Giáo trình Pháp luật kinh tế: Phần 2 - TS. Nguyễn Hợp Toàn (chủ biên) (ĐH Kinh tế Quốc dân)

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:158

Thêm vào BST

Báo xấu

441
lượt xem 103
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 2 Giáo trình Pháp luật kinh tế gồm các chương: Pháp luật hợp đồng kinh doanh, thương mại; pháp luật giải quyết tranh chấp trong kinh doanh và vụ việc cạnh tranh; pháp luật về phá sản. Cuối mỗi chương có câu hỏi ôn tập giúp sinh viên củng cố các kiến thức được học. Mời bạn đọc cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Pháp luật kinh tế: Phần 2 - TS. Nguyễn Hợp Toàn (chủ biên) (ĐH Kinh tế Quốc dân)

C h irtm g 6 P H A P L U A T H O P D O N G K IN H D OANH, TH U O N G MAI Didu 57 Hien phap 1992 quy dinh: "Cdng dan co quydn tu do kinh doanh theo quy dinh cua phap luat". Quydn tu do kinh doanh bao gdm nhidu noi dung: Quydn tu do xac dinh nganh nghe kinh doanh. xac dinh quy md cua hoat dong kinh doanh, xac dinh hinh thurc td churc hoat dong kinh doanh, tien hanh hoat dong kinh doanh, quyet dinh sir dung loi nhuan do hoat dong kinh doanh mang lai, cham dut hoat ddng kinh doanh. Nhu vay, cd mot quydn khdng the thieu duoc vi no dam bao an toan va trat tu cho giao luu dAn sir, trong do cd cac giao luu kinh doanh, thuong mai do la quydn tu do xac lap cac moi quan he trong kinh doanh - quydn tu do giao kdt hop ddng. Thdng qua hop ddng, cac ben tu nguydn xac dinh quydn va nghia vu vdi nhau. Viec xac lap va giai quyet cac quan lie hop ddng trong cac llnh vuc ndi chung va trong kinh doanh thuang mai ndi ridng. phai tuan theo phap luat ve hop ddng. I. KHAI QUAT PHAP LUAT HOP DONG 6 VIET NAM 1. Khai niem hop dong Trong ndn kinh te thj trucmg, mdi ca nhan hay td churc ddu tham gia vao nhidu quan hd xa hoi phong phu va rat da dang. Trong cac giao dich dAn su do, mot can cir chu yeu lam phat sinh cac nghia vu dan sir la hop ddng. Hien nay d Vidt Nam, trdn phuang didn phap Iv, khai nidm hap ddng duac hidu mot cach chung nhat la http ddng dan su. Hop ddng la hinh thurc thd hidn quydn va nghia vu cua cac bdn dat duoc thdng qua sir thoa thuan. Hop ddng duoc hidu theo nghia rong la sir thoa thuan giura hai hay nhidu bdn vd mdt va'n dd nhat dinh trong xa hoi nham lam phat sinh, thay ddi hay cha'm durt cac quyen va nghia vu ciia cac bdn dd. Bd luat Dan su 2005 dua ra khai niem ve hop ddng dan sir mdt cach khai quat nhu sau: "Hop ddng dan su la su thoa thuan giua cac bdn vd viec xac lap, thay ddi hoac cha'm durt quyen, nghia vu dan su." (Didu 388 Bo luat Dan su 2005).
Dd dirge coi la sir thoa thuan thi hgp dong phai thd hidn y chi tu nguydn cua cac ben tham gia quan he hgp ddng. Do la nguydn tAc tu d o hgp ddng, nguydn t;ic nay cho phep cac ca nhan. td churc dugc tu do quyet dinh vide giao ket hgp dong voi ai, nhu the nao, vd cai gi, vao thoi didm nao. Quan he hgp dong nay phai didn ra trong mot quan he xa hoi nhat dinh va xuat phat tir lgi ich cua mdi ben. Thong qua hgp ddng, cac ben tu do thoa thuan nham hudng tori cac doi tugng. nghla vu cua hgp dong. Tuy nhien, hop dong se khdng cd hieu lire phap ly neu nhung nghla vu dugc thoa thuan trong hgp dong trai phap luat hay trai vdi dao due xa hoi. Viec giao ket hgp ddng lam phat sinh. thay ddi hoac cham durt quydn va nghla vu phap ly cua cac bdn trong quan he hgp dong. Trong cAc giao djch dan su, viec thuc hien nghla vu dan sir dugc tien hanh thong qua hgp ddng. Cac bdn tham gia quan he hgp dong dugc goi la chu thd cua hgp ddng. Chu the cua hgp ddng cd thd la ca nhan, phap nhan hoac cac chu thd khac. Mot hay nhidu chu the cd nghla vu (goi chung la bdn co nghla vu) phai thuc hien vide chuydn giao vAt, chuydn giao quydn, tra tidn hoAc giA'y td cd gia, thuc hien cong viec khac hoac khong duoc thuc hien cdng vide nhat dinh vi lgi ich cua mot hoac nhidu chu thd khac (goi chung la bdn cd quyen). Trong hgp dong, quyen va nghla vu giua cac bdn la dac trung co ban cua nghla vu dan sir va cd ti'nh cha't tuong ung. Quyen lgi cua bdn nay chi dat dugc khi bdn kia thuc hien cac hanh vi mang tinh nghla vu da dugc hai ben xac nhan trong hgp dong hoac phap luat quy dinh trong noi dung cua quan he nghla vu Ay. Muc dich cua hgp dong la nhAm dung hoa va thoa man cac lgi ich khac nhau cua cac bdn. Hgp ddng dan sir la nhung giao dich dAn su phd bien, la cAn cur chu ye'u lam phat sinh nghla vu dAn sir. 2. Phan loai hop dong Hgp dong la su the hidn chu ye'u cua cac giao dich dAn su, cd tmh phd bien trong ddi sd'ng xa hoi. Vi the, theo nhung tieu chi' khac nhau cd thd chia thanh nhieu loai hgp ddng. a. Theo ndi dung cua hcrp dong - Hgp dong khdng cd tinh chAt kinh doanh hay hcrp dong dan su theo nghTa hep. Nhung hgp ddng giua ca nhAn, ho gia dinh dd thuc hidn nhung giao dich dAn sir nhAm thoa man nhu cAu tidu dung, sinh hoat.
