Giao thông đô thị bền vững, lành mạnh, thân thiện với môi trường

Chia sẻ: Aaf Asfaf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

124
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung dự báo dân số cần được nghiên cứu theo các phương pháp khoa học, phù hợp với điều kiện về cơ sở dữ liệu đầu vào của đồ án, đảm bảo kết quả dự báo phù hợp với nhu cầu và khả năng phát triển của đô thị, đảm bảo là cơ sở để dự báo nhu cầu về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội trong vùng, trong đô thị và trong mỗi khu chức năng, đảm bảo hiệu quả phát triển đô thị. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giao thông đô thị bền vững, lành mạnh, thân thiện với môi trường

Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh, thân thi n v i môi trư ng Tr ng tâm chi n lư c cho ti n trình ñô th hóa và s c kh e Sách gi i thi u sáng ki n ESHUT TÀI LI U D TH O T M TH I C P NH T NGÀY 17/03/2010
Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh, thân thi n v i môi trư ng (ESHUT) Cu n Sách gi i thi u sáng ki n ESHUT này cung c p thông tin cơ s v sáng ki n Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh, thân thi n v i môi trư ng và ñưa ra ví d v các d án ESHUT c th cũng như v ngu n l c ñ giúp các thành ph ti n hành th c hi n quá trình quy ho ch và phát tri n th ng nh t. Cu n sách này hi n ñư c coi là d th o tài li u t m th i và b n hoàn ch nh cu i cùng s ñư c công b vào n a sau năm 2010. M cl c Ph n 1: Gi i thi u v ESHUT 2-5 • Gi i thi u: Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh, thân thi n v i môi trư ng: Thách th c quan tr ng c a ti n trình ñô th hóa và s c kh e Trang 2 • Thông tin cơ s Trang 3 Ph n 2: Tri n khai các d án ESHUT 6 – 11 • Tri n khai các Gi i pháp ESHUT Khu v c Tây Thái Bình Dương Trang 6 • Ví d v các sáng ki n ESHUT Trang 8 Ph n 3: Các công c ESHUT thích h p 12 - 18 • Nh ng thông ñi p ESHUT ch ch t Trang 12 • Ngu n tài li u Trang 15 • Thông tin c n thi t v các sáng ki n ESHUT kh thi Trang 16 • Danh m c ch s ESHUT ñ ñánh giá tình hình ban ñ u Trang 17 • Tài li u tham kh o Trang 18 C n bi t thêm thông tin v ESHUT, xin liên h v i: Ti n sĩ Susan P. Mercado Quy n C v n Khu v c Ban Nâng cao S c kh e T ch c Y t Th gi i Văn phòng Khu v c Tây Thái Bình Dương P.O. Box 2932, United Nations Avenue 1000 Manila, Philippines mercados@wpro.who.int
Ph n 1: Gi i thi u v ESHUT Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh, thân thi n v i môi trư ng: Thách th c quan tr ng c a ti n trình ñô th hóa và s c kh e Chúng ta ñang ti n d n t i m t th gi i ngày càng ñô th hóa cao. Năm 2007 ñánh d u m t s ki n l ch s , khi l n ñâu tiên trong l ch s s dân s ng ñô th chi m hơn 50% dân s th gi i. ð n năm 2030, ba ph n năm dân s th gi i s là ngư i thành th , và ñ n năm 2050, t l ñó s là b y ph n mư i. khu v c châu Á - Thái Bình Dương hi n có hơn 0, 8 t ngư i s ng các ñô th . Trong vòng 20 năm t i, d tính 60% s dân tăng thêm trên toàn th gi i s là khu v c này. Nh n bi t v tác ñ ng sâu r ng mà quá trình ñô th hóa có th có ñ i v i s c kh e c a c c ng ñ ng l n m i cá nhân chúng ta, tr ng tâm c a Ngày S c kh e Th gi i năm 2010 là ðô th hóa và S c kh e. Nhi u s ki n s ñư c t ch c trên toàn th gi i ñ nâng cao nh n th c v ch ñ chính – 1000 thành ph , 1000 sinh m nh, như m t ph n c a chi n d ch toàn c u. M c tiêu khu v c Tây Thái Bình Dương là huy ñ ng và thúc ñ y ít nh t 200 thành ph tham gia chi n d ch toàn c u này. Ngày S c kh e Th gi i có th là s ki n di n ra trong m t ngày m t s thành ph , song các v n ñ và thách th c v s c kh e liên quan ñ n ti n trình ñô th hóa s ñư c gi i quy t v lâu dài. ð ñ m b o ti p t c chú tr ng vào nh ng v n ñ này trong su t năm 2010 và xa hơn n a, Khu v c Tây Thái Bình Dương c a WHO nêu b t v n ñ Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh và thân thi n v i môi trư ng (ESHUT) như m t trong nh ng thách th c chính c a quá trình ñô th hóa lành m nh. Các thành ph khu v c Tây Thái Bình Dương ñư c khuy n khích kh i ñ ng quá trình t o ñi u ki n thu n l i cho công tác l p k ho ch chi ti t hơn và tri n khai ESHUT, và ñ cu i cùng mang l i nh ng k t qu ESHUT lâu dài. Ngày S c kh e Th gi i 2010 là bư c kh i ñ ng ñ nâng cao nh n th c v ch ñ ñư c l a ch n, ñó là ðô th hóa và S c kh e. ð án Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh và thân thi n v i môi trư ng nh m ñ m b o v n ñ ñư c chú tr ng liên t c và lâu dài. Ch khi duy trì chú tr ng liên t c và lâu dài vào v n ñ chúng ta m i có th tri n khai th c hi n giao thông ñô th b n v ng, lành m nh và thân thi n v i môi trư ng trong Khu v c. T t c các thành ph ñ u ñư c khuy n khích ñăng ký tham gia Ngày S c kh e Th gi i 2010 tr c tuy n theo ñ a ch (http://www.who.int/world-health- day/2010/registration_city/en/index.html). Chúng tôi hy v ng là t t c các thành ph trong khu v c Tây Thái Bình Dương s áp d ng m t mô hình m i cho giao thông ñô th trong ñó môi trư ng và s c kh e ñư c quan tâm hàng ñ u. Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 2
