Giáo trình Bảo dưỡng kỹ thuật gầm và thiết bị công tác máy lu (Nghề: Vận hành máy thi công mặt đường - Trung cấp) - Trường Cao đẳng Cơ giới Ninh Bình (2021)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Bảo dưỡng kỹ thuật gầm và thiết bị công tác máy lu (Nghề: Vận hành máy thi công mặt đường - Trung cấp) được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Bảo dưỡng hệ thống truyền lực máy lu; Bảo dưỡng hệ thống lái máy lu; Bảo dưỡng hệ thống phanh máy lu; Bảo dưỡng hệ thống di chuyển và thiết bị công tác máy lu. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Bảo dưỡng kỹ thuật gầm và thiết bị công tác máy lu (Nghề: Vận hành máy thi công mặt đường - Trung cấp) - Trường Cao đẳng Cơ giới Ninh Bình (2021)

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI NINH BÌNH GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN 18: BẢO DƯỠNG KỸ THUẬT GẦM VÀ THIẾT BỊ CÔNG TÁC MÁY LU NGHỀ:VẬN HÀNH MÁY THI CÔNG MẶT ĐƯỜNG TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-TCGNB ngày…….tháng….năm 2021 của Trường cao đẳng Cơ giới Ninh Bình Ninh Bình, năm 2021
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 1
LỜI GIỚI THIỆU Giáo trình bảo dưỡng gầm và thiết bị công tác máy lu nhằm trang bị cho người học những kiến thức và những kỹ năng cơ bản để phục vụ cho quá trình vận hành máy trong thi công sau này. rình bày đầy đ các y u cầu nhiệm vụ ph n loại c a các bộ phận c a máy lu. rình bày được cấu tạo và nguy n lý hoạt động c a các chi tiết c a máy lu từ đó tiến hành được một số những công việc bảo dưỡng thông thường đối với người vận hành máy. rong quá trình bi n soạn giáo trình Ban bi n soạn đã có gắng tham khảo nhiều tài liệu chuy n ngành tạp chí thiết bị chuy n dụng trong lĩnh vực máy thi công mặt đường … với mong muốn cập nhật kịp thời tiến bộ khoa học trong lĩnh vực các loại máy thi công cơ giới. uy nhi n do trình độ và thời gian có hạn giáo trình không tránh khỏi những thiếu sót chúng tôi rất mong được bạn đọc lượng thứ và đóng góp ý kiến nhận xét để giáo trình ngày càng được hoàn thiện hơn. Mọi đóng góp xin gửi về: Khoa Máy thi công rường Cao đẳng cơ giới Ninh Bình, Thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình. am Điệp, ngày tháng năm 2021 Tham gia biên soạn Ch biên: Trần Văn Dũng 2
MỤC LỤC Tuyên bố bản quyền 1 Lời giới thiệu 2 Mục lục 3 Bài 1: Bảo dưỡng hệ thống truyền lực máy lu 4 1. