Giải pháp chống hạn cho khu vực Trung Bộ - Việt Nam: Xây dựng hồ ngầm chứa nước ở đáy sông

Chia sẻ: Thao Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết nghiên cứu hiện trạng khô hạn ở các tỉnh miền Trung Việt Nam, từ đó đề xuất biện pháp xây dựng hồ ngầm chứa nước ở đáy sông, đánh giá ưu, nhược điểm của giải pháp này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giải pháp chống hạn cho khu vực Trung Bộ - Việt Nam: Xây dựng hồ ngầm chứa nước ở đáy sông

• KHOA HQC CONG NGH^ • GfÀI PHÀP CHÓNG HAN CHO KHU VWC TRUNG BQ - VIÈT NAM: XAY DU-NG HO NGÀM CHLFA NU'Ó'C Ò DAY SONG KS. NGUYÉN X U A N L U O N G Tàng Hgi Dja chat Viét Nam Tom tat: Bào lut, hgn hàn là thién tai khòng mong muón nhung con nguòi vàn phài dèi mgt và nó.Hién nay chùng ta dang àp dung càc giài phàp thiìy lgi nhu dàp dgp, xày ho nói chùa nuàc, x dung he thóng kènh muang tuài tiéu. Tuy nhién, càc bi$n phàp ni^ con tèn tgi nhièu hgn che. D bó sung thém giài phàp chèng hgn chùng tòi de xuàt: Xày dgng he ngàm chùa nuóe à day song d khò cgn. Càc buàc dugc tién hành nhu sau: - Dièu tra tình trgng hgn hàn va nhu eàu nuàc cho dai séng va san suàt kinh doanh cùa khu v - Khào sàt dia hình va dia tang dia chat khu vite dòng song. - Càn cu vào càc tài li?u thu duge, chgn nhihig dogn song va logi he phù hgp de dào. - Dào ho va xày càc hgng mge phg trg nhu: kè chèng sói là; "bay" hgn che vgt liéu boi làng xuóng day ho... Abstract: Floods, droughts are undesirable disasters but humans stili have toface them. Currently irrigation solutions such as dam construction, reservoir construction, irrigation canal construction are being applied. However, these measures stili have limitations. For mo anti-drought solution, we are proposing: Constructing underground reservoirs at the bottom of dried-up rivers. The steps are asfollows: - Investigate the drought situation and water demandfor living and business ofthe area. - Conduci topographie, stratigraphy and geologieal survey around the river area. - Basedon the results, select appropriate river sections and lake typesfor digging. - Build lakes and auxiliary works such as anti-erosion embankments, "trap" for limiting sedimentation materials to the bottom oflake... I. DÀT VÀN DÈ nàng, eàc nguón nuóe dà khó cgn kiOt nhu Theo Lién HìOp Quéc, ViOt Nam là mgt vùng Trung BO thì hgn chua gìài quyét dugc. trong 10 nuóc chiù tàe dOng manh nhàt eùa Vì vày, de han che tàc hgi cùa nò, chùng ta bién dèi khi bau toàn càu nén han hàn, bào lyt phài chù dgng eó nhihig phuong phàp hiìu sé ngày càng manh lèn. HiOn nay chùng ta hiOu, khoa hge, mang tinh làu dai. dang àp dyng eàc giài phàp thùy lgi nhu dàp Càc ho noi co mot sé tèn tgì nhu chiém dàp, xày ho chùa, xày dgng hO théng kènh diOn tich dàt rat lón, màt dàt canh tàc va rùng, muong tuoi tiéu. Tuy nhién, eàc biOn phàp gay ra nhièu tàc hai vè mòi truòng ... Càc ho này con tòn tai mot so hgn che va khi gap han chùa này két hgp vói thùy diOn thuòng nàm ò TAP CHfTÀI NGUYÉN Nl/ÓC SÓ 1-2018 63