•i i lib b h S lK iH H iiiiiiM iiH M M ilH - Hap dong kinh doanh. thuong mai. Hgp d6ng giua cac chu the co dang ky kinh doanh dc* thuc hien cac hoat dong kinh doanh, thypng mai. - Hop ddng lao dong. Hop dong giura ngudi lao ddng va ngudi su dung lao ddng ve viec lam cd tra cdng, ve didu kien lao ddng, quyen va nghia vu cua mdi hen trong quan he lao ddng. b. Theo tinh chat dac thu cua hop dong - Hap dong chinh la hop ddng ina hieu luc khdng phu thuoc vao hop ddng phu. Khi tham gia giao ket hop ddng, cac ben tuan thu nghidm chinh cac didu kien dd dam bao cho hop ddng cd hieu luc thi quan he hop ddng nay la hop phap va cd hidu luc bat budc ddi vdi cac bdn tu thdi didm giao ket hop ddng. - Hap dong phu la hop ddng ma hieu luc phu thuoc vao hop ddng chmh. Hop ddng phu du da tuan thu cac quy dinh cua phap luat ve chu thd, ndi dung, hinh thur hop ddng nhung van cd the bi coi la khdng cd hidu luc neu hop ddng chmh (hop ddng ma no phu thuoc) khdng cd hidu luc. - Hap dong vi lai ich cua ngudi thu ha la hop ddng ma cac bdn giao ket hop ddng ddu phai thuc hien nghia vu va ngudi thu ba duoc hudng loi ich tir viec thuc hien nghia vu dd. Cac bdn tham gia giao ket thuc hien nghia vu dan sir khdng phai vl loi ich cua ban than ho ma thuc hien nghia vu dan sir dd vl loi fch cua ngudi thu ba. - Hap dong co dieu kien la hop ddng ma viec thuc hien phu thuoc vao viec phat sinh, thay ddi hoac cham dut mot sir kien nha't dinh. Viec thirc hien hop ddng nay phu thuoc vao sir kien do cac bdn thoa thuan trudc. Su kien ma cac chu thd thoa thuan phai khdng trai phap luat va dao due xa hdi. Ddng thdi. ndu didu kien cua hop ddng la mot cdng viec phai lam thi no phai cd tinh kha thi, cd thirc trong thirc td. c. Theo su tuang xung ve quyen vd nghia vu cua cac ben trong hop ddng - Hap ddng song vu la hcrp ddng ma cac bdn chu thd ddu cd quydn va nghia vu tuang ung vdi nhau. Quydn dan sir cua bdn nay tuong ung vdi nghia vu dan sir cua bdn kia va nguoc lai. - Harp dong d
phai dang ky. d. Theo llnh vuc dp dung cua hcrp dong - Hap dong thuong mai: Hgp d6ng giCra cac thuong nhan dd thuc hien cac hoat dong thuong mai nhu mua ban hang hoa, cung urng dich vu. - Hop dong chuyen quyen sir dung dat: Hgp d6ng giua cac bdn lien quan den vide chuydn quydn sir dung dat nhu chuyen nhugng, chuydn doi, cho thud, the cha'p, gop von bang quydn sir dung dat theo quy djnh cua Bo luat Dan su va phap luat vd dat dai. - Hop dong chuyen giao quyen tdi san ciia quyen tac gid: "Viec chuydn giao mot phan hoac toan bo quydn tai san thuoc quydn tac gia dugc thuc hidn trdn eo sd hgp ddng. Hgp ddng chuyen giao quydn tac gia phai dugc lap thanh van ban". - Hcrp dchig chuyen giao cong nghe: Nhung hgp ddng thuc hien chuydn giao cac ddi tugng la bi quyd't ky thuat; kien thirc ky thuat vd cdng nghe dudi dang phuong an cdng nghe, cac giai phap ky thuat, cdng thirc, thdng so ky thuat, ban ve, so do ky thuat, chuong trinh may tinh, thdng tin du lidu vd cong nghe chuydn giao, giai phap hgp ly hoa san xua't, ddi mdi cong nghe, ca'p phep dac quydn kinh doanh va cac doi tugng khac do phap luat vd chuydn giao cdng nghe quy dinh. Hgp ddng chuydn giao cdng nghe phai bang van ban va dang ky tai co quan nha nude cd tham quydn trong trudng hgp phap luat cd quy dinh. Vide sira ddi, bd sung, gia han, huy bo hgp ddng chuydn giao cdng nghd cung phai dugc lap thanh van ban. Neu hgp ddng chuydn giao cdng nghd dugc dang ky tai co quan nha nude cd tham quvdn thi viec sira ddi. bd sung, gia han, huy bo hgp ddng nay cung phai dugc dang ky tai co quan nha nude cd tham quydn. - Help dong giao than: Nhung hgp dong ky kd't giua chii dau tu va nha thau dugc lira chon trdn co sd thoa thuan giua cac bdn phu hgp vdi quyd't dinh phd duydt kd't qua lira chon nha thau. Va nhung hgp dong cu thd' trong cac llnh vuc kinh doanh dac thu khac. e. Theo tinh thong dung cua hcrp ddng - Hop dong mua ban tai scin: "Hgp dong mua ban tai san la sir thoa thuan giua cac ben, theo dd bdn ban cd nghla vu giao tai san cho bdn mua va nhan tidn, con bdn mua cd nghla vu nhan tai san va tra tidn cho bdn ban." (Didu 428 Bd luat Dan su)
- Hcrp dong trao doi tdi san: "Hgp dong trao d6i tai san la sir thoa thuan giua cac bdn, theo do cac ben giao tai san va chuydn quydn so hiiu ddi voi tai san cho nhau". (Khoan 1 Dieu 463 Bo luat Dan sir) - Hcrp dong tang cho tai san: "Hop d6ng tang cho tai san la su thoa thuan giua cac bdn, theo do bdn tang cho giao tai san cua minh va chuydn quydn so huu cho bdn dugc tang cho ma khong ydu c5u ddn bu, con bdn dugc tang cho dong y nhan". (Didu 465 Bo luat Dan sir) - Hcrp dong vay tdi san: "Hop dong vay tai san la su thoa thuan giua cac bdn. theo do bdn cho vay giao tai san cho bdn vay; khi den han tra, bdn vay phai hoan tra cho bdn cho vay tai san cung loai theo dung so lugng, cha't lugng va chi phai tra lai neu co thoa thuan hoac phap luat co quy dinh". (Didu 471 Bo luat Dan su) - Hcrp dchig thue tdi scin: "Hgp d6ng thud tai san la sir thoa thuan giua cac ben, theo do bdn cho thud giao tai san cho ben thud de su dung trong mot thcri han, con bdn thud phai tra tidn thue". (Didu 480 Bo luat Dan sir) - Hcrp dong miton tdi san: "Hgp dong mugn tai san la su thoa thuan giua cac bdn, theo do bdn cho mugn giao tai san cho bdn mugn dd