intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình phân tích khả năng vận dụng khối ưu tuyến giáp thận ghi hình phóng xạ p6

Chia sẻ: Dsfwe Trewyer | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

57
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình phân tích khả năng vận dụng khối ưu tuyến giáp thận ghi hình phóng xạ p6', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích khả năng vận dụng khối ưu tuyến giáp thận ghi hình phóng xạ p6

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W . O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k x©m nhËp v o ®−îc trong tÕ b o ®Ých nªn nång ®é cña chóng chØ ph¶n ¸nh gi¸n tiÕp ho¹t ®éng cña tuyÕn gi¸p. 7.2.2. §Þnh l−îng hormon gi¸p tù do ( FT3, FT4): HiÖn nay kü thuËt RIA vÉn th−êng ®−îc dïng ®Ó ®Þnh l−îng FT3, FT4. §Þnh l−îng FT3, FT4 l c¸ch trùc tiÕp v tèt nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ chøc n¨ng tuyÕn gi¸p v× chØ FT3, FT4 míi x©m nhËp qua m ng tÕ b o v ph¸t huy t¸c dông sinh häc t¹i tÕ b o ®Ých. H¬n n÷a nh÷ng yÕu tè l m thay ®æi nång ®é c¸c protein mang, mét sè thuèc... l¹i Ýt l m ¶nh h−ëng tíi h m l−îng cña c¸c hormon tù do n y. ChÝnh v× vËy nh÷ng thay ®æi nång ®é cña chóng trong m¸u th−êng ph¶n ¸nh trung thùc ho¹t ®éng chøc n¨ng tuyÕn gi¸p. Do nång ®é cña FT3, FT4 trong m¸u ë møc rÊt thÊp còng nh− sù c©n b»ng ®éng gi÷a hormon d¹ng tù do v hormon d¹ng liªn kÕt nªn viÖc ®Þnh l−îng FT3, FT4 b»ng ph−¬ng ph¸p n o còng ®Òu gÆp nhiÒu khã kh¨n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kü thuËt ®Þnh l−îng c¸c hormon gi¸p n y ® cã nhiÒu tiÕn bé song còng chØ dùa trªn nguyªn t¾c t¸ch lý ho¸ hoÆc t¸ch ho¸ miÔn dÞch c¸c hormon tù do b»ng kü thuËt RIA. ChÝnh v× vËy viÖc ®Þnh l−îng c¸c hormon gi¸p d¹ng tù do th−êng khã kh¨n ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c vÒ mÆt kü thuËt so víi ®Þnh l−îng c¸c hormon gi¸p d¹ng kÕt hîp. 7.2.3. §Þnh l−îng TSH: TSH l tham sè nh¹y nhÊt trong viÖc ®¸nh gi¸ chøc n¨ng tuyÕn gi¸p v× nã ph¶n ¸nh nh÷ng thay ®æi nhá nhÊt vÒ nång ®é FT4, FT3 trong m¸u. §Þnh l−îng TSH l xÐt nghiÖm h ng ®Çu ®Ó ph¸t hiÖn c¸c bÖnh tuyÕn gi¸p. C¸c ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng TSH trong thêi gian qua ® cã nh÷ng tiÕn bé v−ît bËc. - §Þnh l−îng TSH thÕ hÖ 1: §Þnh l−îng TSH b»ng kü thuËt RIA ® ®−îc øng dông tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû tr−íc. Ph−¬ng ph¸p n y cã ng−ìng ph¸t hiÖn ë møc thÊp nhÊt kho¶ng 1 mU/l. - §Þnh l−îng TSH thÕ hÖ 2 hoÆc siªu nh¹y b»ng kü thuËt IRMA v