Giáo trình Tiếng Việt cao cấp 2: Phần 2 - Trần Trí Dõi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:100

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Tiếng Việt cao cấp 2 còn dành ưu tiên cho việc Ôn tập cách dùng hư từ hay các từ công cụ ngữ pháp của tiếng Việt mà họ đà học ở những phần trước. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung phần 2 dưới đây!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Tiếng Việt cao cấp 2: Phần 2 - Trần Trí Dõi

B À I THỨ B Ả Y I. Bài đ ọ c i ĐI CÂU RẮN Đoạn văn sau đây phỏng trích từ tác phẩm Đất rừng phưong Nam của nhà văn Đ oàn Giỏi. Sách dành cho lứa tuổi thiếu niên nhưng có nhiều đoạn giới thiệu với chúng ta những nét đặt biệt về phong tục và đời sống của vùng đồng bằng sông C ửu Long. Đ oạn trích tả lại một lần đi câu rắn cùa người nông dân N am Bộ nên có nhiều từ địa phương rất đáng chú ý. Tía nuôi tôi đi cà nhắc đến ngồi trên m ột gốc cây cắt ngang giống như cái đòn sù sì đặt bên cạnh bếp lửa, xem chúng tôi chuẩn bị mồi câu. Thằng Cò muốn chứng minh lời khen của má, hay cố "biểu diễn" cho tôi phục nó thì không biết m à nó làm coi thạo lắm. N ó dùng hai ngón tay banh họng con cá, nhét vào họng mồi con m ột quả ớt hiểm chín. - Ê, nướng đi mày, An. N ó bảo tôi. - Làm sao nướng đây? - Lấy cái que, xiên bụng nó, đặt lên than nướng chứ còn làm sao? N ư ớ ng mồi m à cùng không biết! Nó vót nhọn đầu cái que, xóc ngang con cá mồi, trao cho tôi. Tôi đặt lên than hồng một chốc, con thòi lòi ngậm quả ớt bèn nhe m ồm ra, lưng 84
v ê n h cong, từ trong họng con cá vàng rộp đó, m ỡ bát đầu chày ra, nhễu x u ố n g than, cháy nụhe xèo xèo. Tôi nuốt nước m iếng đánh ực một cái: - Eo ơi! T h ơ m quá! T h ản g Cò cười lớn: - M ình ngửi mùi cá nướng còn phát thèm, huống gì con r á n ! - ừ , thứ mồi này nhạy lắm! Đêm nay, hai đứa bay ít ra cũng kiếm đưọíc dăm bảy con cờ bắp chân... Cái thứ mồi nhái sống gặp nước bơi lom x om thì chỉ tổ quến cá lóc tới phá mất! - Tía nuôi tôi cười hà hà. Khói thuốc lá vờn quanh đôi mắt to, sáng lóng lánh, ô n g vui vẻ nói tiếp: - T hằng An mới ra nghề đêm đầu tiên, đừng có xách giỏ về không đấy con ạ! Ô ng kéo cái thúng gai đến bên chân, cầm lên vuốt từng sợi gai. Sau đó lại rút cái giũa giắt bên vách ra giũa lại những chiếc lưỡi câu lụt. Tôi hỏi: - Tía không đánh gai lại cho sãn à, tía? Rắn răn ri cóc (nguồn: Wikipedia) ...Ô ng cầm m ột cuộn gai chừng bốn năm m ươi sợi, to nh ư cổ tay tôi, toàn là n h ữ n g sợi gai rời nhau, dài hơn thước, thong thả buộc chúm 85
