Giáo trình Bảo trì hệ thống truyền động cơ khí (Nghề: Bảo trì thiết bị cơ điện - Trung cấp) - Trường Cao Đẳng Dầu Khí

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:63

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

(NB) Giáo trình Bảo trì hệ thống truyền động cơ khí (Nghề: Bảo trì thiết bị cơ điện - Trung cấp) được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp sinh viên trình bày cấu tạo, nguyên lý và đặc điểm lắp ghép; nội dung các bước bảo dưỡng của hệ thống truyền động bằng cơ khí.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Bảo trì hệ thống truyền động cơ khí (Nghề: Bảo trì thiết bị cơ điện - Trung cấp) - Trường Cao Đẳng Dầu Khí

TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ VIỆT NAM TRƯỜNG CAO ĐẲNG DẦU KHÍ  GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN: BẢO TRÌ HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG CƠ KHÍ NGHỀ: BẢO TRÌ THIẾT BỊ CƠ ĐIỆN TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP (Ban hành kèm theo Quyết định số:203/QĐ-CĐDK ngày 1 tháng 3 năm 2022 của Trường Cao Đẳng Dầu Khí) Bà Rịa - Vũng Tàu, năm 2022 (Lưu hành nội bộ)
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
LỜI GIỚI THIỆU Giáo trình Bảo trì hệ thống truyền động cơ khí được dịch và biên soạn dành cho học sinh hệ Cao đẳng Bảo trì thiết bị cơ điện (BTTBCĐ) của Trường Cao Đẳng Dầu Khí và thuộc mô đun chuyên môn ngành. Học sinh nghề BTTBCĐ trước khi học môn học này cần hoàn thành mô đun Bảo trì hệ thống truyền động cơ khí. Nội dung của giáo trình gồm 06 bài: Bài 1: Công tác chuẩn bị trước khi bảo dưỡng hệ thống truyền động cơ khí Bài 2: Tháo hệ thống truyền động cơ khí Bài 3: Làm sạch và kiểm tra chi tiết sau khi tháo Bài 4: Bảo dưỡng, sửa chữa nhỏ và chuẩn bị chi tiết thay thế Bài 5: Lắp bộ phận truyền động cơ khí Bài 6: Thử bộ phận truyền động sau bảo dưỡng. Tác giả chân thành gửi lời cám ơn đến các đồng nghiệp khoa Giáo dục nghề nghiệp đã giúp tác giả hoàn thiện giáo trình này. Tuy đã nỗ lực nhiều, nhưng chắc chắn không thể tránh khỏi sai sót, rất mong nhận được những ý kiến đóng góp để lần ban hành tiếp theo được hoàn thiện hơn. Bà Rịa – Vũng Tàu, tháng 06 năm 2022 Tham gia biên soạn 1. Chủ biên: Trần Thanh Ngọc 2. Đỗ Văn Thọ 3. Nguyễn Xuân Thịnh 4.
MỤC LỤC CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN: BẢO TRÌ HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG CƠ KHÍ ..... 1 BÀI 1: CÔNG TÁC CHUẨN BỊ TRƯỚC KHI BẢO DƯỠNG HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG BẰNG CƠ KHÍ ............................................................................................... 3 BÀI 2: THÁO HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG BẰNG CƠ KHÍ ................................ 11 BÀI 3: LÀM SẠCH VÀ KIỂM TRA CHI TIẾT SAU KHI THÁO. .......................... 21 BÀI 4: BẢO DƯỠNG, SỬA CHỮA NHỎ VÀ CHUẨN BỊ CHI TIẾT THAY THẾ . 31 BÀI 5: LẮP BỘ PHẬN TRUYỀN ĐỘNG CƠ KHÍ................................................... 42 BÀI 6 : THỬ BỘ PHẬN TRUYỀN ĐỘNG SAU BẢO DƯỠNG .............................. 51 TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................... 59
