Giáo trình Vận hành máy xúc (Nghề: Vận hành máy thi công mặt đường - Trung cấp) - Trường Cao đẳng Cơ giới (2022)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:72

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Vận hành máy xúc (Nghề: Vận hành máy thi công mặt đường - Trung cấp) được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Kỹ thuật thi công và an toàn trong máy xúc; Công tác chuẩn bị cho máy trước khi làm việc; Các thao tác điều khiển cơ bản; Điều khiển một chu kỳ có tải; Xúc đất đổ lên ô tô vận chuyển;...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Vận hành máy xúc (Nghề: Vận hành máy thi công mặt đường - Trung cấp) - Trường Cao đẳng Cơ giới (2022)

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN: VẬN HÀNH MÁY XÚC NGHỀ: VẬN HÀNH MÁY THI CÔNG MẶT ĐƯỜNG TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP Ban hành kèm theo Quyết định số: / QĐ-CĐCG ngày ..… tháng...... năm 2022 của Trường cao đẳng Cơ giới 1
Quảng Ngãi, năm 2022 (Lưu hành nội bộ) TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 2
LỜI GIỚI THIỆU Trong sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước việc xây dựng cũng như nâng cấp các công trình và các cơ sở hạ tầng như đường giao thông, nhà ga bến cảng… v.v cần rất nhiều công nhân lành nghề sử dụng thành thạo nhiều loại máy móc hiện đại trong đó máy xúc đào chiếm một tỉ lệ đáng kể, và có vai trò quan trọng mang tính quyết định đến chất lượng và tiến độ công trình. Việc sử dụng tốt phương tiện thi công cơ giới nói chung và máy xúc nói riêng có ý nghĩa rất to lớn. Do đó người thợ lái máy xúc, đào không chỉ nắm vững cấu tạo, đặc tính kỹ thuật của máy xúc mà còn phải nắm vững quy trình thao tác lái máy thành thạo, để khai thác triệt để năng suất của máy xúc đào, đảm bảo an toàn cho người và máy trong quá trình vận hành. Giáo trình này được thiết kế theo mô đun thuộc hệ thống mô đun MĐ19 của chương trình đào tạo nghề Vận hành máy thi công mặt đường ở cấp trình độ trung cấp nghề và được dùng làm giáo trình cho học viên trong các khóa đào tạo, sau khi học tập xong mô đun này, học viên có đủ kiến thức để học tập tiếp các môn học, mô đun khác của nghề. Quảng Ngãi, ngày tháng năm 2022 Tham gia biên soạn 1. Võ Chí Hùng Chủ biên 2. ………….............. 3. ……….............…. MỤC LỤC 3
TT NỘI DUNG TRANG 4
1. Lời giới thiệu 2 2. Mục lục 3 3. Bài 1: Kỹ thuật thi công và an toàn trong máy xúc 10 4. 1. Các chỉ tiêu chọn máy trước khi thi công 11 5. 2. Phân loại năng suất 11 6. 3. Các biện pháp tăng năng suất máy xúc 13 7. Bài 2: Công tác chuẩn bị cho máy trước khi làm việc 15 8. 1. Kiến thức liên quan 16 9. 2. Trình tự thực hiện 17 10. 3. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 17 tránh 11. Bài 3: Khởi động máy 19 12. 1. Kiểm tra trước khi khởi động 20 13. 2. Khởi động máy 20 14. 3. Kiểm tra sau khởi động máy 20 15. 4. Tắt máy 21 16. 5. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 21 tránh 17. Bài 4: Các thao tác điều khiển cơ bản 23 18. 1. Lý thuyết chung 24 19. 2. Trình tự thực hiện 25 20. 3. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 25 tránh 21. Bài 5: Điều khiển một chu kỳ không tải 27 22. 1. Lý thuyết chung 28 23. 2. Trình tự thực hiện 29 24. 3. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 29 tránh 25. Bài 6: Điều khiển một chu kỳ có tải 31 26. 1. Lý thuyết chung 32 27. 2. Trình tự thực hiện 32 28. 3. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 33 tránh 29. Bài 7: Di chuyển máy xúc 35 30. 1. Vận hành máy xúc bánh lốp 36 31. 2. Vận hành máy xúc bánh xích 37 32. 3. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 38 tránh 5
