Giáo trình Tài chính doanh nghiệp (dùng cho ngoài ngành): Phần 1 - PGS.TS. Lưu Thị Hương, PGS.TS. Vũ Duy Hào (ĐH Kinh tế Quốc dân)

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:108

Thêm vào BST

Báo xấu

573
lượt xem 159
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 cuốn giáo trình Tài chính doanh nghiệp (dùng cho ngoài ngành) do PGS.TS. Lưu Thị Hương, PGS.TS. Vũ Duy Hào đồng chủ biên biên soạn gồm nội dung 3 chương đầu tài liệu, trình bày tổng quan về tài chính doanh nghiệp, quản lý thu chi trong doanh nghiệp, phân tích tài chính doanh nghiệp. Cuối mỗi chương có câu hỏi ôn tập giúp sinh viên củng cố các kiến thức được học. Mời bạn đọc tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Tài chính doanh nghiệp (dùng cho ngoài ngành): Phần 1 - PGS.TS. Lưu Thị Hương, PGS.TS. Vũ Duy Hào (ĐH Kinh tế Quốc dân)

TRUONG DAI HOC KINH T£' QUOC DAN KHOA NGAN HANG - TAI CHINH Dong chu bien: PGS.TS. LOU TH| HUONG PGS.TS. VO DUY HAO TAI CHINH DOANH NGHIEP m (DUNG CHO NGOAI NGANH) Tai ban Ian thit tit co svta doi, bo s u n g NHA XUAT BAN OAI HQC KINH TE QUOC DAN HA N
LOI G O TfflgU H ieu qua qudn ly tdi chin k doan h nghiep Id mot van d i trong tam quyet dinh hieu QU(* kinh doan h cua doanh nghiep. Du cho d oan h nghiep ditdc to chiCc theo bat ky hin h thtic nao, kin h doanh trong bat ctt linh vUc nao, cac h oat dong tai chinh cua doanh nghiep cung nhii nguyen tdc qudn ly tai chinh doan h nghiep, ve ccf ban, La nhiC nhau. Bdi vay, mon hoc "Tai chinh doanh n ghiep " luon diiOc chu trong trong chiCOng trinh d ao tao d ai hoc va tren d ai hoc thuoc chuyen ngdnh Tai chinh - Ngan hang . Tuy nhien, quan ly tai chinh doan h nghiep khong ch i la van d i cua cac chuyen g ia tai chinh m a cbn la si/ qu an t&m cua cac nha kinh te thuoc nhieu linh viic. Vi le do, Bo mdn Tai chinh doanh nghiep bien soan va gidi thieu cuon "T a i c h in h d o a n h n g h iep " p h u c vu hoc tap cua hoc vien ngoai chuyen ngdnh Tai chin h - Ngan han g . Trong giao trinh nay, cac tdc g ia d i cap tdi nhitng van d i can thiet va ccf ban nhat v i quan ly tdi chinh doan h nghiep trong nin kinh te thi trvtbng. Tren cO sd d o giup ngUdi doc co ditdc nhitng hieu biet co tinh "ly thuyet" v i quan ly tdi chinh doanh nghiep va "dot chieu" vdi thiic te quan ly tdi chinh doan h nghiep d Viet N am hien nay, ting dung kinh nghiem quan ly tdi chinh doan h nghiep trong nin kinh te thi tritctng vao mot doan h nghiep cu the ma ngiidi doc quan t&m. 3
Cuon g iao trinh dUdc bien soan tren ccf sd ke thita cac g iao trinh cua B(: mon va sdch tham khdo v i Tdi chinh doanh nghiep d a xuat ban. Trong Ian tdi ban dau tien nay, cac tdc g ia d a chinh siCa, bo sung mot so chi tiet de noi dung cuon sdch m ang tinh cap nhat. Chung tdi chan thanh cam On va m ong tiep tuc nhan ditoc nhitng y kien dong gop cua ban doc de Ian tdi ban sau cuon sdch ditcfc hodn chinh hcfn. Xin trdn trong gidi thieu ciing ban doc. bO m6 n tai chIhb doanh ngid£p 4