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN: BẢO TRÌ HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG CƠ KHÍ 1. Tên mô đun: Bảo trì hệ thống truyền động cơ khí. 2. Mã mô đun: MECM53124 Thời gian thực hiện mô đun: 75 giờ; (Lý thuyết: 14 giờ; Thực hành, thí nghiệm, thảo luận, bài tập: 58 giờ; Kiểm tra: 03 giờ, LT: 01 giờ, TH: 02 giờ) Số tín chỉ: 03 3. Vị trí, tính chất của mô đun: - Vị trí: Mô đun được bố trí sau khi người học nghề đã học xong môn Xử lý sự cố thiết bị cơ điện, bảo trì máy điện. - Tính chất: Là mô đun bắt buộc. 4. Mục tiêu mô đun: - Về kiến thức: + Trình bày cấu tạo, nguyên lý và đặc điểm lắp ghép; nội dung các bước bảo dưỡng của hệ thống truyền động bằng cơ khí. - Về kỹ năng: + Tháo, bảo dưỡng, sửa chữa nhỏ các chi tiết của hệ thống truyền động bằng cơ khí đảm bảo các chỉ tiêu kỹ thuật. + Chạy thử và kiểm tra, xử lý sai sót của hệ thống truyền động bằng cơ khí sau khi bảo dưỡng. - Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện tính kiên trì, tỉ mỉ, tác phong làm việc khoa học . 5. Nội dung mô đun: 5.1. Chương trình khung: Thời gian học tập (giờ) Trong đó Số Thực hành/ Kiểm tra Mã Tên môn học, mô đun tín Tổng thực tập/ MH/MĐ/HP Lý chỉ số thí nghiệm/ thuyết LT TH bài tập/ thảo luận Các môn học chung/đại I 14 285 117 153 10 5 cương COMP52001 Giáo dục chính trị 2 30 15 13 2 0 COMP51003 Pháp luật 1 15 9 5 1 0 COMP51007 Giáo dục thể chất 1 30 4 24 0 2 Giáo dục quốc phòng và nn COMP52009 2 45 21 21 1 2 ninh COMP52005 Tin học 2 45 15 29 0 1 Trang 1
Thời gian học tập (giờ) Trong đó Số Thực hành/ Kiểm tra Mã Tên môn học, mô đun tín Tổng thực tập/ MH/MĐ/HP Lý chỉ số thí nghiệm/ thuyết LT TH bài tập/ thảo luận FORL54002 Tiếng Anh 4 90 30 56 4 0 SAEN52001 An toàn vệ sinh lao động 2 30 23 5 2 0 Các môn học, mô đun II 40 1005 253 706 16 30 chuyên môn ngành, nghề II.1 Môn học, mô đun cơ sở 15 330 112 203 7 8 MECM512003 Vẽ kỹ thuật 1 2 45 14 29 0 2 ELEI53117 Khí cụ điện 3 75 14 58 1 2 ELEI53115 Đo lường điện 3 75 14 58 1 2 ELET5201 An toàn điện 2 30 28 0 2 0 ELEI62158 Đại cương thiết bị cơ điện 2 30 28 0 2 0 MECM513104 Gia công nguội cơ bản 3 75 14 58 1 2 Môn học, mô đun chuyên II.2 25 675 141 503 9 22 môn ngành, nghề ELEI53150 Thực tập điện cơ bản 1 3 75 14 58 1 2 ELET55157 Trang bị điện 1 5 120 28 87 2 3 ELEM53167 Xử lý sự cố thiết bị cơ điện 3 60 28 29 2 1 ELEM5415 Bảo trì máy điện 4 90 28 58 2 2 Bảo trì hệ thống truyền MECM53124 3 75 14 58 1 2 động cơ khí Bảo trì hệ thống truyền ELEM5313 3 75 14 58 1 2 động điện ELEM54154 Thực tập sản xuất 4 180 15 155 0 10 Tổng cộng 54 1290 370 859 26 35 5.2. Chương trình khung chi tiết mô đun : Thời gian (giờ) Số Thực hành, Nội dung tổng quát Tổng Lý thí nghiệm, Kiểm tra TT số thuyết thảo luận, bài tập LT TH Bài 1: Công tác chuẩn bị trước khi 1 bảo dưỡng hệ thống truyền động 3 1 2 0 0 bằng cơ khí Bài 2: Tháo hệ thống truyền động 2 15 3 12 0 0 bằng cơ khí Bài 3: Làm sạch và kiểm tra chi 3 16 3 13 0 0 tiết sau khi tháo Trang 2
