intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Góp phần nghiên cứu xác định và hoặc hoàn thiện một số tiêu chuẩn chẩn đoán tế bào học trong 5 loại ung thư phế quản thường gặp

Chia sẻ: Nguyễn Tuấn Anh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

52
lượt xem
0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung bài viết nghiên cứu 50 trường hợp ung thư phế quản bao gồm 14 ung thư biểu mô vảy, 18 ung thư biểu mô tuyến, 8 ung thư biểu mô tế bào lớn, 8 ung thư biểu mô tế bào nhỏ, 2 ung thư biểu mô vảy – tuyến đã được nghiên cứu về tế bào học và khẳng định chẩn đoán qua đối chiếu mô bệnh học. Các tiêu chuẩn chẩn đoán tế bào học đã được trình bày và bàn luận. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Góp phần nghiên cứu xác định và hoặc hoàn thiện một số tiêu chuẩn chẩn đoán tế bào học trong 5 loại ung thư phế quản thường gặp

Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 5 * Phuï baûn cuûa Soá 4 * 2001<br /> <br /> GOÙP PHAÀN NGHIEÂN CÖÙU XAÙC ÑÒNH VAØ / HOAËC HOAØN THIEÄN<br /> MOÄT SOÁ TIEÂU CHUAÅN CHAÅN ÑOAÙN TEÁ BAØO HOÏC<br /> TRONG 5 LOAÏI UNG THÖ PHEÁ QUAÛN THÖÔØNG GAËP<br /> Nguyeãn Vöôïng* – Leâ Trung Thoï *– Ñaëng Theá Chaân *<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> 50 tröôøng hôïp ung thö pheá quaûn bao goàm 14 ung thö bieåu moâ vaûy, 18 ung thö bieåu moâ tuyeán, 8 ung thö<br /> bieåu moâ teá baøo lôùn, 8 ung thö bieåu moâ teá baøo nhoû, 2 ung thö bieåu moâ vaûy – tuyeán ñaõ ñöôïc nghieân cöùu veà teá baøo<br /> hoïc vaø khaúng ñònh chaån ñoaùn qua ñoái chieáu moâ beänh hoïc. Caùc tieâu chuaån chaån ñoaùn teá baøo hoïc ñaõ ñöôïc trình<br /> baøy vaø baøn luaän.<br /> <br /> SUMMARY<br /> CONTRIBUTION TO THE ESTABLISHMENT AND/OR IMPROVEMENT STUDY SOME CRITERIA OF<br /> CYTOLOGIC DIAGNOSIS 5 MAJOR LUNG CARCINOMAS.<br /> Nguyeãn Vöôïng, Leâ Trung Thoï, Ñaëng Theá Chaân * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Special issue of Pathology - Vol. 5 Supplement of No 4 – 2001: 32-36<br /> <br /> 50 cases of lung cancer including 14 squamous carcinomas, 18 adenocarcinomas, 8 large cell<br /> carcinomas, 8 small cell carcinomas and 2 adeno-squamous carcinomas were diagnosed cytologically and<br /> confirmed by histologycal confrontation. Criteria of cytologic diagnosis were presented and discussed..<br /> chænh cho moïi típ ung thö.<br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> Trong Y giôùi, haàu nhö ai cuõng bieát hieän nay<br /> ung thö phoåi chieám vò trí haøng ñaàu trong caùc ung<br /> thö ôû nam giôùi vaø ñeå chaån ñoaùn beänh chính xaùc, boä<br /> ba chaån ñoaùn baèng hình aûnh, noäi soi, hình thaùi hoïc<br /> coù vai troø quyeát ñònh trong ñoù chaån ñoaùn teá baøo hoïc<br /> – moâ beänh hoïc coù yù nghóa cuûa tieâu chuaån vaøng. ÔÛ<br /> Vieät Nam, tröôùc