33. Bài 8: Đào hào 40 34. 1. Lý thuyết liên quan 41 35. 2. Trình tự thực hiện 41 36. 3. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 42 tránh 37. Bài 9: Đào hố móng 44 38. 1. Trình tự thực hiện 45 39. 2. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 46 tránh 40. Bài 10: Bạt mái ta luy 48 41. 1. Trình tự thực hiện 49 42. 2. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 50 tránh 43. Bài 11: Đào kênh 52 44. 1. Lý thuyết liên quan 53 45. 2. Trình tự thực hiện 53 46. 3. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 54 tránh 47. Bài 12: Đào tao mặt bằng 56 48. 1. Lý thuyết liên quan 57 49. 2. Trình tự thực hiện 58 50. 3. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 58 tránh 51. Bài 13: Xúc đất đổ lên ô tô vận chuyển 60 52. 1. Lý thuyết liên quan 61 53. 2. Trình tự thực hiện 62 54. 3. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 63 tránh 55. Bài 14: Di chuyển máy xúc lên ô tô vận chuyển 65 56. 1. Trình tự thực hiện 66 57. 2. Các sai hỏng thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng 67 tránh 6
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN Tên mô đun: VẬN HÀNH MÁY XÚC Mã mô đun: MĐ19 Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun: - Vị trí: Mô đun được bố trí dạy sau các môn học cơ sở và các mô đun bổ trợ. Mô đun này có thể được bố trí dạy song song với các mô đun chuyên môn nghề . - Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề. - Ý nghĩa và vai trò của mô đun: Việc sử dụng tốt phương tiện thi công cơ giới nói chung và máy xúc nói riêng có ý nghĩa rất to lớn. Do đó, người thợ vận hành máy xúc, không chỉ nắm vững cấu tạo, đặc tính kỹ thuật của máy xúc mà còn phải nắm vững quy trình thao tác vận hành máy thành thạo, để khai thác triệt để năng suất của máy xúc, đảm bảo an toàn cho người và máy trong quá trình vận hành; Vận hành máy xúc đóng một vai trò rất quan trọng trong ngành thi công mặt đường đáp ứng những yêu cầu phát triển của cơ sở hạ tầng ở các vùng miền trên đất nước. Mô đun này trang bị cho học viên những kiến thức và kỹ năng cơ bản về vận hành máy xúc thi công mặt đường - Đối tượng: Là giáo trình áp dụng cho học sinh trình độ Trung cấp nghề Vận hành máy thi công mặt đường. Mục tiêu của mô đun: - Về kiến thức: A1.Trình bày được các phương pháp thi công bằng máy xúc; A2. Nêu được quy trình vận hành máy xúc; - Về kỹ năng: B1. Chuẩn bị được xe máy, hiện trường trước khi thi công; B2. + Vận hành được máy xúc đào thông dụng; - Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: C1. Lựa chọn được máy xúc phù hợp với điều kiện thi công khác nhau; C2. Chấp hành đúng nội quy, quy định về công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp 1. Chương trình khung nghề Vận hành máy thi công mặt đường 7
Thời gian đào tạo (giờ) Trong đó Mã Tên môn Thực MH/ học, mô Số tín chỉ Tổng hành/thực Lý Kiểm MĐ đun số tập/Thí thuyết tra nghiệm/bài tập 8
