Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp chống thất thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN

TRẦN THANH VIỆT

GIẢI PHÁP CHỐNG THẤT THU THUẾ

HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TẠI CHI CỤC

THUẾ THỊ XÃ TÂN CHÂU, TỈNH AN GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng MÃ NGÀNH: 8.34.02.01

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. LÊ ĐÌNH VIÊN

Long An, năm 2019

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của bản thân, có sự hỗ trợ

từ giáo viên hướng dẫn Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đình Viên. Các nội dung nghiên cứu và

kết quả trong đề tài này là trung thực. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho

việc phân tích, nhận xét, đánh giá cũng như số liệu của các tác giả khác, cơ quan tố

chức khác đều có chú thích nguồn gốc sau mỗi trích dẫn để dễ tra cứu, kiểm chứng.

Nếu có phát hiện bất kỳ sự gian lận nào, tác giả xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước

hội đồng cũng như kết quả luận văn của bản thân.

An Giang, ngày 10 tháng 08 năm 2019

Tác giả

Trần Thanh Việt

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình hơn hai năm học tập và hoàn thành luận văn này, tác giả

đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báu tận tình của quý thầy cô, đồng

nghiệp và các bạn. Với sự biết ơn sâu sắc tác giả xin được bày tỏ lời cảm ơn

chân thành tới:

Ban Giám hiệu và quý Thầy, Cô của Khoa Tài chính Quản trị, khoa Sau

đại học Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An đã tạo mọi điều kiện

thuận lợi giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn.

Xin chân thành cảm ơn quý thầy, các cô trong Hội đồng chấm luận văn

đã cho tác giả những đóng góp quý báu để hoàn chỉnh luận văn này.

Đặc biệt xin chân thành cảm ơn Thầy Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đình Viên đã

hết lòng giúp đỡ, dạy bảo, động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả

trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo và các bộ phận nghiệp

vụ chuyên môn Chi cục Thuế thị xã Tân Châu đã tạo điều kiện giúp đỡ trong

quá trình học tập và nghiên cứu, cung cấp số liệu để hoàn thành luận văn này.

Cảm ơn các bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã cổ vũ động viên tôi

trong suốt quá trình học, làm việc và hoàn thành luận văn.

An Giang, ngày 10 tháng 08 năm 2019

Tác giả

Trần Thanh Việt

iii

NỘI DUNG TÓM TẮT

Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách Nhà nước, và ngày càng trở thành

công cụ quan trọng trong điều tiết và kích thích sự phát triển nền kinh tế của một quốc

gia. Tuy nhiên ngành thuế lúc nào cũng đối mặt với tình trạng một số lượng không

nhỏ người nộp thuế cố tình gian lận thuế, kéo dài nợ thuế do động cơ mong muốn

giảm nghĩa vụ thuế của người nộp thuế và tâm lý muốn chậm thời gian thực hiện

nghĩa vụ thuế. Do đó những năm qua các hành vi trốn thuế, lách thuế của các đối

tượng nộp thuế vẫn tiếp tục diễn ra, một mặt phản ánh ý thức chấp hành của người

nộp thuế chưa cao, mặt khác cho thấy chính sách thuế vẫn còn có những bất cập so

với yêu cầu thực tiễn, nếu việc quản lý thu thuế tốt thì sẽ làm giảm bớt những gian lận

về thuế, tăng khả năng tránh được nợ đọng thuế và chống thất thu thuế.

Thời gian qua việc quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể nói riêng và quản lý

thu thuế nói chung trên cả nước đã đạt được những thành quả đáng ghi nhận góp phần

không nhỏ vào nguồn thu ngân sách Nhà nước cũng như nâng cao ý thức tuân thủ

pháp luật về thuế của người nộp thuế, hạn chế thất thu, tăng thu cho ngân sách. Trong

các thành phần nộp thuế có hộ KDCT, mặc dù chiếm số lượng rất lớn nhưng tỷ trọng

nộp ngân sách vẫn chưa tương xứng, tiềm năng ở các hộ KDCT vẫn còn và có thể

khai thác thu để đạt ở mức cao hơn. Tình trạng thất thu thuế trong thời gian qua tuy có

giảm nhưng vẫn còn tình trạng quản lý không hết hộ kinh doanh, doanh thu tính thuế

không sát thực tế, dây dưa nợ đọng thuế còn nhiều … Tình hình quản lý thu thuế đối

với hộ KDCT tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu cũng nằm trong thực trạng chung đó.

Qua việc giám sát thực hiện của Cục thuế tỉnh An Giang cũng như các cuộc kiểm tra

nội bộ của Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, cho thấy quản lý và khai thác nguồn thu hộ

KDCT còn một số bất cập trong đó nổi cộm là tình trạng quản lý và lập sổ bộ các hộ

KDCT còn bỏ sót một lượng lớn hộ. Từ đó đòi hỏi Chị cục Thuế thị xã Tân Châu cần

sớm tìm ra các giải pháp để nhanh chóng khắc phục.

Nhận thức được tầm quan trọng do thực tiễn đặt ra, với thực tế bản thân có thời

gian dài phục vụ trong ngành thuế mong muốn tìm ra giải pháp hiệu quả để đảm bảo

nguồn thu thuế từ các hộ KDCT trên địa bàn thị xã nên tác giả chọn đề tài: “Giải

pháp chống thất thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu,

tỉnh An Giang” làm luận văn thạc sĩ kinh tế.

Đề tài đã đưa ra được những lý luận cơ bản về việc quản lý thuế đối với hộ

KDCT trên địa bàn thị xã Tân Châu. Đồng thời, đánh giá thực trạng những thuận lợi

khó khăn trong thu ngân sách đối với hộ KDCT. Thông qua đó, đề xuất hệ thống các

giải pháp và kiến nghị nhằm từng bước khắc phục những bất cập, thất thu, hạn chế nợ

đọng trong quản lý hộ KDCT góp phần ngày một tăng thu ngân sách phục vụ công

cuộc phát triển kinh tế và an sinh xã hội.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện đề tài nhưng do kiến

thức và kinh nghiệm còn hạn chế nên không thể tránh khỏi thiếu sót và những vấn đề

cần hoàn thiện. Tác giả rất mong nhận được những đóng góp chân thành từ phía thầy

cô và các bạn để luận văn ngày càng hoàn thiện hơn.

ABSTRACT

Taxes are a major revenue source of the State budget, and are increasingly

becoming an important tool in regulating and stimulating the economic development

of a nation. However, the tax industry always faces a large number of taxpayers

intentionally cheating taxes, extending tax debt due to the motivation to reduce tax

obligations of taxpayers and the psychology of wanting to delay time. fulfill tax

obligations. Therefore, in the past years, the acts of tax evasion and tax evasion of

taxpayers have continued to occur, on the one hand reflecting the sense of compliance

of taxpayers is not high, on the other hand, it shows that the tax policy is still

available. shortcomings compared with practical requirements, if the management of

tax collection is good, it will reduce tax fraud, increase the ability to avoid tax arrears

and prevent tax losses.

Recently, the management of tax collection of individual business

households in particular and the management of tax collection in general across the

country has achieved remarkable achievements, contributing significantly to the State

budget revenue as well as raising the idea. taxpayers' compliance with tax laws, limit

revenue loss and increase revenues for the budget. Among the taxpayers, there are

individual business households, although accounting for a large number, the

proportion of the budget remittance is still inadequate, the potential of individual

business households remains and can exploit revenue to achieve. at a higher level.

Although the situation of tax revenue loss in recent years has decreased, there is still a

situation of incomplete management of business households, the revenue of tax

calculation is not close to reality, and there are many outstanding debts ... individual

business households at the Tax Department of Tan Chau Town are also in that general

situation. Through the monitoring of the implementation of An Giang Tax Department

as well as internal inspections of the Tax Department of Tan Chau Town, it shows that

the management and exploitation of individual business household revenues still have

some inadequacies in it. Notably, the situation of managing and making register of

individual business households has left a large number of households missing. This

requires Ms. Tan Chau Town Tax Department to soon find solutions to quickly

overcome.

Recognizing the importance of practice, with the fact that we have been in

the tax industry for a long time, we would like to find an effective solution to ensure

tax revenue from infrastructure households in the town. The author chose the topic:

"Solutions to combat tax losses of individual business households at the Tax

Department of Tan Chau Town, An Giang Province" as the master's thesis in

economics.

The thesis has given basic theories on tax administration for infrastructure

households in Tan Chau town. At the same time, assess the status of difficulties and

difficulties in budget collection for infrastructure households. Thereby, proposing a

system of solutions and recommendations to gradually overcome the inadequacies,

loss of revenue and limit of outstanding debts in the management of infrastructure

households to contribute to increasing budget revenues for economic development.

health and social security.

Although many efforts have been made in the process of implementing the

project, due to limited knowledge and experience, it is inevitable that shortcomings

and issues need improvement. The author is looking forward to receiving sincere

contributions from teachers and friends to improve the thesis.

vii

MỤC LỤC

Danh mục các từ viết tắt

Danh mục các bảng biểu

PHẦN MỞ ĐẦU.................................................................................................1

1.1 Sự cần thiết....................................................................................................1

1.2 Mục tiêu nghiên cứu......................................................................................3

1.3 Đối tượng nghiên cứu....................................................................................3

1.4 Phạm vi nghiên cứu.......................................................................................3

1.5 Câu hỏi nghiên cứu........................................................................................4

1.6 Những đóng góp mới của luận văn................................................................4

1.7 Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 4

1.8 Tổng quan tài liệu ....................................................................................... 4

1.9 Dự kiến cấu trúc luận văn..............................................................................7

CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN VỀ THUẾ VÀ QUẢN LÝ THU THUẾ HỘ KINH

DOANH CÁ THỂ TẠI VIỆT NAM ............................................................................ 7

1.1 Các khái niệm liên quan thuế........................................................................7

1.2 Khái quát về thuế đối với hộ kinh doanh cá thể tại Việt Nam...................12 ..

1.3 Quản lý thuế, gian lận thuế-trốn thuế và chống thất thu thuế......................18

1.4 Nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể.. 24

1.5 Kinh nghiệm quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể ở một số địa phương tại

Việt Nam ............................................................................................................... 27

1.6 Kết luận.......................................................................................................29

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ THUẾ VÀ CHỐNG THẤT THU

THUẾ HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TẠI CHI CỤC THUẾ THỊ XÃ TÂN CHÂU,

TỈNH AN GIANG.......................................................... ........................ ......................31

2.1 Giới thiệu kinh tế - xã hội thị xã Tân Châu, Chi cục Thuế thị xã Tân Châu

và đặc điểm các hộ kinh doanh cá thể tại địa bàn.................... ........... ..........................32

2.2 Thực trạng quản lý thuế và chống thất thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể

tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang................................... ........... ..........36

2.3 Đánh giá thực trạng quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn thị

xã Tân Châu, An Giang............................................................................ ........... .........51

viii

CHƯƠNG 3 BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THU THUẾ HỘ KINH

DOANH CÁ THỂ TẠI CHI CỤC THUẾ THỊ XÃ TÂN CHÂU, TỈNH AN

GIANG................................................................... ........... ...........................................59

3.1 Định hướng của Cục Thuế An Giang và mục tiêu quản lý thu thuế hộ kinh

doanh cá thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang trong thời gian

tới...................................................................................... ........... .................................59

3.2 Tăng cường nâng cao hiệu quả quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại

Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang....................... ........... ...........................60

3.3 Kiến nghị và Kết luận……………………………………………………..70

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT

Chữ viết tắt Giải thích

Giá trị gia tăng GTGT

Kinh doanh cá thể KDCT

Người nộp thuế NNT

Thu nhập cá nhân TNCN

Tiêu thụ đặc biệt TTĐB

DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu Tên bảng

Thống kê cấp mới giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hộ cá thể 2.1

Số lượng tờ khai thuế đã tiếp nhận và xử lý 2.2

Tình hình quản lý doanh thu, mức thuế hộ kinh doanh 2.3

Kết quả điều chỉnh thuế 2.4

Kết quả điều tra doanh thu một số hộ khoán năm 2014 2.5

Kết quả thu, nộp thuế hộ kinh doanh cá thể 2.6

Phân loại đối tượng hộ quản lý thu thuế 3.1

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

Số hiệu Tên sơ đồ, biểu đồ

A Sơ đồ

1.1 Quy trình quản lý thu thuế hộ KDCT theo phương pháp khoán

2.1 Tổ chức bộ máy Chi cục Thuế thị xã Tân Châu

B Biểu đồ

2.1 Cơ cấu ngành nghề hộ kinh doanh cá thể

2.2 Tình hình quản lý đối tượng nộp thuế

2.3 Tình hình dự toán và thực hiện dự toán hộ kinh doanh

PHẦN MỞ ĐẦU

1.1 Sự cần thiết của đề tài

1.1.1 Giới thiệu chung

Trong nền kinh tế của mỗi quốc gia, thuế luôn được coi là mối quan tâm

hàng đầu của mọi Nhà nước, bởi nó không chỉ là nguồn thu chủ yếu của ngân

sách Nhà nước mà còn được sử dụng làm công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế.

Thông qua công cụ thuế, Nhà nước không chỉ tăng thu cho ngân sách, qua đó

nhằm đảm bảo cơ sở vật chất cho sự tồn tại và hoạt động của Nhà nước, thúc

đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế nhanh, bền vững, tiến kịp các nước trong

khu vực và trên thế giới, mà còn thực hiện mục tiêu bình đẳng và bảo vệ an

ninh, trật tự, an toàn cho xã hội đồng thời bảo vệ tài nguyên, môi trường của

đất nước.

Hiện nay, Chi cục Thuế thị xã Tân Châu quản lý thu thuế trên một địa

bàn rộng (bao gồm 5 phường và 9 xã) trong năm 2018 quản lý khoảng 4.744

hộ KDCT. Trong số này có khoảng 2.820 hộ đang lập bộ quản lý thu; khoảng

1.924 hộ ngừng, nghỉ, không kinh doanh đang kiến nghị thu hồi giấy phép. Từ

thực tế công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực thuế cho thấy, hộ KDCT có đặc

điểm chung là việc tuân thủ pháp luật về thuế chưa cao, chưa tự giác đến cơ

quan Thuế để kê khai, nộp thuế. Đa phần các hộ này có quy mô hoạt động

nhỏ, kinh doanh theo kinh nghiệm, không thực hiện chế độ sổ sách kế toán,

không thực hiện khai và nộp thuế theo thu nhập mà chủ yếu nộp thuế theo

phương pháp khoán nộp theo tỷ lệ ấn định trên doanh thu.Vì vậy, tỷ trọng

đóng góp cho ngân sách từ khu vực hộ KDCT hiện chỉ chiếm khoảng 8,7%

tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã (Báo cáo công tác Thuế, 2018).

Để cân bằng giữa nuôi dưỡng nguồn thu và tạo động lực thúc đẩy phát

triển sản xuất kinh doanh thì việc xác định đối tượng hộ KDCT phải chịu thuế

luôn được Chi cục Thuế Tân Châu tính toán thận trọng. Nhằm tránh thất thu

thuế đối với vực hộ KDCT, tăng tỷ trọng đóng góp từ nguồn thu này đối với

ngân sách nhà nước, Chi cục Thuế thị xã Tân Châu đã triển khai đồng bộ, có

hiệu quả các giải pháp đề ra tại hội nghị tổng kết công tác thuế hàng năm.

Theo đó, Chi cục tiếp tục nâng cao trách nhiệm, đạo đức công vụ của cán bộ

công chức ngành Thuế, đặc biệt là trách nhiệm, tính nêu gương của người

đứng đầu Đội thuế trong việc quản lý hộ KDCT.

Đồng thời, Chi cục Thuế tham mưu cho UBND thị xã có ý kiến chỉ đạo

Phòng Tài chính-Kế hoạch tăng cường phối hợp với cơ quan Thuế thu hồi các

giấy phép kinh doanh đã cấp nhưng người nộp thuế không kinh doanh, địa chỉ

không rõ ràng hoặc đã ngừng, nghỉ từ lâu. Chi cục cũng đẩy mạnh công tác

tuyên truyền để người nộp thuế biết nghĩa vụ phải kê khai, nộp thuế khi ra

kinh doanh. Chỉ đạo các Đội Thuế liên phường, xã bám sát địa bàn, kịp thời

đưa hộ KDCT mới phát sinh vào sổ bộ quản lý thuế kịp thời, sát đúng với

doanh thu thực tế phát sinh; đối với các hộ KDCT có sử dụng 10 lao động

thường xuyên trở lên thì vận động tuyên truyền để họ thành lập doanh

nghiệp…

Trong chiến lược phát triển kinh tế thị trường của đất nước, Đảng và

Nhà nước ta luôn coi trọng thành phần kinh tế tư nhân, luôn tạo môi trường

bình đẳng, thuận lợi để các thành phần kinh tế cùng phát triển và thực tế

những năm qua với một cơ chế đơn giản, năng động lực lượng hộ kinh doanh

cá thể (KDCT) của cả nước đã không ngừng lớn mạnh, góp phần tăng thu cho

ngân sách Nhà nước.

1.1.2 Lý do chọn đề tài

Thời gian qua công tác quản lý thu thuế nói chung và công tác quản lý

thu thuế đối với hộ KDCT nói riêng trên cả nước đã đạt được những thành quả

đáng ghi nhận góp phần không nhỏ vào nguồn thu ngân sách Nhà nước cũng

như nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về thuế của các hộ kinh doanh, hạn

chế thất thu, tăng thu cho ngân sách. Tuy nhiên, tiềm năng ở các hộ KDCT

vẫn còn và có thể khai thác thu để đạt ở mức cao hơn. Tình trạng thất thu thuế

trong thời gian qua tuy có giảm nhưng vẫn còn tình trạng quản lý không hết

hộ kinh doanh, doanh thu tính thuế không sát thực tế, dây dưa nợ đọng thuế

còn nhiều (Ngô Huy Cương, 2011).

Tình hình quản lý thu thuế đối với hộ KDCT tại Chi cục Thuế thị xã

Tân Châu cũng nằm trong thực trạng chung đó. Qua việc giám sát thực hiện

của Cục Thuế tỉnh An Giang cũng như các cuộc kiểm tra nội bộ của Chi cục

Thuế thị xã Tân Châu, cho thấy công tác quản lý và khai thác nguồn thu hộ

KDCT còn một số bất cập trong đó nổi cộm là tình trạng quản lý và lập sổ bộ

các hộ KDCT còn bỏ sót một lượng lớn hộ. Từ đó đòi hỏi Chị cục Thuế thị xã

Tân Châu cần sớm tìm ra các giải pháp để nhanh chóng khắc phục.

Nhận thức được tầm quan trọng do thực tiễn đặt ra tôi mong muốn tìm

ra giải pháp hiệu quả để đảm bảo nguồn thu thuế từ các hộ KDCT trên địa bàn

thị xã đề tài “Giải pháp chống thất thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại Chi

cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang” được chọn để nghiên cứu làm đề

tài luận văn thạc sĩ của mình, nhằm góp phần giải quyết phần nào những vấn

đề mà thực tiễn đặt ra đối với việc chống thất thu thuế tại Chi cục Thuế thị xã

Tân Châu, tỉnh An Giang.

1.2 Mục tiêu nghiên cứu

1.2.1 Mục tiêu chung

Phân tích thực trạng thất thu thuế, đề xuất những giải pháp trong công

tác quản lý thu thuế và chống thất thu thuế đối với các hộ kinh doanh cá thể

của thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang, tạo sự công bằng trong thực hiện chính

sách thuế.

1.2.2 Mục tiêu cụ thể

- Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý thu Ngân

sách Nhà nước tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu.

- Đánh giá thực trạng trong công tác quản lý thuế và chống thất thu thuế

đối với các hộ KDCT của thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang.

- Đề xuất hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế

và chống thất thu thuế đối với các hộ KDCT của thị xã Tân Châu, tỉnh An

Giang trong thời gian tới.

1.3 Đối tượng nghiên cứu

Quản lý thuế và chống thất thu thuế hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn

thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang.

1.4 Phạm vi nghiên cứu

- Về thời gian nghiên cứu: Hoạt động quản lý thu thuế đối với các hộ

KDCT trên địa bàn thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang trong 4 năm, từ năm 2015

đến năm 2018.

- Về không gian nghiên cứu: Các dữ liệu của các hộ kinh doanh cá thể

trong phạm vi quản lý thuộc Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang.

- Nội dung: Liên quan đến hành vi trốn thuế, gian lận thuế như: tình

hình kê khai thuế, chay lì nợ thuế, các lĩnh vực có khả năng thất thu thuế của

các hộ kinh doanh cá thể và giải pháp phòng chống.

1.5 Câu hỏi nghiên cứu

- Cơ sở lý luận nào được vận dụng trong đề tài đối với hộ kinh doanh cá

thể?

- Thực trạng thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục Thuế thị

xã Tân Châu, tỉnh An Giang như thế nào?

- Những giải pháp cần để hoàn thiện thu thuế đối với hộ kinh doanh cá

thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang trong thời gian tới?

1.6 Những đóng góp của luận văn

1.6.1 Đóng góp phương diện khoa học

Đề tài luận văn làm rõ, hệ thống cơ sở lý luận về thuế và quản lý thu

thuế đối với các hộ kinh doanh cá thể.

1.6.2 Đóng góp về phương diện thực tiễn

Qua nghiên cứu đánh giá thực trạng quản lý thuế và chống thất thu thuế

đối với các hộ KDCT của thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang.

Đề xuất các biện pháp để tăng cường quản lý thuế và chống thất thu

thuế đối với hộ KDCT thuộc trách nhiệm quản lý của Chi cục Thuế thị xã Tân

Châu nhằm đảm bảo thu đúng, thu đủ, tạo công bằng trong kinh doanh nhưng

không cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh của hộ kinh doanh cá thể.

1.7 Phương pháp nghiên cứu

Việc nghiên cứu đề tài dựa trên cơ sở lý luận, các quan điểm, đường lối,

chính sách của Đảng và Nhà nước ta; kế thừa có chọn lọc kết quả nghiên cứu

của các công trình khoa học đã công bố.

Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu định tính cụ thể những

kỹ thuật sau được sử dụng: Thu thập dữ liệu, thống kê, phân tích, tổng hợp, so

sánh, suy diễn để tổng hợp cơ sở lý thuyết, nghiên cứu thực trạng và đề xuất

những giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả giải pháp chống thất thu thuế

tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang.

Nguồn dữ liệu: Nguồn dữ liệu thứ cấp, nguồn dữ liệu này được thu thập

từ các báo cáo định kỳ (năm) của hoạt động quản lý thu thuế đối với các hộ

KDCT trên địa bàn thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang, số liệu từ năm 2015 đến

năm 2018. Các giải pháp đến năm 2020.

1.8 Tổng quan tài liệu

Từ trước cho đến nay, vẫn chưa có đề tài nào nghiên cứu chuyên biệt về

vấn đề quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân

Châu, tỉnh An Giang, bởi lẽ đó “Giải pháp chống thất thu thuế hộ kinh

doanh cá thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang” là đề tài

mang tính thực tiễn cao, phù hợp với yêu cầu của công cuộc cải cách hành

chính và định hướng phát triển ngành Thuế, hướng chủ trương nộp thuế điện

tử hiện nay. Trong thời gian qua có một số nghiên cứu về vấn đề này ở các địa

phương sau:

Tác giả Trương Minh Tâm (2011). Nghiên cứu: “Giải pháp nâng cao

hiệu quả thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục Thuế Quận Ninh

Kiều, TP Cần Thơ”, nghiên cứu này nhằm giúp cho công tác thu thuế tại Hộ

kinh doanh đạt được mục tiêu đảm bảo thu đúng, thu đủ cho NSNN, đáp ứng

được công bằng trong nghĩa vụ nộp thuế giữa các đối tượng nộp thuế, bài viết

này tập trung đánh giá tình hình đăng ký kê khai nộp thuế, thanh tra thuế, hạn

chế nợ đọng thuế nhằm ngăn chặn các hành vi gian lận thuế, chống thất thu

thuế đối với hộ sản xuất kinh doanh, nâng cao tính tuân thủ pháp luật của đối

tượng nộp thuế tại Chi cục Thuế Ninh Kiều, TP Cần Thơ.

Bài viết chống thất thu thuế đối với hộ kinh doanh – trường hợp của Chi

cục Thuế Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa của tác giả Võ Văn Cần năm 2014.

Nghiên cứu này nhằm giúp cho công tác thu thuế tại Hộ kinh doanh đạt được

mục tiêu đảm bảo thu đúng, thu đủ cho NSNN, đáp ứng được công bằng trong

nghĩa vụ nộp thuế giữa các đối tượng nộp thuế, bài viết này tập trung đánh giá

tình hình đăng ký kê khai nộp thuế, thanh tra thuế, hạn chế nợ đọng thuế nhằm

ngăn chặn các hành vi gian lận thuế, chống thất thu thuế đối với hộ sản xuất

kinh doanh, nâng cao tính tuân thủ pháp luật của đối tượng nộp thuế tại Chi

cục Thuế Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa.

Luận văn: “Đánh giá hiệu quả công tác quản lý thuế GTGT tại Chi cục

Thuế huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang 2009 của tác giả Nguyễn Phạm Mỹ

Duyên. Nghiên cứu này nhằm giúp cho công tác thu thuế tại Hộ kinh doanh

đạt được mục tiêu đảm bảo thu đúng, thu đủ cho NSNN, đáp ứng được công

bằng trong nghĩa vụ nộp thuế giữa các đối tượng nộp thuế, bài viết này tập

trung đánh giá tình hình đăng ký kê khai nộp thuế, thanh tra thuế, hạn chế nợ

đọng thuế nhằm ngăn chặn các hành vi gian lận thuế, chống thất thu thuế đối

với hộ sản xuất kinh doanh, nâng cao tính tuân thủ pháp luật của đối tượng

nộp thuế tại Chi cục Thuế huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang.

Nhìn chung, các đề tài trên đã khái quát và hệ thống hóa những vấn đề

lý luận về quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể qua đó các tác giả đã

phân tích, đánh giá thực trạng và đưa ra những giải pháp thực tiễn về công tác

quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn nghiên cứu. Tuy nhiên,

các tác giả chưa đưa ra được những phân tích sâu rộng về thu thuế đối với hộ

gia đình đặc điểm theo từng vùng miền trên lãnh thổ Việt Nam. Do đó, đề tài

này nhằm hoàn thiện công tác thu thuế đối với hộ kinh doanh tại Chi cục Thuế

thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang có ý nghĩa thực tiễn cao.

1.9 Dự kiến cấu trúc của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận văn được kết

cấu thành 3 chương:

Chương 1. Lý luận về thuế và quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại

Việt Nam.

Chương 2. Thực trạng về quản lý thuế và chống thất thu thuế hộ kinh

doanh cá thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang.

Chương 3. Các giải pháp quản lý thuế và chống thất thu thuế hộ kinh

doanh cá thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang.

*Dự kiến kết quả đạt được

Trình bày được cơ sở lý luận, đưa ra được ưu nhược điểm những nghiên

cứu trước đó về công tác quản lý thuế hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục Thuế

thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang, phân tích được thực trạng cũng như đưa ra

được những giải pháp mang tính thực tiễn cao nhằm hoàn thiện công tác quản

lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An

Giang.

CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN VỀ THUẾ VÀ QUẢN LÝ THU THUẾ HỘ

KINH DOANH CÁ THỂ TẠI VIỆT NAM

1.1 Các khái niệm liên quan thuế

1.1.1 Khái niệm về thuế

Như chúng ta đã biết, mỗi nhà nước muốn tồn tại thì phải có một nguồn

vật chất nhất định để duy trì sự tồn tại và thực hiện chức năng của nhà nước.

Nguồn vật chất đó hình thành từ nhiều hoạt động khác nhau nhưng hoạt động

chủ yếu vẫn là hoạt động thu thuế. Việc thu thuế tạo ra một nguồn thu tài

chính lớn cho nhà nước, qua đó nhà nước có thể tồn tại và thực hiện chức

năng của mình. Do vậy thuế là một hiện tượng tất yếu, xuất hiện và tồn tại

cùng các hiện tượng kinh tế xã hội khác, nó có thể khái quát qua định nghĩa

như sau: “Thuế là khoản thu nộp mang tính bắt buộc mà các tổ chức cá nhân

phải nộp cho nhà nước khi có đủ những điều kiện nhất định” (Lê Xuân Trường

và Nguyễn Đình Chiến, 2013).

Như vậy có thể thấy thuế là một khoản giá trị mà người có nghĩa vụ

thực hiện phải nộp cho nhà nước theo quy định pháp luật thuế.Thuế là nghĩa

vụ của người nộp thuế.Trong lịch sử, khoản giá trị đó có thể tồn tại dưới dạng

vật có giá trị nhưng hiện tại thì thuế tồn tại dưới dạng tiền tệ.

Vậy ta có thể hiểu: “Thuế là khoản đóng góp bắt buộc từ các thể nhân

và pháp nhân cho Nhà nước theo mức độ và thời hạn được pháp luật qui định

nhằm sử dụng cho mục đích công cộng.”

1.1.2 Khái niệm, đặc điểm và vai trò của hộ kinh doanh cá thể trong

nền kinh tế

1.1.2.1 Khái niệm và đặc điểm hộ kinh doanh cá thể

Theo Điều 66 Nghị định 78/2015/NĐ-CP ngày 14/9/2015 về đăng ký

doanh nghiệp, hộ KDCT được định nghĩa như sau: “Hộ kinh doanh do một cá

nhân hoặc một nhóm người gồm các cá nhân là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi,

có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, hoặc một hộ gia đình làm chủ, chỉ

được đăng ký kinh doanh tại một địa điểm, sử dụng dưới mười lao động và

chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh

doanh.”.

Hộ KDCT có chủ hộ kinh doanh có thể là cá nhân hoặc hộ gia đình,

không có tư cách pháp nhân, không có con dấu riêng và phải chịu trách nhiệm

vô hạn trong hoạt động kinh doanh.

Hoạt động sản xuất kinh doanh dựa vào vốn và sức lao động của bản

thân và hộ gia đình mình là chính. Quy mô nhỏ lẻ, tản mạn, rời rạc, điều kiện

áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến hạn chế. Cùng với sự phát triển của nền

kinh tế, các hộ KDCT phát triển khá nhanh trong cả nước, hoạt động trong

mọi ngành nghề như sản xuất, giao thông vận tải, thương nghiệp, ăn uống,

dịch vụ... Đặc điểm của hộ KDCT là dựa trên sở hữu tư nhân về tư liệu sản

xuất, người chủ kinh doanh tự quyết định từ quá trình sản xuất kinh doanh đến

phân phối tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ. Hoạt động mang tính tự chủ cao, tự tìm

kiếm nguồn lực, vốn, sức lao động, rất nhạy bén trong kinh doanh, dễ dàng

chuyển đổi ngành nghề kinh doanh cho phù hợp với yêu cầu của thị trường và

nền kinh tế. Có một tiềm năng to lớn về trí tuệ, sáng kiến, được phân bổ rộng

rãi ở mọi nơi, mọi lúc. Có kinh nghiệm quản lý, tổ chức sản xuất và những bí

quyết sản xuất truyền thống được tích luỹ từ nhiều thế hệ, qua đó cho phép

phát huy những ngành nghề truyền thống để tạo ra những sản phẩm phục vụ

cho nhu cầu xã hội và xuất khẩu.

1.1.2.2 Đặc điểm của hộ kinh doanh cá thể

- Hộ kinh doanh cá thể không có tư cách pháp nhân:

Các phân tích trên cho thấy, hộ kinh doanh do một cá nhân thành lập có

bản chất là cá nhân kinh doanh, do đó không thể là pháp nhân. Nó khác với

công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên. Bởi công ty trách nhiệm hữu hạn

một thành viên là một thực thể tách biệt với chủ sở hữu của nó. Trong khi đó hộ

kinh doanh không phải là một thực thể tách biệt so với cá nhân thành lập nên

nó. Mọi tài sản trong của hộ kinh doanh đều là tài sản của cá nhân thành tạo lập

nó. Cá nhân tạo lập hộ kinh doanh hưởng toàn bộ lợi nhuận (sau khi thực hiện các

nghĩa vụ tài chính và thanh toán theo quy định của pháp luật) và gánh chịu mọi

nghĩa vụ. Cá nhân tạo lập hộ kinh doanh có thể là nguyên đơn hoặc bị đơn trong

các vụ án liên quan tới hoạt động của hộ kinh doanh (Ngô Huy Cương, 2011).

Trong trường hợp kinh doanh được lập bởi hộ gia đình, thì hộ kinh doanh

có bản chất là hộ gia đình kinh doanh. Do đó hộ kinh doanh cũng không phải là

pháp nhân. Tuy nhiên pháp luật Việt Nam hiện nay dồn tất cả quyền lợi và

gánh nặng quản trị hộ gia đình vào chủ hộ. (Ngô Huy Cương, 2011).

- Hộ kinh doanh là hình thức kinh doanh quy mô rất nhỏ

Đặc điểm này không xuất phát từ bản chất bên trong của hình thức kinh doanh

này mà xuất phát từ những quy định của pháp luật Việt Nam căn cứ trên số lượng

lao động được sử dụng trong hộ kinh doanh. Điều này gây tốn kém không cần thiết

cho người kinh doanh và có thể trái với ý chí và khả năng kinh doanh của họ. Việc

buộc hộ kinh doanh sử dụng thường xuyên hơn 10 lao động phải đăng ký kinh

doanh dưới hình thức doanh nghiệp có lẽ chưa tính đến đặc trưng của từng ngành

nghề kinh doanh. Với một cửa hàng bia hơi con số phục vụ có thể lên tới cả chục

người với các công việc như nấu ăn, chạy chợ, phục vụ bàn, vệ sinh, trông xe…(Ngô

Huy Cương, 2011).

Hộ kinh doanh theo Nghị định 78/2015/NĐ-CP chỉ được tiến hành kinh

doanh tại một địa điểm. Cụm từ “một địa điểm” ở đây cũng cần được giải

thích. Nếu một địa điểm không phải là một địa phương như xã (phường), quận

(huyện) hoặc tỉnh (thành phố) thì có nghĩa mỗi hộ kinh doanh chỉ có thể là một

cửa hàng hoặc một cơ sở sản xuất kinh doanh đặt trên một địa phương nhất định. Ý

thứ hai có lẽ phù hợp hơn quy định tại Điều 38, khoản 1 của Nghị định 78/2015/NĐ-

CP. Các quy định trên thực chất không cho phép hộ kinh doanh cá thể mở rộng quy

mô sản xuất, kinh doanh hay nói một cách khác là hạn chế kinh doanh dưới hình thức

hộ kinh doanh. Như vậy quyền tự do kinh doanh phần nào có sự hạn chế (Ngô Huy

Cương, 2011).

- Chủ hộ kinh doanh chịu trách nhiệm vô hạn đối với các khoản nợ của

hộ

kinh doanh.

Hộ kinh doanh không phải là một thực thể độc lập, tách biệt với chủ

nhân của nó. Nên về nguyên tắc chủ nhân của hộ kinh doanh phải chịu trách

nhiệm vô hạn đối với khoản nợ của hộ kinh doanh. Có nghĩa là chủ nhân của hộ

kinh doanh phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình kể cả tài sản

không đưa vào kinh doanh. Tuy nhiên theo quy định của pháp luật Việt Nam

hiện nay về trách nhiệm của chủ hộ kinh doanh đối với các khoản nợ phát sinh

trong quá trình kinh doanh của hộ kinh doanh thì còn rất nhiều vấn đề còn phải

bàn.

Trước hết phải nhắc lại định nghĩa về hộ kinh doanh trong Nghị định

78/2015/NĐ-CP để xác định chế độ trách nhiệm của chủ hộ kinh doanh. Định

nghĩa này có nội dung như sau:“Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc một

nhóm người gồm các cá nhân là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có năng lực

hành vi dân sự đầy đủ, hoặc một hộ gia đình làm chủ, chỉ được đăng ký kinh

doanh tại một địa điểm, sử dụng dưới mười lao động và chịu trách nhiệm

bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh.” (Điều 36,

khoản 1). Các quy định này quả thật rất khó xác định chế độ trách nhiệm của

chủ hộ kinh doanh bởi cách viết như sau:

+ Hộ kinh doanh là một cá nhân hoặc một nhóm người hoặc một hộ gia

đình làm chủ.

+ Hộ kinh doanh chỉ được kinh doanh tại một địa điểm.

+ Hộ kinh doanh không sử dụng quá mười lao động.

+ Hộ gia đình không có con dấu.

+ Hộ kinh doanh chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối

với hoạt động kinh doanh.

Về nguyên lý pháp lý kinh doanh, thương nhân dù là thể nhân hay pháp

nhân đều chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với các khoản

nợ. Chẳng hạn một công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp

danh đều phải bỏ toàn bộ tài sản của mình ra trả nợ. Khi nói tới chế độ trách

nhiệm vô hạn, có nghĩa là nói tới việc các thành viên của công ty phải trịu

trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân của mình và liên đới đối với các khoản

nợ của công ty mà mình làm thành viên. Vì vậy định nghĩa về hộ kinh doanh của

Nghị định số 78/2015/NĐ-CP làm phát sinh nhiều vấn đề phải bàn về chế độ trách

nhiệm. Cần lưu ý rằng việc bàn luận này phải gắn chặt với việc phân tích bản

chất của hộ kinh doanh. Nếu hộ kinh doanh do một cá nhân làm chủ, thì người

ta có thể quy kết ngày rằng cá nhân làm chủ đó phải chịu trách nhiệm vô hạn

đối với các khoản nợ của hộ kinh doanh ngoài việc đưa tài sản kinh doanh ra trả

nợ, bởi trong trường hợp này hộ kinh doanh có bản chất là cá nhân kinh doanh

hay thương nhân thể nhân (Ngô Huy Cương, 2011).

Nếu hộ kinh doanh do một gia đình làm chủ, thì ngoài việc đưa tài sản kinh

doanh ra để trả nợ, việc xác định trách nhiệm của các thành viên hộ gia đình cần

tới quy định của Bộ luật Dân sự 2017. Theo Bộ luật này, hộ gia đình chịu trách

nhiệm bằng toàn bộ tài sản chung. Nếu tài sản chung không đủ để thực hiện

nghĩa vụ thì các thành viên phải trịu trách nhiệm liên đới bằng tài sản riêng của

mình (Điều 110, khoản 2). Như vậy hộ kinh doanh trong trường hợp này rất

gần với công ty hợp danh. Nếu hộ kinh doanh do một nhóm người làm chủ thì

vấn đề sẽ trở lên phức tạp hơn rất nhiều. Bởi chế độ trách nhiệm của thành viên

trong nhóm không được pháp luật quy định cụ thể mà phụ thuộc vào sự giải thích.

Nếu xem hộ kinh doanh do một nhóm người làm chủ là một công ty hợp danh

không có tư cách pháp nhân như trên đã nói thì các thành viên trong nhóm phải

chịu trách nhiệm liên đới và vô hạn định đối với các khoản nợ của hộ kinh

doanh. Tuy nhiên, Nghị định 78/2015/NĐ-CP có ý không chính xác do ý diễn đạt

là hộ kinh doanh chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt

động kinh doanh. Quy định này cần phải giải thích là hộ kinh doanh có chế độ

trách nhiệm vô hạn, và chế độ này ứng với các thành viên của nhóm (Ngô Huy

Cương, 2011).

1.1.2.3 Vai trò của hộ kinh doanh cá thể trong nền kinh tế

Với nền kinh tế thị trường phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa

ở nước ta hiện nay, mọi thành phần kinh tế đều được Đảng và Nhà nước

khuyến khích phát triển. Trong những năm qua, hoạt động sản xuất kinh

doanh của các hộ kinh doanh cá thể tại Việt Nam có rất nhiều thuận lợi từ thủ

tục thành lập đơn vị kinh doanh đến cải cách quản lý thuế đối tượng này theo

hình thức khoán, không cần tập hợp hóa đơn, ghi chép sổ sách... đã tạo điều

kiện cho hộ kinh doanh cá thể phát triển mạnh mẽ. Hơn nữa, do quy mô các

hộ kinh doanh cá thể không lớn (số lượng lao động không quá 10 người lại

hầu hết là người trong gia đình) nên việc quản lý các đơn vị này cũng không

quá khó khăn, chưa kể đến việc các hộ kinh doanh đăng ký thuế theo hình

thức thuế khoán thì không cần tập hợp hóa đơn cũng không cần thực hiện các

ghi chép sổ sách, báo cáo tài chính hay báo cáo thuế theo quy định như các

loại hình doanh nghiệp (DN) khác. Mặt khác, những điều kiện khách quan từ

môi trường và truyền thống của nền văn hóa Việt Nam cũng tạo điều kiện

thuận lợi cho kinh tế hộ gia đình phát triển nhờ tận dụng các bí quyết sản xuất

truyền thống và kinh nghiệm tích lũy qua nhiều thế hệ. Điều này cho phép

phát huy những ngành nghề truyền thống để tạo ra những sản phẩm độc đáo

phục vụ cho nhu cầu của xã hội.

Thông qua các hộ KDCT có thể huy động được nguồn vốn lớn còn đang

tiềm năng trong nhân dân cho nền kinh tế. Đặc biệt trong điều kiện cạnh tranh

của nền kinh tế thị trường, tình trạng thất nghiệp đang ngày càng gia tăng thì

chính việc thu hút một số lượng lao động đáng kể của hộ KDCT đã góp phần

giải quyết vấn đề thất nghiệp cho xã hội đồng thời tăng thu nhập, góp phần cải

thiện đời sống cho người lao động. Tuy mức đóng góp của từng hộ KDCT

không lớn nhưng theo số liệu của Tổng cục Thống kê, hiện nay, cả nước có

tổng cộng 4.658 triệu hộ kinh doanh cá thể với số lượng lao động gần 8 triệu

người, chiếm 41,15% lực lượng lao động toàn xã hội, cũng đã đóng một phần

đáng kể vào nguồn thu ngân sách Nhà nước (Theo tạp chí Thuế Nhà nước,

2017).

Mặc dù có vai trò hết sức quan trọng song thành phần kinh tế hộ cá thể cũng

có một số mặt hạn chế đó là: Khả năng áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản

xuất rất hạn chế. Sự năng động mang tính chất tự phát, luôn tìm những chỗ sơ hở để

kinh doanh trái phép và trốn lậu thuế, gây khó khăn cho việc quản lý. Chính vì vậy

cần phải tăng cường sự quản lý của Nhà nước thông qua công cụ pháp luật, nhằm tạo

ra hành lang pháp lý và môi trường hoạt động lành mạnh, giúp thành phần kinh tế này

hoạt động có hiệu quả.

1.2 Khái quát về thuế đối với hộ kinh doanh cá thể tại Việt Nam

1.2.1 Khái niệm chung về thuế, sắc thuế, bộ thuế

Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước và là công cụ quan

trọng góp phần điều chỉnh, thực hiện các chính sách kinh tế và quản lý nhà nước.

Chính sách thuế có vai trò hết sức quan trọng, đòi hỏi ngành thuế phải tập

trung nghiên cứu và đề ra các biện pháp công tác cụ thể, phải tạo cho được sự

chuyển biến mới, có hiệu quả thiết thực trên các mặt công tác của mình.

1.2.1.1 Sắc thuế

Sắc thuế là loại thuế, khoản tiền, hiện vật bắt buộc phải nộp cho Nhà

nước khi tiến hành sản xuất, kinh doanh hay một khoản thu của Nhà nước

mang tính nghĩa vụ bắt buộc đối với mọi công dân, mọi tổ chức.

1.2.1.2 Bộ thuế

Là hệ thống sổ bộ được kết xuất và in từ cơ sở dữ liệu tập trung. Bộ

Thuế dùng để ghi nhận thông tin về cá nhân kinh doanh, doanh thu và mức

thuế khoán phải nộp theo yêu cầu quản lý. Bộ Thuế bao gồm Sổ Bộ Thuế ổn

định và Sổ Bộ Thuế phát sinh.

1.2.2 Vai trò của thuế trong nền kinh tế

1.2.2.1 Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách

Với chức năng phân phối lại thu nhập quốc dân, thuế bằng nhiều cách hình

thành nên nguồn tài chính tập trung lớn nhất phục vụ cho chi tiêu công cộng, đó là

Ngân sách Nhà nước. Ngân sách Nhà nước được tập hợp từ nhiều nguồn thu khác

nhau, nhằm đảm bảo yêu cầu chi tiêu chung cho nhu cầu công cộng.Trong tất cả các

nguồn, thông thường số thu về thuế chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng số thu Ngân

sách Nhà nước . Đây là nguồn thu ổn định nhất được kế hoạch hóa tốt trên cơ sở dự

báo kế hoạch và tiềm năng phát triển kinh tế của đất nước trong một năm. Hầu như

mọi khoản chi tiêu của Ngân sách Nhà nước đều dựa vào sự đóng thuế của người dân.

Vì vậy, xã hội có trách nhiệm phải tôn trọng người nộp thuế, những người thông qua

hành vi của mình đóng góp tài chính cho Nhà nước một cách trực tiếp và gián tiếp.

1.2.2.2 Thuế là công cụ điều hòa thu nhập, thực hiện công bằng xã hội

Kinh tế thị trường làm ra tăng sự phân hoá giàu nghèo, sự phân hoá này có

những khi bất hợp lý và làm giảm tính hiệu quả kinh tế-xã hội. Do vậy, cần phải có

những biện pháp phân phối lại của cải xã hội nhằm hạn chế sự phân hoá này, làm

lành mạnh xã hội.

Nhà nước dùng thuế để điều tiết phần chênh lệch giữa người giàu và người

nghèo, thông qua việc trợ cấp hoặc cung cấp hàng hoá công cộng. Thông qua thuế thu

nhập, Nhà nước thực hiện vai trò điều chỉnh vĩ mô trong lĩnh vực tiền lương và thu

nhập, hạn chế sự phân hoá giàu nghèo và tiến tới công bằng xã hội. Một khía cạnh

khác của chính sách thuế nhằm điều chỉnh thu nhập là các khoản thuế đánh vào tiêu

dùng: Thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế Giá trị gia tăng.

Với những hàng hóa dịch vụ thiết yếu việc giảm thuế sẽ có lợi cho người

nghèo hơn và sự chênh lệch về thu nhập cũng được giảm bớt. Trái lại những mặt

hàng xa xỉ, cao cấp việc tăng thuế sẽ góp phần phân phối lại một bộ phận thu nhập

của người giàu trong xã hội. Tuy nhiên, khi sử dụng công cụ thuế để điều chỉnh thu

nhập, mức thu nên xây dựng hợp lý tránh tình trạng điều tiết quá lớn làm giảm khát

vọng làm giàu của nhà kinh doanh và giảm khả năng tăng trưởng kinh tế của đất

nước.

1.2.2.3 Thuế là công cụ để thực hiện kiểm tra, kiểm soát các hoạt động sản

xuất, kinh doanh

Vai trò này được xuất hiện trong quá trình tổ chức thực hiện các luật thuế

trong thực tế. Để đảm bảo thu được thuế và thực hiện đúng các quy định của các luật

thuế đã ban hành, cơ quan thuế và các cơ quan liên quan phải bằng mọi biện pháp

nắm vững số lượng, quy mô các cơ sở sản xuất kinh doanh cũng như định mức chỉ

tiêu đặc thù và các phương thức hạch toán riêng có. Từ việc thu thuế mà cơ quan thuế

sẽ phát hiện ra những khó khăn mà cơ sở sản xuất kinh doanh gặp phải để giúp đỡ họ

tìm biện pháp tháo gỡ. Đồng thời, qua việc thu thuế, cơ quan thuế, cơ quan thuế cập

nhật được nhiều kiến thức quản lý kinh tế để phục vụ tốt hơn cho việc kiểm tra, kiểm

soát toàn diện các mặt hoạt động của các cơ sở kinh tế, đảm bảo thực hiện tốt quản lý

Nhà nước về mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội.

1.2.2.4 Thuế góp phần thúc đẩy sản xuất, kinh doanh phát triển

Thuế trong cơ chế thị trường không chỉ đóng vai trò là nguồn thu chủ yếu của

Ngân sách Nhà nước, mà còn là một công cụ làm đóng bẩy để thúc đẩy sản xuất, kinh

doanh phát triển. Theo quan điểm công bằng, bất cứ một tổ chức, cá nhân khi đã thực

hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế của mình với đất nước, họ được quyền thụ hưởng và

cung ứng những lợi ích công cộng nhất định và được tạo thuận lợi nhất cho hoạt động

sản xuất kinh doanh của mình. Bên cạnh đó, phụ thuộc vào chủ trương kinh tế đất

nước mà Nhà nước có thể dùng thuế để tác động, tạo thuận lợi hơn cho hoạt động

kinh doanh ở một số ngành, vùng để khuyến khích sản xuất, kinh doanh phát triển

nhằm tạo ra một cơ cấu hợp lý hơn.

1.2.3 Các sắc thuế chủ yếu áp dụng đối với hộ kinh doanh cá thể

Theo quy định của Luật Quản lý thuế, Luật sửa đổi bổ sung một số điều

của Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành.

1.2.3.1 Lệ phí Môn bài (Thuế Môn bài)

Lệ phí môn bài là một loại phí, được tính và thu vào đầu năm đối với

các thể nhân, pháp nhân có hoạt động sản xuất kinh doanh

Về thời gian tính và nộp lệ phí môn bài: Hộ ra kinh doanh vào thời

gian 6 tháng đầu năm thì nộp mức môn bài cả năm, hộ ra kinh doanh vào 6

tháng cuối năm thì nộp 50% mức môn bài cả năm. Hộ đang kinh doanh thì nộp

môn bài ngay tháng đầu của năm dương lịch, hộ mới ra kinh doanh thì nộp

môn bài ngay trong tháng bắt đầu kinh doanh.

Mức lệ phí môn bài cụ thể như sau: doanh thu hàng năm từ 100 triệu

đồng trở xống được miễn phí môn bài, từ 100 - 300 triệu đồng/năm lệ phí môn

bài là 300 nghìn đồng, từ 300 - 500 triệu đồng/năm lệ phí môn bài là 500

nghìn đồng, từ trên 500 triệu đồng/năm lệ phí môn bài là 1 triệu đồng (theo

Phụ lục 01).

1.2.3.2 Thuế Giá trị gia tăng, Thuế Thu nhập cá nhân.

Theo quy định của Luật Quản lý thuế, cá nhân kinh doanh thực hiện

đăng ký thuế tại Chi cục Thuế nơi đặt trụ sở của hộ kinh doanh, trong thời hạn

10 ngày làm việc kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh,

hoặc thực hiện đăng ký thuế cùng với thời hạn nộp hồ sơ khai thuế lần đầu đối

với cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán là cá nhân kinh

doanh có phát sinh doanh thu từ kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc tất cả các

lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh. Đối với cá nhân nộp thuế khoán

thì mức doanh thu 100 triệu đồng/năm trở xuống không phải nộp thuế giá trị

gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Đối với cá nhân kinh

doanh có mức doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên, thì các loại thuế, phí

phải nộp như sau: Lệ phí môn bài, thuế GTGT, thuế TNCN, thuế tiêu thụ đặc

biệt (TTĐB), thuế tài nguyên (nếu có), thuế bảo vệ môi trường (nếu có), phí

bảo vệ môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản (nếu có).(Luật

Quản lý thuế).

Trường hợp cá nhân nộp thuế khoán kinh doanh không trọn năm (không

đủ 12 tháng trong năm dương lịch) bao gồm: cá nhân mới ra kinh doanh; cá

nhân kinh doanh thường xuyên theo thời vụ; cá nhân ngừng/nghỉ kinh doanh

thì mức doanh thu 100 triệu đồng/năm trở xuống để xác định cá nhân không

phải nộp thuế giá trị gia tăng, không phải nộp thuế thu nhập cá nhân là doanh

thu tính thuế thu nhập cá nhân của một năm (12 tháng); doanh thu tính thuế

thực tế để xác định số thuế phải nộp trong năm là doanh thu tương ứng với số

tháng thực tế kinh doanh

Cách tính:

Đối với hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán:

Số thuế GTGT phải nộp = DT tính thuế GTGT x Tỷ lệ thuế GTGT

Số thuế TNCN phải nộp = DT tính thuế TNCN x Tỷ lệ thuế TNCN

Danh mục mẫu biểu đối với cá nhân kinh doanh và mẫu biểu đối với

thuế thu nhập cá nhân (Ban hành kèm theo Thông tư số 92/2015/TT-BTC ngày

15/6/2015 của Bộ Tài chính) (theo phụ lục 02).

Doanh thu tính thuế giá trị gia tăng và doanh thu tính thuế thu nhập cá

nhân là doanh thu bao gồm thuế (trường hợp thuộc diện chịu thuế) của toàn bộ

tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng, tiền cung ứng dịch vụ được xác

định theo hợp đồng bán hàng, gia công, hoa hồng, dịch vụ bao gồm cả khoản

trợ giá, phụ thu, phụ trội; các khoản bồi thường, phạt vi phạm hợp đồng (đối

với doanh thu tính thuế thu nhập cá nhân) mà cá nhân kinh doanh được hưởng

không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền. Doanh thu tính thuế

trong một số trường hợp như sau:

+ Doanh thu tính thuế đối với hàng hóa bán theo phương thức trả góp

được xác định theo giá bán hàng hóa trả tiền một lần không bao gồm tiền lãi

trả chậm;

+ Doanh thu tính thuế đối với hàng hóa, dịch vụ dùng để trao đổi, biếu

tặng được xác định theo giá bán của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cùng loại

hoặc tương đương tại thời điểm trao đổi, biếu tặng;

+ Doanh thu tính thuế đối với hoạt động gia công hàng hóa là tiền thu

từ hoạt động gia công bao gồm cả tiền công, nhiên liệu, động lực, vật liệu phụ

và chi phí khác phục vụ cho việc gia công hàng hóa;

+ Doanh thu tính thuế đối với hoạt động vận tải là toàn bộ doanh thu

cước vận chuyển hành khách, hàng hóa, hành lý phát sinh trong kỳ tính thuế;

+ Doanh thu tính thuế đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt là giá trị

công trình, hạng mục công trình hoặc khối lượng công trình xây dựng, lắp đặt

được nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây

dựng, lắp đặt hoàn thành trong năm dương lịch. Trường hợp xây dựng, lắp đặt

không bao thầu nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị thì doanh thu tính thuế

không bao gồm giá trị nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị.