Chiicfng 1 TONG QUAN VE TAI CHINH DOANH NGHIEP Tai chinh doanh nghiep la gi va vai trd cua quan ly tai chinh trong doanh nghiep quan trong nhu the' nao? Muc tieu cua quan ly tai chinh la gi? Hoat d6ng tai chinh doanh nghiep kh6ng th£ tach roi cac quan he trao d6i t
trudng nh&m muc dich sinh leri.. Cac doanh nghiep 6 Viet Nam bao g6m: Doanh nghiep Nha nude, c6ng ty c6 ph£n, c6ng ty trach nhiem hffu han, cOng ty h
3. Doanh nghiep tan vd khi mdt trong cac thinh vien chinh thuc che't hay rut v6n. 4. Kha nang v£ v
trucmg xung quanh. Bao quanh doanh nghifcp la mdt mdi trucmg kinh te - xa hdi phuc tap va luon bi£n dong. Co the kfs d£n mdt s6 y£u 16 khach quan tac dong true tiep toi hoat ddng cua doanh nghiep. Doanh nghiep luon phai dd'i d3u vdi cdng nghe. Su phat trUfn cua cdng ngh£ la mdt yeu to gop ph^n thay d6i phucmg thuc san xua't, tao ra nhi£u ky thuat mdi dan d£n nhung thay d6i manh me trong quan ly tai chmh doanh nghiep. Doanh nghidp la doi tupng quan ly cua Nha nu6c. Su that chat hay nori long hoat ddng cua doanh nghifip duoc di£u chinh bang lufit va cic van ban quy pham phip luat, bang co ch£ quan ly tai chmh. Doanh nghifip trong n£n kinh t£ thj trucmg phai du tmh dupe kha nang xay ra rui ro, dac biet la rui ro tai chmh de co cach ting pho kip then va dung dan. Doanh nghiep, vdi stic 6p cua thi trudng canh tranh, phai chuyen din ttr chi£n lupc trong cung c6 di&i sang chi£h lupc trong c3u hidn dai. Nhung doi hoi vi chat lupng, m&u ma, gia ca hang hoa, \t chat lupng dich vu ngay cang cao hem, tinh te hem cua khach hang budc cac doanh nghi£p phai thudng xuygn thay d6i cfcmh sach san pham, dam bao san xua't - kinh doanh co hieu qua Va chat lupng cao. Doanh nghiep thudng phai dap ting dupe doi hoi cua cac dd'i tac vfc mtic v6n chu so hiiu trong co ca'u vd'n. Su tang, giam vd'n chu so htiu co tac ddng dang k£ tori hoat ddng cua doanh nghiep, dac bi6t trong cac di£u kien kinh 16 khac nhau. Mu6n phat tri£n ben vung, cac doanh nghiep phai lam chu vi du doan tru6c dupe su thay d6i cua mdi trucmg d£ san sang thich nghi vdi n6. Trong mdi trucmg do, quan he tai chmh cua doanh nghifip dupe th£ hidn rat phong phu va da dang. 1.2. KHAI N I$M TA I CHINH DOANH N G H I$P Tai chmh doanh nghiep dupe hi£u la nhting quan he gia tri gitia doanh nghiep vcri cac chu th£ trong ndn kinh te'. Cac quan 8
he tai chinh doanh nghiep chu yeu bao gom: Quan he giCfa doanh nghiep vai Nha nuac Day la mdi quan he phat sinh khi doanh nghiep thuc hien nghia vu thue doi vdi Nha nude, khi Nha nude gdp von vao doanh nghiep. Quan he giila doanh nghiep vcri thi trudng tai chinh Quan he nay duoc the hien thong qua viec doanh nghiep tim kie'm cac nguon tai trp. Tren thi trudng tai chmh, doanh nghiep cd the vay ngan han de dap ting nhu cau von ngan han, cd the’ phat hanh cd phieu va trai phieu de’ dap ting nhu c£u vd'n dai han. Ngupc lai, doanh nghiep phai tra lai vay va von vay, tra lai co phan cho cac nha tai trp. Doanh nghiep cung cd the’ gui tien vao ngan hang, d£u tu chung khoan bang so' tien tarn thdi chua su dung. Quan he giua doanh nghiep vcri cac thi trudng khac Trong nen kinh te, doanh nghiep cd quan he chat che vdi cac doanh nghiep khac tren thi trudng hang hoa, dich vu, thi