intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình Thuốc, Vacxin thú y - Chương 3

Chia sẻ: Summer Flora | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

187
lượt xem
72
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chuơng 3 THUỐC TRỢ TIM MẠCH VÀ HOẠT DỘNG CỦA THẦN KINH CAFEIN Cafein là một alcaloid chiết suất từ càfê, lá chè, hạt côca, cacao và là dẫn suất của xanthin. Cafein tổng hợp từ axit uric. 1. Tính chất Cafein tinh thể hình kim, nhỏ, dẹt, trắng.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Thuốc, Vacxin thú y - Chương 3

  1. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM Chu¬ng 3 THUèC TRî TiM M¹CH Vµ HO¹T §éNG CñA THÇN KINH CAFEiN Cafein lµ mét alcaloid chiÕt suÊt tõ cµfª, l¸ chÌ, h¹t c«ca, cacao vµ lµ dÉn suÊt cña xanthin. Cafein tæng hîp tõ axit uric. 1. TÝnh chÊt Cafein tinh thÓ h×nh kim, nhá, dÑt, tr¾ng. Ýt tan trong n−íc l¹nh, d−íi d¹ng muèi benzoat hay Natri Salicilat sÏ tan tèt h¬n, ®Æc biÖt trong n−íc nãng. Tan nhiÒu trong r−îu. Cafein rÊt Ýt ®éc. 2. T¸c dông - Cafein t¸c dông kÝch thÝch hÖ thÇn kinh trung −¬ng. - Lµm t¨ng c−êng qu¸ tr×nh h−ng phÊn cña vá n·o nªn trÝ ãc minh mÉn h¬n, kh¶ n¨ng lµm viÖc b»ng trÝ n¨o t¨ng lªn, c¶m gi¸c mÖt mái nhÑ bít, ph¶n øng nhanh h¬n, tiÕp thu dÔ dµng h¬n. - Cafein h−ng phÊn trung t©m h« hÊp vµ vËn m¹ch hµnh tuû, lµm t¨ng tr−¬ng lùc vµ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña c¬ v©n, t¨ng søc co bãp cña tim, d·n m¹ch ngo¹i biªn, ®Æc biÖt d·n m¹ch tim vµ n·o, t¨ng lîi tiÓu. 3. ChØ ®Þnh Cafein ®−îc dïng trong c¸c tr−êng hîp sau: - Trî lùc, trî søc, båi bæ c¬ thÓ trong c¸c bÖnh nÆng kÌm theo suy nh−îc, mÖt mái vÒ trÝ n·o vµ thÓ lùc gia sóc - Gi¶i ®éc trong c¸c tr−êng hîp ngé ®éc do t¸c dông lîi tiÓu th¶i ®éc ë gia sóc. - Khi bÞ ngÊt xØu dïng Cafein kÝch thÝch trung t©m h« hÊp. - Cafein dïng trong c¸c tr−êng hîp b¹i liÖt nhÑ ë tr©u, bß, lîn, chã. - Khi bÞ thuû thòng, tÝch n−íc trong c¬ thÓ, bÖnh phï tim ë gia sóc. - Dïng trong tr−êng hîp gia sóc bÞ sèt cao (phèi hîp thuèc h¹ nhiÖt). 4. LiÒu l−îng Tiªm b¾p thÞt hay d−íi da: - Tr©u, bß: 2-3 g/ngµy - Lîn, dª, cõu: 0,2-1g/ngµy 90
  2. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM - Chã: 0,1-0,5g/ngµy Cã thÓ tiªm 2-3 lÇn trong ngµy vµ cã thÓ t¨ng liÒu khi cÇn thiÕt. Chó ý: CÈn thËn khi dïng cho ngùa: liÒu thÊp còng cã thÓ g©y s¶y thai vµ g©y ®éc cho ngùa. LONG N·O Tªn kh¸c: Camfora - Camfo Long n·o ®−îc chiÕt xuÊt tõ gç c©y long n·o (Laupruscamford). Long n·o nh©n t¹o thu ®−îc b»ng tæng hîp ho¸ häc. 1. TÝnh chÊt Long n·o lµ chÊt kÕt tinh, mµu tr¾ng, mïi th¬m ®Æc biÖt, vÞ m¸t, ®¾ng, hÇu nh− kh«ng tan trong n−íc, dÔ tan trong r−îu, ete, chloroform, dÇu vµ c¸c chÊt bÐo. RÊt Ýt ®éc. Long n·o nh©n t¹o ®éc