intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình hình thành ứng dụng khả năng cảm thụ truyền nhận kích thích thần kinh thực vật p1

Chia sẻ: Sfdsg Uikulo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

71
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành ứng dụng khả năng cảm thụ truyền nhận kích thích thần kinh thực vật p1', khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hình thành ứng dụng khả năng cảm thụ truyền nhận kích thích thần kinh thực vật p1

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er Giáo trình hình thành ứng dụng khả năng ! ! W W O O N N y y bu bu cảm thụ truyền nhận kích thích thần kinh thực vật to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 1. Khám th giác: Chú ý mu m t, k t m c, nhãn c u, ñ ng t và võng m c. - Mu m t tr : Do th n kinh m t, th n kinh cơ kéo m t b t n thương. Trong viêm não truy n nhi m, mu m t tr là tri u ch ng b nh giai ño n n ng. - Mu m t sưng to, m ng: Do t n thương cơ g i, Mu m t sung to, m ng viêm. M t s b nh truy n nhi m (loét da quăn tai trâu bò, d ch t l n, b ch h u gà), do ñ c t phá ho i m ch máu làm mu m t sưng m ng. Mu m t sưng m ng trong ch ng ñau b ng ng a do quá ñau ñ n v t l n. B nh n ng con v t n m li t lâu, li t sau khi ñ , mu m t tr . - Nhãn c u l i ra ngoài: do ng t th , quá ñau ñ n. - Nhãn c u co gi t: Nhãn c u như luôn ñ ng theo m t hư ng này ho c hư ng khác, do t n thương ti n ñình, ti u não. Nhãn c u l ch bi u hi n th n kinh cơ m t t n thương. - Ph n x c a ñ ng t . Th n kinh th giác mà trung khu ph n trư c c não sinh tư, ñi u khi n ho t ñ ng c a m t: lúc g p ánh sáng m nh qua ho t ñ ng c a th n kinh cơ kéo m t co, ñ ng t thu h p l i; ch t i ñ ng t m r ng ra. Lúc khám, ph i b t m t gia súc l i ho c cho vào ch t i dùng ñèn pin ñ soi và quan sát ph n x c a ñ ng t . + ð ng t thu h p: do áp l c trong s não tăng gây c ch th n kinh giao c m; trong các b nh tích d ch s não, viêm màng não, xu t huy t não. ð ng t h p, nhãn c u l ch do t n thương dây th n kinh giao c m hay trung khu giao c m. ð ng t thu h p + ð ng t m r ng: Khi dùng ñèn pin soi ñ ng t không thu h p, ho c ch thu h p m t ít, do th n kinh ñi u ti t m t bi li t, thư ng g p trong các b nh: viêm não t y truy n nhi m ng a, u não, m não; trong m t s ca trúng ñ c ho c quá ñau ñ n. - Giác m c ñ c: trong b nh cúm ng a, lê d ng trùng, loét da quăn tai trâu bò. Nh ng ca n ng có th th y viêm giác m c, loét giác m c. - Khám th võng m c: tiêm Atropin ñ ñ ng t m r ng r i dùng ñèn pin soi ñ khám. + Th võng m c viêm: ñ c, không rõ, m ch qu n n i rõ, do máu và nh ng ñi m tro trong viêm võng m c. Th võng m c viêm thư ng g p trong b nh viêm màng não, loét da quăn tai trâu bò, viêm não - t y truy n nhi m và còn th y trong nh ng b nh làm áp l c s não tăng. + Gia súc non thi u vitamin A thì ñáy m t vàng xanh nh t, ñ c, có nh ng ñi m ñen n i r i rác. 2. Khám thính giác Ngư i khám ñ ng v trí mà gia súc không th y, Giác m c ñ c huýt sáo hay g i kh con v t quay l i ngay. Th n kinh thính giác tai trong t n thương thì kh năng nghe gi m. N u b nh tai gi a hay tai ngoài, thính giác bình thư ng. Giai ño n ñ u viêm não t y truy n nhi m thính giác r t m n c m. T n thương hành tu , v ñ i não thính giác gi m, có khi m t. VI. KI M TRA PH N X Ph n x c a ñ ng v t là k t qu c a ho t ñ ng th n kinh: cơ quan c m th nh n kích thích, xung ñ ng th n kinh ñư c truy n ñ n th n kinh trung khu và v ñ i não; t v ñ i não xung ñ ng th n kinh tr l i b p cơ, da, các khí quan ph n ng ñáp l i. Ki m tra ph n x nh m m c ñích khám th n kinh ngo i vi, th n kinh trung khu và tình tr ng chung c a cơ th . .Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Giáo trình Ch n ñoán b nh thú …………………….106