trudng stic lao ddng. Day la nhung thi trudng ma tai dd doanh nghiep tie'n hanh mua sam may moc thiet bi, nha xudng, tim kie'm lao ddng... Dieu quan trong la thdng qua thi trudng, doanh nghiep cd the’ xac dinh dupe nhu c3u hang hoa va dich vu c^n thiet cung ting. Tren co sd dd, doanh nghiep hoach dinh ng&n sach diu tu, ke' hoach san xua't, tiep thi nham thoa man nhu cau thi trudng. Quan he trong noi bo doanh nghiep Day la quan he giua cac bo phan san xua't - kinh doanh, giua c6 ddng va ngudi quan ly, giua c6 ddng va chu np, giura quyen su dung von va quyen sd huu von. Cac moi quan he nay dupe th^ hien thdng qua hang loat chinh sach cua doanh nghiep nhu: chinh sach cd ttic (phan phoi thu nhap), chinh sach d3u tu, chinh sach ve ca ca'u vd'n, chi phi v.v... 9
1.3. CO SC» T A I CHfNH DOANH NGHlfcP VA CAC DONG T I^ N Mdt doanh nghiep, mud'n tie'n hanh hoat ddng san xua't - kinh doanh, cin phai co mdt lupng tii san phan anh ben tai san cua Bang can dd'i ke toan. N£u nhu toan bd tai san do doanh nghidp nim giff duoc dinh gia tai mdt thefi diem nha't dinh thi su van ddng cua chung - k£t qua cua qua trinh trao ddi - chi co the duoc xac dinh cho mdt thdi ky nha't dinh va duoc phan anh tren Bao cao ke't qua kinh doanh. Qua trinh hoat ddng cua cac doanh nghiep co su khac biet dang k£ ve quy trinh cdng nghe va tmh chat hoat dong. Su khac biet nay phin ldn do dac diem kinh te', ky thuat cua timg doanh nghiep quy£t dinh. Q io du c6 su khac biet nay, ngudi ta van cd the khai quit nhung net chung nha't cua cac doanh nghiep bang hang hoa dich vu diu vao va hang hoa dich • vu• dau ra. Mdt hing hoa dich vu diu vao hay mdt yeu td' san xua't la mdt hang hoa hay dich vu ma cac nha doanh nghiep mua sam de’ su dung trong qua trinh san xua't - kinh doanh cua hp. Cac hang hoa dich vu dau vao dupe ke't hpp vdi nhau d£ tao ra cac hang hoa dich vu diu ra - dd la hang loat cac hang hoa, dich vu cd ich dupe tieu dung hoac dupe su dung cho qua trinh san xua't- kinh doanh khac. Nhu vay, trong mdt thdi ky nha't dinh, cac doanh nghiep da chuyen hoa cac hang hoi djch vu diu vao thinh cac hang hoa dich vu diu ra d£ trao d6i (ban). Mdi quan he giGa tai san hien cd v i hang hoi dich vu diu vio, hang hoi dich vu diu ra (tire la quan he giffa bing Can dd'i k£ toin va B io c io ke't qua kinh doanh) cd th£ dupe md ta nhu sau: Hang hda v i dich vu (mua vio) i ; San xua't - chuyen hda 4 I Hang hda va dich vu (bin ra) Trong sd' c ic tai san ma doanh nghiep nim giu cd mdt loai
tai san dac biet- do la tien. Chmh dir trtr tien cho phep doanh nghiep mua cac hang hoa, dich vu c£n thiet de tao ra nhung hang hoa vk dich vu phuc vu cho muc dich trao d6i. Moi qua trinh trao d6i deu dupe thuc hien thong qua trung gian la tien va khai niem dong vat chat va dong tien phat sinh tir do, ttic la su dich chuyen hang hoa, dich vu va su dich chuyen tien giua cac dcm vi, t6 chuc kinh te. Nhu vay, tucmg ling vdi dong vat cha't di vao (hang hoa, dich vu ddu vao) la dong tien di ra; ngupc lai, tucmg ting vcri dong vat cha't di ra (hang hoa, dich vu dau ra) la dong tien di