Thông tin cơ s M t trong các h qu c a quá trình ñô th hóa quá nhanh là yêu c u phát tri n cơ s h t ng ñô th , xu t phát t lư ng xe c tham gia giao thông tăng không ki m soát n i ñ ph c v nhu c u v n chuy n s lư ng ngư i và hàng hóa không ng ng tăng ra vào khu v c thành ph và trong thành ph . K t qu không có l i cho s c kh e c a ngư i dân ñô th và cũng không ñ m b o duy trì môi trư ng b n v ng. Các h th ng giao thông ñô th có tác ñ ng l n ñ i v i s c kh e và an toàn c a m i ngư i Chính sách, thi t k và ho t ñ ng c a các h th ng giao thông ñô th ñ u có ý nghĩa quan tr ng ñ i v i s c kh e và s an toàn c a m i ngư i, do ô nhi m không khí, ti ng n và khí th i nhà kính (CO2) t các phương ti n cơ gi i, tai n n giao thông ñư ng b , tình tr ng ho t ñ ng ho c thi u ho t ñ ng th ch t, th ñ ng phơi nhi m khói thu c lá trong h th ng giao thông công c ng ch t h p, h n ch kh năng ti p c n hay không có h th ng giao thông không có chư ng nga ñ i v i ngư i khuy t t t hay ngư i già, v. v. Năm 2009, ph i h p ch t ch v i Trung tâm Phát tri n Khu v c c a Liên Hi p Qu c (UNCRD)1 và Liên minh vì các Thành ph Lành m nh (AFHC), Văn phòng Khu v c Tây Thái Bình Dương c a WHO ñã phát ñ ng sáng ki n Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh và thân thi n v i môi trư ng (ESHUT). Th ng nh t v i ch ñ c a Ngày S c kh e Th gi i 2010, ðô th hóa và S c kh e, m c tiêu bao trùm c a ñ án dài h n này là thúc ñ y m t chi n lư c cho h th ng giao thông ñô th m i ngư i cùng có l i, mà tr ng tâm là môi trư ng và s c kh e, như th hi n trong Hình 1. TÁC ð NG C A GIAO THÔNG KHÔNG B N V NG CH T LƯ NG KHÔNG KHÍ: khí th i t phương ti n giao thông gây h i cho s c kh e con ngư i và môi trư ng t nhiên TI NG N VÀ CH N ð NG: ti ng n nh hư ng ñ n năng su t và s c kh e TAI N N: hàng năm có 1.2 tri u ngư i b ch t do tai n n xe c BI N ð I KHÍ H U TOÀN C U: phương ti n giao thông th i ra kho ng 25% khí CO2 có ngu n g c t hóa th ch CH T TH I: các phương ti n cũ h ng và b ph n xe c b lo i b làm tr m tr ng thêm v n ñ bãi rác th i ÁCH T C GIAO THÔNG: th i gian b m t do t c ngh n giao thông nh hư ng ñ n năng su t lao ñ ng chung 1 Có th truy c p ñ a ch http://www.uncrd.or.jp/env/est/ ñ bi t thêm thông tin v Trung tâm Phát tri n Khu v c c a Liên Hi p Qu c và ñ án Giao thông b n v ng, thân thi n v i môi trư ng (EST) c a cơ quan này. Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 3
AN NINH NĂNG LƯ NG: s ph thu c vào các phương ti n s d ng xăng d u nh hư ng t i an ninh qu c gia HI U SU T KINH T : v n tài chính dành chi phí cho xe c làm gi m ngu n v n dành cho các kho n ñ u tư khác NGĂN CÁCH: ñư ng xá chia tách các c ng ñ ng và h n ch tương tác xã h i NH HƯ NG ð N C NH QUAN: xe c , ñư ng xá và bãi ñ xe xáo tr n môi trư ng t nhiên c a thành ph M T KHÔNG GIAN S NG: xe c và bãi ñ xe chi m nh ng kho ng không gian ñô th r ng l n Ngu n: Wright, 2005, trích t : UNCRD, 2007 C i thi n trong các h th ng giao thông ñô th d n ñ n c i thi n s c kh e cư dân ñô th . Có th th c hi n vi c di Nh ng h th ng giao thông ñô th t t có tác ñ ng tích c c chuy n trong ñô th m t cách t i s c kh e c a cư dân ñô th . C n có m t mô hình m i thành công b ng các l a cho vi c ñi l i ñô th và ti p c n thành ph , và mô hình ch n b n v ng khác. ñó ph i ñư c xây d ng trên cơ s m t l a ch n môi trư ng b n v ng, ví d trong ñó có vi c ñ m b o ti p c n d dàng các phương ti n giao thông công c ng không có chư ng ng i và không khói thu c, phương ti n không có ñ ng cơ và an toàn giao thông. Các thành ph c n m t h th ng giao thông góp ph n nâng cao s c kh e thông qua vi c gi m b t lư ng khí th i nhà kính, tăng cơ h i cho ho t ñ ng th ch t và tăng bình ñ ng v s c kh e b ng cách ñ m b o ti p c n an toàn và bình ñ ng ñ i v i giao thông ñô th b n v ng, lành m nh và thân thi n v i môi trư ng. ð án ESHUT nh m trao quy n cho các thành ph châu Á và khu v c Thái Bình Dương ñ xây d ng nh ng h th ng giao thông ñô th có th gi m b t lư ng khí th i nhà kính, tăng s bình ñ ng v s c kh e và ho t ñ ng th ch t, qua ñó gi i quy t v n ñ bi n ñ i khí h u, s c kh e và giao thông ñô th m t cách th ng nh t và chi n lư c ñ ñ t ñư c không ch các l i ích v kinh t và môi trư ng, mà c các l i ích v s c kh e và xã h i, t c là l i ích k t h p. Hi n nay ñã có năm thành ph tham gia sáng ki n ESHUT. Nh ng thành ph này s ñư c coi là nh ng ñi ñi m ñi n hình ñ khuy n khích các thành ph khác trong khu v c n l c ph n ñ u xây d ng các h th ng giao thông ñô th b n v ng, lành m nh và thân thi n v i môi trư ng. Nhân Ngày S c kh e Th gi i 2010, các thành ph ñi n hình cho sáng ki n ESHUT s gi i thi u thành t u c a mình b ng cách trình bày v quá trình tri n khai và tác ñ ng c a sáng ki n ESHUT c a thành ph mình t i m t Di n ñàn Thành ph do Văn phòng khu v c c a WHO Manila ñăng cai t ch c. Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 4
