Dự thảo Chiến lược quốc gia về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân giai đoạn 2011 - 2020, tầm nhìn đền 2030

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM<br /> Độc lập - Tự do - Hạnh phúc<br /> ______________________<br /> <br /> Dự thảo<br /> <br /> CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA<br /> BẢO VỆ, CHĂM SÓC VÀ NÂNG CAO SỨC KHỎE NHÂN DÂN<br /> GIAI ĐOẠN 2011-2020, TẦM NHÌN ĐẾN 2030<br /> ------------------------------------------------<br /> <br /> Hà Nội, tháng 7/2011<br /> <br /> GIỚI THIỆU<br /> Trong thập kỷ qua, với sự quan tâm chỉ đạo, đầu tư của Đảng và Nhà nước,<br /> sự nỗ lực của ngành y tế và sự tham gia tích cực của các ban ngành và toàn xã<br /> hội, Việt Nam đã đạt được kết quả đáng kể trong việc cải thiện tình trạng sức<br /> khỏe của nhân dân. Hầu hết các mục tiêu đã đề ra trong Chiến lược chăm sóc,<br /> bảo vệ sức khoẻ nhân dân giai đoạn 2001-2010 đã hoàn thành và hoàn thành vượt<br /> mức kế hoạch. Tỷ số chết mẹ, chết trẻ em đã giảm đáng kể, khả năng đạt trước<br /> Mục tiêu Thiên niên kỷ đề ra vào năm 2015. Tỷ lệ suy dinh dưỡng (thể nhẹ cân)<br /> ở trẻ em dưới 5 tuổi đã giảm nhanh và bền vững. Các bệnh dịch, lây nguy hiểm<br /> đã được khống chế.<br /> Mặc dù đạt được các thành tựu đáng ghi nhận, nhưng Việt Nam vẫn phải<br /> đương đầu với những khó khăn thách thức to lớn trong giai đoạn tới về gánh<br /> nặng bệnh tật kép, về tỷ số giới tính khi sinh, về an toàn vệ sinh thực phẩm, về<br /> môi trường cũng như về thể lực của người Việt Nam, tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp<br /> còi của trẻ em dưới 5 tuổi vẫn còn ở mức cao, gia tăng thừa cân-béo phì ở trẻ em<br /> lứa tuổi học đường cùng với một số bệnh mạn tính không lây liên quan đến dinh<br /> dưỡng. Các thách thức trong bối cảnh mới tiếp tục đòi hỏi những nỗ lực cao trong<br /> hành động, bảo đảm mọi người dân đều được chăm sóc sức khoẻ chất lượng cao,<br /> hướng tới tăng cường sức khỏe cho cộng đồng.<br /> Đầu tư cho sức khoẻ là đầu tư cho phát triển, góp phần xây dựng nguồn<br /> nhân lực có chất lượng để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất<br /> nước. Cải thiện tình trạng sức khoẻ, nâng cao tầm vóc và thể lực người Việt Nam<br /> là một vấn đề then chốt và cấp bách hiện nay.<br /> Chiến lược Quốc gia về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân<br /> là một bộ phận không thể tách rời của chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất<br /> nước. Trên cơ sở kết quả thực hiện Chiến lược chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ nhân<br /> dân giai đoạn 2001-2010 và những vấn đề sức khoẻ mới nảy sinh, việc xây dựng<br /> Chiến lược quốc gia bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân giai đoạn<br /> 2011-2020 là hết sức cần thiết, định hướng cho các can thiệp nhằm cải thiện chất<br /> lượng cuộc sống, nâng cao tầm vóc, thể lực và trí tuệ của người Việt Nam, góp<br /> phần đạt được mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội đất nước khi Việt Nam trở thành<br /> nước công nghiệp.<br /> <br /> ii<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Phần I: ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC CHĂM SÓC,<br /> BẢO VỆ SỨC KHỎE NHÂN DÂN GIAI ĐOẠN 2001-2010: THÀNH TỰU VÀ<br /> KHÓ KHĂN, THÁCH THỨC ............................................................................. 0<br /> 1. Tình trạng sức khỏe nhân dân ....................................................................... 0<br /> 1.1 Các chỉ số sức khỏe cơ bản ............................................................................ 