Giáo án khoa điều dưỡng - ĐIỀU DƯỠNG HỌC VÀ CÁC NGUYÊN LÝ CƠ BẢN VỀ ĐIỀU DƯỠNG

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

931
lượt xem 100
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

MỤC TIÊU: Trình bày được các khái niệm về điều dưỡng Nêu được các định nghĩa về điều dưỡng Trình bày được 5 vai trò của người điều dưỡng Vận dụng được các nguyên lý vào thực hành điều dưỡng

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án khoa điều dưỡng - ĐIỀU DƯỠNG HỌC VÀ CÁC NGUYÊN LÝ CƠ BẢN VỀ ĐIỀU DƯỠNG

ĐIỀU DƯỠNG HỌC VÀ CÁC NGUYÊN LÝ ĐI NGUYÊN CƠ BẢN VỀ ĐIỀU DƯỠNG MỤC TIÊU: Trình bày được các khái niệm về điều dưỡng Nêu được các định nghĩa về điều dưỡng Trình bày được 5 vai trò của người điều dưỡng vai Vận dụng được các nguyên lý vào thực hành điều dưỡng
1. Các khái niệm cơ bản 1.  Tổ chức y tế thế giới đánh giá dịch vụ chăm  sóc sức khỏe do điiều dưỡng - hộ sinh cung cấp do đ là một trong những trụ cột của hệ thống dịch vụ y tế nên đã đưa ra nhiều nghị quyết về củng cố và tăng cường dịch vụ điều dưỡng - hộ sinh toàn cầu phát triển nguồn nhân lực điều dưỡng có trình độ được coi là chiến lược quan trọng để tăng cường sự tiếp cận của người nghèo đối với các dịch vụ y tế, cũng như đảm bảo công bằng trong ngành y tế
Điều dưỡng là một nghề chuyên nghiệp.  Y học ngày càng phát triển đòi hỏi phải nâng cao kiến  thức và trình độ chuyên nghiệp của điều dưỡng. Việc đào tạo điều dưỡng ở bậc đại học và sau đại học  đã tạo ra sự thay đổi về mối quan hệ giữa người thầy thuốc và người điều dưỡng, người điều dưỡng trở ng thành cộng sự của người thầy thuốc, một thành viên của nhóm chăm sóc thay vì chỉ là người thực hiện y lệnh. Bác sĩ và điều dưỡng là hai nghề có định hướng khác  nhau: bác sĩ làm nhiệm vụ chẩn đoán và điều trị. Điều dưỡng chăm sóc và đáp ứng các nhu cầu cơ bản  cho người bệnh về thể chất và tinh thần
Điều dưỡng là một ngành học và khoa học về chăm  sóc. Do đặc thù của nghề điều dưỡng là làm công việc Do  chăm sóc từ đơn giản nhất đến những công việc phức tạp. Từ việc thay ga trải giường tới các công việc nghiên  cứu, quản lý, đào tạo và trở thành các chuyên gia điều qu dưỡng lâm sàng có trình độ do đó ngành điều dưỡng do gồm nhiều cấp trình độ để đáp ứng nhu cầu hành nghề và yêu cầu chăm sóc sức khỏe. Ngày nay, do sự phát triển của y học đòi hỏi tính nay,  chuyên môn hóa ngày càng cao đã làm cho điều dưỡng trở thành một ngành đa khoa có nhiều chuyên khoa như: điiều dưỡng nhi, điiều dưỡng phòng mổ, điiều đ đ đ dưỡng cộng đồng, điiều dưỡng tâm thần, hộ sinh ... đ
2. Các định nghĩa về điều dưỡng 2.  2.1. Định nghĩa của Florent Nightigale 1860 2.1.  Điều dưỡng là một nghệ thuật sử dụng môi  trường của người bệnh để hỗ trợ sự hồi phục của họ. Định nghĩa của Florent Nightigale phản ánh  mối quan tâm của thời đại mà bà ta đang sống. Bà đặt vai trò trọng tâm của người điều dưỡng là giải quyết các yếu tố môi trường xung quanh nơi người bệnh để người bệnh được hồi phục một cách tự nhiên
