Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý trong quá trình công nghiệp hóa p1

Chia sẻ: Dasda Asdfa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

86
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý trong quá trình công nghiệp hóa p1', kinh tế - quản lý, quản lý nhà nước phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý trong quá trình công nghiệp hóa p1

Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý trong quá trình công nghiệp hóa I . Lêi më ®Çu C «ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n lµ qu¸ tr×nh v« c ïng quan träng trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc, nhÊt lµ nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn nh níc ta hiÖn nay. M ét ®Êt níc bÞ chiÕn tranh tµn ph¸, cã c¬ së vËt chÊt nghÌo nµ n l¹c hËu v× vËy môc tiªu chÝnh ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ®Ò ra vµ thùc hiÖn cho b»ng ®îc ®ã lµ ph¶i c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Muèn vËy tríc hÕt ph¶i c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n bëi 80% ngêi d©n ViÖt Nam s èng b»ng n«ng n ghiÖp. Trong giai ®o¹n hiÖn nay chóng ta ph¶i u tiªn ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, chó träng ph¸t huy nguån lùc con ngêi bëi nguån lùc con ngêi ®ãng vai trß quan träng c hñ chèt trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n. Con ng êi s¸ng t¹o ra m¸y mãc qu¶n lý vµ s ö dông hîp lý m¸y mãc hiÖn ®¹i ®Ó phôc vô vµ lµm cho cuéc s èng con ngêi tho¶i m¸i h¬n, tho¶ m·n c¸c nhu cÇu tù nhiªn c ña con ngêi. Ngoµi ra ph¶i thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng ph¸t huy lîi thÕ cña tõng v ïng g¾n víi thÞ trêng ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ quy m« lín víi chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ c ao. DÇn dÇn xo¸ bá m« h×nh s¶n xuÊt nhá lÎ võa tèn kÐm võa kh«ng hiÖu qu¶ thay thÕ vµo ®ã lµ nh÷ng m« h×nh s¶n xuÊt phï hîp h¬n mang l¹i n¨ng suÊt cao h¬n. Bªn c¹nh ph¸t tri Ón khoa häc còng ph¶i chó ý b¶o vÖ m«i trêng phßng chèng, h¹n chÕ vµ gi¶m nhÑ thiªn tai tõ ®ã ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n 1
bÒn v÷ng, ®a nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc ph¸t triÓn ®i lªn s¸nh vai cïng c¸c níc trªn thÕ giíi. Tõng bíc ®a ViÖt Nam trë thµnh níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn trong khu vùc trªn thÕ giíi. I I. Néi dung . A. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ c«ng nghiÖp, ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n 1. ThÕ nµo lµ c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n C «ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ n«ng th«n ®îc thÕ giíi ®Þnh nghÜa theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau ®ã chÝnh lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi cÇn ®îc tiÕn hµnh theo c¸ch tuÇn tù kh«ng thÓ nãng véi, kh«ng thÓ tuú tiÖn. Qu¸ tr×nh nµy ®îc thùc hiÖn kh«ng nh»m môc ®Ých tù th©n mµ phôc vô c¸c môc tiªu kinh tÕ x· h éi c ña n«ng th«ng còng nh cña c¶ níc. Nhng ®èi víi mét níc khoa häc c«ng nghÖ, kinh tÕ Nhµ níc gi÷ vait rß chñ ®¹o th× §¶ng vµ Nhµ níc ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh: c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ - x · héi tõ sö dông søc lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph¬ng tiÖn vµ ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé 2