Thời điểm xác định doanh thu tính thuế:

- Đối với hoạt động bán hàng hóa là thời điểm chuyển giao quyền sở

hữu, quyền sử dụng hàng hóa hoặc thời điểm lập hóa đơn bán hàng nếu thời

điểm lập hóa đơn trước thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng

hàng hóa.

- Đối với hoạt động vận tải, cung ứng dịch vụ là thời điểm hoàn thành

việc cung ứng dịch vụ cho người mua hoặc thời điểm lập hóa đơn cung ứng

dịch vụ nếu thời điểm lập hóa đơn cung ứng dịch vụ trước thời điểm hoàn

thành việc cung ứng dịch vụ.

- Đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt là thời điểm nghiệm thu, bàn giao

công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành.

1.2.3.3 Thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế Tài nguyên.

Đối với thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế tài nguyên thì không thực hiện

khoan thuế đối với hộ kinh doanh cá thể. Tuy nhiên trong quá trình kinh

doanh nếu hộ kinh doanh có phát sinh 2 loại thuế nêu trên thì tiến hành kê

khai và nộp thuế từng lần phát sinh theo qui định hiện hành cụ thể như:

* Thuế tài nguyên:

Căn cứ tính thuế tài nguyên là sản lượng tài nguyên tính thuế, giá tính

thuế tài nguyên, thuế suất thuế tài nguyên.

Xác định thuế tài nguyên phải nộp trong kỳ

= x x Sản lượng tài nguyên tính thuế Giá tính thuế đơn vị tài nguyên Thuế suất thuế tài nguyên Thuế tài nguyên phải nộp trong kỳ

Trường hợp được cơ quan nhà nước ấn định mức thuế tài nguyên phải

nộp trên một đơn vị tài nguyên khai thác thì số thuế tài nguyên phải nộp được

xác định như sau:

= x Sản lượng tài nguyên tính thuế Thuế tài nguyên phải nộp trong kỳ Mức thuế tài nguyên ấn định trên một đơn vị tài nguyên khai thác

*Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB):

Cả hộ kinh doanh và doanh nghiệp nếu có sản xuất, nhập khẩu hàng hóa và

kinh doanh dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB thì đều là đối tượng phải nộp

thuế TTĐB.

Thuế tiêu thụ đặc biệt: là 1 loại thuế gián thu tính trên giá bán chưa có thuế

tiêu thu đặc biệt đối với một số mặt hàng nhất định mà hộ kinh doanh sản xuất hoặc

thu trên giá nhập khẩu. Mục tiêu của loại thuế này là nhằm điều tiết mạnh vào các

loại hàng hóa, dịch vụ cao cấp hay những sản phẩm tiêu dùng không có lợi cho sức

khỏe, góp phần hướng dẫn phát triển sản xuất kinh doanh, tiêu dùng xã hội theo định

hướng của Nhà nước, qua đó góp phần đảm bảo nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà

nước. Hộ kinh doanh hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ này phải đóng thuế tiêu

thụ đặc biệt.

1.3 Quản lý thuế, gian lận thuế - trốn thuế và chống thất thu thuế

1.3.1 Quản lý thuế

Hàng năm Chi cục Thuế chỉ đạo các Đội liên quan tập trung rà soát các

cơ sở kinh doanh trên địa bàn, đưa các hộ mới kinh doanh và quản lý, những

hộ mới ra kinh doanh có hai trường hợp là Hộ kinh doanh có đăng ký kinh

doanh và hộ kinh doanh không đăng ký kinh doanh.

1.3.2 Khái niệm về hành vi gian lận thuế và trốn thuế

1.3.2.1 Gian lận thuế:

Gian lận thuế là hành vi vi phạm pháp luật luôn tồn tại song hành với

hoạt động thuế của Nhà nước. Có thể nói, Nhà nước còn đánh thuế thì sẽ còn

tồn tại hành vi gian lận thuế do động cơ của gian lận thuế luôn tồn tại khi Nhà

nước thu thuế, đó là mong muốn giảm nghĩa vụ thuế của người nộp thuế. Tuy

nhiên, điều đó không có nghĩa là chúng ta chấp nhận các hành vi gian lận

thuế. Gian lận thuế sẽ giảm bớt nếu hoạt động quản lý thuế đạt hiệu quả cao.

Có nhiều việc phải làm để giảm bớt gian lận thuế, trong đó, nhận diện các

hành vi gian lận thuế là việc cần làm thường xuyên (Tài chính 2013 của

PGS.TS. Lê Xuân Trường và TS. Nguyễn Đình Chiến).

Ngoài ra theo Quy định của Luật Quản lý thuế: Gian lận thuế là hành vi

của cá nhân, tổ chức cố ý làm sai lệch, làm giảm số thuế phải nộp hoặc làm

tăng số thuế được hoàn hoặc được miễn, giảm. Cố tình hay vô tình khai, áp

dụng không đúng cở sở tính thuế dẫn đến làm sai lệch số thuế phải nộp (Luật

Quản lý thuế và Thông tư 166/TT-BTC).

1.3.2.2 Trốn thuế

Theo điều 13 của Thông tư số 166/2013/TT-BTC các hành vi trốn thuế

gồm:

- Không nộp hồ sơ đăng ký thuế; không nộp hồ sơ khai thuế hoặc nộp

hồ sơ khai thuế sau 90 ngày, kể từ ngày hết thời hạn nộp hồ sơ khai thuế theo

quy định.

- Sử dụng hoá đơn, chứng từ, tài liệu không hợp pháp trong các trường

hợp khác để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được hoàn; khai

sai căn cứ tính thuế phát sinh số thuế trốn, số thuế gian lận.

- Người nộp thuế đang trong thời gian xin tạm ngừng kinh doanh nhưng

thực tế vẫn kinh doanh.

- Hàng hoá vận chuyển trên đường không có hoá đơn, chứng từ hợp

pháp.

Còn tại khái niệm trong BLHS năm 2015: “Tội trốn thuế là hành vi khai

báo gian dối trong sản xuất kinh doanh để không phải đóng thuế hoặc đóng số

tiền thấp hơn nhiều so với mức phải đóng” (BLHS năm 2015).

1.3.2.3 Chống thất thu

Là việc kiểm tra chống thất thu thuế đối với hộ kinh doanh nhằm mục

đích chấn chỉnh việc quản lý khoán thuế của cơ quan thuế ở cơ sở, đảm bảo

công khai, minh bạch, tránh việc thỏa thuận ngầm giữa cán bộ thuế và hộ kinh

doanh, tránh lợi dụng núp bóng hộ khoán để sử dụng hóa đơn của cơ quan

thuế vào các mục đích bất hợp pháp để nhằm tăng thu cho NSNN (Tổng cục

Thuế Quyết định số 1359/QĐ-TCT).

1.3.3 Khái niệm và vai trò quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể

Để đảm bảo mục tiêu thu đúng, đủ thuế nhằm phát huy đầy đủ vai trò của thuế

trong phát triển kinh tế xã hội, Nhà nước phải đề ra các quy định, luật pháp nhằm tạo một

hành lang thống nhất, buộc mọi tổ chức, cá nhân kinh doanh phải thực hiện theo.

Để Luật pháp về thuế được đảm bảo thực hiện, Nhà nước phải tổ chức

ra bộ máy để quản lý thu thuế và giám sát thực hiện đối với bộ máy này. Do

bản chất của thuế không mang tính hoàn trả trực tiếp nên việc yêu cầu người

nộp thuế tự giác khi không có hệ thống luật pháp để bắt buộc là điều không

thể thực hiện, thậm chí kể cả khi có hệ thống luật pháp về thuế, nhiều tổ chức

cá nhân nộp thuế vẫn cố tình không thực hiện hoặc lợi dụng kẽ hở của chính

sách để tư lợi. Vì vậy, vai trò quản lý thuế của Nhà nước mang tính áp đặt và

là một tất yếu khách quan trong quá trình quản lý. Quản lý thuế là hoạt động

tổ chức, điều hành và giám sát của cơ quan thuế nhằm đảm bảo người nộp

thuế chấp hành nghĩa vụ thuế vào ngân sách Nhà nước theo quy định của pháp

luật . Do đó, quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể là hoạt động quản lý thuế

trong đó đối tượng nộp thuế là các hộ kinh doanh cá thể.

Thu thuế là hoạt động trọng tâm, quyết định hiệu quả của quản lý thuế

nên từ khái niệm quản lý thu thuế ta có thể hiểu quản lý thu thuế là việc Nhà

nước sử dụng các phương tiện, cách thức, biện pháp nhằm thực hiện việc thu

thuế sao cho đạt hiệu quả, đúng mục tiêu, mục đích đề ra trong việc xây dựng

và phát triển kinh tế- xã hội của đất nước trong từng thời kỳ. Được biểu hiện

cụ thể thành một hệ thống: Từ việc Nhà nước ban hành chính sách, tổ chức bộ

máy, triển khai thực hiện, kiểm tra giám sát kết quả đến việc chỉnh sửa chính

sách và ban hành chính sách mới cho phù hợp với thực tiễn đang quản lý.

Quản lý thuế có vai trò bảo đảm cho chính sách thuế được thực thi

nghiêm chỉnh trong thực tiễn đời sống kinh tế xã hội. Chính sách thuế thường

được thiết kế nhằm thực hiện những chức năng của thuế. Tuy nhiên, các mục

tiêu đó chỉ trở thành hiện thực nếu quản lý thuế thực hiện điều hành, giám sát

tốt để người nộp thuế phải nộp đủ và nộp đúng hạn số thuế phải nộp vào Ngân

sách Nhà nước. Vì vậy, có thể khẳng định Quản lý thuế có vai trò quyết định

cho sự thành công của từng chính sách thuế.

1.3.4 Yêu cầu của công việc quản lý thuế hộ kinh doanh cá thể:

Các yêu cầu của việc quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể cũng

thống nhất với các yêu cầu của công việc quản lý thuế nói chung, bao gồm:

- Quản lý thuế đạt hiệu quả: Cần phân biệt hiệu quả quản lý và hiệu

năng trong quản lý. Hiệu năng có thể đạt được mà không tính đến chi phí.

Hiệu quả tức là số chi phí bỏ ra phải nhỏ hơn so với lợi nhuận thu về. Trong

quản lý thuế thì hiệu quả tức là số thu từ thuế đạt được lớn nhất nhưng chi phí

lại tiết kiệm nhất. Muốn chi phí tiết kiệm thì cần phải có một cơ chế quản lý

tốt, một bộ máy gọn nhẹ để giảm thiểu những thủ tục rườm rà. Có như vậy

mới có thể có được nguồn thu từ thuế lớn nhất và chi phí là ít nhất.

- Quản lý thuế đúng mục tiêu: Đảm bảo thực hiện tốt nhất dự toán. Dự

toán thuế do chính những cơ quan sử dụng trực tiếp ngân sách nhà nước lập

dự toán thuế, được lập cùng thời điểm lập dự toán Ngân sách Nhà nước và

được thực hiện cùng thời điểm của năm ngân sách. Quản lý thu thuế phải đảm

bảo thi hành nghiêm pháp luật về thuế và phát huy được vai trò tích cực của

thuế.

- Quản lý thuế đúng mục đích: tức là phải thu đúng, thu đủ thu kịp thời

vào Ngân sách Nhà nước. Xóa bỏ các thủ tục phiền hà, gây cản trở và tốn kém

cho hộ kinh doanh cá thể trong việc thực hiện các nghĩa vụ thuế theo quy định

của pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ kinh doanh phát triển sản xuất,

kinh doanh; thực hiện công khai dân chủ đảm bảo tính công bằng, xã hội trong

việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Từng bước ứng dụng công nghệ thông tin vào

việc quản lý thu thuế, hiện đại hóa công tác quản lý thuế.

1.3.5 Quy trình quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể:

Quy trình quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh nhằm hướng dẫn các

bộ phận tại Chi cục Thuế thực hiện và phối hợp thực hiện các công việc quản

lý thu thuế đối với hộ kinh doanh; đảm bảo công khai, minh bạch trong quá

trình quản lý, lập bộ, tính thuế theo đúng các quy định của Luật Quản lý thuế,

các Luật thuế, các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật.

Việc quản lý thu thuế đối với hộ KDCT thực hiện theo các quy trình

quản lý thuế đối với cá nhân kinh doanh được ban hành kèm theo Quyết định

số 2371/QĐ-TCT ngày 18/12/2015. Quyết định này thay thế Quyết định số

1688/QĐ-TCT ngày 06/10/2014 của Tổng cục Trưởng Tổng cục Thuế về việc

ban hành Quy trình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh. Có thể tóm tắt quy

trình quản lý thuế theo sơ đồ như sau:

Sơ đồ 1.1. Quy trình quản lý thu thuế hộ KDCT theo phương pháp

khoán.

Quy trình quản lý thu thuế hộ KDCT cụ thể như sau:

Bước 1: Phát và thu hồi tờ khai

- Đội Kê khai – Kế toán thuế phối hợp với Đội Thuế liên xã phường lập

Danh sách cá nhân kinh doanh phải phát tờ khai thuế chuyển Tổ công tác phát

tờ khai thuế và Tổ công tác tiếp nhận tờ khai thuế. Đối với những địa bàn,

ngành nghề kinh doanh đặc thù như: chợ đêm, chợ đầu mối, kinh doanh ngoài

giờ hành chính,... Chi cục Thuế thành lập tổ công tác làm việc ngoài giờ để

đáp ứng việc phát tờ khai thuế và tiếp nhận tờ khai thuế của cá nhân kinh

doanh.

- Trong thời gian từ ngày 20/11 đến ngày 05/12 hằng năm, tổ công tác

phát tờ khai thuế thực hiện phát tờ khai thuế cho năm sau đến từng cá nhân

kinh doanh và có ký xác nhận của cá nhân kinh doanh đã nhận tờ khai thuế

vào Danh sách phát tờ khai thuế mẫu 02-1/QTr-CNKD ban hành kèm theo quy

trình này.

Bước 2: Khảo sát doanh thu.

- Đội Nghiệp vụ dự toán tổ chức thực hiện, thời gian không quá năm

(05) ngày liên tục. Tổ công tác sẽ ước lượng doanh thu thực tế của hộ kinh

doanh trong thời gian một (01) tháng, một (01) năm. Kết quả điều tra doanh

thu thực tế phải được lập thành biên bản.

- Đội Kê khai - kế toán thuế và tin học tổng hợp kết quả điều tra doanh

thu và xác định tỷ lệ sai lệch giữa doanh thu điều tra thực tế và doanh thu xác

định mức thuế khoán bình quân theo từng nhóm ngành nghề trên địa bàn trước

ngày 30/11 hàng năm.

- Niêm yết công khai, dự kiến doanh thu, mức thuế phải nộp của hộ

kinh doanh và tham vấn ý kiến của hội đồng tư vấn thuế xã, phường.

- Đội Thuế liên xã phường thực hiện niêm yết công khai dự kiến doanh

thu và số thuế phải nộp của các hộ kinh doanh để lấy ý kiến các hộ kinh doanh

trong thời gian từ ngày 02/01 đến ngày 10/01 hàng năm.

Thời gian họp tham vấn ý kiến của hội đồng tư vấn thuế xã, phường

được thực hiện chậm nhất là ngày 10/1 hàng năm

Bước 3: Duyệt Sổ bộ thuế ổn định thuế

- Đội Thuế liên xã phường tổng hợp các biên bản họp với Hội đồng tư

vấn thuế xã phường, tổng hợp ý kiến hộ kinh doanh phản hồi khi niêm yết

công khai về doanh thu và tiền thuế phải nộp của các hộ kinh doanh, làm cơ

sở điều chỉnh tiền thuế khi duyệt Sổ bộ cho phù hợp.

- Lãnh đạo Chi cục chủ trì tổ chức cuộc họp với Đội Nghiệp vụ dự toán;

Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học; Đội Thuế liên xã phường để duyệt Sổ

bộ thuế ổn định trong năm. Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học thực hiện

điều chỉnh lại doanh thu, tiền thuế phải nộp theo kết quả họp duyệt bộ và lập

sổ bộ thuế, trình lãnh đạo Chi cục ký duyệt. Việc duyệt sổ bộ thuế ổn định

năm được thực hiện trước ngày 15/01 hàng năm.

- Công khai thông tin hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán

trên trang thông tin điện tử của Tổng cục Thuế và Cục Thuế.

- Thông báo thuế: Kê khai - Kế toán thuế và tin học căn cứ vào Sổ bộ

thuế đã được duyệt để in Thông báo, trình Lãnh đạo Chi cục Thuế ký hoặc

Đội trưởng Kê khai - Kế toán thuế và tin học ký Thông báo thuế (trong trường

hợp được Chi cục trưởng Chi cục Thuế uỷ quyền); chuyển Sổ bộ thuế và

thông báo thuế đã được ký duyệt cho Đội Thuế liên xã phường.

Bước 4: Đôn đốc, tổ chức việc thu nộp thuế và chấm bộ thuế

- Đội Thuế liên xã phường căn cứ vào Sổ bộ thuế đã được duyệt để thực

hiện đôn đốc hộ kinh doanh nộp tiền thuế theo đúng thời hạn đã ghi trên

Thông báo thuế. Cán bộ Đội Thuế liên xã phường thực hiện tuyên truyền,

hướng dẫn hộ kinh doanh lưu giữ các thông báo thuế, giấy nộp tiền, biên lai

thu thuế… để phục vụ việc kiểm tra, đối chiếu và chứng minh việc thực hiện

nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh.

- Chấm bộ thuế

Kê khai - Kế toán thuế và tin học nhận dữ liệu từ Kho bạc và biên lai

thu thuế của cán bộ thuế thuộc các Đội Thuế liên xã phường để chấm bộ thuế;

đối chiếu và xử lý sai lệch; theo dõi tình hình thu nộp thuế của hộ kinh doanh;

tiến hành xử lý phạt chậm nộp đối với hộ kinh doanh nộp chậm tiền thuế.

1.4 Nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá

thể

1.4.1 Nhân tố thuộc về Chi cục Thuế

-Trình độ và đạo đức của đội ngũ cán bộ.

Con người luôn đóng vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng và thực

thi chính sách. Trình độ, năng lực của cán bộ thuế tại chi cục không chỉ ảnh

hưởng đến việc tham mưu, xây dựng và hoạch định chính sách thuế mà còn

quyết định hiệu quả thực hiện chính sách thuế. Cán bộ thuế vừa là người tiếp

xúc trực tiếp với đối tượng nộp thuế (những người luôn có nhiều thủ đoạn để

trốn thuế) vừa phải triển khai thực hiện chính sách thuế, giải quyết trực tiếp

các vướng mắc của đối tượng nộp thuế. Chính vì vậy, đội ngũ cán bộ nếu

không có phẩm chất đạo đức tốt, trình độ chuyên môn cao thì mọi chính sách

dù tốt đến đâu cũng bị vô hiệu hóa và chính sách ban hành sẽ không phát huy

được tác dụng, trốn thuế, gây thất thu thuế cho Ngân sách Nhà nước.

-Tổ chức và giám sát thực hiện quy trình quản lý thu thuế.

Chi cục Thuế là nơi triển khai các quy trình quản lý thu thuế. Do vậy,

công việc thu thuế luôn phải hướng tới việc tổ chức thực hiện một cách hợp

lý, kịp thời, chính xác, đơn giản, nhanh gọn để người nộp thuế có thể dễ dàng

nắm bắt, thực hiện và có tinh thần tự giác. Đồng thời kết hợp với sự giám sát

chặt chẽ, thường xuyên việc thực hiện quy trình để tránh tình trạng nhũng

nhiễu người nộp thuế gây khó khăn cho việc chấp hành các chính sách thuế

của các hộ kinh doanh.

Do vậy yêu cầu đối với phương tiện kỹ thuật là nâng cao tính năng, tác

dụng của trang thiết bị kỹ thuật trong giám sát, kiểm tra. Tăng cường trang

thiết bị máy tính và các thiết bị phụ trợ có khả năng tiếp nhận và xử lý giao

dịch phát sinh từ việc nộp thuế. Các tính năng hiện đại của trang thiết bị máy

tính giúp cơ quan thuế xử lý nhanh hơn các trường hợp phát sinh liên quan

đến hộ KDCT, giảm thiểu thời gian thực hiện giao dịch về thuế đối với hộ

KDCT. Mặt khác, cũng giúp việc quản lý các mặt của hộ kinh doanh một cách

chính xác, đầy đủ và giảm thiểu thời gian cũng như nguồn lực.

- Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật thuế.

Tuyên truyền, giáo dục pháp luật thuế đối với NNT (mà chủ đạo thực

hiện là đội tuyên truyền hỗ trợ NNT) giúp NNT hiểu sâu, hiểu đúng về các

chính sách thuế. Từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm và tính tự giác tuân thủ

pháp luật thuế của hộ KDCT. Tạo lập được mối quan hệ bình đẳng, thân thiện

giữa cơ quan thuế quản lý và người nộp thuế theo hướng NNT là người được

phục vụ cà cơ quan thuế là người phục vụ đáng tin cậy nhất của NNT. Cơ

quan thuế và NNT là bạn đồng hành trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế đối

với Nhà nước. Từ đó giúp cơ quan thuế dễ dàng hơn trong việc thực hiện các

biện pháp quản lý đối với NNT.

1.4.2 Nhân tố bên ngoài Chi cục Thuế

- Hệ thống chính sách pháp luật nói chung và chính sách thuế nói riêng.

Đối với các chính sách thuế, để các đối tượng nộp thuế tự giác chấp

hành nghĩa vụ của mình, thì bản thân họ phải hiểu về luật thuế đó, phải tự tính

ra được số thuế mà họ phải nộp và số thuế này nằm trong khả năng đóng góp

của họ. Do đó mỗi luật thuế phải có nội dung đơn giản, dễ hiểu, mang tính

phổ thông, đồng bộ, thống nhất, phù hợp với trình độ chung của cả người nộp

thuế và người quản lý và quan trọng là các mức thuế suất phải được xây dựng

trên cơ sở phân tích khoa học, toàn diện để đảm bảo vừa huy động được

nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước nhưng đồng thời qua đó tạo ra động lực

khuyến khích thúc đẩy các cơ sở sản xuất kinh doanh mở rộng và phát triển

sản xuất…từ đó sẽ tăng được tính hiệu quả của việc quản lý thuế.

- Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội trong từng thời kỳ

Nền kinh tế phát triển tốt sẽ là động lực và điều kiện cho sự tồn tại và

phát triển của các hộ KDCT với sự đa dạng hóa các ngành nghề, lĩnh vực kinh

doanh nhằm thỏa mãn nhu cầu cao của nền kinh tế. Hoạt động hiệu quả của

các hộ KDCT là nhân tố tích cực tác động làm tăng nguồn thu cho Ngân sách

Nhà nước, làm giảm các hiện tượng trốn thuế, gian lận thuế. Ngược lại, khi

nền kinh tế rơi vào tình trạng suy thoái, sẽ tác động xấu đến hiệu quả sản xuất

kinh doanh của các hộ KDCT, thậm chí dẫn đến tình trạng ngừng hoạt động,

hoặc bất chấp cả việc vi phạm pháp luật về thuế để tồn tại, từ đó tác động làm

giảm nguồn thu từ cho Ngân sách Nhà nước.

-Trình độ và ý thức tuân thủ pháp luật về thuế của người nộp thuế

Mục tiêu quản lý thu thuế là tập trung huy động đầy đủ, kịp thời nguồn

thu cho Ngân sách Nhà nước trên cơ sở không ngừng nuôi dưỡng và phát triển

nguồn thu. Sự tự nguyện, tự giác chấp hành các luật thuế của các đối tượng

nộp thuế là điểm mấu chốt để thực hiện mục tiêu đó. Với mục tiêu kinh doanh

để có lợi nhuận là trên hết, các hộ kinh doanh cá thể sẽ tìm mọi cách để né

thuế, lách thuế, gian lận về thuế. Do đó, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật

cùng với sự hiểu biết của các hộ KDCT về những lợi ích xã hội mà hộ KDCT

nhận được thông qua nguồn thu từ thuế được phân phối lại vào nền kinh tế sẽ

là nhân tố làm giảm tình trạng né thuế, lách thuế, gian lận về thuế để làm giảm

thất thu thuế cho Ngân sách Nhà nước. Chính vì vậy mà ý thức chấp hành

chính sách của các đối tượng nộp thuế cũng ảnh hưởng rất lớn đến việc quản

lý thuế.

-Sự phối hợp của các cơ quan chức năng có liên quan.

Thuế liên quan đến nhiều lĩnh vực nên ngoài việc phối hợp trong nội bộ

ngành đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng như:

Ủy ban nhân dân, ngân hàng, phòng tài chính, hội đồng tư vấn thuế xã... Việc

phối hợp chặt chẽ với các cơ quan này giúp cơ quan thuế thu thập thông tin về

hộ KDCT, tình hình hoạt động kinh doanh, sự biến động về số hộ một cách

chính xác, kịp thời, toàn diện hơn. Từ đó, giúp quản lý hộ chặt chẽ, giảm tình

trạng thất thu thuế do bỏ sót hộ cũng như xác định doanh thu không chính xác

đồng thời có những quyết định quản lý chính xác hơn.

1.5 Kinh nghiệm quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể ở một số địa

phương tại Việt Nam.

Trong thời gian qua, ngành thuế nước ta đã và đang nỗ lực thực hiện lộ

trình cải cách hệ thống thuế, không ngừng hiện đại hóa, nâng cao năng lực của

bộ máy quản lý thuế, hạn chế đến mức thấp nhất các hành vi gian lận thuế,

chống thất thu cho ngân sách Nhà nước. Từng bước đơn giản chính sách thuế,

nhất là thu gọn mức thuế suất, thực hiện đơn giản, minh bạch công khai, dân

chủ việc quản lý thuế. Xây dựng chính sách thuế đơn giản, dễ hiểu, dễ thực

hiện, giúp cho mọi đối tượng nộp thuế thực hiện tốt nghĩa vụ của mình. Khắc

phục những hiện tượng tiêu cực yếu kém, kiện toàn bộ máy quản lý thuế trong

sạch vững mạnh.

Một số tỉnh đã thực hiện tốt công việc thu ngân sách cũng như kê khai

thuế, thu nợ, thanh tra thuế… cụ thể như:

Cục Thuế Đồng Nai năm 2016 với công tác thu ngân sách Nhà nước:

Đồng Nai là một trong số 13 Tỉnh có nguồn thu tự cân đối và góp phần điều

tiết ngân sách Trung ương. Năm 2016 Dự toán thu NSNN được Chính phủ, Bộ

Tài chính giao là 26.800 tỷ (trong đó thu tiền sử dụng đất 800 tỷ).

Nguồn thu có tỷ trọng lớn nhất của tỉnh là thuế thu nhập doanh nghiệp

là (chiếm 40% tổng thu). Tuy nhiên năm 2016 cơ chế chính sách thuế có nhiều

thay đổi, cụ thể nhất là thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp giảm từ 22%

xuống còn 20%; chế độ ưu đãi miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho

phép nhiều dự án đầu tư mở rộng giai đoạn 2009-2013 được hưởng thêm thời

gian, thuế suất ưu đãi… dẫn đến nguồn thu về thuế thu nhập doanh nghiệp của

tỉnh giảm mạnh nhất là thuế thu nhập doanh nghiệp các doanh nghiệp FDI.