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại hệ thống lái máy lu 4 2. Sơ đồ cấu tạo và nguy n lý làm việc c a hệ thống truyền lực máy lu 4 3. Các bộ phận chính trong hệ thống truyền lực máy lu 5 4. Bảo dưỡng kỹ thuật c a hệ thống truyền lực máy lu 14 Bài 2: Bảo dưỡng hệ thống lái máy lu 15 1. Nhiệm vụ y u cầu và ph n loại hệ thống lái máy lu 15 2. Sơ đồ cấu tạo và nguy n lý làm việc c a hệ thống lái máy lu 15 3. Bảo dưỡng kỹ thuật hệ thống lái máy lu 18 Bài 3: Bảo dưỡng hệ thống phanh máy lu 19 1. Nhiệm vụ y u cầu và ph n loại hệ thống phanh máy lu 19 2. Sơ đồ cấu tạo và nguy n lý làm việc c a hệ thống phanh máy lu 19 3. Bảo dưỡng kỹ thuật hệ thống phanh máy lu 22 Bài 4: Bảo dưỡng hệ thống di chuyển và thiết bị công tác máy lu 23 1. Nhiệm vụ y u cầu và ph n loại hệ thống di chuyển máy lu và thiết bị công tác máy 23 lu 2. Sơ đồ cấu tạo và nguy n lý làm việc c a hệ thống di chuyển máy lu và thiết bị công 23 tác máy lu 3. Bảo dưỡng kỹ thuật hệ thống di chuyển và thiết bị công tác máy lu 25 Tài liệu tham khảo 27 3
Bài 1: Bảo dưỡng hệ thống truyền lực máy lu 1. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại hệ thống lái máy lu 1.1. Nhiệm vụ Phần truyền lực c a máy lu gồm một loạt các bộ phận dùng để truyền hoặc cắt động lực từ động cơ đến bánh ch động đồng thời thay đổi hướng chuyển động tốc độ lực kéo phù hợp với điều kiện làm việc c a máy. 1.2. Yêu cầu - Độ chính xác cao, tính chủ động tốt. - Phù hợp với từng điều kiện làm việc. 1.3. Phân loại - Hệ thống truyền lực th y lực : có loại th y động và loại th y tĩnh. - Hệ thống truyền lực điện từ hoạt động theo nguy n lý nam ch m điện 2. Sơ đồ cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống truyền lực máy lu 2.1. Sơ đồ cấu tạo 4
2.2. Nguyên lý làm việc Động lực c a động cơ truyền qua ly hợp đến hộp số sau đó truyền đến bánh ch động đồng thời động lực c a động cơ cũng dẫn động bơm dầu th y lực dầu từ bơm chính qua bộ ph n phối đến mô tơ rung c a cơ cấu rung. Khi người lái tác động vào tay cần điều khiển van ph n phối sẽ mở thông đường dầu đến môtơ c a cơ cấu rung trống lu môtơ quay kéo theo bánh lệch t m quay làm rung trống lu. 3. Các bộ phận chính trong hệ thống truyền lực máy lu 3.1. Ly hợp a. Cấu tạo Hình 1.1 Sơ đồ cấu tạo ly hợp ma sát a- Loại một đĩa b- Loại hai đĩa: 1- rục cơ động cơ 2- Bánh đà 3- Đĩa bị động cùng đệm ma sát 4- Đĩa ép 5- Cáctely hợp 6- Cốc ly hợp 7- Bu lông ép, 8- Gối đỡ cần ép 9- Cần ép 10- Càng tách (vòng bi ép), 11- rục ly hợp 12- Bàn đạp 5
13- Thanh kéo, 14- Nỉa cắt ly hợp 15- Lò xo kéo, 16- Lò xo ép, 17-23- Chốt dẫn hướng 18- Đĩa ép (đĩa ch động) 22- Đĩa bị động 24- Đĩa trung gian, 25- Đĩa bị động trước c- Loại hai bàn đạp điều khiển (hai đường công suất điều khiển ri ng) d- Loại một bàn đạp điều khiển: 1-4- Đĩa bị động 2-3- Đĩa ép 5-14-19- Cần ép 6-13- Vòng bi ép, 7- 12- Nỉa cắt ly hợp 8-11- Thanh kéo, 9-10-20- Bàn đạp ly hợp 15-21 lò xo ép, 16- Bánh đà 17- Chốt 18- Bu lông điều chỉnh. ly hợp đĩa ma sát loại 1 2 đĩa với hai đường công suất điều khiển chung và ri ng (1 2 bàn đạp) thường xuy n đóng với lò xo ép bi n( hình 29) Cấu tạo chính c a ly hợp gồm có phần ch động (quay cùng với bánh đà c a động cơ) phần bị