• KHOA HQC CONG NGHÈ • vùng nùi eao, xa vùng càn nuóc ó hg luu. Vè Càc bò thùy dién cùng co dung tich trù mùa lù, khi dà tich dù nuóc, eàc dap thùy tuong tg hoàc thàp hon dung tich cùng ky nàm dién buOc phài xà nuóe, trong mOt vài 2015 nhu: Dai Ninh (21%); Hàm Thuàn truòng hgp dà gay tai hga cho vùng ha luu. (56%), Song Ba Hg (11%), Ka Nak (37%). Ve mùa khó, vùng hg luu càn nuóc cbÓng Dàc biOt nghiém trgng, trong nàm 2015 - han thì càc dàp thùy diOn thuòng xà nuòc 2016 tinh Ninh Thuàn va NghO An dà phài hgn che, ành huóng khòng nhó dén viéc còng bó "Tình trang thièn tai hgn hàn" trong chéng hgn. Càc bó thùy lgi nói ó khu vgc toàn tinh. Vu Dóng Xuàn 2015 - 2016 tình hgn hàn do nhiét dO khòng khi eao quanh Ninh thugn chi gìeo tróng dugc gàn 22.980 ha, nàm nén lue han hàn thuòng lugng nuóc con giàm 3.233 ha so vói ké hogch, khoàng 11.000 lgi rat it, thgm chi nhiéu ho khó can nén tàc ho (tuong, duong 55.000 nguòì dàn) làm vào dyng chóng han rat kém. tình trgng thiéu nuóc sinh hogt. De han che càc tèn tgi trèn, tòi de xuàt giài Tình trgng khó hgn khàc nghi$t nói trèn phàp ehòng hgn cho khu vyc Trung BO là: khóng chi gay tai hga làn, làu dai va hàng Xày dtpig ho ngàm chùa niràc ò day sÒng dà nàm cu làp di Igp lgi làm kiét qué dai song khò cgn nhàn dàn vùng Trung bò va mgt phàn cùng vò II. HIÉN TR4.NG KHÒ HAN Ò CÀC hiéu hóa nguón vón dàu tu khòng lo dà xày TÌNH MIÈN TRUNG dung càc ho nói trén ma khòng thè su dung hét cóng suàt thiét ké. Theo tài liOu cùa ViOn Khoa hgc thùy lgi còng bó thàng 10 nàm 2016 thi biOn tugng III. GIÀI PHÀP El Nino nàm 2 0 1 4 - 2 0 1 6 ò ViOt Nam dugc De tièn hành xày dgng (dào) càc ho ngam ghi nhàn là dai nhàt va co cuòng dO manh, tai day càe con song khó can ó khu vgc han tàc dOng nghiém trgng tgi vùng Nam Trung hàn, truóc hét càn nghién cùu khào sàt dia BO va Tày Nguyen. Trèn nhiéu luu vye song chat eàe doan song suoi eùa khu vge dg djnh khò cgn tro day, dèng ruòng nùt né, cày coi dào he, thu thàp eàc sé UOu vè luu lugng, muc chét khó, con nguòì va già sue khóng eó nuóc mùa lù, tình trang day song vè mùa hgn, thòi gìan khó hgn, chièu dai, chièu ngang va nuóe uóng phài song du mue tìm nuóe. Co dO dóc tùng dogn song, dàn cu, dàt canh tàc, nhùng thòi dièm chinh quyén va quàn dOi so lugng già sue trong vùng càn nuóc... Dga phài dùng xe ò tó ehò nuóc càp cùu cho dàn. vào càc sé liOu dang luu trù ó càc co quan Nhièu vùng rgng lón ó Nam Trung bO co Nhà nuóc va eàc so UOu khào sàt nghién cùu nguy co bi sa mge hóa. Dung tich triì nuóc bo sung, ta phàn eàc doan song thành hai cùa càe ho thùy lgi tu Dà Nàng dén Phù Yèn nhóm de dào càc ho phù hgp vói d§c dièm cùa chi dgt 60-80% dung tich thiét ké. Càc he ó tùng dogn song nhu sau: càe tình Khành Hòa, Ninh Thu^n, Bình Thuàn ehi dat. 30 - 50% dung tich thiét ké. Nhóm T. Càc ho ngàm dai theo song, àp Thgm chi càc ho lón dat dung tich thiét ké dyng cho khu vge dóng bang. rat thàp nhu : ho Dà Bàn (17,13%), Song Nhóm 2: Càc ho ngàm bgc thang, àp dung Biéu (9,6%), Lanh Ra (16,43%), Dà Bgc cho khu vgc mìen nùi (11,04%). (?Cem: Sa dò tiét di$n dòng song) 64 TAPCHfTAl NGUYÉN Nl/ÓC SÓ 1-2018
• KHOA HQC CONG NGH? • Msmg SODÓTIÉTDIÉN DÒNG SÒNG »»n9 .^_ _Wj«ig ^ Long song H 4 . T i t ì dièn d ò n g song dà dào ho n g l m va tfch nitìc LA) cìt sdì •'. . si^^a^'.'- . ' : > . tf3mlich*-~^it*f.