Giáo trình Điện tử ứng dụng - Nghề: Kỹ thuật máy lạnh và điều hòa không khí - CĐ Kỹ Thuật Công Nghệ Bà Rịa-Vũng Tàu

Chia sẻ: Ochuong_999 Ochuong_999 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:196

Thêm vào BST

Báo xấu

110
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

(NB) Giáo trình Điện tử ứng dụng với mục tiêu chính là Vẽ được mạch in từ sơ đồ nguyên lý sang mạch sơ đồ mạch theo đúng yêu cầu kỹ thuật. Nhận biết được các lỗi thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa. Chế tạo được mạch in theo đúng yêu cầu kỹ thuật.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Điện tử ứng dụng - Nghề: Kỹ thuật máy lạnh và điều hòa không khí - CĐ Kỹ Thuật Công Nghệ Bà Rịa-Vũng Tàu

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BR – VT TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG NGHỀ KỸ THUẬT MÁY LẠNH & ĐIỀU HÒA KHÔNG KHÍ TRÌNH ĐỘ CAO ĐẲNG VÀ TRUNG CẤP Ban hành kèm theo Quyết định số: 01 /QĐCĐN ngày 04 tháng 01 năm 2016 của Hiệu trưởng trường Cao đẳng nghề tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu 1
Bà Rịa – Vũng Tàu, năm 2015 2
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 3
LỜI GIỚI THIỆU Để thực hiện biên soạn giáo trình đào tạo nghề Kỹ thuật máy lạnh & điều hòa không khí ở trình độ Cao đẳng Nghề, giáo trình Điện tử ứng dụng là một trong những giáo trình mô đun môn học đào tạo chuyên ngành được biên soạn theo nội dung chương trình khung được hiệu trưởng trường cao đẳng nghề phê duyệt. Nội dung biên soạn ngắn gọn, dễ hiểu, tích hợp kiến thức và kỹ năng chặt chẽ với nhau, logíc. Khi biên soạn, nhóm biên soạn đã cố gắng cập nhật những kiến thức mới có liên quan đến nội dung chương trình đào tạo và phù hợp với mục tiêu đào tạo, nội dung lý thuyết và thực hành được biên soạn gắn với nhu cầu thực tế trong sản xuất đồng thời có tính thực tiển cao. Trong quá trình sử dụng giáo trình, tuỳ theo yêu cầu cũng như khoa học và công nghệ phát triển có thể điều chỉnh thời gian và bổ sung những kiên thức mới cho phù hợp. Trong giáo trình, chúng tôi có đề ra nội dung thực tập của từng bài để người học cũng cố và áp dụng kiến thức phù hợp với kỹ năng. Tuy nhiên, tùy theo điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị, các trường có thể sử dụng cho phù hợp. Mặc dù đã cố gắng tổ chức biên soạn để đáp ứng được mục tiêu đào tạo nhưng không tránh được những khiếm khuyết. Rất mong nhận được đóng góp ý kiến của các thầy, cô giáo, bạn đọc để nhóm biên soạn sẽ hiệu chỉnh hoàn thiện hơn. Các ý kiến đóng góp xin gửi về Trường Cao đẳng nghề BRVT, KP Thanh Tân – TT Đất Đỏ BRVT Bà Rịa – Vũng Tàu, ngày 02 tháng 1 năm 2016 Biên soạn Nguyễn Hùng 4
MỤC LỤC MỤC LỤC .................................................................................................................. 5 BÀI 01 ...................................................................................................................... 14 CHẾ TẠO MẠCH IN ............................................................................................... 14 Giới thiệu: ................................................................................................................ 14 1. Một số quy tắc khi thiết kế mạch in .............................................................. 14 2. Quy trình thiết kế mạch in ............................................................................. 15 2.1. Thiết kế mạch in trên phần mềm máy tính ............................................. 15 2.1.1. Sơ đồ bố trí linh kiện. ............................................................................ 15 2.1.2. Sơ đồ mạch in ....................................................................................... 16 2.1.3. Chế tạo mạch in ..................................................................................... 17 2.2. Thiết kế mạch in trên giấy ....................................................................... 17 2.2.1. Vẽ bằng tay ............................................................................................ 17 3. Các bước thực hiện một tấm mạch in ............................................................ 24 4. Thực hành hoàn thiện mạch in ....................................................................... 29 ̉ CÂU HOI ÔN TÂP: ̣ ................................................................................................. 31 Câu 1: Nêu cac b ́ ươc thiêt kê mach in? ́ ́ ́ ̣ ................................................................ 31 Câu 2: Nêu cac b ́ ươc chê tao mach in? ́ ́ ̣ ................................................................ 31 Câu 3: Thiêt kê va han linh kiên cac mach điên t ́ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ ử như hình 1.22: ...................... 32 ̀ ̣ Câu 4: Lam mach trai tim ́ ..................................................................................... 