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Ph n x tai: Dùng chi c lông gà hay m nh gi y cu n tròn kích thích trong vành tai, gia súc kho thì quay ñ u l i ngay. - Ph n x h i âm: Kích thích nh dư i kh u ñuôi, ñuôi s c p xu ng ngay che âm môn. - Ph n x h u môn: Kích thích quanh h u môn cơ vòng h u môn co th t l i. - Ph n x h nang: Kích thích da phía trong h nang s có ph n ng co kéo d ch hoàn lên cao. - Ph n x ho: Dùng hai ngón tay cái và tr n m nh vào ph n gi a ñ t s n th nh t c a khí qu n, gia súc ho ngay. - Ph n x h t hơi: Kích thích nh vào niêm m c mũi, mũi nhăn l i và h t hơi. - Ph n x giác m c m t: Dùng m nh gi y m m kích thích giác m c, m t nh m l i. - Ph n x gân (hay ki m tra gân ñ u g i), m c ñích ñ khám cơ năng t y s ng (trung khu cung ph n x gân ñ u g i kho ng ñ t s ng 3-4 xương s ng lưng). Cách ki m tra: ð i gia súc n m nghiêng, kéo chân sau lên m t tý r i gõ nh vào ñ u g i, chân sau du i ra ngay. Tuỳ theo tình tr ng th n kinh c m th , th n kinh v n ñ ng, não và hành t y mà các ph n x tăng gi m ho c m t. + Ph n x gi m, m t: não, hành t y, dây th n kinh c m th , th n kinh v n ñ ng b t n thương. + Ph n x tăng: các th n kinh trên b viêm, b kích thích liên t c do ch t ñ c. VII. KHÁM TH N KINH TH C V T Dư i s ñi u ti t c a v ñ i não, h th ng th n kinh th c v t l i ñi u ti t nh ng khâu ch y u trong ho t ñ ng s ng c a cơ th như trao ñ i ch t, tu n hoàn, hô h p, tiêu hoá, ti t ni u,…; nó th c hi n m i liên h quan tr ng gi a ngo i c nh v i các khí quan n i t i và trung khu th n kinh. H th ng th n kinh th c v t g m th n kinh giao c m và th n kinh phó giao c m, ho t ñ ng ph i h p và ñi u ti t l n nhau. Cơ năng th n kinh th c v t r i lo n thư ng bi u hi n cơ năng c a nó tăng cư ng m t này trong lúc m t khác bình thư ng hay y u ñi. - Khám th n kính th c v t gia súc b t ñ u b ng vi c quan sát nhi t ñ c a da, thân nhi t; cách gia súc l y th c ăn, nu t, ch y dãi, nhu ñ ng ru t và d dày, táo bón hay a ch y; ho t ñ ng c a tim, m ch, ph i. Gia súc hay ch y dãi, l y th c ăn nhanh, d a ch y, tim ñ p ch m, không ñ u, ñ ng t m t thu h p,... ñó là lo i gia súc th n kinh phó giao c m chi m ưu th . N u tim ñ p nhanh, niêm m c và da khô, ñ ng t m t m r ng thì th n kinh giao c m chi m ưu th . - Khám th n kinh th c v t b ng cách th ph n x ho c dùng thu c. - Ki m tra ph n x là kích thích nh ng v trí nh t ñ nh xem con v t ph n ng. + Ph n x m t - tim: Qua l n mi m t, b ng hai ngón tay n m nh d n vào nhãn c u t 20-30 giây. Chú ý ( n h t s c t t tránh làm gia súc ñau). Ki m tra tim m ch: m ch ch m l i, huy t áp h . ng a kho , m ch gi m kho ng 1/4. N u t n s m ch gi m trên l/4 (8-10 l n) ñư c tính là dương tính (+); n u t n s m ch không gi m - âm tính (-). Ph n ng dương rõ (gi m t 1/3-1/2 s l n ñ p) là tri u ch ng phó giao c m hưng ph n. Cơ ch c a ph n x m t - tim là khi ñè vào nhãn c u kích thích th n kinh tam thoa nh hư ng ñ n hành t y và dây mê t u gây nên. Trư ng h p m ch không gi m (-), th m chí m ch s tăng lên thư ng do nh ng kích thích khác kích thích giây giao c m, c ch phó giao c m. + Ph n x tai - tim: Dùng xo n mũi xo n tai l i, t n s m ch gi m. Do kích thích nhánh tai c a th n kinh m t nh hư ng ñ n dây th n kinh mê t u. .Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Giáo trình Ch n ñoán b nh thú …………………….107