2.2. Định nghĩa của Virginia Handerson 1960 2.2. Virginia Handerson  " Chức năng duy nhất của người điều dưỡng là hỗ trợ Ch  các hoạt động nâng cao hoặc hồi phục sức khỏe của người bệnh hoặc người khỏe, hoặc cho cái chết được ho thanh thản mà mỗi cá thể có thể tự thực hiện nếu họ có sức khỏe, ý chí và kiến thức. Giiúp đỡ các cá thể sao ch G cho họ đạt được sự độc lập càng sớm càng tốt" Định nghĩa của Virginia Handerson đã được hội Virginia Handerson  đồng điều dưỡng quốc tế chấp nhận vào năm 1973 và 1973 đa số các nhà học thuyết điều dưỡng cũng đã có sự thống nhất. Theo Handerson chức năng nghề nghiệp của người Theo Handerson  điều dưỡng là chăm sóc và hỗ trợ người bệnh thực hiện các hoạt động hàng ngày
2.3. Định nghĩa của hội điều dưỡng Mỹ 2.3.  - Định nghĩa năm 1965: 1965:  Điều dưỡng là một nghề hỗ trợ cung cấp các dịch vụ  chăm sóc đóng góp vào việc hồi phục và nâng cao sức khỏe - Năm 1980, định nghĩa trên đã được sửa đổi để phản 1980,  ánh rõ bản chất nghề nghiệp, các khía cạnh luật pháp về phạm vi thực hành của người điều dưỡng và thể vi th hiện xu hướng của ngành điều dưỡng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe: Điều dưỡng là chẩn đoán và điều trị những phản ứng  của con người đối với bệnh hiện tại hoặc bệnh có tiềm con ng năng xảy ra Tuy nhiên cũng có ý kiiến cho rằng định nghĩa trên k  thiên về kỹ thuật và giảm đi thiên chức của nghề đó là chăm sóc.
. Vai trò của người điều dưỡng Vai  3.1. Người chăm sóc 3.1. Ng  Theo Benner và Wrubel thì: chăm sóc là yếu tố cơ bản để thực hành Theo chăm  điều dưỡng hiệu quả. Mọi máy móc, kỹ thuật hiện đại không thay thế được sự chăm sóc của người điều dưỡng vì các thiết bị này sẽ không tác động được tới cảm xúc và điều chỉnh hành động cho thích hợp với những nhu cầu đa dạng của mỗi cá thể. Chăm sóc là nền tảng của mọi Chăm can thiệp Đ..D và là thuộc tính cơ bản của người điều dưỡng D can thi Leiningerm cho rằng: Chăm sóc là yếu tố thiết yếu của điều dưỡng, là Chăm  một nết đặc biệt và là đặc tính duy nhất của điều dưỡng. Theo bà " Theo không có sự chữa bệnh nào mà không có sự chăm sóc nhưng sự chăm không sóc có thể diễn ra mà không có điều trị" Theo Jen Watson: " thực hành chăm sóc là hạt nhân của nghề điều Theo th  dưỡng"và đưa ra hai giả định về những giá trị của sự chăm sóc con con người là: ng - Chăm sóc và tình cảm tạo ra những năng lượng cơ bản về thể chất và  tinh thần - Chăm sóc và tình cảm thiết yếu cho sự tồn tại và nuôi dưỡng con con  người ng
3.2. Người truyền đạt thông tin 3.2. Ng tin   Thông tin có hiệu quả là yếu tố thiết yếu của tin  mọi nghề phục vụ trong đó có nghề điều dưỡng. Giao tiếp quy định mối quan hệ giữa người  bệnh và người điều dưỡng, giiữa người điều g dưỡng và đồng nghiệp cũng như các nhân viên y tế khác. Nó có vai trò trong mọi hoạt động của người  điều dưỡng. Người điều dưỡng thường xuyên giao tiếp cả  bằng lời và bằng ngôn ngữ viết. Loại giao tiếp này đòi hỏi phải chính xác, rõ rõ  ràng và phù hợp