34 BÀI 02 ...................................................................................................................... 41 HÀN LINH KIỆN .................................................................................................... 41 1. Giới thiệu bộ dụng cụ cầm tay. ...................................................................... 41 1.1. Dụng cụ hàn ............................................................................................. 41 1.2. Chì hàn và nhựa thông .............................................................................. 43 1.1.1 Chì hàn:(xem hình 22) ............................................................................ 43 1.1.2. Nhựa thông:( xem hình 2.3) .................................................................. 44 1.3. Kềm ........................................................................................................... 45 1.3.1. Kềm cắt (xem hình 2.4) .......................................................................... 46 1.3.2. Kềm mỏ nhọn (xem hình 2.5) ................................................................ 47 1.4. Các dụng cụ khác: ..................................................................................... 47 2.1. Kỹ thuật hàn nối, ghép ............................................................................. 48 2.1.1. Hàn nối hai đầu dây dẫn (xem hình 2.7) ................................................ 50 2.1.2. Mối hàn ghép song song (xem hình 2.8) ................................................. 50 2.1.3. Mối hàn ghép vuông góc ......................................................................... 51 2.2. Hàn mạch in ............................................................................................... 52 2.2.1. Kỹ thuật hàn xuyên lỗ ............................................................................ 52 2.3. Kỹ thuật hàn IC dán ................................................................................... 55 2.3.1. Những dụng cụ cần thiết ....................................................................... 55 5
2.3.2. Hàn điện trở dán, tụ dán ......................................................................... 56 2.3.3 Hàn IC dán ................................................................................................ 57 3. Phương pháp xử lý mạch sau hàn ................................................................... 60 3.1. Yêu cầu về mạch, linh kiện sau hàn ........................................................ 60 3.2. Phương pháp xử lý mạch sau hàn ............................................................. 60 ̉ CÂU HOI ÔN TÂP: ̣ ................................................................................................. 61 LẮP RÁP, KHẢO SÁT MẠCH PHÂN CỰC ......................................................... 67 BẰNG CẦU PHÂN ÁP SỬ DỤNG ĐIỆN TRỞ .................................................... 67 1.3.Ứng dụng của điện trở .............................................................................. 69 1.4.Phân loại điện trở: ...................................................................................... 70 2.Phương pháp đọc,đo và kiểm tra điện trở ....................................................... 71 2.2.2.Quy trình đo, kiểm tra điện trở ............................................................... 74 Một số sai hỏng ................................................................................................... 75 Nguyên nhân ......................................................................................................... 75 3.Tính chọn điện trở cho mạch phân cực ........................................................... 76 4.Lắp ráp mạch phân cực bằng cầu phân áp sử dụng điện trở ......................... 76 4.1.Lắp ráp mạch .............................................................................................. 76 4.2.Cấp nguồn cho mạch và khảo sát .............................................................. 76 CÂU HỎI ÔN TẬP .................................................................................................. 77 + Về thái độ: Rèn luyện tính tỷ mỉ, chính xác, an toàn và vệ sinh công nghiệp . 77 . BÀI 04 ...................................................................................................................... 78 LẮP RÁP, KHẢO SÁT MẠCH CHỈNH LƯU ........................................................ 78 MỘT BÁN KỲ 1 PHA DÙNG DIODE ................................................................... 78 1. Khái niệm và phân loại chất bán dẫn ............................................................. 78 1.1. Khái niệm chất bán dẫn: ........................................................................... 78 1.2. Chất bán dẫn loại n: .................................................................................. 