Đứa trẻ thứ 44: phần 2

MÁTXCƠVA<br /> 14 THÁNG BA<br /> LEO MỞ MẮT.<br /> Ánh đèn pin khiến gã lóa mắt. Gã không cần xoay nhìn đồng hồ mới biết<br /> thời gian - giờ bắt người, bốn giờ sáng.<br /> Gã ra khỏi giường, tim đập thình thịch. Trong bóng tối gã đi loạng<br /> choạng, mất phương hướng, va phải một người, né sang bên. Gã loạng<br /> choạng, lấy lại thăng bằng. Ánh đèn bật lên. Khi đã quen với ánh sáng, gã<br /> nhìn thấy ba sĩ quan: thanh niên, chưa quá mười tám tuổi. Bọn họ có vũ khí.<br /> Leo không nhận ra họ nhưng gã biết bọn họ thuộc hạng nào: cấp thấp, tuân<br /> thủ mù quáng, bọn họ nghe theo bất cứ mệnh lệnh nào được đưa ra. Họ trở<br /> nên hung bạo không chút dè dặt: bất cứ chống đối nhỏ nhặt nào cũng sẽ được<br /> đáp lại bằng sức mạnh kinh khủng. Họ nồng nặc mùi thuốc lá và rượu. Leo<br /> cho rằng những người này chưa được ngủ: uống suốt cả đêm, thức để làm<br /> nhiệm vụ này. Rượu khiến họ trở nên khó đoán, bất thường. Để tồn tại trong<br /> vài phút tới, Leo phải thận trọng, phục tùng. Gã hy vọng Raisa cũng hiểu<br /> điều đó.<br /> Raisa đang đứng mặc bộ đồ ngủ, run rẩy nhưng không phải vì lạnh. Cô<br /> không biết đó là cơn sốc hay sợ hãi hay tức giận. Cô không thể ngừng run<br /> rẩy. Nhưng cô cũng không quay đi chỗ khác. Cô không xấu hổ; hãy để bọn<br /> họ xấu hổ vì sự hung hãn của họ, cứ để họ thấy chiếc váy ngủ nhàu nhĩ của<br /> cô, mái tóc rối bù của cô. Không, bọn họ thờ ơ. Điều đó chẳng có nghĩa gì<br /> hết, một phần trong công việc của họ là vậy. Cô không thấy chút cảm xúc gì<br /> trong mắt những thanh niên này. Những cặp mắt đờ đẫn: liếc qua liếc lại như<br /> con thằn lằn - mắt của loài bò sát. Họ kiếm đâu ra những cậu bé tâm hồn chai<br /> sạn thế này? Người ta biến họ thành như thế, cô chắc vậy. Cô liếc nhìn Leo.<br /> Gã đang đứng, hai tay để trước, đầu cúi xuống, tránh ánh mắt nhìn. Hèn yếu,<br /> dễ bảo: có lẽ đấy là cách xử sự khôn ngoan. Nhưng ngay lúc này cô không<br /> cảm thấy vậy là khôn ngoan. Có ba tên côn đồ trong phòng ngủ của họ. Cô<br /> muốn gã phải ngang ngạnh, nổi giận. Chắc chắn đấy là phản ứng tự nhiên?<br /> Bất cứ người bình thường nào cũng cảm thấy bị sỉ nhục.<br /> <br /> Một người rời phòng, rồi gần như ngay lập tức quay lại mang theo hai va<br /> li nhỏ:<br /> - Đây là tất cả những gì các người có thể mang theo. Các người không<br /> được mang gì theo ngoại trừ quần áo và giấy tờ. Trong một tiếng nữa ta sẽ đi<br /> cho dù hai người đã xong hay chưa.<br /> Leo nhìn vào chiếc va li, vải căng chặt khung gỗ. Nó quá nhỏ, đủ cho<br /> một chuyến đi trong ngày. Gã quay sang vợ:<br /> - Cố mặc càng nhiều càng tốt.<br /> Gã liếc ra sau. Một người đang nhìn họ, hút thuốc.<br /> - Cậu có thể chờ bên ngoài không?<br /> - Đừng phí thì giờ yêu cầu. Câu trả lời cho tất cả là không. Raisa thay đồ,<br /> cảm thấy con mắt bò sát của tên lính đang bò trên người cô. Cô mặc thật<br /> nhiều quần áo trong chừng mực có thể: lớp này chồng lớp khác. Leo cũng<br /> vậy. Có thể trong tình huống khác thì buồn cười, tay chân họ phồng lên vì<br /> vải và len. Mặc đồ xong, cô vật lộn với câu hỏi nên mang gì và để lại gì<br /> trong số tất cả đồ đạc. Cô kiểm tra va li. Dài không quá chín mươi xăng ti<br /> mét, có lẽ rộng sáu mươi xăng ti mét và cao hai mươi xăng ti mét. Cuộc sống<br /> của họ phải gói gọn lại trong khoảng trống này.