Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý trong cơ cấu kinh tế trang trại p2', kinh tế - quản lý, kinh tế học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý trong cơ cấu kinh tế trang trại p2
- C¸c trang tr¹i ë trung du, miÒn nói ®· gãp phÇn quan
träng vµo viÖc trång rõng, b¶o vÖ rõng, phñ xanh ®Êt trå ng
®åi nói träc vµ sö dông hiÖu qu¶ tµi nguyªn ®Êt ®ai -
nh÷ng viÖc lµm nµy ®· gãp phÇn tÝch cùc c¶i t¹o vµ b¶o vÖ
m «i trêng sinh thaÝ trªn c¸c vïng ®Êt níc .
3. §Æc trng cña kinh tÕ trang tr¹i.
Ngay tõ khi kinh tÕ trang tr¹i míi h×nh thµnh ë mét
sè níc c«ng nghiÖp ho¸ T©y ¢u, C. M¸c d· lµ ngêi ®Çu
tiªn ®a ra nhËn xÐt chØ râ ®Æc trng c¬ b¶n cña kinh tÕ
trang tr¹i víi kinh tÕ tiÓu n«ng. Ngêi chñ trang tr¹i s¶n
xuÊt vµ b¸n tÊt c¶, kÓ c¶ thãc gièng. Cßn ngêi tiÓu n«ng
s¶n xuÊt vµ tù tiªu thô hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm lµm ra vµ
m ua b¸n cµng Ýt cµng tèt.
- Tr¶i qua hµng thÕ kû, ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i
thùc tÕ ®· chøng minh ®Æc trng c¬ b¶n cña kinh tÕ trang
tr¹i lµ s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ theo nhu cÇu cña thÞ
trêng.
- C ã sù tËp trung tÝch tô cao h¬n râ rÖt so víi møc
b×nh qu©n cña hé kinh tÕ ë tõng vïng vÒ c¸c ®iÒu kiÖn s¶n
xuÊt nh ®Êt ®ai, vèn, lao ®éng.
11
- - Ngêi chñ trang tr¹i còng lµ ngêi trùc tiÕp s¶n xuÊt
qu¶n lý.
- S¶n xuÊt ®i vµo chuyªn m«n ho¸ cao h¬n, ¸p dông
nhiÒu tiÕn bé khoa häc kü thuËt, lªn gi¸ trÞ s¶n phÈm thu
nhËp vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng ho¸ ngµy cµng t¨ng.
- C¸c tµi s¶n còng nh s¶n phÈm thuéc quyÒn së h÷u
gia ®×nh vµ ®îc ph¸p luËt b¶o hé.
4. Tiªu chÝ nhËn d¹ng kinh tÕ trang tr¹i.
§Ó x¸c ®Þnh mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh c¬ së
trong n«ng nghiÖp cã ph¶i lµ trang tr¹i hay kh«ng, th× ph¶i
cã tiªu chÝ ®Ó nhËn d¹ng trang tr¹i cã c¨n cø khoa häc tiªu
chÝ nhËn d¹ng trang tr¹i cÇn ph¶i hµm chøa ®îc ®Æc trng
c¬ b¶n cña trang tr¹i, nh»m ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña
viÖc nhËn d¹ng trang tr¹i, chóng ta ®i vµo x¸c ®Þnh c¸c
tiªu chÝ vÒ mÆt ®Þnh tÝnh còng nh mÆt ®Þnh lîng cña
trang tr¹i.
VÒ mÆt ®Þnh tÝnh, tiªu chÝ trang tr¹i biÓu hiÖn ®Æc
trng c¬ b¶n cña trang tr¹i lµ s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸.
VÒ mÆt ®Þnh lîng, tiªu chÝ nhËn d¹ng trang tr¹ i
th«ng qua c¸c chØ tiªu cô thÓ nh»m ®Ó nhËn d¹ng, ph©n
12
- biÖt lo¹i c¬ së s¶n xuÊt nµo ®îc coi lµ trang tr¹i, lo¹i c¬
së nµo kh«ng ®îc coi lµ trang tr¹i vµ ®Ó ph©n lo¹i gi÷a
c¸c trang tr¹i víi nh vÒ quy m«.
C¸c lo¹i chØ tiªu cô thÓ chñ yÕu thêng dïng ®Ó x¸c
®Þnh tiªu chÝ ®Þnh híng cña trang tr¹i lµ tû suÊt hµng ho¸,
khèi lîng vµ gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng s¶n hh vµ c¸c chØ sè
phô, bæ sung thêng dïng lµ quy m« ®Êt trång trät, sè ®Çu
gia sóc, gia cÇm ch¨n nu«i, quy m« vèn ®Çu t, quy m«
lao ®éng sö dông, th u nhËp trªn ®¬n vÞ ®Êt ®ai, lao ®éng,
vèn ®Çu t...