nay, chaån ñoaùn teá baøo hoïc trong<br /> ung thö phoåi thöôøng chæ xaùc ñònh coù teá baøo ung thö<br /> hay khoâng (keå caû haøng chuïc luaän aùn, luaän vaên veà<br /> chuû ñeà ung thö phoåi coù lieân quan chaån ñoaùn teá baøo<br /> hoïc), haàu nhö khoâng ñònh típ ung thö vaø cuõng<br /> khoâng neâu nhöõng tieâu chuaån chaån ñoaùn teá baøo hoïc<br /> ngoaøi moät vaøi taøi lieäu cuûa Nguyeãn Vöôïng vaø coäng<br /> söï(1,2,3,5).<br /> Ngay ôû nhöõng nöôùc phaùt trieån, tuy chaån ñoaùn teá<br /> baøo hoïc ung thö phoåi ñöôïc ñeà caäp töø laâu(2,6,7,8,9) song<br /> vì kinh nghieäm chöa thoáng nhaát, vieäc phaân loaïi vaø<br /> ñònh típ coøn ñang dieãn tieán neân ñöông nhieân, caùc<br /> tieâu chuaån chaån ñoaùn teá baøo hoïc chöa theå hoaøn<br /> <br /> ÔÛ coâng trình naøy, chuùng toâi chæ haïn cheá trong<br /> xaùc ñònh tieâu chuaån chaån ñoaùn teá baøo hoïc 5 loaïi<br /> ung thö phoåi thöôøng gaëp khoâng ngoaøi muïc ñích gôïi<br /> môû höôùng ñieàu trò, tieân löôïng beänh cuõng nhö giuùp<br /> cho vieäc nhaân leân roäng raõi ôû caùc cô sôû giaûi phaãu<br /> beänh – teá baøo beänh hoïc.<br /> <br /> VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br /> CÖÙU<br /> Do kinh phí haïn heïp vaø thôøi gian nghieân cöùu<br /> ngaén, chuùng toâi chæ coù theå nghieân cöùu treân 50 maãu<br /> beänh.<br /> Vieäc löïa choïn beänh nhaân phaûi ñaùp öùng 2 yeâu<br /> caàu:<br /> Chaån ñoaùn teá baøo hoïc xaùc ñònh chaéc chaén coù<br /> ung thö vaø típ (chæ döïa vaøo beänh phaåm queùt, aùp<br /> vaø/hoaëc choïc huùt kim xuyeân thaønh ngöïc). Dó nhieân,<br /> khoâng laáy caùc beänh phaåm töø maøng phoåi hoaëc beänh<br /> phaåm nöôùc traøn dòch, ñôøm.. Cuõng loaïi caùc tröôøng<br /> hôïp ung thö di caên hoaëc chöa ñònh típ<br /> <br /> * Boä Moân Giaûi Phaãu Beänh – Ñaïi hoïc Y Haø Noäi<br /> <br /> Chuyeân ñeà Giaûi Phaãu Beänh g<br /> <br /> 1<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 5 * Phuï baûn cuûa Soá 4 * 2001<br /> Coù beänh phaåm moâ beänh hoïc ñoái chieáu caùc chaån<br /> ñoaùn, ôû ñaây laø 35 beänh phaåm phaãu thuaät vaø 15 sinh<br /> thieát tröôùc phaãu thuaät ñaõ chaån ñoaùn roõ típ ung thö.<br /> Vieäc nhuoäm teá baøo theo kyõ thuaät Giemsa thoâng<br /> duïng, coøn xöû lyù tieâu baûn moâ beänh hoïc nhö kyõ thuaät<br /> chuaån vaãn laøm taïi Boä moân vaø Khoa Giaûi phaãu<br /> beänh, beänh vieän Baïch Mai. Moãi típ beänh ñeàu ñöôïc<br /> chuïp aûnh vi theå maøu, laøm phim döông baûn.<br /> Vôùi muïc ñích nghieân cöùu treân, chuùng toâi khoâng<br /> quan taâm tôùi tyû leä caùc típ beänh, ñoä tuoåi, giôùi... vaø vì<br /> theá cuõng khoâng aùp duïng toaùn thoáng keâ, tyû leä döông<br /> tính giaû, aâm tính giaû, ñoä nhaïy, ñoä ñaëc hieäu v.v...<br /> nhö ñaõ coâng boá ôû caùc coâng trình tröôùc.