Giáo trình phân tích khả năng lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p2

Chia sẻ: Fgsdga Erytrh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

70
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình phân tích khả năng lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p2', kinh tế - quản lý, kinh tế học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích khả năng lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p2

®éng cã n¨ng suÊt cao, hay nãi c¸ch kh¸c, vèn lµ yÕu tè cã søc m¹nh nhÊt cã thÓ lµm cho "vßng luÈn quÈn" dÔ bÞ ph¸ vì. Theo quan ®iÓm cña hai «ng nhÊn m¹nh, ®a sè c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®Òu thiÕu vèn, møc thu nhËp thÊp, chØ ®ñ sèng ë møc tèi thiÓu, do ®ã kh¶ n¨ng tÝch luü h¹n chÕ vµ ®Ó "tÝch luü vèn cÇn ph¶i hy sinh tiªu dïng trong nhiÒu thËp kû". V× vËy A.Samuelson ®Æt vÊn ®Ò: §èi víi níc nghÌo, nÕu cã nhiÒu trë ng¹i nh vËy nh vËy ®èi víi viÖc cÊm thµnh t b¶n do nguån tµi chÝnh trong níc, t¹i sao kh«ng dùa nhiÒu h¬n vµo nh÷ng nguån vèn níc ngoµi? 2. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) a. Kh¸i niÖm VÒ mÆt kinh tÕ: FDI lµ mét h×nh thøc ®Çu t quèc tÕ ®Æc trng bëi qu¸ tr×nh di chuyÓn t b¶n tõ níc nµy qua níc kh¸c. FDI ®îc hiÓu lµ ho¹t ®éng kinh doanh, mét d¹ng kinh doanh quan hÖ kinh tÕ cã quan hÖ quèc tÕ. VÒ ®Çu t quèc tÕ lµ nh÷ng ph¬ng thøc ®Çu t vèn, t s¶n ë níc ngoµi ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô víi môc ®Ých t×m kiÕm lîi nhuËn vµ nh÷ng môc tiªu kinh tÕ, x· héi nhÊt ®Þnh. VÒ mÆt nhËn thøc: Nh©n tè níc ngoµi ë ®©y kh«ng chØ thÓ hiÖn ë sù kh¸c biÖt ë sù kh¸c biÖt quèc tÞch hoÆc vÒ l·nh 10
thæ c tró thêng xuyªn cña c¸c bªn tham gia ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi mµ cßn thÓ hiÖn ë sù di chuyÓn t b¶n b¾t buéc ph¶i vît qua tÇm kiÓm so¸t quèc gia. V× vËy, FDI lµ ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ dùa trªn c¬ së qu¸ tr×nh di chuyÓn t b¶n gi÷a c¸c quèc gia chñ yÕu lµ do c¸c ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n thùc hiÖn theo nh÷ng h×nh thøc nhÊt ®Þnh trong ®ã chñ ®Çu t tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh ®Çu t. Mét sè nhµ lý luËn kh¸c l¹i cho r»ng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vÒ thùc chÊt lµ h×nh thøc kÐo dµi "chu kú tuæi thä s¶n xuÊt", "chu kú tuæi thä kü thuËt" vµ "néi bé ho¸ di chuyÓn kÜ thuËt". B¶n chÊt kü thuËt cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò thu hót sù chó ý cña nhiÒu nhµ lý luËn. Tuy cßn cã sù kh¸c nhau vÒ c¬ së nghiªn cøu, vÒ ph¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ ®èi tîng xem xÐt Nhng quan ®iÓm cña c¸c nhµ lý luËn gÆp nhau ë chç: trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i cã mét sè yÕu tè liªn quan ®Õn kü thuËt s¶n xuÊt kinh doanh ®· buéc nhiÒu nhµ s¶n xuÊt ph¶i lùa chän ph¬ng thøc ®Çu t trùc tiÕp ra níc ngoµi nh lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh. b) §Æc ®iÓm cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi 11
Trong nh÷ng thËp kû gÇn ®©y, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¨ng lªn m¹nh mÏ vµ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau ®©y: * C¬ cÊu ®Çu t thay ®æi theo híng tËp trung vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dÞch vô. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ lu«n lu«n ®Æt ra vÊn ®Ò lµ ph¶i dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ theo híng hiÖn ®¹i ho¸ vµ phï hîp víi xu thÕ héi nhËp víi nÒn kinh tÕ. Díi t¸c ®éng cña khoa häc c«ng nghÖ, ngµy cµng cã nhiÒu ngµnh kinh tÕ ra ®êi vµ ph¸t triÓn nhanh chãng, nhiÒu lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh míi ra ®êi thay thÕ cho lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh tríc ®©y. HiÖn nay mét c¬ cÊu ®îc coi lµ hiÖn ®¹i lµ c¬ cÊu kinh tÕ trong ®ã c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dÞch