79 1.3. Chất bán dẫn loại p: .................................................................................. 79 2. Cấu tạo, ký hiệu phân loại và nguyên lý hoạt động của Diode .................... 80 2.1. Cấu tạo, ký hiệu và hình dáng: ................................................................. 80 2.2. Phân loại : .................................................................................................. 81 2.2.1. Diode Zener ............................................................................................. 81 2.2.2. Diode Thu quang. ( Photo Diode ) .......................................................... 82 2.2.3. Diode Phát quang ( Light Emiting Diode : LED ) ................................ 83 2.2.4. Diode Varicap (Diode biến dung) ........................................................... 83 2.2.5. Diode xung ............................................................................................. 84 2.2.6. Diode tách sóng. ...................................................................................... 84 2.2.7. Diode nắn điện. .................................................................................... 84 2.3. Nguyên lý hoạt động: ................................................................................ 85 2.3.1. Phân cực thuận cho Diode. ..................................................................... 85 6
2.3.2. Phân cực ngược cho Diode. ................................................................... 86 3.Phương pháp đo, kiểm tra Diode ...................................................................... 86 4. Cấu tạo, ký hiệu phân loại và đặc tính của tủ điện ...................................... 87 4.1. Cấu Tạo: .................................................................................................... 87 4.2. Ký hiệu: Tụ điện có ký hiệu là C ............................................................ 88 4.3. Đặc tính nạp xả của tụ ............................................................................ 88 4.4. Phân loại: ................................................................................................... 89 5. Phương pháp đọc, đo và kiểm tra tụ điện ...................................................... 89 5.1. Cách đọc : Lấy hai chữ số đầu nhân với 10(Mũ số thứ 3 ) .................... 89 5.2. Cách đo, kiểm tra tụ điện: ......................................................................... 90 6.Nguyên lý hoạt động của mạch ....................................................................... 90 6.1.Sơ đồ mạch ................................................................................................. 90 6.2.Nhiệm vụ của các linh kiện ....................................................................... 90 6.3.Nguyên lý làm việc ..................................................................................... 91 7.Các thông số của mạch ..................................................................................... 91 8.Lắp ráp và khảo sát mạch chỉnh lưu 1 bán kỳ dùng diode .............................. 91 8.1.Lắp láp mạch ................................................................................................. 91 CÂU HỎI ÔN TẬP .................................................................................................. 93 + Về thái độ: Rèn luyện tính tỷ mỉ, chính xác, an toàn và vệ sinh công nghiệp . 94 . BÀI 05 ...................................................................................................................... 95 LẮP RÁP MẠCH CHỈNH LƯU TÒAN KỲ 1 PHA ............................................... 95 DÙNG 4 DIODE (CHỈNH LƯU CẦU) ................................................................... 95 1.1.Sơ đồ mạch điện: (hình 5.1a) .................................................................... 96 1.2.Nhiệm vụ của các linh kiện: ...................................................................... 96 1.3.Nguyên lý làm việc: .................................................................................... 96 3.2. Khảo sát các thông số ................................................................................ 98 CÂU HỎI ÔN TẬP ................................................................................................ 100 BÀI 06 .................................................................................................................... 102 LẮP RÁP, KHẢO SÁT MẠCH ỔN ÁP LẤY RA 2 MỨC .................................. 102 ĐIỆN ÁP ĐỐI XỨNG SỬ DÙNG IC 7805, 7905 ............................................... 102 1.1.Họ IC 78xx ................................................................................................ 102 1.2.Họ IC 79xx ................................................................................................ 