Giáo trình Kỹ thuật bình trang điện tử: Phần 1

Chia sẻ: Sơ Dương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:116

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 cuốn giáo trình "Kỹ thuật bình trang điện tử" trình bày các nội dung: Các khái niệm cơ bản, ảnh hưởng của giấy in và máy in; các vấn đề về bon và thành phẩm, lập kế hoạch bình trang, Poscript- Rip và lưu đồ làm việc, các phần mềm bình trang điện tử thông dụng. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Kỹ thuật bình trang điện tử: Phần 1

LÔØI NOÙI ÑAÀU Ngaønh in theá giôùi ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån vöôït baäc vaø khuynh höôùng phaùt trieån hieän nay laø tieán daàn ñeán nhöõng löu ñoà laøm vieäc kyõ thuaät soá hoaøn toaøn töï ñoäng Bình trang ñieän töû laø moät trong nhöõng thaønh phaàn cô baûn nhaát cuûa löu ñoà laøm vieäc kyõ thuaät soá. ÔÛ nöôùc ta tuy kyõ thuaät bình trang ñieän töû ñaõ xuaát hieän caùch ñaây moät vaøi naêm nhöng vieäc aùp duïng cuõng coøn nhieàu vaán ñeà caàn phaûi baøn, ñaëc bieät laø vieäc öùng duïng bình trang ñieän töû vôùi nhöõng coâng naêng ñuùng theo yù nghóa töï ñoäng hoaù löu ñoà laøm vieäc kyõ thuaät soá cuûa noù. Giaùo trình naøy ra ñôøi nhaèm muïc ñích giôùi thieäu kyõ thuaät bình trang ñieän töû töø nhöõng khaùi nieäm caên baûn nhaát ñeán nhöõng khaû naêng öùng duïng vaøo caùc löu ñoà laøm vieäc kyõ thuaät soá hieän ñaïi nhaát hieän nay. Giaùo trình goàm coù 3 phaàn: Phaàn 1: Chuaån bò cho bình trang ñieän töû (4 chöông) Phaàn 2: Bình trang ñieän töû (2 chöông) Phaàn 3: Phuï luïc (3 chöông) Vì ñaây laø nhöõng kyõ thuaät vaø khaùi nieäm töông ñoái môùi ôû nöôùc ta neân giaùo trình naøy ñaõ ñöôïc bieân taäp, söûa chöõa raát nhieàu laàn trong 3 naêm qua. Chuùng toâi, nhöõng ngöôøi tham gia bieân soaïn vaø hieäu ñính cuõng chöa theå haøi loøng vôùi nhöõng gì coù trong giaùo trình naøy. Tuy nhieân chuùng toâi cuõng maïnh daïn giôùi thieäu noù vôùi mong muoán nhaän ñöôïc söï goùp yù chaân thaønh cuûa caùc caùn boä kyõ thuaät trong vaø ngoaøi ngaønh ñeå giaùo trình ngaøy caøng hoaøn chænh hôn trong nhöõng laàn taùi baûn tieáp theo. Xin chaân thaønh caùm ôn Chuù Traàn Vaên Ñaïi, ngöôøi ñaõ coù nhöõng goùp yù heát söùc khaét khe vaø chaân thaønh, ñoàng thôøi ñaõ giuùp chuùng toâi söûa töøng chöõ trong giaùo trình naøy. Xin chaân thaønh caùm ôn Thaày Phaïm Vaên Truø vaø Thaày Nguyeãn Hoaøi Linh ñaõ ñoäng vieân goùp yù ñeå giaùo trình ñöôïc ra maét sôùm. Xin chaân thaønh caùm ôn caùc Kyõ sö Nguyeãn Thaùi Duõng, Nguyeãn Maïnh Huy, Hoà Nguyeân Ñaït, Mai Huy Tröôûng, … ñaõ cung caáp taøi lieäu, giuùp ñôõ bieân soaïn vaø cho pheùp chuùng toâi söû duïng caùc taøi lieäu rieâng trong phaàn phuï luïc cuûa giaùo trình. Ngoâ Anh Tuaán
MUÏC LUÏC PHAÀN 1: Chuaån bò cho bình trang ñieän töû Chöông 1: Caùc khaùi nieäm cô baûn . . . . . . . . . . . . . . . .10 1.1 Bình trang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 1.1.1 Soá trang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11 1.1.2 Tieâu ñeà ñaàu trang vaø ghi chuù cuoái trang . . .11 1.1.3 Phaàn chính vaên . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 1.1.4 Leà traéng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 1.1.5 Khoaûng chöøa xeùn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 1.1.6 Khoaûng chöøa traøn leà . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 1.1.7 Caùc kieåu trình baøy trang . . . . . . . . . . . . . . . .13 1.2 Bình nhieàu trang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 1.2.1 Caùc tôø in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 1.2.2 Caùc caëp trang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 1.2.3 Caùc yeáu toá caân nhaéc veà maùy in . . . . . . . . . . .15 1.2.4 Kích thöôùc tôø in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 Chöông 2: AÛnh höôûng cuûa giaáy in vaø maùy in . . . . . .17 2.1 Caùc khoå giaáy chuaån . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 2.2 Caùc khoaûng chöøa traéng treân tôø in . . . . . . . . . . . . . . . .18 2.2.1 Chöøa cho in traøn leà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 2.2.2 Leà nhíp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 2.2.3 Khoaûng tay keâ hoâng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 2.2.4 Nhíp vaø tay keâ hoâng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 2.2.5 Bình trang treân maùy in tôø rôøi . . . . . . . . . . . .21 2.2.6 Bình trang kieåu AB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 2.2.7 Bình trang kieåu in töï trôû . . . . . . . . . . . . . . . .23 2.2.8 Phöông phaùp in AB vôùi caùc caëp trang gioáng nhau treân moät maët in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 2.2.9 Phöông phaùp in trôû nhíp . . . . . . . . . . . . . . . .26 2.2.10 Bình trang cho maùy in töï laät maët . . . . . . . .28 2.2.11 Bình trang kieåu in töï trôû treân maùy in laät maët 28 2.2.12 Bình trang cho maùy in cuoän . . . . . . . . . . . .29