o nh÷ng n¨m 1980 nhê viÖc sö dông c¸c kh¸ng thÓ ®¬n dßng v kü thuËt Sandwich ® l m t¨ng ®é nh¹y v ®é ®Æc hiÖu lªn nhiÒu lÇn víi ng−ìng ph¸t hiÖn < 0,1 mU/l. - §Þnh l−îng TSH thÕ hÖ 3 b»ng kü thuËt IRMA ®−îc ¸p dông v o nh÷ng n¨m 1990 víi ng−ìng ph¸t hiÖn ®Õn 0,001 mU/l. 7.2.4. §Þnh l−îng c¸c tù kh¸ng thÓ: Nh÷ng tù kh¸ng thÓ nh− anti Thyroglobulin (anti TG), anti Thyroperoxydase (TPO), anti TRAb, anti T3, anti T4,.... th−êng ®−îc t×m thÊy trong viªm tuyÕn gi¸p, Basedow, suy gi¸p,... 7.2.5. §Þnh l−îng c¸c chÊt liªn quan ®Õn khèi u: Thyroglobuline (TG), Thyrocalcitonine (TCT) ®−îc coi nh− nh÷ng chÊt chØ ®iÓm khèi u. 7.3. Nång ®é c¸c hormon trong mét sè bÖnh tuyÕn gi¸p 7.3.1. BÖnh c−êng gi¸p v Basedow: PhÇn lín c¸c bÖnh nh©n Basedow cã t¨ng ®ång thêi c¶ hai lo¹i T3, T4 to n phÇn v FT3, FT4. Tû sè T3 / T4 t¨ng cao râ rÖt do nång ®é T3 t¨ng m¹nh h¬n T4. Bªn c¹nh nh÷ng tr−êng hîp Basedow cã t¨ng ®ång thêi c¶ T3, T4 to n phÇn v tù do, còng cã mét sè bÖnh nh©n cã triÖu chøng l©m s ng ®iÓn h×nh nh−ng chØ t¨ng hoÆc T3 hoÆc T4. §ã l nh÷ng tr−êng hîp nhiÔm ®éc do T3 (T3-Thyrotoxicosis) hoÆc nhiÔm ®éc do T4 (T4-Thyrotoxicosis). Nång ®é TSH ë bÖnh nh©n Basedow, nhiÔm ®éc do T3 hoÆc T4 ®Òu gi¶m h¬n so víi ng−êi b×nh th−êng.
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y . Y Häc H¹t Nh©n 2005 bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k ë ViÖt Nam, tû lÖ nhiÔm ®éc gi¸p do T3 chiÕm kho¶ng 14 %, tû lÖ nhiÔm ®éc gi¸p do T4 chiÕm kho¶ng 4,5 %. Nh− vËy trong chÈn ®o¸n bÖnh c−êng gi¸p cÇn l−u ý l kh«ng ph¶i mäi tr−êng hîp ®Òu cã t¨ng ®ång thêi c¶ T3 v T4 m vÉn cã mét tû lÖ chØ t¨ng ®¬n ®éc T3 hoÆc T4. Tû lÖ bÖnh nh©n Basedow t¨ng T3 ®¬n thuÇn cao h¬n so víi tû lÖ bÖnh nh©n t¨ng T4 ®¬n thuÇn. Do vËy kh«ng nªn chØ ®Þnh l−îng mét lo¹i hormon tuyÕn gi¸p m cÇn c¶ phøc hîp T3, T4 (hoÆc FT3, FT4) v TSH ®Ó cã chÈn ®o¸n chÝnh x¸c. HiÖn nay theo quan ®iÓm miÔn dÞch häc th× bÖnh Basedow ®−îc coi l mét rèi lo¹n tù miÔn dÞch cã kh¸ng thÓ kh¸ng receptor cña TSH (TRAb: TSH recepter antibodies). Kh¸ng thÓ n y kÝch thÝch tuyÕn gi¸p nh− sù kÝch thÝch ®Æc hiÖu cña TSH. NhiÒu nghiªn cøu cho thÊy c−êng chøc n¨ng tuyÕn gi¸p trong bÖnh Basedow thùc sù l do TRAb. Nång ®é TRAb cña c¸c bÖnh nh©n Basedow th−êng t¨ng rÊt cao (nhiÒu khi t¨ng gÊp h ng tr¨m lÇn so víi ng−êi b×nh th−êng). TRAb Ýt cã gi¸ trÞ trong chÈn ®o¸n c−êng gi¸p tr¹ng nh−ng rÊt cã gi¸ trÞ trong ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ v theo dâi sau ®iÒu trÞ. Nång ®é TRAb ë ng−êi b×nh th−êng