Thời gian (giờ) Số Thực hành, Nội dung tổng quát Tổng Lý thí nghiệm, Kiểm tra TT số thuyết thảo luận, bài tập LT TH Bài 4: Bảo dưỡng, sửa chữa nhỏ 4 9 2 6 1 0 và chuẩn bị chi tiết thay thế. Bài 5: Lắp bộ phận truyền động 5 16 3 12 0 1 cơ khí Bài 6: Thử bộ phận truyền động 6 16 3 12 0 1 sau bảo dưỡng Cộng 75 14 58 1 2 6. Điều kiện thực hiện Mô đun: 6.1. Phòng học chuyên môn hóa, nhà xưởng: 6.2. Trang thiết bị máy móc:  Bộ dụng cụ/thiết bị dùng cho bảo dưỡng hệ thống truyền động cơ khí.  Bộ dụng cụ điện cầm tay.  Dụng cụ cơ khí cầm tay.  Thiết bị, vật tư để bảo dưỡng hệ thống truyền động cơ khí. - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: - Giáo trình, giáo án - Phiếu thực hành, phiếu học tập 7. Nội dung và phương pháp đánh giá: 7.1. Nội dung: - Về kiến thức: Trả lời được các câu hỏi trắc nghiệm khách quan hoặc tự luận về: + Cấu tạo, nguyên lý làm việc và đặc điểm lắp ghép của hệ thống truyền động cơ khí + Nội dung công tác bảo trì hệ thống truyền động cơ khí trong máy. - Về kỹ năng: + Tháo, làm sạch, kiểm tra các chi tiết trong hệ thống truyền động cơ khí + Bảo trì, phát hiện, xử lý những thiếu sót, sai hỏng nhỏ của những chi tiết hoặc thay thế chi tiết cho hệ thống truyền động cơ khí - Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện tính kiên trì, tỉ mỉ, tác phong làm việc khoa học 7.2. Phương pháp đánh giá: - Kiểm tra định kỳ sau các chương: câu hỏi lý thuyết trắc nghiệm và bài tập thực hành. Trang 3
- Thi kết thúc môn học: câu hỏi lý thuyết trắc nghiệm và thực hành bài tập thực hành trên mô hình.  Bài kiểm tra số 1: Đánh giá nội dung của Bài 4  Bài kiểm tra số 2: Đánh giá nội dung của Bài 5  Bài kiểm tra số 3: Đánh giá nội dung của Bài 6 8. Hướng dẫn thực hiện Mô đun: 8.1. Phạm vi áp dụng chương trình - Chương trình môn học này được áp dụng cho nghề “Bảo trì thiết bị cơ điện” trình độ Cao đẳng. 8.2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy, học tập môn học: - Đối với giáo viên, giảng viên: + Thiết kế giáo án theo thể loại lý thuyết phù hợp với bài học. Giáo án được soạn theo bài hoặc buổi dạy. + Tổ chức giảng dạy: học lý thuyết cả lớp tại phòng học chung, thảo luận hoặc kiến tập thiết bị, dụng cụ tại xưởng cơ khí. + Thiết kế các phiếu học tập, phiếu thực hành. - Đối với người học: + Tài liệu, dụng cụ học tập, vở ghi đầy đủ + Hoàn thành các bài thực hành kỹ năng. + Tổ chức làm việc nhóm, làm việc độc lập. + Tuân thủ qui định an toàn, giờ giấc. 8.3. Những trọng tâm chương trình cần chú ý: - Kiểm tra, hiệu chỉnh được hệ thống truyền động cơ khí - Chạy thử và xử lý sai sót của hệ thống truyền động cơ khí. 9. Tài liệu cần tham khảo: - [1] Giáo trình Truyền động cơ khí, PGS. TS Nguyễn Văn Yến, TS. Vũ Thị Hạnh, nhà xuất bản Xây dựng. - [2] Giáo trình bảo trì hệ thống truyền động cơ khí, Trường cao đẳng cơ giới Ninh Bình. Trang 4
