Hiệu quả điều trị đau thần kinh tọa bằng phương pháp vật lý trị liệu - phục hồi chức năng kết hợp xoa bóp bấm huyệt

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> HIỆU QUẢ ðIỀU TRỊ ðAU THẦN KINH TỌA<br /> BẰNG PHƯƠNG PHÁP VẬT LÝ TRỊ LIỆU - PHỤC HỒI<br /> CHỨC NĂNG KẾT HỢP XOA BÓP BẤM HUYỆT<br /> ðinh ðăng Tuệ, Lê Thành Xuân, Phạm Văn Minh<br /> Trường ðại học Y Hà Nội<br /> <br /> Nghiên cứu ñược thực hiện nhằm ñánh giá hiệu quả ñiều trị ñau thần kinh tọa do thoát vị ñĩa ñệm bằng<br /> phương pháp vật lý trị liệu - phục hồi chức năng kết hợp xoa bóp bấm huyệt, ñược tiến hành trên 60 bệnh<br /> nhân ñược chẩn ñoán là ñau thần kinh tọa do thoát vị ñĩa ñệm cột sống thắt lưng, chia làm 2 nhóm với<br /> phương pháp nghiên cứu can thiệp lâm sàng có ñối chứng so sánh trước sau ñiều trị. Kết quả cho thấy sau<br /> 30 ngày ñiều trị, các chỉ tiêu quan sát như chỉ số VAS, góc ñộ Lasègue, ñộ giãn cột sống thắt lưng,chức<br /> năng sinh hoạt hàng ngày ñều có sự cải thiện có ý nghĩa thống kê, (p < 0,05). Khi kết hợp vật lý trị liệu -<br /> phục hồi chức năng với xoa b óp sẽ ñem lại hiệu quả ñiều trị b ệnh tốt hơn cho bệnh nhân.<br /> <br /> Từ khoá: ñau thần kinh toạ, thoát vị ñĩa ñệm cột sống thắt lưng, xoa bóp bấm huyệt, phục hồi<br /> chức năng<br /> <br /> <br /> I. ðẶT VẤN ðỀ<br /> phần bệnh sinh của thoạt vị ñĩa ñệm nó làm<br /> ðau thần kinh tọa là một bệnh hay gặp trên giảm áp lực tải trọng một cách hiệu quả, giúp<br /> lâm sàng, ở mọi lứa tuổi với tỷ lệ ngày càng<br /> cho quá trình phục hồi thoạt vị ñĩa ñệm [ 3].<br /> tăng do thói quen sinh hoạt trong cuộc sống Trong y học cổ truyền, ñau thần kinh tọa do<br /> hiện ñại với nhiều nguyên nhân, trong ñó thoát thoát vị ñĩa ñệm ñược miêu tả trong phạm vi<br /> vị ñĩa ñệm chiếm tới 75% nguyên nhân gây<br /> “chứng tý” với các bệnh danh: yêu thống, yêu<br /> nên ñau thần kinh tọa [ 1]. Mặc dù ñau thần cước thống, tọa cốt phong… Y học cổ truy ền<br /> kinh tọa do thoát vị ñĩa ñệm ít ảnh hưởng ñến<br /> có rất nhiều phương pháp ñể ñiều trị như:<br /> tính mạng nhưng tình trạng này là một vấn ñề<br /> châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, thuốc thang<br /> y học rất thường gặp, ảnh hưởng nhiều ñến sắc uống… trong ñó xoa bóp bấm huyệt là<br /> lao ñộng và sản xuất [2]. Về ñiều trị ñau thần<br /> phương pháp c hữa bệnh phổ biến của y học<br /> kinh tọa do thoát vị ñĩa ñệm, ngành phục hồi cổ truyền, ñược áp dụng từ lâu, ở nhiều quốc<br /> chức năng có nhiều phương pháp trong ñiều<br /> gia trên thế giới và ñạt ñược hiệu quả cao trong<br /> trị bệnh lý ñau thần kinh tọa do thoát vị ñĩa<br /> ñiều trị ñau thắt lưng. Xoa bóp bấm huyệt<br /> ñệm với các phương pháp như: dùng nhiệt, không những làm giảm ñau tốt mà còn nhanh<br /> ñiện phân, ñiện xung, kéo giăn cột sống thắt<br /> chóng khôi phục lại tầm vận ñộng cột sống, dễ<br /> lưng và các bài tập phục hồi chức năng là áp dụng, không gây hại cho bệnh nhân [4].