3.3. Người giáo viên Ng Nhu cầu giáo dục sức khỏe của người điều dưỡng đối với người bệnh ngày càng tăng. Ngày nay, người ta chú trọng đến việc nâng cao nay, ng và duy trì sức khỏe hơn là chỉ chữa bệnh thuần túy. Vì vậy N.B cần có thêm kiến thức để tự theo dõi N.B và chăm sóc nhằm rút ngắn ngày nằm viện. Sự gia tăng của các bệnh mạn tính và tật nguyền đòi hỏi người bệnh và gia đình phải có thêm kiến thức và kỹ năng để tự chăm sóc tại nhà. Qui trình giảng dạy gồm 4 thành phần cơ bản: Qui tr th nhận định, lập kế hoạch, thực hiện kế hoạch và nh th lượng giá
3.4. Người tư vấn 3.4. Ng  Tư vấn là quá trình giúp đỡ N.B để nhận biết và đương đầu với N.B  những stress về tâm lý hoặc những vấn đề xã hội, để cải thiện các stress mối quan hệ giữa người với người và để thúc đẩy sự phát triển của mỗi người. Tư vấn liên quan đến sự hỗ trợ về tình cảm, tri thức và tâm lý. tri th  Người điều dưỡng tập trung vào giúp cho người bệnh phát triển  những thái độ, tình cảm và các hành vi mới hơn là sự phát triển vi về trí tụê. Người điều dưỡng khuyến khích người bệnh tìm kiếm những  hành vi thay thế, nhận ra sự lựa chọn và xây dựng ý thức tự kiểm vi thay nh th soát. Tư vấn đòi hỏi kỹ năng giao tiếp chữa bệnh, kỹ năng phân tích  tình hình, tổng hợp thông tin và đánh giá quá trình tiến triển của tin người bệnh sau khi đã được tư vấn. Người điều dưỡng phải là một mô hình mẫu để hướng dẫn những  hành vi mong muốn vi mong Phải thể hiện sự quan tâm tới lợi ích của người khác, phải có suy ph  nghĩ sáng tạo, một thái độ linh hoạt và hài hước khi tiếp xúc với các đối tượng người khác nhau
3.5. Người biện hộ cho người bệnh 3.5. Ng  Biện hộ nghĩa là hành động thay mặt hoặc bảo  vệ lợi ích cho người khác. Vì vậy, biiện hộ là thúc đẩy những hành động tốt b  đẹp nhất cho người bệnh, bảo đảm cho những nhu cầu của người bệnh được áp dụng Ngoài ra người điều dưỡng còn có vai trò là  người lãnh đạo, người quản lý, người làm công ng ng tác nghiên cứu điều dưỡng và là chuyên gia giỏi về chăm sóc lâm sàng
4. CÁC HỌC THUYẾT VÀ NGUYÊN LÝ CƠ BẢN  4.1. Học thuyết Florent Nightigale (1820 - 1910) 4.1. (1820  Nguyên lý về thực hành điều dưỡng của Nightigale được phản  ánh qua thời đại mà bà ta sống với mối quan tâm về các dịch bệnh qua th do vệ sinh và ô nhiễm môi trường gây ra như dịch tả và các bệnh do nhi đường tiêu hóa. Vì vậy Florent Nightigale nhìn nhận vai trò của người điều dưỡng  không chỉ đơn thuần là cho người bệnh dùng thuốc mà định hướng vào việc tác động tới môi trường để giúp đỡ người bệnh mau chóng hồi phục. Các yếu tố môi trường đó là: - Không khí trong lành  - ánh sáng  - Sự ấm áp của buồng bệnh  - Sư sạch sẽ nơi giường bệnh và buồng bệnh  - Sự yên tĩnh của buồng bệnh và bệnh viện  - Dinh dưỡng cho người bệnh đầy đủ 