Chöông 3: Caùc vaán ñeà veà bon vaø thaønh phaåm . . . . .33 3.1 Caùc kieåu ñoùng cuoán moät aán phaåm . . . . . . . . . . . . . . .33 3.1.1 Ñoùng keïp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33 3.1.2 Ñoùng loàng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33 3.1.3 Caét ñoâi vaø ñoùng keïp thaønh taøi lieäu nhoû . . . .34 3.1.4 Caét vaø choàng leân nhau . . . . . . . . . . . . . . . . .34 3.1.5 Khoâng ñoùng, chæ caét xaû . . . . . . . . . . . . . . . . .34 3.2 Caùc kieåu tay gaáp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 3.3 Caùch buø tröø bieán daïng vaø sai leäch trong quaù trình thaønh phaåm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 3.3.1 Hieän töôïng traøn tay saùch . . . . . . . . . . . . . . . .37 3.3.2 Hieän töôïng tay saùch bò leäch khi gaáp . . . . . . .38 3.4 Caùc loaïi bon mark . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38 Chöông 4: Laäp keá hoaïch bình trang . . . . . . . . . . . . .43 4.1 Chuaån bò laäp keá hoaïch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43 4.1.1 Tính toaùn coâng vieäc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43 4.1.2 Saép ñaët coâng vieäc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44 4.1.3 Leân keá hoaïch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45 4.1.4 Vai troø ngöôøi laäp keá hoaïch . . . . . . . . . . . . . .45 4.2 Caùc böôùc trong quaù trình laäp keá hoaïch . . . . . . . . . . .46 4.2.1 Choïn maùy in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46 4.2.2 Choïn kích thöôùc giaáy, ñònh löôïng giaáy vaø loaïi giaáy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46 4.2.3 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa phöông phaùp ñoùng saùch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48 4.2.4 Taïo ra tay saùch giaû . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49 4.2.5 Ñaùnh soá trang cuûa tay saùch giaû . . . . . . . . . .49 4.2.6 Choïn kieåu bình trang cho moãi tay saùch . . . .50 4.2.7 Veõ tôø maguette cho moãi tay saùch . . . . . . . . .51 4.2.8 Xaùc ñònh khoaûng troáng treân tôø in ñeå gaén thang kieåm tra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
PHAÀN 2: Bình trang ñieän töû Chöông 5: Poscript- Rip vaø löu ñoà laøm vieäc . . . . . . .62 5.1 Sô löôïc veà Poscript . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62 5.2 Ñaëc ñieåm cuûa ngoân ngöõ Postscript . . . . . . . . . . . . . . .63 5.3 Sô löôïc veà Rip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64 5.3.1 Caùc caáu truùc vaø chöùc naêng cuûa RIP 64 5.3.2 Caùc töông taùc cuûa boä dieãn dòch 65 5.3.3 Döõ lieäu veà maøu 66 5.3.4 Vieäc tích hôïp- thi haønh leänh treân RIP 68 5.3.5 RIP trong löu ñoà cheá baûn 69 5.4 Bình trang ñieän töû . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67 5.5 Ñònh daïng döõ lieäu JDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72 5.5.1 Sô löôïc veà JDF 72 5.5.2 PDF vaø JDF 74 5.6 Caùc löu ñoà kyõ thuaät soá thoâng duïng . . . . . . . . . . . . . .74 5.6.1 Löu ñoà Apogee 75 5.6.2 Löu ñoà Impose 75 5.6.3 Löu ñoà Pinergy 76 5.6.4 Löu ñoà Brisque Impose 77 5.6.5 Laøm vieäc vôùi taøi lieäu Delta 77 5.6.6 Meta Dimention 79 5.6.7 Delta Technology 80 Chöông 6: Caùc phaàn meàm bình trang ñieän töû thoâng duïng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83 6.1 Caùc yeâu caàu ñoái vôùi chöông trình bình trang . . . . . .83 6.2 Caùc loaïi phaàn meàm bình trang . . . . . . . . . . . . . . . . . .84 6.3 Caùc phaàn meàm bình trang vaø löu ñoà laøm vieäc . . . . .85 6.3.1 Caùc phaàn meàm bình trang poscript 87 6.3.2 Bình trang treân RIP 104