động và cơ cấu điều khiển ly hợp. - Phần chủ động của ly hợp Có bánh đà c a động cơ mặt sau được ra công phẳng làm bề mặt ma sát c a côn có chỗ lõm ở giữa để lắp gối đỡ cho đầu trước c a côn ly hợp . Bánh đà 2 và đĩa ép 4 đợc nối liền nhau qua cốc ly hợp 6 có chốt ch động 17 li n kết đặc biệt đảm bảo cho đĩa ép 4 quay cùng với bánh đà 2 nhưng có thể dịch dọc theo trục ly hợp được. r n đĩa ép 4 một mặt được ra công phẳng mặt sau thiết kế các vấu hoặc hốc lõm để lắp lò xo 16 một số loại có đệm cách nhiệt giữa lò xo và đĩa ép đảm bảo lò xo không bị quá nóng khi làm việc lò xo có loại đặt trong cốc nhỏ một đầu tỳ l n cốc ly hợp 6. Có loại dùng 1 hoặc 2 lò xo (lò xo kép) số lượng lò xo tùy từng loại côn (8 – 10 hoặc hơn nữa). Cốc ly hợp được bắt chặt với bánh đà nhờ bu lông phần cốc ly hợp tiếp giáp với trục ly hợp . 6
- Phần bị động của ly hợp Có đĩa bị động 3 tr n tán các đệm ma sát trong đĩa 3 có moayơ được lắp với trục ly hợp 11 bằng mối ghép then hoa cho phép đĩa 3 quay cùng trục ly hợp 11 và dịch dọc tr n trục. Để đảm bảo mômen quán tính khi quay khối lượng đĩa 3 thường nhỏ n n nó có kết cấu bằng lõi thép mỏng li n kết lõi thép và moayơ dạng li n kết đàn hồi. rong đó bố trí bộ phận dập tắt dao động xoắn khi truyền mômen quay (bằng cao su đàn hồi hoặc lò xo đặt vuông góc với đường kính). b. Nguyên lý làm việc - §ãng ly hîp: Kh«ng t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, nhê lß xo håi vÞ phÇn ®iÒu khiÓn ë vÞ trÝ c©n b»ng, vßng bi Ðp ë vÞ trÝ phÝa sau cïng kh«ng t¸c ®éng vµo 3 cÇn bÈy. Nhê søc c¨ng c¸c bé lß xo Ðp mµ ®Üa Ðp Ðp chÆt c¸c ®Üa bÞ ®éng, ®Üa chñ ®éng, trung gian vµo b¸nh ®µ thµnh mét khèi cøng, nhê lùc ma s¸t sinh ra gi÷a bÒ mÆt c¸c ®Üa cho ®éng lùc ( m« men quay ) cña ®éng c¬ tõ b¸nh ®µ, c¸c ®Üa chñ ®éng ®-îc truyÒn sang hai ®Üa bÞ ®éng, sang trôc ly hîp, qua khíp nèi trung gian sang trôc s¬ cÊp hép sè. - C¾t ly hîp: T¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, qua c¬ cÊu ®iÒu khiÓn lµm vßng bi Ðp dÞch vÒ phÝa t¸c ®éng vµo ba ®Çu cÇn bÈy, ®u«i cÇn bÈy quay vÒ phÝa sau qua bu l«ng Ðp kÐo ®Üa Ðp t¸ch ra khái c¸c ®Üa bi ®éng vµ t¸ch ra khái b¸nh ®µ. C¸c ®Üa chñ ®éng ®-îc gi¶i phãng vµ quay tr¬n cïng b¸nh ®µ. §ång thêi khi ®¹p bµn ®¹p ly hîp th× tay ®ßn phanh quay ®Èy guèc phanh bã chÆt vµo buly phanh h·m, trôc ly hîp nhanh chãng dõng l¹i. Khi th«i t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, nhê c¬ cÊu håi vÞ phÇn ®iÒu khiÓn trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu ( c©n b»ng). Vßng bi Ðp th«i kh«ng Ðp vµo ba ®Çu cÇn bÈy 7