<br /> phương pháp ñiều trị giải quyết ñược một<br /> Nhằm tận dụng các các ưu thế ñiều trị của<br /> y học hiện ñại và y học cổ truyền với mục ñích<br /> ðịa chỉ liên hệ: ðinh ðăng Tuệ, khoa Y học Cổ truyền, nâng cao chất lượng và hiệu quả ñiều t rị cho<br /> Trường ðại học Y Hà Nội<br /> bệnh nhân, chúng tôi tiến hành nghiên cứu ñề<br /> Email: dangtueabc@gmail.com<br /> Ngày nhận: 23/01/2015 tài với mục tiêu: ðánh giá hiệu quả ñiều trị ñau<br /> Ngày ñược chấp thuận: 18/5/2015 thần kinh tọa do thoát vị ñĩa ñệm (yêu cước<br /> <br /> <br /> 2015 TCNCYH 93 (1) - 2015 135<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> thống thể huyết ứ) bằng phương pháp vật lý Nhóm chứng gồm 30 bệnh nhân: ñiều trị<br /> trị liệu - phục hồi chức năng kết hợp xoa bóp bằng phương pháp vật lý trị liệu - phục hồi<br /> bấm huy ệt. chức năng bao gồm: ñắp parafin, ñiện phân,<br /> kéo giãn cột sống thắt lưng và tập bài tập cột<br /> II. ðỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> sống thắt lưng.<br /> <br /> 1. ðối tượng Nhóm nghiên cứu gồm 30 bệnh nhân: ñiều<br /> trị bằng phương pháp vật lý trị liệu - phục hồi<br /> Bao gồm 60 bệnh nhân ñược chẩn ñoán là<br /> chức năng bao gồm: ñắp parafin, ñiện phân,<br /> ñau thần kinh tọa do thoát vị ñĩa ñệm ñến<br /> kéo giãn cột sống thắt lưng và tập bài tập cột<br /> khám và ñiều trị nội trú t ại Trung t âm Phục hồi<br /> sống t hắt lưng kết hợp phương pháp xoa bóp<br /> chức năng – bệnh viện Bạch Mai từ tháng<br /> bấm huy ệt.<br /> 2/2013 ñến tháng 10/ 2013.<br /> Tiêu chu(n ch*n b,nh nhân Tất cả các bệnh nhân ñược ñiều trị bằng<br /> phương pháp Vật lý trị liệu - phục hồi chức<br /> Theo y học hiện ñại: bệnh nhân từ 18 tuổi năng bao gồm: ñắp Parafin vùng thắt lưng 15<br /> trở lên, ñược chẩn ñoán xác ñịnh là ñau thần phút/ lần/ngày, chạy máy ñiện phân vùng thắt<br /> kinh tọa do thoát vị ñĩa ñệm cột sống thắt lưng lưng 15 phút/lần/ngày, kéo dãn cột sống thắt<br /> dựa vào lâm sàng và có chụp phim MRI cột lưng 20 phút/lần/ngày và tập bài tập cột sống<br /> sống thắt lưng, bị bệnh > 1 tuần, tự nguy ện thắt lưng 15 phút/lần/ngày. Kết hợp xoa bóp<br /> tham gia nghiên cứu, tuân thủ các nguyên tắc bấm huyệt với các ñộng tác: Xát, day, lăn, bóp<br /> ñiều trị. Theo y học cổ truyền: Bệnh nhân và day ấn huyệt theo công thức huyệt của quy<br /> ñược chẩn ñoán bệnh danh là yêu thống - yêu trình số 89 trong 94 quy trình kỹ thuật y học cổ<br /> cước thống thể huyết ứ. truyền của Bộ Y tế năm 2008 bao gồm các<br /> Tiêu chu(n lo0i tr3 huyệt: Thận du, ðại trường du, Giáp tích L1 -<br /> S1, Hoàn khiêu, Ủy t rung, Thừ a sơn, Túc tam<br /> Các trường hợp ñau thần kinh tọa do t hoát<br /> lý, Côn lôn và A thị huyệt, mỗi ñộng tác làm 3 -<br /> vị ñĩa ñệm k èm theo vẹo c ột sống cấu trúc,<br /> 5 phút/lần/ngày, ñộng tác day ấn huyệt làm 5 -<br /> trượt ñốt sống, thoái hóa nặng hoặc có kèm<br /> 10 phút/lần/ngày [5].