rÊt thÊp, ë giíi h¹n kh«ng ph¸t hiÖn ®−îc hoÆc cã gi¸ trÞ trung b×nh l 1,4 ± 0,6 U/l. Gi¸ trÞ n y t−¬ng ®èi kh¸c nhau tuú theo tõng t¸c gi¶ ë c¸c quèc gia v c¸c phßng xÐt nghiÖm kh¸c nhau. 7.3.2. Suy gi¸p: Trong suy gi¸p tr¹ng tiªn ph¸t nång ®é c¸c hormon gi¸p, TSH ®Òu gi¶m. ChØ cã kho¶ng 60 - 70% c¸c tr−êng hîp suy gi¸p thùc sù cã gi¶m T3, nh−ng cã tíi h¬n 80% cã gi¶m T4, sè cßn l¹i thay ®æi kh«ng râ rÖt trong khi l©m s ng cña suy gi¸p tr¹ng l ®iÓn h×nh. Nh− vËy trong suy gi¸p, T4 cã tû lÖ phï hîp víi l©m s ng v gi¸ trÞ chÈn ®o¸n cao h¬n T3. Do vËy cÇn chó ý ®Õn ®Æc ®iÓm n y khi chØ ®Þnh xÐt nghiÖm v nhËn ®Þnh c¸c kÕt qu¶. 7.3.3. B−íu cæ ®¬n thuÇn: Nh÷ng ng−êi sèng ë vïng b−íu cæ ®Þa ph−¬ng cã nång ®é T4 gi¶m, nång ®é T3, TSH t¨ng cao h¬n so víi ng−êi b×nh th−êng. Tuy nhiªn nh÷ng thay ®æi n y th−êng nhá v nång ®é c¸c hormon gi¸p vÉn n»m trong giíi h¹n cña ng−êi b×nh th−êng, do ®ã nh÷ng ng−êi cã b−íu cæ ®Þa ph−¬ng vÉn ë tr¹ng th¸i b×nh gi¸p. 7.4. §Þnh l−îng mét sè lo¹i hormon v hîp chÊt sinh häc kh¸c 7.4.1. KÝch tè ph¸t triÓn (Growth hormone: GH): GH l mét lo¹i protein ®−îc tæng hîp bëi tÕ b o α cña thuú tr−íc tuyÕn yªn. ViÖc ®Þnh l−îng GH trong m¸u cã gi¸ trÞ lín trong chÈn ®o¸n v theo dâi ®iÒu trÞ mét sè bÖnh nh−: bÖnh to ®Çu chi, chøng khæng lå, bÖnh lïn yªn.... Nång ®é GH rÊt thÊp ë trong m¸u v cã thÓ thay ®æi nhiÒu ngay c¶ ë ng−êi b×nh th−êng. V× vËy ®Þnh l−îng GH b»ng kÜ thuËt IRMA cã mét gi¸ trÞ lín trong chÈn ®o¸n. 7.4.2. Hormon tuyÕn cËn gi¸p (Parathyroid hormone: PTH): PTH l mét lo¹i hormon ®−îc b i tiÕt bëi tuyÕn cËn gi¸p. B¶n chÊt ho¸ häc l mét lo¹i polipeptit. Nã cã vai trß quan träng trong chuyÓn ho¸ Calci, Phospho. Ng y nay ®Þnh l−îng PTH b»ng kÜ thuËt IRMA ®ang ®−îc sö dông réng r i do kÜ thuËt n y cã thÓ ®Þnh l−îng ®−îc PTH ë miÒn nång ®é rÊt thÊp v ®¹t ®é chÝnh x¸c cao. 7.4.3. Mét sè c¸c hormon kh¸c: Ngo i nh÷ng hormon kÓ trªn, hiÖn cã nhiÒu hormon kh¸c ®−îc ®Þnh l−îng b»ng kÜ thuËt IRMA nh− Cortisol, Insulin, Calcitonin, Osteocalcin, Prolactin, ACTH, .... 7.5. §Þnh l−îng mét sè chÊt chØ ®iÓm khèi u (Tumor marker)
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N . Y Häc H¹t Nh©n 2005 y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Tumor marker l c¸c ®¹i phÇn tö, phÇn lín l c¸c protein víi th nh phÇn carbohydrat hay lipid. Sù cã mÆt hoÆc thay ®æi nång ®é cña chóng trong m¸u ngo¹i vi hay trong mét sè dÞch cña c¬ thÓ th−êng liªn quan tíi sù cã mÆt còng nh− sù ph¸t triÓn cña c¸c khèi u ¸c tÝnh. C¸c chÊt n y ®−îc