intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p8

Chia sẻ: Nguyencaokyhoc Hoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

63
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p8', khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p8

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k c. Th khó Th khó là tr ng thái r i lo n hô h p ph c t p mà bi u hi n là thay đ i l c th , t n s hô h p, nh p th , th sâu và h u qu là cơ th thi u oxy, niêm m c tím b m, trúng đ c toan huy t. - Hít vào khó do đư ng hô h p trên h p. Gia súc hít vào c vươn dài, vành mũi m r ng, 4 chân d ng, lưng cong, b ng thóp l i. Nguyên nhân có th do viêm thanh qu n, li t thanh qu n, thanh qu n th y thũng ho c do b ph n bên c nh viêm sưng chèn ép. - Th ra khó do ph qu n nh b viêm, ph i m t đàn tính. Lúc gia súc th ra khó b ng thóp l i, cung sư n n i lên, lòi h u môn. Nguyên nhân có th do các b nh (ph i khí thũng, viêm ph qu n nh , viêm ph i, viêm màng ph i). - Th khó h n h p là đ ng tác hít vào th ra đ u khó khăn. Nguyên nhân do các b nh sau: + Các b nh h hô h p: viêm ph i, th y thũng ph i, sung huy t ph i, tràn d ch màng ph i, tràn khí màng ph i, u ph i làm gi m di n tích hô h p, khí thũng ph i làm gi m đàn tính c a ph i. + Viêm cơ tim, viêm n i tâm m c, suy tim, nh ng b nh thi u máu. + Nh ng b nh làm tăng th tích xoang b ng h n ch ho t đ ng hô h p: d dày đ y hơi, ru t đ y hơi, b i th c d c , gan sưng to. + Nh ng b nh làm r i lo n th n kinh trung khu: u não, sung huy t não, viêm màng não,…, và nh ng b nh gây s t cao, nh t là b nh truy n nhi m c p tính (nhi t thán, t huy t trùng). 3.2.2. Khám đư ng hô h p trên a. Nư c mũi Nư c mũi là d ch trong su t, không màu, do viêm c p tính giai đo n đ u. Do đó gia súc kh e không b ch y nư c mũi. Trâu bò có ít nư c nhưng t lau khô. Ng a lúc kéo n ng có ít nư c mũi. Nư c mũi ch y nhi u do: viêm cata niêm m c mũi, viêm thanh qu n, cúm gia súc. Viêm niêm m c mũi c p tính, t thư c p tính, viêm màng mũi th i loét bò, viêm màng mũi truy n nhi m th , nư c mũi ch y nhi u. Ho c nh ng b nh m n tính: viêm ph qu n m n tính, viêm ph i m n tính, lao, t thư m n tính, nư c mũi ch y nhi u. - Nư c mũi ch y m t bên thư ng do bên đó viêm; n u ch y c hai bên, có th do viêm ph i, viêm ph qu n l n. Đ nh y c a nư c mũi do ch t nhày, m , m nh t ch c, s n ph m c a quá trình viêm t o thành. - Nư c mũi nh y, đ c do có m l n, do viêm thanh qu n, viêm niêm m c mũi m n tính. 40
