intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p9

Chia sẻ: Nguyencaokyhoc Hoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

53
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p9', khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý phân tích chẩn đoán lâm sàn thú y p9

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Âm bùng hơi: do t ch c ph i đàn tính kém, trong ph qu n, ph nang ch a nhi u khí, b t khí. Âm bùng hơi là tri u ch ng b nh thư ng g p gia súc l n như: lao ph i nh t là khi có hang lao g n thành ng c; viêm ph qu n m n tính; ph qu n giãn; b nh viêm ph i thùy giai đo n sung huy t và giai đo n tiêu tan; viêm ph i - ph qu n (vùng âm đ c xen k l n âm bùng hơi); tràn d ch màng ph i (gõ vùng dư i có âm đ c, ph n trên có âm bùng hơi); tràn khí ph i; thoát v cơ hoành; đ y hơi ru t n ng; d c chư ng hơi n ng. Âm h p: âm gõ g n gi ng âm bùng hơi nhưng âm hư ng ng n. Thư ng g p b nh ph i khí thũng n ng, ph nang giãn, ph i căng, Âm bình r n: ph i b b nh có các hang thông v i ph qu n, lúc gõ khí qua l i gi a hang và ph qu n t o thành. Thư ng th y trong b nh giãn ph qu n n ng, lao ph i. Âm kim thu c: do trong xoang ng c có hang kín ch a đ y khí như tràn khí màng ph i n ng, bao tim tích khí n ng, thoát v cơ hoành. d. Nghe ph i Khi đư ng hô h p, ph i có b nh thì âm thanh qu n, âm khí qu n, âm ph qu n nh t là âm ph nang thay đ i, ngoài ra còn có nh ng âm m i l g i là âm hô h p b nh lý. - Nghe tr c ti p: ph lên gia súc m t mi ng v i m ng đ tránh b n, áp sát tai nghe tr c ti p, ít áp d ng. - Nghe gián ti p: nghe qua ng nghe Nghe ph i gia súc khó vì ti ng ph nang r t y u. Do đó ch làm vi c ph i h t s c yên tĩnh, gia súc ph i đ ng im m i nghe rõ. Nên b t đ u nghe gi a ph i, sau đó nghe v phía trư c, nghe v phía sau, trên và xu ng dư i, nh ng vùng ti ng ph nang y u hơn vùng gi a ph i. Nghe t đi m này sang đi m khác, không nghe cách quãng; m i đi m nghe vài ba l n th . Khi nghe ti ng ph nang không rõ có th dùng tay b t mũi gia súc đ gia súc th dài và sâu, nghe đư c rõ hơn. Vùng nghe ph i trên ng c gi ng vùng gõ ph i. trâu bò có th nghe đư c vùng trư c xương b vai. * Âm hô h p sinh lý: - Âm thanh qu n: do khí th t xoang mũi vào h u r i vào khí qu n, c sát vào khí qu n gây nên. Âm nghe đư c gi ng phát ra âm ch “kh” khá rõ. - Âm khí qu n: là âm thanh qu n v ng vào, nghe vùng gi a c , ti ng nh hơn âm thanh qu n. - Âm ph qu n: ti ng nghe rõ kho ng sư n 3 - 4, k p trong xương b vai. Tr ng a, các gia súc khác đ u nghe đư c âm ph qu n. - Âm ph nang: Trên toàn ph i gia súc đ u nghe đư c m t ti ng nh , như phát âm ch “f”, đó là âm ph nang, âm ph nang nghe rõ khi gia súc hít vào và y u hơn khi th ra. Âm ph nang do: 45
