cao (HA taâm tröông 83-89mmHg) theo doõi trong 36 thaùng. Caùc beänh nhaân naøy thöïc hieän chöông trình giaûm caân tích cöïc. Chæ 13% b/n tham gia tích cöïc duy trì giaûm caân 4,5 kg. Caùc beänh nhaân naøy giaûm 65% nguy cô THA so vôùi nhoùm chöùng. Hieäu quaû haï HA cuûa giaûm caân bao goàm nhieàu cô cheá (19) : - Gia taêng nhaäy caûm Insulin do giaûm môõ ôû phuû taïng - Giaûm hoaït tính giao caûm, coù theå do caûi thieän söï kieåm soaùt cuûa thuï theå aùp löïc. - Giaûm noàng ñoä leptin huyeát töông - Ñaûo ngöôïc laïi söï roái loaïn chöùc naêng noäi maïc (gia taêng daõn maïch tuøy thuoäc NO) 5.3 Giaûm natri Chæ natri döôùi daïng sodium chloride (NaCl) laøm THA; caùc natri döôùi daïng khaùc nhö sodium bicarbonate coù raát ít hay khoâng coù aûnh höôûng leân huyeát aùp. Chæ neân duøng 2,4 g natri (hoaëc 6g NaCl) moät ngaøy. Aên quaù maën, tôùi 15-20g NaCl/ngaøy coù theå laøm maát hieäu quaû haï HA cuûa thuoác lôïi tieåu (20). Ngoaøi ra aên maën coøn laøm taêng töû vong tim maïch (21). Tuy nhieân haïn cheá tuyeät ñoái muoái natri trong thöùc aên laø ñieàu khoâng theå thöïc hieän ñöôïc. Do ñoù neân haïn cheá vöøa phaûi: traùnh thöùc aên cheá bieán saün (thöïc phaåm ñoùng hoäp, caù hoaëc thòt khoâ, maém), traùnh theâm muoái nöôùc maém khi naáu moùn aên. 246
Lôïi ñieåm cuûa cheá ñoä giaûm muoái vöøa phaûi bao goàm (19): - Gia taêng hieäu quaû cuûa thuoác haï HA - Giaûm maát kali do thuoác lôïi tieåu - Giaûm phì ñaïi thaát traùi - Giaûm protein nieäu - Giaûm baøi tieát calci qua ñöôøng tieåu - Giaûm loaõng xöông - Giaûm ung thö daï daøy - Giaûm nguy cô ñoät quò - Giaûm nguy cô suyeãn - Giaûm ñuïc thuûy tinh theå - Giaûm THA 5.4 Taêng vaän ñoäng theå löïc Taêng vaän ñoäng theå löïc giuùp haï HA, ñoàng thôøi giaûm caùc beänh tim maïch hoaëc noäi khoa khaùc (ñoät quò, beänh ÑMV, ÑTÑ). Caàn coù söï thöôøng xuyeân trong taäp luyeän. Moãi ngaøy neân taäp luyeän theå löïc (td: ñi boä nhanh, ñaïp xe, chaïy treân thaûm laên) ít nhaát 30 phuùt, taát caû caùc ngaøy trong tuaàn. Söï taäp luyeän ñeàu ñaën nhö vaäy seõ giaûm ñöôïc HA töø 4 ñeán 9mmHg (22) (23). Cô cheá haï HA cuûa taäp luyeän theå löïc thöôøng xuyeân bao goàm (19) : - Giaûm hoaït tính giao caûm qua trung gian gia taêng phaûn xaï thuï theå aùp löïc - Giaûm ñoä cöùng ñoäng maïch vaø gia taêng ñoä daõn ñoäng maïch heä thoáng - Gia taêng phoùng thích NO töø noäi maïc; yeáu toá naøy coù theå lieân quan ñeán möùc cholesterol maùu thaáp - Gia taêng nhaäy caûm Insulin 247