0<br /> 1.2 Mô hình bệnh tật và tử vong .......................................................................... 2<br /> 2. Cung ứng dịch vụ y tế ................................................................................... 3<br /> 2.1. Cung ứng dịch vụ Y tế dự phòng, an toàn vệ sinh thực phẩm ........................ 3<br /> 2.2 Cung ứng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, phục hồi chức năng ..................... 4<br /> 2.3. Dân số, kế hoạch hóa gia đình và sức khỏe sinh sản ...................................... 7<br /> 2.4. Truyền thông-giáo dục sức khỏe ................................................................... 8<br /> 3. Nhân lực y tế................................................................................................. 9<br /> 4. Hệ thống thông tin y tế................................................................................ 10<br /> 5. Dược, trang thiết bị y tế và công trình y tế .................................................. 11<br /> 5.1 Thuốc, vắc-xin, máu và sinh phẩm khác....................................................... 11<br /> 5.2 Trang thiết bị và công trình y tế ................................................................... 14<br /> 6. Tài chính y tế .............................................................................................. 15<br /> 7. Quản lý và quản trị hệ thống y tế ................................................................ 17<br /> 8. Thực hiện các chỉ tiêu y tế .......................................................................... 19<br /> 9. Tồn tại, khó khăn, thách thức ...................................................................... 20<br /> 9.1 Tồn tại.......................................................................................................... 20<br /> 9.2 Nguyên nhân ................................................................................................ 21<br /> Phần II: CHIẾN LƯỢC BẢO VỆ, CHĂM SÓC VÀ NÂNG CAO SỨC KHỎE<br /> NHÂN DÂN GIAI ĐOẠN 2011-2020, TẦM NHÌN ĐẾN 2030 ........................ 23<br /> 1. Dự báo tình hình dịch bệnh và các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe............. 23<br /> 1.1 Dự báo tình hình dịch bệnh và mô hình bệnh tật .......................................... 23<br /> 1.2 Dự báo các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe ................................................. 24<br /> 2. Quan điểm phát triển................................................................................... 29<br /> 3. Mục tiêu và giải pháp .................................................................................. 29<br /> 3.1 Mục tiêu ....................................................................................................... 29<br /> 3.2. Các giải pháp chính ..................................................................................... 32<br /> Phần III: TỔ CHỨC THỰC HIỆN ..................................................................... 40<br /> <br /> DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT<br /> BHXH<br /> BHYT<br /> CSSK<br /> CSSKBĐ<br /> CSSKSS<br /> CBYT<br /> DRG<br /> DS-KHHGĐ<br /> DALY<br /> GDP<br /> GNI<br /> HMIS<br /> IMR<br /> JAHR<br /> KCB<br /> KHHGĐ<br /> NVYT<br /> MDG<br /> MMR<br /> MTQG<br /> NSNN<br /> ODA<br /> PPP<br /> SARS<br /> SAVY<br /> TT-GDSK<br /> TTBYT<br /> U5MR<br /> UBND<br /> UNFPA<br /> UNICEF<br /> YTDP<br /> YDHCT<br /> WHO<br /> <br /> Bảo hiểm xã hội<br /> Bảo hiểm y tế<br /> Chăm sóc sức khỏe<br /> Chăm sóc sức khỏe ban đầu<br /> Chăm sóc sức khỏe sinh sản<br /> Cán bộ y tế<br /> Nhóm chẩn đoán<br /> Dân số-Kế hoạch