^^*r'1^''.;; c o n lai t r o n g m ù a h a n h à n sòih H/f song , • • ^ • J i ^ | ^ C i |fi j j * * , «i Vi = L x B x H Hl.Tiét dièn dóng song khò can 8 : Chlìu lAng trung b1nh hd noìm H : Chlb skj trung tilnhhAna^ L rCN&daihéng^ VI : Tlié ti:^ d o ^ sOng dèo hd ngàm V2:ThSti=hhflnoiii IV. ITU DIÉM CÙA GIÀI PHÀP 1. Khàc phgc tình trgng hgn hàn gay gàt, khan càp mOt càch triOt de truóc màt cùng nhu làu dai cho khu vgc Trung BO. 2. ViOc dào he khòng màt thém dàt, khòng làm thay doi mói truòng cành quan. 3. Khòng phài giài phóng m§t bang, dèn H2. Tilt dién dòng song da dào hÓ bù, tài dình cu khi thi còng. 4. Khòng làm thay dòi dòng chày cùa dòng song. 5. Dg trù mgt lugng nuóe lón luón luòn Bìsòng thuòng trgc de chóng han bàt kj' lue nào eàn -*| khi càc nguon nuóc trong vilng dà can kiOt, lue dò càc he nuóc này trò thành nhùng "ho nuóc vàng". _ ^ Long Song 6. HÓ ngàm eò mot im diém nói bàt là lugng nuóe bóc hai gàn nhu bang 0, nén khi gap hgn, lugng nuóc cùa he ngàm khòng bi ành huòng, luón eó dù nuóc de chóng hgn kip Uiù'iinh day sfing , y m ' ' ^ ^ m ? ^ — ' thòi. Do vày, hiOu qua chóng han rat cao va H3.Tiét dién dòng song da dào ho ngam va tich ntfóc kip thòi. 7. Tàng thè tich chùa nuóc cùa dòng song, góp phàn chóng ngàp khu vgc hg lim khi dàp TAPCHfTAl NGUYÉN Nl/dfC SÓ 1-2018 65
• KHOA HQC CONG N G H | : • thùy dièn xà nuóc dgt xuàt do mua lón bàt chàm dùt hgn hàn cho khu vye, chàm dùt thuòng, ngoài y muón. nguy co bi sa mge hòa thành vùng dàt chét. 8. Ve dia chat, trong qua trình hogt dOng Khi han hàn dugc khàc phgc thì sg song bòi eùa dòng song, ó day song hình thành mOt lóp sinh va phàt trién. Bó là hi^u qua to làn nhàt tram tich thù sinh do dòng nuóe vàn ehuyèn ma giài phàp dem lgi. ve. Vàt liéu cùa lóp tram tich chù yéu là càt, 2. vè mgt kinh té: Khi han hàn dugc khàc sói dà duge bào mòn, tuyén chgn tu nhién. phuc, dòng ruòng canh tàe trò lgi, chàn nuói Lóp tram tich này là lóp chùa nuóc lón phàt trièn, thu nhàp tàng lén, dòi song nhàn dugc phàn bó theo chiéu dàì duói day long dàn dugc ón dinh va nàng cao, tao dièu kièn song. Khi dào ho ngàm ta co thè khai thàc tòt de kèu ggi càc nhà dàu tu trong nuóc va dugc tàng chùa nuóe khi han hàn, dòng song thè giói dén dàu tu, tu dò càng mang lgi nhièu dà khò cgn va nò là mgt nguòn nuóc bò sung hiéu qua kinh té va xa bòi ebo khu vyc. dàng ké cho bè ngàm khi mge nuóc trong he 3. Hàng nàm trong qua trinh bào tri ha, ta ha thàp trong qua trình khai thàc nhò tàc co thè tàn thu eàt sòi bòi làp de bàn cho càc dóng cùa hiOu ùng thùy dgng lyc hgc ty còng trình xày dgng, vì day là càt sòi sgch, nhién. Day là 1 phàt hiOn mói ma càc nhà dia chat lugng rat tòt. Day là mOt nguòn Igi làu chat it de y tói. dai nén dja phuong eó thè thành Igp mot don 9. Do hO théng ho ngàm duói day càc long vi su nghiOp vùa quàn ly bào tri hO thòng ho, song dugc phàn bó dèu, rgng khàp cà khu vgc vùa thu boi mot phàn vòn dàu tu vè cho ngàn theo eàc dòng song, gàn eàc khu vgc hgn hàn sàeh dia phuong, dong thòi giài quyét cóng àn nèn viéc chóng hgn rat thugn lgi va hiéu qua. viOc làm cho nhàn dàn. 10.Viéc dào ho rat de dàng nhu dào trèn màt dàt nèn chi phi thi cóng rè, tien dg nhanh. 11. ò nhihig doan song dào bò ngàm, quanh nàm khóng can nuóc nèn eó thè phàt trìèn nghe dành bàt va nuói trong thùy san nuóe nggt, tao thèm cóng àn viOc làm, cài thiOn dòi song ebo nhàn dàn dia phuong, giùp xóa dói giàm nghèo tgì nhùng khu vgc khó khan này. 12. Ho ngàm con eò 1 iru diém nói hgt là khóng bao giò vò bò va khóng bao giò sa lù nén khóng gay nguy hiém cho vùng hg luu. 13.Tàn dgng dàt, càt, sói dào ho làm vgt liéu xày dgng ma khóng ành huóng dén mói truòng va qu^ dàt eùa dia phuong. V. H l f U QUA CÙA GIÀI PHÀP Phàn bién: TS. Do Tién Hùng 1. vè mgt xà h^ix Khi dg àn hoàn thành sé Phàn bi$n xong: 8/1/2018 66 TAPCHfTAl NGUYÉN NL/flC SÓ 1-2018^