PHAÀN 3: Phuï luïc - Höôùng daãn söû duïng 3 phaàn meàm bình trang ñieän töû Chöông 7: Bình trang vôùi plug-in Quite Imposing cuûa Acrobat 119 7.1 Caøi ñaët . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119 7.2 Khôûi ñoäng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120 7.3 Bình baûn moät cuoán saùch hay moät taïp chí . . . . .120 7.4 Bình nhaõn haøng vôùi chöùc naêng Step and repeat129 7.5 Bình baûn moät tôø in coù nhieàu aán phaåm ñöôïc saép xeáp baát kì . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133 7.6 Löu giöõ caùc xaùc laäp ñaõ thöïc hieän ñeå söû duïng cho laàn sau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137 Chöông 8: Bình trang vôùi ScenicSoft Preps . . . . . . . 139 8.1 Khôûi ñoäng phaàn meàm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140 8.2 Templates . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140 8.3 Löu Prep Job . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142 8.4 Môû Prep Job . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142 8.5 Ñaët trang taøi lieäu vaøo signature cuûa template . . .143 8.5.1 Ñöa caùc file vaøo trong cöûa soå File List . . .143 8.5.2 Theâm caùc trang vaøo Run List . . . . . . . . . . .143 8.5.3 Bình taát caû caùc trang vaøo trong signature .144 8.6 Thay theá, sao cheùp, xoaù vaø saép xeáp laïi caùc trang in trong cöûa soå Run List . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .146 8.7 Caäp nhaät (up date) file trong File List . . . . . . . . .147 8.8 Thay ñoåi khoaûng dòch chuyeån cho caùc tran ñaõ ñöôïc bình saün . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147 8.9 Preview . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .148 8.9.1 Xem caùc trang trong template . . . . . . . . . . .148 8.9.2 Thay ñoåi vò trí cuûa caùc trang bình baûn . . . .149 8.10 Choïn caùc tuyø choïn (options)- In . . . . . . . . . . . . .150 8.10.1 Xaùc ñònh maùy in tröôùc khi in Prep Job cho thích hôïp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 8.10.2 Choïn caùc tuyø choïn vaø in . . . . . . . . . . . . . .151
Chöông 9: Bình trang ñieän töû vôùi SignaStation 153 9.1 Cöûa soå Montage (Montage Inspector) . . . . . . . . .154 9.1.1 Theû General . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155 9.1.2 Manual Layout . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .159 9.1.3 Scheme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162 9.1.4 Master Pages . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .168 9.1.5 Binding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .173 9.2 Signature Inspector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .175 9.2.1 Theû folding sheet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .177 9.2.2 Packaging Printing - Automatic Layout . .178 9.2.3 Packaging Printing - Man - Layout . . . . .180 9.2.4 Packaging printing - 1 - Up Inspector . . .182 9.3 Documents . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189 9.4 Page/one up Inspector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .196 9.5 Marks Inspector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200
10 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû Chöông 1: Caùc Khaùi Nieäm Cô Baûn 1.1 Bình Trang Theá naøo laø bình trang? Bình trang laø moät thuaät ngöõ tieáng Phaùp laø "montage" vaø tieáng Anh laø "imposition" coù nghóa laø saép ñaët caùc phaàn töû vaøo beân trong moät khuoân ñònh saün. Khaùi nieäm naøy thöôøng hay gaây nhieàu nhaàm laãn vì baûn thaân tieáng Vieät cuõng coù nhieàu töø töông ñöông thí duï nhö bình baûn , mi (mise) trang, daøn trang, … Trong tieáng Anh ngöôøi ta cuõng hay nhaàm laãn giöõa 2 khaùi nieäm Page Layout vaø Page Imposition. Ñeå hieåu roõ baûn chaát cuûa töø ngöõ ñang ñöôïc duøng ta phaûi ñöa chuùng vaøo trong boái caûnh saûn xuaát cuï theå. Khaùi nieäm saép ñaët trang (page layout) duøng ñeå chæ haønh ñoäng saép xeáp caùc phaàn töû cuûa moät trang thí duï nhö hình aûnh, chöõ, caùc tieâu ñeà, lôøi chuù thích, caùc hoaï tieát sao cho haøi hoaø, ñaït yeâu caàu myõ thuaät laãn truyeàn ñaït noäi dung. Ñaây laø coâng vieäc maø caùc hoaï só trình baøy hoaëc caùc kyõ thuaät vieân coù kinh nghieäm phaûi thöïc hieän. Bình trang hay ñònh vò trang (page imposition) laø khaùi nieäm duøng ñeå chæ haønh ñoäng saép xeáp caùc trang ñaõ daøn hoaøn chænh vaøo beân trong moät trang lôùn hôn (coøn goïi laø tôø mise) ñeå sau khi in, thaønh phaåm ta coù moät tay saùch vôùi caùc trang theo thöù töï quy ñònh. Ñaây laø coâng vieäc maø caùc kyõ thuaät vieân hoaëc thôï bình trang phaûi thöïc hieän. Vì vieäc saép xeáp caùc trang hoaøn chænh vaøo beân trong khuoân khoå cuûa moät tôø in lôùn hôn phuï thuoäc vaøo caùc ñaëc ñieåm cuûa quaù trình in maø trong ñoù coâng ñoaïn cheá baûn laø coâng ñoaïn tieáp theo neân goïi bình trang laø bình baûn cuõng khoâng sai. Tuy nhieân do khaùi nieäm bình baûn chæ duøng taïi nöôùc ta, vì vaäy neân duøng khaùi nieäm bình trang cho thoáng nhaát.