<br /> Thöïc chaát ñaây laø moät nghieân cöùu boå sung theâm<br /> veà chaån ñoaùn teá baøo hoïc trong ung thö phoåi so vôùi<br /> nhöõng taøi lieäu chuùng toâi ñaõ coâng boá tröôùc ñaây.<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU<br /> Trong 50 beänh nhaân ñöôïc xaùc chaån vaø ñònh típ<br /> ung thö veà caû teá baøo hoïc, moâ beänh hoïc, coù ung thö<br /> (K) bieåu moâ vaûy: 14 tröôøng hôïp, chieám tyû leä 28%;<br /> K bieåu moâ tuyeán 18 tröôøng hôïp (36%); K bieåu moâ<br /> teá baøo lôùn 8 tröôøng hôïp (16%); K bieåu moâ teá baøo<br /> nhoû: 8 tröôøng hôïp (16%); vaø K bieåu moâ vaûy tuyeán:<br /> 2 tröôøng hôïp (4%). Nhöõng soá lieäu vaø tyû leä naøy<br /> khoâng phaûn aùnh tình hình caùc típ ung thö phoåi maø<br /> chuû yeáu giôùi thieäu kinh nghieäm chaån ñoaùn ñaõ ñöôïc<br /> ñoái chieáu teá baøo – moâ beänh tæ mæ treân nhöõng soá<br /> löôïng beänh nhaân coù theå tin caäy ñöôïc vì ôû haøng<br /> nghìn tröôøng hôïp chaån ñoaùn döông tính khaùc, vieäc<br /> ñoái chieáu thöôøng khoù theo doõi hoaëc thieáu chuaån xaùc<br /> vì nhieàu lyù do khaùc nhau.<br /> K bieåu moâ vaûy<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> noïc. Chuùng coù theå ñöùng ñôn ñoäc nhöng thöôøng tuï<br /> thaønh ñaùm nhoû, ñaùm loûng leûo saùnh nhau hoaëc ñaùm<br /> hôi chuøm leân nhau. Vieäc phaân tích kyõ caùc ñaëc ñieåm<br /> teá baøo rieâng leõ coù yù nghóa quan troïng trong chaån<br /> ñoaùn.<br /> Baøo töông: neùt ñaëc tröng laø ít nhieàu coù keratin,<br /> caàu bieåu moâ phaûn aùnh ñoä bieät hoùa cuûa teá baøo K vaø<br /> laø yeáu toá quan troïng ñeå chaån ñoaùn K bieåu moâ vaûy.<br /> Ñoä bieät hoùa caøng cao, baøo töông caøng roäng, ranh<br /> giôùi teá baøo caøng roõ, möùc ñoä öa bazô caøng taêng vaø<br /> do ñoù tyû leä nhaân / baøo tröông tuy vaãn lôùn hôn ôû teá<br /> baøo bình thöôøng song töông ñoái nhoû so vôùi caùc típ<br /> teá baøo K khaùc. Khi sinh nhieàu keratin, baøo töông<br /> cöùng gaàn nhö boùp cheát nhaân vaø coù theå taïo thaønh<br /> nhöõng teá baøo boùng ma (nhaân lì, môø, chìm ñi, chæ<br /> coøn veát tích nhaân hoaëc boùng môø maøng nhaân..)hoaëc<br /> hình thaønh nhöõng khoái söøng nhoû goïi laø haït trai<br /> trong baøo töông. ÔÛ nhöõng K bieåu moâ vaûy bieät hoùa<br /> vöøa hay keùm bieät hoùa, neáu xem kyõ, toaøn dieän caùc<br /> phieán ñoà vaãn coù theå thaáy ít nhieàu teá baøo bieät hoùa<br /> söøng.<br /> Nhuoäm Giemsa, keratin baét maøu xanh, laøm cho<br /> baøo töông töø xanh nhaït, saùng tôùi xanh ñaäm, ñoâi khi<br /> laïc saéc, coù maøu hoàng.<br /> Nhaân: trong ñaïi ña soá tröôøng hôïp, thöôøng naèm<br /> giöõa teá baøo , taêng saéc vaø hình thaùi raát thay ñoåi, töø<br /> teo ñaëc, nhaân lì ñi nhö gioït möïc taøu cho tôùi nhaân<br /> quaùi, nhaân nhieàu muùi ñeán nhaân hình thoi, noøng noïc.