su dung trong mot thdi han ma khdng phai tra tien con bdn mugn phai tra lai tai san do khi het thdi han mugn hoac muc dich mugn da dat dugc". (Didu 512 Bo luat Dan sir) - Hcrp dong dich vu: "Hgp ddng dich vu la sir thoa thuan giua cac bdn, theo dd bdn cung ung dich vu thirc hien cdng viec cho ben thud dich vu, con bdn thud djch vu phai tra tidn dich vu cho bdn cung ung dich vu". (Didu 518 BO luat Dan sir) - Hcrp dong vein chuyen: + Hgp dong van chuydn hanh khach. "Hgp dong van chuydn hanh chach la sir thoa thuan giua cac ben. theo dd bdn van chuydn chuydn cho tanh khach, hanh ly de'n dja didm da dinh theo thoa thuan con hanh khach ihai thanh toan cudc phi van chuydn". (Didu 527 Bo luat Dan sir) + Hgp d6ng van chuydn tai san: "Hgp ddng van chuydn tai san la su hoa thuan giua cac bdn, theo do bdn van chuydn cd nghla vu chuydn tai san ten dja didm da dinh theo thoa thuan va giao tai san dd cho ngudi cd quyen ihan, con ben thud van chuyen cd nghla vu tra cudc phi van chuydn". (Didu >35 Bo luat Dan su) - Hcrp dong gia cdng: "Hgp dong gia cdng la sir thoa thuan giua cac >en, theo do bdn nhan gia cdng thuc hidn cong viec dd tao ra san pham theo
ydu ciiu cua ben dat gia cdng, con bdn dat gia cong nhan san phAm va tra tidn cong". (Didu 547 Bo IuAt Dan su) - Hcrp Jong gui giu tai san: “Hop d6ng gui giur tai san la su thoa thuAn giua cac bdn, theo do bdn giu nhAn tai san cua bdn gui dd bao q u in va tra lai chmh tai san do cho bdn gui khi het thdi han hop dong, con bdn gui phai tra tidn cong cho bdn giu, tru trudng hop gui giu khdng phai tra tidn cdng". (Dieu 559 Bd luat DAn sir) - Hcrp Jong boo hiem: "Hop ddng bao hiem la sir thoa thuan giua cac bdn, theo dd bdn mua bao hidm phai ddng phi bao hidm, con ben bao hidm phai tra mot khoan tidn bao hiem cho bdn duoc bao hiem khi xay ra su kien bao hidm". (Didu 567 Bo IuAt Dan sir) - Hcrp Jong uy quyen: "Hop ddng uy quydn la sir thoa thuAn giiia cac bdn, theo dd bdn duoc uy quydn cd nghia vu thuc hidn cdng vide nh&n danh bdn uy quydn, con bdn uy quydn chi phai tra thu lao, neu cd thoa thuan hoac phap luat cd quy djnh". (Didu 581 Bo luat Dan sir) - Hi(a thuong va thi co gidi: + Hiia thudng: "Ngudi da cdng khai hura thudng phai tra thudng cho ngudi da thirc hien cdng vide theo ydu c5u cua ngudi hura thudng. Cdng viec duoc hiia thudng phai cu thd, cd thd thuc hien duoc, khdng bj phap IuAt cA'm, khdng trai dao due xa hdi". (Dieu 590 Bd luat DAn sir). + Thi cd giai: "Ngudi td churc cac cuoc thi van hoa, nghe thuat, thd thao, khoa hoc, ky thuAi vA cac cuoc thi khac khdng trai phap luat, dao dure xa hoi phai cdng bd didu kien du thi, thang didm, cac giai thudng va muc thudng ciia mdi giai. Vide thay doi didu kidn du thi phai duoc thuc hien theo cach thirc da cdng bd trong mot thdi gian hop ly trudc khi didn ra cudc thi. Ngudi doat giai cd quydn ydu cAu ngudi td churc thi trao giai thudng dung mure da cdng bd". (Didu 593 Bo IuAt DAn sir) 3. Nguon phap luat dieu chinh hop dong kinh doanh, thuong mai a. K hdi quat qua trinh p h a t trien cua p h a p luat hffp dong a Viet Nam a I . Phap Inch hcrp dong trong ca che ke hoach hod tap trung Sau khi hoa binh lAp lai nam 1954, cdng cuoc cai tao XHCN d midn
■ ^ — : BM C— Itfn /a
dung chu yeu ma cac ben thoa thuan trong hcrp dong kinh te ddu da duoc xac dinh trong chi tieu ke hoach Nha nudc, y chi' cua cac ben chi la viec cu the hoa y chi' cua Nha nudc. Ba la , chu thd cua hop dong kinh te chi la cac don vi td churc duoc giao chi tieu ke hoach cua Nha nudc. a l. Phap luat v i hcfp ddng trong ca che kinh te thi truang X u it phat tiir quan diem ddi hdi md rong quyen tu chu kinh doanh cua cac don vj kinh te, Dai hoi toan qudc lan thu VI Dang Cong san Vidt Nam thang 12-1986 da quyd't dinh ddi mdi co che quan ly kinh te theo hudng xoa bd tap trung quan lieu bao cap, xay dung co che mdi phu hop vdi quy luat khach quan va vdi trinh do phat trien co sd kinh te. Co che quan 1^ kinh te mdi coi ndn kinh te cd co ca'u nhidu thanh ph5n la mot dac trung quan trong, coi trong viec su dung dung dan cac quan he hang hoa - tidn te, bao dam quyen tu chu kinh doanh cua doanh nghidp trong viec tiep can vdi nhu cau thi trudng, khai thac moi kha nang dd phat tridn san xua't kinh doanh nham thuc hien cac muc tidu, ke hoach cua doanh nghidp. Co che' quan ly kinh td' mdi ddi hdi phai ra soat ta't ca cac chinh sach, che do, trong dd cd phap luat ve hop ddng kinh td'. Vi vay, ngay 25-9-1989, Hoi ddng Nha nudc da thdng qua Phap Idnh hop ddng kinh te va sau dd mot loat cac van ban nhu Nghi dinh 17/HDBT, Quyd't dinh sd 18/HDBT ngay 16-1-1990 va nhieu van ban hudng dan khac da duoc ban hanh. Bo luat Dan su do Quoc hoi thdng qua ngay 28-10-1995 cd nhidu quy dinh vd hop ddng dan su. Luat Thuang mai do Quoc hoi thdng qua ngay 10-5- 1997 cung co nhurng quy dinh mdi ve hop ddng cho mdt sd' hanh vi thuong mai nhung thuc te cac quan he hop ddng trong kinh doanh thuong mai van la'y Phap lenh Hap ddng kinh t€ la can cur ap dung chu yeu. Noi dung cu thd cua che do phap ly ve hop ddng quy dinh trong cac van ban phap luat ndu trdn cd nhidu didm khdng thong nha't. Theo quy luat kinh td khach quan, khi co sd kinh td thay ddi, tao ra nhung thanh tuu to ldn cua cac thanh phan kinh te, Phap Idnh Hgp ddng kinh td duoc ban hanh tu nam 1989 da lo rd nhieu bat cap. Trong didu kien dd, vide hoan thien, ddi mdi cac quy dinh cua phap luat vd hop ddng la va'n de dugc dat ra het siic cap thiet, cd y nghia quan trong trong viec tao co sd phap ly thuc daiy han nua giao luu kinh td' cung nhu trong qua trinh hdi nhap kinh te quoc te. Do thuc tidn phap luat hgp ddng khdng thdng nhat, cac quy dinh con nam rai rac trong nhieu van ban phap luat khac nhau, chong cheo,