<br /> Leo biết có khả năng họ được bảo phải gói ghém đồ như là một cách bị<br /> đưa đi mà không có xáo trộn tâm lý, một cuộc vật lộn xảy ra khi biết được<br /> rằng đang tới gần cái chết. Vì sẽ luôn dễ dàng hơn khi bắt người ta đi nếu họ<br /> vẫn bám lấy ý nghĩ, dù nhỏ nhoi đến thế nào, rằng họ sẽ sống sót. Tuy nhiên,<br /> gã có thể làm gì? Đầu hàng? Chống cự? Gã tính toán thật nhanh. Tay lính trẻ<br /> canh họ đang quan sát tất cả, thấy cái gì được cho vào, họ đã lựa chọn gì.<br /> Leo chạm tay Raisa:<br /> - Lấy giày đi. Chọn đôi tốt nhất, mỗi người một đôi.<br /> Giày tốt là loại hàng hóa có giá trị rất khan hiếm, có thể mua bán được.<br /> Leo thu dọn quần áo, vật dụng có giá trị, tập ảnh: ảnh cưới, ảnh cha mẹ<br /> gã, Stepan và Anna nhưng không có ảnh gia đình Raisa. Cha mẹ cô đã bị giết<br /> trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, ngôi làng của cô bị quét sạch. Cô mất tất<br /> cả chỉ còn bộ quần áo đang mặc trên người. Vì va li gã đã đầy, mắt Leo nhìn<br /> lên tờ báo đóng khung treo trên tường: bức ảnh của gã, anh hùng chiến tranh,<br /> dũng sĩ diệt xe tăng, chiến sĩ giải phóng vùng bị chiếm đóng. Đối với những<br /> người lính này, quá khứ của gã chẳng có ý nghĩa quan trọng gì: với việc ký<br /> lệnh bắt, mọi hành động anh hùng và sự hy sinh của cá nhân trở nên vô ý<br /> nghĩa. Leo lấy mảnh báo khỏi khung. Sau nhiều năm gìn giữ cẩn thận, sùng<br /> kính nó trên tường như một bức tượng thánh, gã gấp tờ báo lại ném vào va li.<br /> <br /> Đã hết giờ. Leo đóng va li của mình. Raisa đóng va li của cô. Gã tự hỏi<br /> còn được gặp lại căn hộ này nữa không. Điều đó khó xảy ra.<br /> Bị áp giải xuống cầu thang, cả năm người chen chúc trong thang máy, áp<br /> sát vào nhau. Có một chiếc xe đang đợi. Hai người lính ngồi đằng trước. Một<br /> người ngồi sau, hơi thở hắn ta hôi hám, hai bên là Leo và Raisa.<br /> - Tôi muốn gặp cha mẹ tôi. Tôi muốn tạm biệt họ.<br /> - Không yêu cầu chết tiệt gì hết.<br /> ***<br /> NĂM GIỜ SÁNG mà phòng khởi hành đã đông đúc. Có lính, hành<br /> khách là dân thường, nhân viên nhà ga, tất cả đều đổ về con tàu tốc hành<br /> xuyên Siberia. Trong khi hành khách lên tàu, Leo và Raisa chờ ở cuối sân<br /> ga, xách va li và bị những kẻ áp giải mang vũ khí kè hai bên. Như thể họ bị<br /> nhiễm một loại virus truyền nhiễm, không ai đến gần họ, một quả bóng cô<br /> lập trong nhà ga đông đúc. Không ai giải thích gì cho họ, và Leo cũng không<br /> buồn hỏi. Gã không biết họ sẽ đi đâu hay đang chờ ai. Vẫn có khả năng họ sẽ<br /> bị đưa đến các trại cải tạo Gulag khác nhau, không bao giờ gặp lại nhau nữa.<br /> Tuy nhiên, đây đúng là con tàu chở khách không thể nhầm lẫn được, không<br /> phải là xe zak, loại xe màu đỏ chở gia súc dùng để chở tù nhân. Liệu họ có<br /> thể sống sót không? Chắc chắn cho đến giờ họ vẫn may mắn. Họ vẫn còn<br /> sống, vẫn ở gần nhau, hơn so với những gì Leo dám hy vọng.