hai đầu lại, m ột đầu buộc vào m ột lưỡi câu thép có ng ạnh rất sắc. O ng vừa quấn chùm gai vòng quanh cổ tay theo kiểu như con rán qu ân, vừa giảng giải: - Răn không có chân tay, nhưng nó khỏe nhờ sức quấn của x ư ơng sống. Con trăn bắt nai, quấn con mồi siết mãi, bao giờ m ềm , giập hét xương, nó mới thôi. T hứ rắn ràn ri cóc, có con to cờ bắp vế, ở dưới nước còn khỏe hơn con trăn. Khi mắc câu, nó quấn dây câu và vặn m ình xoay vòng siết lại, dây to đến mấy cũng phải đứt... N h ư ng loài vật làm sao khôn hơn loài người được! Đây, An, con xem đây! T oàn là nhữ ng sợi gai rời. Hễ rắn bắt đầu quấn thì gai mới bắt đầu săn. C àng quấn, càng săn. Một lúc, thấy dây chưa đứt, nó bèn xoay ngược lại. T ứ c thời, cuộn gai kti tháo ra. Cứ thế mà quấn vào tháo ra suốt đêm , chùm gai câu vần trơ nguyên, không đứt một sợi! X uòng trê n kênh ở đồ n g bẳng Nam Bộ (nguồn: Wikipedia) Khi tía nuôi tôi kiểm tra tất cả nhừ ng cuộn gai và ướm xong từng lưỡi câu rồi, ông bèn bảo chúng tôi đi dàn bụng cho no, kẻo thức khuya m au đói lăm. C húng tôi ăn cơm xong thì m á tôi cùng đã ôm nóp, đèn soi, mác và một cái giỏ tre to, bỏ xuống xuồng rồi. 86
Tôi chạy ra hỏi: • y - Cần câu đâu má? - Oi, cần kéo gì, con! T hang Cò vụt cười lớn: - Cần câu gởi bà Thuỷ ở ngoài sông. Ra ngoải lấy. ...Tía nuôi tôi bào: - C ứ đi đi. Có thằng Cò, đừng ngại. Nó sẽ bào cho... Đi bày giờ, ra đến chỗ câu thì vừa. Tôi bơi mũi, thằng Cò bơi lái. Nước từ trong rừng u Minh theo các con rạch nhỏ, đồ ra kênh, chạy ào ào như một thác nước màu cà phê đặc, cuồn cuộn thoát ra sông. C h ợ nổi Cái Rảng ờ đồ n g bằng Nam Bộ (nguồn: vietnamnet.vn) ... M uồi VU VU từ bờ bay ra đuổi theo xuồng như nhừng đám mây. - Bơi ngược gió lên cái vịnh trên kia đi, An. K hông thì nó ... - thằng Cò chưa nói hết câu thì đã phun nước miếng phèo phèo. - N ó chui vô m iệng mày hở? 87
- Tao hỏi nó chui vô mây con rôi? T hằng Cò ự... ự... khạc nhổ rồi phun tiếp liền mấy cái, không đáp. Hai tay nó mắc giừ cây giầm kìm lái, nó cởi trần m à lại không thể buông giầm để dùng tay đập m uỗi được, thành ra nó cứ phải uốn éo vặn qua vặn lại cho muồi đỡ đốt. Tôi gác giầm mùi lên xuồng, chạy đến vuốt vuốt khắp m ình cho nó. Eo ơi, hai bàn tay tôi nhớt nhợt, ướt đầy máu. - Cố chịu vài trăm thước nữa! - thằng C ò cười hì hì... - Tới chồ cầu chưa, m ậy? Con kênh ờ đ ò n g bằng Nam Bộ (nguồn: Wikipedia) - Tới rồi. Tao còn chọn chồ nào ngon, sẽ xuống mồi. Đây thôi. Đ ược rồi! N ó cho xuồng đậu lại bên m ột tàu lá m ọc nghiêng nghiêng: - Thôi sẳp sửa mồi đi! T háp đèn lên. - Có đây. - M ày coi tao làm đây, coi m à bắt chước.