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k + Ho t đ ng co giãn c a ph nang. + Khí t ph qu n vào ph nang, xoáy + Ho t đ ng c a các cơ hô h p gây ra ti ng + Âm ph qu n v ng vào t o thành. Nh ng gia súc g y, l ng ng c h p, âm ph nang nghe rõ. Ngư c l i, gia súc l n, t ng m dày, âm ph nang y u, có khi nghe không rõ. chó, âm ph nang rõ toàn b vùng ph i. trâu, bò, âm ph nang nghe rõ gi a vùng ph i, vùng sau b vai. * Âm hô h p thay đ i: - Âm ph nang tăng: nghe rõ, thô và sâu hơn bình thư ng. Âm ph nang tăng đ u c hai bên vùng ph i do trung khu th n kinh hưng ph n. Các b nh truy n nhi m c p tính, các b nh có s t cao, ho t đ ng hô h p tăng cư ng, âm ph nang tăng. Âm ph nang tăng b ph n ph i bên c nh b ph n âm ph nang gi m ho c m t, thư ng th y trong các b nh viêm ph i - ph qu n. M t bên ph i, ho c m t vùng ph i r ng m t âm ph nang, ph n còn l i âm ph nang tăng th y trong b nh viêm ph i thùy. - Âm ph nang gi m: gia súc th nông y u. Âm ph nang gi m có th do t ch c dư i da th y thũng, sưng dày, ch y u do ph i ho c màng ph i có b nh. b nh viêm màng ph i, do đau, gia súc th y u nên âm ph nang y u; do màng ph i b dính, b sưng dày, xoang ng c tích nư c, âm ph nang gi m. - Âm ph nang thô: gia súc th n ng n , ti ng th không g n, không lan nh kh p vùng ph i. Thư ng do ph qu n viêm, sưng dày, lòng ph qu n r ng h p không đ u, ho c do ph i b khí thũng t ng b ph n, khi gia súc hít vào, khí t ngoài vào các ph nang không đ u, ph nang n ra không đ ng th i làm âm ph nang thô. - Âm ph nang m t: do ph nang b t c hay m t đàn tính, ph qu n t c. Có hai trư ng h p: T ng vùng nh m t âm ph nang là do viêm ph i, lao, t thư, u, th y thũng ph i. C vùng ph i phía dư i m t âm ph nang là do tràn d ch màng ph i, viêm màng ph i th m xu t. * Nh ng âm th b nh lý - Âm ph qu n b nh lý: Trên ng c ng a kh e ch nghe đư c ti ng âm ph nang thu n, nh . Còn các gia súc khác, âm nghe đư c trên vùng ng c là âm ph qu n l n v i âm ph nang. N u ng a, trên vùng ng c nghe đư c âm ph qu n (âm thô, rõ hơn âm ph nang) thì đó là âm ph qu n b nh. gia súc khác, khi trên vùng ng c ch nghe đư c âm ph qu n mà không có âm ph nang l n vào thì đó cũng là âm ph qu n b nh. C n chú ý các đ c đi m sau đây đ phân bi t âm ph qu n b nh lý và âm ph nang tăng: âm ph nang tăng nghe rõ đ u trên toàn b vùng ph i và càng g n r n ph i, nghe 46
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k càng rõ. Gõ ph i không có âm gõ b nh. Còn âm ph qu n b nh nghe thô, không lan đ u, nghe rõ c khi hít vào, th ra; gõ ph i thư ng có âm đ c. Âm ph qu n b nh khó phân rõ v i âm ph nang thô, ch có khác là vùng ph i âm ph nang thô, gõ không có âm đ c. Nhu mô ph i b th m ư t, lòng ph qu n t c là nguyên nhân c a âm ph qu n b nh và thư ng th y các b nh: viêm ph i thùy, suy n l n, viêm ph i - màng ph i, lao, viêm màng ph i,… - Ti ng ran (Rhonchi) Trong nhi u b nh ph i, lòng ph qu n ch a nhi u ch t d ch th m xu t ho c b h p l i, khi th khí qua l i t o thành ti ng g i là ti ng ran. + Ti ng ran khô (Rhonchi sicca): do d ch th m xu t khô l i, thành ph qu n sưng dày ho c ph nang căng r ng