1. Caùc Khaùi Nieäm Cô Baûn 11 Khaùi nieäm daøn trang cuõng ñöôïc duøng nhieàu ôû nöôùc ta nhöng coù leõ daøn trang duøng ñeå chæ vieäc saép ñaët caùc kyù töï ñaõ ñöôïc nhaäp lieäu vaøo beân trong khuoân maãu cuûa moät aán phaåm cuøng vôùi caùc thaønh phaàn khaùc cuûa trang. Daøn ôû ñaây coù yù laø daøn traûi coù nghóa laø laøm cho ñeán khi naøo heát caùc kyù töï ñaõ ñöôïc nhaäp lieäu. Vaäy khaùi nieäm daøn trang cuõng coù theå ñöôïc hieåu nhö laø saép ñaët trang (page layout). Vaø caùc trình öùng duïng nhö Microsoft Word, Adobe PageMaker, Corel Ventura vaø QuarkXPress cuõng ñöôïc goïi laø caùc chöông trình daøn trang. Tröôùc ñaây, do phim coøn ñaét neân ngöôøi thôï bình khoâng chæ gheùp caùc trang nguyeân döôùi daïng nhöõng mieáng phim lôùn ñeå taïo thaønh trang in maø coøn phaûi saép ñaët caùc thaønh phaàn cuûa moät trang in, thí duï nhö hình aûnh daùn rieâng, chöõ döôùi daïng phim hay giaáy can ñöôïc daùn rieâng, thaäm chí thôï bình coøn phaûi khoeùt phim, caïo phim vaø veõ theâm caùc phaàn töû trong moät trang. Chính vì vaäy coâng vieäc cuûa ngöôøi thôï bình tröôùc ñaây vöøa laø daøn trang vöøa laø bình trang. Ngaøy nay, giaù thaønh cuûa phim ñaõ reû ñi nhieàu vaø haàu heát caùc aán phaåm ñeàu ñöôïc thöïc hieän treân maùy vi tính neân khaùi nieäm bình trang thuû coâng ñöôïc hieåu laø daùn caùc mieáng phim lôùn chöùa ñöïng noäi dung cuûa moät trang laïi vôùi nhau ñeå hình thaønh moät tôø in. Bình trang ñieän töû laø moät khaùi nieäm duøng ñeå chæ haønh ñoäng saép xeáp caùc trang ñaõ hoaøn chænh laïi vôùi nhau treân maùy tính theo moät traät töï naøo ñoù ñeå xuaát ra moät tôø phim lôùn hay khuoân in (ghi baûn tröïc tieáp) boû qua giai ñoaïn bình trang thuû coâng. 1.1.1 Soá Trang Moãi trang trong aán phaåm ñöôïc chæ ñònh moät soá, giaù trò cuûa soá trang ñeå bieát ñöôïc vò trí cuûa trang trong moät aán phaåm. Trang ñaàu tieân trong moät cuoán saùch hay taïp chí thöôøng khoâng phaûi trang 1. Caùc nhaø in thöôøng söû duïng nhieàu kieåu soá khaùc nhau ñeå laøm roõ noäi dung cuûa töøng phaàn trong aán phaåm. Thí duï caùc trang giôùi thieäu vaø muïc luïc ñaùnh soá kieåu La Maõ I, II, III, …; Caùc trang cuûa phaàn noäi dung môùi ñaùnh soá 1,2,3, …
12 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû Soá trang coù theå ñöôïc ñaùnh trong chöông trình daøn trang, tuy nhieân noù coù theå ñöôïc in hay khoâng ñöôïc in ra, ñoái vôùi caùc taøi lieäu coù ít trang thoâng thöôøng coù theå khoâng in soá trang. Soá trang coù theå ñaùnh rieâng hay ñi lieàn vôùi moät chöõ thí duï ngöôøi ta coù theå ñaùnh soá trang laø 1 hay trang 1. 1.1.2 Tieâu Ñeà Ñaàu Trang vaø Ghi Chuù Cuoái Trang Tieâu ñeà ñaàu trang (header) laø nhöõng chöõ, hoaï tieát ñöôïc ñaët ôû phía treân cuûa caùc trang, ñöôïc duøng ñeå hieån thò teân aán phaåm ôû phía treân beân traùi cuûa trang naèm beân traùi vaø hieån thò tieâu ñeà cuûa moät chöông ôû goùc treân beân phaûi cuûa trang beân phaûi. Ñoâi khi tieâu ñeà trang coøn ñính keøm moät ñöôøng maûnh ngay beân döôùi noù ñeå phaân caùch giöõa phaàn tieâu ñeà vaø phaàn noäi dung. Nhöõng töø, nhöõng doøng keû hay caùc hoaï tieát ñöôïc ñaët döôùi ñaùy trang ñöôïc goïi laø ghi chuù cuoái trang (footer). Phaàn naøy naèm taïi ñuùng moät vò trí ôû moãi trang hay thay ñoåi theo töøng chöông. 