m0 Đi sản c h u ộ t ờ đồng bằng Bắc Bộ (nguồn: vietnamnet.vn) NÓ với tay kéo tàu dừa nước quặt xuống, buộc chùm gai vào giữa sống lá... N ó làm thoăn thoắt, coi bộ thành thạo lắm. Con mồi nướng bị lưỡi câu m óc từ đầu đến gần chót đuôi, còn chừa ra một tí đuôi cho rắn dễ nhầm . N ó kéo quằn tàu lá xuống, vừa đủ cho con mồi treo cách mặt nước non gan g tay. - Biết để làm gì không? Thế này thì cá lóc hết phư ơng chồm lên phá mồi... 89
... Đầu canh hai trăng từ từ m ọc lên... Tôi vừa thiu thiu chợp mái lụi, bỗng nghe thằng C ò vụt nhổm dậy: - Dậy mau! Dậy mau! Dính m ột con rồi! ...Thằng Cò... ra hiệu cho tôi chống xuồng tới. N ó cầm cái mác trong tay, một tay đưa đèn lên soi phía trước, ô , kia rồi! Tàu lá dừa nước như bị ai kéo cứ dập lên dập xuống, làm nước bẳn tung tóe. T iếng dày càu nghiến kìn kịt trong tiếng lá dập xuống nước nghe kinh quá! Rắn hổ m ang bành (nguồn: Wikipedia) ...Một con rắn rằn ri cóc to cỡ bắp chân người lớn, đang vùng vẫy uôn mình lên quấn lẩy chùm dây câu. Cái m iệng nó há ra, đầy răng chơm chởm. Chồ lười câu mắc bên m ép, máu chảy giọt giọt xuống nước... Thằng Cò buông mác, thò tay nám đuô i con rắn. C on răn tháo ra, quấn một khúc vào cổ tay thằng Cò. Thằng Cò chộp ngang lưng con rấn, bàn BO
tay nó bé quá tuột ra vì không nắm hết... M ồ hôi tươm ra ướt trán, chày ròng ro ng xuống má. Nó bậm môi, cứ mặc thế, ngửa người ra sau, lôi nguyên con ran mắc cảu vào xuồng. - Coi ch ừ n g nó cắn chết à, Cò! - Tôi thè lưỡi nhích xa. - C ấn quý gì nữa! Mà thứ rắn này cắn cũng như chó cắn thôi. Đưa m iệng giỏ lại đây, mau mau đi! Tôi kê m iệng giỏ lại hứng con rắn. Thằng Cò ghé răng cắn vào đuôi con rắn m ộ t cái. Con rắn đau quá, vội tháo ra khòi cổ tay thẳng Cò, tuột gọn vào lòng giỏ. Thằng Cò, một tay đậy nắp, m ột tay chụp cái mác chặt hai đầu sống lá. C ả khúc sống lá, chùm dây câu và con rắn đảo lộn, quẫy soùn soạt trong giỏ... - Cu cậu bị ớt cay, sưng cả miệng đấy, m ày thấy không? Vậy mình mới dề bẻ răng. M à nó cũng chẳng cắn mồ gì được nữa. (Phỏng trích Đất rừng phương Nam I, N xb K im Đồng, Hà N ội, 1996) II. Từ n g ữ v à rè n luyện n g ữ p h á p a. T ừ n g ữ banh nướng vót non gang tay coi thạo ớt hiểm bậm môi xóc nhễu huống gì sưng miệng tía đánh gai săn chót đuôi quến ra nghề lưỡi câu lụt chừa lại dằn bụng ra ngoải cởi trần chỗ nào ngon rắn rằn ri cóc mắc cáu cỡ bắp vế vô vặn mình siết lại ngạnh sắc xuống mòi tía ướm nóp bắt chước giỏ tre xuồng cần câu kênh bơi mũi bơi lái rạch vịnh 91
b. Rèn luyện cách nói 1 huống g ì...... (Mình ngửi mùi cá nướng còn thèm, huống gì con ran!) 2 ............ ít ra c ù n g ........ (Đêm nay, hai đứa bay ít ra cũng kiếm được dàm bảy con cờ bắp chân...) 3 ............. đến mấy/ bao n h iê u ....... cũng p h ả i ....... (Khi mắc câu, nó quấn dây câu và vặn mình xoay vòng siết lọi, dây to đến may cùng phải đứt.) 4. C àng càng {Hễ rắn bắt đầu quấn thì gai mới bắt đầu săn. Càng quấn, càng săn.) 5 ............ qua ......... lại...... (Cứ phải uốn éo vặn qua vặn lại cho muỗi đờ đốt.) 92