vô chiÕm mét tû lÖ lín. T¹i sao trong c¬ cÊu ®Çu t vÉn lùa chän tèi u vµo hai ngµnh nµy mµ kh«ng ph¶i lµ ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, Bëi v× cã nh÷ng nguyªn nh©n sau. Thø nhÊt, cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt ngµy mét n©ng cao, v× vËy mµ nhu cÇu vÒ c¸c lo¹i dÞch vô phôc vô ®êi sèng vµ s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng lªn m¹nh mÏ, nhÊt lµ dÞch vô kü thuËt, tµi chÝnh, du lÞch, ®ßi hái ngµnh dÞch vô ph¶i ®îc ph¸t triÓn t¬ng øng. Thø hai, ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn lµ ngµnh cã nhiÒu ph©n ngµnh, mµ nh÷ng ph©n ngµnh ®ã thuéc c¸c lÜnh vùc mòi nhän cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng 12
nghÖ, nh ®iÖn tö, th«ng tin liªn l¹c, vËt liÖu míi Thø ba, do ®Æc tÝnh kü thuËt cña hai ngµnh nµy lµ dÔ dµng thùc hiÖn sù hîp t¸c. VÝ dô nh ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o cã nh÷ng quy tr×nh c«ng nghÖ cã thÓ ph©n chia ra nhiÒu c«ng ®o¹n vµ tuú theo thÕ m¹nh cña mçi níc cã thÓ ph©n chia ra nhiÒu c«ng ®o¹n vµ tuú theo thÕ m¹nh cña mçi níc cã thÓ thùc hiÖn mét trong nh÷ng kh©u mµ hai ngµnh nµy cho phÐp nhµ ®Çu t thu ®îc lîi nhuËn cao, ®ì gÆp rñi ro h¬n vµ nhanh chãng thu håi vèn ®Çu t. V× vËy mµ hÇu hÕt c¸c níc ®Òu tËp trung mäi cè g¾ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo hai ngµnh nµy. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn mét c¬ cÊu kinh tÕ hiÖn ®¹i theo híng CNH mµ chÝnh phñ cña nhiÒu níc ®ang ph¸t triÓn ®· dµnh nhiÒu u ®·i cho nh÷ng níc ngoµi ®Çu t vµo hai ngµnh nµy, ®iÒu ®ã t¹o ra søc hÊp dÉn m¹nh mÏ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. * HiÖn tîng hai chiÒu trong ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi Tõ nh÷ng n¨m 70 vµ ®Çu nh÷ng n¨m 80 trë l¹i ®©y, ®· xuÊt hiÖn hiÖn tîng hai chiÒu, tøc lµ hiÖn tîng mét níc võa tiÕp nhËn ®Çu t võa ®Çu t ra níc ngoµi. §iÓn h×nh nh Mü, c¸c níc thuéc nhãm G7, c¸c níc c«ng nghiÖp míi (NICs) nhËn vèn ®Çu t nhiÒu vµ trùc tiÕp ®Çu t lín. ë c¸c níc NICs lµ nh÷ng níc tiÕp nhËn ®Çu t trùc tiÕp nhiÒu nhÊt tõ Mü vµ 13
NhËt B¶n. §µi Loan vµ Hång K«ng lµ hai trong sè 10 níc ®Çu. 14
3. Môc tiªu vµ c¸c yÕu tè ®¶m b¶o cho CNH, H§H cña ViÖt Nam ViÖt Nam khi tiÕn hµnh CNH vÒ thùc chÊt lµ thùc hiÖn sù chuyÓn biÕn tõ mét nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu sang nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh CNH tõ nh÷ng n¨m 60 theo ph¬ng thøc "u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng ®ång thêi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp nhÑ". Vµ mét thêi gian sau ®ã (1976) lµ "u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng mét c¸ch hîp lý trªn c¬ së ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp nhÑ. M« h×nh CNH cæ ®iÓn - m« h×nh x©y dùng mét hÖ thèng c«ng nghiÖp hoµn chØnh, khÐp kÝn, lµm c¬ së cho mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ. Trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, l¹c hËu th× kh¶ n¨ng tÝch luü kh«ng cã vµ ph¶i dùa vµo sù viÖn trî cña Liªn X« vµ c¸c níc XHCN. víi sè viÖn trî( h¬n 1 tû USD/ n¨m) ph¶i chia cho nhiÒu nhu cÇu kh¸c nhau nªn hiÖu ®Çu t thÊp vµ c¬ cÊu kinh tÕ ViÖt Nam mÊt c©n ®èi dÉn ®Õn khñng ho¶ng nghiªm träng. §Õn ®¹i héi lÇn thø VI (1986) chñ tr¬ng thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn trong ®ã cã viÖc x©y dùng mét sè tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cho ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn míi. §Õn ®¹i héi lÇn VII xña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam th× vÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸ theo híng hiÖn ®¹i "Ph¸t trØªn lùc lîng s¶n xuÊt, c«ng nghiÖp ho¸ theo híng hiÖn ®¹i g¾n víi ph¸t triÓn mét 15