vao. Quy trinh nay dupe mo ta qua so do sau: Ddng vat chat D6ngtij5n di ra (xuSt quy) I I San xuat chuyen hoa 1 Ddng vat ! DdngtiSn chat di ra di vao (nhap quy) San xua't, chuyen hoa la mdt qua trinh cdng nghe. Mdt mat, no dupe dac trung bdi thcri gian chuyen hoa hang hda va dich vu, mat khac, no dupe dac trung bdi cac yeu td' c£n thiet cho su van hanh - dd la tu lieu lao ddng va sue lao ddng. Qua trinh cdng nghe n&y cd tac dung quyet dinh tdi co ca'u vd'n va hoat ddng trao d6i cua doanh nghiep. Doanh nghiep thuc hien hoat dong trao d6i hoac vdi thi trudng cung cap hang hoa dich vu d£u vao hoac vdi thj trudng phan phd'i, tieu thu hang hoa dich vu dau ra va tuy thuoc vao ti'nh 11
cha't hoat ddng san xua't - kinh doanh cua doanh nghiep. Cac quan he tai chinh cua doanh nghiep dupe phat sinh tir chinh qua trinh trao doi do. Qua trinh nay quyet dinh su van hanh cua san xua't va lam thay ddi co ca'u von cua doanh nghiep. Phan rich cac quan he tai chinh cua doanh nghiep c3n dua tren hai khai niem can ban la dong va du tru. Dong chi xua't hien tren co so tich luy ban d3u nhung hang hoa, dich vu hoac tien trong m6i doanh nghiep va no se lam thay d6i khd'i lupng tai san tich luy cua doanh nghiep. M6t khoi lupng tai san, hang hoa hoac tien dupe do tai mdt thdi diem la mot khoan du tru. Trong khi mot khoan du tru chi co y nghia tai mot thdi diem nha't dinh thi cac dong chi dupe do trong mot then ky nha't dinh. Quan he giua dong va du trir la co so nen tang cua tai chinh doanh nghiep. Tiiy thuoc vao ban chat khac nhau cua cac dong va du tru, ngudi ta phan biet dong tien dd'i trong va dong tien ddc lap. - Dong tien doi trong Ddng tien doi trong true tiep: la dong tien chi xua't hien doi trong vdi ddng hang hoa, dich vu. Day la trudng hop don gian nha't trong doanh nghiep - thanh to£n ngay. Tai thdi di£m t„ mdi doanh nghiep co trong tay nhung tai san thuc va tien. Gia su hoat ddng trao doi dien ra giua hai doanh nghiep A va B tai thdi diem t,: Tai thdi diem nay, doanh nghiep A trao doi tai san thuc cho doanh nghiep B (ban hang cho doanh nghiep B) de’ la'y tien (mdt ddng vat ch£t di tir doanh nghiep A sang doanh nghiep B), con doanh nghiep B chuy&i tien cho A (mua hang cua doanh nghiep A) de la'y hang (mdt ddng tien di tir doanh nghiep B sang doanh nghiep A). Ddng tiin doi trong cd ky han: day la trudng hop phd bie'n nha't trong hoat ddng cua doanh nghiep. Doanh nghiep A ban hang hoa djch vu cho doanh nghiep B d thdi di£m t„ doanh nghiep B tra ti£n cho doanh nghiep A d thdi diem tj. Ddng ti£n d thdi di£m t2 tuong ting vdi ddng hang hoa, dich vu d thdi diem t,. Trong thdi ky t,, t2, trang thdi can bang du tru cua mdi doanh 12