1.1.3 Phaàn Chính Vaên Phaàn chöõ naèm giöõa tieâu ñeà trang vaø ghi chuù cuoái trang ñöôïc goïi laø phaàn thaân trang. Trong phaàn naøy chöõ coù theå ñöôïc xaép theo moät haøng daøi laáp ñaày chieàu roäng phaàn thaân trang, ngöôøi ta coøn goïi ñaây laø kieåu saép xeáp moät coät chöõ. Thoâng thöôøng caùc nhaø thieát keá thöôøng chia thaønh hai hoaëc ba coät chöõ cho deã ñoïc vaø linh hoaït hôn cho ngöôøi thieát keá. Chieàu ngang cuûa haøng chöõ caøng ngaén thì caøng deã ñoïc hôn. Khoaûng caùch giöõa hai coät chöõ ñöôïc goïi laø ñoä roäng coät (gutter) Hình 1.1: Hình aûnh moät trang vôùi khoaûng chöøa leà phía treân vaø beân hoâng. Khoaûng chöøa leà thoâng thöôøng laø 3 mm.
1. Caùc Khaùi Nieäm Cô Baûn 13 1.1.4 Leà Traéng Laø khoaûng traéng xung quanh phaàn thaân trang. Phaàn leà phía treân tieâu ñeà trang goïi laø leà ñaàu (top margin), phaàn leà phía döôùi ghi chuù trang ñöôïc goïi laø leà chaân (bottom margin), khoaûng chöøa leà phía beân ngoaøi (phía phaûi hoaëc phía traùi) ñöôïc goïi laø leà buïng (front margin), khoaûng chöøa leà phía beân trong ñöôïc goïi laø leà gaùy (back margin). 1.1.5 Khoaûng Chöøa Xeùn (teà) Laø khoaûng xaùc ñònh phaàn cuûa trang seõ bò caét khi thaønh phaåm. Ta coù caùc khoaûng teà ñaàu, teà hoâng vaø teà ñaùy. 1.1.6 Khoaûng Chöøa Traøn Leà (Bleed) Trong caùc aán phaåm coù caùc neàn maøu phuû ra phía ngoaøi cuûa trang, ngöôøi ta thöôøng theâm vaøo phía beân ngoaøi cuûa vuøng phuû maøu 2-3 mm ñeå ñeà phoøng tröôøng hôïp loøi traéng khi teà khoâng ñuùng. 1.1.7 Caùc Kieåu Trình Baøy Trang Vieäc quy öôùc soá trang vaø caùc thaønh phaàn khaùc cuûa trang goïi laø kieåu trình baøy trang. Khaùi nieäm naøy quy ñònh cho caùc nguyeân taéc thieát keá vaø saép ñaët trang, neân nhaø thieát keá phaûi xaùc ñònh ñöôïc giôùi haïn cuûa dieän tích caùc khu vöïc trình baøy trang ñeå saép xeáp caùc phaàn töû cuûa trang cho haøi hoaø, ñaûm baûo tính myõ thuaät vaø khaû naêng truyeàn ñaït noäi dung cuûa trang. Moät khi nhaø thieát keá ñaõ xaùc ñònh kieåu trình baøy cho aán phaåm thì taát caû caùc trang khaùc cuõng phaûi tuaân theo nguyeân taéc ñoù. Khi trình baøy trang cho moät aán phaåm, nhaø thieát keá phaûi tuaân thuû caùc nguyeân taéc sau: - Trang phaûi laø trang leû vaø trang traùi laø chaün. Nguyeân taéc naøy khoâng ñöôïc thay ñoåi keå caû khi coù trang traéng ñöôïc cheøn vaøo. - Caùc khoaûng chöøa leà phaûi ñoàng nhaát cho taát caû caùc trang ngoaïi tröø caùc tröôøng hôïp caàn nhaán maïnh söï khaùc bieät giöõa trang traùi vaø trang phaûi. - Caùc phaàn töû cuûa trang phaûi naèm ñuùng vò trí cuûa noù, ñieàu naøy aùp duïng cho taát caû caùc trang. Ñoâi khi töøng chöông seõ coù kieåu trình baøy khaùc nhau, nhöng ñieàu naøy khoâng ñöôïc khuyeán khích ñoái vôùi caùc aán phaåm thoâng thöôøng.