<br /> Sau buổi lấy lời khai, Leo được cho về, chịu sự quản thúc cho đến khi<br /> quyết định được ban ra. Gã nghĩ sẽ không mất quá một ngày. Trên đường về<br /> nhà, căn hộ ở tầng mười bốn, nhận ra mình còn đồng xu rỗng kết tội trong<br /> túi, gã vứt nó bên đường. Có lẽ Vasili đã bỏ vào, có lẽ không phải. Không<br /> còn là vấn đề nữa. Khi Raisa từ trường về, cô thấy hai tay lính có vũ trang<br /> bên ngoài cửa; cô bị lục soát và được lệnh phải ở yên trong nhà. Leo đã giải<br /> thích tình thế của họ: những cáo buộc chống lại cô, việc điều tra của gã và<br /> việc gã đã bác bỏ cáo buộc. Gã không cần giải thích rằng cơ hội sống sót của<br /> họ rất mong manh. Trong khi gã nói, cô lắng nghe không hề bình luận hay<br /> đặt câu hỏi, không chút biểu hiện gì. Khi gã nói xong, phản ứng của cô khiến<br /> gã ngạc nhiên:<br /> - Thật ngây thơ khi nghĩ chuyện này sẽ không xảy ra với ta. Họ ngồi<br /> trong căn hộ, chờ MGB đến bất kỳ lúc nào. Không ai buồn nấu ăn; không ai<br /> đói mặc dù việc nên làm là ăn càng nhiều càng tốt để chuẩn bị cho điều chờ<br /> đợi phía trước. Họ không thay đồ đi ngủ, họ không rời bàn ăn. Họ ngồi lặng<br /> lẽ - chờ đợi. Xem như họ có thể không bao giờ còn gặp lại nhau nữa, Leo<br /> cảm thấy thôi thúc muốn nói với vợ: nói những điều cần phải nói. Nhưng gã<br /> <br /> không thể hình dung ra những điều đó là gì. Nhiều giờ trôi qua, gã nhận ra<br /> đây là lần họ ở bên nhau như thế này, đối diện nhau, không bị quấy rầy, lâu<br /> nhất mà gã nhớ được. Không ai biết phải làm gì.<br /> Đêm hôm đó không có tiếng gõ cửa. Bốn giờ sáng trôi qua, không có bắt<br /> bớ. Khi trời đã sang buổi trưa ngày hôm sau, Leo dọn bữa sáng, tự hỏi sao<br /> lại lâu đến vậy. Khi cuối cùng thì cũng có tiếng gõ cửa đầu tiên, gã và Raisa<br /> đã đứng lên, thở gấp, nghĩ rằng đây là kết thúc, bọn lính đến đưa họ đi, chia<br /> rẽ họ và mang họ đến những cuộc thẩm vấn khác nhau. Thế mà, chỉ là việc<br /> vặt; đổi lính gác, một tên dùng nhà tắm của họ, hỏi về việc mua đồ ăn. Có lẽ<br /> họ không thể tìm thấy bằng chứng nào, có lẽ hai người sẽ được minh oan và<br /> vụ án chống lại họ sẽ sụp đổ. Leo chỉ đùa giỡn với ý nghĩ này trong thoáng<br /> chốc: những cáo buộc không bao giờ sụp đổ vì thiếu bằng chứng. Tuy nhiên,<br /> một ngày trở thành hai ngày, hai ngày trở thành bốn ngày. Vào ngày 6 tháng<br /> Ba, thay vì nghe tiếng gõ cửa báo tin số mệnh của họ, Leo và Raisa được<br /> phép dự lễ tang cấp nhà nước của Lãnh tụ.<br /> Theo quy định là vẫn đang bị quản thúc tại nhà, nhưng Leo và Raisa và<br /> hai lính canh đã hòa vào đám đông một cách đầy trách nhiệm, tất cả đều tiến<br /> về Quảng trường Đỏ. Nhiều người khóc, một số không kìm nén được - đàn<br /> ông đàn bà và trẻ em.<br /> Bầu không khí tràn ngập nỗi buồn.<br /> Các phố chính và tòa nhà Xô viết Tối cao chật ních người đến mức khó<br /> thở, tiến tới trước không kiểm soát được, giống như một hòn đá kẹt trong<br /> một trận sụt lở. Leo không lần nào để tuột tay Raisa, và mặc dù vai thiên hạ<br /> chen gã tứ phía gã cũng cố cho chắc là họ không bị xô nhau ra. Họ liền bị<br /> tách khỏi đám lính canh. Khi họ gần quảng trường, đám đông ép chặt hơn.<br /> Cảm thấy sự chen lấn, cơn cuồng loạn dâng cao, Leo đã quyết định xong.