ngghiep bi pha vd. Trang thai can bang nay duoc lap lai thong quia viec tao ra mot tai san tai chmh tuc la quyen su dung hop pttiap mot trai quyen (quyen doi np) hoac mot khoan no. Trong trurcmg hop nay, du tru tai san thuc cua doanh nghiep A bj giam dii, nhung doi lai, doanh nghiep A co mot trai quyen doi vdi dooanh nghiep B trong thdi gian t, - tj cho tdi luc dong tien xua't hitSn 6 thdi die’m t2. Dd'i vdi doanh nghiep B, viec nam giu mdt taii san thuc da lam phat sinh mot khoan no cho den khi ddng tieSn xua't hidn 6 thdi die’m t2, cap Trai quyen- No duoc giai quyet mtdt cach tron ven. Ddng tien doi trong da dang: de khac phuc su mat can doi nggan quy, dam bao kha nang chi tra thdng qua thiet lap ngan quiy toi uu, doanh nghiep cd thi chiet kha'u, nhuong ban trai quiy£n cho mdt to chuc tai chmh trung gian hoac dung trai quyen nttnr mdt tai san the' cha'p cho mot mon vay tuy theo nhung dieu kuen cu the. Nhu vay, tai san tai chmh - trai quy£n - cd the’ lam d&'i tucmg giao dich. Day la mdt hien tucmg quan trong va ph6 biten trong nen kinh te' thi trudng. • Dong tien doc l&p Day la ddng tien phat sinh tCir cac nghiep vu tai chmh thu£n tmy: kinh doanh tien, kinh doanh chung khoan. Nhu vay, su ra ddi, van hanh va phat trien cua doanh nghiep laim phat sinh mot he thdng cac ddng hang hoa, dich vu va cac dcong tien, chung thudng xuyen lam thay d6i khoi luong, co ca'u taii san thuc va tai san tai chmh (trai quyen va no) cua doanh nghiep. 1.4. CAC N 0 I DUNG CO BAN vfi QUAN L f TAI CIHiNH DOANH NGHlfeP ♦ Cac quan he tai chmh doanh nghiep duoc the hien trong ca quia trinh san xua't - kinh doanh cua doanh nghiep. D£ tie'n hanh san xua't - kinh doanh, nha doanh nghiep phai xtir ly cac quan he tai chmh thdng qua phuong thuc giai quye't ba 13 I
va'n de quan trong sau day: Thuc nhdt: nen dau tu dai han vao dau va bao nhieu cho pftiu hop vcri loai hinh san xua't kinh doanh lua chon. Day chinh la chie'n lupc d£u tu dai han cua doanh nghiep va la co so
ddng vd'n bang cach phat hanh c6 phieu hoac vay no dai han, ngSn han. No ngan han co thdi han dudi mdt nam. No dai han la khoan no cd thdi han tren mot nam. Vd'n chu sd huru (vd'n tu cd) la khoan chdnh lech giua gia tri cua toan bd tai san va no cua doanh nghiep. Cac ngudn vd'n cua mdt doanh nghiep dupe phan anh bdn phai cua Bang can dd'i ke toan. Nhu vay, mdt doanh nghidp ndn d£u tu dai han vao nhung tai san nao? Cau hdi n&y lidn quan dd'n bdn trai bang Can dd'i ke to£n. Giai dap cho va'n dl nay la du toan vd'n d^u tu - dd la qua trinh k£ hoach hda va quan ly d2u tu dai han cua doanh nghidp. Trong qua trinh nay, nha quan ly tai chinh phai tim kiem co hdi d£u tu sao cho thu nhap do dau tu dem lai ldn hon chi phi dau tu. Dilu dd cd nghia la, gia tri hien tai cac ddng tidn do cac tai san tao ra phai ldn hon gia tri hien tai cac khoan chi phi hrnh thanh cic tai san dd. Ta't nhien,wvide • lua • chon• loai • tai san va co ca'u tai san hoan toan tuy thudc vao dac dilm cua tiTng loai hinh kinh doanh. Nha quan ly tai chinh khdng phai chi quan tam tdi vide se nhan dupe bao nhieu tiln ma con phai quan tam tdi viec khi nao nhan dupe va nhan dupe nhu the nao. Danh gia quy md, thdi han va rui ro cua cac ddng tidn trong tuong lai la vin dd cd't loi cua qua trinh du toan vd'n d£u tu. Ndi dung cu thi se dupe de cap trong mdt chuong cua cud'n sach nay. Doanh nghidp cd thi cd dupe vd'n bang cach nao de dlu tu dai han? Va'n d£ nay lidn quan den bdn phai bang Can doi kd' todn, lidn quan dd'n co ca'u vd'n