Tuy nhiªn trong thùc tÕ thêng chØ chän 1, 2 chØ sè
tiªu biÓu nhÊt chØ râ ®îc, lîng hµng ho¸ ®îc ®Æc trng
c¬ b¶n nhÊt cña trang tr¹i vµ dÔ nhËn biÕt nhÊt.
Trªn thÕ giíi, ®Ó nhËn d¹ng thÕ nµo lµ mét tr ang tr¹i,
ë c¸c níc phæ biÕn chØ sö dông tiªu chÝ ®Þnh tÝnh chung
cã ®Æc trng lµ s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸, kh«ng ph¶i lµ
s¶n xuÊt tù tóc. ChØ cã mét sè Ýt níc sö dông tiªu chÝ
®Þnh lîng nh (Mü, Trung quèc).
ë Mü tríc ®©y cã quy ®Þnh mét c¬ së s¶n xuÊt ®îc
coi lµ trang tr¹i khi cã gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng s¶n hµng ho¸
®¹t 250USD trë lªn vµ hiÖn nay quy ®Þnh lµ 1000USD trë
13
- lªn. ë T rung Quèc quy ®Þnh tiªu chÝ cña c¸c hé chuyªn
(t¬ng tù nh trang tr¹i ) cã tû suÊt hµng ho¸, 70 - 80% trë
lªn vµ gi¸ trÞ s¶n lîng hµng ho¸ cao gÊp 2 - 3 lÇn b×nh
qu©n cña c¸c hé n«ng d©n.
ë ViÖt Nam, kinh tÕ trang tr¹i míi h×nh thµnh trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nh÷ng ®· cã sù hiÖn diÖn hÇu hÕt c¸c
ngµnh s¶n xuÊt, N«ng, L©m nghiÖp, ë c¸c vïng kinh tÕ víi
c¸c quy m« vµ ph¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh ®a d¹ng,
nhng vµ lµ vÊn ®Ò míi nªn cha x¸c ®Þnh ®îc tiªu chÝ cô
thÓ ®Ó nhËn d¹ng vµ ph©n lo¹i trang tr¹i vÒ ®Þnh tÝnh vµ
®Þnh lîng.
§Ó x¸c ®Þnh thÕ nµo lµ trang tr¹i ë níc ta, tríc hÕt
nªn sö dông tiªu chÝ ®Þnh tÝnh, lÊy ®Æc trng s¶n xuÊt
n«ng s¶n hµng ho¸ lµ chñ yÕu nh kinh nghiÖm cña c¸c
níc, kh¸c víi tiÓu n«ng s¶n xuÊt tù tóc kh«ng ph¶i lµ
trang tr¹i. VÒ ®Þnh lîng lÊy chØ sè tû suÊt hµng ho¸ tõ 70
- 75% trë lªn vµ gi¸ trÞ s¶n lîng hµng ho¸ vît tréi gÊp 3
- 5 lÇn so v íi hé n«ng d©n trung b×nh (trong níc, trong
vïng, trong ngµnh s¶n xuÊt).
VÒ quy m« c¸c yÕu tè s¶n xuÊt cña trang tr¹i níc ta
hiÖn x¸c ®Þnh lµ:
14
- - Q uy m« vèn tõ 40 triÖu ®ång trë lªn ®èi víi trang
tr¹i phÝa B¾c vµ Duyªn H¶i miÒn trung vµ 50 triÖu ®ång
trë lªn ®èi víi trang tr¹i Nam Bé vµ T©y Nguyªn.
- Q uy m« ®Êt ®ai: DiÖn tÝch c©y hµng n¨m tõ 2 ha ®èi
víi trang tr¹i phÝa B¾c vµ 3 ha ®èi víi trang tr¹i Nam Bé.
- §èi víi trang tr¹i ch¨n nu«i, sè ®Çu gia sóc quy
®Þnh cña tiªu chÝ trang tr¹i lµ tõ 10 con trë l ªn ®èi víi
trang tr¹i ch¨n nu«i bß s÷a, 100 con trë lªn ®èi víi trang
tr¹i ch¨n nu«i lîn, nghÜa lµ tæng ®µn lîn cña trang tr¹i
ph¶i lµ 200 con trªn 1 n¨m, v× th«ng thêng mçi n¨m nu«i
2 løa.
5.§iÒu kiÖn ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ trang tr¹i.