/ ^ / 6. mà cũng không biêt! (Nướng môi mà cũng không biêt!) III. C â u hỏi v à b à i tạ p a. T r ả lòi m iộng n h ữ n g câu hỏi sau: 1. T ro n g hai cậu bé Cò và An, ai là người lần đầu tiên đi câu rắn? H ây tìm n hữ ng câu, nhữ ng từ ngừ và n h ữ n g ý thể hiện điều đó trong bài đọc. 2. Ô n g già trong bài đọc cho rằng vật không khôn bàng người. Hãy kể lại một việc m à ông hay thằng Cò đã làm để chứng minh điều đó. 3. C ông việc đi câu rắn là một công việc nặng nhọc! Hây tìm những câu, những từ ng ữ và những ý thể hiện điều đó trong bài đọc. 4. Câu chuyện được tác giả kể lại thông qua nhân vật nào trong bài đọc? A nh hay chị có nhận xét gì về cách kể chuyện này của tác giả? b. Bài t ậ p /. Bài tập mở rộng vốn từ Hãy dùng từ hay ngừ đồng nghĩa hoặc gần nghĩa thay thế cho từ ngừ in nghiêng trong những câu sau đây sao cho người ta vẫn hiểu được ý nghũì của nó. 1. Tía nuôi tôi đi cà nhắc đến ngồi trên m ột gốc cây cắt ngang giống như cái đòn sù sì đạt bên cạnh bếp lửa, xem chúng tôi chuẩn bị mồi câu. ( ........................). 2. Nó dùng hai ngón tay banh họng con cá, nhét vào họng mồi con m ột quả ớt hiểm chỉn. ( ......................... ). 3. Tôi đặt lên than hồng m ột chốc, con thòi lòi ngậm quả ớt bèn nhe mồm ra, lưng vểnh cong, từ trong họng con cá vàng rộp đó, m ỡ bắt đầu chảy ra, nhều xuống than, cháy nghe xèo xèo. ( ..............................). 93
4. Cái thứ mồi nhái sống gặp nước bơi lom xom thì chi tổ quến cá lóc tới phá mất! ( ..............................). 5. Ồ ng cầm một cuộn gai chừng bốn năm mươi sợi, to như cô 'ay tôi, toàn là những sợi gai rời nhau, dài hơn thước, thong thả buộc chúm hai đầu lại, một đầu buộc vào một lưỡi câu thép có ngạnh rất sắc. 6. Rắn không có chân tay, nhưng nó khỏe nhờ sức quấn cùa xương sống. Con trăn bắt nai, quấn con mồi siết mãi, bao giờ m ềm , giập hết xương, nó mới thôi. ( ................................). Cá ló c hay còn gọi là cá quả (nguồn: Wikipedia) 7. C ứ thế mà quấn vào tháo ra suốt đêm , chùm gai câu vẫn trơ nguyên, không đứt một sợi! ( ........................). 8. Khi tía nuôi tôi kiểm tra tất cả những cuộn gai và ướm xong từ n g lưỡi câu rồi, ông bèn bảo chúng tôi đi dằn bụng cho no, kẻo thức khuya mau đói lắm. ( ..............................). ( ...............................). 9. Chúng tôi ăn cơm xong thì má tôi cũng đã ôm nóp, đèn soi, niác và một cái giỏ tre to, bỏ xuống xuồng rồi. ( ................................). 10. N ước từ trong rừng u M inh theo các con rạch nhỏ, đổ ra kênh ch ạ y ào ào như một thác nước màu cà phê đặc, cuồn cuộn thoát ra sông. (.........................)• 11. Hai tay nó mấc giừ cây giầm kìm lái, nó cởi trần m à lại không thể buông giầm để dùng tay đập muồi được, thành ra nó cứ phải l ố n éo vặn qua vặn lại cho muồi đỡ đốt. ( ......................................................... ). 94
12. Nó bụm môi, cứ mặc thế, ngừa người rasau, lỏi nguyên con răn măc câu vào xuồng. ( ............................ ). 13. Cả khúc sống lá, chùm dây câu và con rắn đảo lộn, quẫy soàn soạt trong giở.... ( .........................). 2. Luyện tập ngữ pháp Viết một câu mới hoàn chỉnh với những động lừ hay cụm từ sau đây: 1. (tuột gọn v à o ) ........................................................................................................ 2. (tƯơm ra) 3. (nghiến kìn kịt) 4. (lảm thoăn thoát) 5. (đi dàn bụng) 95