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k + Ph n x môi - tim: Dùng dây xo n môi trên l i, th n kinh mê t u hưng ph n, tim ñ p ch m l i. + Ki m tra h th n kinh th c v t b ng thu c * Dùng pilocarpin 1% tiêm dư i da 1- 2ml cho gia súc l n. Sau khi tiêm t 5-10 phút thu c b t ñ u tác d ng và kéo dài 30-60 phút. Gia súc kho tác d ng c a thu c làm t n s m ch gi m, huy t áp h , hô h p nhanh; nhu ñ ng ru t ti t nư c b t tăng. Con v t bu n ñi ngoài, ñi ti u tăng. N u th n kinh phó giao c m hưng ph n thì nh ng ph n ng trên r t m nh. Th n kinh giao c m hưng ph n thì m ch tăng, huy t áp cao, ra nhi u m hôi. * Dùng Adrenalin 0,1% tiêm 2-3 ml cho gia súc l n. Sau khi tiêm vài phút thì tim ñ p nhanh, t n s m ch tăng, th nhannh. Có gia súc hưng ph n ñ ng t m r ng, ph n x gân tăng. Thư ng tiêm Adrenalin làm hai l n: L n th nh t: 2ml, n u ph n ng ñi n hình thì thôi. N u c n sau 2-3 phút tiêm 1-2ml thu c n a. Th n kinh giao c m hưng ph n th ch tiêm li u nh (1-2ml) các ph n ng ñã rõ. N u th n kinh giao c m n ñ nh thì tiêm li u th hai ph n ng m i xu t hi n. Chú ý: Dùng Adrenlin ph i h t s c chú ý nh ng gia súc có b nh h tim m ch, vì thu c có th làm gia súc choáng mà ch t. VIII. XÉT NGHI M D CH NÃO TU Nhi u ca b nh như xu t huy t não, viêm não tu , xét nghi m d ch não tu giúp cho vi c ch n ñoán r t l n. C n thi t ph i n m ch c nh ng phương pháp ch c dò d ch não tu và k thu t các xét nghi m thư ng dùng. 1. Ch c dò d ch não t y * Chu n b d ng c và hoá ch t: + Kim ch c dò dùng cho gia súc l n (trâu, bò, ng a) dài 10-15 cm; ñư ng kính ngoài t 2-2,5 mm, ñư ng kính trong 2 mm. + N i kim v i m t bơm tiêm (Seringe) có v s t ñ lúc ch c ñư c ch c. + M t kéo c t lông + c n iod 5% sát trùng + c c ñong ñ ñ ng d ch ch c dò và các d ng c khác tuỳ theo yêu c u xét nghi m. Chú ý: Bơm tiêm ch c dò ph i sát trùng t t, kim ph i th t khô nư c. C ñ nh gia s c ñ ng, không c n gây mê. C t lông v trí ch c dò và sát trùng b ng c n Iod. * Phương pháp ch c dò: + Ch c dư i xương ch m (bu ng não): kim ch c qua l gi a xương ch m và xương Atlas. Xác ñ nh v trí ch c dò: ðư ng n i hai g cánh trư c xương Atlas và ñư ng d c gi a các gai xương c ; v trí ch c dò là giao ñi m c a hai ñư ng ñó. Ch c kim th ng ñ ng. ðâm kim qua l n da, dây ch ng, t ng cơ, t ch c ñ m, màng c ng ñ n t ng d ch não t y. Chú ý: ñ y kim qua các ph n m m g p ph n c ng - màng c ng, ñ y nh ñ n t ng d ch não t y. ð y nh kim sâu thêm ư c ch ng 0,2- 0,5 cm, rút lòng kim ra d ch não t y s ch y ra. Tuỳ gia súc l n bé có th l y ñư c kho ng 35-100 ml. + Ch c dò dư i xương Atlas: * V trí: trâu, bò, ng a l dư i xương Atlas to r t d xác ñ nh. M t ñư ng d c lưng - c theo gai các ñ t xương c áp ñư ng ngang qua hai g cánh sau xương Atlas. Cách giao ñi m c a hai ñư ng trên v bên trái ho c v bên ph i 2 cm. ðó là ñi m ch c dò, ch c bên trái ho c bên ph i ñ u ñư c. . Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Giáo trình Ch n ñoán b nh thú …………………….108