cua doanh nghidp. Co cau vd'n cua doanh nghidp thd’ hidn ty trong cua no va vd'n cua chu (Vd'n tu cd) do chu no va c 6 d6ng cung ung. Nha quan ly tai chinh phai can nhac, tinh toan d l quyd't dinh doanh nghidp ndn vay bao nhidu? Mdt co ca'u giua no va vd'n cua chu nhu thd' nao la tdt nha't? Ngudn vd'n nao la thich hop dd'i vdi doanh nghidp? V&i dd thur ba lidn quan tdi quan ly tai san luu ddng, tire la quan ly cac tai san ngan han cua doanh nghidp. Hoat ddng tai 15
chinh ngan han gan lien vai cac dong tidn nhap quy va dong tien xua't quy. Nha quan ly tai chinh can phai xu ly su ldch pha cua cac dong tidn. Quan ly ngan han cac dong tidn khdng thi tach rdi vdi vd'n liru dong rong cua doanh nghidp. Vd'n luu d6ng rong dupe xac dinh la khoan chenh lech giua tai san luu ddng va np ngan han. Mot s6 va'n dd vd quan ly tai san luu ddng se dupe lam ro nhu: doanh nghidp ndn nam giu bao nhidu tidn va du tru? Doanh nghidp co ndn ban chiu kh6ng? Neu ban chiu thi nen ban vdi thdi han nao? Doanh nghidp se tai trp ngan han bang cach nao? Mua chiu hay vay ngan han va tra tidn ngay? Neu vay ngan han thi doanh nghidp nen vay d dau va vay nhu the nao? Ba v2n de ve quan ly tai chmh doanh nghidp: du toan von dau tu dai han, co ca'u vd'n va quan ly tai san luu ddng la nhtfng va'n dd bao triim nha't. M6i va'n d l trdn lai bao g6m nhidu ndi dung, nhidu khfa canh. Trong cac chuong sau nay, nhung ndi dung co ban cua timg va'n dl se dupe d l cap mdt cach cu thd. 1.5. MUC TlfcU QUAN L Y TAl CHINH DOANH NGHlfcP Mdt doanh nghidp t6n tai va phat trid’n vi nhilu muc tidu khac nhau nhu: tdi da hoi loi nhuan, tdi da hoa doanh thu trong rang budc tdi da hoa loi nhuan, toi da hoa hoat dong huu ich cua cac nha lanh dao doanh nghidp..., song ta't ca cac muc tidu cu thi dd ddu nham muc tidu bao trum nha't la tdi da hoa gia tri tai san cho cac chu so huu. Bdi le, mdt doanh nghidp phai thudc vd cac chu sd hiru nha't dinh; chmh ho phai nhan tha'y gia tri dau tu cua ho tang ldn; khi doanh nghidp dat ra muc tidu la tang gia tri tai san cho chu sd huu, doanh nghidp da tfnh tdi su bi£n ddng cua thi trudng, cac rui ro trong hoat ddng kinh doanh. Quan ly tai chinh doanh nghidp chinh 1&nham thuc hidn dupe muc tidu dd. Cac quyd't dinh tai chinh trong doanh nghidp: quyd't dinh d2u tu, quyd't dinh huy ddng vd'n, quyd't dinh vd phan phdi, ngan quy cd mdi lidn hd chat che vdi nhau. Trong quan ly tai chinh, nha 16
quan ly phai can nhac cac yeu 16 ben trong va cac yd'u to bdn ngoai d l dira ra cac quyd't dinh lam tang gia tri tai san cua chu so huu, phii hop vdi loi ich cua chu so huu. 1.6. VAI T R O QUAN L f TAI CHlNH DOANH NGHlfiP Quan ly tai chmh ludn ludn giu: mOt vi tri trong y£u trong hoat ddng quan ly cua doanh nghidp, no quyd't dinh tinh ddc lap, su thanh bai cua doanh nghidp trong qua trinh kinh doanh. Dac bidt trong xu thd' hdi nhap khu vuc va qud'c te, trong dilu kidn canh tranh dang didn ra khd'c lidt trdn pham vi toan th£ gidri, quan ly tai chinh tro ndn quan trong hon bao gicr hd't. Bait ky ai lidn kd't, hop tac v6i doanh nghidp cung se duoc hudng loi