Trước những khó khăn nêu trên, ngay từ đầu năm Cục Thuế Đồng Nai

đã triển khai đồng bộ tất cả các biện pháp nhằm tăng thu và khai thác nguồn

thu để bù đắp số giảm thu do chính sách thay đổi.

Được sự quan tâm chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, Tỉnh uỷ,

Hội đồng nhân dân, UBND Tỉnh Đồng Nai; sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả

của các sở, ban, ngành và UBND 11 huyện, thị xã, thành phố; sự tích cực vượt

qua khó khăn để ổn định, phát triển sản xuất kinh doanh, chấp hành tốt nghĩa

vụ thuế của cộng đồng doanh nghiệp; sự nỗ lực phấn đấu của toàn thể cán bộ

công chức thuế… năm 2016 Cục Thuế Đồng Nai đã triển khai hoàn thành

nhiệm vụ thuế với những kết quả như sau: Tổng thu ngân sách: ước thực hiện

27.360 tỷ, đạt 102% dự toán giao và tăng 12,2% so với thực hiện năm 2015.

Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng làm tốt công tác quản lý nợ năm 2016: năm

2016 trong bối cảnh tình hình khó khăn chung của cả nước; trong tỉnh, thời

tiết diễn biến phức tạp, giá một số nông sản chủ yếu không ổn định; sản xuất

kinh doanh tiếp tục khó khăn, nhất là khó khăn về tài chính, vốn và tiêu thụ

sản phẩm; một số doanh nghiệp hoạt động kinh doanh cầm chừng; thu hút đầu

tư chững lại, tiến độ đầu tư các dự án còn chậm. Mặt khác, do ảnh hưởng của

thời tiết, hạn hán kéo dài, lượng nước trong các hồ chứa thủy điện đạt thấp, đã

làm giảm sản lượng điện sản xuất của các công ty thủy điện dẫn đến làm ảnh

hưởng rất lớn đến số thu về thuế phí. Trước những khó khăn đó, trên cơ đánh giá

tình hình nợ đọng, Cục Thuế đã chủ động tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương

tiếp tục duy trì, kiện toàn Ban chỉ đạo thu ngân sách và các Đoàn chống thất thu ngân

sách của tỉnh và các thị xã, thành phố để huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống

chính trị trong việc đôn đốc thu nộp thuế, chống thất thu, xử lý nợ đọng thuế, ngay từ

những tháng đầu năm. Tích cực triển khai đồng bộ các biện pháp nêu trên, thời gian qua

việc thu NSNN, quản lý nợ của Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng đã đạt được kết quả tích cực

cụ thể như:

Tổng thu nội địa Pháp lệnh 4.540 tỷ đồng, đạt 100,4% dự toán, tăng 8% so cùng

kỳ (4.540 tỷ đồng/4.520 tỷ đồng).

Tổng tiền thuế nợ đến thời điểm 31/12/2016 trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng là 330

tỷ đồng, tăng 19% so với 31/12/2015. Cụ thể: khó thu 247,5 tỷ đồng, tăng 20%; nợ chờ

xử lý, điều chỉnh là 2 tỷ đồng, giảm 63%; nợ dưới 90 ngày và trên 90 ngày là 80,5 tỷ

đồng, tăng 14,7 tỷ đồng so với 31/12/2015; trong đó tiền phạt vi phạm hành chính, tiền

chậm nộp: tăng 107,8%, số tuyệt đối tăng là 36 tỷ đồng; tỷ lệ nợ đọng đạt 1,8% trên số

thực hiện thu NSNN (80,5 tỷ đồng/4.322,6 tỷ đồng).

(Số liệu thu NSNN tại Hội nghị Tổng kết công tác thuế năm 2016, triển khai các

giải pháp thực hiện nhiệm vụ công tác thuế năm 2017 do Vụ Dự toán thu thuế , Tổng

cục Thuế cung cấp ngày 6/1/2017)

1.6 Kết luận

Bài học về quản lý thuế hộ kinh doanh cá thể

Đặc điểm của các hộ KDCT là quy mô nhỏ lẻ, tản mạn, rời rạc, điều

kiện áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến hạn chế và luôn tìm mọi cách để

tìm ra những chỗ sơ hở trong quản lý kinh tế để kinh doanh trái phép, trốn lậu

thuế. Bên cạnh đó sự năng động của thành phần kinh tế hộ cá thể mang tính

chất tự phát theo thị trường. Do đó với thực trạng hộ kinh doanh cá thể hiện

nay, để quản lý thu thuế được tốt, kinh nghiệm thực tiễn cho thấy:

Một là: Cán bộ quản lý thuế phải phối hợp tốt với Cấp ủy và Chính

quyền địa phương và nhất là Hội đồng tư vấn thuế của các địa phương để nắm

chắc địa bàn quản lý, nắm chắc số lượng các hộ kinh doanh phát sinh trong

địa bàn quản lý.

Hai là: Tích cực tuyên truyền, giáo dục, định hướng để các hộ kinh

doanh tự giác chấp hành chính sách, pháp luật về thuế. đồng thời cơ quan thuế

cũng cần phải có những dịch vụ hỗ trợ kịp thời trong việc thực hiện các thủ

tục hành chính liên quan đến việc kê khai nộp thuế.

Ba là: Sự quản lý của Nhà nước thông qua công cụ pháp luật, nhằm tạo

ra hành lang pháp lý và môi trường hoạt động lành mạnh là hết sức quan

trọng, qua đó giúp thành phần kinh tế này hoạt động có hiệu quả.

Bài học kinh nghiệm: Quản lý thu cần phải có sự quan tâm, phối hợp

của các cấp các ngành chứ không chỉ riêng Ngành thuế.

Thực tiễn cho thấy, nơi nào mà Cấp ủy, Chính quyền quan tâm chỉ đạo

kịp thời và có sự phối hợp đồng bộ của các cấp, các ngành thì ở đó việc quản

lý thu thuế được thực hiện rất tốt, kết quả thực hiện dự toán thu ngân sách

luôn đạt và vượt chỉ tiêu dự toán được giao.

Bốn là: Bên cạnh việc xây dựng các chính sách, pháp luật về thuế rõ

ràng, minh bạch, phù hợp với điều kiện phát triển của mỗi quốc gia, cũng như

phù hợp với tình hình hội nhập kinh tế quốc tế; trong điều kiện bùng nổ công

nghệ thông tin như hiện nay thì việc áp dụng công nghệ tin học và công nghệ

thông tin vào công việc quản lý thu thuế là hết sức quan trọng. Kinh nghiệm ở

một số nước tiên tiến trên thế giới cho thấy việc áp dụng công nghệ tin học và

công nghệ thông tin vào công việc quản lý thu thuế không chỉ giúp cơ quan

thuế nâng cao hiệu quả quản lý, giảm chi phí quản lý, mà qua đó còn có tác

dụng giúp người dân nâng cao tính tự giác tuân thủ các chính sách, pháp luật

về thuế, tạo điều kiện cho cơ quan thuế thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của

mình.

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ THUẾ VÀ CHỐNG

THẤT THU THUẾ HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TẠI CHI CỤC THUẾ

THỊ XÃ TÂN CHÂU, TỈNH AN GIANG

2.1 Giới thiệu kinh tế-xã hội thị xã Tân Châu, Chi cục Thuế thị xã Tân

Châu và đặc điểm các hộ kinh doanh cá thể tại địa bàn

2.1.1 Giới thiệu kinh tế - xã hội thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang

Thị xã Tân Châu được thành lập theo Nghị quyết 40/NQ-CP ngày 24

tháng 8 năm 2009 của Chính phủ, có 14 đơn vị hành chính gồm 05 phường, 09

xã và 70 khóm, ấp; dân số trung bình 171.802 người. Là thị xã đầu nguồn của

tỉnh, nằm giữa sông Tiền và sông Hậu, có đường biên giới dài 6,2 km giáp với

nước bạn Campuchia, có vị trí chiến lược về kinh tế, chính trị, văn hóa - xã

hội và quốc phòng - an ninh, có cửa khẩu quốc tế Vĩnh Xương là một trong

những địa bàn trọng điểm phát triển kinh tế biên mậu của tỉnh.

- Giai đoạn 2015-2018, thị xã có tốc độ tăng trưởng kinh tế tương đối

khá, bình quân là 14,97% /năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng giảm

tỷ trọng khu vực nông nghiệp, tăng tỷ trọng khu vực thương mại - dịch vụ và

công nghiệp - xây dựng. Thu nhập bình quân đầu người từ 24,989 triệu đồng

năm 2015 tăng lên 45,445 triệu đồng năm 2018 (Theo Báo cáo kinh tế - xã hội

của Thị xã).

Lĩnh vực thương mại, dịch vụ phát triển mạnh trở thành lĩnh vực mũi

nhọn trong thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của thị xã.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua Cửa khẩu quốc tế Vĩnh Xương luôn

chiếm tỷ trọng lớn kim ngạch của tỉnh trong giá trị trao đổi hàng hóa biên mậu

giữa Việt Nam – Campuchia. Các loại hình dịch vụ có mức tăng trưởng cao,

nhất là dịch vụ tài chính - tín dụng, vận tải, nhà hàng - khách sạn, tư vấn và

kinh doanh bất động sản… Dịch vụ Bưu chính viễn thông phát triển nhanh, tất

cả các xã, phường trong thị xã đều có mạng lưới điện thoại và mạng internet.

Hoạt động du lịch phát triển, số lượng khách du lịch trong nước và quốc

tế tăng hàng năm. Nhiều công ty lữ hành đã mở tuyến Thành phố Hồ Chí Minh

- Campuchia và chọn Tân Châu là điểm dừng chân để tham quan.

- Sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp có mức tăng trưởng ổn định và

phát triển về quy mô. Một số ngành nghề thuộc thế mạnh của địa phương đã thu hút

nhiều lao động như se tơ, xay xát, công nghiệp chế biến thực phẩm, cơ khí sửa chữa

… đã làm cho sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp mang tính đa dạng về quy

mô sản xuất, chủng loại và chất lượng sản phẩm. Mạng lưới điện, nước đã phủ kín

trên địa bàn thị xã

Cụm công nghiệp Long Châu với diện tích 18,8ha, đã giao 11,8ha cho

Công ty Thịnh Phú thực hiện dự án xây dựng nhà máy chế biến gạo xuất khẩu với

tổng vốn đầu tư trên 490 tỷ đồng. Hiện nhà máy hoạt động ổn định, góp phần phát

triển kinh tế địa phương và giải quyết việc làm cho 300 lao động. Dự án hạ tầng

kỹ thuật Khu Thương mại - Công nghiệp Vĩnh Xương quy mô 21,5 ha đã thi công

hoàn thành giai đoạn 1 (hạng mục: san lắp mặt bằng, cống thoát nước, đường; riêng

hạng mục hàng rào và nhà bảo vệ tiến độ thi công đạt khoảng 81% tổng khối lượng);

đang triển khai thi công giai đoạn 2 (Theo Báo cáo kinh tế - xã hội của thị xã).

- Nông nghiệp tiếp tục khẳng định vai trò nền tảng của nền kinh tế từng

bước phát triển theo hướng chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ, đầu tư thâm

canh tăng năng suất, chất lượng và hạ giá thành sản phẩm. Hệ thống hạ tầng

phục vụ phát triển nông nghiệp được quan tâm đầu tư từ nhiều nguồn vốn,

nhất là hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng, gắn chặt giữa phát triển nông

nghiệp với xây dựng nông thôn mới, góp phần làm giảm đáng kể chi phí sản

xuất cho nông dân. Phong trào hợp tác hóa được quan tâm xây dựng với 16

hợp tác xã nông nghiệp và 88 tổ hợp tác hoạt động khá hiệu quả.

Về phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo tinh

thần Nghị quyết số 09-NQ/TU của Tỉnh ủy, thị xã đã triển khai thực hiện

nhiều mô hình trên các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản, bước đầu đã

xác định các mô hình cho hiệu quả cao và có tiềm năng nhân rộng như: mô

hình trồng rau trong nhà lưới giá rẻ, trồng nấm rơm trong nhà, mô hình nuôi

lươn trong bể không bùn.

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới được triển

khai đồng bộ, đã huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị, tạo sự

đồng thuận cao trong Nhân dân. Cơ sở hạ tầng nông thôn được quan tâm đầu

tư với phương châm “Nhà nước và Nhân dân cùng làm”; đời sống vật chất và

tinh thần của người dân được nâng lên, làm thay đổi rõ nét diện mạo nông

thôn.

2.1.2 Giới thiệu Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang

Chi cục Thuế thị xã Tân Châu trải qua gần 30 năm (1990-2017), một

chặng đường lịch sử vẻ vang, với bao biến cố thăng trầm cùng với những đổi

thay của quê hương đất nước cũng như của ngành, đã lớn mạnh không ngừng,

và có đóng góp đáng kể cho Ngân sách Nhà nước.

Chi cục Thuế thị xã Tân Châu được thành lập theo quyết định số

315/QĐ-BTC ngày 21 tháng 8 năm 1990 của Bộ trưởng Bộ tài chính về việc

thành lập Chi cục Thuế Nhà nước trên cơ sở sát nhập phòng thuế Công thương

nghiệp, bộ phận quản lý thu thuế Nông nghiệp và thu Quốc doanh thuộc Ban

Tài chính giá cả. Từ buổi ban đầu mới thành lập tới nay, Chi cục Thuế thị xã

Tân Châu có 47 cán bộ (bao gồm 42 biên chế và 05 hợp đồng lao động) với

trình độ đại học là 32 đồng chí chiếm 68,08%, trình độ trung cấp là 10 đồng

chí chiếm 31,92%, đánh dấu một bước phát triển mạnh mẽ về cả số lượng và

chất lượng đội ngũ cán bộ của Chi cục. Hơn 30 năm không phải quá dài so với

lịch sử nhưng Chi cục Thuế thị xã Tân Châu đã không ngừng lớn mạnh về mọi

mặt. Đơn vị thường xuyên làm tốt vai trò tham mưu cho cấp ủy, chính quyền

thị xã tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý thu thuế trên địa bàn, liên tục

hoàn thành vượt mức toàn diện các chỉ tiêu thu hàng năm với số thuế tuyệt đối

năm sau cao hơn năm trước. Chi cục liên tục được Uỷ ban Nhân dân thị xã

công nhận là đơn vị lá cờ đầu, nhiều năm được Cục Thuế tỉnh An Giang tặng

cờ thi đua xuất sắc, Bộ Tài chính, Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang, Tổng cục

Thuế, tặng nhiều bằng khen, giấy khen, đặc biệt đã được Thủ tướng Chính phủ

tặng bằng khen.

Hơn 30 năm qua, Chi cục Thuế thị xã Tân Châu đã có bước phát triển

vượt bậc so với ngày đầu thành lập. Với quyết tâm cao của lãnh đạo Chi cục,

toàn thể cán bộ công chức đơn vị đoàn kết một lòng, nỗ lực vượt mọi khó

khăn, thách thức, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Chi cục Thuế thị xã Tân Châu thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, trách

nhiệm theo Theo quyết định số 503/QĐ-TCT ngày 29/3/2010 của Tổng cục

trưởng Tổng cục Thuế(Hiện nay theo Quyết định số 110/QĐ- BTC ngày

14/01/2019 của Bộ Tài chính quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ

cấu tổ chức của Chi cục Thuế quận, huyện, thị xã, thành phố và Chi cục Thuế

khu vực trực thuộc Cục Thuế tỉnh, thành phố), cụ thể như sau:

- Tổ chức triển khai thực hiện thống nhất các văn bản qui phạm pháp

luật về thuế; quy trình, biện pháp nghiệp vụ quản lý thuế trên địa bàn.

- Tổ chức thực hiện dự toán thu thuế hàng năm được giao; tổng hợp,

phân tích, đánh giá công việc quản lý thuế; tham mưu với cấp uỷ, chính quyền

địa phương về công việc lập và chấp hành dự toán thu Ngân sách Nhà nước,

về việc quản lý thuế trên địa bàn; phối hợp chặt chẽ với các ngành, cơ quan,

đơn vị liên quan để thực hiện nhiệm vụ được giao.

- Tổ chức thực hiện việc tuyên truyền, hướng dẫn, giải thích chính sách

thuế của Nhà nước; hỗ trợ người nộp thuế trên địa bàn thực hiện nghĩa vụ nộp

thuế theo đúng quy định của pháp luật.

- Quản lý thông tin về người nộp thuế; xây dựng hệ thống dữ liệu thông

tin về người nộp thuế trên địa bàn;

- Thanh tra, kiểm tra, giám sát việc kê khai thuế, hoàn thuế, miễn thuế,

giảm thuế, nộp thuế, quyết toán thuế và chấp hành chính sách, pháp luật thuế

đối với người nộp thuế và các tổ chức, cá nhân được uỷ nhiệm thu thuế theo

phân cấp và thẩm quyền quản lý của Chi cục trưởng Chi cục Thuế;

- Miễn, giảm, hoàn thuế, gia hạn thời hạn khai thuế, nộp tiền thuế, truy

thu tiền thuế, xoá nợ, miễn xử phạt tiền thuế theo quy định của pháp luật;

- Được quyền ấn định thuế, thực hiện các biện pháp cưỡng chế thi hành

quyết định hành chính thuế theo quy định của pháp luật;

- Bồi thường thiệt hại cho người nộp thuế do lỗi của cơ quan thuế, theo

quy định của pháp luật; giữ bí mật thông tin của NNT; xác nhận việc thực

hiện nghĩa vụ thuế của người nộp thuế theo quy định của pháp luật;

- Tổ chức thực hiện thống kê, kế toán thuế, quản lý biên lai, ấn chỉ thuế;

lập báo cáo về tình hình kết quả thu thuế và báo cáo khác phục vụ cho việc chỉ

đạo, điều hành của cơ quan cấp trên, của Uỷ ban nhân dân đồng cấp và các cơ

quan có liên quan; tổng kết, đánh giá tình hình và kết quả công tác của Chi

cục Thuế.

- Tổ chức thực hiện kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo về thuế và

khiếu nại, tố cáo liên quan đến việc thi hành công vụ của công chức, viên

chức thuế thuộc thẩm quyền quản lý của Chi cục trưởng Chi cục Thuế theo

quy định của pháp luật.

- Xử lý vi phạm hành chính về thuế, lập hồ sơ đề nghị cơ quan có thẩm

quyền khởi tố các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật thuế theo quy định của

Luật quản lý thuế và pháp luật khác có liên quan.

- Giám định để xác định số thuế phải nộp của người nộp thuế theo yêu

cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Tổ chức tiếp nhận, triển khai ứng

dụng tiến bộ khoa học, công nghệ thông tin và phương pháp quản lý hiện đại

vào các hoạt động của Chi cục.

- Quản lý bộ máy, biên chế, lao động; tổ chức đào tạo, bồi dưỡng đội

ngũ công chức, viên chức của Chi cục Thuế theo quy định của Nhà nước và

của ngành thuế. Quản lý kinh phí, tài sản được giao, lưu giữ hồ sơ, tài liệu, ấn

chỉ thuế theo quy định của pháp luật và của ngành.

2.1.3 Đặc điểm kinh tế - xã hội và các hộ kinh doanh cá thể trên địa

bàn thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang

2.1.3.1 Đặc điểm kinh tế - xã hội đối với hộ kinh doanh cá thể

“Thuế là một khoản đóng góp bắt buộc đối với các thể nhân và pháp nhân,

được nhà nước quy định thông qua hệ thống pháp luật. Sự ra đời của thuế gắn liền

với sự phân chia xã hội thành các giai cấp đối kháng và sự xuất hiện của nhà

nước”. Có thể hiểu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể là các khoản phải nộp

mang tính nghĩa vụ của hộ kinh doanh cá thể đối với Nhà nước. Thực hiện theo

đúng Luật thuế do nhà nước ban hành với hộ kinh doanh cá thể (Theo Phan Hiển

Minh, Nguyễn Ngọc Thanh, Châu Thành Nghĩa, 2001).

2.1.3.2 Đặc điểm quản lý thu thuế đối với các hộ kinh doanh cá thể trên

địa bàn thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang:

Đặc điểm của quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể xuất phát từ

đặc điểm các hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn được thể hiên trên các mặt sau:

- Các hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn dựa trên sở hữu nguồn vốn tự có

và hoạt động nhỏ lẻ, chủ yếu dựa vào vốn tự cấp và mức lao động của một hoặc

một nhóm người.

- Các hộ kinh doanh mới ra kinh doanh thường không có đăng ký thuế,

thường né tránh, chay ỳ và cố tình che giấu doanh thu khi tính thuế.

- Đăng ký kinh doanh nhằm mục đích vay vốn và mục đích khác.

- Số lượng hộ kinh doanh lớn, quy mô thường nhỏ lẻ, đa dạng về đối

tượng, hình thức, ngành nghề, địa bàn và thời gian hoạt động. Do đặc điểm trên

mà công tác quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể khá bất cập do khó

kiểm soát về số lượng hộ kinh doanh cũng như doanh thu thật chịu thuế.

- Cố tình né tránh không kê khai, đăng ký thuế, kể từ khi có giấy chứng

nhận đăng ký (thành lập) làm cho công tác cấp mã số thuế, khảo sát doanh thu

gặp rất nhiều khó khăn.

- Cố tình không muốn lên doanh nghiệp để không sử dụng hoá đơn,

chứng từ để không ràng buộc nhằm để kê khai giảm số thuế phải nộp.

- Ý thức tuân thủ pháp luật còn kém do hộ kinh doanh dễ dàng thành

lập, cơ sở pháp lý ràng buộc ít hơn doanh nghiệp (có hóa đơn chứng từ rõ

ràng, có con dấu...) do vậy tình trạng trì hoãn nộp thuế, lách thuế, trốn thuế vẫn

còn sảy ra.

2.2 Thực trạng quản lý thuế và chống thất thu thuế đối với hộ kinh doanh

cá thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang

Căn cứ vào quy trình quản lý thu thuế và phân cấp thực hiện, nhằm

đánh giá toàn diện tình hình quản lý thu thuế đối với hộ KDCT tại Chi cục

Thuế thị xã Tân Châu, An Giang, tác giả tập trung vào những nhiệm vụ sau:

2.2.1 Thực trạng quản lý đối tượng nộp thuế

Mục tiêu quản lý đối tượng nộp thuế là phấn đấu đưa 100% đối tượng

có thực tế kinh doanh vào diện quản lý thu thuế và chấm dứt tình trạng thất

thu về đối tượng nộp thuế. Việc quản lý đối tượng nộp thuế được thể hiện

thông qua việc tính thuế và lập bộ trong quy trình quản lý thu thuế hộ kinh

doanh.

2.2.1.1 Quản lý thông tin đối tượng nộp thuế

Thông qua hồ sơ đăng ký thuế của các đối tượng nộp thuế, Chi cục

Thuế thị xã thực hiện việc thu thập thông tin về người nộp thuế để làm cơ sở

quản lý. Ngoài ra thông tin về người nộp thuế còn được chi cục khai thác

thông qua các cơ quan có liên quan như UBND các xã, phường, cơ quan cấp

giấy phép kinh doanh, Ngân hàng và các tổ chức có liên quan.

Biểu đồ 2.2. Tình hình quản lý đối tượng nộp thuế

Số hộ thống kê

Số hộ quản lý

2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0

2015

2016

2017

2018

(Nguồn: Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học – Chi cục Thuế thị xã Tân

Châu)

Hàng năm, mặc dù đã rất nỗ lực quản lý số hộ KDCT nhằm giảm thiểu

số hộ kinh doanh có thực tế hoạt động lại không nộp thuế nhưng kết quả cho

thấy, tỷ lệ số hộ quản lý với số hộ theo thống kê hàng năm chỉ đạt mức trung

bình là 70% số hộ được đưa vào quản lý so với số hộ KDCT thống kê từ

Phòng Tài chính - Kế hoạch. Như vậy, số hộ kinh doanh thuộc diện phải quản

lý thu thuế nhưng chưa được đưa vào quản lý thu chiếm 20% - 30% tổng số hộ

được thống kê.

Toàn bộ thông tin của đối tượng nộp thuế được cập nhật vào cơ sở dữ

liệu tại Chi cục để phục vụ cho quản lý thuế. Nhìn chung trong những năm

qua quản lý thông tin đối tượng nộp thuế tại Chi cục được thực hiện khá tốt,

qua đó đã góp phần tích cực trong việc ngăn ngừa, phát hiện các hành vi, vi

phạm pháp luật về thuế, kịp thời đôn đốc đối tượng nộp thuế thực hiện nghĩa

vụ thuế đối với Nhà nước. Việc giữ gìn bảo mật thông tin về người nộp thuế

cũng được Chi cục thực hiện theo đúng quy định của Luật quản lý thuế. Theo

báo cáo tổng kết của Chi cục trong các năm 2015-2018 tại Chi cục không xảy

ra trường hợp nào khiếu kiện liên quan đến tình hình bảo mật thông tin của

người nộp thuế.

2.2.1.2 Quản lý kê khai thuế

Tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, hàng tháng, trước thời hạn nộp hồ sơ

khai thuế và thời hạn nộp thuế của NNT, Đội thuế Liên xã phường và Đội

Tổng hợp - Nghiệp vụ - Dự toán; Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học và

quản lý nợ thực hiện rà soát, cập nhật và tổng hợp danh sách theo dõi NNT

phải nộp hồ sơ khai thuế để có cơ sở đôn đốc NNT nộp hồ sơ khai thuế kèm

theo bảng kê và hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ trong kỳ để làm cơ sở xác định

doanh số và số thuế phải nộp. Các đội thuế liên xã có trách nhiệm đôn đốc

NNT nộp tờ khai thuế. Toàn bộ hồ sơ khai thuế được chuyển đến cho Đội

Tổng hợp - Nghiệp vụ - Dự toán; Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học để

kiểm tra, tính toán, xác định doanh số, số thuế phải nộp để tổng hợp và nhập

vào cơ sở dữ liệu quản lý thuế. Các hộ nộp thuế theo hình thức thuế khoán,

căn cứ vào thông báo thuế của Chi cục Thuế có trách nhiệm nộp thuế cho cán

bộ thu hoặc nộp trực tiếp tại kho bạc Nhà nước.

Bảng 2.2. Số lượng tờ khai thuế đã tiếp nhận và xử lý

Đơn vị tính: Lượt tờ khai

Hộ kinh doanh cá thể Năm 2015 Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018

Tổng số tờ khai 1.425 1.633 1.738 1.820

Tờ khai khoán 1.258 1.499 1.552 1.618

118 125 180 185

8 6 17 9 Tờ khai hộ sử dụng hóa đơn Tờ khai cho hóa đơn bán lẻ

(Nguồn: Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học-Chi cục Thuế thị xã Tân Châu)

Qua số liệu trong bảng 2.2 cho thấy số lượng tờ khai thuế mà Chi cục

đã tiếp nhận và xử lý năm sau luôn cao hơn năm trước. Điều này thể hiện sự

nỗ lực rất lớn của Chi cục Thuế trong việc đôn đốc và xử lý tờ khai thuế.