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Kho ng cách t da ñ n xoang dư i màng nh n: ng a kho ng 6,5-7,5 cm, bò ñ c kho ng 7,3-9,0cm, bò cái kho ng 3,8-6,2cm. M i l n l y ñư c kho ng 100 ml ( trâu bò). + Ch c l s ng lưng * V trí: ðư ng d c theo gai s ng lưng và ñư ng ngang t 2 góc trong c a xương cánh hông. Giao ñi m hai ñư ng trên là ñi m ch c dò. gi a súc l n, kho ng gi a ñ t s ng lưng cu i cùng và ñ t xương khum th nh t khá to, lõm xu ng r t rõ. Ch c dò theo l lõm ñó. * Thao tác ch c dò gi ng ch c dò hai l lên. Chú ý: D ch t y ch c s ng lưng trâu bò, ng a m i l n ñư c kho ng 15-45ml. D ch não t y sau khi l y ph i ki m tra ngay. N u b o qu n nhi t ñ 180C tr xu ng ñư c 10 gi . 2. Ki m tra lý tính d ch não t y - Màu s c và ñ trong: L y và ki m tra ngay. Cho d ch vào ng nghi m trong su t và quan sát b ng m t thư ng. D ch não t y trong su t, như nư c, nhi t ñ 15-180C t 10-12 gi s vón ñ c như s a. * M t s trư ng h p b nh lý: + D ch não t y l n m t (Bi1irubin) có màu vàng, thư ng g p trong b nh lê d ng trùng, xo n trùng ho c viêm gan. + D ch não t y l n máu có màu ñ hay màu ñen. + D ch não t y l n m thì ñ c tr ng: thư ng g p trong viêm màng não hoá m , viêm não tu truy n nhi m. - Mùi c a d ch não t y: D ch m i l y ra không có mùi ñ c bi t, n u nhi u ph ng ph t mùi th t tươi. * M t s trư ng h p b nh lý: + D ch não t y mùi khai nư c ti u: thư ng g p trong các trư ng h p bí ñái. + D ch não t y th i: thư ng g p trong viêm não t y hoá m và là hi n tư ng x u. 3. Xét nghi m d ch não t y v hoá tính Trong thú ý r t ít làm. Thư ng ño pH, xét nghi m Globulin trong d ch não t y, can xi trong d ch não t y, ... 4. Ki m tra t bào trong d ch não t y Ly tâm d ch não tu trong 30 phút, l y ph n c n phi t kính, ñ khô, c ñ nh b ng c n - ete (c n 960 - 1 ph n, Ete etilic - 1 ph n) 15 phút và nhu m b ng xanh metylen 1%. ð khô và xem qua kính hi n vi v t kính d u. M t vi trư ng, d ch não t y ng a có kho ng 0 - 1 cái; bò có kho ng 0 - 2 cái; dê, th có kho ng 1-2 cái. Khi có các b nh th n kinh... có th ñ n 60 cái. Chú ý: T bào d ch não t y gia súc ch y u là lâm ba c u, khi có b nh có nhi u b ch c u ái trung. CÂU H I KI M TRA . Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Giáo trình Ch n ñoán b nh thú …………………….109
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Chương 8 Xét nghi m máu Trong cơ th , máu cung c p ch t dinh dư ng, dư ng khí cho các t ch c và t bào, ñưa các ch t th i ñ n các khí quan bài ti t; nó là m i liên h bên trong gi a các t ch c và khí quan; máu còn có ch c năng b o v cơ th như th c bào, hình thành kháng th ; gi áp l c th keo c a t bào, ñi u ti t nư c và n ng ñ l n H+, xúc ti n quá trình t n nhi t trong cơ th ,… Như v y, máu là m t dung môi s ng c a các t ch c và t bào c a cơ th , t o hoàn c nh n ñ nh cho t bào ho t ñ ng. Trong tr ng thái sinh lý bình thư ng, máu trong cơ th ñ ng v t có nh ng ch tiêu n ñ nh, các ch tiêu ñó ch thay ñ i trong m t ph m vi nh t ñ nh. Lúc cơ th b b nh thì tính ch t, thành ph n c a máu có nh ng thay ñ i tương ng và ñ c hi u mà chúng ta có th d a vào ñ ch n ñoán b nh. Xét nghi m máu là m t khâu quan tr ng trong ch n ñoán các b nh n i khoa, s n khoa, ngo i khoa, ký sinh trùng và các b nh truy n nhi m do vi khu n, vius,... các b nh v máu và cơ quan t o máu như ch