<br /> Teá baøo caøng söøng hoùa thì hình raêng cöa cuûa maøng<br /> nhaân khoâng roõ, maøng nhaân keùm daøy, tính baét maøu<br /> giaûm vaø haït nhaân khoù thaáy. ÔÛ nhöõng nhaân lôùn, coù<br /> theå thaáy moät vaøi haït nhaân khoâng ñeàu, vò trí thay<br /> ñoåi. Hieám nhaân chia nhaát laø loaïi baát thöôøng.<br /> <br /> Chuùng toâi coá gaéng neâu nhöõng ñaëc ñieåm chung<br /> nhaát cho chaån ñoaùn, khoâng ñi saâu vaøo caùc bieán theå<br /> hoaëc thöù nhoùm maø cho ñeán nay phaân loaïi vaãn ñang<br /> dieãn tieán.<br /> <br /> Treân neàn phieán ñoà, coù theå thaáy hoàng caàu ít<br /> nhieàu thoaùi hoùa, teá baøo vieâm, chaát caën vaø maûnh<br /> vuïn teá baøo .<br /> <br /> Trong moïi tröôøng hôïp, K bieåu moâ vaûy ñeàu coù<br /> teá baøo K ít nhieàu gôïi teá baøo bieåu moâ vaûy bình<br /> thöôøng. Ñoù laø:<br /> <br /> Nhìn chung, nhoùm u naøy ñaëc tröng baèng söï<br /> hieän dieän caùc khoaûng daïng tuyeán (coù hay khoâng<br /> keøm caáu truùc nhuù) vaø/hoaëc coù chaát nhaày ôû teá baøo<br /> naèm trong caùc ñaùm teá baøo u thöôøng choàng leân nhau<br /> song tính chaát to nhoû khoâng ñeàu cuûa teá baøo ôû möùc<br /> vöøa phaûi vaø ranh giôùi cuûa chuùng töông ñoái roõ. Teá<br /> baøo u rieâng leû hay xeáp thaønh nhoùm nhoû ít gaëp hôn.<br /> <br /> Teá baøo u thöôøng coù nhöõng thay ñoåi deã nhaän<br /> bieát veà hình thaùi, kích thöôùc song ña soá gôïi hình ña<br /> dieän (ñaù laùt), moät soá ít hoaëc ñoâi khi coù hình kyø quaùi<br /> vaø thöôøng khoâng thieáu teá baøo hình thoi, daïng noøng<br /> <br /> 2<br /> <br /> K bieåu moâ tuyeán<br /> <br /> Chuyeân ñeà Giaûi Phaãu Beänh<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 5 * Phuï baûn cuûa Soá 4 * 2001<br /> <br /> Tuøy ñoä bieät hoùa, nôi phaùt sinh vaø caùch phaùt trieån<br /> trong nhu moâ phoåi, chia 2 nhoùm chính: K bieåu moâ<br /> tuyeán pheá quaûn, K bieåu moâ tieåu pheá quaûn – pheá<br /> nang.<br /> Baøo töông: ñieån hình môùi hình truï hay khoái<br /> vuoâng lôùn (deã xaùc ñònh) nhöng thöôøng hình elíp<br /> hay baàu duïc song cuõng khoâng ít teá baøo hình troøn<br /> hay ña dieän lôùn. Löôïng baøo töông thöôøng vöøa phaûi,<br /> ít nhieàu öa bazô nhöng coù khi khaù nhieàu, saùng,<br /> chöùa caùc khoâng baøo côõ khaùc nhau, trong coù theå thaáy<br /> roõ chaát nhaày khi nhuoäm ñaëc bieät song khoâng nhaän<br /> ñöôïc caùc hình loâng. Coù theå thaáy hoaït ñoäng thöïc baøo<br /> , bieåu thò baèng caùc maûnh vuïn teá baøo hoaëc söï xaâm<br /> nhaäp cuûa baïch caàu ña nhaân trong baøo töông teá baøo<br /> u. Tröôøng hôïp keùm bieät hoùa, baøo töông coù theå bò<br /> hö, ñeå laïi caùc boù, ñaùm nhaân trô.