h×nh th nh bªn trong hoÆc ngay trªn c¸c tÕ b o ung th− hoÆc b»ng c¸ch kÝch thÝch c¸c tÕ b o kh¸c sinh ra. HiÖn nay kü thuËt IRMA th−êng ®−îc sö dông ®Ó ®Þnh l−îng c¸c lo¹i tumor marker trong nhiÒu bÖnh ung th−. ViÖc sö dông c¸c chÊt chØ ®iÓm khèi u v o môc ®Ých s ng läc, ph¸t hiÖn v chÈn ®o¸n bÖnh cßn h¹n chÕ v× ®é nh¹y v ®é ®Æc hiÖu thÊp nh−ng l¹i rÊt cã gi¸ trÞ trong viÖc theo dâi diÔn biÕn bÖnh, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ, tiªn l−îng bÖnh còng nh− ph¸t hiÖn sím di c¨n v t¸i ph¸t. Vai trß cña c¸c chÊt chØ ®iÓm khèi u trong mét sè bÖnh ung th−: B¶ng 5.1: Nång ®é mét sè hormon v tumor maker ë ng−êi ViÖt nam b×nh th−êng (®Þnh l−îng b»ng kÜ thuËt RIA v IRMA) Lo¹i chÊt §¬n vÞ Giíi h¹n b×nh th−êng T3 (to n phÇn) nmol/l 1-3 T4 (to n phÇn) nmol/l 50 - 150 FT3 pmol/l 3-7 FT4 pmol/l 9 - 25 TSH mU/l 0,25 - 4 PTH pg/ml 8 - 76 Nam : ≤ 5 N÷ : ≤ 10 GH mg/ml ACTH pg/ml 8 - 76 Osteocalcin ng/ml Nam: 22,65 N÷ : 19,4 AFP ng/ml < 20 CEA ng/ml < 10 CA15-3 U/ml < 30 CA19-9 U/ml < 37 CA72-4 U/ml < 10 PSA ng/ml < 10 7.5.1. Ung th− tuyÕn gi¸p: Thyroglobulin (TG) l mét glucoprotein cña tuyÕn gi¸p. Trong ung th− tuyÕn gi¸p, TG ®−îc coi nh− mét tumor marker vÒ sù tån t¹i cña m« gi¸p b×nh th−êng hoÆc m« gi¸p bÖnh lý (ung th− gi¸p t¸i ph¸t v di c¨n...). §Þnh l−îng TG trong huyÕt thanh th−êng ®−îc tiÕn h nh cho c¸c bÖnh nh©n ung th− tuyÕn gi¸p thÓ biÖt ho¸. Ung th− gi¸p thÓ tuû v thÓ kh«ng biÖt ho¸ (Medullary and Anaplastic cancer) kh«ng tiÕt TG. V× vËy kh«ng dïng TG ®Ó theo dâi, ®¸nh gi¸ sau ®iÒu trÞ ®èi víi 2 lo¹i ung th− n y. Thyrocalcitonin (TCT) phèi hîp víi c¸c kh¸ng nguyªn ung th− ph«i thai (ACE) ®−îc sö dông ®Ó ph¸t hiÖn, chÈn ®o¸n v theo dâi c¸c ung th− gi¸p biÖt ho¸ thÓ tuû. 7.5.2. Ung th− vó: Kh«ng cã lo¹i tumor marker n o dïng ®−îc trong ph¸t hiÖn hoÆc chÈn ®o¸n sím ung th− vó. Ng−îc l¹i CA - 15 cã thÓ gióp theo dâi sau ®iÒu trÞ v ph¸t hiÖn t¸i ph¸t hoÆc di c¨n. Còng cã thÓ dïng phèi hîp víi ACE. 7.5.3. Ung th− phÕ qu¶n: Hai chÊt chØ ®iÓm khèi u ®−îc ®¸nh gi¸ tèt ®Ó tiªn l−îng v theo dâi ®èi víi phÕ qu¶n: Neuro Specifique Enolase (NSE) trong ung th− phÕ qu¶n tÕ b o nhá v Cyfra 21