nÒn n«ng nghiÖp toµn diÖn lµ nhiÖm vô träng t©m". Héi nghÞ lÇn thø 7 cña ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng céng s¶n ViÖt Nam kho¸ VII ®· biªn th¶o kü vÒ vÊn ®Ò tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ víi ®Æc trng lµ: C«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, víi xu híng ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸, c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®ang trë thµnh phæ biÕn vµ diÔn ra víi tèc ®é cao, c«ng nghiÖp ho¸ phaØ ®i ®«i víi hiÖn ®¹i ho¸. a) Bèi c¶nh kinh tÕ quèc tÕ. ViÖt Nam khi tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong ®iÒu kiÖn khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trë thµnh xu thÕ phæ biÕn vµ diÔn ra mét c¸ch m¹nh mÏ vµ thêi gian nµy nhiÒu níc tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ thµnh c«ng, vµ ®©y lµ c¬ së ®Ó níc ta tham kh¶o, lùa chän nh÷ng m« h×nh kinh nghiÖm vµ c¸ch thøc phï hîp ®Ó vËn dông vµo c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. MÆt kh¸c, thÕ giíi ngµy nay ®ang chøng kiÕn sù ph¸t triÓn cha tõng cã trong lÞch sö vÒ khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ. ViÖt Nam còng nh c¸c níc ®ang ph¸t triÓn kh¸c cã thÓ tiÕp cËn ®îc nh÷ng kü thuËt tiªn tiÕn mµ thêng tèn thêi gian, chi phÝ t×m tßi, nghiªn cøu, thö nghiÖm. Vµ ViÖt Nam lùa chän sao cho phï hîp víi yªu cÇu cña c«ng nghiÖp ho¸ cña níc m×nh vµ tÝnh kinh tÕ tøc lµ 16
nhanh chãng øng dông ®îc vµo s¶n xuÊt vµ ®a l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®· gióp ViÖt Nam t¨ng thu hót ®Çu t níc ngoµi, viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc vµ gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò nî quèc tÕ. §iÒu nµy ®· gãp phÇn æn ®Þnh c¸n c©n thu chi ng©n s¸ch tËp trung nguån lùc cho tr¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong níc. Tham gia héi nhËp kinh tÕ còng gãp phÇn cho ta tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý, vµ c¸n bé kinh tÕ. §iÒu nµy gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng phï hîp víi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. NÕu xÐt ë ph¹m vi hÑp h¬n, ViÖt Nam n»m trong vïng Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng hiÖn ®ang lµ khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng, cã tèc ®é t¨ng trëng t¬ng ®èi cao, cã nhiÒu níc thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ thµnh c«ng, t¹o ra mét sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ theo híng tÝch cùc. Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng hiÖn ®ang lµ khu vùc cã sù h×nh thµnh mét tæ chøc hîp t¸c kinh tÕ cã hiÖu qu¶ nh AITA, APEC . C¸c tæ chøc nµy lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ph¸ bá nh÷ng h¹n chÕ, c¶n trë, kh«ng nh÷ng trong lÜnh vùc mËu dÞch, mµ nã cßn lµ c¬ së më ®êng cho sù dÞch chuyÓn vèn, c«ng 17
nghÖ vµ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt quan träng gi÷a c¸c níc trong khu vùc. V× thÕ, ViÖt Nam thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp so víi c¸c níc ®i tríc tuy cßn ë møc thÊp h¬n nhiÒu vÒ thùc lùc kinh tÕ néi sinh nhng cã bèi c¶nh kinh tÕ quèc tÕ cã nhiÒu thuËn lîi. b) Môc tiªu vµ c¸c yÕu tè ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam. §èi víi ViÖt nam thùc chÊt "C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n, toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ, x· héi vµ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh, xong sö dông mét c¸ch phæ biÕn møc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph¬ng tÞªn vµ ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ vµ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng cao. Môc tiªu l©u dµi cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ c¶i biÕn níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, cã c¬ cÊu kinh tÕ phï hîp, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña søc s¶n xuÊt, møc sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b¨ng v¨n minh" [62.7]. 18