BÀI 1: CÔNG TÁC CHUẨN BỊ TRƯỚC KHI BẢO DƯỠNG HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG BẰNG CƠ KHÍ  GIỚI THIỆU BÀI 1: Bài 1 giới thiệu về công tác chuẩn bị trước khi bảo dưỡng hệ thống truyền động cơ khí để người học có được kiến thức nền tảng và dễ dàng tiếp cận nội dung bài liên quan.  MỤC TIÊU CỦA BÀI 1 LÀ: Về kiến thức: + Trình bày cấu tạo, nguyên lý và đặc điểm lắp ghép; nội dung các bước bảo dưỡng của hệ thống truyền động bằng cơ khí. Về kỹ năng: + Tháo, bảo dưỡng, sửa chữa nhỏ các chi tiết của hệ thống truyền động bằng cơ khí đảm bảo các chỉ tiêu kỹ thuật. + Chạy thử và kiểm tra, xử lý sai sót của hệ thống truyền động bằng cơ khí sau khi bảo dưỡng. Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện tính tỉ mỉ, cẩn thận, chính xác và an toàn trong công việc  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 1: - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập bài 1 (cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (bài 1) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống bài mở đầu theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định.  ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 1: - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Xưởng cơ khí - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có  KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 1: - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. Trang 5
- Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)  Kiểm tra định kỳ lý thuyết: 1 điểm kiểm tra  Kiểm tra định kỳ thực hành: 1 điểm kiểm tra  NỘI DUNG BÀI 1: 1.1. Cấu tạo, nguyên lý làm việc và đặc điểm lắp ghép của hệ thống truyền động bằng cơ khí : 1.1.1. Cấu tạo (hình 1a; 1b) Hình 1a: Hộp tốc độ nhìn từ Hình 1b: Hộp tốc độ nhìn từ trái Hộp truyền động bằng cơ khí (Hộp tốc độ) của máy khoan K125 có cấu tạo bên trong gồm: 3 trục truyền động (I, II, III) và các cơ cấu truyền động bằng bánh răng trụ răng thẳng; dùng tạo ra các số vòng quay khác nhau cho trục chính mang dao khoan. Cấu tạo cụ thể như sau: 1. Vỏ hộp 2. Các bánh răng cố định lắp trên trục III 3. Trục truyền số III (Trục ống then hoa) 4. Trục trục truyền số II (Trục then hoa) 5. Khối bánh răng di trượt lắp trên trục II 6. Trục truyền số I (Trục có then bằng dẫn hướng) 7. Khối bánh răng di trượt lắp trên trục I 8. Trục dẫn hướng cho thanh răng của cơ cấu điều khiển 9. Thanh răng mang ngàm gạt của khối bánh răng di trượt lắp trên trục I 10. Bánh răng cố định lắp trên trục II 11. Thanh răng mang ngàm gạt của khối bánh răng di trượt lắp trên trục II 12. Vít điều chỉnh áp động lò xo của cơ cấu điều khiển Trang 6
1.1.2. Nguyên lý: Truyền động bắt đầu từ động cơ điện có: công suất N = 2.7 KW; số vòng quay n = 1440 v/phút; qua bộ truyền đai thang có tỷ số truyền i = d1/d2, Truyền vào trục I. Trên trục I có khối bánh răng di trượt gồm Z1; Z2 và Z3 do đó có khả năng tạo ra 3 cấp vòng quay khác nhau cho trục II bằng các tỷ số truyền : 𝑍1 𝑍2 𝑍3 𝑖1 = ; 𝑖2 = ; 𝑖3 = 𝑍4 𝑍5 𝑍7 Trên trục II có khối bánh răng cố định là Z4 và Z5 cùng khối bánh răng di trượt gồm Z6; Z7 và Z8 truyền chuyển động sang cho trục III bằng các tỷ số truyền: 𝑍6 𝑍7 𝑍8 𝑖4 = ; 𝑖5 = ; 𝑖6 = 𝑍9 𝑍10 𝑍11 Trên trục III có các khối báng răng cố định gồm Z9; Z10; Z11. Như vậy trục III sẽ có 9 cấp vòng quay khác nhau để truyền cho trục chính mang dao khoan (Trục chính có một đầu là trục then hoa ăn khớp với trục ống then hoa số