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y .Y Häc H¹t Nh©n 2005 bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k trong ung th− kh«ng ph¶i tÕ b o nhá. Trong thêi kú ®Çu cña bÖnh nªn ®Þnh l−îng c¶ hai lo¹i trªn. 7.5.4. Ung th− tiªu ho¸: AFP gióp ph¸t hiÖn v theo dâi ung th− tÕ b o gan sau khi bÞ x¬ ho¸ do siªu vi trïng hoÆc do r−îu. ACE v CA 19 - 9 l¹i rÊt cã gi¸ trÞ trong chÈn ®o¸n ung th− ®¹i - trùc tr ng. Trong ung th− d¹ d y, CA 72 - 4 cã gi¸ trÞ h¬n ACE ®Ó theo dâi hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ. Khi chÈn ®o¸n ung th− tuþ, CA 19 - 9 ®¹t ®−îc ®é nh¹y 70%. 7.5.5. Ung th− tuyÕn tiÒn liÖt: ChÊt chØ ®iÓm khèi u PSA ®−îc dïng víi 3 môc ®Ých: gióp chÈn ®o¸n chÝnh x¸c, ®¸nh gi¸ ®¸p øng trong ®iÒu trÞ tiÖt c¨n hay ®iÒu trÞ t¹m thêi, theo dâi diÔn biÕn bÖnh. NÕu nång ®é PSA trong kho¶ng 4 - 10 ng/ ml, cÇn ®Þnh l−îng PSA tù do (PSAL) ®Ó tr¸nh l m sinh thiÕt v« Ých. 7.5.6. Ung th− sinh dôc: Víi ung th− tinh ho n AFP, HCG v ®Æc biÖt l β tù do HCG cã thÓ gióp chÈn ®o¸n ph©n biÖt vÒ m« bÖnh häc, x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ v theo dâi sau ®iÒu trÞ. Ba lo¹i trªn còng ®−îc dïng cho ung th− buång trøng nguån gèc tÕ b o mÇm. Víi ung th− buång trøng nguån gèc liªn b o nªn dïng CA 12 - 5 phèi hîp víi siªu ©m tr−íc phÉu thuËt, sau ®ã theo dâi v ®¸nh gi¸ sau phÉu thuËt v hiÖu qu¶ cña ho¸ trÞ liÖu. C©u hái «n tËp 01. Tr×nh b y nguyªn lý cña ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng miÔn dÞch phãng x¹ RIA ? 02. Tr×nh b y c¸ch x©y dùng ®å thÞ chuÈn cña RIA ? 03. Tr×nh b y kh¸ng nguyªn ®¸nh dÊu trong RIA ? 04. Tr×nh b y kh¸ng thÓ (kh¸ng huyÕt thanh) trong RIA ? 05. Tr×nh b y hÖ thèng t¸ch phÇn tù do (F) v phÇn phøc hîp (B) trong RIA ? 06. Tr×nh b y nguyªn lý cña ph−¬ng ph¸p ®o phãng x¹ miÔn dÞch IRMA ? 07. Tr×nh b y nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a ph−¬ng ph¸p RIA v IRMA ? 08. Nªu mét sè −u, nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng miÔn dÞch phãng x¹ ? 09. Nªu øng dông cña ph−¬ng ph¸p miÔn dÞch phãng x¹ trong ®Þnh l−îng c¸c hormon liªn quan ®Õn mét sè bÖnh tuyÕn gi¸p ? 10. Nªu øng dông cña ph−¬ng ph¸p miÔn dÞch phãng x¹ trong ®Þnh l−îng mét sè chÊt chØ ®iÓm khèi u (Tumor marker) ?
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y . Y Häc H¹t Nh©n 2005 bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Ch−¬ng 6: y häc h¹t nh©n §iÒu trÞ MôC TI£U: 1. N¾m v÷ng c¸c nguyªn t¾c chung cña x¹ trÞ v c¬ së khoa häc cña nã. 2. HiÓu râ nguyªn lý, chØ ®Þnh, chèng chØ ®Þnh v kü thuËt tiÕn h nh ®iÒu trÞ c¸c bÖnh tuyÕn gi¸p b»ng 131I, nhÊt l ®èi víi bÖnh c−êng gi¸p v ung th− gi¸p thÓ biÖt ho¸.,bÖnh ®a hång cÇu…. 