nd'u nhu quan ly tai chmh cua doanh nghidp co hidu qua, ngupc lai, ho se bi thua thiet khi quan ly tai chmh kem hidu qua. Quan ly tai chinh la su tac ddng cua nha quan ly tdi cac hoat ddng tai chinh cua doanh nghidp. No dupe thuc hidn thdng qua mdt co chd'. Do la co chd' quan ly tai chinh doanh nghidp. Co ch£ quan ly tai chinh doanh nghidp dupe hilu la m6t t6ng thi cac phucrng phap, cac hinh thurc va cdng cu dupe van dung d l quan ly cac hoat d6ng lai chinh cua doanh nghidp trong nhffng dilu kidn cu thi nham dat dupe nhung muc tidu nha't dinh. N6i dung chu ye'u cua co ch£ quan ly tai chinh doanh nghidp bao g6m: co chd' quan ly tai san; co ch£ huy d6ng vdn; co chd' quan ly doanh thu, chi phi va lpi nhuan; co ch£f kilm sodt tai chinh cua doanh nghidp. Trong cac quyd't dinh cua doanh nghidp, va'n d l din dupe quan tam giai quyet khdng chi la lpi ich cua c 6 d6ng va nha quan ly ma con ca lpi ich cua ngudi lam c6ng, khach h&ng, nha cung ca'p va Chinh phu. Do la nhom ngudi co nhu ciu tilm nang v ! cac d6ng tidn cua doanh nghidp. Giai quy£t va'n d l n£y lidn quan tdi c£c quyd't dinh dd'i vdi b6 phan trong doanh nghidp vk c ic quyd't dinh giua doanh nghidp vdi c£c d6i lie ngoki doanh nghidp. Do vay, nha quan ly tai chinh, mac du co tr£ch nhidm
nang n l v l hoat ddng ndi bd cua doanh nghidp van phai luu y din su nhin nhan, dinh gi£ cua ngudi ngoai doanh nghidp nhu c 6 ddng, chu no, khach hing, Nha nude w ,... Do quan ly tai chmh co thi dupe nhin nhin trdn giac dd cua nM quan ly bdn ngoai ddi vdi doanh nghidp va trdn giac dd cua nh& quan ty trong doanh nghidp ndn c6 hai cicli tid'p c&n vd co ch£ quin ty tii chinh doanh nghidp: co c h i quan ty tai chmh ddi vdi doanh nghidp v i co chd' quan ty tai chinh trong doanh nghidp. G iio trinh Tai chinh doanh nghidp, xuflft phat tir co sd dd, dupe vilt theo quan dilm cua ngudi trong doanh nghidp va ngudi ngoii doanh nghidp. Le duong nhidn, vi nha quan ty tai chmh chiu trich nhidm true ti£p vd moi hoat ddng t&i chinh cua doanh nghidp ndn quan dilm cua ngudi trong doanh nghidp cin dupe nhin manh hon. Quan ty tii chinh lim d t hoat ddng cd mdi lidn hd chat che vdi moi hoat ddng kh£c cua doanh nghidp. Quan ty tai chinh tdt cd th i kh ic phuc dupe nhung khidm khuyd't trong cac linh vuc khic. Mdt quydt dinh tiki chinh khdng dupe can nhac, hoach dinh ky ludng cd th i gdy ndn tdn thit khdn ludng cho doanh nghidp vk cho nin kinh X.6. Hon nua, do doanh nghidp hoat ddng trong mdt mdi trudng nh&t dinh ndn cac doanh nghidp hoat ddng cd hidu qu i se gdp phan thuc d iy nin kinh 16 phat triln. Bdi vay, quin ty tiki chinh doanh nghidp tdt cd vai trd quan trong ddi vdi vide nang cao hidu qua quan ty t&i chinh qudc gia. 1.7. NGUYfcN t A c QUAN L Y T A l CHtNH DOANH N G H I$P Hoat ddng t&i chinh cua doanfe nghidp dCk nho hay ldn can ban 1a gidng nhau ndn nguydn tic quan ty tii chinh dlu cd thi ip dung chung cho c ic loai hinh doanh nghidp. Tuy nhidn, giua c ic doanh nghidp khic nhau cung cd su k h ic bidt nhit dinh ndn khi ip dung nguydn tic quin ly tai chinh phii gin vdi nhung dilu kidn • cu • thi.