III). Tổng quát xích truyền động là như sau: 1.1.3. Đặc đểm lắp ghép: Hộp tốc độ máy khoan K125 có vị trí lắp phía trên cùng của thân máy với chiều cao từ bệ máy lên là 1800mm. Mối ghép liên kết giữa hộp với mặt trên của thân máy là mối ghép ren bằng các bu lông M12 (đầu chìm). Bên ngoài hộp có 2 nắp đậy; nắp đậy phía sau nhằm che kín cho hộp; nắp đậy phía trước có lắp 2 tay gạt của cơ cấu điều khiển và trục điều khiển mang các quạt răng. Mối ghép giữa nắp với thành hộp là mối ghép ren bằng bu lông M8 (Đầu chìm). Bên trong hộp có 3 trục truyền động (I, II, III); định tâm cho trục là các ổ lăn hướng kính có đặc tính lắp ghép vòng trong lắp với cổ trục là mối ghép chặt; vòng ngoài lắp với lỗ trên thành hộp là mối ghép trung gian. Để che kín và chặn vị trí lắp ghép của ổ lăn trong lỗ của thành hộp, phía trên có một nắp ổ hình số 8 cho cả 3 đầu trục; phía dưới là bề mặt lắp ghép của thân máy. Mối ghép của nắp đậy đầu trục (mặt bích) liên kết với thành hộp bằng mối ghép ren M8 (vít xẻ rãnh đầu chìm). Trên trục I có khối bánh răng di trượt Z1; Z2 và Z3. Đặc điểm lắp ghép của khối bánh răng di trượt trên trcụ là mối ghép then hoa. Trên trục II có khối bánh răng cố định là Z4 và Z5 cùng khối bánh răng di trượt gồm Z6; Z7 và Z8 được lắp bằng mối ghép then hoa theo phương án định tâm bằng đường kính ngoài. Trang 7
Trên trục III là trục có lắp các bánh răng cố định Z9; Z10; Z11 bằng mối ghép then bằng và xác định vị trí của các bánh răng trên trục bằng vai trục; bạc cách và vòng phanh. Trục dẫn hướng cho thanh răng mang gàm gạt của cơ cấu đIều khiển các bánh răng di trượt lắp với thành hộp là mối ghép trung gian và có 2 vít để khống chế trục chuyển dịch dọc; trên trục dẫn hướng có 3 rãnh xẻ hình chữ V để xác định vị trí làm việc của các bánh răng di trượt trong 2 khối. Các thanh răng mang ngàm gạt lắp lỏng với trục dẫn hướng và trên mõi thanh răng có cơ cấu vít - lò xo và viên bi nẽ vào rãnh chữ V trên trục khi điều khiển để xác định một vòng quay cụ thể trên trục chính. Bộ truyền đai thang có bánh đai bị động lắp với đầu trục I của hộp tốc độ bằng mối ghép then bằng và một vòng phanh chặn. Động cơ điện được lắp trên giá treo và giá treo lắp lên thân máy bằng mối ghép ren M12 (đầu lục giác ngoài); để điều chỉnh sức căng của dây đai, đế động cơ lắp với giá treo có 2 rãnh ô van với 2 bu lông M12 và cơ cấu trục ren M14 để tăng giảm khoảng cách 2 trục của bánh đai. 1.2. Thực hành: Lập phiếu công nghệ tháo, lắp hộp tốc độ máy khoan K125. Địa điểm: Xưởng thực hành Yêu cầu: - Lập phiếu công nghệ tháo, lắp hộp tốc độ máy khoan K125 bằng các phương tiện và các dụng cụ cho trước đảm bảo thời gian quy định và an toàn. - Lập phiếu công nghệ bảo dưỡng hộp tốc độ máy khoan K125 hợp lý với điều kiện về trang thiết bị và nguồn động có tại xưởng thực hành. - Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, thiết bị, vật tư phục vụ cho công tác bảo dưỡng theo thực trạng yêu cầu sau khi đã kiểm tra xem xét. Vật tư, dụng cụ, trang thiết bị: - Giấy, bút. - Bàn học. - Máy tính, máy in. Nguồn động liên quan: - Bản vẽ khai triển của hộp tốc độ máy khoan K125. - Hộp tốc độ máy khoan K125. - Mẫu phiếu công nghệ tháo lắp. - Bản liệt kê dụng cụ, thiết bị dùng cho tháo lắp và bảo dưỡng. Nội dung: 1.2.1. Biện pháp an toàn: Trang 8