Kinh tÕ t rang tr¹i lµ s¶n phÈm tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh
c«ng nghiÖp ho¸ ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë c¸c níc
c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®i lªn
c«ng nghiÖp ho¸. Nã lµ ®éi qu©n tù chñ s¶n xuÊt n«ng s¶n
hµng ho¸ ë c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓ n vµ lµ ®éi xung
kÝch trong s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ ë c¸c níc ®ang
ph¸t triÓn. Kinh tÕ trang tr¹i ë mét quèc gia ®îc h×nh
thµnh vµ ph¸t triÓn khi héi tô nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ.
- §iÒu kiÖn cÇn ®èi víi trang tr¹i (®iÒu kiÖn vÜ m«)
15
- + Quèc gia ®ã ph¶i cã nÒn kinh tÕ ®· chuyªn m«n
ho¸ hoÆc trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸.
+ Mçi quèc gia cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng hoµn chØnh,
trong ®ã thÞ trêng n«ng nghiÖp ®Çu vµo, ®Çu ra ®Òu lµ
hµng ho¸ .
+ Nhµ níc c«ng nhËn vµ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn
kinh tÕ trang t r¹i.
- §iÒu kiÖn ®ñ ®èi víi kinh tÕ trang tr¹i.
+ Cã mét bé phËn d©n c cã nguyÖn väng, së thÝch
ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸. Ho¹t ®éng kinh
doanh trang tr¹i.
+ Ngêi chñ ph¶i cã tr×nh ®é kiÕn thøc qu¶n lý kinh
tÕ trang tr¹i s¶n xuÊt hµng ho¸.
+ Cã tiÒm n¨ng vÒ t liÖu s¶n xuÊt kinh doanh (vèn
®Êt ®ai, thiÕt bÞ).
Vèn s¶n xuÊt bao gåm vèn tù cã vèn ®i vay trong ®ã
vèn tù cã ph¶i chiÕm phÇn lín ph¶i cã ®ñ vèn th× c¸c ý ®å
cña chñ míi cã kh¶ n¨ng thùc thi. Cßn ®Êt ®ai lµ ®iÒu kiÖn
quan träng, lµ tiÒn ®Ò cho viÖc h×nh thµnh trang tr¹i.
Kh«ng cã ®Êt ®ai th× kh«ng thÓ coi lµ s¶n xuÊt n«ng
16
- nghiÖp. Nh÷ng ®iÒu kiÖn trªn kh«ng ®ßi hái ph¶i thËt ®Çy
®ñ ®ång bé, hoµn chØnh ngay tõ ®Çu mµ cã sù biÕn ®éng
vµ ph¸t triÓn qua tõng giai ®o¹n.
ë ViÖt Nam, sù ra ®êi cñ a h×nh thøc kinh tÕ trang tr¹i
gia ®×nh ®îc b¾t nguån tõ c¸c chÝnh s¸ch ®æi míi kinh tÕ
nãi chung vµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu n«ng nghiÖp n«ng th«n
nãi riªng trong tõng n¨m gÇn ®©y.
ChØ thÞ 1400 cña Ban BÝ th (31/10/1981) vÒ kho¸n
s¶n phÈm ®Õn nhãm vµ ngêi lao ®éng cho phÐp gia ®×nh
chñ ®éng sö dông mét phÇn lao ®éng vµ thu nhËp song
cha thay ®æi g× vÒ quan hÖ së h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt, vÉn
gi÷ chÕ ®é ph©n phèi theo ngµy c«ng. TiÕp ®Õn lµ nghÞ
quyÕt 10 cña Bé chÝnh trÞ (5/4/1988) ®· n©ng cao møc tù
chñ kinh doanh cña héi x· viªn trªn c¶ 3 mÆt. T liÖu s¶n
xuÊt, ®îc giao kho¸n ruéng ®Êt tõ 15 n¨m trë lªn, kh«ng
bÞ h¹n chÕ viÖc mua s¾m t liÖu kh¸c, tr©u, bß vµ nhiÒu
c«ng cô lao ®éng thuéc tµi s¶n tËp thÓ ®îc chuyÓn thµnh
së h÷u cña x· viªn, tæ chøc lao ®éng, t ù ®¶m nhËn phÇn
lín c¸c kh©u trong quy tr×nh s¶n xuÊt vµ ph©n phèi (ngoµi
phÇn ®ãng gãp vµ trao ®æi tho¶ thuËn víi c¸c hîp t¸c x·,
x· viªn hëng toµn bé phÇn thu nhËp cßn l¹i xo¸ bá chÕ
®é hîp t¸c ph©n phèi theo ngµy c«ng).Tõ chç chØ ®îc lµm
17
- chñ phÇn kinh tÕ gia ®×nh víi tÝnh c¸ch lµ s¶n phÈm phô,
qua kho¸n 100 ®Õn 10 hé x· viªn ®· trë thµnh chñ thÓ
chÝnh trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. ®ång thêi víi viÖc thõa
nhËn hé gia ®×nh n«ng d©n lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ,
®¶ng vµ nhµ níc tõng bíc t¹o dùng m«i tr êng thÓ chÕ
thuËn lîi cho kinh tÕ hé gia ®×nh tù do ph¸t triÓn s¶n xuÊt
vµ dÞch vô, b×nh ®¼ng trong c¸c quan hÖ kinh tÕ. X¸c ®Þnh
nÒn kinh tÕ níc ta tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cïng
tham gia s¶n xuÊt ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù
qu¶n lý cña nhµ níc. LuËt ®Êt ®ai ®îc Quèc Héi th«ng
qua ngµy 14/7/1993 thùc hiÖn viÖc giao ®Êt l©u dµi trong
hé n«ng d©n, thõa nhËn n«ng d©n cã 5 quyÒn sö dông ®Êt.