<br /> theo nhiễm trùng nặng, bệnh suy gan suy thận<br /> nặng… hoặc có chỉ ñịnh ngoại khoa như: Mỗi bệnh nhân của từng nhóm ñều ñược<br /> thực hiện liệu trình ngày 1 lần trong 30 ngày<br /> thoát vị ñĩa ñệm có hội chứng ñuôi ngựa, liệt<br /> và ñược dùng thuốc theo phác ñồ nền của<br /> hoặc teo cơ rõ và t ất cả các bệnh nhân bị ñau<br /> trung tâm P hục hồi Chức năng, bệnh viện<br /> thần kinh t ọa không do thoát vị ñĩa ñệm cột<br /> Bạch Mai.<br /> sống thắt lưng.<br /> Thời gian theo dõi ñánh giá: mỗi bệnh<br /> 2. Phương pháp<br /> nhân ñược ñánh giá ba lần: Lần 1 (D0): trước<br /> Can thiệp lâm sàng có ñối chứng so sánh khi nghiên cứu, lần 2 (D15): ngày thứ 15 của<br /> trước và sau ñiều trị nghiên cứu lần 3 (D30): ngày thứ 30 của<br /> Ph56ng pháp ti:n hành: 60 bệnh nhân nghiên cứu hoặc 1 ngày trước khi bệnh nhân<br /> ñược lựa chọn ngẫu nhiên ñảm bảo bệnh ra viện.<br /> nhân ñược phân bố vào 2 nhóm có sự tương Chỉ tiêu quan sát và ñánh giá kết quả: mức<br /> ñồng về tuổi và mức ñộ bệnh. ñộ ñau của bệnh nhân theo t hang ñiểm VAS:<br /> <br /> 136 TCNCYH 93 (1) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> 0 ñiểm: không ñau; 1 - 3 ñiểm: ñau nhẹ; 4 - 7 Tốt: 0 - 4 ñiểm, khá: 5 - 8 ñiểm, trung bình: 9 -<br /> ñiểm: ñau vừa; trên 7 ñiểm: ñau nặng. 12 ñiểm và kém từ 13 - 20 ñiểm [6].<br /> Nghiệm pháp Lasègue: tốt khi góc ño 3. Xử lý và phân tích số liệu<br /> ≥ 750, khá ≥ 600, trung bình ≥ 450 và kém khi<br /> Số liệu nghiên cứu ñược phân t ích xử lý<br /> góc ño < 450.<br /> theo chương trình SPSS 16.0.<br /> Khoảng cách tay ñất : tốt d≤ 2cm, khá 2 cm<br /> ≤ d ≤ 4cm, trung bình 4cm ≤ d ≤ 6cm, kém 4. ðạo ñức nghiên cứu<br /> > 6cm. ðối tượng nghiên cứu ñược cung cấp ñầy<br /> Các hoạt ñộng chức năng sinh hoạt hàng ñủ thông tin và tình nguyện ñồng ý tham gia<br /> ngày ñánh giá bốn hoạt ñộng chăm sóc cá nghiên cứu. Mọi t hông tin của ñối tượng tham<br /> nhân, ñi bộ, ngồi, nhấc vật nặng theo chỉ số gia nghiên cứu ñều ñược bảo mật theo các<br /> OSWESTRY ñược cho ñiểm mỗi hoạt ñộng từ nguyên tắc về ñạo ñức trong nghiên cứu y<br /> 0 - 5 ñiểm và xếp loại theo tổng ñiểm như sau: sinh học.<br /> <br /> <br /> III. KẾT QUẢ<br /> <br /> 1. ðánh giá hiệu quả giảm ñau sau các thời ñiểm ñiều trị theo tháng ñiểm VAS<br /> <br /> <br /> 10 8,7<br /> 8,5<br /> 5 5,4 Nhóm<br /> 4,7 3,1<br /> chứng<br /> 2,4 Nhóm NC<br /> 0<br /> Lúc vào 15 ngày 30 ngày<br /> Thời gian<br /> <br /> Biểu ñồ 1. Mức ñộ ñau trung bình qua các thời ñiểm ñiều trị<br /> <br /> * Nhóm NC: nhóm nghiên cứu.<br /> Có sự cải thiện về mức ñộ ñau của cả hai nhóm, trong ñó nhóm nghiên cứu cải thiện tốt hơ n<br /> nhóm chứ ng với p < 0,05.