ng thi u máu, Leucosis; các b nh huy t bào t trùng (b nh do lê d ng trùng, liên trùng...) xét nghi m máu có ý nghĩa quy t ñ nh. Trong m t quá trình b nh, máu thay ñ i có quy lu t và vì v y, xét nghi m máu thêm căn c ñ nh tiên lư ng. Tuỳ theo m c ñích ch n ñoán, xét nghi m máu theo các n i dung: - Ki m tra lý tính như t tr ng, ñ nh t t c ñ huy t tr m, s c kháng c a huy t c u, ... - Hoá nghi m các thành ph n như ñư ng huy t, huy t s c t (Hemoglobin), protein, nitơ, can xi, phospho, vitamin, các men,... - Ki m tra các lo i huy t c u: S lư ng h ng huy t c u, s lư ng b ch huy t c u, ti u c u các lo i b ch huy t c u,... Xét nghi m máu có n i dung r t r ng, tuỳ theo tình hình b nh và yêu c u ch n ñoán ñ quy t ñ nh n i dung xét nghi m thích h p. V i nh ng b nh súc bình thư ng, thì n i dung xét nghi m máu thư ng quy g m: + S lư ng h ng huy t c u, s lư ng b ch huy t c u. + Huy t s c s . + Phân lo i - Công th c b ch c u. ð i v i nh ng b nh súc mà b nh c nh ph c t p, ph i căn c vào tri u ch ng ñ có yêu c u xét nghi m. Ví d : b nh súc hoàng ñ n, niêm m c nh t nh t thì c n thi t làm phi n kính máu ki m tra hình thái h ng huy t c u, chú ý các d ng h ng huy t c u b nh lý. I. L Y MáU Xét NGHI M 1. V trí l y máu Máu trong nh ng m ch qu n khác nhau thì s lư ng huy t c u không gi ng nhau, cho nên c n thi t l y máu m t v trí nh t ñ nh. - L y máu v i m t lư ng nh : ñ ñ m s lư ng h ng c u, s lư ng b ch c u, làm tiêu b n c n s lư ng ít thì l y tĩnh m ch tai. - L y máu ñ ñ nh lư ng các thành ph n hoá h c c n lư ng nhi u: + Trâu, bò, ng a, dê: l y tĩnh m ch c + L n: l y h m t, v nh tĩnh m ch c + Chó: L y tĩnh m ch khoeo + Gia c m: l y tĩnh m ch trong cánh. . Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Giáo trình Ch n ñoán b nh thú …………………….110
  6. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 2. Th i gian l y máu: Th i gian l y máu cũng nh hư ng ñ n tính ch t, thành ph n c a máu. Do v y, thông thư ng l y máu vào bu i sáng, trư c khi gia súc ăn no và v n ñ ng. 3. Cách l y máu C t s ch lông và sát trùng b ng c n ch l y máu. N u ch l y máu quá b n thì ph i dùng xà phòng r a s ch. Kim ph i ñư c sát trùng và ñ khô - L y máu ít: dùng kim s chích th ng ñ ng v i tĩnh m ch. - L y máu nhi u: dùng kim có ñư ng kính l n (s 16, 14, 12). + N u c n l y huy t thanh: cho máu ch y vào ng nghi m, nh nhàng theo thành ng r i nghiêng ng nghi m v i m t góc 450 ñ cho máu ñông l i v i kho ng th i gian t 10 - 12 gi , ch t l y ph n huy t thanh trên. + N u l y huy t tương ho c ñ ñ m s lư ng huy t c u: ng, l ñ ng máu ph i có ch t kháng ñông Các lo i kim l y máu II. XéT NGHI M Lý TíNH 1. Màu S c Màu s c c a máu là do lư ng Hemoglobin, n ng ñ khi CO2 s lư ng h ng huy t c u, b ch huy t c u quy t ñ nh. * Phương pháp: Cho máu vào ng nghi m trong su t và quan sát dư i ánh sáng m t tr i. Máu bình thư ng màu h ng tươi, không trong su t. * Màu s c c a máu trong trư ng h p b nh lý: + N u ng máu trong su t là do dung huy t. + Màu máu nh t là tri u ch ng thi u máu. + Màu máu tr ng như s a g p trong b nh Leucosis . + Màu máu ñen th m do có nhi u khí CO2 tích t , th y trong các b nh ñư ng hô h p, các b nh h tim m ch. Huy t thanh, huy t tương c a ñ ng v t kho màu vàng nh t. N u chuy n màu vàng th m do tích nhi u s c t m t (bilirubin); màu ñ do h ng c u v Hemoglobin l n