loai trir nhau,va tao ra 16 hdng phap ly khidn cho ngudi ap dung va cac co quan tai phan gap nhidu kho khan, lung tung khi ap dung van ban phap IuAt ve hop dong. Ngay 14-6-2005, Bo luat Dan su da dugc Quoc hdi Khoa 11 thong qua, trong do che djnh ve hgp ddng la ndn tang thdng nha't va ddng bo dd’ dieu chinh cac quan he hgp dong. Bdn canh Bo luat Dan su 2005 con cd cac van ban phap luat ridng de didu chinh cac quan he hgp ddng trong cac llnh vuc cu thd. b. He thong vdn bdn phap luat hien hanh ve hcrp ddng kinh doanh, thuomg mai Xua't phat tu pham vi nghien cuu cua chuong nay la nhurng hgp ddng cd muc dich lgi nhuan, chu the la nhung td churc kinh te, ca nhan kinh doanh cd dang ky kinh doanh, cho ndn d day tap trung dd cap ngudn phap luat hien hanh vd hgp dong trong kinh doanh thuong mai. h i . Be) Ilicit dan su 2005 Van ban phap luat chung dieu chinh tat ca cac loai hgp dong ndi chung va hgp dong trong kinh doanh, thuong mai ndi ridng la Bd luat Dan sir dugc Quoc hoi khoa 11 thdng qua ngay 14 thang 6 nam 2005, cd hidu luc ke tu ngay 01 thang 01 nam 2006. Nhung quy djnh co tinh chat nguydn tac cua Bo luat Dan sir vd cac chu the, giao djch dan sir, nghia vu dan sir, hgp ddng dan sir (nghia chung) dugc ap dung cho cac quan he hgp dong dan su (nghia hep), quan he hgp ddng kinh doanh, thuefng mai cung nhu quan he hgp ddng lao dong. Trdn co sd chd do phap ly ciia hgp ddng dan sir (nghia chung), cd cac van ban cho ridng tirng loai hgp dong nhu Luat thuong mai cho hgp dong kinh doanh, thuong inai, Bo luat lao dong cho hgp d o n g lao do n g . Khi Bo luat Dan su 2005 cd hieu luc phap luat cung la thdi diem cha'm durt hidu luc ciia Phap Idnh Hgp ddng kinh 1989. b2. Luat Thu
djnh khac nhau giura Luat Thuang mai va Bo luat dan su thi ap dung quy dinh cua Luat Thuang mai. I>3. Cac van ban phap luat chuyen nganh Trong nhung llnh vuc kinh doanh, thuang mai dac thu, con co cac van ban phap luat chuyen nganh dd quy dinh nhung noi dung cu the cua quan he hap dong trong tung llnh vuc do nhu: Luat Dau khi 1993 sira dcii, bd sung nam 2000; Luat Kinh doanh bao hidm 2000; Phap lenh Buu chinh vidn thong 2002; Luat Dien lire 2004; Bo luat Hang hai Viet Nam 2005; Luat Xay dung 2003; Luat Dau thau 2005; Luat Kinh doanh bat dong san 2006; Luat Chung khoan 2006 v.v. Luat Thuang mai xac dinh, hoat dong thuang mai dac thu duac quy dinh trong luat khac thi ap dung quy dinh ciia luat do (Dieu 4 Khoan 2). b4. Ap dung dieu udc qudc te, phap luat nude ngoai va tap quan thuang mai quoc te Doi vcri cac quan hd hcrp d6ng kinh doanh, thuang mai co yeu to qudc td, bdn canh vide ap dung phap luat quoc gia con phai ap dung didu udc qudc td', phap luat nuac ngoai va tap quan thuang mai qudc te. "1. Truong hap didu udc qudc td ma Cong hoa xa hdi chii nghla Vidt Nam la thanh vidn cd quy dinh ap dung phap luat nude ngoai, tap quan thuang mai quoc td' hoac cd quy dinh khac vdi quy dinh cua Luat nay thi ap dung quy dinh ciia didu udc quoc td' dd. 2. Cac bdn trong giao djch thuang mai cd yeu td nude ngoai dugc thoa thuan ap dung phap luat nude ngoai, tap quan thuang mai qudc te neu phap luat nude ngoai, tap quan thuang mai qudc td dd khong trai vdi cac nguydn tac c a ban ciia phap luat Viet Nam" (Dieu 5 Luat Thuang mai). II. CHE DO PHAP LY HOP DONG I)AN SIJ Cac giao dich dan sir thdng qua hinh thurc chii yeu la hap ddng dan sir. Vi vay, chd di) phap ly ciia hop ddng dan su quy dinh trong Bo luat Dan sir thd hidn true tid'p trong cac phan giao dich dan sir, nghTa vu dan su va hap ddng dan sir. Chd dd phap ly vd hgp ddng dan su dugc nghidn ciru theo cac ph;in: Giao kd't hgp ddng; thirc hidn, thay dm, cha'm durt, huy bo hgp ddng, trach nhidm dan su do vi pham nghla vu hgp ddng va giai quyd't nhirng tranh cha'p trong qua trinh thuc hidn hgp d6ng. Vide giai quyd't nhung tranh cha'p trong qua trinh thuc hien hgp ddng dugc dd cap trong Chuang 7 cua giao trinh nay.
1. Giao ket hop dong dan sir Giao ket hop dong dan sir lit qua trinh thuong luong giua cac ben theo nhung nguyen tic va trinh tu nhat dinh dd dat duoc sir thoa thuan cua cac bdn, tu do xac lap cac quydn va nghia vu diin sir cua cac bdn vdi nhau. Tuy nhien, hop dong dan su chi lam phat sinh quydn va nghia vu neu hop ddng duoc giao ket tuan theo cac dieu kien ma phap luat quy dinh dd'i vdi loai hop dong dd. a. Nguyen tac giao ket hap dong dan su Khi giao ket hop ddng, cac chu the phai tuan theo cac nguydn tac sau day: - T u do giao ket lurp dong nhung khdng trai phap luat, dao due xd hoi Nguydn tie tu do hop ddng cho phep cac ca nhan, td chiic duoc tir do quuyet dinh trong viec giao ket hop ddng, the hidn d viec ky ket hop ddng vdi ai, nhu the nao, vdi noi dung, hinh thirc nao. Hop ddng phai xua't phat tir y muon chu quan va loi fch cua cac chu the. Tuy nhien, sir tu do thoa thuan muon duoc