khoa häc - c «ng nghÖ t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cao. K h¸i niÖm c«ng nghiÖp ho¸ nµy ®îc §¶ng ta x¸c ®Þnh réng h¬n nh÷ng quan niÖm tríc ®ã bao hµm c¶ vÒ ho¹t ®éng s¶n x uÊt kinh doanh, c¶ vÒ dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi, ®îc s ö dông b»ng c¸c ph¬ng tiÖn vµ c¸c ph ¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i cïng víi kü thuËt vµ c«ng nghÖ cao. Nh vËy c«ng nghiÖp ho¸ míi teo t tëng míi kh«ng bã hÑp trong ph¹m vi tr×nh ®é c¸c lùc lîng s¶n xuÊt ®¬n thuÇn kü thuËt ®¬n thuÇn ®Ó c huyÓn lao ®éng thñ c«ng thµnh lao ®éng c¬ khÝ nh quan niÖm tríc ®©y. T heo tinh thÇn cña nghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII vµ Héi nghÞ Trung ¬ng lÇn thø VII c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ g¾n víi viÖc ®æi míi c¨n b¶n vÒ c«ng nghÖ vµ kü thuËt ë n«ng th«n, t¹o n Òn t¶ng cho viÖc ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng theo híng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ë n«ng th«n, gãp phÇn ph¸t triÓn bÒn v÷ng nÒn kinh tÕ quèc d©n víi tèc ®é cao. C «ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n lµ qu¸ tr×nh phøc t¹p kh«ng ®¬n gi¶n, v× vËy §¶ng vµ Nhµ níc ph¶i ®a ra nh÷ng chiÕn lîc bíc ®i cô thÓ vµ hiÖu qu¶. Bíc ®Çu tiªn cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ ph¶i ®a ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, m¸y mãc thiÕt bÞ vµo s ö dông trong n«ng nghiÖp vµ s¶n xuÊt ë n«ng th«n ®Ó tha y thÕ lao ®éng thñ c«ng. N«ng th«n ViÖt Nam lu«n mang nÆng tÝnh 3
thñ c«ng trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp v× vËy ®Ó thay ®æi tËp qu¸n, c¸ch lµm cña n«ng d©n lµ bíc ®i v« cïng khã, ph¶i thùc hiÖn theo tõng bíc ®i tõ tõ chËm ch¹p. §a dÇn ph¬ng ph¸p s ¶n xuÊt b» ng m¸y mãc ®Ó con ngêi dÇn tiÕp nhËn ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt nµy.Kh«ng thÓ ®ét ngét thay thÕ ph¬ng ph¸p s ¶n xuÊt thñ c«ng b»ng ph¬ng ph¸p m¸y mãc ngay ®îc nh thÕ sÏ g©y ra sù lóng tóng cña ngêi sö dông còng nh ngêi híng dÉn sö dông. Ngêi cÇn sö dông m ¸y mãc l¹i kh«ng biÕt c ¸ch sö dông hoÆc lóng tóng trong c¸ch sö dông v× vËy g©y nªn s ù l·ng phÝ m¸y mãc thiÕt bÞ. Sau khi ®a m¸y mãc thiÕt bÞ vµo s ö dông còng cÇn ph¶i cã ph¬ng ph¸p qu¶n lý hiÖn ®¹i t¬ng øng víi c¸c lo¹i c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ. M¸y mãc khoa häc lµ nh÷ng thµnh tùu s¸ng t¹o cña con ngêi, chóng kh«ng tù b¶o qu¶n, kh«ng chèng l¹i sù hao mßn v× vËy ph¶i cã bµn tay con ngêi b¶o qu¶n cho nã. Ngoµi ra qu¶n lý, sö dông m¸y mãc sao c ho hîp lý tiÕt kiÖm tiÒn cña, tr¸nh l·ng phÝ còng cÇn ph¶i häc , ph¶i cã ph¬ng ph¸p khoa häc hiÖn ®¹i. §ã lµ c¶ mét qu¸ tr×nh ®µo t¹o chÝnh quy vµ cã quy m«. Nhng khi cã m¸y mãc hiÖn ®¹i, trang thiÕt bÞ ®îc qu¶n lý tèt mµ c¬ së vËt chÊt nghÌo kh«ng phï hîp th× còng kh«ng cã hiÖu qu¶. V× vËy ph¶i t¹o ra hÖ thèng c¬ s ë h¹ tÇng thÝch hîp víi viÖc ®a m¸y mãc thiÕt bÞ m íi vµo n«ng th«n. N h vËy, c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n kh«ng cã nghÜa lµ c hØ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë n«ng th«n mµ bao gåm c¶ viÖc ph¸t triÓn toµn bé c¸c ho¹t ®éng, c¸c lùc lîng s¶n xuÊt dÞch vô 4