Quan niệm của Nightigale về vai trò của người  điều dưỡng trong việc sử dụng môi trường bệnh viện tác động vào sự hồi phục của người bệnh đã trở thành tư tưởng chủ đạo trong chương trình đào tạo và là chức năng cơ bản của nghề điều dưỡng dưới thời bà. Ngày nay, mặc dù môi trường bệnh viện đã nay,  được cải thiện nhưng nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện vẫn đang là thách thức đối với hệ thống các bệnh viện trên toàn thế giới. Người điều dưỡng có phạm vi thực hành rộng vi th  hơn song nhiệm vụ tạo dựng một môi trường an song nhi an toàn cho người bệnh vẫn là một trong những nội to dung quan trọng của người điều dưỡng dung quan
.2. Học thuyết Virginia Handerson .2. Virginia Handerson  Nguyên tắc thực hành điều dưỡng của Virginia Handerson liên quan Virginia Handerson  tới các nhu cầu cơ bản của con người. Những nhu cầu dưới đây được con ng Nh gọi là 14 nhu cầu của Henderson: 14 nhu 1. Thở 1. Th  2. Ăn, uống đủ 2. Ăn  3. Bài tiết 3.  4. Vận động và tư thế 4.  5. Ngủ và nghỉ 5. Ng  6. Mặc quần áo thích hợp 6.  7. Duy trì nhiệt độ cơ thể 7. Duy  8. Vệ sinh cơ thể sạch sẽ 8.  9. Tránh nguy hiểm 9. Tr  10. Giao tiếp 10. Giao  11. Tôn trọng tín ngưỡng 11. Tôn  12. Làm việc 12.  13. Vui chơi và giải trí 13. Vui  14. Học tập và thỏa mãn sự ham hiiểu biết 14. ham h 
Người khỏe mạnh tự đáp ứng được nhu cầu  hàng ngày cho mình, nhưng khi bị bệnh người nh bệnh có thể chỉ tự đáp ứng được một phần hoặc phải hoàn toàn phụ thuộc vào người khác để đáp ứng các nhu cầu trên cho mình. Handerson cho rằng thiên chức nghề nghiệp của  người điều dưỡng là giúp người bệnh đáp ứng được nhu cầu hàng ngày của họ. Nghiên cứu học thuyết của Handerson gợi ý cho cho  người điều dưỡng khi tiếp cận với người bệnh cần phải đánh giá và chẩn đoán những nhu cầu của họ trên cơ sở đó hỗ trợ họ đáp ứng được các nhu cầu cơ bản của con người con ng
4.3. Học thuyết Abdellah 4.3.  Năm 1960, Abdellah đề cập tới dịch vụ chăm sóc toàn diện cho người 1960, Abdellah  bệnh để đáp ứng nhu cầu về sinh lý, tình cảm, trí tuệ, xã hội và các nhu cầu tr xã về tinh thần của N.B. N.B. Theo học thuyết này, người điều dưỡng cần có kỹ năng về mối quan hệ con Theo ng con  người, tâm lý, sự tăng trưởng và phát triển, giao tiếp, các khoa học xã hội và ng tâm giao các khoa học cơ bản cùng kiến thức và kỹ năng điều dưỡng đặc hiệu. Abdellah đã xác định 21 vấn đề chăm sóc và được gọi là 21 vấn đề Đ..D D 21 21  của Abdellah: 1. Duy trì vệ sinh và sự thoải mái 1. Duy  2. Cân bằng sinh lý 2. Cân  3. Phòng ngừa tai nạn, chấn thương và nhiễm khuẩn 3. Phòng tai ch  4. Duy trì vận động hàng ngày 4. Duy  5. Hỗ trợ cung cấp ô xy cho toàn bộ cơ thể 5. xy  6. Hỗ trợ duy trì dinh dưỡng 6.  7. Hỗ trợ bài tiết 7.  8. Hỗ trợ cân bằng điện giải 8.  9. Phát hiện những phản ứng sinh lý của cơ thể đối với bệnh 9. Ph  10. Hỗ trợ duy trì cơ chế điều tiết 10. 