a) Bàn nâng khi thực hiện việc xem xét kiểm tra thực trạng của hộp tốc độ phải được kê, đỡ chắc chắn và mõi lần khảo sát chỉ được đứng lên bàn một người. b) Khi sử dụng máy tính để vẽ phảI có bản vẽ phác họa được giáo viên chấp nhận. 1.2.2. Công tác chuẩn bị: a) Chuẩn bị bút thước và đồ dùng để lập phiếu công nghệ tháo lắp. b) Kê bàn nâng vào vị trí cuả máy K125 có hộp tốc độ cần bảo dưỡng. c) Nghiên cứu bản vẽ lắp. d) Xem xét thực trạng hộp tốc độ trước khi lập phiếu công nghệ bảo dưỡng. 1.2.3. Trình tự lập phiếu công nghệ: a) Lập phiếu công nghệ tháo, lắp hộp tốc độ: Nội dung các bước tháo phảI hợp lý và minh họa được các mối ghép điển hình cần chú ý khi tháo; tiêu chuẩn kỹ thuật phải đảm bảo cho chi tiết và cơ cấu sau khi lắp. b) Lập phiếu công nghệ bảo dưỡng: Chỉ ra được những công việc cụ thể phải thực hiện khi bảo dưỡng hộp tốc độ máy khoan K125 một cách chính xác và hợp lý như: Thông các đường dẫn dầu; làm sạch bể chứa dầu bôi trơn; thay thế ổ lăn cho các trục truyền; gia công thay thế then, vít hoặc bu lông; dũa vát đỉnh răng khi có biến dạng đầu răng; đIều chỉnh áp động của lo xo; làm sạch các màng rỉ sắt .v.v…. 1.2.4. Kết thúc công việc chuẩn bị bảo dưỡng: a) Rà soát và hiệu chỉnh phiếu công nghệ tháo lắp hộp tốc độ máy khoan K125. b) Rà soát và hiệu chỉnh phiếu công nghệ bảo dưỡng hộp tốc độ máy khoan K125. 1.2.5. Bài tập bổ trợ: Hãy thực hiện các công việc chuẩn bị để bảo dưỡng hộp truyền động của máy tiện vạn năng T6M16 gồm: Hộp tốc độ; hộp chạy dao. Hình 2a: Hộp chạy dao T6M16 Hình 2b: Hộp tốc độ t6M16 Yêu cầu: Tự nghiên cứu và viết được cấu tạo, nguyên lý làm việc; đặc điểm lắp ghép của 2 hộp truyền động cơ khí trên. Lập phiếu công nghệ tháo, lắp của hai hộp tốc độ trên trong điều kiện trang thiết bị hiện có của xưởng thực hành. Trang 9
Lập phiếu công nghệ bảo dưỡng đường dầu bôi trơn và kiểm tra, điều chỉnh các thông số kỹ thuật của cơ cấu khớp nối an toàn trên đầu ra của trục trơn trên hộp chạy dao T6M16 và vị trí của hộp tốc độ để đảm bảo sức căng ban đầu của dây đai.  TÓM TẮT NỘI DUNG BÀI 1: 1.1. Cấu tạo, nguyên lý làm việc của bộ phận truyền động bằng cơ khí (hộp tốc độ, hộp trục chính, chạy dao, bàn dao). 1.2. Lập phiếu công nghệ tháo, lắp, bảo dưỡng hệ thống truyền động bằng cơ khí. 1.3. Chuẩn bị dụng cụ, thiết bị vật tư cho tháo lắp và bảo dưỡng 1.4. Xem xét kiểm tra thực trạng bên ngoài và bên trong của bộ phận truyền động bằng cơ khí trước khi bảo dưỡng.  CÂU HỎI CỦNG CỐ BÀI 1: Bài tập: Lập phiếu công nghệ tháo, lắp hộp tốc độ máy khoan K125. Trang 10