h¬n long n·o tù nhiªn vµ chØ ®−îc dïng trong c¸c chÕ phÈm dïng ngoµi da. HiÖn nay ®· s¶n xuÊt dÉn xuÊt cña long n·o tan trong n−íc, ®−îc dïng tiªm cho gia sóc. 2. T¸c dông Long n·o cã t¸c dông kÝch thÝch hÖ thÇn kinh trung −¬ng ®Æc biÖt ®èi víi trung t©m h« hÊp vµ trung t©m vËn m¹ch tim m¹ch ë gia sóc. - LiÒu nhÑ: cã t¸c dông an thÇn. - LØÒu trung b×nh: cã t¸c dông kÝch thÝch. - LiÒu cao: g©y co giËt. Cho nªn long n·o víi liÒu ®iÒu trÞ bªn trong (uèng hoÆc tiªm d−íi da) g©y h−ng phÊn hÖ thÇn kinh trung −¬ng, t¨ng c−êng dinh d−ìng c¬ tim vµ lµm gi¶m ®éc víi tim. Bªn ngoµi da, long n·o cã t¸c dông s¸t trïng nhÑ, g©y kÝch thÝch niªm m¹c, lµm d·n m¹ch, ®á da. 3. ChØ ®Þnh Long n·o ®−îc dïng trong c¸c tr−êng hîp sau: - Lµm thuèc kÝch thÝch ho¹t ®éng tim m¹ch trong tÊt c¶ c¸c tr−êng hîp viªm nhiÔm vµ nhiÔm trïng cña gia sóc - Nh− thuèc båi bæ, trî lùc trong c¸c tr−êng hîp suy nh−îc c¬ thÓ cña gia sóc. - D¹ng bét ®−îc dïng ch÷a Øa ch¶y cña gia sóc lín. - Xoa bãp bªn ngoµi ®Ó lµm ªm dÞu c¸c vÕt th−¬ng, c¸c tr−êng hîp trÇy da, chÊn th−¬ng, chç ngøa, vÕt ®èt c«n trïng, ong, muçi. - Xoa bãp trong tr−êng hîp ®au, s−ng c¬, s−ng g©n, viªm g©n cÊp tÝnh. 91
  3. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 4. LiÒu l−îng Tiªm d−íi da dÇu long n·o 10%, 20% hay dÇu long n·o ®Ëm ®Æc (10g long n·o trong 30g dÇu). Hay tiªm tÜnh m¹ch long n·o n−íc 10%. DÇu long n·o 20%; - Ng−a, tr©u, bß: 20-40ml/ngµy. - Lîn, dª, cõu: 3-6ml/ngµy - Chã: 1-2ml/ngµy Long n·o n−íc 10%: - Ngùa, tr©u, bß: 40-100ml/ngµy. - Lîn, dª, cõu: 5-20ml/ngµy - Chã: 2-6ml/ngµy Cho uèng bét long n·o: - Ngùa: 5-15g/ngµy - Tr©u, bß: 10-20g/ngµy - Dª, cõu: 2-8g/ngµy Dïng bªn ngoµi: - Xoa bãp r−îu long n·o: 10% - 20% - Mì long n·o: 20% -25% Chó ý: Gia sóc uèng hay tiªm long n·o, thÞt cã mïi h¾c. 92
  4. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM STRYCHNIN 1. TÝnh chÊt Strychnin lµ mét alcaloid chiÕt xuÊt tõ h¹t c©y m· tiÒn. Strychnin cã d¹ng tinh thÓ h×nh kim, tr¾ng kh«ng mïi, vÞ rÊt ®¾ng, tan trong n−¬c vµ chloroform, kh«ng tan trong ete. Thuèc ®−îc dïng d−íi d¹ng muèi sulfat hay nitrat. Thuèc ®éc b¶ng A. 2. T¸c dông Strychnin cã t¸c dông kÝch thÝch hÖ thÇn kinh trung −¬ng: - LiÒu nhÑ: Strychnin lµ mét lo¹i thuèc bæ cho gia sóc - LiÒu trung b×nh, liÒu ®iÒu trÞ: g©y h−ng phÊn c¸c gi¸c quan (thÞ gi¸c, vÞ gi¸c, thÝch gi¸c, xóc gi¸c). KÝch thÝch ho¹t ®éng c¸c trung t©m h« hÊp vµ vËn m¹ch, t¨ng h−ng phÊn ph¶n x¹ cña tuû sèng, t¨ng tÝnh chÊt c¶m øng cña vâng m¹c m¾t cho ®éng vËt. - Strychnin lµm t¨ng tr−¬ng lùc c¬ tr¬n vµ c¬ v©n, c¬ tim. - LiÒu cao: Strychnin g©y ®éc, c¬ bÞ mÊt tr−¬ng lùc, con vËt bÞ co giËt khi bÞ mét kÝch thÝch nµo ®ã: vµ bÞ ng¹t thë v× c¬ lång ngùc kh«ng ho¹t ®éng ®uîc. 3. ChØ ®Þnh