<br /> Nhaân: thöôøng hình troøn hay baàu duïc, naèm leäch<br /> moät beân vaø ôû teá baøo truï cao, deã thaáy naèm ôû ñaùy; côõ<br /> nhaân thay ñoåi nhöng thöôøng to hôn ôû teá baøo bieåu<br /> moâ pheá quaûn (khoâng thay ñoåi nhieàu trong moät soá<br /> típ K tieåu pheá quaûn pheá nang), rìa nhaân maûnh, nhaün<br /> ít coù hình gai hay raêng cöa, neáp gaáp (thöôøng chæ<br /> thaáy loaïi sau khi ñöùng rieâng leû hay nhoùm nhoû).<br /> Nhaân thöôøng taêng saéc nheï hoaëc ñuïc, cuõng coù khi<br /> khaù saùng vôùi löôùi chromatin laám chaám haït nhoû, caù<br /> bieät coù hình nhieàu nhaân. Tyû leä nhaân treân baøo tröông<br /> thay ñoåi nhöng lôùn hôn so vôùi teá baøo bieåu moâ pheá<br /> quaûn bình thöôøng. Haït nhaân thöôøng to, noåi roõ, naèm<br /> giöõa nhaân, thöôøng hình troøn, ñôn ñoäc, deã thaáy ôû típ<br /> K bieåu moâ pheá quaûn vaø khoù nhaän trong K bieåu moâ<br /> tieåu pheá quaûn – pheá nang vì nhaân ñuïc hôn vaø khi<br /> coù, haït nhaân thöôøng nhoû.<br /> Caàn löu yù laø trong nhieàu tröôøng hôïp, khoâng theå<br /> phaân bieät veà teá baøo hoïc giöõa 2 típ K bieåu moâ pheá<br /> quaûn vaø K bieåu moâ tieåu pheá quaûn – pheá nang.<br /> K bieåu moâ teá baøo nhoû<br /> Duø chia thaønh caùc thöù nhoùm teá baøo luùa maïch,<br /> típ trung gian hay toå hôïp, ñaây laø nhoùm u coù nhöõng<br /> ñaëc ñieåm chung gioáng nhau vaø phaùc ñoà ñieàu trò<br /> rieâng. Ñaëc ñieåm ñaëc tröng vaø chung nhaát laø teá baøo<br /> K nhoû, khoâng bieät hoùa song caàn phaân bieät vôùi caùc<br /> ung thö di caên. Teá baøo u maát tính keát dính roõ,<br /> thöôøng xeáp thaønh töøng ñaùm loûng leûo, keøm caùc teá<br /> baøo rieâng leû, raûi raùc, ñoâi khi thaønh chuoãi ngaén, ñoâi,<br /> hoaëc hình hoa hoàng nhoû. Kích thöôùc teá baøo raát thay<br /> <br /> Chuyeân ñeà Giaûi Phaãu Beänh g<br /> <br /> ñoåi tuøy típ, song trong moãi típ, côõ teá baøo thay ñoåi töø<br /> nheï ñeán vöøa phaûi.<br /> Baøo töông: thöôøng chæ coù moät rieàm baøo töông<br /> moûng öa bazô khoù hay khoâng thaáy roõ laøm cho ranh<br /> giôùi giöõa caùc teá baøo raát khoù nhaän.<br /> Nhaân: Khoâng ñeàu, taêng saéc roõ, töông ñoái troøn<br /> hay hình thoi neáu côõ nhoû, teo ñaëc, gioáng möïc taøu,<br /> khoâng nhaän ñöôïc haït nhaân, neáu côõ to, nhaân saùng<br /> hôn, bôø nhaân roõ, khoâng cöùng, coù nhieàu haït nhaân roõ,<br /> phaân taùn khoâng ñeàu, coù theå nhaän bieát ñöôïc. Hieám<br /> thaáy hình caùc nhaân choàng leân nhau. Coù theå thaáy ít<br /> nhieàu teá baøo u hoaïi töû taïo ra hieän töôïng vôõ nhaân vôùi<br /> caùc maûnh vuïn theå hieän döôùi daïng caùc chaám, veät<br /> nhaân xaãm maøu.<br /> Caàn chuù yù phaân bieät loaïi teá baøo nhoû vôùi u<br /> limphoâ aùc tính khoâng Hodgkin (nhieàu khi khoâng<br /> xaùc ñònh ñöôïc neáu teá baøo khoâng keát hôïp vôùi moät soá<br /> teá baøo u khaùc) vaø loaïi teá baøo hình thoi vôùi K bieåu<br /> moâ vaûy hoaëc K bieåu moâ tuyeán khoâng bieät hoùa.