104 2.2.Nguyên lý hoạt động ................................................................................ 105 3.Lắp ráp và khảo sát mạch .............................................................................. 105 3.1.Lắp ráp mạch ............................................................................................ 105 3.2.Khảo sát mạch .......................................................................................... 106 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 106 BÀI 07 .................................................................................................................... 108 LẮP RÁP, KHẢO SÁT MẠCH PHÂN CỰC BẰNG ........................................... 108 7
DÒNG BAZO DÙNG TRANSISTOR BJT ........................................................... 108 2. Nguyên hoạt động của BJT. .......................................................................... 112 2.1.Xét hoạt động của Transistor NPN . ....................................................... 112 2.2.Xét hoạt động của Transistor PNP . ........................................................ 113 3. Phương pháp đo, kiểm tra BJT ...................................................................... 114 4.Nguyên lý hoạt động của mạch phân cực bằng dòng Bazo ......................... 118 dùng transistor BJT ............................................................................................. 118 5.Lắp ráp mạch phân cực bằng dòng Bazo dùng transistor BJT ...................... 119 5.1. Lắp ráp mạch trên hình 7.13 ................................................................... 119 5.2. Khảo sát các thông số của mạch ............................................................ 120 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 120 BÀI 08 .................................................................................................................... 122 LẮP RÁP, KHẢO SÁT MẠCH PHÂN CỰC BẰNG ........................................... 122 CẦU PHÂN ÁP DÙNG TRANSISTOR BJT ........................................................ 122 3.2.Khảo sát các thông số của mạch ............................................................. 123 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 124 + Về thái độ: Rèn luyện tính tỷ mỉ, chính xác, an toàn và vệ sinh công nghiệp 125 BÀI 9 ...................................................................................................................... 126 LẮP RÁP, KHẢO SÁT MẠCH KĐ EC ................................................................ 126 DÙNG TRANSISTOR BJT ................................................................................... 126 2.2.Đặc điểm của mạch ................................................................................. 127 2.3.Nguyên lý hoạt động của mạch ............................................................... 128 3.Lắp ráp, khảo sát mạch KĐ EC dùng transistor BJT .................................... 129 3.2.Khảo sát các thông số của mạch ............................................................. 129 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 130 BÀI 10 .................................................................................................................... 131 LẮP RÁP, KHẢO SÁT MẠCH KĐ BC ................................................................ 131 DÙNG TRANSISTOR BJT ................................................................................... 131 2.2.Các thông số của mạch ............................................................................ 132 2.2.1.Hệ số khuếch đại dòng điện: Ki .......................................................... 132 2.2.2.Nguyên lý hoạt động của mạch khi có tín hiệu đưa vào ..................... 133 3.Lắp ráp, khảo sát mạch KĐ BC dùng transistor BJT .................................... 133 3.2.Khảo sát các thông số của mạch ............................................................. 134 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 134 BÀI 11 .................................................................................................................... 136 LẮP RÁP, KHẢO SÁT MẠCH KĐ CC ................................................................ 136 DÙNG TRANSISTOR BJT ................................................................................... 136 2. Nguyên lý hoạt động ...................................................................................... 136 2.2. Các thông số của mạch ........................................................................... 137 8