chèn ép ph qu n, lòng ph qu n h p l i. Ho c d ch th m xu t đông l i khô t o thành s i. Trong nhi u tình tr ng trên khi th , khí qua l i t o thành ti ng ran. Tùy tình tr ng b nh, đ ng tác hô h p và lòng ph qu n to nh , ti ng ran r t to như ti ng mèo kêu, cũng có th r t nh như ti ng rít,… Ti ng ran khô m t vùng ph i nh : thư ng th y lao ph i, m , viêm ph qu n, viêm ph i - ph qu n. Ti ng ran khô trên m t vùng ph i r ng th y : viêm ph i - ph qu n, khí thũng ph i, viêm ph i thùy. Gia súc non sau khi b viêm ph i, ti ng ran khô còn l i m t th i gian khá lâu m c dù b nh đã lành. + Ti ng ran ư t (Rhonchi humidi): do trong lòng ph qu n có d ch ho c b t khí. Ti ng ra ư t nghe r t nh , như ti ng b t v hay như ti ng nư c ch m sôi,…phát ra ph qu n g n ph nang nghe rõ lúc th ra, còn kỳ hít vào có khi nghe không đư c. Ti ng ran ư t thư ng th y các quá trình b nh làm t ch c ph i th m ư t (viêm ph i, lao ph i, th y thũng ph i, sung huy t ph i). - Ti ng vò tóc (Crepitatio) Nghe như ti ng ran nh , nhưng m n và đ u hơn. Do lòng ph nang và ph qu n nh b th m ư t, lúc hít vào chúng dính l i và khi th ra chúng tách ra gây ti ng vò tóc. Ti ng vò tóc là tri u ch ng c a b nh viêm ph i, th y thũng ph i, sung huy t ph i. N u d ch th m xu t nhi u thì ti ng vò tóc m t. Căn c vào các đ c đi m sau đ phân bi t ti ng vò tóc và ti ng ran nh + Ti ng vò tóc m n, phát ra di n r ng, còn các ti ng ran thì thô hơn, to nh không đ u, phát ra trên di n h p. + Ti ng vò tóc n đ nh, còn ti ng ran không n đ nh, ch này m t ch kia xu t hi n; + Ti n g vò tóc phát ra th i gian ng n, còn ti n g ran thì lâu dài, cho đ n khi b nh lành. + Ti ng vò tóc nghe rõ lúc hít vào, còn ti ng ran nghe rõ c hai kỳ th . 47
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Ti ng th i vò: Ph i có m , ho i t , lao s t o thành nh ng hang thông v i ph qu n. Khi th khí qua l i gi a các hang và lòng ph qu n t o thành ti ng th i vò. gia súc ít th y tri u ch ng này. - Ti ng c màng ph i: Màng ph i viêm, có nhi u fibrin đ ng l i làm cho màng ph i viêm s n sùi, lúc th các lá c a màng ph i c sát nhau gây ra ti ng c màng ph i. Ti ng c màng ph i to nghe r t d , nhưng có khi nghe r t nh . Khi nghe chú ý phân bi t v i ti ng ran nh , ti ng vò tóc, nhu đ ng ru t. Ti ng c màng ph i do viêm màng ph i thư ng có kèm theo tri u ch ng s vùng ng c gia súc đau. Viêm màng ph i trong các trư ng h p sau không có ti ng c màng ph i: + D ch th m xu t nhi u làm cho lá thành và lá t ng tách ra. + Màng ph i b dính. + Viêm m n tính, màng ph i b bào trơn. - Ti ng v nư c (Succusio hippocratis): ti ng óc ách như nư c xao đ ng trong l ng ng c: có th do d ch th m xu t ho c d ch th m l u gây ra. D ch th m xu t do viêm màng ph i, d ch th m l u do nguyên nhân toàn thân. Chú ý: Ti ng v nư c có lúc r t n đ nh, tư th nào c a gia súc cũng nghe đư c. Tuy nhiên cũng có ca b nh ch nghe đư c ti ng v nư c nh ng tư th nh t đ nh. 