I Các môn học chung/đại 15 255 94 148 13 cương MH 01 Chính trị 02 30 15 13 2 MH 02 Pháp luật 01 15 9 5 1 MH 03 Giáo dục thể chất 01 30 4 24 2 Giáo dục quốc phòng – An MH 04 02 45 21 21 3 ninh MH 05 Tin học 03 45 15 29 1 MH 06 Ngoại ngữ (Anh văn) 06 90 30 56 4 II Các môn học, mô đun chuyên môn ngành, nghề II.1 Các mô đun, môn học kỹ 39 1350 357 947 46 thuật cơ sở MH 07 Vẽ kỹ thuật 04 60 46 10 4 Dung sai và kỹ thuật đo MH 08 02 30 20 8 2 lường trong cơ khí MH 09 Cơ kỹ thuật 03 45 35 7 3 MH 10 Điện kỹ thuật 03 45 35 7 3 Nhiên liệu và vật liệu bôi MH 11 02 30 25 3 2 trơn An toàn lao động và vệ MH 12 02 30 25 3 2 sinh công nghiệp Kỹ thuật thi công mặt MH 13 02 30 25 3 2 đường Bảo dưỡng máy thi công MĐ 14 05 150 34 112 4 mặt đường Bảo dưỡng hệ thống điện MĐ 15 trên máy thi công mặt 02 60 20 38 2 đường MĐ 16 Vận hành máy san 05 150 15 131 4 MĐ 17 Vận hành máy lu 02 60 11 47 2 MĐ 18 Vận hành máy xúc 04 120 18 98 4 MĐ 19 Vận hành máy xúc 04 120 15 101 4 MĐ 20 Vận hành máy ủi 04 120 15 101 4 MĐ 21 Vận hành máy xúc lật 02 60 7 51 2 Xử lý tình huống khi thi MĐ 22 02 60 7 52 1 công MĐ 23 Thực tập nghề nghiệp 06 180 4 175 1 Tổng cộng: 54 1605 451 1095 59 2. Chương trình chi tiết mô đun Số Tên các bài Thời gian (giờ) 9
trong mô Tổng Lý Thực Kiểm TT đun số thuyết hành tra Kỹ thuật thi công và an toàn trong sử dụng 1 2 2 máy xúc gàu nghịch 2 Công tác chuẩn bị trước khi thi công 2 1 1 3 Khởi động máy 2 1 1 4 Các thao tác điều khiển cơ bản 6 1 5 5 Điều khiển một chu kỳ làm việc không tải 6 1 5 6 Điều khiển một chu kỳ làm việc có tải 12 1 10 1 7 Di chuyển máy xúc 12 1 11 8 Đào hào 12 1 11 9 Đào hố móng 12 1 10 1 10 Bạt mái ta luy 12 1 11 11 Đào kênh 12 1 10 1 12 Đào tạo mặt bằng 12 1 10 13 Đào xúc đất, đá đổ lên xe ô tô vận chuyển 12 1 10 1 Di chuyển máy lên, xuống xe kéo chuyên 14 6 1 5 dụng Cộng: 120 15 101 4 3. Điều kiện thực hiện môn học: 3.1. Phòng học Lý thuyết/Thực hành: Đáp ứng phòng học chuẩn 3.2. Trang thiết bị dạy học: Projetor, máy vi tính, bảng, phấn, tranh vẽ.... 3.3. Học liệu, dụng cụ, mô hình, phương tiện: Giáo trình, mô hình thực hành, bộ dụng cụ nghề, xe máy thi công… 3.4. Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu thực tế về kỹ thuật vận hành máy xúc hiện đại của các doanh nghiệp. 4. Nội dung và phương pháp đánh giá: 4.1. Nội dung: - Kiến thức: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức - Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng. 10
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp. + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. 4.2. Phương pháp: Người học được đánh giá tích lũy môn học như sau: 4.2.1. Cách đánh giá - Áp dụng quy chế đào tạo Trung cấp hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư số 09/2017/TT-BLĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội. - Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Cơ giới như sau: Điểm đánh giá Trọng số + Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1) 40% + Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2) + Điểm thi kết thúc môn học 60% 4.2.2. Phương pháp đánh giá Phương pháp Phương pháp Hình thức Chuẩn đầu ra Số Thời điểm đánh giá tổ chức kiểm tra đánh giá cột kiểm tra Thường xuyên Viết/ Tự luận/ A1, A2, C1, C2 1 Sau 20 giờ. Thuyết trình Trắc nghiệm/ Báo cáo Định kỳ Viết và Tự luận/ A3, B1, C1, C2 4 Sau 40 giờ thực hành Trắc nghiệm/ thực hành Kết thúc môn Vấn đáp và Vấn đáp và A1, A2, B1, B2, C1, 1 Sau 120 học thực hành thực hành C2, giờ trên mô hình 4.2.3. Cách tính điểm - Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân. - Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn học nhân với trọng số tương ứng. Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến một chữ số thập phân, sau đó được quy đổi xúcg điểm chữ và điểm số theo thang điểm 4 theo quy định của 11
Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về đào tạo theo tín chỉ. 5. Hướng dẫn thực hiện môn học 5.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng Trung cấp Vận hành máy thi công mặt đường 5.2. Phương pháp giảng dạy, học tập môn học 5.2.1. Đối với người dạy * Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gồm: Trình chiếu, thuyết trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập cụ thể, câu hỏi thảo luận nhóm…. * Thực hành: - Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập thực hành theo nội dung đề ra. - Khi Thực hành Giáo viên hướng dẫn, thao tác mẫu và sửa sai tại chỗ cho người học. - Sử dụng các mô hình, học cụ mô phỏng để minh họa. * Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề ra. * Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân công các thành viên trong nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo luận, trình bày nội dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm. 5.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau: - Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được cung cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài liệu...) - Sinh viên trao đổi với nhau, thực hiện bài thực hành và báo cáo kết quả - Tham dự tối thiểu 70% các giờ giảng tích hợp. Nếu người học vắng >30% số giờ tích hợp phải học lại mô đun mới được tham dự kì thi lần sau. - Tự học và thảo luận nhóm: Là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm việc theo nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 2-3 người học sẽ được cung cấp chủ đề thảo luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu trách nhiệm về 1 hoặc một số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân công để phát triển và hoàn thiện tốt nhất toàn bộ chủ đề thảo luận của nhóm. - Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ. - Tham dự thi kết thúc môn học. - Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học. 6. Tài liệu tham khảo: [1]. Giáo trình kỹ thuật thi công và an toàn – Trường Cao đẳng nghề Cơ giới Ninh Bình 2010; 12
[2]. Vũ Tiến Lộc, Vũ Thanh Bình - Máy làm đất – Nhà xuất bản GTVT 2000; [3]. Cấu tạo và nguyên lý làm việc của gầm máy xây dựng – Nhà xuất bản GTVT 2000; [4]. Tài liệu tập huấn vận hành máy xây dựng – Nhà xuất bản GTVT 2005; [5]. Nguyễn Đức Chương, Giáo trình kỹ thuật thi công, Nhà xuất bản Xây dựng, 2000. 13
BÀI 1: KỸ THUẬT THI CÔNG VÀ AN TOÀN TRONG MÁY XÚC GÀU NGHỊCH Mã bài: MĐ19-01 Giới thiệu: Bài học này giúp cho người học nhân biết được các tiêu chuẩn và lựa chon sơ đồ thi công để nâng cao năng suất trong quá trình thực hiện. Từ đó vận hành máy đảm bảo kỹ thuật và an toàn. Mục tiêu: - Trình bày được các tiêu chuẩn lựa chọn, sơ đồ đào cơ bản và biện pháp nâng cao năng suất trong thi công máy xúc gàu nghịch; - Vận dụng được các kỹ thuật thi công và biện pháp tăng năng suất thi công ứng dụng vào thực tế sản xuất sau này; - Thực hiện đúng kỹ thuật an toàn và phòng chống cháy nổ, dập tắt được đám cháy bằng các công cụ chữa cháy cơ bản; - Chấp hành đúng nội quy, quy định về công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp. Phương pháp giảng dạy và học tập bài mở đầu - Đối với người dạy: Sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học nhớ các giá trị đại lượng, đơn vị của các đại lượng. - Đối với người học: Chủ động đọc trước giáo trình trước buổi học Điều kiện thực hiện bài học - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Phòng học chuyên môn - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có Kiểm tra và đánh giá bài học - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. 14
+ Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)  Kiểm tra định kỳ lý thuyết: không có  Kiểm tra định kỳ thực hành: không có Nội dung chính: 1. Các chỉ tiêu lựa chọn máy trước khi thi công 1.1. Dựa vào năng suất làm việc của máy - Quan sát hiện trường thi công. - Số lượng phương tiện vận chuyển và cung đường vận chuyển. - Đặc điểm của công trình. 1.2. Dựa vào tính chất của đất - Sình lầy, đất mùn. - Đất pha cát, đất thịt - Đất đồi núi, đất đá 1.3. Dựa vào thể tích của phương tiện vận chuyển - Xác định cụ thể, thể tích của từng phương tiện và số lượng của từng loại . - Xác định chiều cao và tính năng làm việc của từng loại phương tiện vận chuyển. 1.4. Dựa vào vị trí thi công và tính chất của công trình - Vị trí thi công thuận lợi hay khó khăn. - Tính chất công trình đơn giản hay phức tạp. - Điều kiện địa chất của công trình. 2. Phân loại năng suất 2.1.1. Năng suất lý thuyết Là thể tích đất mà máy xúc đổ được trong một đơn vị thời gian Năng suất được tính toán với các thông số thiết kế của máy. NLT = 60.q.n Trong đó: - NLT là năng suất lý thuyết của máy đơn vị tính là m3/h. hoặc m3/kíp 15
- q là dung tích gầu - n là số chu kỳ công tác của máy trong một phút. n = 1/T - T là thời gian hoàn thành một chu kỳ công tác tính băng phút. (nếu T tính bằng giây thì n = 60/T) 2.1.2. Năng suất kỹ thuật Năng suất của máy có tính đến những điều kịên thi công thực tế thì gọi là năng suất kỹ thuật. Ký hiệu là NKT. NKT = 60.q.n.(1/KT.K c.Kđ.Ktg.Kp) Trong đó: KT là hệ số tơi xốp của đất Kđ Là hệ số đầy gầu, với gầu thuận thường lấy Kđ = 1, gầu dây Kđ = 0.9 Kc Là hệ số xét tới tổn thất thời gian do máy dịch chuyển trong khoang đào Ktg Là hệ số sử dụng thời gian công tác của máy, tuỳ từng nơi có thể lấy Ktg=0.25-0.9. Kp Là hệ số xét tới sự phối hợp giữa máy đào và xe vận chuyển, nếu đào đổ đống tại chỗ lấy K p=1, Máy xúc gầu thuận , gầu nghịch khi đổ đất vào xe vận tải thì Kp=0.9, gầu dây và gầu ngoạm thì lấy Kp =0.85 2.1.3. Năng suất sử dụng Năng suất sử dụng khác với năng suất kỹ thuật là tính đến việc sử dụng máy xúc theo thời gian và tay nghề của người thợ lái, tức là trình độ làm việc và tổ chức làm việc của máy xúc và kỹ năng am hiểu máy của người thợ. - Năng suất sử dụng có thể tính theo giờ, theo ca, tháng, năm và được ký hiệu là NSD. NSD= NT.KB.Km Trong đó: NT Là năng suất lớn nhất mà máy xúc có khả năng đạt được m 3/h khi làm việc liên tục trong những điều kiện cụ thể. KB Là hệ số tính đến việc sử dụng máy xúc theo thời gian KM là hệ số đo trình độ tay nghề của thợ lái máy, lúc xác định hệ số K B người ta phải tính đến sự đình trệ mà khi máy làm việc, máy xúc không thể tránh khỏi như di chuyển vào vùng đào, thời gian bảo dưỡng kỹ thuật... 16