<br /> K bieåu moâ teá baøo lôùn<br /> Treân thöïc teá coù 2 maãu cô baûn:<br /> Maãu phaùt trieån ñaëc coù xu höôùng teá baøo ñoàng<br /> daïng trong ñoù bieán theå teá baøo saùng deã chaån ñoaùn<br /> hôn.<br /> Maãu phaùt trieån loûng leûo, teá baøo u maát cöïc tính,<br /> ña hình thaùi, ñieån hình laø típ teá baøo khoång loà, cuõng<br /> deã chaån ñoaùn.<br /> Ñaëc ñieåm chung laø söï hình thaønh caùc teá baøo u<br /> côõ lôùn, khoâng coù söï bieät hoùa, thöôøng xeáp thaønh caùc<br /> ñaùm lôùn, lan toûa, loûng leûo, hieám khi choàng nhau maø<br /> laøm thaønh caùc ñaùm deït keà nhau vaø/ hoaëc cuõng coù<br /> theå ñôn ñoäc hay xeáp thaønh caùc nhoùm nhoû song ranh<br /> giôùi caùc teá baøo trong ñaùm thöôøng khoù xaùc ñònh vaø<br /> tyû leä nhaân/baøo töông thöôøng taêng roõ (giaûm hôn ôû<br /> bieán theå teá baøo saùng).<br /> Baøo töông: löôïng töø ít ñeán vöøa phaûi, thöôøng<br /> ñoàng nhaát, nhaït (coù theå saøng), thöôøng öa bazô nheï<br /> nhöng cuõng coù khi öa axit, maøng baøo töông thöôøng<br /> môø hoaëc nhaên nhuùm, ít khi roõ, thænh thoaûng coù hoác<br /> saùng hoaëc theå vuøi noäi baøo töông.<br /> Nhaân: thöôøng naèm ôû giöõa, hình thay ñoåi, töø<br /> troøn, baàu duïc, ña dieän tôùi coå quaùi, nhieàu nhaân<br /> nhöng tyû leä nhaân/baøo töông phaàn lôùn taêng roõ. Maøng<br /> nhaân coù ranh giôùi roõ, khi coù rieàm khoâng ñeàu, coù<br /> <br /> 3<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 5 * Phuï baûn cuûa Soá 4 * 2001<br /> nhuù, goùc caïnh, coù khi laïi nhaün, khoâng daøy, chaát<br /> chromatin thoâ, phaân boá khoâng ñeàu; haït nhaân thöôøng<br /> to, noåi roõ, vò trí khoâng xaùc ñònh, hình thaùi thay ñoåi,<br /> coù moät hay nhieàu. Hieám coù nhaân teo ñaëc vaø khi<br /> nhaân trô chieám öu theá khoù chaån ñoaùn xaùc ñònh.<br /> Ung thö bieåu moâ – vaûy tuyeán<br /> Chaån ñoaùn teá baøo hoïc chæ xaùc ñònh khi coù söï<br /> phoái hôïp ñaày ñuû caùc ñaëc ñieåm cuûa teá baøo vaûy vaø teá<br /> baøo tuyeán ung thö treân cuøng moät beänh nhaân vôùi<br /> moät tyû leä ñaùng keå, theo kinh nghieäm cuûa chuùng toâi,<br /> ít nhaát töø 2 trôû leân ñoái vôùi ñaùm teá baøo vaø töø 10 trôû<br /> leân, ñoái vôùi caùc teá baøo rieâng leû.<br /> Moät vaøi nhaän xeùt<br /> Xu höôùng phaân loaïi típ ung thö phoåi ngaøy caøng<br /> saâu vaø phöùc taïp. ÔÛ Vieät Nam, nhieàu cô sôû y teá coøn<br /> chöa laøm quen vôùi phaân loaïi moâ hoïc ung thö phoåi<br /> naêm 1981 cuûa WHO thì nay laïi coù phaân loaïi WHO,<br /> 1999 veà moâ hoïc nhoùm u naøy(10). Chæ rieâng vôùi 5 típ<br /> moâ hoïc neâu ôû coâng trình naøy, caùc tieâu chuaån chaån<br /> ñoaùn teá baøo hoïc ôû y vaên nöôùc ngoaøi coøn chöa thoáng<br /> nhaát vaø dó nhieân chöa ñaày ñuû giöõa caùc taùc giaû(6,7,8,9).