3.Lắp ráp, khảo sát mạch KĐ BC dùng transistor BJT .................................... 138 3.1.Lắp ráp mạch theo sơ đồ hình 11.1 ......................................................... 138 3.2.Khảo sát các thông số của mạch ............................................................. 138 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 139 + Về thái độ: Rèn luyện tính tỷ mỉ, chính xác, an toàn và vệ sinh công nghiệp 140 BÀI 12 .................................................................................................................... 141 LẮP RÁP MẠCH DAO ĐỘNG ĐA HÀI DÙNG BJT ......................................... 141 2. Phân tích sơ đồ nguyên lý .............................................................................. 142 2.2.1.Nhieäm vuï cuûa caùc linh kieän: .......................................................... 142 2.2.2.Nguyên ly lam viêc cua mach nh ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ư sau: ................................................. 143 3.Lắp ráp mạch dao động đa hài dùng BJT ....................................................... 145 3.1.Lắp ráp mạch ............................................................................................ 145 3.2.Khảo sát mạch .......................................................................................... 145 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 146 BÀI 13 .................................................................................................................... 147 LẮP RÁP MẠCH DAO ĐỘNG ĐA HÀI DÙNG IC 555 ..................................... 147 2.Thông số .......................................................................................................... 147 3.Chức năng của 555 .......................................................................................... 148 4.Bố trí chân và sơ đồ nguyên lý ....................................................................... 148 5.Chức năng từng chân của 555 ........................................................................ 150 7.Lắp ráp mạch dao động đa hài phi ổn dùng IC 555 ....................................... 155 7.1.Lắp ráp mạch theo sơ đồ hình 13.8 ......................................................... 155 7.2.Khảo sát các mạch dao động đa hài dùng IC555 ..................................... 156 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 156 + Về thái độ: Rèn luyện tính tỷ mỉ, chính xác, an toàn và vệ sinh công nghiệp 157 BÀI 14 .................................................................................................................... 158 LẮP RÁP MẠCH ỔN ÁP NỐI TIẾP CÓ HỒI TIẾP ........................................... 158 ĐIỀU CHỈNH ĐƯỢC ĐIỆN ÁP NGÕ RA DÙNG 2 BJT ................................... 158 2. Nguyên lý hoạt động của mạch ổn áp nối tiếp có hồi tiếp điều chỉnh được điện áp ngõ ra dùng 2 BJT ................................................................................. 159 2.2.Nhiệm vụ của các linh kiện: .................................................................... 160 2.3.Nguyên lý làm việc: .................................................................................. 160 2.4.Nhận xét: ................................................................................................... 161 3.Lắp ráp mạch ổn áp nối tiếp có hồi tiếp điều chỉnh được điện áp ngõ ra dùng 2 BJT .......................................................................................................... 161 3.1.Lắp ráp mạch ............................................................................................ 161 3.2.Khảo sát các thông số của mạch ............................................................. 162 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 163 LẮP RÁP MẠCH ỔN ÁP ĐIỀU CHỈNH ĐƯỢC ................................................ 165 9
ĐIỆN ÁP NGÕ RA DÙNG IC LM317 ................................................................. 165 2.1. Sơ đồ nguyên lý : .................................................................................... 169 3.Lắp ráp mạch ổn áp điều chỉnh được điện áp ngõ ra dùng IC LM317 ........ 170 3.1.Lắp ráp mạch ............................................................................................ 170 3.2.Khảo sát mạch .......................................................................................... 170 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 170 BÀI 16 .................................................................................................................... 172 LẮP RÁP MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ......................................................... 172 ĐỘNG CƠ DC DÙNG SCR ................................................................................. 172 1. Cấu tạo, ký hiệu và nguyên lý hoạt động của SCR ..................................... 172 1.1. Cấu tạo, ký hiệu ...................................................................................... 172 1.2.Nguyên lý, đặc tính và các thông số kỹ thuật: ........................................ 