14 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû 1.2 Bình Nhieàu Trang 1.2.1 Caùc Tôø In Trong thöïc teá, vieäc bình trang quyeát ñònh caùc trang lieân tuïc nhau phaûi ñöôïc ñaët nhö theá naøo treân moät tôø giaáy lôùn, nhöõng tôø giaáy naøy seõ nhaän hình aûnh töø khuoân in truyeàn qua neân ñöôïc goïi laø tôø in. Tôø in caøng lôùn thì caøng chöùa ñöôïc nhieàu trang. Caùc trang treân tôø in phaûi saép xeáp theo moät traät töï ñeå khi gaáp laïi soá thöù töï caùc trang phaûi keá tieáp nhau. 1.2.2 Caùc Caëp Trang Hai trang naèm keá tieáp nhau treân moät tôø in ñöôïc goïi laø moät caëp trang. Moät tôø in lôùn coù theå chöùa töø 4 ñeán 8 caëp trang. Caùc caëp trang naøy chia thaønh hai loaïi: loaïi coù soá thöù töï lieân tuïc vaø loaïi coù soá thöù töï khoâng lieân tuïc. Saép ñaët caùc caëp trang theo kieåu thuû coâng Baát keå laø aán phaåm coù bao nhieâu trang, ta cuõng coù theå deã daøng xaùc ñònh caùc caëp trang xuaát hieän treân tôø in. Baét ñaàu baèng caùch chia tôø giaáy thaønh 2 coät, ôû haøng thöù nhaát cuûa coät beân traùi ghi soá trang cuoái cuøng cuûa aán phaåm, coät beân phaûi ghi soá trang ñaàu tieân, ôû haøng thöù hai beân traùi ghi soá thöù töï cuûa trang thöù hai vaø coät beân phaûi ghi soá thöù töï cuûa trang keá cuoái. Cöù tieáp tuïc thöïc hieän nhö vaäy ta seõ xaùc ñònh ñöôïc caùc caëp trang xuaát hieän treân tôø in. Döôùi ñaây laø moät ví duï veà caùc caëp trang cuûa moät tôø in goàm 16 trang: 16 1 2 15 14 3 4 13 12 5 6 11 10 7 8 9 Löu yù raèng trong ví duï naøy toång soá trang ôû töøng haøng luoân laø 17. Ngöôøi ta cuõng duøng caùch naøy ñeå kieåm tra vieäc bình trang treân tôø in
1. Caùc Khaùi Nieäm Cô Baûn 15 Trong caùc chöông trình daøn trang, caùc kyõ thuaät vieân thöôøng saép ñaët töøng caëp trang moät, moãi caëp trang goàm moät trang chaün naèm beân traùi vaø moät trang leû naèm beân phaûi coù soá thöù töï lieàn nhau. Vieäc saép xeáp nhö vaäy taïo ñieàu kieän cho caùc nhaø thieát keá trình baøy deã daøng hôn, ñaëc bieät laø khi saép ñaët caùc hoaï tieát naèm ôû khoaûng giöõa hai trang keá caän nhau hoaëc saép xeáp caùc phaàn töû cuûa hai trang lieàn laïc nhau vaø caân ñoái. Tuy nhieân khi bình leân moät tôø in lôùn, hai trang naèm keà nhau chöa haún ñaõ coù soá thöù töï lieân tuïc maø phaûi ñôïi cho ñeán khi gaáp laïi thaønh tay saùch thì chuùng môùi lieân tuïc. 1.2.3 Caùc Yeáu Toá Caàn Caân Nhaéc Veà Maùy In Khi xaùc ñònh caùc trang seõ ñöôïc bình nhö theá naøo ta phaûi chuù yù ñeán caùc thoâng soá kyõ thuaät cuûa maùy in. Caùc maùy in khaùc nhau coù theå in caùc khoå giaáy khaùc nhau. Treân moät soá loaïi maùy in ví duï nhö maùy in cuoän hay maùy in Offset tôø rôøi coù trôû maët, ngöôøi ta coù theå boá trí in hai maët cuøng moät luùc. Caùc yeáu toá naøy seõ ñöôïc caân nhaéc kyõ ôû caùc phaàn sau. 1.2.4 Kích ThöôùcTôø In Ñoái vôùi maùy in tôø rôøi ngöôøi ta xaùc ñònh kích thöôùc tôø in theo chieàu ngang cuûa oáng vaø voøng oáng.