Hình 1: Gi i pháp m i ngư i cùng có l i cho bi n ñ i khí h u và giao thông L i ích v kinh t Gi m ách t c, ti t ki m chi tiêu cho ngư i tiêu dùng, t o vi c làm, phát tri n doanh nghi p v a và nh , gi m b t tai n n giao thông, chuy n giao công ngh , b t l thu c vào nh p kh u/an ninh năng lư ng, tăng năng su t/hi u su t kinh t L i ích k t h p L i ích v môi trư ng L i ích v xã h i Gi m ti ng n, gi m ô nhi m ngu n C i thi n s c kh e (gi m béo phì, tăng nư c, gi m h p ch t h u cơ không n th l c, v.v.), gi m t i ph m và c ng c ñ nh, gi m khí nhà kính, gi m v t ch t an ninh, thúc ñ y bình ñ ng gi i, ti p d ng h t, gi m lư ng oxit sunfuric, gi m cân phương ti n giao thông công c ng lư ng oxít nitơric, gi m lư ng các-bon cho ngư i khuy t t t, c i thi n ti p c n monoxit, gi m lư ng ch t th i r n h c thu t, giao thi p c ng ñ ng, gi m tình tr ng ngăn cách gi a các c ng ñ ng Ngu n: UNCRD (2009) Gi i pháp m i ngư i cùng có l i cho Bi n ñ i khí h u và Giao thông Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 5
Ph n 2: Tri n khai các d án ESHUT Tri n khai sáng ki n ESHUT khu v c Tây Thái Bình Dương K ho ch Khu v c Tây Thái Bình Dương là tìm ki m s ñ ng ý tham gia chi n d ch toàn c u “1000 thành ph , 1000 sinh m nh”2 c a ít nh t 200 thành ph (th trư ng, lãnh ñ o s y t thành ph và các khu v c phát tri n khác). Văn phòng khu v c c a WHO s ph i h p ch t ch v i t ch c UNCRD và các ñ i tác khác ñ xúc ti n sáng ki n Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh, thân thi n v i môi trư ng (ESHUT). T t c các thành ph trong Khu v c ñư c kêu g i và khuy n khích tham gia các ho t ñ ng liên quan ñ n sáng ki n ESHUT. Hình 2. Sáu bư c ch ch t ñ ti n t i ESHUT ð m b o ch t lư ng liên t c Tăng (ñ u tư cho) Xây d ng các chính nghiên c u và phát tri n sách liên quan ñ n ñ ñ m b o vi c ñưa ra ESHUT và s d ng b ng ch ng Lâp k ho ch d án và ho t ñ ng, xây d ng các m c tiêu ng n h n, kh thi, ñ c p ñ n các v n ñ liên quan ñ ng th i ñ th hi n thành công bư c ñ u và c ng c s c ng tác Xác ñ nh và huy ñ ng các bên quan Thi t l p cơ ch h p tác B tñ u tâm ñ n sáng ki n ESHUT (ví d y ban ESHUT) 2 More information about the global World Health Day 2010 initiative can be found at: http://www.who.int/world- health-day/2010/en/index.html Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 6
Xác ñ nh và thu hút s tham gia c a các bên quan tâm là bư c ñ u tiên có tính ch t quy t ñ nh. Các bên quan tâm bao g m t t c nh ng bên có nh hư ng t i và ch u tác ñ ng c a các chính sách, quy t ñ nh hay hành ñ ng trong m t h th ng nh t ñ nh. H quan tâm ñ n m t v n ñ và/ ho c có kh năng nh hư ng ñ n thành công c a vi c gi i quy t v n ñ ñó. Các bên quan tâm có th là các cá nhân, nhóm ngư i hay t ch c và h có th b t kỳ c p hay v trí nào trong xã h i, t c p toàn c u cho t i khu v c, qu c gia hay ñ a phương. Hình 3. Ví d v các bên quan tâm bên trong và bên ngoài ñ i v i sáng ki n ESHUT Bên ngoài ñ i tư ng hư ng l i: ngư i ñi b , ñi xe ñ p, h c sinh, ngư i ñi làm b ng phương ti n Bên trong công c ng, ngư i khuy t t t ngư i ñi u khi n phương ti n cơ gi i: các ñ ng nghi p trong ñơn v lái ô tô, mô tô các ngành công nghi p c p th p: (phòng, ban, t ) doanh nghi p ñ a phương, c a c p trên ho c c p dư i tr c ti p hàng ph c v khách du l ch nh ng ngư i ng h trong n i b phương ti n truy n thông “s p” nh ng nhân v t có nh hư ng, các ‘th n tư ng” c a qu c gia và các khu v c khác: giao thông v n ñ a phương t i, môi trư ng, quy ho ch ñô th , gi i h c thu t và vi n nghiên c u các t ch c phi chính ph t i ñ a phương, thông tin công c ng các t ch c xã h i dân s Thành l p y ban ESHUT cũng là m t bư c quy t ñ nh ñ ñ m b o s ph i h p gi a các bên quan tâm, và ñ m b o huy ñ ng ngu n l c. Dư i ñây là m t vài trong nh ng trách nhi m mà y ban ESHUT có th ph i gánh vác: • Th hi n s ng h v chính tr ñ i v i sáng ki n ESHUT và/ho c t o ñi u ki n cho ho t ñ ng ng h quá trình xây d ng giao thông ñô th b n v ng, lành m nh và thân thi n v i môi trư ng. • Xác ñ nh nh ng lĩnh v c công tác ưu tiên và th ng nh t k ho ch công tác và/ho c k ho ch hành ñ ng. • Quy t ñ nh v ho t ñ ng c a các ti u ban có th ñư c thành l p (nhóm công tác). • Tìm và xác ñ nh ngu n tài chính và các ngu n l c khác cho sáng ki n ESHUT (k c các ngu n l c công và tư nhân). Thành ph n c a m t y ban ESHUT s do các bên liên quan quy t ñ nh. Dư i ñây là m t s g i ý: Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 7