174 2.Phương pháp đo, kiểm tra SCR ...................................................................... 177 3.Nguyên lý hoạt động của mạch điều khiển tốc độ động cơ DC dùng SCR 178 ............................................................................................................................ 3.1. Sơ đồ mạch điện: .................................................................................... 178 1.1.2. Tác dụng linh kiện: ............................................................................... 179 1.1.3. Nguyên lý làm việc: .............................................................................. 179 4.Lắp ráp mạch điều khiển tốc độ động cơ AC dùng SCR ........................... 180 4.1. Lắp ráp mạch ........................................................................................... 180 4.2. Khảo sát các thông số của mạch ............................................................ 181 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 181 + Về thái độ: Rèn luyện tính tỷ mỉ, chính xác, an toàn và vệ sinh công nghiệp 182 BÀI 17 .................................................................................................................... 183 LẮP RÁP MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ......................................................... 183 ĐỘNG CƠ AC DÙNG SCR VÀ DIAC ................................................................ 183 1.Cấu tạo, ký hiệu và nguyên lý hoạt động của Diac ...................................... 183 1.1.Cấu tao, ký hiệu. ...................................................................................... 183 1.2.Nguyên lý, đặc tính và các thông số kỹ thuật. ......................................... 184 2.Phương pháp đo, kiểm tra Diac ...................................................................... 185 3.Nguyên lý hoạt động của mạch điều khiển tốc độ ..................................... 185 động cơ AC dùng SCR và Diac ......................................................................... 185 3.1.Sơ đồ mạch điện: ..................................................................................... 185 3.2.Tác dụng linh kiện. ................................................................................... 185 3.3. Nguyên lý làm việc của mạch: ............................................................... 186 4. Lắp ráp mạch điều khiển tốc độ động cơ AC dùng SCR và Diac .............. 186 4.1. Lắp ráp mạch ........................................................................................... 186 4.2. Khảo sát các thông số của mạch ............................................................ 187 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 187 10
+ Về thái độ: Rèn luyện tính tỷ mỉ, chính xác, an toàn và vệ sinh công nghiệp 188 BÀI 18 .................................................................................................................... 189 LẮP RÁP MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ......................................................... 189 ĐỘNG CƠ AC DÙNG TRIAC VÀ DIAC ........................................................... 189 1.Cấu tạo, ký hiệu và nguyên lý hoạt động của Triac ..................................... 189 1.1.Cấu tạo, ký hiệu và hình dáng: ............................................................... 189 1.2.Nguyên lý, đặc tính: .................................................................................. 190 1.3. Cách mở và khoá Triac: ........................................................................... 191 2.Phương pháp đo, kiểm tra Triac ..................................................................... 191 3.Nguyên lý hoạt động của mạch điều khiển tốc độ ..................................... 192 động cơ AC dùng Triac và Diac ........................................................................ 192 3.1.Sơ đồ mạch điện: Hình 18.4 .................................................................... 192 3.2.Tác dụng linh kiện của mạch trên là: ...................................................... 192 3.3. Nguyên lý làm việc của mạch: ............................................................... 193 4.Lắp ráp mạch điều khiển tốc độ động cơ AC dùng Triac và Diac .............. 193 4.1. Lắp ráp mạch ........................................................................................... 193 4.2. Khảo sát các thông số của mạch ............................................................ 193 CÂU HỎ ÔN TẬP ................................................................................................. 194 + Về thái độ: Rèn luyện tính tỷ mỉ, chính xác, an toàn và vệ sinh công nghiệp 195 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 196 11