vµ ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn ë n«ng th«n vµ c¶ níc nãi c hung. C «ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp lµ mét bé phËn cña c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n. Néi dung chñ yÕu lµ ®a m¸y mãc thiÕt bÞ, øng dông c¸c ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt kiÓu c«ng nghiÖp, c¸c ph¬ng ph¸p vµ h×nh thøc tæ c høc kiÓu c«ng nghiÖp vµ c¸c lÜnh vùc cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. C«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n cßn bao hµm c¶ viÖc t¹o ra sù g¾n bã chÆt chÏ gi÷a s¶n xuÊt c«ng nghiÖp víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nh»m khai th¸c triÖt ®Ó lîi thÕ c ña n«ng nghiÖp, n©ng cao hµm lîng ch Õ biÕn s¶n phÈm cña n«ng nghiÖp ®Ó t¨ng gi¸ trÞ cña chóng, më réng thÞ trêng cho c hóng. HiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh liªn tôc n©ng cao tr×nh ®é khoa häc, kü thuËt vµ c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt vµ ®êi sèng ë n«ng th«n, c¶i thiÖn tæ chøc s¶n xuÊt vµ hoµn thiÖn ®ê i sèng ë n«ng th«n, t¹o ra mét nÒn s¶n xuÊt tr×nh ®é ngµy cµng cao, cuéc sèng ngµy cµng v¨n minh, tiÕn bé. HiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n kh«ng chØ bao gåm c«ng nghiÖp ho¸, n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt - c «ng nghÖ vµ tæ chøc trong c¸c lÜnh vùc kh¸c cña s¶n xuÊt vËt c hÊt ë n«ng th«n mµ con bao gåm c¶ viÖc kh«ng ngõng n©ng cao ®êi s èng v¨n ho¸, tinh thÇn, ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi hÖ thèng gi¸o dôc ®µo t¹o y tÕ, c¸c dÞch vô phôc vô ®êi s èng kh¸c ë n«ng th«n.VÒ b¶n chÊt, hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn toµn diÖn cã kÕ thõa ë n«ng th«n. HiÖn ®¹i ho¸ hoµn 5
toµn kh«ng cã nghÜa lµ xo¸ bá toµn bé nh÷ng g× ®· t¹o dùng trong qu¸ khø còng kh«ng cã nghÜa lµ ph¶i ®a toµn bé c«ng nghÖ, thiÕt bÞ tiªn tiÕn vµ hiÖn ®¹i vµo n«ng th«n ngay mét lóc m µ lµ tËn dông, c¶i tiÕn, hoµn thiÖn tõng bíc n©ng cao tr×nh ®é khoa häc - kü thuËt - c «ng nghÖ, tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n x uÊt n«ng nghiÖp lªn ngang tÇm víi tr×nh ®é thÕ giíi. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau, chóng t¬ng t¸c ví i nhau, sù kh¸cnhau gi÷a c hóng chØ mang tÝnh t¬ng ®èi, v× chóng cã néi dung ®an xen vµo nhau, bæ sung cho nhau ®Ó môc ®Ých cuèi cïng lµ ®a kinh tÕ n«ng th«n ph¸t triÓn ®i lªn ngang tÇm víi thÕ giíi. 2. T¹i sao ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp n «ng th«n N íc ta ®i tõ x· héi phong keÝen ph¸t triÓn ®i th¼ng lªn c hÕ ®é x· héi chñ nghÜa mµ kh«ng qua chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa v× vËy c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nµn l¹c hËu, ph¬ng thøc qu¶n lý láng lÎo yÕu kÐm. NhiÖm vô quan träng nhÊt bøc thiÕt ®îc ®Æt ra lµ ph¶i x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cña x· héi chñ nghÜa trong ®ã cã c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã v¨n ho¸ vµ khoa häc tiªn tiÕn. Muèn thùc hiÖn thµnh c«ng nhiÖm vô quan träng nãi trªn nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ tøc lµ chuyÓ n nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu thµnh nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp. 6