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Nư c mũi đ c như m , có l n nhi u m nh t ch c th i r a do viêm t ch c hóa m , viêm ph i ho i thư,… Màu c a nư c mũi: n u ch là tương d ch thì nư c mũi trong không màu; n u nư c mũi có m thì có màu vàng, xanh ho c màu tro. Nư c mũi màu đ tươi là do l n máu (th y trong các b nh t thư ng a, xu t huy t ph i). Nư c mũi màu r s t là tri u ch ng c a b nh viêm ph i thùy giai đo n gan hóa. Mùi nư c mũi: n u mùi th i là do viêm ph i ho i thư, viêm khí qu n ho i thư. - Nư c mũi l n b t khí do ph i th y thũng, xu t huy t ph i. - Nư c mũi l n m nh th c ăn là do li t thanh qu n. b. Khám niêm m c mũi Dùng tay m r ng vành mũi, hư ng cho gia súc v phía ánh sáng ho c dùng đèn pin soi vào đ khám. Khi khám niêm m c mũi có th th y các trư ng h p sau: - Xu t huy t l m t m đ trên niêm m c: do các b nh truy n nhi m có b i huy t, thi u máu truy n nhi m. - Niêm m c sung huy t: do viêm màng mũi c p tính, viêm h ng. - Niêm m c mũi tr ng b ch, tím b m, hoàng đ n (xem ph n “khám k t m c”). - Niêm m c sưng căng, m ng nư c: do viêm niêm m c mũi. - Niêm m c có nh ng m n loét trên b m t: do viêm cata, viêm h ch lâm ba, viêm màng mũi th i loét, d ch t trâu bò. c. Khám thanh qu n và khí qu n Nhìn bên ngoài: thanh qu n sưng ( ng a do viêm h ch truy n nhi m; trâu bò là do b nh truy n nhi m, th y thũng, x khu n). N u sưng c vùng r ng lan xu ng c vùng c do th y thũng ( bò là tri u ch ng viêm bao tim do ngo i v t). S vùng thanh qu n nóng: do viêm t i ch . Thanh qu n, khí qu n b viêm, lòng h p do sưng, d ch th m xu t đ ng l i, khi gia súc th có ti ng ngh t, s có th bi t. Nghe thanh qu n: đ t ng nghe vào vùng h u s nghe đư c ti ng “khò” lúc gia súc th . Viêm thanh qu n, viêm thanh qu n th y thũng, u thanh qu n thì ti ng “khò” r t to. Có khi có ti ng ran khô, ran ư t có d ch th m xu t, fibrin đ ng l i. Khám bên trong: nhìn tr c ti p hay qua đèn soi - V i gia súc nh : m r ng m m, dùng thìa s t đã sát trùng đè m nh lư i xu ng đ quan sát niêm m c h ng, thanh qu n. N u niêm m c viêm sung huy t thì có màu đ ng. - V i gia súc l n có th s tr c ti p, nhưng chú ý nguy hi m. - V i gia c m: dùng tay kéo r ng mi ng đ xem nh ng thay đ i bên trong. 41
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k d. Ki m tra ho Ho là m t ph n x nh m t ng ra ngoài nh ng v t l như ch t ti t, b i b n, vi khu n,... gây kích thích niêm m c đư ng hô h p. Cung ph n x ho b t đ u t n t nh n c m trên niêm m c qua th n kinh mê t u đ n trung khu ho hành t y. Kích thích h u, khí qu n, cu ng lư i, màng ph i, niêm m c mũi đ u có th gây ho. Gây ho b ng cách bóp m nh vào ph n s n gi a thanh qu n và đ t khí qu n th nh t. V i trâu bò có th dùng v i g c b t ch t mũi đ gây ho, gia súc nh thì kéo dúm da vùng tai, tay còn l i n m nh xu ng lưng có th gây ho. Khi viêm thanh qu n, khí qu n gây ho d dàng. Gia súc kh e m nh như trâu, bò gây ho khó khăn. Ho t ng cơn: do viêm ph qu n, viêm thanh qu n, lòng khí qu n có nhi u đ m, ho đ n lúc h t ch t kích thích đó. Ho kho , vang: thư ng do b nh h ng, khí qu n, ph qu n b viêm. Ho y u, ti ng tr m: do t ch c ph i b t n thương, b th m ư t, đàn tính gi m, màng ph i b dính trong b nh viêm ph i, viêm màng ph i, lao, t thư, viêm ph i thuỳ, viêm ph qu n nh . Ti ng ho ng n hay ho dài do thanh qu n quy t đ nh. Ti ng ho vang g n là do thanh qu n kho , đóng kín; ti ng ho “b ” là do thanh qu n viêm, th y thũng, thanh qu n đóng không kín, đ ng tác ho kéo dài. Ho đau: bi u th là lúc ho gia súc khó ch u, c vươn dài, chân cào đ t, rên. Do viêm màng ph i, th y thũng thanh qu n, viêm h ng n ng. 3.2.3. Khám ng c Áp d ng các phương pháp: nhìn, s n n, gõ và nghe. Khi c n thi t ch c dò xoang ng c; ch p chi u X - quang,... a. Nhìn vùng ng c Gia súc kho lúc th hai bên l ng ng c ho t đ ng rõ và đ u đ n. N u l ng ng c co, th không rõ có th do ph i khí thũng, viêm màng ph i, viêm ph qu n nh . b. S n n Dùng tay s n n và n m nh vào các khe sư n: N u t ng vùng da nóng là do viêm t i ch ; s n n gia súc đau do viêm màng ph i hay b thương t i ch , t n thương cơ, g y xương sư n vùng ng c. Nh ng gia súc g y, l ng ng c lép, lúc viêm màng ph i, s bên ngoài c m giác đư c hi n tư ng c màng ph i. c. Gõ vùng ph i Căn c tính ch t c a ti ng phát ra lúc gõ vào vùng ph i đ ch n đoán tình tr ng c a ph i. V i gia súc l n dùng b n gõ và búa gõ; v i gia súc nh gõ b ng ngón tay. Nên gõ 42
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k theo trình t t trư c ra sau, t trên xu ng dư i; m i đi m gõ hai cái, đi m này cách đi m kia 3 - 4cm. Gõ c hai bên (ph i ph i và ph i trái) đ so sánh và phát hi n vùng ph i b viêm. V trí ph i c a chó V trí ph i c a bò Hình 3.2. Vùng gõ ph i chó và bò * Gõ vùng ph i Vùng gõ ph i là vùng ng c trong có ph i. Có vùng ng c trong có ph i nhưng không gõ đư c như vùng trư c b vai, vùng b vai. loài nhai l i: vùng gõ ph i là m t vùng tam giác, phía trư c là vùng cơ khu u làm ranh gi i; c nh trên cách s ng lưng g n m t bàn tay và c nh sau là m t đư ng cong đ u b t đ u t g c sư n 12 và qua các giao đi m c a đư ng k ngang k t g xương cánh hông và xương sư n 11, đư ng ngang k t kh p vai và xương sư n th 8 và t n cùng gian sư n 4, ti p v i vùng âm đ c tuy t đ i c a tim. Nh ng con bò s a g y có m t vùng trư c xương b vai kho ng m t bàn tay có th gõ ph i đư c nhưng k t qu không rõ l m. ng a, la, l a: c nh trư c và c nh trên c a vùng gõ ph i gi ng trâu bò. C nh sau là m t đư ng cong đ u b t đ u t g c sư n 17 qua các giao đi m c a đư ng ngang k t g xương cánh hông và xương sư n th 16, đư ng ngang k t m m xương ng i và xương sư n th 14, đư ng ngang k t kh p xương b vai và xương sư n th 10 và t n cùng gian sư n th 5. l n: c nh sau b t đ u t g c sư n 11 qua giao đi m c a đư ng k ngang k t m m xương ng i và xương sư n th 9, đư ng ngang k t kh p xương b vai và xương sư n 7, t n cùng gian sư n 4. chó: c nh trư c giáp xương b vai, c nh trên cách s ng lưng 2 - 3 ngón tay; c nh sau b t đ u t g c xương sư n 12 qua các giao đi m c a đư ng k t g xương cánh hông và xương sư n 11, đư ng ngang k t m m xương ng i và xương sư n 10, đư ng ngang k t kh p b vai và xương sư n 8, t n cùng gian sư n 6. Xác đ nh vùng gõ ph i: k 3 đư ng ngang: m t đư ng qua g xương cánh hông, m t đư ng qua m m xương ng i và m t đư ng qua kh p vai. Gõ theo ba đư ng đó đ đ nh gi i h n phía sau. T ranh gi i phía sau gõ v phía trư c, l n lư t t trên xu ng dư i đ đ nh di n tích vùng gõ và so sánh v i di n tích bình thư ng. 43