Chính vì vậy mà việc đôn đốc đối tượng nộp thuế nộp đầy đủ tờ khai thuế có ý

nghĩa rất quan trọng trong quản lý thu thuế. Nếu như số lượng tờ khai thuế đối

với hộ khoán sử dụng hóa đơn và tờ khai thuế phát sinh đối với hộ sử dụng

hóa đơn lẻ hầu như đều đạt 100% so với số hộ phải nộp tờ khai thì số lượng tờ

khai thuế đối với các hộ kinh doanh nộp thuế theo hình thức khoán còn hạn

chế so với số lượng tờ khai phải thực hiện theo quy định. Cụ thể 2015 xử lý

1.258/1.419 tờ khai, đạt tỷ lệ này là 91,2%, năm 2016 xử lý 1.499/1.594 tờ

khai đạt 94,0% và năm 2017 xử lý 1.552/1.672 tờ khai đạt 92,8%, năm 2018

xử lý 1.618/1.756 đạt 92,1%. Về thực trạng này, qua trao đổi với cán bộ của

đội thuế liên xã phường được biết do có nhiều hộ phát sinh kinh doanh vào

những tháng cuối năm nên nhiều khi không yêu cầu hộ kinh doanh nộp tờ khai

mà chỉ thu thuế coi như hộ phát sinh và chỉ yêu cầu hộ kinh doanh nộp tờ khai

thuế khoán cho năm sau.

2.2.1.3 Quản lý doanh thu

Trong quản lý thu thuế, để nâng cao chất lượng thu ngân sách, cơ quan

thuế không chỉ tập trung quản lý tốt đối tượng nộp thuế mà còn cần quản lý

tốt doanh thu thực tế của hộ KDCT. Doanh thu của các hộ kinh doanh là cơ

sở để xác định số thuế phải nộp. Việc quản lý chặt chẽ doanh thu của hộ kinh

doanh, đặc biệt là hộ kinh doanh lớn có ý nghĩa quyết định đến việc hoàn

thành dự toán thu, đảm bảo công bằng bình đẳng về thuế.

Trên địa bàn thị xã Tân Châu, An Giang thời gian qua các hộ kinh

doanh cá thể chỉ phát sinh hộ nộp thuế theo phương pháp khoán mà không có

hộ cá thể nộp thuế theo phương pháp kê khai. Việc quản lý doanh thu của các

hộ nộp thuế theo phương pháp khoán ổn định rất phức tạp, để có được một

mức doanh thu ấn định phải thực hiện qua nhiều bước, nhiều bộ phận cùng

tham gia xem xét. Phương pháp này có ưu điểm: đơn giản trong việc tính thuế,

tạo được sự ổn định cho cả đối tượng nộp thuế và cơ quan thuế. Song nhược

điểm của phương pháp này lại không nhỏ: mang tính áp đặt, thiếu sự công

bằng về nghĩa vụ thuế. Đặc biệt khoán doanh thu khó có thể theo sát được tình

hình biến động về giá cả, về tình hình sản xuất kinh doanh của các đối tượng

nộp thuế nên khó có thể thu thuế cho phù hợp với biến động của tình hình

kinh doanh.

Bảng 2.3. Tình hình quản lý doanh thu, mức thuế hộ kinh doanh

Đơn vị tính: nghìn đồng/năm

Chỉ tiêu Năm 2015 Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018

1.284 1.386 1.535 1.625 Tổng số hộ quản lý (hộ)

747 840 866 920 Số hộ ghi thu GTGT + TNCN (hộ)

Tổng doanh thu 211.191.840 254.016.000 275.388.000 317.952.000

Tổng thuế 3.137.400 3.729.600 4.364.640 4.968.000

282.720 302.400 318.000 345.600 Doanh thu bình quân 1 hộ/năm

4.200 4.440 5.040 5.400 Thuế bình quân 1 hộ/năm(nghìn đồng/năm)

(Nguồn: Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học-Chi cục Thuế thị xã Tân Châu)

Thị xã Tân Châu vốn là một thị xã thuần nông, trong những năm vừa

qua tuy cơ cấu hộ KDCT có chuyển dịch theo hướng hiện đại hóa (tỷ lệ các

ngành thương mại dịch vụ tăng) nhưng đa phần cũng chỉ là kinh doanh nhỏ lẻ.

Nhìn vào bảng trên ta có thể thấy doanh thu hàng năm của các hộ kinh doanh

cá thể còn ở mức thấp. Cụ thể, năm 2015 số hộ ghi thu chiếm 58,17%, năm

2016 là 60,6%, năm 2017 là 56,41%, năm 2018 là 56,6%. Trong khi mức

doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm là ngưỡng doanh thu mà chính sách thuế

miễn thuế cho hộ KDCT. Điều này phản ánh một phần hộ kinh doanh hoạt

động không hiệu quả, phần khác là do cán bộ thuế đã không điều tra doanh thu

mà chỉ căn cứ vào số liệu năm trước để lập sổ bộ, ấn định số thuế cho những

năm tiếp theo. Hoặc có tổ chức điều tra doanh thu nhưng chưa đạt hiệu quả

dẫn đến bỏ sót hộ kinh doanh cũng như phản ánh không đúng doanh thu thực

tế hộ kinh doanh. Điều này là làm tổn thất một con số không nhỏ đối với ngân

sách Nhà nước. Đây là kết quả của việc luật số 71/2014/QH13 ra đời sửa đổi

bổ sung một số điều của Luật thuế trong đó có việc phát sinh thêm số thuế

TNCN nộp trên doanh thu của các hộ kinh doanh. Nếu như từ năm 2015 trở về

trước, hộ KDCT được nộp thuế TNCN theo biểu lũy tiến từng phần và được

xét giảm trừ gia cảnh đối với bản thân và người phụ thuộc (với chính sách này

hầu như hộ KDCT không phải nộp thuế TNCN do số tiền giảm trừ gia cảnh

quá nhiều so với mức doanh thu phát sinh phải nộp thuế) thì sau khi luật

71/2014/QH13 ra đời có hiệu lực từ 01/01/2015 hộ KDCT phải nộp thuế

TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu và không xét giảm trừ gia cảnh. Việc áp

dụng chính sách thuế mới này làm cho 100% số hộ trong ngưỡng doanh thu

phải nộp thuế sẽ đều phải nộp thuế TNCN dẫn đến tăng thu cho ngân sách Nhà

nước.

Hàng năm, ngoài việc điều tra doanh thu được tổng hợp trước 30/11

năm trước thì Chi cục Thuế luôn thực hiện điều chỉnh, bổ sung sổ bộ thuế

hàng tháng đối với các hộ kinh doanh mới phát sinh nộp thuế khoán trong năm

như các hộ mới ra kinh doanh, hộ kinh doanh đã đăng ký thuế tại nơi khác, có

phát sinh hoạt động vãng lai tại địa bàn, hộ kinh doanh có thay đổi ngành

nghề, quy mô kinh doanh do cơ quan thuế kiểm tra, phát hiện hoặc do hộ kinh

doanh tự kê khai bổ sung, hộ kinh doanh thay đổi địa chỉ kinh doanh, hộ kinh

doanh ngừng, nghỉ, bỏ kinh doanh….Tuy nhiên, số lượt hộ điều chỉnh chưa

nhiều và đa phần được điều chỉnh là do số hộ ngừng, nghỉ, bỏ kinh doanh.

Bảng 2.4. Kết quả điều chỉnh thuế

Đơn vị tính: lượt hộ

Năm Số lượt hộ điều chỉnh Số lượt hộ ngừng, nghỉ, bỏ kinh doanh

2015 235 220 Số hộ quản lý năm sau tăng so với năm trước 114

2016 256 222 102

2017 249 232 149

2018 272 250 90

(Nguồn: Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học-Chi cục Thuế thị xã Tân Châu)

Nhìn vào bảng số liệu (Bảng 2.3; Bảng 2.4.) trên ta thấy số hộ kinh

doanh năm 2015 đưa vào quản lý đầu năm là 1.284 hộ (Bảng 2.3), số lượt hộ

điều chỉnh là 235 lượt hộ( Bảng 2.4) trong khi đó số hộ ngừng, nghỉ bỏ kinh

doanh là 220 lượt hộ (Bảng 2.4). Như vậy trong năm 2015 số lượt hộ được

điều chỉnh vì lý do mới ra hoạt động kinh doanh chỉ là 15 hộ. Tương tự đến

năm 2018 có 282 lượt hộ điều chỉnh, số hộ nghỉ bỏ kinh doanh là 250 lượt hộ.

Vậy số hộ được điều chỉnh vì lý do mới ra kinh doanh chỉ có 22 hộ.

Như vậy qua đây ta có thể thấy, mặc dù đã rất cố gắng sát sao trong việc cập nhật

thông tin của các hộ nghỉ bỏ kinh doanh để kịp thời điểu chỉnh doanh thu, số thuế để

tránh tình trạng nợ đọng do không cập nhật kịp thời. Tuy nhiên, số lượng lượt điều chỉnh

chỉ tập trung vào hộ ngừng, nghỉ bỏ kinh doanh mà không chú trọng đến số hộ mới ra

kinh doanh để kịp thời đưa vào sổ bộ theo dõi tránh thất thu thuế.

Bảng 2.5. Kết quả điều tra doanh thu một số hộ khoán năm 2018

Đơn vị tính: nghìn đồng

Ngành nghề Doanh thu khoán Doanh thu điều tra Chênh lệch Số hộ điều tra % khoán/ điều tra

Thương mại 6.790.800 9.167.580 2.376.780 74,1% 24

Dịch vụ,ăn uống 3.279.600 4.755.420 1.475.820 69,0% 22

Sản xuất 3.188.400 3.762.312 573.912 84,7% 15

Xây dựng 2.757.600 3.391.848 634.248 81,3% 20

Vận tải 3.955.200 6.130.560 2.175.360 64,5% 20

Tổng 101 19.971.600 27.207.720 7.236.120 73,4%

(Nguồn: Đội Kiểm tra thuế - Chi cục Thuế thị xã Tân Châu)

Qua số liệu tính toán ở trên bảng 2.5 cho thấy tình hình quản lý doanh

số đối với các hộ khoán còn rất hạn chế, tỷ lệ các hộ kê khai doanh số thấp

hơn thực tế là khá lớn, từ đó dẫn đến thất thu doanh số và thất thu thuế như đã

tính toán ở trên. Điều này đòi hỏi Chi cục Thuế cần phải có những biện pháp

thích hợp nhằm khai thác và quản lý hiệu quả doanh số đối với các hộ khoán

trong thời gian tới.

Kết quả điều tra điển hình 101 hộ kinh doanh ở các ngành nghề khác

nhau cho thấy chênh lệch giữa doanh thu khoán và doanh thu điều tra là tương

đối lớn 7.236.120 nghìn đồng/101 hộ, doanh thu khoán chỉ đạt 73,4% doanh

thu điều tra, cá biệt ở ngành vận tải tỷ lệ này chỉ là 64,5%. Như vậy, tình

trạng thất thu doanh thu khoán trên địa bàn thị xã vẫn còn nhiều và phổ biến ở

tất cả các ngành nghề. Điều này đòi hỏi Chi cục Thuế cần phải có những biện

pháp thích hợp nhằm khai thác và quản lý hiệu quả doanh số đối với các hộ

khoán trong thời gian tới.

2.2.1.4 Quản lý thu,nộp thuế

Hàng năm vào cuối quý III đầu quý IV, Chi cục Thuế thị xã tiến hành rà

soát các đối tượng nộp thuế trên địa bàn quản lý, rà soát bộ thuế của năm

trước, đồng thời căn cứ vào khung hướng dẫn của Tổng cục Thuế và Cục Thuế

An Giang để tiến hành lập dự toán thu ngân sách trên địa bàn thị xã để báo

cáo về Cục Thuế và Sở Tài chính tỉnh. Căn cứ quyết định giao dự toán của Ủy

ban nhân dân tỉnh An Giang, Chi cục Thuế phối hợp với Phòng Tài chính-Kế

hoạch tham mưu Ủy ban nhân dân thị xã phân khai dự toán và trình Hội đồng

nhân dân thị xã xem xét phê chuẩn. Căn cứ Nghị quyết hội đồng nhân dân thị

xã, Phòng Tài chính-Kế hoạch và Chi cục Thuế phối hợp tham mưu Ủy ban

nhân dân thị xã ban hành quyết định giao dự toán thu, chi ngân sách cho các

xã, phường trên địa bàn thị xã. Các xã, phường và các đơn vị được giao dự

toán thu có trách nhiệm xây dựng kế hoạch nhằm thực hiện đạt và vượt chỉ

tiêu dự toán thu ngân sách được giao. Định kỳ tháng, quý có tổng hợp kết quả

để báo cáo Ủy ban nhân dân thị xã.

Biểu đồ 2.3. Tình hình dự toán và thực hiện dự toán hộ kinh doanh

nghìn đồng

60000000

9000000

8000000

50000000

7000000

Tổng dự toán

40000000

6000000

Tổng thu NSNN

5000000

30000000

Dự toán thu hộ KDCT

4000000

`

Tổng thu hộ KDCT

20000000

3000000

2000000

10000000

1000000

0 2015

2016

2017

2018

năm

(Nguồn: Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học- Chi cục Thuế thị xã Tân Châu)

Nhìn vào biểu đồ 2.3 ta có thể thấy dự toán thu ngân sách của chi cục

trong vòng 3 năm qua có nhiều biến động. Dự toán thu ngân sách năm sau

luôn cao hơn năm trước trong khi nguồn thu ngân sách đối với hộ kinh doanh

nói riêng và người nộp thuế nói chung ngày càng khó khăn như là việc ảnh

hưởng của nền kinh tế kém phát triển trong những năm gần đây, thêm vào đó

là hàng loạt các chính sách thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho người nộp thuế

như việc giảm mức thuế suất từ 25% xuống còn 20% cho các doanh nghiệp có

tổng doanh thu năm trước liền kề dưới 20 tỷ (trên địa bàn thị xã Tân Châu có

tới 90% doanh nghiệp thuộc diện này), hay việc đưa thêm một số mặt hàng

thuộc diện chịu thuế suất 5% sang danh mục các mặt hàng không chịu

thuế…cụ thể như một số ngành nghề mà hộ kinh doanh có số thuế hàng năm

đóng góp lớn cho thu ngân sách như: vật tư nông nghiệp, thức ăn gia

súc…được quy định tại hàng loạt các văn bản mới được ban hành như: Luật

thuế TNDN số 32/2012/QH13 Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật thuế

TNDN; Luật thuế số 71/2014/ QH13 sửa đổi bổ sung một số điều của Luật

Thuế…

Tuy vậy, dự toán thu hộ KDCT tương đối ổn định, năm 2015 bằng

115,66% so với năm 2016, năm 2017 bằng 110,7% so với năm 2016, năm

2018 bằng 118,69%. Chi cục Thuế thị xã Tân Châu trong nhiều năm qua với

sự cố gắng nỗ lực trước sự khó khăn của nền kinh tế đã luôn luôn hoàn thành

tốt nhiệm vụ được giao thể hiện ở kết quả thu ngân sách luôn vượt kế hoạch

được giao. Và không nằm ngoài xu hướng đó, kết quả thu ngân sách hộ KDCT

cũng đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận khi 5 năm liền thực hiện vượt

mức kế hoạch đề ra, đặc biệt, năm 2015 thực hiện vượt kế hoạch 55,4%. Hàng

tháng, căn cứ vào giấy nộp tiền và kết quả đối chiếu số liệu thu nộp giữa Chi

cục Thuế và Kho bạc Nhà nước thị xã, Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học

và quản lý nợ tiến hành chấm sổ bộ và tổng hợp báo cáo thu nộp hàng tháng.

Thông qua việc chấm sổ bộ, Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học và Đội

quản lý nợ xác định các đối tượng nộp thuế chưa thực hiện nghĩa vụ nộp thuế

trong tháng để chuyển qua Đội quản lý nợ và thông báo cho các đội thuế liên

xã để có cơ sở đôn đốc thu nộp. Theo báo cáo của Chi cục Thuế thị xã, các hộ

kinh doanh nộp thuế theo hình thức khoán sử dụng hóa đơn có tỷ lệ số hộ nộp

thuế đúng hạn khá cao, hàng tháng có trên 90% số hộ nộp thuế đúng hạn. Tuy

nhiên tỷ lệ này đối với các hộ nộp thuế khoán còn thấp, hàng tháng chỉ đạt

trên 65%, số còn lại phải chờ công chức thuế đến nhắc nhở thực hiện.

Đôn đốc thu, nộp thuế là khâu thiết thực đem lại số thu thực tế cho ngân

sách Nhà nước. Vì vậy, Chi cục cũng coi đây là trọng tâm quản lý. Hàng

tháng, chi cục chỉ đạo các đội thuế xã có trách nhiệm đôn đốc hộ kinh doanh

nộp tiền thuế đúng thời hạn, đảm bảo thu dứt điểm số thuế phát sinh. Toàn thị

xã hiện nay chỉ có khoảng 200 hộ nộp thuế trực tiếp tại ngân hàng, số còn lại

hơn 600 hộ cán bộ thuế phải trực tiếp đến nhắc nhở vận động thực hiện nghĩa

vụ thuế. Với một số lượng lớn hộ nộp tiền thuế cần phải đến nhắc nhở thường

xuyên không chỉ làm ảnh hưởng đến quỹ thời gian của công chức thuế mà còn

làm ảnh hưởng đến các công việc chuyên môn khác, trong khi biên chế của

Chi cục thuế thị xã Tân Châu thường xuyên thiếu trong nhiều năm gần đây

nhưng chưa được bổ sung đúng số lượng (23/35).

Bảng 2.6. Kết quả thu, nộp thuế hộ kinh doanh cá thể

Đơn vị tính: nghìn đồng

Năm

2015 Số thuế ghi thu 3.137.400 Số thuế thực nộp 3.061.475 Tỷ lệ nộp (%) 97,58 Số thuế nợ đọng 75.928 Tỷ lệ nợ đọng (%) 2,42

2016 3.729.600 3.650.160 97,87 79.440 2.13

2017 4.364.640 4.286.076 98,20 78.564 1,80

2018 4.968.000 4.894.474 98,52 73.526 1.48

(Nguồn: Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học)

Trong các nhiệm vụ được giao thu nộp thuế hộ KDCT trên địa bàn thị

xã Tân Châu trong những năm gần đây đã có những kết quả đáng ghi nhận. Số

thuế các hộ kinh doanh thực hiện nộp vào ngân sách đạt tỷ lệ rất cao, từ

97,3% trở lên. Trong thời gian qua, Chi cục Thuế thị xã Tân Châu luôn cố

gắng để hạ thấp tỷ lệ nợ đọng xuống mức thấp nhất . Nếu như năm 2015 tỷ lệ

nợ trên số thuế ghi thu chiếm 2,42% thì đến năm 2018 tỷ lệ này giảm xuống

chỉ còn 1,48% giảm 0,94%. Hiện tượng nợ đọng thuế không những không kịp

thời nguồn thu vào ngân sách Nhà nước mà còn dễ gây ra thất thu thuế. Trên

địa bàn thị xã Tân Châu, tình trạng nợ đọng thuế chủ yếu xảy ra là do các

nguyên nhân như: tình hình sản xuất kinh doanh của hộ gặp nhiều khó khăn

nên xin được nợ thuế; nghỉ, bỏ kinh doanh, chuyển địa điểm kinh doanh sang

địa phương khác (với các trường hợp này, hộ kinh doanh thường không báo

cáo với Chi cục Thuế, Đội Thuế liên xã phường chưa kịp nắm bắt tình hình,

Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học và quản lý nợ vẫn căn cứ vào sổ bộ để

ghi thu nhưng thực tế không chịu nộp thuế vào Ngân sách Nhà nước) hoặc có

những hộ kinh doanh cố tình kéo dài, dây dưa, trốn thuế; mặt khác, là do lực

lượng cán bộ Đội Thuế liên xã phường quá mỏng đảm nhiệm công việc thu

cũng như đôn đốc trên địa bàn rộng không đảm bảo tính liên tục và sát sao kỹ

lưỡng. Dù con số nợ đọng trong những năm gần đây đã giảm đáng kể nhưng

Chi cục Thuế vẫn luôn luôn chú trọng tới việc giảm tình trạng nợ đọng xuống

mức thấp nhất có thể. Hàng tháng, trên cơ sở phân loại các đối tượng nợ thuế

Đội Quản lý nợ tiến hành nhắc nhở bằng điện thoại đối với những trường hợp

nợ thuế dưới 30 ngày. Đối với những trường hợp nợ thuế từ 30 ngày đến dưới

90 ngày, Đội Quản lý nợ thuế tham mưu và trình lãnh đạo chi cục ra thông

báo nợ thuế theo mẫu số 07/QTR-QLN để gửi và đôn đốc người nợ thuế. Đối

với những trường hợp nợ thuế trên 90 ngày, Đội Quản lý nợ thuế tham mưu và

trình lãnh đạo Chi cục ra thông báo sẽ áp dụng biện pháp cưỡng chế nợ thuế

theo mẫu số 09/TBCCNT để gửi cho người nợ thuế. Sau khi đã thông báo sẽ

áp dụng biện pháp cưỡng chế nợ thuế mà NNT vẫn không nộp thuế thì Chi cục

Thuế lập các thủ tục có liên quan để ra quyết định áp dụng biện pháp cưỡng

chế nợ thuế. Tuy nhiên, đối với cưỡng chế nợ thuế, theo báo cáo của Chi cục

Thuế trong những năm 2015 đến 2017, việc thực hiện cưỡng chế nợ thuế là rất

hạn chế khi chưa có một trường hợp hộ KDCT nào bị áp dụng biện pháp

cưỡng chế nợ thuế. Bên cạnh đó, để đạt được những kết quả đáng ghi nhận

như ở trên, chi cục còn phối hợp với các lực lượng liên ngành để thu hồi nợ

đọng thuế, chính quyền cơ sở.

Qua phân tích số liệu như trên cho thấy quản lý, đôn đốc thu nợ tại Chi

cục đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, nợ thuế vẫn luôn là

một vấn đề nóng hổi được quan tâm hàng đầu. Do đó Chi cục vẫn cần đề ra

những biện pháp cụ thể nhằm khắc phục tình trạng nợ thuế đang tồn tại.

2.2.1.5 Quản lý nợ:

Công tác đôn đốc thu nộp thuế là khâu thiết thực đem lại số thu thực tế

cho Ngân sách Nhà nước.Vì vậy, Chi cục cũng coi đây là trọng tâm quản lý.

Hàng tháng, Chi cục chỉ đạo Đội thuế liên xã phường có trách nhiệm đôn đốc

hộ kinh doanh nộp tiền thuế đúng thời hạn, đảm bảo thu róc số thuế phát sinh,

tối thiểu phải đạt 95% số cơ sở nộp trong tháng, số còn lại nợ lấn sang tháng sau

phải thu; trước ngày mùng 10 của tháng sau phải thu hết. Số liệu tổng hợp kết

quả thu thuế hộ kinh doanh từ 2016 đến 2018 được thể hiện qua bảng

Bảng 2.7 Bảng phân loại nợ thuế

Chỉ tiêu Năm 2015 Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018

Số tiền thuế nợ (trđ) 257 264 165 240

Tổng số nợ thuế lũy kế (trđ) 645 616 832 605

Nợ có khả năng thu (trđ) 469 416 517 403

Nợ có khả năng thu/tổng nợ 0,73 0,67 0,62 0,66

Nợ không có khả năng thu/tổng nợ 0,27 0,33 0,38 0,44

(Nguồn: Chi cục Thuế thị xã Tân Châu)

Nhìn vào kết quả thu thuế hộ kinh doanh cá thể của Chi cục Thuế thị xã

Tân Châu ta thấy kết quả thu năm sau cao hơn năm trước. Tỷ lệ nộp tăng đồng

nghĩa với tỷ lệ nợ đọng giảm. Điều này cho thấy Chi cục Thuế đã quan tâm,

chú trọng tới công tác đôn đốc thu nộp thuế. Giảm được nợ từ năm trước sang

năm nay. Giảm tỷ nệ nợ xuống còn dưới 5%.

2.2.2 Thực trạng chống thất thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể tại

Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang:

2.2.2.1 Thực trạng chống thất thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể:

Tại hội nghị tổng kết công tác thuế năm 2015 đến 2018 và các năm liền

kề Lãnh đạo Chi cục Thuế thị xã Tân Châu đã thông qua dự thảo kế hoạch

Chống thất thu thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã năm 2018, theo

đó nội dung chống thất thu cả về doanh thu và diện hộ quản lý thuế, kế hoạch

kiểm tra sẽ phải gắn với chỉ tiêu phát triển doanh nghiệp, thực hiện chống thất

thu phải đúng qui định của pháp luật thuế một cách khách quan, bình đẳng.

- Tổ chức kiểm tra đối với hộ kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu

đến mức nộp thuế trên 100 triệu đồng, đối tượng kiểm tra là hộ kinh doanh có

quy mô lớn hoặc sử dụng nhiều lao động, sử dụng nhiều hóa đơn, đáp ứng

điều kiện lên doanh nghiệp nhưng chưa chuyển lên doanh nghiệp, hộ kinh

doanh nghề ăn uống, dịch vụ, thương mại có thương hiệu nổi tiếng trên địa

bàn thị xã, hộ kinh doanh có từ 02 điểm kinh doanh trở lên, chuyển nhượng

thương hiệu, liên tục mở thêm cửa hàng mới, hộ kinh doanh có hoạt động bán

hàng hóa trong và ngoài thị xã, hộ kinh doanh nộp thuế khoán, kinh doanh vật

liệu xây dựng có nguồn gốc tài nguyên khoáng sản,…

- Rà soát đối chiếu với cơ quan cấp phép (Phòng Tài chính – Kế hoạch)

thị xã số lượng hộ kinh doanh đã cấp phép trong năm so với số lượng hộ kinh

doanh đã quản lý nếu có sự chênh lệch thì tăng cường kiểm tra để đưa vào

quản lý nộp thuế nếu kinh doanh đạt mức trên 100 triệu đồng/năm. Nếu qua rà

soát hộ nào vay vốn thì làm thủ thực miễn thuế; còn trường hợp hộ nào thật sự

không còn kinh doanh thì đề nghị cơ quan cấp phép thu hồi giấy chứng nhận

đăng ký kinh doanh.

- Thường xuyên đối chiếu bộ thuế để tăng cường công tác chống thất

thu thuế về sót lọt hộ, tăng cường kiểm tra khảo sát doanh để đưa các hộ kinh

doanh miễn thuế vào quản lý tại các địa bàn: phường Long Thạnh 10 hộ,

phường Long Hưng 04 hộ, Long Châu 03 hộ, xã Châu phong 05 hộ, xã Vĩnh

Xương 03 hộ, xã Tân An 02 hộ, ...

- Kiên quyết xử lý nghiêm những hộ kinh doanh đã có giấy chứng nhận

đăng ký kinh doanh nhưng không kê khai đăng ký thuế nộp thuế mà thực tế

vẫn kinh doanh bán Hàng hoá vận chuyển trên đường không có hoá đơn,

chứng từ.

- Kiểm tra hộ kinh doanh nộp thuế khoán có mức doanh thu từ 100 triệu

đồng trở xuống, không phải nộp thuế và kiểm tra về công tác quản lý diện hộ

trên địa bàn, tập trung kiểm tra tại khu vực trung tâm thương mại, các khu vực

chợ hay tụ điểm kinh doanh, các tuyến phố chính của các xã, phường, hộ kinh

doanh sản xuất các loại thực phẩm, hàng tiêu dùng, tại khu dân cư quản lý

thuế, hộ kinh doanh sáng, tối, bán hoa quả, thực phẩm, ăn uống, dịch vụ,...