3.2.4. Ch c dò xoang ng c a. Ý nghĩa ch n đoán Khi nghi trong xoang ng c có d ch, con v t th khó, th th b ng, gõ có vùng âm đ c t p trung, nghe th y ti ng v nư c ho c ti ng c , lúc đó chúng ta m i ti n hành ch c dò xoang ng c ki m tra d ch ch c dò đó là d ch viêm hay d ch phù. Ch c dò xoang ng c đơn gi n, không nguy hi m, nhưng đ c bi t chú ý vô trùng, nh t là ch c dò xoang ng c ng a. b. V trí ch c dò - Loài nhai l i: khe sư n 6 bên trái, khe sư n 5 bên ph i, trên tĩnh m ch ngoài ng c ho c trên dư i đư ng ngang k t kh p khu u. - Ng a: gian sư n 7 bên trái, gian sư n 6 bên ph i. Trên, dư i gi ng loài nhai l i. - L n: gian sư n 8 bên trái, gian sư n 7 bên ph i. - Chó: gian sư n 8 bên trái, gian sư n 6 bên ph i. Chú ý: Nên ch c dò bên ph i, lúc c n thi t m i ch c dò bên trái vì tránh vùng tim. 48
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k c. Ki m nghi m d ch th m xu t (d ch viêm) và d ch th m l u (d ch phù) * Ph n ng Mopit (Mopitz): Dùng 2 - 3ml d ch ki m nghi m, thêm vài gi t axit axêtic 5% - Đ c, k t t a (ph n ng dương tính) và đây là d ch th m xu t - Đ c, không k t t a (ph n ng âm tính) và đây là d ch th m l u * Ki m nghi m qua kính hi n vi: D ch ch c dò sau khi l y ph i đư c ki m nghi m ngay. L y 10ml ch c dò cho vào ly tâm, l y gi t c n phi t kính đ khô trong không khí, c đ nh b ng Methanol trong 5 phút và nhu m b ng Giemsa ho c Xanh methylen 1%. Soi qua v t kính d u. Có các trư ng h p sau: - M t ít h ng huy t c u trong m t vi trư ng thư ng do ch c dò gây ch y máu. N u s lư ng nhi u thì có th trong xoang ng c ch y máu. - Nhi u t bào b ch c u, nh t là b ch c u trung tính: do viêm màng ph i. - Nhi u t bào lympho: do lao màng ph i. 3.3. KHÁM H TIÊU HOÁ B nh h th ng tiêu hóa x y ra khá ph bi n v t nuôi, chi m kho ng t 30 - 40% trong các b nh n i khoa. B nh gây ra thư ng do khâu chăm sóc, nuôi dư ng không h p lý. Như th c ăn, nư c u ng không đ m b o v sinh (các ch t đ c, đ c t n m m c l n trong th c ăn). Chu ng tr i b n, không có h th ng ch ng nóng, ch ng l nh và ch ng m. Ngoài ra còn do các nguyên nhân khác gây nên như các b nh truy n nhi m gây t n thương h tiêu hóa (phó thương hàn, phó lao, d ch t và các lo i ký sinh trùng đư ng ru t). Khám b máy tiêu hóa theo th t : khám ăn, khám u ng, khám mi ng, h u và th c qu n, khám d dày, ru t, khám phân, khám gan, ngư i ta thư ng khám b ng các phương pháp: quan sát, s n n, gõ, nghe. Khi c n thi t ch c dò xoang b ng, siêu âm, n i soi xoang b ng và các xét nghi m phân, d ch ch c dò và m t s ch tiêu ch c năng gan. 3.3.1. Ki m tra tr ng thái ăn u ng a. Ăn - Ăn kém: do r i lo n tiêu hóa. - Ăn nhi u th c ăn tinh: do viêm d dày tăng axit. - Ăn nhi u th c ăn thô: do viêm d dày gi m axit. - Ăn nhi u: sau th i gian m, do r i lo n trao đ i ch t. - Ăn b y: do gia súc thi u khoáng, viêm d dày cata m n tính, b nh chó d i. 49
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2