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Chú ý: nh ng gia súc nh , vùng cơ khu u và cơ lưng dày, vùng ph i h p. * Di n tích vùng ph i thay đ i: Vùng ph i m r ng hay thu h p do b nh ph i hay xoang ng c quy t đ nh. - Vùng ph i m r ng v phía sau: do di n tích ph i tăng ho c do khí tích trong l ng ng c. Ph i khí thũng, th tích tăng, ranh gi i phía sau ngang cung sư n; vùng âm đ c c a tim thu nh . Ph i khí thũng m n tính thư ng kéo theo tim n dày, vùng âm đ c c a tim thay đ i không rõ. M t bên ph i có t n thương (viêm, x p, u, giun ph i), bên ph i còn l i làm bù d n đ n khí thũng, di n tích vùng ph i m r ng. - Vùng ph i thu h p: ranh gi i lùi v phía trư c. Do d c chư ng hơi, ru t chư ng hơi, gan sưng đ y cơ hoành v phía trư c. Vùng ph i thu h p do vùng âm đ c tim m r ng (tim n dày, viêm bao tim, bao tim tích nư c, tim giãn). * Âm gõ ph i - Âm gõ ph i bình thư ng (ph âm) Ph âm là ti ng phát ra khi gõ lên vùng ph i. gi a vùng ph i, ph i dày, nhi u khí, ph âm vang. Ngư c l i hai bên rìa do ph i m ng, cơ che khu t nên ph âm nh , đ c. Gia súc th vóc to, béo, t ng m dày, ph âm nh . Gia súc bé g y thì ngư c l i. - Nh ng âm gõ ph i b nh lý: Âm đ c: do lư ng khí trong ph nang gi m, ph i x p ho c ch t th m xu t đ ng l i trong ph nang, trong ph qu n, trong xoang ng c. Vùng ph i có âm đ c ho c âm đ c tương đ i thư ng th y các b nh sau: + Viêm ph i thùy (Pneumonia crouposa) th i kỳ gan hóa. Vùng âm đ c thư ng vùng rìa dư i ph i, ti p giáp v i vùng âm đ c c a tim. Khi ph i b gan hoá gõ vào n n ph i thu đư c âm đ c t p trung, m r ng theo đư ng cánh cung. + Viêm ph i - ph qu n, vùng âm đ c thư ng phân tán; xen k nh ng vùng âm đ c nh là nh ng vùng ph i thư ng hay vùng có âm bùng hơi. bò s a vùng âm đ c ph i thư ng g p trong b nh lao, giun ph i, viêm màng ph i. ng a vùng âm đ c ph i thư ng th y trong b nh t thư, viêm ph i - màng ph i truy n nhi m. l n thư ng th y b nh d ch t m n tính. Khi ph i b th y thũng, d ch ti t làm t c ph nang, n u th y thũng nh âm gõ không thay đ i. Nh ng b nh màng ph i: viêm màng ph i thì vùng âm đ c dư i và có ranh gi i n m ngang. Viêm màng ph i m n tính vùng âm đ c dư i lâu dài. Nh ng gia súc l n, l ng ng c r ng nên khi viêm màng ph i có nhi u d ch th m xu t nhưng không có vùng âm đ c trên màng ph i. Tràn d ch màng ph i cũng có tri u ch ng tương t . Chú ý các nguyên nhân ngoài ph i: da vùng ng c viêm, t ch c dư i da th y thũng, kh i u,...cũng th y vùng âm đ c. 44
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2