- Qua số liệu trên cho thấy việc kiểm tra các hộ kinh doanh đã được Chi

cục quan tâm thực hiện, số hộ được kiểm tra năm sau cao hơn năm trước. Tuy

nhiên cũng qua số liệu trên cho thấy số lượng hộ được kiểm tra so với số hộ

quản lý còn thấp, vì vậy Chi cục Thuế cần quan tâm chú trọng nhiều hơn nữa

đối với việc kiểm tra. Về những hành vi vi phạm của các hộ kinh doanh: Qua

trao đổi với cán bộ của đội Kiểm tra được biết hầu hết các hộ được kiểm tra

điều ít nhiều có vi phạm, trong đó nổi cộm nhất là hành vi không kê khai đủ

doanh số, cá biệt có một số hộ cố tình ghi hóa đơn sai quy định, cụ thể số tiền

ghi trong liên giao cho khách hàng lớn hơn số tiền ghi trong liên báo soát dẫn

đến số thuế phải truy thu khá lớn.

- Hàng tháng, căn cứ vào giấy phép kinh doanh do Phòng Tài chính-Kế

hoạch thị xã cấp, cơ quan Thuế tiến hành phát tờ khai, khảo sát, điều tra

doanh thu để đưa vào sổ bộ quản lý. Song song với đó, hộ KDCT nếu ngừng,

nghỉ kinh doanh thì thông báo với cơ quan Thuế bằng văn bản để tiến hành

kiểm tra; nếu đủ điều kiện thì sẽ ra quyết định miễn, giảm thuế cho hộ KDCT,

trường hợp nghỉ hẳn kinh doanh thì sẽ đưa ra khỏi sổ bộ thuế.

- Nhằm tránh thất thu thuế đối với lĩnh vực hộ KDCT, tăng tỷ trọng

đóng góp từ nguồn thu này đối với ngân sách nhà nước, Chi cục Thuế đã triển

khai đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp đề ra tại các hội nghị tổng kết công

tác thuế hàng năm. Theo đó, Chi cục tiếp tục nâng cao trách nhiệm, đạo đức

công vụ của công chức ngành Thuế, đặc biệt là trách nhiệm của từng công

chức ngành thuế tránh thỏa thuận ngầm giữa cán bộ thuế và hộ kinh doanh cá

thể, tính nêu gương của người đứng đầu Đội thuế trong việc quản lý hộ

KDCT.

- Tăng cường phối hợp Phòng Tài chính-Kế hoạch qua cơ sở dữ liệu hộ

khoán, cơ quan Thuế sẽ kiến nghị Phòng Tài chính-Kế hoạch thu hồi các giấy

phép kinh doanh đã cấp nhưng người nộp thuế không kinh doanh, địa chỉ

không rõ ràng hoặc đã ngừng, nghỉ từ lâu. Chi cục cũng đẩy mạnh công tác

tuyên truyền để người nộp thuế biết nghĩa vụ phải kê khai, nộp thuế khi ra

kinh doanh. Chỉ đạo các Đội Thuế liên xã phường bám sát địa bàn, kịp thời

đưa hộ KDCT mới phát sinh vào sổ bộ quản lý thuế kịp thời, sát đúng với

doanh thu thực tế phát sinh; đối với các hộ KDCT có sử dụng 10 lao động

thường xuyên trở lên thì vận động tuyên truyền để họ thành lập doanh

nghiệp…

2.2.2.1 Những hành vi gian lận về thuế đối với hộ kinh doanh cá thể:

Các đối tượng nộp thuế thường thực hiện các hành vi gian lận thuế dưới đây:

- Không chịu ghi chép sổ sách kế toán, bỏ ngoài sổ sách kế toán: Theo

đó, hộ KDCT thường không chịu sử dụng sổ sách kế toán để phản ánh các

giao dịch mua bán mà bỏ ngoài để không phải kê khai doanh thu ít với mục

đích kê khai nộp thuế thấp để trốn thuế. Đây chính là một kiểu hoạt động kinh

tế ngầm mà môi trường thuận lợi của nó là nền kinh tế tiền mặt. Rất khó có

thể xác định được số thuế thất thu do hành vi trốn thuế này gây ra.

- Mua bán giao dịch hàng hóa khác so với mục đích giới thiệu sản

phẩm: Mục tiêu của thủ đoạn này là rao bán hàng một kiểu khác và cung cấp

hàng một kiểu khác nhằm mục đích không chịu xuất hóa đơn bán hàng khi

giao nhận hàng hóa, nếu như mua hàng có hóa đơn thì giá khác, không có hóa

đơn thì bán hàng giá khác nhằm che giấu doanh thu và giá. Thủ đoạn này cũng

liên quan đến hành vi giao dịch mua hàng giả mạo nhằm giúp cho bên mua

giảm chi phí tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

- Tạo giao dịch mua hàng giả mạo: Đây là hành vi mà hộ KDCT không

có bán hàng hóa nhưng tạo hợp đồng mua bán với doanh nghiệp rồi xuất hóa

đơn bán để hợp pháp hóa khoản chi không có thực cho doanh nghiệp, vì thế có

thể gọi đây là chi khống. Chi khống thể hiện qua những bảng kê thanh toán

giả mạo với chữ ký giả, hợp đồng lao động giả mạo và thể hiện ở những hóa

đơn đi mua của cơ sở kinh doanh khác. Bằng hành vi này, DN không chỉ trốn

thuế thu nhập doanh nghiệp (Nộp thuế khoán trên hóa đơn chỉ có tỷ lệ 3,7%,

nhưng doanh nghiệp được giảm chi phí được trừ tới 20%).

- Ghi giá bán thấp hơn giá thực tế: Đây là hành vi ghi giá bán trên hóa

đơn và kê khai doanh thu tính thuế thấp hơn giá khách hàng thực tế thanh

toán. Hành vi gian lận này làm giảm thuế GTGT và thuế thu nhập cá nhân

(TNCN) phải nộp, gây ảnh hưởng không nhỏ đến số thu ngân sách.

- Kê khai thuế sai quy định: Mục tiêu chủ yếu của hành vi xé hóa đơn ra

ngoài rồi xuất hóa đơn trên liên lưu thì số nhỏ còn liên giao cho khách hàng

thì số lượng và giá lớn hơn nhằm che giấu doanh thu tính thuế, hạch toán tăng

chi phí tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Khi bị kiểm tra phát hiện, cán bộ kế

toán có thể lấy cớ là hạch toán nhầm để tránh bị phạt vì hành vi trốn thuế và

để che giấu doanh thu.

- Xuất hóa đơn bán hàng khống cho người vận chuyển hàng hóa lưu

thông trên đường nhưng khi có các cơ quan chức năng kiểm tra thì xuất trình

hóa đơn đầy đủ, nhưng khi không có các cơ quan chức năng kiểm tra thì đem

về xóa bỏ hóa đơn làm không phải kê khai tính thuế trên hóa đơn đã xuất.

- Hành vi trốn thuế khi hộ KDCT không đăng ký lập bộ hoặc kinh

doanh thua lỗ: Không ít là các hộ kinh doanh không đăng ký lập bộ để trốn

thuế phải nộp hoặc khi kinh doanh thua lỗ, hay gặp rủi ro, còn nợ thuế, nhưng

không làm thủ tục phá sản, giải thể theo luật định, mà tự ý dừng hoạt động,

hoặc chuyển nhượng cho người khác, hoặc thành lập hộ kinh doanh mới, do

người nhà đứng tên để trốn thuế, không chấp hành luật thuế.

Bảng 2.8 Tình hình chống thất thuế hộ kinh doanh cá thể tại đơn vị

Chỉ tiêu Năm 2015 Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018

Số tiền thuế tăng thêm (trđ) 326 510 688 825

Số hộ quản lý tăng thêm (hộ) 60 84 133 201

Số tiền thuế tăng thêm/so cùng kỳ (trđ) 0 1 0,67 0,62

0 1,4 0,33 0,38 Tổng số hộ lũy kế tăng thêm (hộ)/so cùng kỳ (trđ)

(Nguồn: Báo cáo Chi cục Thuế thị xã Tân Châu)

2.3 Đánh giá thực trạng quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể trên địa

bàn thị xã Tân Châu, An Giang

2.3.1 Thành công

Trong những năm qua Chi cục Thuế thị xã Tân Châu đã chỉ đạo thực

hiện tốt 2 nhiệm vụ trọng tâm đã đề ra đó là: quản lý thu ngân sách trên địa

bàn vượt dự toán được giao, đồng thời tích cực triển khai cải cách hành chính,

hiện đại hoá quản lý thuế nói chung và quản lý thu thuế hộ KDCT nói riêng.

Về thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách: Chi cục Thuế thị xã Tân Châu

đã làm tốt việc tham mưu cho lãnh đạo ngành, thị xã ủy, UBND thị xã vừa

trực tiếp thực hiện thu ngân sách, tổ chức triển khai, hướng dẫn thực hiện các

chủ trương của Đảng và Nhà nước, vừa nghiên cứu chuẩn hóa các văn bản của

cấp trên, thực hiện tốt các quy trình quản lý thu thuế phù hợp với từng đối

tượng nộp thuế. Chủ động phối hợp với các cấp, các ngành, đáp ứng kịp thời

các yêu cầu phục vụ thu ngân sách cho các đơn vị trong toàn thị xã Chi cục

Thuế thị xã Tân Châu những năm qua liên tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

chính trị được giao, số thu hàng năm vào Ngân sách Nhà nước tăng trưởng

năm sau cao hơn năm trước. Kết quả thu Ngân sách Nhà nước hộ KDCT trong

giai đoạn 2015 đến năm 2018 luôn vượt kế hoạch được giao.

Công việc cải cách hành chính, công khai các thủ tục hành chính của

cơ quan Thuế trong thời gian qua đã góp phần tích cực giúp các hộ KDCT

trong thị xã thực hiện tốt luật thuế của Nhà nước. Thực hiện Chiến lược cải

cách hệ thống Thuế được Chính phủ phê duyệt, Chi cục Thuế đã triển khai

thực hiện tốt việc quản lý thuế theo chức năng, tuyên truyền và hỗ trợ người

nộp thuế thực hiện tốt việc tự kê khai, tự tính thuế, tự nộp thuế vào Ngân sách

Nhà nước, cắt giảm một số thủ tục rườm rà không cần thiết, quán triệt tư

tưởng cán bộ không gây phiền hà sách nhiễu cho người nộp thuế, tạo điều kiện

thuận lợi cho người nộp thuế đăng ký kê khai thuế cũng như hoàn thành nghĩa

vụ nộp thuế vào ngân sách nhà nước.

Về quản lý thông tin người nộp thuế: Chi cục Thuế đã không ngừng

cố gắng để có thể quản lý một cách chính xác, kịp thời các hộ KDCT đặc biệt

là các hộ mới ra kinh doanh, các hộ nghỉ bỏ cũng như các hộ có thay đổi mức

doanh thu tính thuế điều đó được thể hiện qua việc tỷ lệ % các hộ KDCT được

quản lý trên số hộ kinh doanh thống kê trong vòng bốn năm từ 2015-2018 năm

sau luôn cao hơn năm trước.

Về quản lý tờ khai: các hộ KDCT đã thực hiện nghiêm túc kê khai thuế,

chất lượng tờ khai ngày càng được nâng cao, hầu hết các hộ KDCT đều khai

một lần ít có điều chỉnh, bổ sung. Nguyên nhân đạt được kết quả trên là do đối

tượng nộp thuế ngày càng tự nhận thức được nghĩa vụ nộp thuế của mình, hiểu

và làm theo pháp luật. Đồng thời, cán bộ thuế không ngừng đẩy mạnh tuyên

truyền, phổ biến cho đối tượng nộp thuế thấy được nghĩa vụ và quyền lợi nộp

thuế của mình.

Về quản lý doanh thu: Chi cục Thuế đã phối hợp với cơ quan chức năng

có liên quan đặc biệt là chính quyền địa phương nơi các cơ sở kinh doanh hoạt

động để nắm bắt tình hình kinh doanh của hộ KDCT từ đó xác định mức

doanh thu khoán ngày càng sát với doanh thu thực tế.

Về quản lý thu nộp thuế: Hàng tháng, Chi cục đều chú trọng việc thu hồi

nợ đọng, xử lý kiên quyết những trường hợp dây dưa kéo dài tiền thuế, tham

mưu và tập trung lực lượng giúp cho Ban Chỉ đạo thu hồi nợ đọng thuế của thị

xã. Tập trung đôn đốc các đối tượng kinh doanh nộp đúng, nộp đủ, nộp kịp

thời số thuế đã phát hành thông báo vào Kho bạc và các Ngân hàng, không để

nợ thuế.

Số thuế nợ đọng đã giảm đáng kể từ 2,42% năm 2015 xuống 1,48 %

năm 2018. Đây là một kết quả đáng mừng cho Chi cục Thuế, đó là kết quả của

việc đôn đốc các đối tượng nộp thuế đúng hạn và việc tuyên truyền giáo dục

của cán bộ thuế và ý thức chấp hành luật thuế ngày càng được tăng lên.

Về quản lý kiểm tra chống thất thu thuế: Đến nay số việc vi phạm đã

giảm tình trạng ghi chênh lệch giá bán thực tế với giá ghi trên hoá đơn dần

dần được khắc phục.

Hàng tháng, Chi cục thường xuyên kiểm tra, rà soát tất cả các hộ có sản

xuất kinh doanh trên địa bàn, đặc biệt là các khu cụm, tuyến dân cư mới thành

lập …, đối chiếu các hộ đang có mã số thuế, khắc phục tình trạng chênh lệch

về số hộ thu môn bài và số hộ cấp mã số thuế. Công khai doanh thu, mức thuế

phải nộp của hộ kinh doanh tại trạm thuế xã.

Với những nỗ lực trong quản lý thu thuế của Chi cục Thuế thị xã Tân

Châu đã góp phần không nhỏ trong việc xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa cơ

quan Thuế với người nộp thuế, tạo điều kiện cho công việc hành chính về thuế

được giải quyết nhanh chóng, kịp thời, đúng pháp luật, không gây sách nhiễu,

phiền hà cho người nộp thuế, đồng thời nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc quản

lý thu thuế hộ KDCT trên địa bàn trong thời gian qua.

Những kết quả trên là một trong những sự kiện nổi bật của Chi cục

Thuế thị xã Tân Châu, đánh dấu bước ngoặt lớn trong công tác thu ngân sách

của địa phương.

Đạt được những kết quả trên là do một số nguyên nhân chủ yếu sau:

Các cấp, các ngành, đã phối hợp chặt chẽ với ngành Thuế tập trung

tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh,

tạo mọi điều kiện để các hộ KDCT đầu tư sản xuất kinh doanh có hiệu quả,

thực hiện tốt nghĩa vụ thuế.

Các hộ kinh doanh đã khắc phục khó khăn, vượt qua tác động của

những biến động lớn của thị trường, tranh thủ thời cơ, năng động sáng tạo,

không ngừng tìm tòi mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm… để vươn lên phát

triển sản xuất kinh doanh và hoàn thành tốt nghĩa vụ thuế.

Một trong những yếu tố quyết định làm nên những thành quả nêu trên

chính là việc đơn vị đó đẩy mạnh các phong trào thi đua trong tập thể cán bộ,

công chức ngành thuế và thi đua đối với người nộp thuế, nhằm đóng góp

những ý tưởng sáng tạo, những giải pháp hữu ích trong công việc, góp phần

nâng cao hiệu quả quản lý thu, nộp thuế.

Công việc đào tạo bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ được

chú trọng. Riêng đối với Đội Thuế liên xã phường, 10 ngày đầu hàng tháng

các cán bộ Đội Thuế liên xã phường có mặt tại cơ quan thuế để đọc và tìm

hiểu tài liệu cũng như được hướng dẫn sử dụng ứng dụng công nghệ thông tin

vào nghiệp vụ.

Trong thời gian tới nhiệm vụ của Chi cục Thuế thị xã Tân Châu là hết

sức nặng nề và đặt ra nhiều thách thức, nhất là trong điều kiện bùng nổ công

nghệ thông tin với nhiều lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh mới xuất hiện, đòi

hỏi phương thức, cơ chế quản lý thuế và chính sách thuế cũng phải xoay

chuyển, bắt nhịp kịp thời. Cùng với việc tập trung phấn đấu hoàn thành dự

toán thu hàng năm, cán bộ công chức ngành Thuế tiếp tục triển khai mạnh mẽ

Chiến lược cải cách hệ thống Thuế giai đoạn 2011- 2020, đáp ứng yêu cầu

nhiệm vụ trong tình hình nền kinh tế đất nước liên tục đổi mới và phát triển,

tiếp tục đoàn kết, chung sức chung lòng và ngành Thuế sẽ ngày càng lớn mạnh

cùng với phương châm “Minh bạch – Chuyên nghiệp – Liêm chính - Đổi

mới”.

2.3.2 Một số hạn chế trong quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể:

Bên cạnh những kết quả đã đạt được như đã trình bày ở trên, việc quản

lý thu thuế tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu trong thời gian qua cũng còn bộc

lộ những hạn chế đó là:

Tốc độ thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể có xu hướng giảm sút và

chưa đạt kế hoạch: Về tốc độ thu các hộ KDCT, so sánh giữa năm sau với

năm trước thì tăng nhưng hai năm gần đây kết quả có xu hướng giảm và có tốc

độ tăng thấp hơn so với sự tăng trưởng của GDP, chưa đạt được mục tiêu đề ra

là tăng 16% đến 18%.

Việc quản lý đối tượng nộp thuế là hộ KDCT chưa đạt hiệu quả, số hộ

thống kê và số hộ đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh còn chênh

lệch khá lớn. Chủ yếu nhất là những hộ ở lĩnh vực vận tải tư nhân, hộ cho thuê

nhà, xây dựng tư nhân, hộ kinh doanh ăn uống vào ban đêm, hộ bán vào buổi

sáng, hộ kinh doanh thời vụ, vãng lai. Tỷ lệ hộ đưa vào quản lý thuế so với số

hộ thống kê được vẫn ở mức thấp vào khoảng 81%. Như vậy số hộ bị thất thu

thuế do không quản lý được là khoảng 19%. (Số liệu từ Phòng Tài chính – Kế

hoạch cung cấp năm 2018 và số thực tế quản lý thuế).

Việc kê khai đối tượng nộp thuế là hộ KDCT còn chậm trễ, sai sót:

Một lượng không nhỏ tờ khai được chuyển cho Đội Kê khai - Kế toán thuế và

tin học và quản lý nợ không đúng với thời hạn theo quy định, số tờ khai mà

cán bộ Đội Thuế liên xã phường tự ý khai hộ hộ kinh doanh vẫn còn phát sinh

mặc dù đã giảm. Việc quản lý kê khai vẫn chưa chủ động nắm bắt và phân loại

được nhóm đối tượng thường xuyên kê khai sai, chậm nộp, cũng như các

vướng mắc của từng nhóm đối tượng nộp thuế trong kê khai…để từ đó chủ

động đề xuất thay đổi, hoàn thiện và nâng cao hiệu quả việc kê khai.

Điều tra doanh số đối với hộ khoán chưa chính xác và cập nhật, theo

số liệu điều tra chọn mẫu 130 hộ thì tỷ lệ doanh số kê khai tính thuế so với

doanh số điều tra chỉ đạt 71,1%. Số lượng các hộ được điều tra doanh thu để

xác định mức thuế khoán hàng năm ít và chưa được luân phiên, có hộ 2-3 năm

nhưng mức doanh thu khoán vẫn không thay đổi. Số lượt điều chỉnh doanh thu

qua các năm còn rất thấp, chủ yếu chỉ điều chỉnh đối với các hộ kinh doanh

ngừng, nghỉ, bỏ kinh doanh còn những hộ kinh doanh mới ra kinh doanh thì

thường do cán bộ thuế hoặc chưa sát sao để nắm bắt tình hình hoặc cố tình bỏ

sót. Tình trạng cán bộ thuế thoả hiệp với đối tượng nộp thuế để giảm bớt số

thuế phải nộp, nhất là trong trường hợp xác định doanh thu, mức thuế khoán

xem xét miễn giảm thuế còn tồn tại.

Vẫn tồn tại tình trạng nợ đọng thuế kéo dài, nợ khó có khả năng thu

được: Tổng số thuế nợ đọng thống kê vào cuối mỗi năm có chiều hướng giảm

nhưng thuế nợ trong năm vẫn còn ở mức cao phần lớn các hộ nộp được nợ

đọng cũ nhưng lại để lại nợ mới phát sinh. Còn cán bộ Thuế thì thường chỉ sát

sao đôn đốc nợ đọng mỗi khi hạn phải hoàn thành chỉ tiêu đến gần, mặt khác

áp dụng các biện pháp cưỡng chế thu hồi nợ thuế còn thiếu kiên quyết.

Việc kiểm tra thuế chưa được thực hiện toàn diện, xử lý vi phạm chưa

đúng mức: Việc nghiên cứu xây dựng phương pháp kiểm tra trên cơ sở phân

tích thông tin về người nộp thuế còn chậm, thu thập và phân tích thông tin

chưa tốt, số lượng người nộp thuế được thanh tra, kiểm tra còn ít, đặc biệt là

công việc kiểm tra sử dụng hoá đơn, chứng từ ở các hộ sử dụng hóa đơn chưa

được nhiều. Mặc khác, việc xử lý đối với các hành vi vi phạm còn nể nang,

nương nhẹ.

2.3.3 Nguyên nhân của hạn chế

2.3.3.1 Nguyên nhân từ phía Chi cục Thuế thị xã Tân Châu

- Trình độ và đạo đức của đội ngũ cán bộ còn hạn chế

Năng lực, trình độ, ý thức tự giác của cán bộ thuế đặc biệt là đội ngũ

công chức liên xã phường còn phần nào chưa tích cực. Hiện tại, đội ngũ nhân

lực của Đội Thuế liên xã phường chủ yếu là những công chức có tuổi đời khá

cao, từ 50 tuổi trở lên chiếm 50% còn lại từ 35 tuổi trở lên chiếm 50% không

có ai tuổi đời dưới 30 tuổi, khả năng tiếp thu những cái mới còn hạn chế, trình

độ tin học chưa đáp ứng gây khó khăn cho quá trình quản lý cộng thêm tư duy

làm việc theo lối mòn làm cho việc quản lý thu thuế không được cải thiện

nhiều qua các năm. Mặt khác, chưa xoá bỏ được triệt để chế độ chuyên quản

lý về thuế. Mặc dù quy trình quản lý thuế quy định cá nhân cán bộ thuế

không được trực tiếp thu thuế người nộp thuế, nhưng do tính tự giác người

nộp thuế chưa cao, mặc khác do hạn chế nợ đọng, áp lực thu ngân sách nên

hàng tháng vẫn còn phải thường xuyên đến nhắc nhở hay in bảng kê cho người

nộp thuế. Cá biệt, vẫn còn trường hợp người nộp thuế nhờ nộp hộ qua ngân

hàng đây cũng là hành vi dẫn đến dễ gây ra tiêu cực, chiếm dụng tiền thuế,

ảnh hưởng hưởng đến uy tín của ngành Thuế trong những năm qua, cần sớm

được khắc phục và dứt điểm trong thời gian tới.

- Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật thuế chưa hiệu quả: Công

tác tuyên truyền giáo dục pháp luật còn nặng về hình thức, chưa thường xuyên

và đi sâu để giải đáp cụ thể vướng mắc về chính sách, chế độ thuế mà vẫn tập

trung vào diện rộng, chưa có nhiều khảo sát, đánh giá để nắm bắt được nhu

cầu hỗ trợ của từng loại đối tượng và nội dung cần hỗ trợ, nắm bắt và phân

loại được các vướng mắc, các sai sót thường xuyên của nhóm đối tượng về

chính sách thuế, thủ tục hành chính về thuế…

- Tổ chức và giám sát thực hiện quy trình quản lý thu thuế chưa hợp

lý và khoa học: Việc tổ chức thực hiện các biện pháp quản lý thu thuế đối với

hộ KDCT còn chưa hợp lý, khoa học: bố trí số lượng cán bộ phụ trách các địa

bàn chưa thực sự căn cứ vào số lượng hộ kinh doanh và quy mô các xã của

từng địa bàn, việc bổ sung kịp thời lực lượng cán bộ kế cận thay thế cho đội

ngũ cán bộ về hưu còn chưa có và chưa kịp thời. Do hộ KDCT là những đối

tượng có số lượng lớn đòi hỏi một lượng lớn lực lượng mới quản lý được kèm

theo đó là ràng buộc của hộ kinh doanh với cơ quan thuế còn ít nên khó quản

lý trong khi đó số thu lại chỉ chiếm một tỷ trọng nhỏ trong tổng thu ngân sách

hàng năm. Từ đó dẫn đến việc các lãnh đạo chi cục chưa thực sự quan tâm

trong việc quản lý, giám sát. Việc tổ chức thực hiện quy trình quản lý thu thuế

còn chưa thực sự khoa học và sáng tạo, đa phần là các cán bộ lớn tuổi làm

việc theo mô hình cũ, ít nghiên cứu các văn bản của ngành, ngại va chạm với

máy tính. Dẫn đến mất nhiều thời gian trong khi công việc không nhiều, ảnh

hưởng đến tiến độ công việc.

Việc nghiên cứu, ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin như ứng

dụng quản lý thuế tập trung (TMS) đã được Tổng cục Thuế chú trọng và áp

dụng trong việc quản lý thuế rất tốt trong thời gian qua, tuy nhiên do tuổi đời

khá cao nên việc tiếp cận công nghệ thông tin còn hạn chế do đó công chức

liên xã phường vẫn chưa khai thác. Cán bộ quản trị mạng còn kiêm nhiệm nên

hạn chế về năng lực, thời gian. Việc quản lý thu thuế hộ KDCT bằng việc các

ứng dụng công nghệ thông tin còn ít, phải theo dõi ngoài nhiều.

2.3.3.2 Nguyên nhân bên ngoài Chi cục Thuế thị xã Tân Châu

- Hệ thống chính sách thuế phức tạp và thiếu ổn định.

Chính sách thuế chưa có tính ổn định, thay thế hoặc sửa đổi bổ sung

thường xuyên, các văn bản hướng dẫn thi hành nhiều, phức tạp đôi khi không

rõ ràng. Như Luật thuế GTGT, năm 2008 có Luật thuế số 13/2008/QH12, đến

năm 2013 có Luật sửa đổi, bổ sung số 31/2013/QH13, kèm theo đó là hàng

loạt các văn bản hướng dẫn thi hành Nghị định số 92/2013/NĐ-CP, Thông tư

số 219/2013/TT-BTC. Không chỉ thế, trong vòng gần 2 năm quy trình quản lý

thuế đối với hộ KDCT đã được thay thế từ quy trình kèm theo quyết định số

1688/QĐ-TCT ngày 06/10/2014 sang Quy trình 2371/QĐ-TCT ngày

18/12/2015. Việc thay đổi các chính sách thuế cũng như quy trình quản lý thu

thuế đã phần nào ảnh hưởng đến việc dự báo, tổ chức thực hiện và ảnh hưởng

trực tiếp đến số thu nộp ngân sách. Người nộp thuế là hộ KDCT thường ít có

điều kiện để tiếp xúc với các nguồn thông tin dẫn đến việc nắm bắt các sự

thay đổi, bổ sung của Luật thuế còn hạn chế. Từ đó, việc thực hiện Luật hoặc

là không đúng hoặc là chưa kịp thời dẫn đến việc gây khó khăn cho việc quản

lý thu thuế của cơ quan Thuế.