phap luat bao ve khi cd su vi pham quydn va nghia vu, dan den tranh cha'p thi phai nam trong khuon kho cua phap luat, khdng trai phap luat va dao due xa hdi. Vi loi fch cua minh. cac chu thd phai hudng tdi vide khdng liim anh hudng dd'n loi ich hop phap cua ngudi khac cung nhu loi fch cua cong ddng, cua toan xa hoi. Loi fch hop phap cua ngudi khac, loi fch cua cong ddng, cua toan xa hoi duoc coi la sir gidi han y chf tu do cua mdi mdt chu thd tham gia giao ket hop ddng dan su ndi ridng cung nhu ddi vdi moi hanh vi cua ho khi tham gia quan he dan su. - T u nguyen, hinli ddng, thien chi, lu/p tac trung tliuc vd ngay thdng Theo nguydn tac nay, cac bdn tu nguven cung nhau xac lap quan he hcfp ddng phai bao dam ndi dung cua cac quan hd dd thd hien duoc sir tuong xung ve quyen va nghia vu dan sir, bao dam loi fch cho cac bdn. Trong ndn kinh td thi trudng. cac ca nhan, td chuc du thuoc thanh phan kinh te nao, do ca'p nao quan ly khi giao ke't hop ddng ddu binh dang vd quyen va nghia vu. Khi hop ddng dan sir da duoc xac lap thi phai bao dam quydn va nghia vu tuong xung giua cac chu thd’, cd thuc hien dung, day du nghia vu thi mdi duoc hudng quydn, neu vi pham pluti bi xu ly. Su binh dang duoc dd cap d day la sir binh dang phap ly, sir binh dang trudc phap luat chu khdng phai la sir binh dang vd mat kinh te giua cac chu thd. Mac du d u a trdn co sd tu nguydn cung nhau giao kd't hop ddng nhung nd'u giua cac bdn khdng cd
thidn chi, thieu su hgp tac chat che vdi nhau trong vide thuc hien nghTa vu thi vide xac lap hop dong nay cung khong mang lai loi ich tdi da cho cac bdn trong quan he hop ddng. Va chi khi nao hop ddng la hinh thuc phan anh mot cach khach quan, trung thuc nhung mong muon bdn trong cua cac bdn giao ket thi viec giao ket do mdi coi la tu nguydn. Them vao dd trong giao ket hop ddng cac bdn phai thd hien su trung thuc, ngay thang thi mdi co thd trd thanh ddi tac lau dai cua nhau trong cac quan he dan su. Nhu vAy, ta't ca cac hop ddng duoc giao kd't do bi n h a m lan, bi lira ddi hoac bi de doa ddu la nhung hop ddng khdng dap ung duoc nguydn tac tu nguydn khi giao ket va bi coi la vd hieu. b. Chu the cua hap dong dan su Chii thd cua hop ddng dan su la cac chii thd ciia quan he phap luat dan su dugc quy dinh trong Bo luat Dan sir 2005. Thong thudng, trong quan hd phap luat dan su, mdi bdn chii thd vira la ngudi cd quyen, vira la ngudi cd nghTa vu. Vi vay, di£u quan trong va can thiet la phai xem xet dd xac dinh tuong ting vdi m6i chii thd; cd nhung quydn nao va phai thuc hidn hanh vi gi trong hgp ddng dan su da giao kd't. Cac bdn tham gia vao cac quan he hgp ddng dan su bao gdm: Ca nhan (cdng dan Viet Nam, ngudi nude ngoai, ngudi khdng quoc tich), phap nhan, hd gia dinh, td hgp tac. Muon tham gia giao ke't hgp d6ng va trd thanh chii thd hgp phap ciia hgp ddng dan su thi cac ben phai cd dii tu cach ciia chii thd. h i . Cd nhan Ca nhan cd dii tu cach chii the cd thd tu minh giao ke't hgp ddng. Quydn doc lap trong giao kd't hop dong duoc quy dinh vdi cac ca nhan til 18 tudi trd ldn (ngudi thanh nien) cd dii nang luc phap luat va nang luc hanh vi dan su. Ngudi khdng cd nang luc hanh vi dan su (la ngudi chua dii 6 tudi), ngudi ma't nang lire hanh vi dan su (la ngudi tU du 18 tudi bi m a c benh tam th in hoac nhung benh khac lam ma't kha nang nhan thUc, dieu khien hanh vi thi theo ydu ciiu ciia nhung ngudi cd quydn va lgi ich lien quan, toa an se tuydn bo ma't nang luc hanh vi dan su) kh6ng dugc tham gia giao ke't hgp ddng dan su. Giao dich dan su ciia nhung ngudi ngay phai do ngudi dai didn theo phap luat xac lap, thuc hien. Ngudi bi han chd' nang luc hanh vi dan su (ngudi nghien ma tuy hoac
cac chit ki'ch thich khac d in den phat tan tai san cua gia dinh, theo ydu ciu cua nhung ngudi co quydn va loi ich lidn quan. Toa an tuydn bo ngudi do bi han che nang luc hanh vi dan su) va nguai co nang luc hanh vi dan su khong d iy du (ngudi chua tlianh nien tu du 6 tudi den chua du 18 tudi) khi xac ldp, thuc hien giao dich dan su thi phai duoc ngudi dai didn theo phap luat dong y. trir giao dich nhim phuc vu nhu c iu sinh hoat hang ngay phu hop vdi lira tudi hoac phap luat co quy dinh khac. Neu ngudi tir du 15 tudi dd’n chua du 18 tudi co tai san ridng bao dam thuc hien nghia vu thi co thd tu minh xac lap, thuc hidn giao dich dan sir ma khdng cin cd su ddng y cua ngudi dai dien theo phap luat tru trudng hop phap luat cd quy dinh khac. H2. Phap nhdn Viec xay dung mot ndn kinh te hang hoa nhidu thanh phin, binh din g giura cac thanh phin kinh te va cd su canh tranh lanh manh trong ndn kinh te ddi hoi cac td churc (dac biet la cac td chuc kinh te) tham gia mot cach tich cue vao cac giao luu dan sir thdng qua viec giao ket hop ddng va la dieu het sure c in thiet cho qua trinh kinh doanh cua ho. Chu the: la phap nhan thi phai duoc cdng nhan la cd tu cach phap nhan. Theo Dieu 84 Bo luat Dan sir, mot td chuc duoc cdng nhan la phap nhan khi cd du cac didu kien sau day: T hu nhat, ducrc thanh lap hop phap. l o churc do phai duoc co quan nha nudc cd thim quydn ra quyet dinh thanh lip, cho phep thanh lap, dang ky hoac cdng nhan; T h u hai, co co ciu td chuc chat che. Quv dinh nay lam cho td chuc cua nhidu ngudi trd thanh mdt thuc thd thong nhit. Td chuc cd