Strychnin ®−îc dïng trong nh÷ng tr−êng hîp sau: - Lµm thuèc bæ toµn th©n, khi suy nh−îc c¬ thÓ, gia sóc mÖt mái, biÕng ¨n; trong chøng lo¹n thÇn kinh suy nh−îc. - Ch÷a bÖnh b¹i liÖt, liÖt cow, suy nh−îc c¬ cña gia sóc. - KÝch thÝch trung t©m h« hÊp vµ vËn m¹ch bÞ suy sôp cÊp tÝnh (biÓu hiÖn ngÊt xØu, nhiÔm ®éc thuèc mª...). - Lµm thuèc gi¶i ®éc khi gia sóc tróng ®éc bëi c¸c lo¹i thuèc ngñ (barbiturat). - LiÒu cao dïng lµm thuèc diÖt chuét. 4. LiÒu l−îng Lµ thuèc ®éc b¶ng A. Th−êng Ýt dïng cho gia sóc uèng. Dïng d−íi d¹ng tiªm: dung dÞch 1% cho gia sóc lín hay cho cho gia sóc nhá. - Ngùa, lõa: 0,03-0,1 g/ngµy - Tr©u, bß: 0,05-0,15 g/ngµy - Lîn, dª, cõu: 0,002-0,005 g/ngµy - Chã: 0,001 g/ngµy Dïng kh«ng qu¸ 5 ngµy. Dïng qu¸ liÒu sóc vËt cã thÓ bÞ co giËt. Dïng cho uèng dung dÞch Strychnin. - Ngùa, lõa: 50-100 mg/ngµy 93
  5. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM - Tr©u, bß: 50-100 mg/ngµy - Lîn, dª, cõu: 2-5 mg/ngµy - Chã: 0,2-1 mg/ngµy Chó ý: Khi gia sóc bÞ ngé ®éc th× gi¶i ®éc b»ng cloram, chloroform, morphin... vµ mét sè thuèc an thÇn (Meprobamat, Seduxen) ®Ó chèng co giËt. 94
  6. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM ATROPIN Atropin lµ mét alcaloid chiÕt xuÊt tõ c©y belladon, c©y cµ ®éc duîc vµ c©y thiªn tiªn tö - Thuèc ®éc b¶ng A. 1. TÝnh chÊt Bét tinh thÓ tr¾ng, kh«ng mïi, dÔ tan trong n−íc vµ cån, vÞ ®¾ng, dÔ bÞ ch¸y. Khi sê vµo thÊy nhên tay. Trong thó y th−êng dïng d−íi d¹ng Atropin Sulfat. 2. T¸c dông Atropin lµ thuèc cã t¸c dông huû Colin, nghÜa lµ cã t¸c dông chän läc lµm tª liÖt hÖ ph¶n øng M. Colin, phong bÕ sù dÉn truyÒn c¸c rung ®éng thÇn kinh tõ ngän c¸c d©y thÇn kinh hËu h¹ch tiÕt Colin tíi c¸c c¬ quan chi phèi. Atropin cã t¸c dông sau: - Gi¶m tiÕt dÞch c¸c tuyÕn tiªu ho¸, chèng co bãp c¬ tr¬n, gi¶m nhu ®éng cña ruét, d¹ dµy, vµ c¸c c¬ tr¬n kh¸c ë ®éng vËt. - T¨ng nhÞp tim, lµm co m¹ch m¸u (trõ m¹ch m¸u phæi vµ tim). - Lµm gi¶m ®au t¹i chç. - Lµm gi·n khÝ qu¶n, phÕ qu¶n, gi·n ®ång tö m¾t. 3. ChØ ®Þnh Atropin ®−îc dïng trong nh÷ng tr−¬ng hîp sau: - Chøng ®au bông ngùa do co th¾t ruét (nÕu dïbg qïa liÒu vµ kÐo dµi g©y liÖt ruét). - Chøng co giËt, co th¾t thùc qu¶n ë tr©u, bß, lîn, ngùa. - Chøng thuû thòng phæi, phï phæi, khã thë cña ngùa, tr©u, bß - Trong tr−êng hîp bÞ ngÊt (khi g©y mª b»ng Eter, Chloroform). Gi¶i ®éc khi bÞ ngé ®éc bëi Pilocarpin, Dipterex, Arecolin vµ Morphin, Chloroform - c¸c thuèc trõ s©u lo¹i hîp chÊt l©n h÷u c¬ (Phosphore). - Øa ch¶y nhiÒu, bÞ n«n nhiÒu cña c¸c loµi gia sóc - Gi¶m ®au trong phÉu thuËt m¾t (nhÊt lµ ®èi víi chã) - B«i vÕt th−¬ng ®Ó gi¶m ®au. 4. LiÒu l−îng Tiªm d−íi da: Atropin Sulfat 1/2000 (0,05%) - Ngùa: 10-80 mg/ngµy - Tr©u, bß: 30-100 mg/ngµy - Lîn: 10-30 mg/ngµy - Chã: 1-2 mg/ngµy 95