NỘI DUNG Giáo trình được biên soạn với dung lượng thời gian đào tạo 90 giờ gồm có: Hình Thời thức STT Tên các bài trong mô đun gian giảng dạy 1 Chế tạo mạch in 5 Tích hợp 2 Hàn linh kiện 5 Tích hợp 3 Lắp ráp, khảo sát mạch phân cực bằng cầu phân áp sử 5 Tích hợp dụng điện trở 4 Lắp ráp, khảo sát mạch chỉnh lưu một bán kỳ 1 pha 5 Tích hợp dùng Diode 5 Lắp ráp, khảo sát mạch chỉnh lưu toàn kỳ 1 pha dùng 3 Tích hợp 4 Diode (chỉnh lưu cầu) 6 Lắp ráp, khảo sát mạch ổn áp lấy ra 2 mức điện áp 4 Tích hợp đối xứng sử dụng IC 7805, 7905 Kiểm tra bài 3,4,5,6 3 Tích hợp 7 Lắp ráp, khảo sát mạch phân cực bằng dòng Bazo 5 Tích hợp dùng transistor 8 Lắp ráp, khảo sát mạch phân cực bằng cầu phân 3 Tích hợp áp dùng transistor 9 Lắp ráp và khảo sát mạch khuếch đại E chung 4 Tích hợp 10 Lắp ráp và khảo sát mạch khuếch đại B chung 3 Tích hợp 11 Lắp ráp và khảo sát mạch khuếch đại C chung 3 Tích hợp Kiểm tra bài 7,8,9,10,11 3 Tích hợp 12 Lắp ráp mạch dao động đa hài lưỡng ổn dùng BJT 4 Tích hợp 13 Lắp ráp mạch dao động đa hài phi ổn dùng IC555 4 Tích hợp 14 Lắp ráp mạch ổn áp nối tiếp có hồi tiếp điều chỉnh 5 Tích hợp được điện áp ngõ ra dùng 2 BJT 15 Lắp ráp mạch ổn áp điều chỉnh được điện áp ngõ ra 5 Tích hợp dùng IC LM317 Kiểm tra bài 12,13,14,15 3 Tích hợp 12
16 Lắp ráp mạch điều khiển tốc độ động cơ DC dùng 5 Tích hợp SCR 17 Lắp ráp mạch điều khiển tốc độ động cơ AC dùng 5 Tích hợp SCR và Diac 18 Lắp ráp mạch điều khiển tốc độ động cơ AC dùng 5 Tích hợp Triac và Diac Kiểm tra bài 16,17,18 3 Tích hợp 19 Cộng: 90 13
BÀI 01 CHẾ TẠO MẠCH IN Mã bài: MB01 Giới thiệu: Sinh viên cần được trang bị kiến thức về thiết kế mạch để tự thực hành thiết kế và hoàn chỉnh một số mạch điện thông dụng bằng phương pháp bằng tay. Việc thiết kế và chế tạo mạch in cần sinh viên nắm bắt được kỹ thuật hàn linh kiện và khối lượng kiến thức tương đối lớn về các linh kiện điện tử: điện trở, tụ điện...và một số IC: 555, CD4017, MSC51,...Vì vậy,thiết kế và chế tạo mạch in là sự tổng hợp kiến thức của sinh viên về điện tử,diều này giúp người dạy có cơ sở để đánh giá năng lực của sinh viên trong qua trình học Mục tiêu : Sau khi h ọc xong bài học này ngườ i học có khả năng: Trình bày được phương pháp vẽ mạch in bằng tay hoặc bằng máy tính Vẽ được mạch in từ sơ đồ nguyên lý sang mạch sơ đồ mạch theo đúng yêu cầu kỹ thuật Nhận biết được các lỗi thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa Chế tạo được mạch in theo đúng yêu cầu kỹ thuật Có ý thức về an toàn lao động, tính cẩn thận, chính xác trong quá trình chế tạo. Nội dung: 1. Một số quy tắc khi thiết kế mạch in Đơn giản hóa sơ đồ nguyên lý Các linh kiện phải có chổ hàn chân riêng. Không hàn 2 linh kiện lên cùng 1 lỗ Đường mạch in có thể đi vào giữa 2 chân linh kiện nhưng 2 linh kiện không được nằm chồng chéo lên nhau 14
Các đường mạch trên sơ đồ nguyên lý giao nhau nhưng không tiếp xúc với nhau thì trên sơ đồ mạch in phải được thiết kế sao cho chúng không giao nhau Thiết kế được sơ đồ mạch in theo yêu cầu bố trí linh kiện 2. Quy trình thiết kế mạch in 2.1. Thiết kế mạch in trên phần mềm máy tính Trong bài này, chúng ta hãy thiết kế mạch điện dao động dùng IC LM555 (Hình 1.1) sau đây bằng phần mềm trên máy tính. Hình 1.1 mạch dao động dùng IC 555 2.1.1. Sơ đồ bố trí linh kiện. Sau khi thiết kế mạch in trên máy tính xong, ta được kết quả như sau (Hình 1.2). 15
Hình 1.2 bố trí linh kiện 2.1.2. Sơ đồ mạch in Dưới đây là sơ đồ mạch in (Hình 1.3) Hình 1.3 sơ đồ đường mạch in 16
Hiện nay trong giới sinh viên và làm nghề có rất nhiều cách vẽ để tạo mạch in đẹp như: In lụa. Vẽ tay bằng bút lông. Vẽ tay bằng cọ sơn. Chụp tia cực tím bằng chất cảm quang. In vi tính mực laser trên giấy láng, rồi ủi nóng lên mạch in cho mực từ giấy dính qua bản đồng, rửa bằng nước cho giấy tróc ra 2.1.3. Chế tạo mạch in Chuẩn bị thiết bị vật tư. Board đồng hay còn gọi là mạch in, phím đồng... Testboard. Thuốc rửa sắt 2 clorua (Fe2Cl3). ̣ ̃ ược in săn trên giây. Mach in đa đ ̃ ́ But lông dâu. ́ ̀ ̀ ̉ Ban ui. Cưa. Dùng khoan tay cho dễ khoan. Axeton hoặc cồn. Thước kẻ. Khay nhựa dùng để rửa Board đồng. 2.2. Thiết kế mạch in trên giấy 2.2.1. Vẽ bằng tay  Bắt đầu. 17
Sau khi đã có mạch in thiết kế trên các phần mềm vẽ mạch thì ta sẽ dựa vào đó để vẽ mạch lên phôi PCB. Đối với các board mạch có những linh kiện nhiều hơn 2 chân, thì khi làm mạch ta phải Mirror mạch điện, bằng cách dùng phần mềm in ảo để in ra file .pdf. Các tùy chọn khi in dùng phấn mềm Orcad Layout (xem hình 1.4). Hình 1.4 cửa sổ in file.pdf Sau đó, dùng phần mềm in ảo Microsoft Office để tạo file.pdf (xem hình 1.5) 18
Hình 1.5 cửa sổ in file.pdf Kết quả hình 1.6 19
Hình 1.6 Sơ đồ mạch in sau khi mirror Đầu tiên chúng ta cần sử dụng một bản Testboard để đánh dấu các điểm sẽ khoan mạch vì nó có sẵn lỗ cố định để chúng ta đánh dấu chuẩn khoảng cách, đảm bảo gắn vừa linh kiện (nhất là IC) ( xem hình 1.7). Hình 1.7 Testboard Đặt cố định PCB lưới lên phôi PCB cần vẽ mạch (xem hình 1.8). 20