n÷a. Nhê c¸c bé lß xo Ðp, ®Üa Ðp l¹i Ðp chÆt vµo c¸c ®Üa bÞ ®éng, ®Üa chñ ®éng, trung gian vµ b¸nh ®µ thµnh mét khèi cøng. Nhê lùc ma s¸t gi÷a c¸c ®Üa, ®éng lùc tõ ®éng c¬ l¹i ®-îc truyÒn tõ phÇn chñ ®éng sang phÇn bÞ ®éng vµ sang trôc s¬ cÊp hép sè. 3.2. Hộp số a. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hộp số cơ khí 3 trục. Hình 1.2. Sơ đồ động học hộp số loại 3 trục 1- Trục sơ cấp 2- Bánh răng trục sơ cấp 3-4-5- Bánh răng di động c a trục thứ cấp 6-7-8-9- Bánh răng cố định tr n trục trung gian 10- rục trung gian, 11- rục thứ cấp. Hộp số 3 trục chỉ ra tr n (hình 1.2) truyền mômen quay từ trục sơ cấp 1 đến trục thứ cấp 11 qua trục trung gian 10 trục thứ cấp và trục sơ cấp bố trí đồng trục khi hai trục này được nối với nhau ta có số truyền thẳng. uy mức độ phức tạp các hộp số có khác nhau nhưng đều cố chung một số đặc điểm. Qua một số sơ đồ động học các hộp số có nhận xét sau: rong hộp số đều 8
có một cặp bánh răng luôn luôn ăn khớp để truyền mômen quay từ trục sơ cấp đến trục trung gian trục sơ cấp được chế tạo liền khối với bánh răng ch động c a cặp bánh răng luôn luôn ăn khớp có vành răng ngoài để truyền số truyền thẳng (ik= 1). rục sơ cấp được đỡ bằng hai ổ bi một trong hốc bánh đà còn một tr n vỏ hộp số ổ bi này thường được chọn có đường kính ngoài lớn hơn bánh răng ch động để đảm bảo khi tháo lắp trục sơ cấp được dễ dàng. r n trục trung gian lắp cố định nhiều bánh răng để truyền mômen quay đến trục thứ cấp giá trị mômen quay được thay đổi theo vị trí bánh răng ăn khớp tr n trục thứ cấp. Có hộp số trục trung gian không chịu mômen xoắn mà chỉ đỡ cả khối bánh răng (trục đỡ) và được đỡ tr n hai ổ bi đặt ở vỏ hộp số. hường các bánh răng tr n trục trung gian có hướng đường nghi ng c a răng cùng chiều để giảm lực chiều trục tác dụng l n trục (hướng phải). rục thứ cấp được đỡ tr n hai ổ bi trong đó ổ bi kim được đặt ngay trong đầu trục thứ nhất (sơ cấp) kết cấu này nhằm đảm bảo độ đồng t m giữa hai trục và thuận tiện cho việc gài số truyền thẳng ổ bi thứ hai đặt ở vỏ hộp số. r n một số các xe không có hộp số phụ thường lắp bộ phận đo tốc độ c a xe ở đuôi trục thứ hai. Xu hướng phát triển trong thiết kế hộp số là sử dụng bộ đồng tốc với mọi số do đó tất cả các bánh răng luôn luôn ăn khớp và dùng bánh răng trụ răng nghiêng. b. Cấu tạo và nguyên lý làm việc của hộp số cơ khí thủy lực. So với các loại hộp số đã n u tr n thì hộp số kiểu hành tinh có các ưu điểm: - Hiệu suất truyền động c a hộp số cao hơn () vì không bị hao tổn phần 9
công suất truyền qua chuyển động theo. - Kích thước đường kính bánh răng bằng nhau thì hộp số kiểu hành tinh có tỷ số truyền lớn hơn. - Khi gài số thì trục ổ bi c a bánh răng trung t m và thanh dẫn không chịu lực hướng kính. - Việc sang số được tiến hành bằng các phanh hãm và các bộ li hợp n n không có hiện tượng ngắt quãng việc truyền công suất tạo điều kiện tự động hóa quá trình sang số. uy nhi n kết cấu hộp số kiểu hành tinh lại rất phức tạp kích thước cồng kềnh và có giá thành cao. Loại hộp số kiểu hành tinh có nhiều số ít được sử dụng loại hộp số có từ 2- 3 số thường được sử dụng trong truyền động th y cơ bao gồm có bộ biến mômen th y lực và hộp số phụ điều khiển tự động và bán tự động. Hình1.3. Sơ đồ các hộp số kiểu hành tinh 10