co c iu chat che phai la td churc co nguydn tic td churc, churc nang, llnh vuc hoat ddng duoc quy dinh trong didu le cua td churc; T h u ba, cd tai san doc lap vdi ca nlian. Id chiic khac va tir chiu trach nhidm b ing tai san dd. Tai san cua td churc la tach bidt vdi tai san cua ca nhan, td churc khac cd lquen quan, mac du tai san dd do ca nhan, td churc dd gop vao. Td churc se chiu trach nhiem cho nhung nghia vu cua minh bang chinh tai san cua td churc va chi trong pham vi khdi tai san do (trach nhidm hiru han); T hif tu, nhan danh minh tham gia cac quan hd phap luat mdt cach ddc lap. Nghia la td churc nay khong phai thong qua hay dudi danh nghia cua chu thd khac dd tham gia quan hd phap luat ddc lap. Va khi td chirc nay xac lap mdt quan he phap luat thi cung khong phai la xac lap quan hd phap luat
cho cac thanh vien trong td chirc ma la xac lap cho chmh no. Vi vay, mdi phap nhAn phai co ten goi ridng va phai sir dung ten goi do khi tham gia quan he phap luat Theo Dieu 100 Bo luat Dan su, hien nay co cac loai phap nhan sau day: - Ca quan nha nude, don vi vfl trang nhan dan; - Td chUc chinh tri, td chuc chinh tri - xa hoi; - Td chUc kinh te; - Td chtic chinh tri, xa hoi - nghe nghiep, td chUc xa hoi, td chUc xa hoi - nghd nghidp; - Quy xa hoi, quy tu thidn; - Td chUc khac cd dii cac didu kidn ma phap luat quy dinh. Phap nhan tham gia vao cac giao dich thdng qua ngudi dai dien cua minh. Cd hai loai dai didn la dai didn theo phap luat vadai didntheo uy quydn. Ngudi dai didn theo phap luat ciia phap nhan duoc quy djnh trong quyd't djnh thanh lap hoac trong Didu le ciia phap nhan. Che' do dai dien dugc quy djnh tu Dieu 139 dd'n Dieu 148 Bo luat Dan su. Dai dien theo uy quydn la viec ngudi cd thaim quydn giao ket hgp ddng cd thd uy quyen bang van ban cho ngudi khac (cd dii nang luc chii thd) thuc hien vide giao kd't, ngudi duoc uy quydn dugc goi la ngudi dai didn theo uy quy£n. Uy quydn cd thd la uy quydn thudng xuyen hoac uy quyen theo vu vide. Giao ket hgp ddng do ngudi khdng cd quydn dai dien xac lap hoac ngudi dai didn xac lap vugt qua pham vi dai dien khOng bj coi la vd hidu toan bd ndu trong qua trinh thuc hidn hgp ddng dugc ngudi cd tham quydn ky kd't hgp ddng do cha'p thuan hoac da bid't hgp ddng da dugc ky kd't ma khdng phan doi (Didu 145, 146 BLDS 2005). b3. Cac chu the khac H6 gia dinh, td hgp tac cd thd trd thanh chu thd ciia hgp dong dan su. Nhung hd gia dinh ma cac thanh vien cd tai san chung, cung ddng gop cdng stic dd hoat dong kinh te chung trong san xua't nong, lam, ngu nghidp hoac mot so llnh vuc san xua't, kinh doanh khac do phap luat quy djnh la chu thd: trong cac quan hd dan su do (Didu 106 Bd luat Dan su). Khi tham gia vao giao kd't hgp ddng dan su, ho gia dinh phai thdng qua ngudi dai didn cua hd gia dinh. Chu ho hoac ngudi dugc uy quydn cd quydn
nhan danh hd gia dinh trong giao ket hop ddng dan sir vi loi ich chung cua ca ho, nham xac Up va thuc hien cac quyen va nghia voi dan sir phat sinh tir viec ky ket hcrp dong. Viec thuc hien cac nghia vu dan su bAng tai san chung cua hd; neu tai san chung khong du de thuc hien nghia vu chung cua ho thi cac thanh vien phai chiu trach nhiem lien ddi bing tai san rieng cua minh. "Td hop tac duoc hinh thanh tren co sd hop ddng hop tac cd chirng thuc cua Uy ban nhan dan xa, phuong, thi train cua tir ba ca nhan trd len, cung ddng gdp tai san, cdng sue de thuc hien nhung cdng viec nhat dinh, cung hudng loi va cung chiu trach nhiem la chu the trong cac quan he dan su" (Dieu 111 Bd luat Dan su). Theo do, pham vi cua td hop tac la chu the’ trong giao ket hop ddng dan sir cung han che trong gidi han chi nhung quan he dan sir khi thirc hien nhung cdng viec nha't dinh cd lien quan den hoat dong kinh doanh chu: khdng phai moi llnh vuc cua ddi song xa hdi. Phap luat quy dinh tu cach cua td vien to hop tac la ngudi tu du 18 tuoi trd len va cd du nang luc hanh vi dan sir. Td hop tac khi tham gia giao ket hop ddng dan sir thuc hien nghia vu dan sir va chiu trach nhiem dan sir bang tai san chung cua td hop tac bao gdm tai san do cac td vien ddng gdp, cung tao lap va duoc tang cho chung. Cac giao dich dan su cua td hop tac phai thdng qua ngudi dai dien xac lap, thuc hien quyen va nghia vu dAn sir nhan danh td hop tac. Td hop tac chiu trach nhiem bang tai san chung. Neu tai san chung khdng du de thirc hien nghia vu chung thi td vien phai chiu trach nhiem lien ddi theo phan tuong ung vdi phan da ddng gdp bang tai san rieng ma ho gdp vao td hop tac. c. Noi dung cua hap ddng d&n su Noi dung cua hap ddng dan su gdm nhirng dieu khoan ma cac ben tham gia giao ke't hop ddng thoa thuan xac lap nen sau khi da tu do ban bac, thuong luong. Noi dung cua h(^> ddng dan su xac dinh rd rang quyen va nghia vu cua cac ben, quyet dinh ti'nh kha thi cua hop ddng cung nhu hieu luc phap ly cua hop dong. Cac ben khi thoa thuan ve ndi dung cua hop ddng phai bao dam la nhung noi dung hop phap vdi cac dieu khoan rd rang, cu the, cd tinh hien thirc cao. Tai dieu 402 Bd luat Dan sir quy djnh; "Tuy theo timg loai hop ddng, cac ben cd the thoa thuan ve nhung noi dung sau day: - Doi tuong cua hop ddng la tai san phai giao, cdng viec phai lam hoac khdng duoc lam; - Sd' luong, chat luong; nisiiillil!lift* mummilllllilili!