- Trình độ và ý thức tuân thủ pháp luật về thuế của người nộp thuế

còn hạn chế.

Ý thức chấp hành pháp luật của đối tượng nộp thuế và nhận thức của

người dân về thuế còn hạn chế, kỷ cương về thuế còn lỏng lẻo. Nhiều hộ kinh

doanh chỉ vì chạy theo đồng tiền mà bất chấp pháp luật bất chấp đạo lý, bất

chấp kỷ cương thuế miễn sao thu được nhiều lợi nhuận. Có những trường hợp

hộ kinh doanh mặc dù đã được cơ quan thuế nhắc nhở nhiều lần, mời lên trụ

sở cơ quan thuế làm việc nhưng vẫn cố tình đưa ra các lý do bất khả kháng để

trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế, một số hộ kinh doanh khác thì còn suy tính do

tỷ lệ phạt nộp chậm thuế còn thấp hơn lãi suất vay vốn ngân hàng. Theo quy

định của Luật quản lý thuế hiện nay, nếu hộ kinh doanh chậm nộp tiền thuế thì

chỉ bị phạt nộp chậm, không xử phạt vi phạm hành chính và mức phạt nộp

chậm rất thấp, chỉ có 0,03%/ngày nộp chậm. Nên hộ kinh doanh sẵn sàng để

bị phạt chậm nộp chứ không chịu nộp thuế đúng hạn. Còn có các hộ kinh

doanh nộp thuế theo phương pháp khoán sử dụng hóa đơn quyển thì lại sẵn

sàng ghi sai các mặt hàng trên hóa đơn để giảm số thuế phải nộp…Tất cả đã

trở thành một cản trở rất lớn cho việc thu thuế của cơ quan Thuế.

- Sự phối hợp lỏng lẻo giữa các cơ quan chức năng có liên quan.

Sự phối kết hợp giữa ngành thuế với các ngành, các cấp còn chưa tốt,

đặc biệt trong việc rà soát nguồn thu, người nộp thuế và cưỡng chế thu nợ

đọng thuế. Các cơ quan liên quan thường chưa phối hợp với cơ quan thuế ở

mức độ trách nhiệm cao.

CHƯƠNG 3 BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THU THUẾ

HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TẠI CHI CỤC THUẾ THỊ XÃ TÂN CHÂU,

TỈNH AN GIANG

3.1 Định hướng của Cục Thuế An Giang và mục tiêu quản lý thu thuế hộ

kinh doanh cá thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang trong thời

gian tới.

Cơ quan thuế cần chủ động chuẩn bị mọi nguồn lực để thực hiện chiến

lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020 đã được Thủ tướng

Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng phê duyệt tại Quyết định số 732/QĐ-TTg ngày

17/5/2011.

Mục tiêu, yêu cầu của cải cách là đem lại sự thuận lợi cho người nộp

thuế theo chiều hướng thuận lợi, đơn giản để người nộp thuế dễ dàng thực

hiện nộp thuế. Đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý thuế nhằm

giảm thời gian thực hiện thủ tục hành chính thuế. Đến hết năm 2016, có 70%

NNT hài lòng với các dịch vụ mà cơ quan thuế cung cấp, có tối thiểu 95% số

tờ khai thuế được kiểm tra tự động qua phần mềm ứng dụng của cơ quan thuế

, đến năm 2020 có tối thiểu 90% NNT hài lòng với các dịch vụ mà cơ quan

thuế cung cấp và 100% số tờ khai thuế được kiểm tra tự động qua phần mềm

ứng dụng của cơ quan Thuế.

Cơ quan Thuế cần chủ động tham mưu để bổ sung, hoàn thiện chính

sách thuế cho phù hợp với đối tượng quản lý. Tiếp tục thực hiện cơ chế NNT

tự kê khai, tự nộp thuế, cơ quan thuế chỉ tập trung làm tuyên truyền, hỗ trợ,

đồng thời tăng cường kiểm tra, nhằm chống thất thu thuế.

Chính quyền các xã, phường cần phát huy vai trò, trách nhiệm trong

quản lý thuế. Cần thực hiện theo đúng quy trình quản lý thu thuế mà Tổng cục

Thuế ban hành. Chi cục Thuế cần xem xét, kiện toàn bộ máy tổ chức cán bộ,

sắp xếp, bố trí lực lượng phù hợp với năng lực, phạm vi địa bàn và số lượng

đối tượng quản lý, tăng cường phối hợp với chính quyền và Hội đồng tư vấn

thuế của các xã, phường cũng như các ban ngành, đoàn thể trong việc rà soát

địa bàn, quản lý đối tượng, chống sót hộ. Phấn đấu đến hết năm 2020 khi kết

thúc giai đoạn cải cách hệ thống thuế 2011-2020, có 97% số hộ kinh doanh

được đưa vào quản lý trên tổng số hộ kinh doanh trên địa bàn. Trong đó, mỗi

năm phấn đấu có 30% số các hộ kinh doanh được điều tra doanh thu nhằm

tăng tính chính xác của mức doanh thu khoán, chống thất thu thuế. Phấn đấu

để tỷ lệ thuế từ hộ KDCT huy động vào ngân sách Nhà nước giai đoạn 2015-

2020 năm sau cao hơn năm trước.

Để đảm bảo phát triển sản xuất kinh doanh cho các hộ KDCT, cán bộ

Chi cục Thuế cần đảm bảo công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ nộp thuế

cũng như hướng dẫn tạo điều kiện cho các hộ trong việc kê khai nộp thuế. Chi

cục Thuế cần đẩy mạnh hơn nữa tuyên truyền, giáo dục, phổ biến chính sách,

pháp luật về Thuế, chú trọng tuyên truyền giáo dục nghĩa vụ của công dân

trong việc nộp thuế cho Nhà nước, tuyên truyền tạo thói quen lấy hóa đơn khi

mua hàng hóa dịch vụ cho người dân. Đến hết năm 2018 có khoảng 85% số hộ

kinh doanh nộp thuế đúng thời hạn và phấn đấu đến năm 2020 là 95%.

Chi cục Thuế cần tổ chức rà soát các ngành hàng, các hộ kinh doanh lớn

để đảm bảo thu sát với doanh số thực tế, tăng cường kiểm tra việc chấp hành

chế độ kế toán thống kê và sử dụng hóa đơn, chứng từ để hạn chế việc trốn lậu

thuế, đồng thời tổ chức khai thác các nguồn thu mà các hộ KDCT chưa kê

khai nhất là các loại hình kinh doanh bán thời gian, địa điểm kinh doanh

không cố định... Tổ chức tốt việc thu nợ, hạn chế tối đa nợ đọng khó thu.

3.2 Tăng cường nâng cao hiệu quả quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể

tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang

3.2.1 Nâng cao trình độ, ý thức trách nhiệm và đạo đức nghề nghiệp

của cán bộ Thuế

Chi cục Thuế thị xã Tân Châu cần quan tâm và tăng cường đào tạo, bồi

dưỡng không chỉ về chuyên môn nghiệp vụ mà còn cần chú trọng đến việc đào

tạo, bồi dưỡng kiến thức về quản lý Nhà nước, kiến thức tin học, bồi dưỡng về

đạo đức nghề nghiệp, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ không những giỏi về

chuyên môn nghiệp vụ Thuế, mà còn am hiểu kiến thức quản lý Nhà nước, có

trách nhiệm, tận tâm với nhiệm vụ được giao. Chi cục Thuế cần thường xuyên

tổ chức các buổi tập huấn cán bộ về chính sách thuế, nghiệp vụ thuế theo

tháng hoặc quý và tập huấn đột xuất khi có các chính sách thuế mới. Quá trình

tập huấn có thể kèm theo các câu hỏi tình huống hoặc bài kiểm tra để khảo sát

việc nắm bắt bài giảng của cán bộ thuế…. Các cá nhân được cử đi tập huấn có

thể là tất cả cán bộ phụ trách hoặc là đội trưởng các Đội Thuế, tuy nhiên đó

phải là những người có khả năng nắm bắt và truyền đạt để có thể triển khai tại

đội thuế của mình.

Để nâng cao kiến thức, năng lực chuyên môn, cán bộ trực thu Đội Thuế

liên xã phường cần giành một khoảng thời gian nhất định trong tháng lên Văn

phòng Chi cục Thuế đọc tài liệu cũng như tham khảo ý kiến tư vấn của Đội

Tổng hợp – Nghiệp vụ - Dự toán; Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học và các

Đội thuế khác có liên quan. Kiến thức rộng, chuyên môn vững thì mới có thể

giải thích cho người nộp thuế hiểu và chấp hành nghĩa vụ nộp thuế theo đúng

pháp luật. Đồng thời cán bộ đội thuế liên xã có thể đến các Chi cục Thuế hoàn

thành kế hoạch xuất sắc để học tập cách thức làm việc hiệu quả về áp dụng

cho đơn vị mình. Đối với những cán bộ trẻ còn ít kinh nghiệm khi làm việc

dưới địa bàn xã thì cần tìm hiểu, ghi chép đặc điểm tình hình kinh doanh cũng

như vị trí của từng hộ KDCT để dễ dàng hơn trong quá trình quản lý.

Đẩy mạnh luân phiên, chuyển đổi vị trí công tác của cán bộ trực tiếp

quản lý hộ kinh doanh, không để cán bộ ở quá lâu một vị trí thường xuyên tiếp

xúc với hộ kinh doanh, dễ phát sinh các quan hệ tiêu cực trong công việc đồng

thời tạo điều kiện rèn luyện, đào tạo cán bộ, thay đổi môi trường làm việc mới

có cơ hội học tập kinh nghiệm, thể hiện năng lực phát triển. Kết hợp kiểm tra

chéo giữa các Đội Thuế liên xã, phường để hỗ trợ lẫn nhau trong công tác thu

đạt hiệu quả.

3.2.2 Đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ nhằm nâng cao ý thức tuân thủ

pháp luật về thuế của người nộp thuế

Quản lý thu thuế luôn phải đặt mục tiêu coi trọng tuyên truyền, giáo

dục, hỗ trợ người nộp thuế nhằm tuyên truyền, phổ biến sâu rộng, thường

xuyên trong mọi tổ chức và dân cư về các luật thuế và các văn bản dưới luật

để họ hiểu rõ, nhận thức trách nhiệm, nghĩa vụ của người nộp thuế và tổ chức

thực hiện tốt. Tạo điều kiện cho dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, bởi

lẽ đây là một sức mạnh to lớn để thực hiện chính sách chống trốn thuế. Có thể

thực hiện việc tuyên truyền qua các cách thức sau:

- Bố trí nguồn nhân lực chuyên nghiệp và giỏi nghiệp vụ cho việc cung

cấp các dịch vụ ban đầu cho người nộp thuế như việc trả lời điện thoại và các

cuộc tiếp xúc cá nhân.

- Các hình thức hỗ trợ người nộp thuế phải đa dạng, phong phú và gần

gũi với quần chúng. Bên cạnh chú ý đến việc làm sao để các người nộp thuế

tiếp cận được với các dịch vụ đó một cách dễ dàng nhất, hay nói cách khác

nguồn lực cho việc hỗ trợ được sử dụng một cách hiệu quả nhất. Do đó, cách

thức cung cấp dịch vụ thuế là vấn đề không kém quan trọng. Các ấn phẩm

được xuất bản hay các phụ trương trên báo cần được đưa dưới dạng các câu

hỏi nhỏ, các tình huống cụ thể thay vì các văn bản pháp luật khô cứng. Việc

cung cấp các tài liệu này cũng cần được mở rộng hơn, có thể có sẵn ở các bưu

điện, các nơi công cộng thay vì để ở các tủ sách miễn phí tại các cơ quan thuế

như hiện nay để người nộp thuế có thể dễ dàng tiếp cận và tìm hiểu.

- Thường xuyên đi cơ sở để tuyên truyền cho người dân nhằm nâng cao

ý thức của mọi người dân trong chấp hành pháp luật thuế, tuyên truyền cho

người dân hiểu về quyền lợi và nghĩa vụ của việc lấy hóa đơn khi mua hàng

hóa dịch vụ, cũng như khuyến khích mọi người dân lấy hoá đơn khi mua hàng

hoá, dịch vụ.

- Quá trình đối thoại với người nộp thuế, bộ phận chuyên môn Chi cục

Thuế thị xã Tân Châu cần cung cấp thông tin đầy đủ địa chỉ trang thông tin

của Tổng cục thuế trên trang Web tạo điều kiện cho mọi người dân có thể tra

cứu pháp luật về thuế và trao đổi các thông tin một cách nhanh chóng, thuận

tiện. Đồng thời làm nền tảng cho việc kê khai thuế theo hình thức tự nguyện

của người nộp thuế qua Internet.

- Hàng tháng, hàng quý cần mời các dịch vụ tư vấn kế toán, tư vấn thuế,

đại lý thuế để triển khai các chính sách thuế mới, để các dịch vụ hỗ trợ làm tốt

trách nhiệm là cầu nối giữa cơ quan thuế và người nộp thuế. Hạn chế sai sót

về thuế trong quá trình kinh doanh của người nộp thuế.

3.2.3 Tổ chức và giám sát thực hiện quy trình quản lý thu thuế hiệu

quả

3.2.3.1 Tổ chức đội ngũ cán bộ thực hiện quy trình.

Tổ chức sắp xếp lại nhân sự giữa các Đội nghiệp vụ, nhất là các Đội

Thuế liên xã, phường trực tiếp quản lý các hộ KDCT. Việc bố trí, sắp xếp nên

theo hướng lấy số lượng đối tượng quản lý làm cơ sở bố trí cán bộ, không nên

bố trí theo kiểu cào bằng theo địa bàn như hiện nay. Chi cục Thuế cần bố trí,

phân công lại cán bộ quản lý cho phù hợp với năng lực, trình độ của từng

người nhằm nâng cao hiệu quả công tác. Xây dựng đội ngũ cán bộ kế cận giỏi

về chuyên môn nghiệp vụ, giỏi về kế toán, thành thạo kỹ năng máy tính, có

khả năng quản lý kèm theo đó là có phẩm chất đạo đức tốt, yêu ngành và tinh

thần phục vụ nhân dân đất nước. Thường xuyên quán triệt nhằm nâng cao ý

thức trách nhiệm của từng cán bộ công chức Thuế từ lãnh đạo đến các nhân

viên trên tinh thần mỗi cán bộ công chức thuế phải tự chịu trách nhiệm về kết

quả triển khai các biện pháp nghiệp vụ trong phạm vi phụ trách của mình. Chi

cục trưởng Chi cục Thuế chịu trách nhiệm trực tiếp và toàn diện về quản lý

thu thuế trên địa bàn, hàng tháng phải trực tiếp kiểm tra một địa bàn về tình

hình quản lý và thu thuế để có biện pháp chấn chỉnh ngay việc thất thu về hộ

và thất thu về thuế. Phân công cho một Phó Chi cục trưởng phụ trách theo

từng mảng công tác, địa bàn quản lý hoặc từng lĩnh vực. Từng Phó Chi cục

trưởng phải chịu trách nhiệm trước Chi cục trưởng Chi cục Thuế về mảng

được phân công và địa bàn được giao quản lý. Trường hợp khi kiểm tra trên

địa bàn được giao phụ trách để xảy ra hiện tượng thất thu về hộ, về doanh thu,

về thuế thì Phó Chi cục trưởng phải chịu trách nhiệm trước Chi cục trưởng.

Đội trưởng Đội Thuế liên xã, phường phải chịu trách nhiệm trực tiếp về việc

quản lý thuế trong phạm vi được phân công, thường xuyên phát động phòng

trào, tạo không khí thi đua hoàn thành tốt nhiệm vụ trong toàn thể cơ quan.

Kịp thời có các hình thức khen thưởng nhằm động viên và khích lệ tinh thần

phấn đấu của cán bộ công chức, bên cạnh đó cần nghiêm khắc với các trường

hợp vi phạm, tránh bao che để tạo sự nghiêm minh và công bằng trong quá

trình thực thi công vụ.

3.2.3.2 Tổ chức, giám sát thực hiện quy trình

Tăng cường quản lý địa bàn, quản lý đối tượng nộp thuế: Chi cục Thuế

cần phối hợp với Ủy ban Nhân dân các xã, phường tập trung rà soát đối tượng

kinh doanh trên từng địa bàn để thống kê toàn bộ các đối tượng thực tế có

kinh doanh kể cả đối tượng đã được cấp mã số thuế và chưa được cấp mã số

thuế để đưa vào diện quản lý thu thuế. Đối với các đối tượng chưa được cấp

mã số thuế cán bộ thuế có trách nhiệm hướng dẫn, yêu cầu họ làm hồ sơ để

được cấp mã số thuế. Phối hợp với Phòng Tài chính - Kế hoạch để kịp thời

cập nhật và quản lý các hộ kinh doanh ngay từ khâu đăng ký kinh doanh. Chi

cục Thuế cần xây dựng quy chế phối hợp với Phòng Tài chính - Kế hoạch

trong việc cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và cấp mã số thuế để làm

cơ sở cho việc quản lý thu thuế. Hàng tháng cập nhật những hộ đăng ký kinh

doanh mới để rà soát kiểm tra đưa vào diện quản lý thuế. Đặc biệt cần chú ý

tới những địa bàn giáp ranh giữa các xã, phường và với các huyện, thị, thành

khác. Để dễ dàng trong việc quản lý các hộ kinh doanh trên địa bàn, các cán

bộ đội thuế liên xã có thể lập sơ đồ vị trí các hộ KDCT với những thông tin

như số nhà, xóm, ấp, số quầy hàng (ở các chợ)… Nhiều hộ đăng ký kinh

doanh không với mục đích kinh doanh mà để vay vốn ngân hàng,… thì cán bộ

thuế có trách nhiệm lập biên bản với Ủy ban Nhân dân xã, phường xác nhận

đối tượng không có hoạt động kinh doanh như trong đăng ký kinh doanh để

trình Ủy ban Nhân dân thị xã can thiệp thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh

doanh. Tránh tình trạng đăng ký kinh doanh tràn lan trái pháp luật, không thực

nghiện nghĩa vụ đóng thuế với Nhà nước.

3.2.4 Phân loại đối tượng hộ kinh doanh để quản lý thu thuế và thu nợ

Thuế

Chi cục Thuế cần tiến hành phân loại các đối tượng hộ kinh doanh để có

biện pháp quản lý thuế phù hợp. Đối với các hộ kinh doanh có địa điểm cố

định yêu cầu đảm bảo 100% các hộ thực tế có kinh doanh phải được đưa vào

quản lý thuế, kể cả các hộ đã có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, đã có

mã số thuế và các hộ chưa có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và chưa có

mã số thuế. Đối với các hộ kinh doanh không có địa điểm cố định, kinh doanh

sáng, tối yêu cầu Đội Thuế phải phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa

phương để nắm bắt địa chỉ thường trú của các hộ này để có cơ sở quản lý thu

thuế. Trước mắt phấn đấu tối thiểu phải có trên 80% số hộ được đưa vào quản

lý thuế và tỷ lệ này phải được nâng dần lên qua từng năm.

Đối với những hộ có giấy phép kinh doanh nhưng trên thực tế không

hoạt động kinh doanh mà mục đích để xin vay vốn ngân hàng hay với mục

đích khác thì cán bộ Đội Thuế liên xã phường cần rà soát lại lập danh sách gửi

về Chi cục Thuế để Chi cục đề nghị Ủy ban Nhân dân thị xã thu hồi giấy

chứng nhận đăng ký kinh doanh, ngăn chặn những sai phạm pháp luật về thuế.

3.2.5 Chống thất thu đối với những ngành nghề còn thất thu lớn

Hoạt động kinh doanh ăn uống: Doanh thu quản lý thuế đối với hoạt

động kinh doanh ăn uống hiện nay chỉ đạt khoảng 50% doanh thu thực tế. Do

đó, Chi cục cần phải xác định lại doanh thu kinh doanh của các hộ này để thu

thuế theo doanh thu mới xác định lại. Việc xác định lại doanh thu kinh doanh

phải căn cứ vào: địa bàn kinh doanh, diện tích kinh doanh, số lượng phòng ăn,

bàn ăn, số lượng nhân viên phục vụ, số lượng khách hàng thường đến ăn uống

tập trung vào thời gian nào, tính được bình quân một khách vào ăn uống phải

thanh toán là bao nhiêu. Có thể điều tra, xây dựng định mức doanh thu tối

thiểu cho mỗi loại nhà hàng, cửa hàng làm tham khảo. Đối với hộ thực hiện sổ

sách kế toán, hoá đơn, chứng từ nếu kiểm tra thấy doanh thu kê khai không

đảm bảo doanh thu tối thiểu và thấp hơn doanh thu khoán của hộ kinh doanh

càng quy mô thì phải định thêm doanh thu bán hàng không xuất hoá đơn (vì

loại hình kinh doanh ăn uống đại bộ phận không xuất hoá đơn).

Hoạt động xây dựng cơ bản tư nhân: Chi cục cần chỉ đạo các Đội Thuế,

cán bộ thuế phường phối hợp với hội đồng tư vấn, thanh tra xây dựng để nắm

rõ từng công trình xây dựng trên địa bàn phụ trách. Yêu cầu phải nắm rõ tên

người nhận thi công, địa chỉ, công trình thi công có thầu cả nguyên vật liệu

hay chỉ làm công để có căn cứ tính thuế đúng chính sách.

Trường hợp xây nhà ở của tư nhân mà chủ nhà thông đồng với người thi

công thì phối hợp với Ủy ban Nhân dân các xã, phường để xác định người thi

công là nhận thầu hay là họ hàng đến làm hộ. Nếu không phải là người làm hộ

thì phải thu thuế ngay khi công trình còn đang xây dựng.

Nắm chắc định mức giá thành xây dựng từng loại nhà do Bộ, Sở Xây

dựng quy định để đấu tranh, tính thuế với các trường hợp hợp đồng xây dựng

cố tình ghi thấp hơn thực tế hoặc chủ thầu không khai báo đúng giá nhận thầu.

Tăng cường công tác quản lý thuế đối với hoạt động xây dựng cơ bản tư

nhân, góp phần chống thất thu thuế đối với lĩnh vực xây dựng cơ bản tư nhân

trên địa bàn quản lý thu hết các trường hợp xây dựng tư nhân, thu sát đúng

doanh thu thực tế phát sinh của công trình xây dựng, đảm bảo thu đúng, thu

đủ, thu kịp thời các khoản thu vào ngân sách Nhà nước; động viên đầy đủ các

khoản thuế nộp vào ngân sách Nhà nước, tạo sự công bằng, bình đẳng giữa

lĩnh vực xây dựng cơ bản tư nhân với các lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh

doanh khác; nâng cao tính tự giác trong việc tuân thủ pháp luật của người nộp

thuế trong việc tự kê khai và tự nộp thuế; khắc phục được những tồn tại, hạn

chế về công tác tổ chức hành thu, đáp ứng được yêu cầu về cải cách hành

chính thuế, huy động sự tham gia của các cấp chính quyền, các ngành trong

công tác quản lý và chống thất thu thuế, đưa công tác quản lý thuế đi vào nề

nếp, góp phần tăng thu cho Ngân sách Nhà nước.

Hoạt động vận tải tư nhân:

Tiếp tục phối hợp với công an, giao thông công chính, cơ quan đăng

kiểm để rà soát nắm số đối tượng đăng ký sử dụng phương tiện vận tải, phân

loại đối tượng có phương tiện vận tải là xe chở hàng, xe chở khách, trên cơ sở

đó so sánh giữa số phương tiện đăng kiểm, số phương tiện đăng ký sử dụng tại

cơ quan công an với số phương tiện do Chi cục đã quản lý thu thuế để xác

định số chênh lệch phát sinh chưa quản lý.

Bảng 3.1. Phân loại đối tượng hộ quản lý thu thuế

ĐỐI TƯỢNG QUẢN LÝ NỘI DUNG QUẢN LÝ

1. Hộ kinh doanh có địa điểm ổn định Quản lý tốt việc kê khai, kế toán thuế và quản lý thu nợ thuế

2. Hộ kinh doanh không có địa điểm ổn định

3. Hộ đã đăng ký kinh doanh Quản lý tốt thông tin NNT, nhất là địa chỉ thường trú để đôn đốc thu thuế Quản lý tốt ngành nghề kinh doanh đã đăng ký và ngành nghề đang kinh doanh

Quản lý tốt ngành nghề thực tế đang kinh doanh để phục vụ công tác thu thuế 4. Hộ chưa đăng ký kinh doanh

5. Hộ nộp thuế theo hình thức khoán Quản lý tốt việc điều tra doanh số, phấn đấu doanh số kê khai sát với doanh số thực tế

(Nguồn: tự xây dựng)

3.2.6 Tăng cường xử lý và thu hồi nợ đọng

Tích cực đẩy mạnh các biện pháp thu nợ, rà soát lại các hộ trong địa

bàn quản lý. Phối hợp với các ngành chức năng và Ủy ban Nhân dân các xã,

phường để đôn đốc thu hồi nợ đọng của các hộ đang kinh doanh, hạn chế đến

mức tối đa tình trạng nợ thuế dây dưa kéo dài. Thành lập đoàn liên ngành để

đôn đốc, thu hồi số thuế nợ đọng. Chi cục Thuế cần giao chỉ tiêu thu hồi nợ

thuế hàng tháng cho đội quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế, đồng thời cần

cương quyết hơn nữa trong việc tổ chức cưỡng chế thu hồi nợ, nhất là các

trường hợp cố tình nợ dây dưa, một mặt để thu được số thuế nợ đọng, mặt

khác để răn đe các đối tượng khác tự giác chấp hành nghĩa vụ nộp thuế đối với

Nhà nước. Chi cục Thuế cần giao chỉ tiêu thu nợ thuế hàng tháng cho các Đội

Thuế liên xã, phường. Đội Thuế liên xã, phường phải giao chỉ tiêu đến từng

cán bộ phụ trách địa bàn, đồng thời lấy chỉ tiêu này làm cơ sở đánh giá, xếp

hạng công chức hàng tháng, quý và cuối năm.

3.2.7 Tích cực điều tra doanh thu, kiểm tra định kỳ

Tổ chức kiểm tra điển hình tình hình quản lý hộ kinh doanh trên một số

địa bàn, qua đó đánh giá mức độ thất thu về hộ kinh doanh, rút kinh nghiệm

và giao chỉ tiêu cụ thể về số hộ đưa thêm vào quản lý cho từng đội thuế. Căn

cứ chỉ tiêu đã giao hàng tháng có kiểm tra, đánh giá phân tích những tồn tại,

tìm biện pháp khắc phục ngay trong tháng sau. Kiên quyết chống thất thu triệt

để về số lượng hộ kinh doanh. Tổ chức điều tra thí điểm doanh thu kinh doanh

của một số hộ để đánh giá mức độ thất thu về doanh thu để có cơ sở điều

chỉnh doanh số của các hộ, đồng thời căn cứ vào tình hình tăng trưởng kinh tế

trên địa bàn để làm cơ sở giao chỉ tiêu phấn đấu tăng so với mức thuế khoán

hiện nay cho từng đội thuế. Quá trình tổ chức điều tra không làm tràn lan mà

tập trung vào những ngành, những loại hộ đang thất thu nhiều như thương

mại, ăn uống, giải khát, dịch vụ v.v… Việc điều tra, xác định lại doanh số và

mức thuế phải làm đúng quy trình, quy định, thực hiện công khai. Lập và giao

dự toán thu cho các đội thuế sát với tình hình thực tế và tiềm năng của từng

địa phương thuộc địa bàn quản lý của từng Đội.