• Th trư ng ho c phó Th trư ng (v trí có th ñ m trách: Ch t ch y ban) • y viên H i ñ ng Thành ph ph trách các v n ñ y t và xã h i (v trí có th ñ m trách: Phó Ch t ch y ban) • Các y viên H i ñ ng Thành ph ph trách lĩnh v c giao thông v n t i • Các y viên H i ñ ng Thành ph ph trách lĩnh v c môi trư ng • Các y viên H i ñ ng Thành ph ph trách quy ho ch ñô th hay lĩnh v c phát tri n ñô th • Các y viên H i ñ ng Thành ph ph trách lĩnh v c qu n lý ñô th • Các y viên H i ñ ng Thành ph ph trách công tác c i thi n các khu dân cư • N u có th : qu nâng cao s c kh e • N u có th : trung tâm phát tri n nâng cao và/ho c qu n lý s c kh e • các nhóm và t ch c thanh niên • khu v c tư nhân T t c m i ho t ñ ng c n ñư c l p k ho ch và tri n khai, c ng tác v i các t ch c phi chính ph quan tâm, ñ i di n c ng ñ ng, các nhóm c ng ñ ng (như ph n , thanh niên, hay y ban phát tri n c a thành ph ) và các trư ng ñ i h c và vi n nghiên c u quan tâm ñ n ho t ñ ng này n u có th . ði u ñó s giúp ñ m b o cho các can thi p ñư c duy trì su t năm 2010 và không ch gi i h n nh ng ho t ñ ng di n ra trong m t ngày. ð t o ñi u ki n cho vi c chia s kinh nghi m và h tr vi c h c h i gi a các thành ph , c n ph i lưu tài li u v t t c các ho t ñ ng ñư c tri n khai liên quan ñ n Ngày S c kh e Th gi i. Ví d v các sáng ki n ESHUT Trong b ng dư i ñây là ví d v các ho t ñ ng ng n h n có th th c hi n và k t qu dài h n có th ñ t ñư c. M c tiêu chính c a các ho t ñ ng ng n h n c n ph i là kh i ñ ng m t quy trình (ví d quy trình ng h hay huy ñ ng xã h i) có th t o ñi u ki n thu n l i ñ ñ t ñư c k t qu ESHUT dài h n. Trong ph l c 1 là ví d v các ch s ñ ñánh giá k t qu c a sáng ki n ESHUT. Các ho t ñ ng ng n h n có K t qu dài h n có th ñ t Tr ng tâm th th c hi n ñư c - xác ñ nh và thu hút s tham gia - ñ m b o xây d ng ñư c h Phương ti n c a các bên quan tâm th ng giao thông v n t i giao thông c m - t ch c các cu c h p, th o công c ng c m hút thu c lá hút thu c (TFPP) lu n hay h i th o t do v (k c các khu v c c m phương ti n giao thông c m hút thu c lá trong xe buýt, xe l a Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 8
Các ho t ñ ng ng n h n có K t qu dài h n có th ñ t Tr ng tâm th th c hi n ñư c thu c các c p và xe ñi n ng m, và trong - treo áp phích và băng rôn các nhà ga và phòng ñ i) tuyên truy n v các nguy cơ s c - ñ m b o có bi n pháp thi kh e liên quan ñ n hút thu c lá hành quy ñ nh và có tác d ng t i nhà ga, b n xe, ñi m bán vé, nhà VSCC - xác ñ nh và thu hút s tham gia - ñ m b o xây d ng ñư c h c a các bên quan tâm th ng giao thông v n t i Phương ti n - t ch c các cu c h p, th o lu n công c ng c m s d ng giao thông c m hay h i th o t do v phương rư u và ma túy (k c các u ng rư u và s ti n giao thông c m u ng rư u khu v c c m u ng rư u và d ng ma túy và s d ng ma túy các c p s d ng ma túy trên xe buýt, (AFPP) - treo áp phích và băng rôn xe l a và xe ñi n ng m, tuyên truy n v các nguy cơ s c trong các nhà ga và phòng kh e liên quan ñ n l m d ng ñ i) rư u và ma túy t i nhà ga, b n - ñ m b o có bi n pháp thi xe, ñi m bán vé, nhà VSCC hành quy ñ nh và có tác d ng - xác ñ nh và thu hút s tham gia c a các bên quan tâm - t ch c các cu c h p, th o lu n hay h i th o t do các Ti n nghi v sinh c p v ti n nghi VSCC trong các công c ng trong h th ng giao thông ñô th - ñ m b o có các ti n nghi các h th ng công c ng s ch s , v sinh - treo áp phích và băng rôn giao thông ñô th tuyên truy n v các nguy cơ s c trong các h th ng giao (PSC) thông ñô th (xe buýt, xe l a, kh e c a các ti n nghi công xe ñi n ng m, v.v.) c ng không ñ m b o v sinh (vd. lây truy n b nh do nhà VSCC m t v sinh) - l p ñ t thi t b v sinh tay các nhà ga - xác ñ nh và thu hút s tham gia c a các bên quan tâm - t ch c các cu c h p, th o lu n hay h i th o t do các - quy ñ nh các tuy n ñư ng c p v thành ph thân thi n v i dành cho xe ñ p trong thành Thành ph thân ngư i ñi xe ñ p ph thi n v i ngư i - ngăn các tuy n ph trong - xây d ng các ñi m ñ xe ñi xe ñ p (BFC) nh ng ngày c m ô-tô và t ch c ñ p d ti p c n, an toàn/an ngày di u hành xe ñ p ninh trong thành ph - chuy n m t ph n không gian - cung c p các d ch v cho trong các bãi xe làm nơi ñ xe thuê xe ñ p trong thành ph ñ p - t ch c các bu i d y ñi xe ñ p cho h c sinh và ph huynh trong Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 9