- Gia, phuang thurc thanh toan; - Thdi han, dia didm, phuang thtic thuc hien hap ddng; - Quydn, nghia vu cua cac bdn; - Trach nhiem do vi pham hgp dong; - Phat vi pham hgp ddng; - Cac noi dung khac. d. Hinh thuc cua hcrp dong dan su Trong quan he giao ket hgp dong dan su, cac bdn thoa thuan vdi nhau ve quydn va nghia vu dan su phat sinh trong hgp dong va cam ket thuc hien. Nhung cac thoa thuan phai duoc bidu hien ra bdn ngoai bang mot hinh thtic nha't dinh. Hinh thuc cua hgp ddng la phuang tidn dd ghi nhan noi dung ma cac chu thd da cam kd't thoa thuan vdi nhau. Doi vdi hgp dong dan su, tuy thudc vao tinh cha't ciia tung loai hgp dong, vao noi dung, tuy thuoc vao long tin lan nhau cua cac bdn giao ke't ma ho cd thd lira chon hinh thirc nao trong viec giao ke't hgp dong cho phu hgp vdi timg trudng hgp cu thd. Hinh thuc ciia hgp dong dan su la da dang. Theo Khoan 1 Didu 401 Bd luat Dan sir: "Hgp dong dan su cd thd dugc giao ke't bang ldi ndi, bang van ban hoac bang hanh vi cu thd:, khi phap luat khdng quy dinh loai hgp ddng dd phai dugc giao kd't bang mdt hinh thuc nha't djnh". Hinh thuc giao kd't bang hanh vi cu the la su thoa thuan bang vide thuc hidn mdt hanh vi nao dd. Hinh thUc mieng (bang ldi ndi): Hinh thUc nay dugc ap dung trong trudng hgp hgp d6ng thoa thuan thuc hidn mot cdng vide cu thd hoac gia tri ciia hgp ddng la khdng ldn, cac bdn tin tudng lAn nhau. Cho ndn, die bdn giao kd't chi can thoa thuan mieng vdi nhau vd noi dung ca ban ciia hgp ddng hoac mac nhien thuc hien nhirng hanh vi nha't dinh ddi vdi nhau. Hinh thuc bang vein ban (viet): Cac bdn giao ke't hgp ddng cam ke't thoa thuan vd quydn va nghia vu hgp dong bang van ban. Trong van ban dd, cac bdn phai ghi ro nhirng ndi dung ca ban ma cac bdn da cam kd't vdi nhau, va ngudi dai dien ciia cac bdn phai ky ten vao van ban. Thong didp dur lieu thdng qua cac phuang tidn didn tu cung dugc coi la hinh thurc van ban. Thdng didp dur lidu la th6ng tin dugc tao ra, giri di, nhan va hru giu bang phuang tien dien tir. Neu xay ra tranh cha'p, hgp dong dugc ky kd't bang hinh thurc van ban la can cti phap ly dd’ bao ve quydn va lgi ich hop phap ciia cac bdn cd ca sd chac chan han la hinh thtic bang ldi ndi. Vi du nhu hgp dong thud khoan tai san, giao kd't hgp ddng bang hinh thtic nay hop ddng dugc lap
thanh nhidu ban. m6i ben giu it nhat mot ban. Dieu do la can cu chung minh ro ret nhat quyen dan su cua cac ben giao ket hgp ddng. "Trong trudng hop phap luat co quy dinh hop ddng phai duoc thd hidn bang van ban cd cong chung hoac churng thue. phai dang kv hoac xin phep thi phai tuan theo cac quy dinh dd" (Khoan 2 Didu 401 Bo luat Dan su)- Trong trudng hop nay, hinh thtic cua hop ddng la mot trong nhung dieu kien cd hieu luc cua hcrp ddng. Ddi vdi nhung quan he giao ket hop ddng cd gia tri ldn, phuc tap, dd d in ddn tranh chap trong quan he giao ket hop ddng hoac cac hop dcing ma ddi tuong la tai san chiu su quan ly.kidm soat cua Nha nude thi cac bdn phai lap thanh van ban cd chting nhan ciia co quan cong chting Nha nude, hoac ciia Uy ban nhan dan cap cd tham quydn neu noi dd khong cd co quan cong chung. Mot so hop ddng chuydn giao cdng nghe phai thue hien dang ky tai Cue Sd huu tri tue theo quy dinh ciia phap luat. Hop d6ng dan su khi giao ket bang hinh thtic nay cd gia tri chting cti cao nha't. Vi vay, cd nhung quan he hop ddng ma phap luat khong ydu cau phai giao ket hop ddng bang hinh thuc nay nhung de cd can cti chAc chin, cac bdn cd thd chon hinh thtic van ban de giao kd't hop ddng. Cac bdn cd the thoa thuan giao ket hap ddng theo man la hop dong duoc mdt bdn dua ra theo mau dd1ben kia tra ldi trong mot thdi gian hop ly. Kem theo hop ddng cd the cd phu luc hop ddng dd quy dinh mot cach cu thd, chi tiet mot sd didu khoan ciia hop ddng ma cac bdn phai lam ro khi thue hien hop ddng de cac bdn khong the hieu map md, mau thuan vd cac cam ke't trong hop ddng. Phu luc ciia hop ddng cd noi dung khong trai vdi noi dung hop dong thi cd hieu luc nhu hop ddng. Trudng hop cac bdn chap nhan phu luc hop d6ng cd didu khoan trai vdi didu khoan trong hop ddng thi coi nhu didu khoan do trong hop d6ng da duoc sua ddi. d. Trinh tu giao ket hop ddng ddn su Qua trinh giao kd't hop ddng phai duoc tien hanh theo mot trinh tu nhat dinh. Theo trinh tu dd, cac bdn se dua ra cach thtic. cac budc dd di de'n thoa thuan xac lap duoc quydn va nghTa vu dan su trong noi dung ciia hop ddng ddi vdi nhau. Trinh tu nay cd the khai quat thanh hai giai doan: Dd nghi giao kd't hop ddng va chap nlian dd nghi giao ke't hop dong. - De nghi giao ket hap ddng Muon xac lap duoc hop ddng dan su thi mot bdn phai the hien duoc y muon ciia minh ra bdn ngoai bang mot hanh vi nha't dinh. Viec thuc hien mot hanh vi nha't dinh do duoc coi la mdt dd nghi giao ke't hop d6ng. Khoan
1 Didu 390 Bo luat Dan su quy dinh: "Dd nghi giao ket hcrp d6ng la viec the1 hien rd y dinh giao ket hop d6ng va chiu su rang buoc vd dd nghj nay cua bdn dd nghi doi vdi bdn da duoc xac dinh cu thd". Qua dd bdn cung ky ket hcrp ddng nhan biet rd rang y dinh giao kdt hop ddng va tu do hai bdn cd the di den viec giao ket hop ddng vdi nhau. Nlumg dd cho plu'a bdn kia cd the hidu duoc ddi tuong va noi dung cua hop ddng, bdn dd nghi giao ket phai dua ra cac didu khoan cua hop ddng mot cach rd rang, cu thd. Dd nghi giao ket hgp ddng duoc tien hanh bAng nhidu phuong thuc khac nhau. Cac bdn cd thd true tiep gap nhau ban bac di den thoa thuan ve noi dung cua hop ddng hoac cd the* trao d6i qua dien thoai. dien bao va ca thu dien tu. Trong thdi gian an dinh doi bdn duoc dd nghi tra ldi, giua ho coi nhu da cd su rang buoc vd van dd da dua ra va khdng dugc dua ra dd nghi vdi ngudi thu ba nua. Neu trong thdi han dgi tra ldi, bdn dd nghi lai giao ket hgp ddng vdi ngudi thur ba thi phai bdi thudng thiet hai cho bdn dugc dd nghi neu cd thiet hai phat sinh, dong thdi khdng dugc giao