2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In 17 Chöông 2: Aûnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In Moät trong nhöõng yeáu toá aûnh höôûng quan troïng ñeán vieäc bình trang laø khoå giaáy in vaø vieäc saép ñaët caû 2 maët cuûa tôø in theo ñuùng yeâu caàu thaønh phaåm. Caùch laáy tay keâ ñöa giaáy vaøo maùy in cuõng nhö maùy thaønh phaåm phaûi ñöôïc caân nhaéc kyõ tröôùc khi tieán haønh bình trang. 2.1 Caùc khoå giaáy chuaån Haàu heát caùc loaïi giaáy in ñeàu ñöôïc saûn xuaát theo khoå chuaån, tuyø theo thoùi quen vaø ñaëc ñieåm cuûa aán phaåm maø moãi nöôùc coù caùc khoå chuaån khaùc nhau. Ôû nöôùc ta coù 2 heä tính giaáy baét ñaàu töø 2 khoå nhoû nhaát laø 15 x 21 vaø 13 x 19 (kích thöôùc thöïc teá coù theå sai leäch moät chuùt) - Ñoái vôùi heä giaáy ñi theo khoå nhoû nhaát laø 15 x 21 neáu laàn löôït nhaân ñoâi caùc caïnh ngaén hôn, ta coù caùc khoå : 15 x 21 cm 21 x 30 cm 30 x 42 cm 42 x 60 cm 60 x 84 cm - Töông töï nhö vaäy vôùi heä giaáy ñi theo khoå nhoû nhaát laø 13 x 19 ta coù: 13 x 19 cm 19 x 27 cm 27 x 39 cm 39 x 54 cm 54 x 79 cm 79 x 109 cm
18 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû Ngoaøi ra cuõng coù nhöõng nguoàn giaáy khoâng theo heä tính giaáy naøy (coøn goïi laø khoå lôõ), nhöõng nguoàn giaáy naøy thöôøng ñöôïc nhaäp töø caùc nöôùc coù khoå chuaån khaùc vôùi nöôùc ta hoaëc ñöôïc xaû töø giaáy cuoän ra. Caùc khoå lôõ thoâng duïng laø: 65 x 86 cm; 63,5 x 96,5 cm; 65 x 100 cm; 70 x 100 cm, … 2.2 Caùc khoaûng chöøa traéng treân tôø in Do yeâu caàu cuûa quaù trình in, ngöôøi ta khoâng bao giôø boá trí in kín heát toaøn boä tôø giaáy in maø phaûi chöøa nhöõng choã traéng khoâng in treân tôø giaáy. 2.2.1 Chöøa cho in traøn leà (bleed) Nhö ñaõ trình baøy ôû phaàn tröôùc, khi in nhöõng maûng maøu hay hình aûnh phuû kín luoân caû phía rìa cuûa tôø giaáy, ngöôøi ta thöôøng nôùi roäng vuøng in ra moãi beân khoaûng 3 mm ñeå ñeà phoøng tröôøng hôïp caét khoâng chính xaùc. Nhö vaäy khoaûng chöøa leà cuõng ñöôïc tính laø moät thaønh phaàn cuûa tôø in. 2.2.2 Leà nhíp Khi in offset, tôø giaáy ñöôïc caùc nhíp baét ñöa vaøo maùy in, ñi qua caùc ñôn vò in vaø ñöa ra ngoaøi. Nhö vaäy, moät khoaûng leà traéng nhaát ñònh ñöôïc duøng ñeå laøm choã cho nhíp vaän chuyeån tôø giaáy. Do ñaõ bò nhíp gaép neân vuøng naøy in ñöôïc vaø noù ñöôïc coi laø moät thaønh phaàn baét buoäc phaûi chöøa traéng treân tôø in. thoâng thöôøng ngöôøi ta cuõng taän duïng khoaûng traéng cuûa nhíp baét laøm phaàn traéng cuûa tôø in ñeå tieát kieäm giaáy. Neáu giaáy in moûng hay aùp löïc nhíp baét quaù cao seõ laøm tôø giaáy bò haèn leân caùc veät do nhíp baét. Tuyø thuoäc vaøo khoå maùy in maø khoaûng chöøa traéng ñeå baét nhíp laø 1-1,5 cm. Hình 2.1: Caáu taïo boä phaän nhíp baét treân oáng eùp vaø boä phaän tay keâ ñöa giaáy vaøo maùy cho thaáy giaáy phaûi coù moät khoaûng traéng nhaát ñònh daønh cho nhíp baét.