Các ho t ñ ng ng n h n có K t qu dài h n có th ñ t Tr ng tâm th th c hi n ñư c nhà trư ng - xác ñ nh và thu hút s tham gia c a các bên quan tâm - tăng s lư ng các khu v c - t ch c các cu c h p, th o thư ng xuyên c m ô-tô lu n hay h i th o t do các - tăng s lư ng các tuy n c p v vi c quy ñ nh các tuy n ph dành cho ngư i ñi b có Quy ñ nh các ph dành cho ngư i ñi b l i cho s c kh e (l p ñ t ñèn tuy n ph dành - ngăn các tuy n ph trong báo hi u qua ñư ng an toàn, cho ngư i ñi b nh ng ngày c m ô-tô và t ch c xây c u vư t, b trí gh ñá, ‘thi ñi b trong thành ph ” ki- t, v.v.) - b trí các ti n nghi công c ng - ñ m b o có các tuy n ph d c theo các tuy n ph dành dành cho ngư i ñi b an cho ngư i ñi b hi n có (gh ñá, toàn, nh t là cho ph n , tr cây xanh, ki- t, v.v.) em và ngư i già - ñ t thùng rác d c theo các tuy n ñư ng cho ngư i ñi b - ñ m b o m i ngư i ñ u có th d dàng ti p c n các - xác ñ nh và thu hút s tham gia tuy n ph dành cho ngư i ñi c a các bên quan tâm b , k c ngư i già, tr em, - t ch c các cu c h p, th o ðư ng ph và lu n hay h i th o t do các ngư i khuy t t t và nh ng ñư ng ñi b ngư i ñ y xe nôi và ng i xe c p v ñư ng ph và ñư ng ñi không có lăn b không có chư ng ng i chư ng ng i - ñ m b o các tuy n ph - t ch c s ki n ñi b v i s (BFS) dành cho ngư i ñi b ñư c tham gia c a các gia ñình (k c chi u sáng ñ y ñ và an toàn ñ y theo xe nôi) và s tham gia (vd. cho ph n và vào ban c a nh ng ngư i khuy t t t s ñêm) d ng xe lăn, và có bi n ch rõ - ñ m b o các bi n pháp nh ng khu v c khó ti p c n ñ m b o an toàn ñư c áp d ng và ch p hành - xác ñ nh và thu hút s tham gia c a các bên quan tâm - t ch c các cu c h p, th o - xây d ng các b n xe buýt Thi t k l i b n lu n hay h i th o t do các d ti p c n và an toàn (vd. xe buýt (BSR) c p v thi t k l i b n xe buýt qua ñư ng an toàn ñ ñ n - nêu b t nh ng v n ñ liên b n xe buýt, có ñèn chi u quan ñ n an toàn hi n nay c a sáng ban ñêm) các b n xe buýt - nêu b t nh ng khó khăn trong ti p c n b n xe buýt - xác ñ nh và thu hút s tham gia - các thay ñ i h th ng Tăng cư ng tính c a các bên quan tâm ñư ng ph và tuy n ñư ng liên k t (IC) - t ch c các cu c h p, th o dành cho ngư i ñi b lu n hay h i th o t do các - ñ m b o an toàn trên các Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 10
Các ho t ñ ng ng n h n có K t qu dài h n có th ñ t Tr ng tâm th th c hi n ñư c c p v tăng cư ng tính liên k t tuy n ñư ng ph - t o d ng nh n th c và tăng cư ng s ng h c a công chúng ñ i v i vi c tăng cư ng tính liên k t, b ng cách ngăn các tuy n ph và t ch c các cu c ñi b trong thành ph - ñ m b o m i ngư i ñ u có th ti p c n các phương ti n giao thông công c ng, k c ngư i già, tr em, ngư i Tăng kh năng khuy t t t, ngư i ñ y xe nôi ti p c n phương và ng i xe lăn - (so sánh v i các “ñư ng ph ti n giao thông - xây d ng các bãi ñ xe an và ñư ng dành cho ngư i ñi b công c ng toàn và d ti p c n cho ô-tô không có chư ng ng i và an (không có và xe ñ p, g n các ñi m ti p toàn”) chư ng ng i và c n phương ti n giao thông an toàn) ñô th công c ng - ñ m b o phương ti n giao thông công c ng an toàn, nh t là cho ph n , tr em và ngư i già - xác ñ nh và thu hút s tham gia c a các bên quan tâm - t ch c các cu c h p, th o lu n hay h i th o t do các - ñ m b o các bi n pháp Ch t lư ng c p v ch t lư ng không khí ñ m b o tiêu chu n không không khí (AQ) - ñánh giá xem m t qu c gia hay khí an toàn qu c gia ñư c áp thành ph ñã có tiêu chu n v d ng và ch p hành hi u qu ch t lư ng không khí hay chưa (và nh ng tiêu chu n ñó ñã ñư c áp d ng chưa) Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 11
Ph n 3: Các công c ESHUT thích h p Nh ng thông ñi p ESHUT ch ch t Các thông ñi p ch ch t là thông tin cơ b n làm căn c Giao thông ñô ñ xây d ng các tài li u tuyên truy n, qu ng bá, như th b n v ng, trang web, thông cáo báo chí và tuyên b , sách m ng. lành m nh, thân Chúng tôi khuy n khích các b n s d ng nh ng thông thi n v i môi ñi p ch ch t sau ñây ñ tuyên truy n cho các sáng trư ng (ESHUT) ki n Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh, thân thi n v i môi trư ng (ESHUT) thành ph c a mình. Có sáu thông ñi p ESHUT ch ch t: • Các h th ng giao thông ñô th có tác ñ ng l n t i s c kh e và an toàn c a m i ngư i. • Quá trình ñô th hóa nhanh chóng và không có k ho ch thư ng d n ñ n yêu c u ph i xây d ng cơ s h t ng ñô th ñ ñáp ng tình tr ng tăng lư ng xe c lưu thông không ki m soát n i. • Có th th c hi n vi c di chuy n trong ñô th m t cách thành công b ng các l a ch n b n v ng khác. • Các h th ng giao thông ñô th t t có tác ñ ng tích c c t i s c kh e c a ngư i dân ñô th . • Giao thông ñô th vì môi trư ng b n v ng và có l i cho s c kh e (ESHUT) là khung ch ñ o chính sách và hành ñ ng ña lĩnh v c nh m xúc ti n m t chi n lư c m i ngư i cùng có l i cho các h th ng giao thông ñô th . • Sáng ki n ESHUT s ñ m b o duy trì s chú tr ng lâu dài ñ n s c kh e và môi trư ng, ch không ch gi i h n trong Ngày S c kh e Th gi i. Các h th ng giao thông ñô th có tác ñ ng l n t i s c kh e