vào. 2. T c ñ máu ñông * Phương pháp xác ñ nh: - Dùng m t phi n kính khô, s ch, không m r i r lên m t gi t máu tươi và ghi l i th i gian. Sau ñó, c 30 giây l y ñ u kim v ch lên gi t máu, n u gi t máu xu t hi n s i tơ nh . T khi r gi t máu lên phi n kính cho ñ n th i ñi m ñó ñư c tính là th i gian ñông máu. Th i gian ñông máu Ng a: 8-10 phút Trâu bò: 5-6 phút Chó: 10 phút - Dùng ng nh : ng có ñư ng kính trong 1mm, dài 5 cm, hút ñ y máu tươi, r i cho vào m t s i lông ñuôi ng a ñã t y s ch m (màu tr ng). C 30 giây kéo lông ñuôi ng a ra kho ng 0,5 - l,0 cm. Khi nào s i lông nhu m màu ñ , th i ñi m ñó là th i gian máu ñông. Theo phương pháp này th i gian ñông máu : Ng a: 15-30 phút Trâu, bò: 8-10 phút Dê, c u: 4-8 phút L n: 10-15 phút . Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Giáo trình Ch n ñoán b nh thú …………………….111
  7. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Gà: 1,5-2 phút * Th i gian ñông máu trong trư ng h p b nh lý: + Th i gian máu ñông ch m: G p trong trư ng h p thi u máu, viêm th n c p tính + Th i gian máu ñông nhanh: G p trong b nh viêm ph i thuỳ 3. Th i gian máu ch y * Phương pháp: Dùng kim nh chích tĩnh m ch tai sâu kho ng 4 mm, r i dùng m t m u gi y th m ñen, c 80 giây th m lên gi t máu m t l n. V t máu trên m u gi y ñen c nh l i cho ñ n khi không xu t hi n v t máu. S v t máu nhân v i kho ng cách th i gian là th i gian máu ch y. * Trư ng h p sinh lý: ng a kho ng 2-3 phút. * Trư ng h p b nh lý: Th i gian máu ch y kéo dài do lư ng ti u c u gi m. 4. ð vón c a máu * Phương pháp: L y 10 ml máu cho vào ng nghi m ñư ng kính 13-17 mm và ñ trong phòng thí nghi m (15-180C) 1 gi . Ghi l i th i gian máu b t ñ u vón và th i gian máu vón hoàn toàn. * Trư ng h p sinh lý: + ng a: th i gian máu b t ñ u vón: 1-3 gi ; th i gian vón hoàn toàn: 12-18 gi . + trâu bò th i gian máu vón ch m hơn. S lư ng huy t ti u c u và thành ph n hoá h c c a máu quy t ñ nh th i gian máu vón. * Trư ng h p b nh lý: + Th i gian máu vón ch m: trong b nh viêm ph i - màng ph i truy n nhi m, b nh huy t ban ng a. + Không vón máu: Các b nh huy t bào t tr ng, máu h u như không vón. * Ch s vón máu: ð qua m t ñêm r i hút toàn b ph n huy t thanh trên. T l huy t thanh v i toàn b máu g i là ch s máu vón. ng a, ch s ñó là 0,5 (0,3- 0,7). 5. T tr ng c a máu T tr ng máu c a gia súc vào kho ng 1,050-1,060. T tr ng ñó l n nh tuỳ thu c vào lư ng h ng huy t c u, Hemoglobin và các thành ph n trong huy t thanh. * Phương pháp ño: Thông d ng nh t là dùng dung d ch CuSO4. Nguyên lý: Máu ho c huy t thanh trong dung d ch CuSO4 v i n ng ñ cao th p khác nhau s hình thành m t l p ñ ng prôtit bao b c bên ngoài, b c l y nh ng gi t máu ho c huy t thanh. T tr ng c a dung d ch CuSO4 mà trong ñó nh ng gi t máu ho c huy t thanh trôi lơ l ng, cũng là t tr ng c a máu ho c huy t thanh. * Cách pha dung d ch CuSO4: Dung d ch CuSO4 g c: l y 170g CuSO4 k t tinh (CuSO4.5H2O) hoà tan v i nư c c t theo ñi u ki n quy ñ nh b ng dư i ñây, ñưa l c s ñư c dung dung d ch CuSO4 có t tr ng 1,1000. .Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Giáo trình Ch n ñoán b nh thú …………………….112