11. Hỗ trợ duy trì chức năng cảm giác 11.  12. Phát hiện và hỗ trợ những thay đổi về cảm xúc liên quan tới bệnh 12. Ph  13. Phát hiện và chấp nhận thay đổi về tâm sinh lý liên quan tới bệnh 13. Ph  tật 14. Hỗ trợ duy trì giao tiếp bằng lời và không lời có hiệu quả 14.  15. Hỗ trợ mối quan hệ người với người 15.  16. Hỗ trợ những tiến bộ hướng tới mục tiêu tinh thần của mỗi người 16.  17. Tạo ra một môi trường chăm sóc và điều trị thân thiện 17.  18. Hỗ trợ nhận thức của mỗi cá thể đối với các nhu cầu về thể chất, 18.  tình cảm và nhu cầu phát triển 19. Chấp nhận những hạn chế về thể chất và tình cảm của N.B 19. Ch  20. Sử dụng nguồn lực của cộng đồng để giải quyết bệnh tật 20.  21. Hiiểu được vai trò của các yếu tố xã hội cũng như các yếu tố tác 21. H  động tới nguyên nhân của bệnh
.4. Học thuyết Dorothea Orem về tự chăm sóc .4. Dorothea  Năm 1971, Dorothea Orem phát triển thực hành điều dưỡng trọng 1971, ph  tâm vào vấn đề tự chăm sóc của người bệnh. Orem cho rằng người Đ..D chỉ hỗ trợ N.B khi họ không thể tự đáp D ch Orem cho N.B khi  ứng các nhu cầu về thể chất, về tâm lý, xã hội và phát triển cho xã chính họ. Bà đã đưa ra 3 mức độ chăm sóc điều dưỡng như sau:  - Chăm sóc hoàn toàn: áp dụng đối với những N.B không có khả N.B không  năng tự chăm sóc, theo dõi và kiểm soát các hoạt động của mình theo - Chăm sóc một phần: áp dụng cho những N.B cần hỗ trợ một N.B  phần để đáp ứng các nhu cầu hàng ngày - Chăm sóc hỗ trợ sự phát triển: hướng dẫn, tư vấn, giiáo dục sức g  khỏe áp dụng cho những người cần học kiến thức để tự chăm sóc Theo Orem, người Đ..D phải xác định rõ vì sao N.B không tự đáp D ph Theo ng N.B không  ứng được các nhu cầu cho chính họ. Người Đ..D phải làm gì để giúp D ph Ng N.B đáp ứng được nhu cầu của họ và N.B tự chăm sóc được đến N.B N.B đâu. Mục tiêu của Đ..D là tăng cường khả năng cho N.B để họ tự đáp ứng D N.B  được các nhu cầu cho chính họ
4.5. Quy trình điều dưỡng 4.5. Quy  Quy trình điều dưỡng được Hall đưa ra 1955, Hall 1955,  Johnson 1959, Orlando 1961 và Wiedenbach 1963 phát triển và xây dựng thành 5 bước dưới 1963 ph đây. Quy trình điều dưỡng được coi là công cụ mang  tính khoa học để người điều dưỡng đưa ra kế hoạchI chăm sóc cho người bệnh §¸nh gi¸ ChÈn ®o¸n LËp kª ho¹ch Thùc hiÖn Lîng §.D KÕ ho¹ch Gi¸