và an toàn c a m i ngư i. Chính sách, thi t k và ho t ñ ng c a các h th ng giao thông ñô th ñ u có ý nghĩa l n ñ i v i s c kh e và an toàn c a m i ngư i. Ví d , gaio thông v n t i ñư ng b có tác ñ ng l n t i s c kh e c a ngư i dân thông qua các v va ch m giao thông, ô nhi m không khí và ti ng n, qua lư ng khí th i nhà kính (CO2) d n ñ n bi n ñ i khí h u, ti ng n và thi u ho t ñ ng th ch t, cùng nhi u v n ñ khác n a. Nh ng h th ng giao thông ñô th thi t k kém không tính ñ n kh năng ti p c n phương ti n giao thông cho ngư i khuy t t t hay ngư i già, và có th khi n m i ngư i b phơi nhi m khói thu c lá th ñ ng trong các không gian giao thông công c ng ch t h p. Quá trình ñô th hóa nhanh chóng và không có k ho ch thư ng d n ñ n h u qu ph i phát tri n cơ s h t ng ñô th ñ ñáp ng tình tr ng tăng lư ng xe c lưu thông không ki m soát n i. Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 12
Quá trình ñô th hóa nhanh chóng và không có k ho ch có nghĩa là s lư ng ngư i và hàng hoá ñòi h i ph i ñư c di chuy n ra vào khu v c thành ph và trong thành ph tăng không ng ng. N u không ñư c quy ho ch, thi t k h p lý và không có các chính sách/ quy ñ nh phù h p, quá trình ñô th hóa nhanh chóng s d n ñ n tình tr ng giao thông v n t i b ng xe c tăng không ki m soát n i. K t qu v a không có l i cho s c kh e ngư i dân ñô th v a không ñ m b o duy trì môi trư ng b n v ng. Có th th c hi n vi c di chuy n trong thành ph m t cách thành công b ng các l a ch n b n v ng khác. C n có m t cách tư duy m i v vi c di chuy n trong ñô th . Kh năng ti p c n các h th ng giao thông công c ng mà không g p tr ng i là ñi u t i quan tr ng ñ i v i nh ng ngư i khuy t t t và ngư i già. Các phương ti n giao thông công c ng, nhà ga và b n xe không khói thu c s b o v s c kh e m i ngư i, khi ta nghĩ ñ n t l 50% thi u niên ñ tu i 13–15 b phơi nhi m khói thu c th ñ ng nơi công c ng, trong ñó có các khu v c/phương ti n giao thông. Vi c b trí khu v c ñ xe ñ p g n các b n xe buýt và ga xe l a cũng s khuy n khích m i ngư i s d ng xe ñ p và ñáp ng nhu c u di chuy n không b gián ño n trong thành ph c a h . Thi t k c a các h th ng giao thông ñô th c n cân nh c các gi i pháp thân thi n v i ngư i s d ng nêu trên, vì nh ng gi i pháp ñó c ng c kh năng di chuy n và ti p c n phương ti n giao thông công c ng c a m i ñ i tư ng trong xã h i. Các h th ng giao thông ñô th t t có tác ñ ng tích c c t i s c kh e c a ngư i dân ñô th . ði xe ñ p, ñi b và các h th ng giao thông ñô th hi u qu có tác d ng duy trì môi trư ng b n v ng và giúp c i thi n s c kh e cho ngư i dân ñô th . N u tình hình không ñư c c i thi n, thì tình tr ng ô nhi m không khí ñô th và các v va ch m giao thông s cư p ñi hơn 600 000 m ng s ng m i năm. Giao thông không dùng phương ti n có ñ ng cơ (vd. ñi xe ñ p và ñi b ) và b ng xe buýt và tàu h a ñư c ph i h p t t s giúp gi m b t tình tr ng s d ng ô-tô riêng /xe máy, và nh ñó gi m t l t vong và b nh t t liên quan ñ n ô nhi m không khí, ti ng n và va ch m giao thông. Ngoài ra nh ng h th ng giao thông như v y s làm gi m m c khí th i nhà kính t các phương ti n có ñ ng cơ và thúc ñ y ho t ñ ng th ch t c a cư dân ñô th . Nh ng l a ch n giao thông ñó cung c p m t chi n lư c m i ngư i cùng có l i, và mang l i không ch l i ích kinh t mà còn l i ích v s c kh e và xã h i cho toàn xã h i (l i ích k t h p). Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh, thân thi n v i môi trư ng (ESHUT) là khung ch ñ o chính sách và hành ñ ng ña lĩnh v c ñ xúc ti n m t chi n lư c m i ngư i cùng có l i cho các h th ng giao thông ñô th châu Á. T năm 2009 Văn phòng khu v c Tây Thái Bình Dương c a WHO, Trung tâm Phát tri n Khu v c c a Liên Hi p Qu c (UNCRD) và Liên minh vì các Thành ph Lành m nh (AFHC) ñã ph i h p làm vi c ñ xây d ng m t sáng ki n ña lĩnh v c (giao thông, môi trư ng và s c kh e) nh m qu ng bá cho ESHUT châu Á. M c tiêu t ng th c a ESHUT là xúc ti n m t chi n lư c m i ngư i cùng có l i cho các h th ng giao thông ñô th , v i tr ng tâm là môi trư ng và s c kh e. Các m c tiêu c th là trao quy n cho các thành ph châu Á ñ xây d ng nh ng h th ng giao thông ñô th lành m nh và gi i quy t v n ñ s c kh e, giao thông ñô th và bi n ñ i khí h u m t cách toàn di n và chi n lư c, nh m mang l i l i ích k t h p. Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 13