Ngoµi ra nhµ níc cßn ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch, c¸c
ch¬ng tr×nh dù ¸n nh»m hç trî vèn cho c¸c hé n«ng d©n
lµm giµu vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nh: chØ thÞ sè 202 - v Ò cho
vay vèn s¶n xuÊt N«ng - L©m nghiÖp ®Õn hé s¶n xuÊt.
QuyÕt ®Þnh 327 - ct...råi quyÕt ®Þnh Trung ¬ng V kho¸ 7,
nghÞ quyÕt trung ¬ng I kho¸ VIII ®· v¹ch ra ®êng lèi
chiÕn lîc, t¹o ra bíc ngoÆt c¬ b¶n cho sù ®æi míi vµ
ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n nh ph¸t triÓn kinh tÕ
hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ
n«ng nghiÖp, n«ng th«n nh ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸
nhiÒu thµnh phÇn, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp
18
- theo híng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, g¾n t¨ng trëng
kinh tÕ víi ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ toµn diÖn kinh tÕ x· héi
ë ®Þa ph¬ng. §êng lèi chiÕn lîc trªn ®· gi¶i phãng vµ
ph¸t huy triÖt ®Ó mäi tiÒm n¨ng kinh tÕ hé gia ®×nh n«ng
d©n trong ®iÒu kiÖn kinh t Õ thÞ trêng, chuÈn bÞ nh÷ng
®iÒu kiÖn chÝn muåi cho sù ra ®êi cña mét h×nh thøc kinh
tÕ míi: kinh tÕ trang tr¹i.
§Õn nay kinh tÕ trang tr¹i ®· ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn trªn kh¾p c¸c vïng cña c¶ níc, ®Æc biÖt ph¸t triÓn
m ¹nh ë miÒn nam, trung du vµ m iÒn nói, ven biÓn. §·
xuÊt hiÖn m« h×nh trang tr¹i nh: trang tr¹i thuÇn n«ng,
trang tr¹i thuÇn l©m nghiÖp, trang tr¹i chuyªn ch¨n nu«i,
trang tr¹i chuyªn nu«i trång thuû s¶n, trang tr¹i ph¸t triÓn
tæng hîp n«ng l©m nghiÖp, n«ng ng nghiÖp, n«ng l©m
ng nghiÖp, kÕt hîp víi c«ng nghiÖp - tiÓu thñ c«ng
nghiÖp hoÆc dÞch vô...
19
- PhÇn II
Thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i
ë níc ta
1. Vµi nÐt vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i
ë mét sè níc trªn thÕ giíi.
Trªn thÕ giíi kinh tÕ trang tr¹i xuÊt hiÖn tõ cuèi th Õ
kû thø XVII ®Çu thÕ kû XVIII, tr¶i qua vµi thÕ kû tån t¹i
vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ®îc kh¼ng ®Þnh lµ m« h×nh
kinh tÕ phï hîp ®ath hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt n«ng ng
nghiÖp ë mçi khu vùc, mçi quèc gia ®Òu cã ®iÒu kiÖn tù
nhiªn kh¸c nhau, phong tôc tËp qu¸n kh¸c nhau cho nªn
cã c¸c m« h×nh trang tr¹i kh¸c nhau.
Lo¹i h×nh trang tr¹i gia ®×nh sö dông søc lao ®éng
trong gia ®×nh lµ chÝnh, kÕt hîp thuª nh©n c«ng phô theo
m ïa vô, lµ m« h×nh s¶n xuÊt phæ biÕn trong nÒn n«ng
nghiÖp thÕ giíi.
Ch©u © u c¸i n«i cña cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp lÇn
I ®· xuÊt hiÖn h×nh thøc tæ chøc trang tr¹i n«ng nghiÖp s¶n
20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