2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In 19 2.2.3 Khoaûng tay keâ hoâng Ñeå coù theå in hình aûnh ñeàu ñaën leân ñuùng moät vò trí cuûa töøng tôø in, ngöôøi thôï in phaûi kieåm soaùt ñöôïc vò trí cuûa moãi tôø giaáy theo khoå roäng cuûa noù. Moãi tôø giaáy in phaûi ñöôïc moät heä thoáng tay keâ ñònh vò chính xaùc sao cho nhíp baét caùc tôø giaáy taïi moät vò trí gioáng nhau. Coù 2 loaïi tay keâ: tay keâ ñaàu vaø tay keâ hoâng. Tay keâ ñaàu coù taùc duïng giöõ cho ñaàu tôø giaáy ñi xuoáng naèm ñuùng taïi vò trí bò tay keâ ñaàu chaën laïi. Tay keâ hoâng coù 2 loaïi laø tay keâ ñaåy vaø tay keâ keùo coù taùc duïng ñaåy hoaëc keùo caïnh beân tôø giaáy ñaõ ñöôïc tay keâ ñaàu chaën laïi naèm ñuùng vaøo vò trí beân hoâng. Tay keâ hoâng naèm ôû hai beân cuûa tôø giaáy vaø khi in ngöôøi ta chæ söû duïng 1 trong 2 tay keâ hoâng. Baèng caùch ñònh vò tôø in theo ñaàu vaø hoâng tôø giaáy nhö vaäy, maùy in seõ in taát caû caùc tôø in cuøng moät vò trí nhö nhau. Ñeå coù ñöôïc khoaûng keùo cho tay keâ hoâng ta phaûi chöøa traéng moät phaàn beân hoâng tôø giaáy. 2.2.4 Nhíp Vaø Tay Keâ Hoâng Moãi tôø in khi ñi qua maùy in seõ coù moät ñaàu ñöôïc nhíp baét vaø moät beân ñöôïc keùo vaøo tay keâ hoâng. Khi choàng giaáy ñaõ in xong ñöôïc ñöa ra khoûi maùy in, ngöôøi thôï in thöôøng ñaùnh caùc daáu x vaøo tôø in naèm treân cuøng - 2 daáu x ñaùnh theo ñaàu baét nhíp vaø 2 daáu x ñaùnh theo caïnh tay keâ hoâng. Vieäc ñaùnh daáu Hình 2.2: Ngöôøi thôï in ñang ñaùnh daáu X leân caïnh hoâng cuûa tôø in
20 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû naøy cho pheùp ngöôøi thôï thaønh phaåm bieát caùc ñieåm tham chieáu (goùc tay keâ) khi caét, gaáp, beá vaø eùp noåi. Trong tröôøng hôïp tôø in ñöôïc in caû hai maët caàn phaûi coù qui ñònh veà maøu möïc ñaùnh daáu hay kyù hieäu rieâng ñeå deã phaân bieät. Laáy ví duï, moät ngöôøi thôï caét chuaån bò caét treân moät tôø in chöùa ñaày caùc danh thieáp seõ ñöa caïnh hoâng cuûa töøng choàng giaáy ñaõ in vaøo trong maùy caét. Caïnh tay keâ hoâng seõ ñöôïc voã vaø ñaåy vaøo ñònh vò ôû caïnh chaën ñaàu phía phía beân trong maùy caét trong khi caïnh baét nhíp cuûa choàng giaáy seõ ñöôïc voã vaø ñaåy vaøo ñònh vò ôû caïnh hoâng cuûa maùy caét. Nhaùt caét ñaàu tieân seõ ñöôïc thöïc hieän ñeå loaïi boû phaàn giaáy ôû phía ñoái dieän caïnh tay keâ hoâng (phaàn giaáy naøy khoâng ñöôïc tay keâ kieåm soaùt trong quaù trình in) Hình 2.3: Caïnh khoâng ñöôïc kieåm soaùt bôûi tay keâ hoâng seõ ñöôïc caét boû ñaàu tieân. Tay keâ Trong thöïc teá ngöôøi ta hoâng cuûa voã cho caïnh baét nhíp maùy caét cuûa tôø in saùt vaøo tay keâ hoâng cuûa maùy caét tröôùc khi caét. Cuõng theo caùch naøy, ngöôøi thôï gaáp caàn phaûi bieát ñaâu laø caïnh baét nhíp vaø ñaâu laø caïnh tay keâ hoâng. Thoâng thöôøng tay keâ hoâng seõ ñöôïc nhíp cuûa maùy gaáp ñöa vaøo trong vaø caïnh nhíp cuûa tôø in seõ ñöôïc keùo vaøo tay keâ hoâng cuûa maùy gaáp. Hình 2.4: Sau ñoù, caïnh ñaàu nhíp cuûa tôø in seõ ñöôïc voã vaø ñònh vò vaøo phía trong baøn chaën cuûa maùy caét vaø caét boû phaàn giaáy khoâng ñöôïc kieåm soaùt bôûi nhíp baét.