Sáng ki n ESHUT s ñ m b o duy trì s chú tr ng lâu dài ñ n s c kh e và môi trư ng, ch không ch gi i h n trong Ngày S c kh e Th gi i. Ngày S c kh e Th gi i có th là s ki n di n ra m t s thành ph , nhưng các v n ñ và thách th c v s c kh e liên quan ñ n tình tr ng ñô th hóa s ñư c gi i quy t v lâu dài. ð ñ m b o nh ng v n ñ này ti p t c ñư c chú tr ng trong c năm 2010 và xa hơn n a, Khu v c Tây Thái Bình Dương c a WHO ñang nêu b t sáng ki n Giao thông ñô th b n v ng, lành m nh và thân thi n v i môi trư ng (ESHUT) như m t trong nh ng phương pháp ti p c n chính ñ ñ t ñư c tình tr ng ñô th hóa lành m nh cho Ngày S c kh e Th gi i 2010. Các thành ph Khu v c Tây Thái Bình Dương ñư c khuy n khích áp d ng sáng ki n ESHUT cho Ngày S c kh e Th gi i 2010 và lâu dài. Nh ng thông ñi p toàn c u cho Ngày S c kh e Th gi i 2010 B n có th tìm nh ng thông ñi p ch ch t này cùng các thông ñi p h tr và thông tin chính trong Ph n Hai c a B Công c dành cho các Nhà t ch c S ki n cho Ngày S c kh e Th gi i 2010, theo ñ a ch (http://www.who.int/world-health-day/2010/toolkit/en/index.html). • G n như toàn b s dân tăng thêm trong 30 năm ti p theo s là các khu ñô th . • Ngư i nghèo thành th ph i gánh ch u t l thi u tương x ng v nhi u lo i b nh t t và v n ñ v s c kh e. • Nh ng y u t chính tác ñ ng ñ n s c kh e khu v c thành th n m ngoài t m ki m soát c a ngành y t . • Chúng ta có nh ng hành ñ ng và gi i pháp ñ gi i quy t g c r c a các thách th c v s c kh e ñô th . • Xây d ng quan h c ng tác v i nhi u lĩnh v c/ngành khác nhau trong xã h i ñ làm cho thành ph c a chúng ta lành m nh hơn. Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 14
Ngu n tài li u Tên tài li u ðư ng link Transportation Options for Megacities in the Developing World (p.65-111), In: Meeting the Challenges of Megacities in the Developing World (1996) (L a ch n giao thông v n t i cho http://www.nap.edu/catalog.php?record_id=5267 các thành ph có nhi u tri u dân các nư c ñang phát tri n (tr. 65-111), trong cu n ðáp ng thách th c c a các thành ph nhi u tri u dân các nư c ñang phát tri n) Sustainable Urban Transport Projects (Các ñ http://www.sutp.org/ án Giao thông ñô th b n v ng) Clean Air Initiative for Asian Cities (Sáng ki n http://www.cleanairnet.org/caiasia/1412/channel.html không khí s ch cho các thành ph châu Á) Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 2005, Vol. 5 (H sơ http://www.easts.info/on-line/proceedings_05.htm nghiên c u v giao thông v n t i c a Hi p H i ðông Nam Á, 2005, t p 5) A policy perspective for sustainable cities non- motorized transport (NMT) in Asia (undated) http://www.ucalgary.ca/EV/designresearch/projects/2000/ (Quan ñi m chính sách cho giao thông không cuc/tp/outreach/setty(transportation).pdf dùng phương ti n có ñ ng cơ c a các thành ph b n v ng châu Á) Investing in sustainable urban transport: the GEF Experience (Global Environment http://www.gefweb.org/uploadedFiles/Publications/Investi Facility)(ð u tư cho giao thông ñô th b n v ng: ng-Urban-Transportation.pdf Kinh nghi m Năng l c Môi trư ng toàn c u) Analysis of policy processes to introduce Bus Rapid Transit Systems in Asian Cities: from the perspective of lesson-drawing: cases of Jakarta, Seoul and Beijing (Phân tích các quy trình chính http://www.docstoc.com/docs/2370895/Analysis-of- sách ñ ñưa vào áp d ng h th ng xe buýt policy-processes-to-introduce-Bus-Rapid-Transit nhanh trong các thành ph châu Á: t quan ñi m rút kinh nghi m, bài h c t các thành ph Gia-các-ta, Xơ-un và B c-kinh) Physical activity through transport as part of daily activities (Ho t ñ ng th ch t thông qua http://www.euro.who.int/document/Trt/Booklet.pdf giao thông như m t ph n c a ho t ñ ng hàng ngày) Global Age-friendly Cities: A Guide (Các thành http://www.who.int/ageing/publications/Global_age_friend ph thân thi n v i ngư i già trên toàn c u: Sách ly_cities_Guide_English.pdf hư ng d n) Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 15
Thông tin c n thi t v các sáng ki n ESHUT kh thi Có th s d ng các ngu n thông tin sau ñ h tr công tác l p k ho ch và kh i ñ ng m t chương trình giao thông ñô th vì môi trư ng b n v ng và có l i cho s c kh e. Sáng ki n Ngu n thông tin ESHUT Phương ti n giao thông công c ng Thailand: http://thainews.prd.go.th/en/news.php?id=255210030008 c m hut thu c lá Thành ph thân Marikina: http://www.alliance- thi n v i ngư i ñi healthycities.com/PDF/WHOAward2008/GoodPractice/ClimateChange/WHO2008- xe ñ p (BFC) GPA-Climate-Marikina.pdf Helmet wearing (Phnom Penh): ðư ng không có http://www.who.int/violence_injury_prevention/road_traffic/5year_strategy/khm/en/i chư ng ng i và ndex.html an toàn và Car-free days: http://www.cleanairnet.org/caiasia/1412/article-59629.html ñư ng dành cho Global age-friendly cities: ngư i ñi b http://www.who.int/ageing/publications/Global_age_friendly_cities_Guide_English. pdf Tăng cư ng tính Roadway connectivity: http://www.vtpi.org/tdm/tdm116.htm liên k t (IC) Tăng cư ng ti p c n phương ti n giao thông công Seoul: http://www.jrtr.net/jrtr25/pdf/f25_kim.pdf c ng (không có chư ng ng i và an toàn) Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 16