a- Có một dãy hành tinh ;b- Có hai dãy hành tinh; c- Có nhiều dãy hành tinh 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8- Các bánh răng số; 1, T2, T3, T4- Phanh hãm; LH, LH1, LH2- Các ly hợp; M1, M2- Các khớp nối 3.3. Cầu chủ động a. Cấu tạo Khớp các đăng khác tốc gồm hai nạng 2 và 4 được lắp cố định với trục 1 và 5 trục chữ thập 3 mà các ngõng trục c a nó nằm trong lỗ c a nạng 2 và 4. Hai trục 1 và 5 có đường t m trục lệch nhau một góc nhất định. 11
b. Nguy n lý hoạt động Nguy n lý hoạt động: khi trục ch động 1 quay đi một góc α khi đó nạng 2 cùng với đường t m A-A c a trục chữ thập 3 cũng quay đi một góc tương tự. Đồng thời trục chữ thập 3 với đường t m B-B cùng vơí nạng 4 và trục 5 được truyền chuyển động quay và chúng có cùng tốc độ góc quay. rục chữ thập có thể quay quanh đường t m trục A-A và nạng 4 cùng trục 5 có thể quay quanh đường t m trục B-B khi góc quay thay đổi. Như vậy trục chữ thập 3 cùng với nạng 4 tham gia hai chuyển động quay. Do vậy khi trục 1 quay được một góc α thì trục 5 quay được một góc β trong đó β ≠ α. 3.4. Truyền lực cuối cùng a. Cấu tạo Hình 1.4 : Cấu tạo truyền lực cuối cùng 1 . Bánh răng hành tinh ; 2. Trục chữ thập; 5. Bánh răng vành chậu; 3. Bánh răng bán trục; 4. Vỏ Vỏ được gắn liền với bánh răng vành chậu hoặc bánh răng trụ lớn bằng bulông hay đinh tán c a truyền lực chính và luôn có vận tốc góc như nhau. Các bánh răng hành tinh có trục gắn l n vỏ . Số lượng bánh răng hành tinh phụ thuộc độ lớn mômen xoắn cần truyền. hường gặp là 2 hoặc 3 hoặc có khi là 4 bánh răng hành tinh. Các bánh răng hành tinh quay tự do quanh trục c a nó và luôn ăn khớp với các bánh răng bán trục đồng thời các bánh răng hành tinh cùng quay với vỏ vi sai. Các bánh răng bán trục nối với các bán trục bằng then hoa bánh răng bán trục quay sẽ làm cho các bánh xe quay theo. b. Nguyên tắc hoạt động - Khi xe chạy thẳng tr n đường phẳng hai bánh xe ch động chịu lực 12
cản lăn bằng nhau lực tác dụng l n các bánh răng hành tinh c n bằng từ hai phía do đó bánh răng hành tinh không quay tr n trục c a nó mà khoá cứng hai bánh răng bán trục để kéo hai bánh răng bán trục quay cùng tốc độ với vỏ hộp vi sai tốc độ hai bánh răng bằng nhau. (Hình 1.5a) Hình 1.5: Sơ đồ nguyên lý a. Khi xe chạy trên đường thẳng b. Khi xe chạy trên đường vòng 1- Bánh răng bán trục 2- Bán trục 3- Bánh răng hành tinh - Khi ôtô quay vòng ( hình 1.5b ) Giả sử ôtô đang chuyển động quay vòng sang trái lúc này tốc độ góc c a hai bánh xe là khác nhau. Bánh xe b n phải nằm xa t m quay vòng n n có tốc độ góc lớn hơn