BÀI 2: THÁO HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG BẰNG CƠ KHÍ  GIỚI THIỆU BÀI 2: Nội dung bài học nhằm luyện tập kỹ năng tháo các mối ghép của các chi tiết, cơ cấu và bộ phận truyền động của máy công cụ để tiến hành bảo dưỡng.  MỤC TIÊU CỦA BÀI 2 LÀ: Về kiến thức: - Hiểu được trình tự tháo các mối ghép giữa bộ phận truyền động bằng cơ khí cần bảo dưỡng. Về kỹ năng: - Tháo các mối ghép giữa bộ phận truyền động bằng cơ khí cần bảo dưỡng với máy và các bộ phận khác của máy đúng theo chỉ dẫn trong quy trình đã lập. - Vận chuyển các bộ phận đến vị trí bảo dưỡng đảm bảo an toàn cho người và thiết bị. - Tháo rời các chi tiết của bộ phận truyền động trong các hộp đúng quy trình, đảm bảo an toàn. - Lập bảng kê số lượng, mã hiệu của chi tiết sau khi tháo để tránh nhầm lẫn, mất mát cho công việc tiếp theo. Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: - Rèn luyện tính tỉ mỉ, cẩn thận, chính xác và an toàn trong công việc  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 2: - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập bài 2 (cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (bài 2) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống bài mở đầu theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định.  ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 2: - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Xưởng cơ khí - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có  KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 2: - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. Trang 11
+ Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)  Kiểm tra định kỳ lý thuyết: 1 điểm kiểm tra  Kiểm tra định kỳ thực hành: 1 điểm kiểm tra  NỘI DUNG BÀI 2: 2.1. Hướng dẫn phiếu công nghệ tháo hệ thống truyền động cơ khí: Địa điểm: Phòng học lý thuyết Yêu cầu: - Học viên trên cơ sở của phiếu công nghệ đã lập; trình bày các bước tháo hộp tốc độ máy khoan K125 ra khỏi máy và tháo rời toàn bộ các chi tiết của hộp đảm bảo hợp lý; an toàn. Trên cơ sở đó vận dụng để tháo được các hộp truyền động bằng cơ khí khi được cung cấp các phiếu công nghệ tháo. - Lập được bảng kê các chi tiết sau khi tháo đầy đủ và chính xác đúng biểu mẫu quy định. - Thực hiện công tác vệ sinh công nghiệp và an toàn khi tháo hộp tốc độ của máy khoan K125 . 2.2. Vật tư, dụng cụ, trang thiết bị: - Vở ghi chép cá nhân - Các loại dụng cụ vẽ cầm tay Nguồn động liên quan: - Bản trong về các hộp truyền động điển hình - Bản trong về mẫu phiếu công nghệ tháo, lắp - Bản trong về mẫu phiếu công nghệ bảo dưỡng - Máy chiếu, màn chiếu - Bản vẽ khai triển các hộp truyền động điển hình 2.2.1. Mẫu phiếu công nghệ tháo: Thời Tên nguyên Sơ đồ nguyên Dụng TT Chỉ dẫn kỹ thuật gian công, bước công cụ (phút) I Tháo hộp tốc độ ra khỏi Thân máy Trang 12
1 Tháo bộ truyền - Dùng cơ cấu điều Clê dẹt 03 đai chỉnh làm giảm 17 - 19 khoảng cách 2 trục trước khi tháo dây đai 2 Tháo mối ghép - Nới lỏng đều 4 bu Clê lục 02 ren giữa hộp và lông lăng 12 thân máy II Tháo nắp đậy và nắp chặn đầu trục - Nguyên công tháo là các công việc có tính liên tục khi cần giải quyết một số mối ghép để tách các liên kết của một cơ cấu hay bộ phận trong máy ra. - Bước là những công việc thực hiện tháo các mối ghép có trong liên kết để đưa được một chi tiết trong cơ cấu ra. - Sơ đồ nguyên công, bước chỉ cần biểu diễn những mối ghép đặc biệt quan trọng. - Khi tiến hành tháo phải thực hiện nghiệm túc theo phiếu công nghệ đã vạch ra. 2.2.2. Những chú ý khi tháo hộp tốc độ máy khoan K125: - Hộp tốc độ máy khoan nằm ở vị trí trên cao (Hình 3) do đó khi tháo cần có bàn nâng. - Dây treo phải lồng đúng vị trí quy dịnh trên hộp. - Di chuyển hộp xuống phải dùng cần cẩu nhỏ Trang 13