  8. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k B ng dung d ch CuSO4 có t tr ng 1,100 Ôn ñ c a Lư ng nư c c t ñ Lư ng nư c c t ñ Ôn ñ c a nư c c t, nư c c t, hoà 170g CuSO4, ml hoà 170g CuSO4, 0 C 0 C ml 10 1003,6 26 1006,5 12 1003,8 28 1007,0 14 1004,0 30 1007,7 16 1004,3 32 1008,3 18 1004,7 34 1008,9 20 1005,1 36 1009,6 22 1005,5 38 1010,4 24 1006,0 40 1011,2 ð th l i t tr ng c a dung d ch trên có d ng 1,100 thì l y 100 ml dung d ch trên cho vào bình ñ nh m c 100 ml, r i cân. Cũng làm như v y v i nư c c t. T l kh i lư ng dung d ch CuSO4 v i kh i lư ng nư c c t ph i là 1,100. N u t tr ng ñó không ñ t 1,100 thì ph i hi u ñính l i như sau: + N u t tr ng vư t 0,0001, thì c 1000 ml dung d ch CuSO4 trên thêm vào 1ml nư c c t. + Ngư c l i, n u t tr ng gi m ñi 0,0001, thì c 1000 ml dung d ch CuSO4 thêm vào 1ml CuSO4 bão hoà. Ví d : T tr ng dung d ch CuSO4 là 1,0960 thì c 1000 ml cho vào thêm 40 ml CuSO4 bão hoà thì s ñư c dung d ch CuSO4 có t tr ng 1,1000. T dung d ch CuSO4 g c trên pha thành các dung d ch CuSO4 có t tr ng khác nhau ñ s d ng theo b ng dư i ñây. Dung d ch CuSO4 Dung d ch CuSO4 tr ng T tr ng g c, ml g c, ml 1,016 7,63 1,048 23,5 1,020 9,61 1,052 25,5 1,024 11,58 1,056 27,5 1,028 13,54 1,060 29,5 1,032 15,50 1,064 31,5 1,036 17,50 1,068 33,52 1,040 19,50 1,072 35,50 1,044 21,50 1,076 37,67 Cho thêm nư c c t vào dung d ch g c cho ñ n 50 ml. * Ti n hành: - Chu n b máu: máu có ch t ch ng ñông - Thao tác ño: . Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Giáo trình Ch n ñoán b nh thú …………………….113
  9. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Dùng ng hút nh , hút máu ñã có ch t ch ng ñông r i nh nh nhàng 1 gi t xu ng nh ng ng ñ ng dung d ch CuSO4 ñã pha trên. T tr ng dung d ch c a ng có gi t máu trôi lơ l ng chính là t tr ng c a máu. ðo t tr ng huy t tương: Ly tâm máu ñã có ch t Trâu bò 1,050 kháng ñông, ch t l y huy t tương và cũng ño như trên. Dê 1,049 Chú ý: M i ng dung d ch trên ch ño ñư c 50 Cu 1,043 gi t máu, vì 50 l n gi t máu vào, t tr ng c a dung d ch Ng a 1,050 thay ñ i 0,0002. Ln 1,051 * ý nghĩa ch n ñoán Chó 1,050 + T tr ng c a máu tăng: G p trong các b nh Th 1,054 làm cho máu ñ c l i ( a ch y n ng, ra nhi u m hôi, nôn Gà 1,048 m a, viêm có th m xu t,...) + T tr ng th p: G p trong trư ng h p thi u T tr ng máu c a gia súc máu, hoàng ñ n do dung huy t,... 6. S c kháng c a h ng c u Là s c kháng c a màng h ng c u n ng ñ mu i NaCl loãng. N ng ñ mu i loãng làm h ng c u b t ñ u v , ñư c g i là s c kháng t i thi u c a h ng c u (Minimal reristance)l và n ng ñ mu i làm toàn b h ng c u v -s c kháng t i ña c a h ng c u (Maximal resistance). * Phương pháp ño s c kháng c a h ng c u: Dùng nư c mu i Natrichlorua (NaCl) 1% và pha loãng v i các n ng ñ khác nhau theo b ng sau: Các ng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1,4 1,36 1,32 1,28 1,24 1,20 1,16 1,12 1,08 1,04 1% NaCl Nư c c t 0,6 0,64 0,68 0,72 0,76 0,8 0,84 0,88 0,92 0,96 N ng ñ , % 0,7 0,68 0,66 0,64 0,62 0,6 0,58 0,56 0,54 0,52 Các ng 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1,0 0,96 0,92 0,88 0,84 0,80 0,76 0,72 0,68 0,64 1% NaCl Nư c c t 1,0 1,04 1,08 1,12 1,16 1,2 1,24 1,28 1,32 1,36 N ng ñ , % 0,5 0,48 0,46 0,44 0,42 0,40 0,38 0,36 0,34 0,32 Dùng ng hút cho vào m i ng trên 1 gi t máu ñã có ch t kháng ñông. Tr n ñ u ñ 15-20 phút, r i ly tâm. * ð c k t qu + ng h ng c u b t ñ u v , dung d ch có màu vàng, ít h ng c u l ng dư i ñáy. N ng ñ mu i NaCl c a ng ñó là s c kháng t i thi u. + ng máu v hoàn