Tăng cường kiểm tra nhằm phát hiện và xử lý nghiêm khắc đối với

những hộ kinh doanh không chấp hành, lập hoá đơn chứng từ không trung

thực với thực tế phát sinh nhằm mục đích trốn lậu thuế. Đối với những hộ qua

kiểm tra phát hiện vi phạm, ngoài việc xử lý vi phạm hành chính còn phải xử

phạt theo lần số thuế lậu, đồng thời phải ấn định thuế theo kết quả kiểm tra

đó. Mức thuế ấn định phải cao hơn mức thuế của những hộ kinh doanh cùng

ngành nghề, cùng quy mô thực hiện tốt chế độ hoá đơn chứng từ để động viên

những hộ kinh doanh thực hiện tốt và hộ kinh doanh thấy được lợi ích thực tế,

không tái phạm. Phấn đấu mỗi hộ kinh doanh được kiểm tra ít nhất 1 lần trong

vòng 2-3 năm. Riêng các hộ có đơn xin ngưng, nghỉ kinh doanh, Chi cục cần

phấn đấu 100% số hộ này phải được kiểm tra, xác minh thực tế tại địa điểm

kinh doanh trước khi quyết định cho ngừng nghỉ. Đối với những hộ đã có đơn

xin nghỉ nhưng thực tế vẫn kinh doanh thì phải kiên quyết xử phạt vi phạm

hành chính và truy thu số thuế không nộp trong thời gian ngừng, nghỉ. Đội

trưởng đội thuế phải chịu trách nhiệm nếu địa bàn có hộ kinh doanh xin nghỉ,

đã đưa ra khỏi danh sách phải nộp thuế nhưng thực tế vẫn đang kinh doanh mà

không phát hiện được. Chi cục nên phân công cụ thể mỗi cán bộ kiểm tra phải

phụ trách một số địa bàn và phải cùng chịu trách nhiệm với Đội Thuế nếu có

các hộ xin nghỉ nhưng thực tế vẫn đang kinh doanh. Hàng tháng, quý, Đội

thuế phải tự xây dựng kế hoạch kiểm tra, tập trung kiểm tra đối tượng kinh

doanh trên từng địa bàn nhằm phát hiện hộ mới ra kinh doanh chưa kê khai

nộp thuế, các hộ kinh doanh sáng tối, các hộ kinh doanh không có cửa hàng cố

định để đưa vào diện quản lý thu thuế. Tăng cường kiểm tra việc thực hiện

chế độ kế toán thống kê và sử dụng hoá đơn tài chính để hạn chế việc trốn lậu

thuế. Tăng cường kiểm tra nhằm phát hiện và xử lý nghiêm khắc đối với

những hộ kinh doanh không chấp hành, hạch toán kế toán, lập hoá đơn chứng

từ không trung thực với thực tế phát sinh nhằm mục đích trốn lậu thuế. Đối

với những hộ qua kiểm tra phát hiện vi phạm, ngoài việc xử lý vi phạm hành

chính, Chi cục Thuế nên thông báo cho chính quyền địa phương biết, đồng

thời phải ấn định thuế theo kết quả kiểm tra đó. Mức thuế ấn định phải cao

hơn mức thuế của những hộ kinh doanh cùng ngành nghề, cùng quy mô thực

hiện tốt chế độ kế toán, hoá đơn chứng từ để động viên những hộ kinh doanh

thực hiện tốt và hộ kinh doanh thấy được lợi ích thực tế, không tái phạm. Đối

với quản lý thu nợ thuế: Chi cục Thuế cần tăng cường phối hợp với các cơ

quan hữu quan như Công an, Quản lý thị trường, các Ngân hàng...

3.2.8 Đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý thu thuế

Trong chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020 của nước

ta đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt có đặt ra mục tiêu về cải cách

quản lý thuế là đến năm 2018 tối thiểu có 90% doanh nghiệp sử dụng dịch vụ

điện tử, 99% doanh nghiệp đăng ký thuế, khai thuế qua mạng internet, tỷ lệ tờ

khai thuế được kiểm tra qua phần mềm ứng dụng của cơ quan thuế đạt tối

thiểu là 99%. Còn đến năm 2020 tối thiểu có 100% doanh nghiệp sử dụng các

dịch vụ thuế điện tử, 99% doanh nghiệp đăng ký thuế, khai thuế qua mạng

internet. Như vậy có thể thấy trong thời gian tới, Tổng cục Thuế hướng tới

mục tiêu quản lý thuế bằng các ứng dụng công nghệ thông tin ngành Thuế.

Bởi vậy, ngay từ bây giờ cơ quan Thuế cần có kế hoạch tăng cường áp dụng

công nghệ thông tin vào quản lý thuế. Trước hết cơ quan thuế cần tổ chức quy

hoạch đội ngũ cán bộ phụ trách công nghệ thông tin để có kế hoạch đào tạo,

bồi dưỡng kiến thức để có thể khai thác và vận hành một cách hiệu quả các

trang thiết bị, cũng như sử dụng thành thạo các phần mềm ứng dụng vào quản

lý thu thuế.

Phấn đấu đến hết năm 2019, có 100% cán bộ có thể sử dụng và khai

thác hiệu quả các phần mềm ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý thuế

đặc biệt là các ứng dụng chuyên ngành như ứng dụng Quản lý thuế tập trung

(TMS), ứng dụng thanh tra kiểm tra thuế (mà Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đã

phê duyệt). Bên cạnh đó Chi cục Thuế cũng cần có kế hoạch và đề nghị cấp

trên hỗ trợ đào tạo chuyên sâu về công nghệ thông tin từ cao đẳng đến đại học

cho toàn bộ số cán bộ của Đội Kê khai - Kế toán thuế và tin học nhằm đáp

ứng tốt cho nhu cầu hiện đại hóa quản lý thu thuế. Song song với đó, cơ quan

Thuế cần xây dựng dự toán kinh phí để đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật về công

nghệ thông tin như hệ thống máy móc, hệ thống đường truyền, từng bước

hiện đại hóa trang thiết bị đáp ứng tốt cho nhu cầu tiếp nhận và vận hành các

phần mềm hỗ trợ quản lý. Ngoài ra, cơ quan thuế cần tăng cường tuyên

truyền, khuyến khích để Người nộp thuế tích cực sử dụng công nghệ thông tin

vào việc kê khai, nộp thuế cũng như thực hiện các thủ tục hành chính về thuế.

Tổng cục thuế cần quan tâm đầu tư nhiều hơn nữa các phương tiện làm

việc cho cơ quan, cán bộ thuế, đặc biệt là các mạng vi tính, các ứng dụng

chuyên ngành để đơn giản hoá các tờ khai, các thủ tục quản lý kiểm tra, gắn

với việc đào tạo bồi dưỡng để mọi cán bộ quản lý có thể sử dụng thông thạo

các máy vi tính; tăng thêm trường hợp giao lưu thông tin với các ngành liên

quan ở trong và ngoài nước.

3.3 Kiến nghị và Kết luận

3.3.1 Kiến nghị

Trong thời gian qua, pháp luật về thuế đã được hoàn thiện, tạo khung

pháp lý cơ bản cho hoạt động sản xuất kinh doanh của hộ KDCT. Tuy nhiên,

trong quá trình quản lý nhận thấy còn một số vấn đề tồn tại như:

- Tình trạng vi phạm pháp luật về thuế của các hộ kinh doanh thường

xảy ra dưới nhiều hình thức, với nhiều mức độ khác nhau, trong khi thực trạng

quản lý các hộ kinh doanh cũng còn những bất cập dẫn đến hiệu quả thu thuế

ở đối tượng này chưa đạt kết quả cao.

- Tính răn đe của pháp luật thuế đối với đối tượng chay ì, nợ thuế vẫn

còn nhiều hạn chế, dẫn đến tình trạng người nộp thuế có xu hướng không tuân

thủ pháp luật về thuế đặc biệt là đối với hộ KDCT.

- Địa bàn rộng, hộ kinh doanh rải rác ở nhiều nơi, việc nắm bắt doanh

thu thường rất khó xác định, người kinh doanh thì luôn cố tình khai báo sai

doanh số và khả năng kinh doanh của mình.

- Hộ kinh doanh thường có hai hệ thống sổ để đối phó, kê khai doanh số

thấp, bán hàng không lập hóa đơn, ghi giá bán trên hóa đơn thấp hơn giá bán

thực tế, hầu hết giao dịch không dùng tiền mặt, đầu vào, đầu ra không có hóa

đơn...

- Bên cạnh đó, theo như quy định hiện nay hộ sản xuất kinh doanh cá

thể không được sử dụng quá 10 lao động, điều này gây khó khăn cho họ trong

việc mở rộng quy mô sản xuất. Riêng đối với các hộ KDCT có sử dụng 10 lao

động thường xuyên trở lên thì vận động tuyên truyền để họ thành lập doanh

nghiệp…

- Qua cơ sở dữ liệu hộ khoán, cơ quan Thuế sẽ kiến nghị Phòng Tài

chính-Kế hoạch thu hồi các giấy phép kinh doanh đã cấp nhưng người nộp

thuế không kinh doanh, địa chỉ không rõ ràng hoặc đã ngừng, nghỉ từ lâu. Chi

cục cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người nộp thuế biết nghĩa vụ

phải kê khai, nộp thuế khi ra kinh doanh. Chỉ đạo các Đội Thuế liên xã,

phường phải bám sát địa bàn, kịp thời đưa hộ KDCT mới phát sinh vào sổ bộ

quản lý thuế kịp thời, sát đúng với doanh thu thực tế phát sinh.

- Chi cục Thuế phối hợp với các phòng, ban của thị xã tiến hành thống

kê và lập sơ đồ tên hộ kinh doanh chi tiết ngõ xóm, đường phố, hẻm… Định

kỳ hàng tháng, cán bộ thuế quản lý địa bàn báo cáo lãnh đạo đội thuế tình

hình tăng giảm, biến động ngành nghề của hộ kinh doanh để có phương án dự

kiến mức thuế lập bộ, thông qua tập thể đội, lãnh đạo phụ trách lập bộ chính

thức để quản lý trong tháng.

- Tổ chức đối chiếu và tìm hiểu nguyên nhân chênh lệch giữa số lượng

hộ kinh doanh đã được cấp mã số thuế với số lượng đối tượng được phản ánh

trên sổ bộ thuế môn bài, sổ bộ thuế GTGT, TNCN, TTĐB để có biện pháp bổ

sung ngay những đối tượng đã được cấp mã số thuế nhưng chưa được phản

ánh trên sổ bộ thuế, chấm dứt tình trạng hộ quản lý trên bộ thuế thấp hơn số

hộ đã được cấp mã số thuế.

- Công tác thu thuế tuy đã có tiến bộ hơn, nhưng số thuế nợ vẫn còn ở

mức cao. Do đó, Chi cục Thuế cần làm tốt hơn công tác này bằng cách phân

loại nợ chính xác cho từng đối tượng nộp thuế, cho từng loại tính chất nộp

thuế. Đối chiếu, điều chỉnh số nợ sai sót do nhầm mục, tiểu mục để tránh nợ

sai; đối với khoản nợ không còn đối tượng thu (bỏ trốn, mất tích) thì lập hồ sơ

để báo cáo lãnh đạo Đội, Chi cục Thuế để có các biện pháp cụ thể trình cấp có

thẩm quyền khoanh hoặc xóa nợ. Xây dựng kế hoạch cưỡng chế nợ thuế với

hộ kinh doanh có mức nợ thuế nhiều, cố tình không chấp hành; Giao chỉ tiêu

thu nợ ít nhất là 90% trên tổng số nợ có khả năng thu đến từng đội, từng cán

bộ thuế quản lý địa bàn và gắn kết quả thu nợ thuế làm căn cứ bình xét thi đua

cuối năm. Mặt khác, cơ quan thu các cấp sẽ chủ động đề xuất với Ủy ban

Nhân dân các cấp phối hợp với cơ quan chức năng trên địa bàn thực hiện quản

lý thu nợ và cưỡng chế nợ thuế theo đúng quy định.

- Chi cục Thuế cần tăng cường công tác kiểm tra hộ kinh doanh chủ yếu

là kiểm tra hộ xin nghỉ kinh doanh, đặc biệt là số hộ xin nghỉ tạm thời có đơn

xin miễn giảm. Do đó, công tác kiểm tra phải xác định rõ nguyên nhân và

thường xuyên nắm bắt tình hình. Hiện tượng xin nghỉ nhưng thực tế vẫn kinh

doanh là một cách trốn thuế hết sức phổ biến. Điều này không chỉ xuất phát từ

ý đồ của người nộp thuế mà không loại trừ có sự liên quan đến cán bộ thuế. Vì

vậy, đối với hộ kinh doanh này phải làm đơn xin miễn giảm theo mẫu quy

định tại Thông tư số 156/2013/TT-BTC ngày 6/11/2013 của Bộ Tài chính,

phần nội dung lý do nghỉ, thời gian nghỉ phải ghi cụ thể, rõ ràng. Sau khi nhận

được danh sách tổng hợp hộ kinh doanh có đơn xin tạm nghỉ kinh doanh, giao

Đội Kiểm tra nội bộ nhiệm vụ phải lên kế hoạch kiểm tra ngay vì hiện tại thời

gian cho phép kiểm tra rất ngắn, số lượng cán bộ ít, số lượng hộ kinh doanh

xin tạm nghỉ nhiều, khi đó đảm bảo được tiến độ kiểm tra của tất cả các hộ

kinh doanh xin nghỉ. Ngoài ra, cũng cần có biện pháp kiểm tra, đánh giá tinh

thần, thái độ của cán bộ thuế khi thực hiện chức năng quản lý hộ kinh doanh

theo địa bàn quản lý.

- Tình trạng trốn thuế còn khá phổ biến vừa làm thất thu cho NSNN,

vừa không đảm bảo công bằng xã hội và không đưa công tác quản lý thu thuế

vào nề nếp. Việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền và giáo dục sẽ góp phần

nâng cao trình độ hiểu biết của hộ kinh doanh về thực hiện nghĩa vụ nộp thuế

thông qua các giải pháp cụ thể sau:

+ Tranh thủ phối hợp với các cơ quan tuyên truyền đại chúng để định

hướng dư luận một cách kịp thời, triệt để. Phấn đấu mỗi cán bộ Thuế đều là

người tuyên truyền, giáo dục tích cực nhất đối với các đối tượng nộp thuế và

mọi người dân.

+ Giúp các đối tượng nộp thuế nắm vững chính sách, quy trình, thủ tục

thu và nộp thuế, trên cơ sở đó thực hiện việc nộp thuế đúng, đủ, kịp thời vào

NSNN.

+ Tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng nộp thuế thực hiện tự khai,

tự tính, tự nộp thuế, giảm dần những sai phạm mà đối tượng nộp thuế thường

mắc phải.

+ Thiết lập mối quan hệ thân thiện giữa cơ quan thuế với hộ kinh

doanh, giúp họ thuận lợi khi thực hiện nghĩa vụ thuế của mình.

- Ngoài ra, dịch vụ hỗ trợ đối tượng nộp thuế tại Chi cục Thuế cũng cần

được đẩy mạnh như việc giải đáp thắc mắc cho các đối tượng nộp thuế không

nhất thiết tại trụ sở cơ quan thuế mà phải gắn trách nhiệm cán bộ thuế quản lý

địa bàn là 01 tuyên truyền viên có nhiệm vụ hướng dẫn, giải thích khi hộ kinh

doanh có yêu cầu trả lời. Đồng thời, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ

thuế vừa tinh thông nghiệp vụ, vừa có kỹ năng sư phạm để nâng cao chất

lượng công tác tập huấn cho các hộ kinh doanh.

Do đó kiến nghị Cục Thuế tỉnh An Giang một số nội dung sau:

Thứ nhất, cần đưa ra chính sách Thuế đối với hộ KDCT thì chính sách

thuế tăng tính ổn định, trước khi đưa ra các quy định mới về chính sách thuế

cần bố trí một đội ngũ cán bộ thuế khảo sát tính thực tiễn và khả năng thực

hiện trên khắp cả nước và trong một khoảng thời gian tương đối để có thể xác

định được tính hiệu quả của chính sách thuế mới. Tránh tình trạng, chính sách

mới ra đã phải sửa đổi bổ sung nhiều lần. Nếu có thể chính sách cần nên có

vài điểm linh động mang tính vùng miền để tạo thuận lợi cho công chức thuế

trong việc hướng dẫn cho người nộp thuế.

Thứ hai, cũng nên xem xét việc tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh

phát triển, mở rộng sản xuất, nới lỏng quy định giới hạn về số lao động tối đa

của một hộ KDCT được sử dụng.

Thứ ba, cần đột phá trong khuyến khích người nộp thuế nhất là hộ kinh

doanh cá thể bằng việc giảm tỷ lệ (%) nộp thuế phù hợp nếu như người nộp

thuế có khả năng thực hiện nộp thuế khoán ngay một lần cho 6 tháng hoặc cả

năm.

Thứ tư, qua số liệu phân tích nhận thấy tỷ trọng nộp thuế của hộ khoán

so với tổng thu ngân sách là không cao. Tuy vậy, để quản lý thu đối với lĩnh

vực này đòi hỏi số nhân lực nhiều nhưng biên chế ngành ngày một thu hẹp.

Do đó, đề nghị nên ủy quyền việc đôn đốc cũng như thực hiện việc thu thuế

cho đơn vị thứ ba (như An Giang đang thí điểm là giao cho Bưu điện thị xã

thực hiện). Đồng thời hàng tháng, hàng quý thông qua tổng đài viễn thông,

Chi cục Thuế tiến hành nhắn tin SMS cho người nộp thuế còn nợ thuế biết để

thực hiện nghĩa vụ thuế của mình.

Thứ năm, cần tuyên truyền rộng rãi, mạnh mẽ, thường xuyên hơn nữa về

chính sách thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng cho mọi tầng lớp

nhân dân được biết để cùng hiểu và đồng hành cũng như thực hiện nghĩa vụ

thuế tốt hơn. Nếu có thể thì Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế cần kiến nghị cơ

quan có thẩm quyền đưa việc giảng dạy về Thuế lồng ghép vào các môn học

chính khóa của các trường trung học phổ thông để ngay từ khi còn ngồi trên

ghế nhà trường người dân sẽ có những hiểu biết cơ bản về Thuế cũng như mục

đích, ý nghĩa của việc thu thuế. Nhằm cho pháp luật thuế tăng thêm tính thực

thi tránh tình trạng không hiểu phải áp đặt thực hiện.

Thứ sáu, đồng thời, Cục Thuế tham mưu cho Ủy ban Nhân dân tỉnh chỉ

đạo quyết liệt hơn nữa trong thực hiện quy chế phối hợp cấp mã số thuế hộ

KDCT thông qua bộ phận “Một cửa hiện đại”. Phối hợp với Sở Tài chính triển

khai phối hợp thực hiện cấp mã số thuế cùng với cấp giấy phép kinh doanh;

đồng thời xúc tiến xây dựng bộ cơ sở dữ liệu về doanh thu khoán và mức thuế

khoán trên địa bàn theo các chỉ tiêu kinh doanh, từ đó xây dựng bộ tiêu chí

quản lý thuế theo rủi ro đối với hộ kinh doanh.

3.3.2 Kết luận

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế - xã hội, số lượng các hộ

KDCT trên địa bàn thị xã Tân Châu trong những năm qua không chỉ tăng

nhanh về số lượng mà còn phát triển về quy mô cũng như đa dạng hóa trong

ngành nghề kinh doanh. Vấn đề quản lý thu thuế đối với hộ KDCT cũng từ đó

mà được quan tâm và đầu tư nhiều hơn.

Với nhiệm vụ quan trọng được giao, những năm qua Chi cục Thuế thị

xã Tân Châu đã có nhiều nỗ lực trong việc quản lý thu thuế hộ KDCT trên địa

bàn đồng thời cũng đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên,

nhiệm vụ trong thời gian tới sẽ còn rất nhiều khó khăn, nhất là trong giai đoạn

nền kinh tế có những bước chuyển đổi mạnh mẽ. Do đó, việc quản lý thu thuế

hộ KDCT tất yếu phải có sự đổi mới hoàn thiện thì Chi cục Thuế thị xã Tân

Châu mới có điều kiện hoàn thành nhiệm vụ và đạt được mục tiêu đề ra, mang

lại hiệu quả cao trong công việc quản lý thu thuế hộ KDCT.

Hoàn thiện công tác quản lý thuế và chống thất thu thuế luôn là một vấn

đề thời sự của ngành thuế nói chung và của Chi cục Thuế thị xã Tân Châu nói

riêng trong điều kiện cải cách, hiện đại hóa ngành thuế hiện nay. Đặc biệt, với

sự ra đời của Luật Quản lý Thuế đòi hỏi cơ quan thuế các cấp chuyển đổi mô

hình quản lý theo dõi đối tượng sang mô hình quản lý theo chức năng. Đây là

một thay đổi có tính sâu rộng cả về nghiệp vụ hành thu cũng như về cơ cấu và

bố trí cán bộ. Do đó yêu cầu công tác quản lý thuế phải đảm bảo phù hợp với

sự thay đổi đó là một điều tất yếu. Mặt khác, quản lý thuế, chống thất thu thuế

đối với các hộ kinh doanh luôn bao hàm sự biến động vì đây là lĩnh vực kinh

tế năng động, thường xuyên thay đổi để phù hợp với sự biến động của nền

kinh tế - xã hội, do đó việc quản lý thuế đòi hỏi cũng phải linh hoạt để bắt kịp

các biến động này.

Qua nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng quản lý thu thuế hộ

KDCT tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu đề tài đã hệ thống hóa những cơ sở lý

luận về thuế và quản lý thu thuế đối với các hộ KDCT. Trên cơ sở đó chỉ ra

được những khó khăn, bất cập trong quá trình quản lý thu thuế như: trình độ

và đạo đức của đội ngũ cán bộ còn hạn chế, việc tuyên truyền, giáo dục chưa

đạt hiệu quả cao, tổ chức và giám sát thực hiện quy trình quản lý thu thuế

chưa tốt...Từ đó cũng đã đưa ra được các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả

quản lý thu thuế hộ KDCT tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu.

Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp chống thất thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục Thuế thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang

TRẦN THANH VIỆT

GIẢI PHÁP CHỐNG THẤT THU THUẾ

HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TẠI CHI CỤC

THUẾ THỊ XÃ TÂN CHÂU, TỈNH AN GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng MÃ NGÀNH: 8.34.02.01

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. LÊ ĐÌNH VIÊN

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

NỘI DUNG TÓM TẮT

Số hộ thống kê

Số hộ quản lý

2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0

2015

2016

2017

2018

nghìn đồng

60000000

9000000

8000000

50000000

7000000

Tổng dự toán

40000000

6000000

Tổng thu NSNN

5000000

30000000

Dự toán thu hộ KDCT

4000000

`

Tổng thu hộ KDCT

20000000

3000000

2000000

10000000

1000000

0

0

2015

2016

2017

2018

năm

Có thể bạn quan tâm

Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định chấp nhận sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Buôn Hồ (Đắk Lắk)

Luận văn Thạc sĩ: Quản lý hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo ở các trường mầm non, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Ảnh hưởng của chính sách thuế đến phát triển bền vững doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam

Tác động của khả năng sinh lợi và cơ hội tăng trưởng đến cấu trúc vốn của 100 doanh nghiệp niêm yết hàng đầu Việt Nam

Tác động của cấu trúc sở hữu vốn đến thận trọng kế toán: Bằng chứng thực nghiệm tại các ngân hàng thương mại cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường tinh thần đến hiệu quả công việc của nhân viên ngân hàng thương mại cổ phần tại Thành phố Hồ Chí Minh

Tác động của biến động dòng tiền đến đòn bẩy tài chính: Nghiên cứu thực nghiệm Việt Nam

Nhận biết rủi ro và ý định sử dụng dịch vụ tài chính kỹ thuật số của giới trẻ Việt Nam

Mối quan hệ giữa phát triển công nghệ thông tin và truyền thông với hiệu quả kinh doanh ngân hàng: Nghiên cứu tại thị trường mới nổi Việt Nam

Tài liệu học tập môn Thị trường chứng khoán

Chuyển đổi số và rủi ro tài chính tại các ngân hàng thương mại: Bằng chứng thực nghiệm từ các ngân hàng thương mại Việt Nam

Bài giảng Tài chính nhà quản trị: Chương 1 - Tổng quan về Quản trị tài chính

Bài giảng Tài chính nhà quản trị: Chương 2 - Phân tích báo cáo tài chính

Bài giảng Tài chính nhà quản trị: Chương 3 - Quản trị vốn lưu động

Bài giảng Tài chính nhà quản trị: Chương 4 - Giá trị của tiền tệ theo thời gian

Bài giảng Tài chính nhà quản trị: Chương 5 - Định giá chứng khoán

Bài giảng Tài chính nhà quản trị: Chương 6 - Rủi ro và lợi nhuận

Bài giảng Tài chính nhà quản trị: Chương 7 - Chi phí sử dụng vốn

Bài giảng Tài chính nhà quản trị: Chương 8 - Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn đầu tư

Bài giảng Tài chính nhà quản trị: Chương 9 - Kế hoạch ngân lưu

Tài liêu mới

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xây dựng thuật toán thích nghi và học tăng cường cấu trúc Actor - Critic điều khiển bám quỹ đạo cho robot di động đa hướng mecanum

Luận án Tiến sĩ: Cơ cấu bệnh tim mạch và chất lượng cuộc sống của người cao tuổi mắc suy tim, rung nhĩ điều trị tại Bệnh viện Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hiện tượng nứt dăm đê sông vùng đồng bằng sông Hồng và dự báo khả năng bị nứt của một số đoạn đê

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xây dựng giải pháp đảm bảo an toàn thông tin cho quá trình học liên kết dựa trên mật mã

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Phát triển năng lực đánh giá công nghệ cho học sinh trong dạy học môn Công nghệ 11 ở trường trung học phổ thông

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu phân loại chi cầu diệp – Bulbophyllum Thouars (Orchidaceae) ở vùng Tây Nguyên bằng phương pháp hình thái và phân tử

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu đặc điểm phân bố và dinh dưỡng của các loài lưỡng cư ở Vườn Quốc gia Bến En và Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa

Luận án Tiến sĩ: Tổng hợp luật dẫn và điều khiển cho một lớp tên lửa đối hải trên cơ sở ứng dụng mạng nơ ron và hệ mờ

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu tổng hợp hệ điều khiển góc Pitch tua bin gió trong điều kiện có nhiễu tác động

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hóa học lipid của hai loài san hô thủy tức Millepora dichotoma và Millepora platyphylla ở Việt Nam

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu kiểm soát phân phối công suất kéo trên cầu chủ động của ô tô con bằng ABS

Luận án Tiến sĩ: Ứng dụng phản ứng Domino vào tổng hợp các dẫn xuất Podophyllotoxin, Pyrimidine và đánh giá hoạt tính sinh học của các chất tổng hợp được

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu thành phần hóa học và một số hoạt tính sinh học của cây chùm ngây (Moringa oleifera)