<br /> Khi chaån ñoaùn 5 típ moâ hoïc naøy coøn chöa trôû thaønh<br /> thoâng leä ngay ôû giöõa nhöõng trung taâm y teá lôùn hoaëc<br /> chuyeân saâu thì vieäc chuùng toâi giôùi thieäu nhaèm hoaøn<br /> chænh hoaëc boå sung caùc tieâu chuaån chaån ñoaùn teá<br /> baøo hoïc 5 típ ung thö phoåi thöôøng gaëp ôû Vieät Nam<br /> tröôùc heát laø nhaèm phuïc vuï caùn boä chuyeân ngaønh ôû<br /> 94 cô sôû giaûi phaãu beänh trong caû nöôùc coù theâm ñieàu<br /> kieän ñeå nhaân leân roäng raõi moät phöông phaùp chaån<br /> ñoaùn hieän ñaïi, coù giaù trò cao nhöng laïi ít toán keùm vaø<br /> trang bò, phöông tieän khoâng quaù phöùc taïp.<br /> Trong 50 beänh nhaân ôû coâng trình naøy, chaån<br /> ñoaùn teá baøo hoïc döông tính ñaõ ñöôïc xaùc laäp ngay töø<br /> ñaàu vì coù nhöõng toån thöông ñieån hình cho töøng típ<br /> vaø coøn hoäi tuï ñöôïc ñoàng thôøi nhieàu tieân chuaån chaån<br /> ñoaùn ñaëc tröng. Song trong quaù trình chaån ñoaùn<br /> haøng nghìn tröôøng hôïp ung thö phoåi veà teá baøo hoïc,<br /> chaån ñoaùn aâm tính giaû thöôøng chieám treân döôùi 15%<br /> do laáy khoâng truùng vuøng ung thö(2,3,4), coøn chaån<br /> ñoaùn sai típ thöôøng coù moät soá nguyeân nhaân sau:<br /> Khoâng ñoïc kyõ caùc phieán ñoà. Y vaên chöa neâu<br /> moät ñieåm raát quan troïng trong thöïc teá laø: ôû baát kyø<br /> loaïi toån thöông ung thö phoåi naøo, cuõng coù theå thaáy<br /> ñoàng thôøi nhieàu loaïi teá baøo cuûa nhieàu típ vi theå<br /> <br /> 4<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> khaùc nhau. Chaån ñoaùn coù ung thö khoâng phöùc taïp<br /> song neáu khoâng xem kyõ, toaøn dieän, vieäc nhaän ñònh<br /> cuïc boä aét seõ ñònh sai típ. Ví duï: neáu chæ döïa vaøo<br /> moät vaøi ñaùm lôùn teá baøo ung thö, nhieàu khi raát khoù<br /> phaân bieät moät ung thö bieåu moâ vaûy keùm bieät hoùa<br /> vôùi ung thö bieåu moâ teá baøo lôùn phaùt trieån ñaëc hoaëc<br /> moät ung thö bieåu moâ tuyeán keùm bieät hoùa.<br /> Khi coù nhieàu típ teá baøo ung thö phoái hôïp, vieäc<br /> ñònh típ neân döïa vaøo loaïi teá baøo naøo chieám öu theá<br /> nhaát hoaëc ñieån hình nhaát. Neáu vaãn phaân vaân, neân<br /> xeáp vaøo nhoùm linh tinh (hoaëc khoâng xeáp loaïi)(10).<br /> Coá ñònh vaø/hoaëc nhuoäm toài: caàn xeùt nghieäm laïi<br /> Boû qua nhöõng teá baøo rieâng leõ hoaëc nhoùm nhoû,<br /> chuoãi, daây teá baøo . Sai laàm naøy raát hay gaëp. Ví duï:<br /> trong ung thö bieåu moâ vaûy bieät hoùa roõ, beân caïnh<br /> nhieàu teá baøo bình thöôøng coù theå thaáy teá baøo noøng<br /> noïc hoaëc söøng hoùa rieâng leû nhaân chæ hôi baát thöôøng.<br /> Hoaëc beân caïnh nhöõng ñaùm teá baøo ung thö bieåu moâ<br /> teá baøo lôùn khoù xaùc ñònh, coù theå deã daøng ñònh típ<br /> bieåu moâ tuyeán neáu thaáy nhöng teá baøo rieâng leû hay<br /> chuoãi ngaén, teá baøo hình truï, nhaân naèm leäch veà ñaùy<br /> teá baøo ung thö.