ket hgp ddng. - Chap nhan de nghi giao ket hop ddng Su tra ldi cua ben dugc dd nghi chap nhan toan bo noi dung cua dd nghi do bdn dd nghi giao ket hgp dong dua ra dugc hidu la chap nhan dd nghi giao ket hgp ddng. Tuy theo tirng quan he hgp ddng va phuang thuc giao kd’t hgp ddng, bdn dugc dd nghi cd thd tra ldi ngay viec cd cha'p nhan giao ket hgp dong hay khdng hoac co thd bdn dugc dd nghi can phai cd mot thdi gian nha't dinh dd can nhac, tinh toan viec giao ke't hgp dong. Sau thdi gian ma bdn dua ra dd nghi an dinh, bdn dugc dd nghi mdi tra ldi vd viec cha'p nhan giao ke't hgp dong thi coi nhu dd la ldi dd nghi mdi cua ben cham tra ldi. Trong trudng hgp thong bao chap nhAn giao ket hgp ddng de'n cham vi ly do khach quan (dugc xac dinh qua dau ngay giii trdn phong bi cua buu didn, qua ngay, thang trdn thu didn tu...) thi thdng bao cha'p nhan giao kd't hop ddng van cd hieu luc phap ly trU trudng hgp bdn dd nghi tr:» ldi ngay khdng ddng y vdi chap nhan dd cua bdn duac dd nghi. Khi bdn dugc dd nghi chap nhan toan bo ndi dung cac didu khoan dugc bdn dd nghi dua ra thi coi nhu la cha'p nhan dd nghi. Ndu bdn dugc dd nghi chi chap nhan mot phan trong noi dung dd thi coi nhu bdn dugc de nghi mudn thay ddi, bd sung noi dung ma bdn dd nghi da dua ra. Vi the, bdn dugc de nghi trd thanh bdn de nghi giao kd't hgp dong mdi, ben dd nghi trudc dd lai trd thanh bdn dugc dd nghj. Qua trinh dua ra de nghi va cha'p nhan dd nghi lai lap lai ddn khi nao cac bdn cd thd thoa thuan toan bo noi dung cac didu khoan trong hgp ddng thi se tidn ddn vide chinh thurc giao kd't
hcrp ddng. e. Thdi diem giao ket hap dong Thai didm giao ket hop dong duoc xac dinh tuy theo phuang thuc giao ke't va hinh thuc hap dong ma cac hen da lira chon. Theo Didu 404 Bo luat Dan su, thdi didm giao ket hap ddng dan su duac quy dinh nhu sau: "1. Hap ddng dAn su duac giao ket vao thdi diem bdn dd nghi nhan dugc tra ldi chap nhan giao ket. 2. Hgp dong dAn sir cung xem nhu dugc giao kdt khi het thdi han tra ldi ina bdn nhan dugc de nghi van im king, neu cd thoa thuan im lang la su tra ldi chap nhan giao ket. 3. Thdi didm giao ket hgp dong bAng ldi ndi la thdi diem cac bdn da thoa thuAn vd ndi dung cua hgp dong. 4. Thdi didm giao ket hgp dong bang vAn ban la thdi diem ben sau cung kv vao vAn ban". g. Thai diem co hieu luc cua hop dong ddn su Cac ben phai thuc hien cac nghia vu cua minh khi hgp ddng da cd hieu luc. Hieu luc cua hgp ddng dugc xac dinh theo tting thdi diem khac nhau tuy thuoc phuang thuc va hinh thUc giao ket. Thdi didm cd hieu luc cua hgp ddng dAn sir con dugc xac dinh theo su thoa thuan cua cac bdn hoac theo qui dinh cua phap luAt. Ve mat nguyen tac, hgp ddng dAn su cd hidu luc tu thdi didm giao ket tru trudng hgp cd thoa thuan khac hoac phap luat cd quy dinh khac. - Hgp dong mieng cd hieu luc tir thdi didm cac bdn da true tiep thoa thuan vdi nhau vd nhurng noi dung chii veu cua hgp ddng. - Hgp ddng bAng vAn ban. cd hidu lure tai thdi diem hai ben da ky vao vAn ban hgp ddng. - Hgp ddng bAng van ban cd chting nhan, chting thuc, dAng ky hoac xin phep cd hieu luc tai thdi diem van ban hgp ddng dugc chting nhan, chting thuc, dang ky hoac cho phep. Ngoai ra, neu cac bdn da tu thoa thuan de xac dinh hoac trong trudng hgp phap luat da cd quy dinh cu the thi hgp ddng cd hieu luc d cac thdi di^m do. Chang han, hgp ddng tang cho ba't dong san cd hieu luc kd tU thdi didm dang ky; neu bat dong san khdng phai dang ky quydn sd hiru thi hgp d6ng tang cho cd hieu luc kd tu thdi didm chuydn giao tai san (Didu 467 Bo luat Dan su).
h. Dieu kien cd hieu luc cua hup dong dan su Hgp dong dan su la nhung giao djch dan su pho bien. Vi viy, mot quan he hop dong dan su co hieu luc phap ly c in phai thoa man nhung didu kien co hieu lire cua giao djch dan sir duoc quy djnh trong Dieu 122 Bd luat Dan su. T h u nhat, cac chu the giao ket hop dong phai hop phap. Thong thudng, cac ben phai co nang luc phap luat va nang luc hanh vi dan sir. T h u hai, muc dich va noi dung cua hgp ddng khong vi pham didu cam cua phap luat, khong trai dao dure xa hoi. Doi tugng cua hgp dong khdng thuoc hang hoa cam giao djch, cong viec cam thirc hien. Noi dung cua hgp ddng phai cu the de qua do cac ben xac lap nghia vu hgp dong mot cach ro rang, de thuc hien. Nhurng nghia vu trong hgp dong ma khong the thuc hien thi hgp ddng cung khdng dugc coi la co hieu luc phap luat lam phat sinh quyfin va nghia vu cua cac ben. T liu ha. cac chu the tham gia giao ket hgp dong phai hoan toan tu nguyen. tire la no phai x u it phat tu y chi' thuc, tu sir tu do bay td y chi cua cac ben trong cac thoa thuan hgp ddng dd. Neu cd sir lira ddi, gia tao hay ep buoc, de doa trong giao ket hgp dong thi hgp ddng do bj coi la vd hieu. T h u tu. hinh thuc cua hgp ddng la dieu kien cd hieu lire trong trudng hgp phap luat co quy djnh ve hinh thurc cua http dong. i. H ap ddng dan su vd hieu Hgp dong dan su co the bj coi la vd hieu khi hgp ddng do trai vdi nhung quy djnh cua phap luat va khdng cd du nhung dieu kien de cd hieu luc cua hgp dong. Dieu kien vo hieu doi vdi hgp dong dan sir dugc quy djnh nhu ddi vdi giao djch dan sir vd hieu. Ngudi ta phan biet hai loai giao djch vd hieu toan bd va giao djch vd hieu tung phin. Giao djch dan sir vd hieu tung phin khi timg phin cua giao djch bj coi la vd hieu nhung no khong anh hudng den hieu luc cua cac phin con lai cua hgp ddng. Cac trudng hgp hgp ddng vd hieu dugc quy djnh tir Dieu 127 de'n dieu 135 Bd IuAt D in su 2005 vdi nhirng trudng hgp dien hinh sau dAy. Mot Id. giao djch dan su cd muc dich va ndi dung vi pham dieu c im ciia phap luat, dao due xa hoi thi bj coi la vd hieu. Vi pham dieu ca'm ciia phap luat la viec cac ben thoa thuan vdi nhau de thuc hien nhung cdng viec ma phap IuAt c im thuc hien. Trai dao dure xa hoi la vi pham nhung chuin muc urng xir chung trong ddi song xa hoi dugc ca cong ddng thira nhan va