bánh xe b n trái nằm gần t m quay vòng. hông qua bán trục làm hai bánh răng bán trục ở phía trái và phía phải cũng có tốc độ góc khác nhau. rong trường hợp cụ thể này bánh răng bán trục b n phải quay nhanh hơn bánh răng bán trục b n trái. Lúc này các bánh răng hành tinh vừa quay theo vỏ bộ truyền lực cuối cùng vừa quay quanh trục c a nó bảo đảm cho hai bánh răng bán trục quay với tốc độ góc khác nhau phù hợp với tốc độ quay khác nhau c a các bánh xe ch động. óm lại khi xe chạy tr n đường thẳng các bánh răng quay cùng với vỏ như một khối thống nhất. Còn khi xe quay vòng, các bánh răng vừa quay cùng vỏ vừa quay quanh trục c a mình các bánh răng chuyển động tương đối so với vỏ vi sai. - Khi xe bị sa lầy bộ truyền lực cuối cùng hoạt động tương tự như khi xe chuyển động tr n đường vòng. Bánh xe tr n đất khô sẽ đứng y n bánh xe bị sa lầy quay trượt với tốc độ gấp đôi vỏ vi sai như vậy khi xe không tiến được để thoát khỏi sa lầy. Để cải tiến tình trạng này bằng cách dùng cơ cấu khóa vi sai, dùng bộ vi sai giới hạn trượt hay không trượt. 13
4. Bảo dưỡng kỹ thuật của hệ thống truyền lực máy lu 4.1. Bảo dưỡng thường xuyên - hường xuy n kiểm tra sự rò chảy dầu c a ngăn truyền động chính. - hường xuy n kiểm tra siết chặt các nút xả nút thăm dầu. - Trong khi làm việc lắng nghe tiếng k u tiếng gõ c a các bộ phận. - Hết ca làm việc kiểm tra độ nóng c a hộp truyền động (kiểm tra bằng tay). - Phát hiện và sửa chữa kịp thời những hư hỏng. 4.2. Bảo dưỡng định kỳ - Sau 1000h làm việc thay dầu và súc rửa cầu sau (làm cùng với hộp số xem ở phần hộp số). - rong quá trình làm việc khe hở c a cặp bánh răng côn truyền động chính phần lớn các máy không cần điều chỉnh. Chỉ điều chỉnh trong các trường hợp thay thế các bánh răng mới hoặc tháo lắp khi sữa chữa. Việc kiểm tra điều chỉnh khe hở cặp bánh răng côn và các khe hở c a các ổ bi trục ngang truyền động chính do thợ sữa chữa làm. 14
Bài 2: Bảo dưỡng hệ thống lái máy lu 1. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại hệ thống lái máy lu 1.1. Nhiệm vụ Hệ thống lái có nhiệm vụ thay đổi hướng chuyển động c a máy theo ý muốn c a người vận hành. 1.2. Yêu cầu - Đơn giản - Độ chính xác cao, tính chủ động tốt. - Phù hợp với từng điều kiện làm việc. 1.3. Phân loại - Hệ thống lái cơ khí - Hệ thống lái th y lực 2. Sơ đồ cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống lái máy lu 2.1 Cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống lái máy lu tĩnh a. Sơ đồ cấu tạo H×nh 2.1. S¬ ®å hÖ thèng l¸i c¬ khÝ. 15