hóa gia đình<br /> Tổng số gánh nặng bệnh tật<br /> Tổng sản phẩm quốc nội<br /> Tổng thu nhập quốc gia<br /> Hệ thống thông tin quản lý y tế<br /> Tỷ suất chết trẻ em dưới 1 tuổi<br /> Báo cáo chung hàng năm ngành y tế<br /> Khám chữa bệnh<br /> Kế hoạch hóa gia đình<br /> Nhân viên y tế<br /> Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ<br /> Tỷ suất chết mẹ<br /> Mục tiêu quốc gia<br /> Ngân sách nhà nước<br /> Hỗ trợ phát triển chính thức nước ngoài<br /> Tương đương sức mua<br /> Hội chứng suy hô hấp cấp tính nặng<br /> Điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên Việt Nam<br /> Truyền thông-giáo dục sức khỏe<br /> Trang thiết bị y tế<br /> Tỷ suất chết trẻ em dưới 5 tuổi<br /> Ủy ban Nhân dân<br /> Quỹ Dân số Liên hợp quốc<br /> Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc<br /> Y tế dự phòng<br /> Y Dược học cổ truyền<br /> Tổ chức Y tế Thế giới<br /> <br /> iv<br /> <br /> PHẦN I<br /> BỐI CẢNH BAN HÀNH CHIẾN LƯỢC<br /> I - KẾT QUẢ THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC CHĂM SÓC, BẢO VỆ<br /> SỨC KHỎE NHÂN DÂN GIAI ĐOẠN 2001-2010<br /> Ngày 19/3/2001, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số<br /> 35/2001/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân<br /> (CSBVSKND) giai đoạn 2001-2010. Trong gần 10 năm thực hiện Chiến lược,<br /> công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân đã đạt được nhiều thành tựu<br /> quan trọng. Nhân dân ở hầu hết các vùng, miền đã được tiếp cận với các dịch vụ<br /> y tế cơ bản; phần lớn các chỉ tiêu tổng quát về sức khoẻ của người dân cao hơn so<br /> với các nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người. Việt Nam có thể đạt<br /> các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc (MDG) trước từ 2-5<br /> năm. Hệ thống y tế tiếp tục được củng cố, mở rộng và phát triển; nhiều bệnh dịch<br /> mới, nguy hiểm đã được phát hiện, khống chế và đẩy lùi, không có dịch lớn xẩy<br /> ra; bước đầu ngăn chặn được sự xuống cấp các cơ sở y tế, cải thiện được tình<br /> trạng thiếu hụt giường bệnh; nhiều kỹ thuật, công nghệ mới, hiện đại đã được<br /> nghiên cứu, ứng dụng thành công; một số kỹ thuật chuyên môn cao đã trở thành<br /> thường quy, được thực hiện tại nhiều bệnh viện trung ương và tuyến tỉnh. Chất<br /> lượng dịch vụ khám chữa bệnh ngày càng được nâng cao; chính sách bảo hiểm y<br /> tế, khám chữa bệnh cho các đối tượng chính sách xã hội đã được thực hiện tốt<br /> hơn. Mức độ thụ hưởng các dịch vụ y tế của người dân tăng lên rõ rệt. Công tác y<br /> tế đã góp phần quan trọng trong việc thực hiện thành công Chiến lược phát triển<br /> kinh tế-xã hội giai đoạn 2001-2010.<br /> 1. Tình trạng sức khỏe nhân dân<br /> 1.1 Các chỉ số sức khỏe cơ bản<br /> Trong những năm qua, cùng với sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước,<br /> sự quan tâm đầu tư của Đảng và Chính phủ cho sự nghiệp chăm sóc sức khoẻ<br /> nhân dân, tình trạng sức khỏe của người dân Việt Nam đã có những cải thiện rõ<br /> rệt, thể hiện ở một số chỉ số sức khỏe cơ bản như tuổi thọ trung bình, tỷ suất chết<br /> trẻ em, tỷ suất chết mẹ, suy dinh dưỡng...<br /> Tuổi thọ trung bình của người Việt Nam trong những năm qua đã tăng lên<br /> đáng kể. Tổng điều tra Dân số và nhà ở 1/4/2009 cho thấy tuổi thọ trung bình của<br /> người Việt Nam đã đạt 72,8 tuổi (nam đạt 70,2 tuổi, nữ đạt 75,6 tuổi), vượt chỉ<br /> tiêu đề ra trong Chiến lược bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân đến năm 2010 là<br /> 72 tuổi. Với kết quả này, Việt Nam có tuổi thọ trung bình cao hơn so với nhiều<br /> nước có cùng mức thu nhập GDP trên đầu dân.<br /> <br />