3. BiÕt chØ ®Þnh ®iÒu trÞ b»ng c¸c d−îc chÊt phãng x¹ nguån hë ®èi víi mét sè bÖnh x−¬ng khíp , ®iÒu trÞ gi¶m ®au do di c¨n ung th− v o x−¬ng v mét sè bÖnh ung th− kh¸c. 1. ®¹I C¦¥NG C¸c ®ång vÞ phãng x¹ (§VPX) ® ®−îc øng dông réng r i ®−a l¹i nhiÒu lîi Ých trong lÜnh vùc chÈn ®o¸n, ®iÒu trÞ bÖnh v nghiªn cøu y sinh häc. HiÖn nay c¸c §VPX nh©n t¹o gi÷ vai trß chÝnh trong ®iÒu trÞ ung th− v mét sè bÖnh kh¸c. Víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc vËt lý h¹t nh©n, ng nh ®iÒu trÞ häc b»ng phãng x¹ ®ang mang l¹i nhiÒu triÓn väng tèt ®Ñp. C¬ së cña viÖc dïng §VPX trong ®iÒu trÞ l hiÖu øng sinh vËt häc cña c¸c bøc x¹ ion ho¸ trªn c¬ thÓ sèng. Ngay sau khi Becquerel v Marie Curie – Sklodowka ph¸t hiÖn ra hiÖn t−îng phãng x¹, ng−êi ta ® biÕt ®Õn t¸c dông sinh häc cña c¸c bøc x¹ ion ho¸ ®ã. Nh÷ng kiÕn thøc vÒ hiÖn t−îng ion ho¸ khi t¸c dông ®èi víi vËt chÊt, vÒ liÒu l−îng v vÒ hiÖu øng sinh vËt häc cña c¸c lo¹i bøc x¹ ion ho¸ kh«ng ®−îc tr×nh b y trong b i n y. 1.1. LÞch sö ph¸t triÓn v c¸c lo¹i h×nh ®iÒu trÞ b»ng bøc x¹ ion ho¸ Tõ ®Çu thÕ kû XX, sau khi «ng b Pierre v Marie Curie t×m ra Radium, chÊt phãng x¹ thiªn nhiªn n y ® sím ®−îc ¸p dông v o ®iÒu trÞ ung th−. TiÕp theo ®ã, nhiÒu ®ång vÞ phãng x¹ thiªn nhiªn hoÆc nh©n t¹o d−íi d¹ng nguån chiÕu ngo i nh−: nguån 60Co, 137Cs, hoÆc ¸p lªn da (applicator) nh− tÊm ¸p 32P ®Ó ®iÒu trÞ c¸c u m¸u n«ng … v kim ®Æt v o c¸c hèc tù nhiªn cña c¬ thÓ nh−: kim Ra ®Æt v o hèc mòi, miÖng, ©m ®¹o … GÇn ®©y cßn cã ph−¬ng ph¸p ®−a nguån phãng x¹ tíi s¸t vÞ trÝ cÇn chiÕu qua mét hÖ thèng èng dÉn. Ph−¬ng ph¸p ®ã ®−îc gäi l ®iÒu trÞ ¸p s¸t n¹p nguån sau (after loading brachytherapy). V o kho¶ng nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kû XX, ng nh vËt lý h¹t nh©n ph¸t triÓn m¹nh, nhiÒu §VPX nh©n t¹o ra ®êi, ph¹m vi øng dông phãng x¹ trong ®iÒu trÞ míi ®−îc më réng. §ã l kü thuËt y häc h¹t nh©n ®iÒu trÞ thùc hiÖn b»ng ph−¬ng ph¸p chiÕu trong, ®−a h¼n §VPX v o trong c¬ thÓ ng−êi bÖnh b»ng ®−êng uèng hoÆc ®−êng tiªm. 1.2. NhiÖm vô cña ®iÒu trÞ b»ng y häc h¹t nh©n Y häc h¹t nh©n sö dông t¸c dông sinh häc cña bøc x¹ ion ho¸ lªn c¸c mÇm bÖnh, c¸c tæ chøc bÖnh. §iÒu ®ã ® l m cho y häc h¹t nh©n trë th nh chuyªn khoa l©m s ng, cã thÓ võa ®iÒu trÞ ngo¹i tró võa ®iÒu trÞ néi tró. Cã 3 ph−¬ng thøc ®iÒu trÞ b»ng bøc x¹ i«n ho¸ (Radio therapy) : - §iÒu trÞ chiÕu ngo i (Teletherapy): sö dông c¸c m¸y chiÕu tia X, tia Gamma cøng v c¶ c¸c m¸y gia tèc ®Ó huû diÖt c¸c tæ chøc bÖnh. - §iÒu trÞ ¸p s¸t (Brachytherapy): Dïng l−ìi dao Gamma (Gamma Knife) ®Ó ch÷a c¸c bÖnh m¹ch m¸u trong sä, øng dông ®Ó ®iÒu trÞ c¸c tæ chøc ngo i da nh− c¸c u m¸u
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2