* Nguyen tdc ddnh doi rui ro vd lai nhuan Quan ly tai chmh phai duoc dua trdn quan hd giCra rui ro v i Id nhu^n. Nha diu tu co th£ lua chon nhung diu tu khac nhau tuy thudc vao mure d6 rui ro ma ho chip nhan va Id nhuin ky vong ma ho mong muon. Khi ho bo tidn vao nhung du an c6 mure dd rui ro cao, ho hy vong du in dem lai Id nhuan ky vong cao. * Nguyen tdc gia tri then gian cua tien do ludng gia tri tai san cua chu sd huu, cin sir dung k h ii nidm gia tri th d gian cua tidn, turc la phai dua loi ich vk chi phi cua du an vd mdt th d didm, thudig la th d di&n hidn tai. Theo quan di£m cua nha diu tu, du an duoc chip nhan khi Id ich ldn hon chi phi. Trong trudng hcrp nay, chi phi co hdi cua vdn duoc d£ cap nhu la ty Id chid't khiu. * Nguyen tdc chi tra Trong hoat ddng kinh doanh, doanh nghidp cin bao dam mtic ngan quy tdi thi£u d£ thuc hidn chi tra. Do vay, di&i dang quan tam 6 c ic doanh nghidp la c ic ddng ti£n chu kh£ng phai loi nhuan k£ toan. Ddng ti6n ra v i ddng ti£n vao duoc t ii diu tu phan anh tmh ch it th d gian cua loi nhuan va chi phi. Khdng nhtfng thd', khi dua ra c ic quyd't dinh kinh doanh, nh i doanh nghidp cin tmh dd'n ddng ti£n ting thdm, die bidt cin tmh d£n c ic ddng ti6n sau thud'. * Nguyen tdc sinh lai Nguydn tac quan trong ddi v d nha quan ly tai chmh khdng chi l i dinh gia cac ddng tidn ma du in dem lai ma cdn la tao ra c ic ddng ti6n, turc la tim kid'm c ic du an sinh loi. Trong thi trudng canh tranh, nha diu tu kho cd th£ kid'm duoc nhi£u loi nhuan trong mdt th d gian dai, kho cd thd tim kid'm duoc nhi£u du in tdt. Mudn vay, cin phai bid't cac du in sinh loi tdn tai nhu th£ nao v i d dau trong mdi trudng canh tranh. Tid'p ddn, khi diu tu, nhi diu tu phai bi£t lam giam tmh canh tranh cua thj trudng 19
thdng qua viec tao ra nhung san pham khac bidt vdi san pham canh tranh va bang cach dam bao muc chi phi tha'p hem mure chi phi canh tranh. * Nguyen tac thi trudng co hieu qua Trong kinh doanh, nhung quyet dinh nham tdi da hoa gia tri tai san cua cac chu sd huu lam thi gia c6 phid'u tang. Nhu vay, khi dua ra cac quyd't dinh tai chmh hoac djnh gia chung khoan, c£n hi£u ro khai nidm thj trudng cd hidu qua. Thj trudng cd hidu qua la thi trudng ma d dd gia tri cua cac tai san tai bat ky mot thdi di£m nao d6u phan anh d3y du cac thdng tin mdt cach cdng khai. Trong thi trudng cd hidu qua, gia ca duoc xac dinh chmh xac. Thi gia c6 .phid'u phan anh tat ca nhung thdng tin san cd va cdng khai vd gia tri cua mdt doanh nghidp. Di£u dd cd nghia la muc tidu tdi da hoa gia tri tai san cua cac cd ddng cd th£ dat duoc trong nhung didu kidn nha't dinh bang cach nghidn curu tac ddng cua cac quyd't dinh tdi thi gia cd phi£u. * Gdn ke't Icri ich cua ngudi qudn ly vdi lai ich cua co ddng Nha quan ly tai chinh chiu trach nhidm phan tich, kd' hoach hda tai chmh, quan ly ngan quy, chi tidu cho d£u tu va ki&n soat. Do dd, nha quan ly tai chmh thudng gift dia vi cao trong co ca'u td churc cua doanh nghidp va tham quydn tai chinh it khi duoc phan quy£n hoac uy quy£n cho ca'p dudi. Nha quan ly tai chinh chiu trach nhidm di£u hanh hoat ddng t&i chinh va thudng dua ra cac quy£t dinh tM chinh tren co sd c ic nghidp vu tai chinh thudng ng&y do cac nhan vidn ca'p tha'p hon phu trich. Cac quydt dinh v& hoat ddng cua nha quan ly tai chmh d£u nham vao cac muc tidu cua doanh nghidp: dd la su tdn tai v& phdt tridn cua doanh nghidp, tranh duoc su cang thing vd tai chinh va pha s&n, cd kha nang canh tranh va chid'm duoc thi phdn tdi da trdn thucmg trudng, tdi thi£u hda chi phi, va tang thu nhap cua chu sd huru mdt cach vGng chac. Nha quan ly tai chinh dua ra cic quyd't dinh vi loi ich cua cac cd ddng cua doanh 20