1. Vµnh tay l¸i 5. §ßn quay ®øng 9,12. Tay ®ßn 2. Trôc l¸i 6. Thanh kÐo däc 10. Thanh kÐo ngang 3. Trôc vÝt 7. §ßn ngang 11. DÇm cÇu 4. Cung r¨ng 8. Chèt chuyÓn h-íng 13. Cam quay 14. Trôc b¸nh vÝt - C¬ cÊu l¸i gåm cã trôc vÝt vµ b¸nh vÝt. Trôc l¸i (2) mét ®Çu l¾p víi trôc vÝt , ®Çu cßn l¹i l¾p víi vµnh tay l¸i (1). Cung r¨ng ®-îc chÕ t¹o liÒn trôc (14). Trôc vÝt vµ cung r¨ng ®-îc ®Æt trong mét vá, th-êng gäi lµ hép tay l¸i . - DÉn ®éng l¸i gåm ®ßn quay ®øng (5), thanh kÐo däc (6), thanh kÐo ngang (10), hai tay ®ßn (9,12), §ßn ngang (7) vµ c¸c cam quay (13), chèt chuyÓn h-íng bªn ph¶i vµ bªn tr¸i (8). H×nh thang l¸i do hai tay ®ßn (9,12), thanh kÐo ngang (9,12) vµ dÇm (11) cÇu t¹o nªn. C¸c thanh kÐo, ®ßn quay ®-îc l¾p víi nhau bëi c¸c khíp cÇu ( khíp R« tuyn).Vµnh tay l¸i cã nhiÖm vô t¹o ra m« men quay cÇn thiÕt khi ng-êi l¸i t¸c dông vµo, trôc l¸i truyÒn m« men quay xuèng c¬ cÊu l¸i. b. Nguyªn lý lµm viÖc - Khi muèn thay ®æi h-íng chuyÓn ®éng cña xe, ng-êi l¸i t¸c dông mét lùc ®Ó quay vµnh tay l¸i. - Gi¶ sö muèn xe quay vßng sang ph¶i, ng-êi l¸i quay vµnh tay l¸i theo chiÒu kim ®ång hå. M«men quay ®-îc trôc l¸i truyÒn tíi c¬ cÊu l¸i lµm trôc vÝt quay, b¸nh vÝt quay theo vµ ®ßn quay ®øng xoay mét gãc vÒ phÝa sau trong mÆt ph¼ng th¼ng ®øng. Thanh kÐo däc t¸c ®éng vµo ®ßn quay ngang lµm cam quay b¸nh xe xoay mét gãc vÒ phÝa ph¶i. Qua c¬ cÊu h×nh thang l¸i, b¸nh xe bªn ph¶i còng xoay vÒ phÝa ph¶i mét gãc nhÊt ®Þnh, h-íng chuyÓn ®éng cña xe quay vßng sang ph¶i. Muèn xe chuyÓn ®éng th¼ng, ng-êi l¸i cÇn ph¶i quay vµnh tay l¸i theo chiÒu ng-îc l¹i. 16
- Tr-êng hîp muèn xe quay vßng sang tr¸i, ng-êi l¸i t¸c dông mét lùc quay vµnh tay l¸i theo chiÒu ng-îc chiÒu kim ®ång hå. C¸c qu¸ tr×nh x¶y ra t-¬ng tù nh- tr-êng hîp quay vßng sang ph¶i, nh-ng víi chiÒu ng-îc l¹i. 2.2. Cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống lái máy lu rung a. Sơ đồ cấu tạo C¬ cÊu l¸i kiÓu trôc vÝt - con l¨n. xylanh lùc l¾p b¶n lÒ víi vá cÇu. Trong xylanh lùc cã pÝt t«ng di chuyÓn, trôc piston nèi víi ®ßn kÐo ngang cña c¬ cÊu h×nh thang l¸i. Van ph©n phèi kiÓu tr-ît ®Æt trªn ®ßn kÐo däc chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp cña ®ßn quay ®øng. Van ph©n phèi cã ®-êng dÇu cao ¸p tõ b¬m, ®-êng dÇu håi vÒ b×nh chøa vµ hai ®-êng dÇu tíi c¸c buång trong xylanh b) Nguyªn lý lµm viÖc - Khi xe ®i th¼ng, van ph©n phèi ë vÞ trÝ trung gian. DÇu cao ¸p tõ b¬m ®-îc ®-a vµo c¶ hai buång cña xylanh råi theo ®-êng dÇu håi vÒ thïng chøa. - Khi xe quay vßng, ®ßn quay ®øng t¸c ®éng vµo van ph©n phèi. Van ph©n phèi sÏ ®iÒu khiÓn ®-a dÇu ¸p lùc cao vµo buång bªn ph¶i hay buång bªn tr¸i cña 17
piston ®Ó t¹o ra ¸p suÊt ®Èy piston trî lùc l¸i. Trªn s¬ ®å lµ tr-êng hîp quay vßng sang ph¶i. T¸c dông cña bé trî lùc l¸i còng t-¬ng tù c¸c tr-êng hîp trªn 3. Bảo dưỡng kỹ thuật hệ thống lái máy lu 3.1. Bảo dưỡng thường xuyên - Kiểm tra mức dầu trợ lực lái. - Kiểm tra hành trình tự do vô lăng lái. 3.2. Bảo dưỡng định kỳ - Kiểm tra hành trình toàn phần vành vô lăng lái. - Kiểm tra khớp rô tuyn lái. - hử hệ thống lái. 18