Hình 3: Vị trí bàn nâng hạ khi tháo hộp tốc độ máy khoan 2.3. Thực hành: Tháo hộp tốc độ máy khoan K125 Địa điểm: Xưởng thực hành Yêu cầu: - Tháo các mối ghép hộp tốc độ với thân máy đảm bảo đúng dụng cụ và chỉ dẫn trong phiếu công nghệ. - Tháo rời các chi tiết của hộp; bố trí sắp xếp các chi tiết sau khi tháo theo đúng trình tự: Chi tiết nào tháo trước để xa; chi tiết nào tháo sau để gần; những chi tiết trong cơ cấu , cụm máy để với nhau. - Lập bảng kê có tên gọi chi tiết chính xác và đủ theo biểu mẫu quy định. - Thực hiện các bước tháo đảm bảo vệ sinh công nghiệp và an toàn cho người, dụng cụ và chi tiết. Vật tư, dụng cụ, trang thiết bị: - Dẻ thô. - Dầu madút. - Dụng cụ tháo lắp (Theo phiếu công nghệ). - Giấy , bút. - Máy tính, máy in. - Bàn nâng hạ. - Cẩu nâng loại nhỏ - Xe vận chuyển. Trang 14
- Bàn tháo lắp. - Máy khoan K125. - Thiết bị phòng và chữa cháy nổ. Nguồn động liên quan: - Bản vẽ khai triển của hộp tốc độ máy khoan K125. - Phiếu công nghệ tháo lắp đã lập. - Mẫu bảng kê chi tiết. - Xưởng thực hành. Nội dung: 2.3.1. Biện pháp an toàn: a) Khi tháo rời các chi tiết của hộp tốc độ máy khoan không làm biến dạng mặt đầu trục; gãy các vòng phanh hãm và hư hỏng đầu vít, bulông. b) Dụng cụ dùng trong khi tháo phải đúng quy cách; không làm rơi hoặc văng dụng cụ. c) Khi sử dụng cẩu nâng phải được sự cho phép của giáo viên. d) Khi sử dụng máy tính để vẽ phải có bản vẽ phác họa được giáo viên chấp nhận. 2.3.2. Công tác chuẩn bị: a) Chuẩn bị bút thước và đồ dùng để lập bảng kê chi tiết. b) Kê bàn nâng vào vị trí cuả máy K125 có hộp tốc độ cần bảo dưỡng. c) Nghiên cứu bản vẽ lắp. d) Xem xét thực trạng hộp tốc độ trước khi tháo. e) Sắp xếp những dụng cụ tháo cho công việc tháo hộp tốc độ máy khoan K125 (Theo chỉ dẫn của phiếu công nghệ). f) Lau sạch bên ngoài hộp tốc độ trước khi tháo. 2.3.3. Trình tự tháo: a) Tháo hộp tốc độ ra khỏi thân máy (Hình 4): Trang 15
- Đứng lên mặt bàn nâng. - Giảm khoảng cách 2 trục của bộ truyền đai. - Tháo dây đai. - Tháo các bu lông liên kết hộp tốc độ với thân máy. - Lông dây vào vị tri nâng hộp tốc độ. - Nâng hộp tốc độ bằng máy cẩu và hạ vào xe di chuyển. b) Di chuyển hộp về vị trí bàn tháo theo quy định: - Trong khi di chuyển không để hộp bị lăn hoặc va đập vào thành xe. c) Tháo bơm dầu bôi trơn (Hình 5): Hình 5: Tháo bơm dầu bôi trơn - Tháo đường ống hút và ống xả của bơm: Mối ghép liên kết của đầu nối thân bơm với các ống xả và hút là mối ghép ren M14 có cụm van bi (không tháo rời các chi tiết của cụm van). - Tháo thân bơm: Thân bơm liên kết với mặt trên của thành hộp bằng mối ghép ren M8 đầu chìm; sau khi tháo các bu lông ra ta lấy nguyên cụm thân bơm ra khỏi hộp (không lấy pít tông ra khỏi xi lanh). d) Tháo buly đai thang lắp trên đầu trục I của hộp tốc độ (Hình 6): Trang 16