<br /> Tình cờ, họ bị đẩy ra rìa đám đông và thế là gã bước vào một cánh cửa, giúp<br /> Raisa thoát khỏi đám đông. Họ nấp đó, nhìn dòng người tiếp tục đi qua. Đó<br /> là quyết định đúng. Phía trước, mọi người chen lấn giẫm đạp lên nhau.<br /> Trong cơn hỗn loạn, họ có thể thử tẩu thoát. Họ đã cân nhắc điều đó,<br /> giằng co với nó, thì thầm với nhau điều đó ở ngưỡng cửa. Mấy tay lính gác<br /> theo họ đã mất dấu. Raisa muốn bỏ chạy. Nhưng bỏ chạy sẽ cho người ta<br /> mọi lý do cần thiết để tử hình họ. Và thực tế là, họ không có tiền, không bạn<br /> bè, và không chỗ ẩn nấp. Nếu họ quyết định bỏ chạy, cha mẹ Leo sẽ bị xử tử.<br /> Cho đến giờ họ vẫn may mắn. Leo đã đặt cược mạng sống của họ bằng việc<br /> ở lại đương đầu.<br /> * * *<br /> <br /> HÀNH KHÁCH CUỐI CÙNG ĐÃ LÊN TÀU. Trưởng ga, thấy những<br /> người mặc quân phục túm tụm trên sân ga gần đầu máy, nán lại chờ họ. Lái<br /> tàu thò đầu ra khỏi buồng lái, cố tìm hiểu xem có vấn đề gì. Những hành<br /> khách tò mò liếc trộm ra cửa sổ nhìn đôi vợ chồng trẻ đang gặp một rắc rối<br /> nào đó.<br /> Leo thấy là một nhân viên mặc quân phục đang bước về phía họ. Đó là<br /> Vasili. Leo đã nghĩ là hắn. Hắn ta khó mà bỏ lỡ cơ hội này để hả hê. Leo<br /> cảm thấy thoáng giận dữ nhưng gã buộc phải nén cảm xúc lại. Có lẽ vẫn còn<br /> một cái bẫy được giăng ra.<br /> Raisa chưa bao giờ gặp Vasili trước đó, nhưng cô đã nghe Leo tả về hắn:<br /> Một khuôn mặt người hùng có trái tim của kẻ tay sai.<br /> Thậm chí nhìn qua cô cũng có thể biết có gì đó rất lệch lạc ở hắn. Hắn<br /> cười như thể nụ cười đó được tạo ra không để biểu lộ gì hơn ác tâm. Khi hắn<br /> đến chỗ họ, cô nhận thấy hắn sung sướng trước sự bẽ mặt của Leo và hắn<br /> thất vọng vì nó không nhiều hơn. Vasili nhăn răng cười:<br /> - Tao khăng khăng là họ phải đợi, để tao có thể nói lời tạm biệt. Và giải<br /> thích cái gì đã được quyết định cho mày. Tao muốn đứng ra làm việc này,<br /> mày hiểu chứ?<br /> Hắn đang thích thú. Dù kẻ này đang làm Leo kinh tởm, nhưng thật ngu<br /> ngốc nếu liều lĩnh chọc giận hắn khi họ đã sống sót được đến giờ này. Bằng<br /> một giọng vừa đủ nghe gã lẩm bẩm:<br /> - Tôi rất cảm kích.<br /> - Mày bị thuyên chuyển. Không thể giữ mày lại MGB khi trên đầu mày<br /> vẫn treo quá nhiều câu hỏi chưa được trả lời. Mày sẽ gia nhập dân quân.<br /> Không phải là syshchik, không phải thanh tra, mà là cấp thấp nhất, một<br /> uchastkovyy. Mày sẽ là thằng đi rửa dọn phòng giam, một thằng ghi chép một kẻ làm những gì được bảo. Mày phải quen với việc nhận lệnh nếu mày<br /> muốn sống.<br /> Leo hiểu sự thất vọng của Vasili. Hình phạt này - lưu đày đi làm việc cho<br /> lực lượng dân quân địa phương - quả là nhẹ nhàng. Căn cứ vào sự nghiêm<br /> trọng của các cáo buộc, họ có thể phải đối mặt với hai mươi lăm năm làm<br /> việc ở mỏ vàng Kolyma, nơi nhiệt độ là âm năm mươi độ, và bàn tay tù nhân<br /> bị biến dạng vì phát cước và chỉ còn mong sống được ba tháng. Họ không<br /> chỉ thoát được cùng mạng sống mà còn tự do. Leo không ảo tưởng rằng thiếu<br /> tá Kuzmin đã làm điều này vì tình cảm. Sự thật là ông ta cũng sẽ tự gây khó<br /> cho mình nếu truy tố người ông ta đỡ đầu. Sẽ tốt hơn, khôn ngoan hơn nếu<br /> chỉ cần cho gã đi xa dưới chiêu bài thuyên chuyển. Kuzmin không muốn các<br /> <br />