Danh m c các Ch s ESHUT có th s d ng ñ ðánh giá Tình hình Ban ñ u Xét t m quan tr ng c a vi c lưu h sơ, ñánh giá và giám sát vi c tri n khai các sáng ki n và chương trình ñ thu th p b ng ch ng v hi u qu c a chúng, b ng dư i ñây ñưa ví d v nh ng ch s dùng ñ ghi l i các ho t ñ ng nêu trên. C n ph i ti n hành ñánh giá tình hình ban ñ u trư c khi tri n khai các sáng ki n và chương trình m i. Các ch s có th dùng ñ Các ch s có th dùng ñ Tr ng tâm ñánh giá k t qu c a các ho t ñánh giá k t qu c a các ñ ng ng n h n ho t ñ ng dài h n - s lư ng các bên quan tâm tham gia - s bu i h p, th o lu n hay h i th o t -s khu v c giao thông công c ng Phương ti n giao do ñã ñư c t ch c hay khu v c c m hút thu c lá thông công c ng c m -s áp phích và băng rôn ñư c treo và -sô ho t ñ ng thi hành lu t hút thu c lá (TFPP) sô lư ng ñ a ñi m treo nh ng băng -s ngư i hút thu c lá rôn, áp phích ñó - s lư ng các bên quan tâm tham gia - s lư ng khu v c giao thông công Phương ti n giao - s bu i h p, th o lu n hay h i th o t c ng hay khu v c c m u ng rư u thông công c ng c m do ñã ñư c t ch c hay s d ng ma túy u ng rư u và s - s áp phích và băng rôn ñư c treo - s ho t ñ ng thi hành lu t d ng ma túy (AFPP) và sô lư ng ñ a ñi m treo nh ng băng -s v s d ng rư u và ma túy rôn, áp phích ñó khu v c giao thông công c ng - s lư ng các bên quan tâm tham gia -s lư ng ti n nghi v sinh công Các ti n nghi v sinh - s bu i h p, th o lu n hay h i th o t c ng ñ m b o v sinh và s ch s ñã công c ng trong h do ñã ñư c t ch c b trí trong các h th ng giao thông th ng giao thông ñô - s áp phích và băng rôn ñư c treo ñô th (tàu ñi n ng m, xe buýt, xe th (PSC) và sô lư ng ñ a ñi m treo nh ng băng l a, v.v.) rôn, áp phích ñó -ñ dài (km) c a các ñư ng dành cho xe ñ p ñã ñưa vào s d ng trên - s lư ng các bên quan tâm tham gia toàn thành ph - s bu i h p, th o lu n hay h i th o t -s ñ a ñi m ñ xe ñ p ñã ñư c b Thành ph thân thi n do ñã ñư c t ch c trí v i ngư i ñi xe ñ p -s ñư ng ph b ch n và ư c tính s -s cơ s cho thuê xe ñ p hi n có (BFC) ngư i tham gia -s lư ng xe ñ p ñư c thuê m i -s bu i d y ñi xe ñ p t ch c trong ngày hay m i tu n các trư ng h c -s ngư i s d ng các khu v c ñ xe ñ p - s lư ng các bên quan tâm tham gia - s bu i h p, th o lu n hay h i th o t -s các khu v c thư ng xuyên c m do ñã ñư c t ch c ô-tô ñã ñư c quy ñ nh - s ñư ng ph b ch n và ư c tính s -s lư ng ñèn ñư ng, c u vư t, ki- Quy ñ nh các tuy n ngư i tham gia t, v.v. ñư ng ph dành cho -s lư ng và lo i ti n nghi công c ng - s v vi c (liên quan ñ n b o l c, ngư i ñi b b trí d c theo nh ng tuy n ñư ng t i n n) trên các tuy n ñư ng dành dành cho ngư i ñi b hi n có cho ngư i ñi b -s lư ng thùng rác ñ t trên các tuy n ñư ng dành cho ngư i ñi b -s ñư ng dành cho ngư i ñi b ñã ñư c b trí ñ ñ m b o qua ñư ng ðư ng không có -s lư ng các bên quan tâm tham gia d dàng chư ng ng i và an -s bu i h p, th o lu n hay h i th o t - s ñèn ñư ng ñã ñư c l p ñ t toàn và ñư ng dành do ñã ñư c t ch c - s nhân viên b o v làm vi c t i cho ngư i ñi b -s s ki n ñi b ñã ñư c t ch c các ñ a ñi m công c ng (BFS) - s v vi c (liên quan ñ n b o l c, t i n n) nơi công c ng Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 17
Các ch s có th dùng ñ Các ch s có th dùng ñ Tr ng tâm ñánh giá k t qu c a các ho t ñánh giá k t qu c a các ñ ng ng n h n ho t ñ ng dài h n - s lư ng các bên quan tâm tham gia - s bu i h p, th o lu n hay h i th o t do ñã ñư c t ch c -s ñèn ñư ng ñã ñư c l p ñ t -s s ki n công c ng ñã ñư c t ch c -s nhân viên b o v làm vi c t i Thi t k l i ñi m ñ ñ nâng cao nh n th c c a công các ñ a ñi m công c ng xe buýt chúng v các v n ñ liên quan ñ n an -s v vi c (liên quan ñ n b o l c, toàn hi n t i c a các b n xe buýt và t i n n) nơi công c ng nh ng khó khăn g p ph i khi ti p c n b n xe buýt - s lư ng các bên quan tâm tham gia -s l n thay ñ i h th ng ñư ng ph Tăng cư ng tính liên - s bu i h p, th o lu n hay h i th o t và ngõ k t (IC) do ñã ñư c t ch c - s tai n n giao thông - s l n thay ñ i cơ s h t ng ñ Tăng cư ng ti p c n tăng m c ti p c n phương ti n giao phương ti n giao - (so sánh v i “ñư ng ph không có thông công c ng thông công c ng chư ng ng i và an toàn và ñư ng -s lư ng bãi/ñi m ñ xe dành cho (không có chư ng dánh cho ngư i ñi b ”) ô tô và xe ñ p g n ñ a ñi m giao ng i và an toàn) thông công c ng ñô th -s v vi c x y ra nơi công c ng Tài li u tham kh o UNCRD (2007): Environmentally Sustainable Transport for Asian Cities: A Sourcebook. United Centre for Regional Development, Nagoya, Japan. UNCRD (2009): Win-Win Solutions to Climate Change and Transport. United Centre for Regional Development, Nagoya, Japan. Sách gi i thi u ESHUT – Tài li u d th o t m th i 18