toàn ñ u tiên, dung d ch trong su t màu ñ không có h ng c u l ng, ñó là s c S c kháng h ng c u kháng t i ña. * ý nghĩa ch n ñoán T i thi u T i ña + S c kháng h ng c u th p (gi m): h ng Ng a 0,62-0,52 0,44-0,38 c u non, màng bên ngoài không n ñ nh, d b v n ng ñ mu i NaCl th p; ng c l i, h ng c u già Bò 0,74-0,64 0,46-0,42 n ñ nh hơn. Vì v y, n u cơ quan t o máu b kích Trâu 0,64-0,53 0,48-0,36 thích s n sinh nhi u h ng c u non, s c kháng c a L n 0,68-0,78 0,48-0,42 Cu 0,80-0,76 0,50-0,46 Dê 0,77-0,63 0,59-0,47 Chó 0,58-054 0,41-0,33 . Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Giáo trình Ch n ñoán b nh thú …………………….114 S c kháng c a h ng c u gia súc
  10. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k h ng c u th p. S c khác c a h ng c u th p thư ng g p trong các b nh gây dung huy t, thi u máu,... + S c kháng h ng c u cao (tăng): Trư ng h p cơ năng c a t y s ng r i lo n, trong máu ngo i vi có nhi u h ng c u già, s c kháng c a h ng c u cao. S c kháng cao thư ng g p trong b nh suy tu xương, hoàng ñ n do t c m t. * Chú ý: S c kháng c a h ng c u còn liên quan ñ n n ng ñ các mu i trong máu, tr ng thái c a màng h ng c u, ñ c bi t các lo i m . 7. T c ñ huy t c u (t c ñ huy t tr m) Là t c ñ l ng c a h ng huy t c u trong huy t tương. Trong huy t tương, h ng huy t c u k t v i nhau thành chu i, sau ñó l ng xu ng. * Phương pháp ño Trong thú y thư ng dùng phương pháp Panchenkov. Phương pháp Panchenkov + ưu ñi m: phương pháp này c n lư ng máu nh ng Panchenkov dài 172 mm, ñư ng kính trong 1mm, chia 100 v ch cách nhau 1mm; v ch 50 có kh c ch P, v ch 100 ch K. + Thao tác Dùng ng Panchenkov, hút dung d ch natrixitrat 5% ñ n v ch P, sau ñó th i ra ng nghi m nh (13 x100 mm). Cũng dùng ng ñó hút máu c n xét nghi m ñ n v ch K, r i th i máu vào ng nghi m ñ ng ch t kháng ñông trên. Làm hai l n, sau ñó tr n ñ u. R i hút máu ñã tr n v i ch t kháng ñông ñ n v ch 100, d ng ngư c ng vào giá và quan sát. Thư ng l y s li u 1 gi . + ý nghĩa ch n ñoán * T c ñ huy t tr m tăng: Thư ng g p trong các b nh truy n nhi m, các b nh có s t cao, thi u máu truy n nhi m c a ng a, các b nh do huy t bào t trùng. * T c ñ huy t tr m gi m: Thư ng g p trong các b nh; xo n ru t, viêm màng não, các b nh làm cơ th m t nư c (ra nhi u m hôi, ña ni u, a ch y n ng,...), ch ng hoàng ñ n, b nh u n ván,... Giá và ng Panchenkobe * Chú ý: Có nhi u b nh lúc ñ u t c do huy t tr m tăng, nhưng khi b nh chuy n bi n t t t c ñ huy t tr m l i gi m. + Nh ng nhân t nh hư ng ñ n t c ñ huy t tr m * B n thân h ng huy t c u + S lư ng h ng c u ít, t c ñ huy t tr m nhanh. Nhưng s lư ng h ng c u quá ít h ng c u quá xa nhau, k t chu i khó và do ñó t c ñ huy t tr m ch m. + H ng c u to nh không ñ u, hình d ng thay ñ i nhi u khó k t chu i v i nhau, t c ñ huy t tr m ch m. + T tr ng huy t c u càng l n, t c ñ l ng máu càng nhanh. + H ng c u mang ñi n âm. Nh ng nh hư ng làm gi m lư ng ñi n âm c a h ng c u, h ng c u k t chu i v i nhau d và t c ñ huy t tr m nhanh. * Nhân t huy t tương + Lư ng fibrinogen trong huy t tương liên quan ch t ch v i t c ñ huy t tr m. Lư ng fibrinogen càng nhi u, t c ñ huy t tr m càng nhanh. Ví d : b nh viêm tương m c, .Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Giáo trình Ch n ñoán b nh thú …………………….115
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2