6. (buộc chúm) 7. (xách giỏ về không) 8. (nuốt nước m iếng) 9. (nhễu xuống) 10. (ra nghề) 11. ( d ù n g .............banh họng) 96
12. (đi cà nhắc) c. Bài tậ p về n h à Ị. Luyện tập về từ ngữ địa phương Hãy liệt kê những từ ngữ dịa phương N am Bộ trong đoạn văn và tìm những từ phồ thông tương ứng với chúng. 2. Luyện tập về từ hay ngữ láy Tim nhữ ng từ láy hay ngừ láy trong bài đọc. 3. Ôn tập ngữ pháp Sử dụng những từ ngừ thích hợp thì, nên, vì... nên, vì, hav, hoặc, nhưng, mà, nếu... thì điền vào chồ trống trong những câu sau đây: - Thời tiết lạnh thế này... chảng ai lại muốn đi ra dư ờng cả, chỉ muốn ngồi ở nhà cho ấm mà thôi. - Con gái cả lớp đều thích bạn ấy ... cậu ta vừa đẹp trai, vừa học giỏi, vừa quan tâm đến mọi người. Còn cậu thì thế nào? - Ngày mai dự báo thời tiết trời rất đẹp! ... mình đã hẹn với bạn Tâm làin việc ở nhà ... không thể đi chơi với Hoa được. Hẹn bạn lần sau vậy nhé! - N gày mai dự báo thời tiết trời sẽ nẳng như đổ lửa. C húng m ình sẽ đi nghi ờ Sa Pa ... ờ Vịnh Hạ Long? - N gày mai dự báo thời tiết trời sẽ nắng như đổ lừa. C ho nên chúng ta sẽ đi nghi ở Sa Pa ... ở V ịnh Hạ Long! - Lần này đến Việt N am , ... không tranh thủ thời gian để học tiếng V i ệ t ... còn có dịp nào tốt hơn nữa. - Trời ơi, bạn ấy trông người rất nhò ... sao m à khoé thế. Đi bộ suốt một ngày trên núi Yên T ừ đấy. 97
4. Luyện tập viết Anh hay chị viết một bài văn ngấn khoảng 300 chữ thể hiện cảm tưởng hay cảm nhận cùa mình về phong tục, về đời sống hay về phong cảnh của đồng bàng N am Bộ Việt Nam. Đồng cò ờ Tháp Mười Nam Bộ (nguồn: Wikipedia) 98
d. Chú thích - Dây là một đoạn văn viết có nhiều tiếng địa phương N am Bộ. Ví dụ: “Tía nu ôi” có nghĩa là "Cha nuôi, bố nuôi" trong tiếng toàn dân. "Nóp" là vật dụng chỉ có ở Nam Bộ, nó giống như cái bao tải, đan bàng cói, chui vào đó để ngủ. "Ngoải" có nghĩa là "ngoài ấy" trong tiếng toàn dân v.v. ' T rong bài viết có nhiều từ láv. Đó là các từ như lóng lánh, cuồn cuộn, ào ùơ, phèo phèo, chơm chởm .v.v. - ơ N am Bộ có rạch, kênh, sôntỉ và biên; ớ miên núi có rạch/klie/ngòi, suối, sông và biển. 99
B À I THỨ T Á M I. Bài đ ọ c QUÃNG ĐỜI CÒN LẠI Đoạn trích dưới đây là phần cuối truyện vừa Quàng đời còn lại của nhà vẫn Dương Hướng in trong tập Bóng đêm và mặt trời, Nxb Văn học, Hà Nội 1998. Chị Lâm, nhân vật chính cùa truyện, với lòng vị tha của người phụ nữ Việt Nam đã tha thứ cho chồng mình - anh Thi - về tội phản bội tình yêu của chị, về tội không trung thành với Tổ quốc. Nhưng Nam, đứa con duy nhất của chị và người chồng, đã không thể chia sẻ sự tha thứ ấy của mẹ mình đối với người bố. Trò chơi "trốn tìm" (nguồn: vietnamnet.vn). 100
Vừa làm ở ngoài đồng về tới đầu làng, chị Lâm đã thấy bọn trẻ nhảy tâng tâng reo ầm ĩ: - Cô Lâm ơi, anh Nam nhà cô đã về rồi đấy. Chị Lâm bàng hoàng: - Thật không các cháu? Chị Lâm luýnh quýnh bước vội về nhà. Lóng ngóng mãi chị mới m ờ đ ư ợ c ổ khoá cừa. Chị đang dọn dẹp nhà cửa thì thấy con trai đeo ba lô bước vào. Đã ba n ăm nay, ngày nào cũng nghĩ đến con, nhưng chị không tưởng tượng nổi n ó lại rán rỏi, người lớn đến thế. Bộ quân phục nó mặc đã bạc phếch. N iróc da sạm đen và nó có phần gầy đi. Chỉ riêng đôi mắt nó vẫn ngời sáng trẻ trung. - Con về thấy mẹ khoá cửa, con sang bên chú Khuông. Chú K huông cũ n g không có nhà thế là bọn trẻ chúng nó dắt con đi khắp. Chú K huông đi đ â u hở m ẹ? - Ai m à biết được, mẹ cũng vừa đi làm về. Quang gánh (nguồn: Wikipedia) 101