T õ thËp niªn 60 cña thÕ kû XX, §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· ®Ò ra ®êng lèi c«ng nghiÖp ho¸ lµ nhiÖm vô trung t©m x uyªn suèt thêi gian qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. C«ng nghiÖp ho¸ ë níc ta trí c hÕt lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu x©y dùng nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa. §ã lµ mét qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x · héi nh»m c¶i tiÕn mét x· héi n«ng nghiÖp thµnh mét x· héi c«ng nghiÖp g¾n víi viÖc h×nh thµnh tõng bíc quan hÖ s¶ n xuÊt tiÕn bé, ngµy cµng thÓ hiÖn ®Çy ®ñ h¬n b¶n chÊt u viÖt cña chÕ ®é x· héi míi x· héi c hñ nghÜa. Níc ta ®i lªn chñ nghÜa x· héi víi xuÊt ph¸t ®iÓm lµ nÒn n«ng nghiÖp l¹c hËu, b×nh qu©n ruéng ®Êt thÊp, 80% d©n c cã møc thu nhËp thÊp, nghÌo ®ãi, søc m ua h¹n chÕ nÕu kh«ng muèn nãi lµ kh«ng thÓ mua nèi hµng ho¸ cho tiªu dïng.Mét ®Êt níc sèng dùa chñ yÕu vµo n«ng nghiÖp l¹chËu, c anh t¸c trªn ruéng ®Êt nghÌo nµn, c¬ së vËt chÊt th« s¬, tù chÕ t¹o lµ chÝnh. §êi sèng phô thuéc nhiÒu vµo tù nhiªn, l¹i bÞ c hiÕn tranh vµ x· héi phong kiÕn tµn ph¸, §¶ng vµ Nhµ níc nh bíc lªn tõ con sè kh«ng. V× vËy nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh c «ng nghiÖp ho¸ ®Ó t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt kü thuËt cÇn thiÕt, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nh»m huy ®éng vµ sö dông cã h iÖu qu¶ mäi nguån lùc. §Ó kh«ng ngõng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng lµm cho nÒn kinh tÕ t¨ng trëng nhanh, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cho nh©n d©n, thùc hiÖn c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi, b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i trêng sinh th¸i. 7
N h©n tè trung t©m cña nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa chÝnh lµ ngêi lao ®éng. Con ngêi ®ãng vai trß v« cïng quan träng trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ con ngêi s¸ng t¹o ra m¸y mãc, b¶o qu¶n m¸y mãc, con ngêi lu«n muèn n©ng c ao tr×nh ®é cña m×nh hay lµ n©ng cao ch Êt lîng cña lùc lîng s ¶n xuÊt. Nhng ®Ó biÕn ®æi vÒ chÊt lùc lîng s¶n xuÊt lµ mét ®iÒu v« cïng khã kh¨n mµ kh«ng dÔ g× thùc hiÑn ®îc, nhng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ l¹i t¹o ra c¬ së vËt chÊt ®Ó lµm biÕn ®æi c¨n b¶n lùc lîng s¶n xuÊt, n©ng cao vai trß c ña lùc lîng s ¶n xuÊt nhê ®ã còng lµm n©ng cao vai trß cña ngêi lao ®éng. C ¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa thµnh c«ng chÝnh lµ khèi liªn m inh v÷ng ch¾c gi÷a giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ ®éi ngò tri thøc. Nhng khèi liªn minh nµy cÇn ph¶i ®îc c ñng cè vµ ph¸t triÓn ®i lªn chø kh«ng thÓ chØ lµ khèi « hîp. N Òn kinh tÕ t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn lµ nhê thµnh tùu c«ng nghiÖp ho¸ mang l¹i, lµ c¬ së kinh tÕ ®Ó cµng gia cè v÷ng ch¾c thªm khèi liªn minh. Ngoµi ra qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®· gãp phÇn t¨ng c êng quyÒn lùc, søc m¹nh vµ hiÖu qu¶ cña bé m ¸y qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ v÷ng m¹nh trªn c¬ së ®ã mµ thùc hiÖn tèt sù ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ. Sù c«ng nghiÖ p ho¸ ®Êt níc thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn, thóc ®Èy qu¸ tr×nh quy ho¹ch vïng l·nh thæ hîp lý theo 8