  7. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM Tiªm ngµy 1 lÇn Nhá m¾t Atropin Sulgat 1% B«i vÕt th−¬ng: - Thuèc mì víi tû lÖ: 160mg Atropin sulfat, 20mg vad¬lin. Chó ý: NÕu tróng ®éc Atropin - cã thÓ gi¶i ®éc b»ng c¸ch tiªm Morfin chlohydrat vµo d−íi da. 96
  8. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM NOVOCAIN Novocain cßn bäi lµ Procain lµ dÉn xuÊt cña Cocain, lµ mét alcaloid chiÕt xuÊt tõ c©y Coca. 1. TÝnh chÊt Novocain lµ tinh thÓ tr¾ng vÞ ®¾ng, tan m¹nh trong n−íc, duíi t¸c dông cña ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é Novocain bÞ ph©n huû vµ mÊt ho¹t tÝnh. Novocain Ýt ®éc h¬n cocain, trong ®iÒu trÞ th−êng dïng d−íi d¹ng: Novocain benzoat, Novocain chlohydrat. 2. T¸c dông Novocain t¸c dông chñ yÕu lµ g©y tª, vµ gi¶m ®au. V× Novocain lµm øc chÕ kh¶ n¨ng nhËn c¶m cña c¸c ngän d©y thÇn kinh c¶m gi¸c - nªn øc chÕ vµ c¾t ®øt sù dÉn truyÒn c¸c xung ®éng bÖnh lý tõ c¬ quan néi t¹ng, c¬ quan ngo¹i biªn lªn thÇn kinh trung −¬ng. LiÒu nhá Novocain h−ng phÊn thÇn kinh - t¨ng chøc phËn dinh d−ìng cña c¬ thÓ do ®ã mµ cã t¸c dông ch÷a bÖnh. 3. ChØ ®Þnh Novocain ®−îc dïng trong nh÷ng tr−êng hîp sau: - G©y tª trong c¸c tr−êng hîp tiÓu phÉu thuËt: ThiÕn ho¹n c¸c lo¹i gia sóc, mæ ®Î, c¾t bá tö cung, mæ c¸c lo¹i u bÖnh, röa vÕt th−¬ng ngo¹i khoa ë gia sóc. - Cã thÓ g©y tª tuû sèng, vïng l−ng h«ng ë gia sóc. - G©y tª trong c¸c tr−êng hîp chÊn th−¬ng, n¹o vÐt vÕt th−¬ng - Ch÷a bong g©n, s−ng khíp, sai khíp, c¸c bÖnh vÒ khíp - Ch÷a co giËt, ®au bông, co th¾t khÝ qu¶n, khã thë c¸c lo¹i gia sóc. - Ch÷a viªm tö cung tr©u bß phèi hîp víi c¸c kh¸ng sinh - Ch÷a suy dinh d−ìng, phï thòng phèi hîp víi Vitamin B1 ë tr©u, bß, lîn. 4. LiÒu l−îng * G©y tª t¹i chç: Tiªm d−íi da theo c¸ch g©y tª thÊm dïng dung dÞch Novocain 2-3%: - Tr©u, bß, ngùa: 0,5-1,5 g/lÇn - Lîn, dª, cõu: 0,15-0,3 g/lÇn - Chã: 0,02 g/lÇn * Ch÷a khã thë, co giËt, ®au bông: Tiªm tÜnh m¹ch dung dÞch Novocain 1-5% - Tr©u, bß, ngùa: 0,5-1,5 g/lÇn 97
  9. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM - Lîn, dª, cõu: 0,15-0,3 g/lÇn * Ch÷a ®au l−ng: Tiªm d−íi da dung dÞch 2-3% - liÒu nh− trªn *G©y tª ngoµi mµng cøng - Tiªm dung dÞch 1% trong n−êc sinh lý trong phÉu thuËt thêi gian ng¾n (kho¶ng 1 giê). - Tiªm dung dÞch 2% khi phÉu thuËt kÐo dµi (2-3 giê) cã thÓ kÕt hîp víi Adrenalin. * G©y tª trong phÉu thuËt nh·n khoa: nhá dung dÞch 1% * Tiªm th¼ng vµo bao khíp: ch÷a bong g©n, s−ng khíp dïng dung dÞch 2-3%. * Tiªm vµo ®éng m¹ch chñ bông dung dÞch Novocain 1%. * Phong bÕ vÕt th−¬ng, chÊn th−¬ng: Tiªm d−íi da dung dÞch Novocain 0,25%. * Ch÷a suy dinh d−âng, phï thòng: Tiªm dung dÞch 0,25-0,5% 98
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2