Hệ số đo trình độ tay nghề của thợ lái máy K B =0.86 đối với các máy vạn năng dùng trong xây dựng. 3. Các biện pháp tăng năng suất của máy 3.2.1. Tăng thời gian làm việc của máy: - Sử dụng loại máy đào hợp lý trong từng địa hình thi công. - Sử dụng và phối hợp một cách khoa học giữa các loại máy đào và các phương tiện vận chuyển. - Tăng hệ số sử dụng thời gian trong một ca, giảm đến mức tối thiểu thời gian máy không làm ra sản phẩm, bố trí khoang đào và phương pháp thi công phù hợp. 3.2.2. Giảm thời gian chu kỳ công tác Bằng các thao tác nhanh chính xác, giảm các động tác thừa trong một chu kỳ xúc, và hạn chế góc quay từ vị trí lấy vật liệu đến vị trí đổ vật liệu. 17
CÂU HỎI ÔN TẬP Câu 1: Nêu các chỉ tiêu lựa chọn máy trước khi thi công? Câu 2: Nêu các phân loại năng suất? Câu 3: Trình bay các biện pháp nâng cao năng suất máy xúc? 18
BÀI 2: CÔNG TÁC CHUẨN BỊ CHO MÁY TRƯỚC KHI LÀM VIỆC Mã bài: MĐ19-02 Giới thiệu: Trước khi chuẩn bị thi công phải gặp trực tiếp kỹ thuật phụ trách công trình để tìm hiểu thiết kế của công trình, cùng với kỹ thuật ra hiện trường để nắm được số lượng công việc trên cơ sở đó nêu phương án thi công kịp tiến độ, đúng kỹ thuật an toàn và hiệu quả. Bài học này giúp cho người thợ vận hành chủ động trong việc chuẩn bị trước khi thi công. Mục tiêu: - Trình bày được nội dung các công việc chuẩn bị cho máy xúc trước khi làm việc; - Thực hiện được các công tác chuẩn bị máy trước khi làm việc; - Chuẩn bị được dụng cụ vật tư đi theo máy; - Rèn luyện tính cẩn thận chính xác, đảm bảo an toàn. Phương pháp giảng dạy và học tập bài mở đầu - Đối với người dạy: Sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề, thao tác mẫu, uốn nắn và sửa sai tại chỗ cho người học); yêu cầu người học nhớ các giá trị đại lượng, đơn vị của các đại lượng. Các bước quy trình thực hiện. - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình trước buổi học, thực hiện thao tác theo hướng dẫn. Điều kiện thực hiện bài học - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Xưởng chuyên môn máy thi công - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác, mô hình thực hành và máy xúc Liugong. - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có Kiểm tra và đánh giá bài học - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp 19
+ Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)  Kiểm tra định kỳ lý thuyết: không có Kiểm tra định kỳ thực hành: không có Nội dung chính: 1. Kiến thức liên quan. a. Nhận nhiệm vụ thi công: Trước khi chuẩn bị thi công phải gặp trực tiếp kỹ thuật phụ trách công trình để tìm hiểu thiết kế của công trình, cùng với kỹ thuật ra hiện trường để nắm được số lượng công việc trên cơ sở đó nêu phương án thi công kịp tiến độ, đúng kỹ thuật an toàn và hiệu quả. b. Xác định khối lượng thi công; Người thi công xác định khối lượng vật liệu cần xúc để nêu ra biện pháp thi công cho phù hợp đạt hiệu quả cao và tiết kiệm nhiên liệu và thời gian đúng với khối lượng thực tế cũng như hồ sơ thi công. c. Đọc sơ đồ và bố trí thi công: Trên cơ sở bản sơ đồ bố trí thi công. Người thi công phải nắm vững khối lượng cũng như yêu cầu kỹ thuật của sơ đồ để đưa ra các biện pháp thi công đảm bảo an toàn cho người và thiết bị. d. Đọc bản vẽ tiến độ thi công: Sau khi đọc bản vẽ – người thi công phải nắm được khối lượng công việc từng hạng mục, cũng như nắm được chiều cao, cốt đường v.v… để lập phương án thi công cho phù hợp. đ. Khảo sát hiện trường thi công Người thi công trực tiếp ra hiện trường kiểm tra cụ thể những tuyến đường mà mình phải thi công qua đó chúng ta nắm được hiện trường bố trí phương pháp thi công, để đảm bảo an toàn cho người và máy. 2. Trình tự thực hiện: - Chuẩn bị thiết bị thi công. + Máy xúc 20