<br /> Khi phaân vaân, neân nhuoäm ñaëc bieät ñeå phaùt hieän<br /> chaát söøng hoaëc chaát nhaày trong teá baøo . Chæ coù moät<br /> soá haït trai cuõng ñuû xaùc ñònh ung thö bieåu moâ vaûy<br /> hoaëc caùc gioït chaát nhaày trong baøo töông, ôû ung thö<br /> bieåu moâ tuyeán.<br /> <br /> KEÁT LUAÄN<br /> Nhöõng kinh nghieäm veà tieâu chuaån chaån ñoaùn teá<br /> baøo hoïc 5 típ ung thö phoåi thöôøng gaëp neâu ôû taøi lieäu<br /> naøy ñöôïc toång hôïp trong y vaên, ñöôïc boå sung theâm<br /> vôùi quaù trình chaån ñoaùn hôn 30 naêm taïi Boä moân<br /> giaûi phaãu beänh Ñaïi Hoïc Y Haø Noäi vaø ñoái chieáu kyõ<br /> teá baøo hoïc – moâ beänh hoïc ôû 50 tröôøng hôïp töông<br /> ñoái ñieån hình.<br /> Vieäc xeùt nghieäm ñôøm vaø dòch röûa pheá quaûn cho<br /> hieäu quaû döông tính raát thaáp (döôùi 20%)(2,3,5).<br /> Chuùng toâi ñeà nghò: chæ neân aùp duïng vieäc laáy beänh<br /> phaåm quyeát, aùp, choïc huùt kim nhoû xuyeân thaønh<br /> ngöïc, xuyeân vaùch pheá quaûn(1,3,5).<br /> <br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> 1.<br /> <br /> NGOÂ QUYÙ CHAÂU, NGUYEÃN VAÊN THAØNH, NGUYEÃN<br /> VÖÔÏNG..Sinh thieát phoåi huùt kim nhoû trong chaån ñoaùn ung thö<br /> phoåi. Noäi san lao vaø beänh phoåi, 1993 (114).<br /> <br /> Chuyeân ñeà Giaûi Phaãu Beänh<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 5 * Phuï baûn cuûa Soá 4 * 2001<br /> <br /> NGUYEÃN VÖÔÏNG – Chaån ñoaùn teá baøo ung thö pheá quaûn Kyõ<br /> Thuaät Y Döôïc, soá 3, 1977, (3-18).<br /> NGUYEÃN VÖÔÏNG – Chaån ñoaùn teá baøo ung thö phoåi. Trong<br /> saùch: Giaûi phaãu beänh hoïc. Nhaø xuaát baûn Y hoïc, 1998 (287-289).<br /> NGUYEÃN VÖÔÏNG, NGUYEÃN NGOÏC HUØNG, NGUYEÃN<br /> TROÏNG CHAÊM – chaån ñoaùn moâ beänh hoïc tröôùc phaãu thuaät ung<br /> thö pheá quaûn – phoåi. Phuï tröông Y hoïc Vieät Nam. Chuyeân ñeà<br /> giaûi phaãu beänh – Y phaùp 1998 (1-3).<br /> NGUYEÃN VÖÔÏNG, NGUYEÃN NGOÏC HUØNG, LEÂ TRUNG<br /> THOÏ – chaån ñoaùn teá baøo hoïc ung thö pheá quaûn. Ñaëc san Giaûi<br /> phaãu beänh – Y phaùp 1998 (48-50).<br /> <br /> Chuyeân ñeà Giaûi Phaãu Beänh g<br /> <br /> 6.<br /> <br /> NATIONAL CANCER INSTITUTE Atlas of early lung<br /> cancer.. US department of health and human services. Igaku –<br /> Shoin. New york, Tokyo, 1983, 351.<br /> 7. BIBBO. M. In: Comprehensive cytopathology, Respiratory<br /> tract W.B Saunders Company, 1991 (320-399).<br /> 8. KOSS L.G. In Diagnostic cytology and its histopathologic basis.<br /> Cancer of the lung. Vol 1. J. B. lippincott Company, 1992 (769864).<br /> 9. WHO. Cytology of non gynecological sites (Pulmonary<br /> cytology) Geneva, 1977 (19-29).<br /> 10. WHO. Classification of lung tumors. Geneva Original, 1977,<br /> 2nd edition 1981, 3rd edition, 1999..<br /> <br /> 5<br /> <br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2