N ghe con trai nói đến chú K huông, chị mới nhận ra ở nhà đã trài qua bao biến động mà con trai chị không thể hiểu nổi. Chị phấp phỏng ch ờ đợi giây phút chồng đi làm về. C àng nghĩ chị càng thấy thương ch ô n g hơn bao giờ hết. Đi cải tạo về nửa năm nay, ngoài cô ng việc lăn lộn với ruộng đồng, anh còn tranh thủ sửa chữa m áy bơm nước, m áy cày cho hợp tác xã, tối về lại hì hục đóng gạch. M ặt mùi anh ngày càng hốc hác, râu ria, tóc tai bù xù không kịp cắt, quần áo thì lôi thôi lếch thếch, ống thấp, ống cao. N hiều lần chị bảo: "Anh làm vừa vừa thôi, phải biết giừ sức nữa chứ. Lỡ ốm ra đấy, người ta lại bảo tôi độc ác". A nh chỉ cười bảo: "Bậy nào, người ta nói kệ người ta, mình tranh thủ làm thêm, gom góp ít tiền m ua cho thằng N am cái đồng hồ". Đến lúc này đồng hồ vẫn chưa m ua được, thăng N am đã về. Lẩn quẩn mãi, chị mới nghĩ ra phải đi nấu cơm tối. V ừa bước vào cửa, chị đà nhìn thấy chồng, mồi bên quang một hòn đất thật to bàng cải cối đá đang ì ạch bước về. Chị Lâm tất bật chạy lại đ ỡ g ánh đất xuống, rồi ghé sát tai ch ồ n g thì thầm : Thằng N am về rồi đấy. Chăm chi (nguồn: vietnamnet.vn) 102
C hiếc cuốc tuột khỏi tay anh, rơi xuống đất. Anh đứ ng ngây người cliớp chớ p mắt. Chị cũng bàng hoàng nhìn chồng, thấy rõ anh đang xúc động. Hai chục năm nay bố con mới gặp nhau. - C ứ vào với con đi, nó ở trong nhà đấy! - Chị giục anh - Thay bộ quân áo tử tế mà mặc rồi nghi ngơi với con. Tối nay đừng đóng gạch nửa. N am ơi, bố con về đây này. C on trai chị ra cửa. Thấy bố, nó sững lại. Nó chẳng nói chẳng ràng, nhìn bổ trân trân. Hai chục năm nay nó chỉ nghe tên bố qua lời nguyền rửa cùa mọi người. Lòng nó đã nguội lạnh chẳng còn chút tình cha con. Bất chợt Thi chạy đến, vụng về nẳm chặt tay nó chảng nói được lời nào. Chị Lâm bồng tối sầm mặt lại khi con trai rút tay khỏi tay bố, lặng lẽ đi vào nhà. Bữa cơm đầu tiên sum họp gia đình, chị Lâm cố gợi chuyện với con, con trai chị cứ lầm lì, hỏi câu nào trả lời câu ấy. Ăn xong, nó lỉnh sang nhà hàng xóm. Hai vợ chồng chong đèn đợi mãi đến khuya vẫn không thấy con về. Chị nói với chồng: - M ấy năm nay mới được về, cứ đề nó đi chơi cho thoải mái. N ói thế nhưng chị thấy lòng mình se lại. N gày hôm sau, lúc nào không có bố ở nhà nó mới đảo về nói chuyện với chị. N ó cố tình không nhác đến bố. Ản cơm tối xong, nó cứ đi ra đi vào, đ ứ n g ngồi không yên, rồi bất chợt kéo tay chị ra sân vẻ bối rối: - M ẹ ạ, mai con đi rồi, con có đứa bạn cùng đơn vị hẹn tối nay đến chơi và ngủ Ịuôn ở nhà ta, sáng mai đi một thể. - Thế càng vui chứ sao! - Chị Lâm niềm nở nói với con, nhưng nét mặt con trai chị vẫn buồn rười rượi, giọng nó ấp úng: - M ẹ chẳng hiểu gì cả... M ẹ thông cảm cho con, ờ đơn vị, con đã nói với mọi người là bố chết rồi... Chị Lâm lặng đi nhìn con, hai giọt nước m ắt từ từ lăn trên gò má nhợt nhạt. - ừ mẹ hiểu con... C ứ yên tâm mời bạn bè về nhà, mẹ sẽ liệu. Chị gạt nước mắt, lừng thững ra bờ ao. Dưới bóng những khóm chuối, ch ồ n g chị đang hì hục nhào đất đóng gạch. Chị lặng lẽ đến bên chồng lí nhí: 103