<br /> 2. Sự cải thiện khoảng cách tay ñất sau các thời ñiểm ñiều trị<br /> Bảng 1. Sự cải thiện khoảng cách tay ñất sau các thời ñiểm ñiều trị<br /> <br /> <br /> Nhóm Nhóm chứng (1) n1 = 30 Nhóm nghiên cứu (2) n2 = 30<br /> <br /> D0 D15 D30 D0 D15 D30<br /> Mức ñộ<br /> n % n % n % n % n % n %<br /> <br /> Tốt 4 13,3 6 20,0 12 40,0 4 13,3 8 26,7 17 56,7<br /> <br /> Khá 6 20,0 9 30,0 11 36,7 5 16,7 11 36,6 10 33,3<br /> <br /> Trung bình 8 26,7 9 30,0 7 23,3 8 26,7 8 26,7 3 10,0<br /> <br /> Kém 12 40 6 20,0 0 0 13 43,3 3 10,0 0 0<br /> <br /> <br /> 2015 TCNCYH 93 (1) - 2015 137<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> <br /> Nhóm Nhóm chứng (1) n1 = 30 Nhóm nghiên cứu (2) n2 = 30<br /> <br /> D0 D15 D30 D0 D15 D30<br /> Mức ñộ<br /> n % n % n % n % n % n %<br /> <br /> Tổng 30 100 30 100 30 100 30 100 30 100 30 100<br /> <br /> p( D0 - D15) < 0,05 < 0,05<br /> <br /> p( D0 - D30) < 0,05 < 0,05<br /> <br /> p(D151 - D152) > 0,05<br /> <br /> p(D301 - D302) < 0,05<br /> <br /> <br /> Sau 30 ngày ñiều trị, k hoảng cách tay ñất giảm so với trước ñiều t rị. Nhóm nghiên cứu c ó<br /> mức ñộ giảm tốt hơn so với nhóm chứng, p < 0,05.<br /> 3. Sự cải thiện góc ñộ Lasègue qua các thời ñiểm ñiều trị<br /> <br /> <br /> kém trung bình khá tốt<br /> <br /> 100% 13,3 13,3<br /> 23,3<br /> 33,3<br /> 80% 53,4<br /> 30 33,3 63,4<br /> 60% 40<br /> 40<br /> 40% 33,4 26,7<br /> 33,3<br /> 30 33,4<br /> 20% 26,7 26,7<br /> 23,3<br /> 6,7 13,3<br /> 3,4<br /> 0%<br /> NC<br /> NCD0<br /> D0 NNC<br /> NNC D0<br /> D0 NC<br /> NCD15<br /> D15 NNC<br /> NNCD15<br /> D15 NC<br /> NC D30 NNCD30<br /> D30 NNC D30<br /> <br /> Biểu ñồ 2. Sự cải thiện góc ñộ Lasègue qua các thời ñiểm ñiều trị<br /> <br /> *NC: nhóm chứng; NNC: nhóm nghiên cứu.<br /> <br /> Mức ñộ giảm chèn ép rễ dây thần kinh tọa ở cả hai nhóm tăng lên rõ rệt với p < 0,05. Không<br /> có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa hai nhóm.<br /> Sự cải thiện về các hoạt ñộng chức năng sinh hoạt hàng ngày<br /> Có sự cải thiện về các hoạt ñộng chức năng sinh hoạt hang ngày ở cả hai nhóm với p < 0,05.<br /> Sau 30 ngày ñiều t rị, mức ñộ tốt của các chức năng sinh hoạt hàng ngày ở nhóm nghiên cứu là<br /> tốt hơn nhóm chứng, p < 0,05 (biểu ñồ 3).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 138 TCNCYH 93 (1) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> <br /> kém trung bình khá tốt<br /> 50<br /> 46.6 46.7 46.7<br /> 43.3<br /> 36.7 36.7 36.7<br /> 33.3 33.3<br /> 33.3 30 30<br /> 23.4<br /> 20<br /> 16.7<br /> 13.3<br /> 10<br /> 6.7<br /> 3.3 3.3<br /> 0 0 0<br /> <br /> NCD<br /> NC D0<br /> 0 NNC<br /> NNC D0D0 NC<br /> NCD15<br /> D15 NNC D15<br /> D15 NC<br /> NCD30<br /> D30 NNC D30<br /> NNC D30<br /> Biểu ñồ 3. Sự cải thiện về các hoạt ñộng chức năng sinh hoạt hàng ngày<br /> <br /> *NC: nhóm chứng; NNC: nhóm nghiên cứu.<br /> <br /> <br /> IV. BÀN LUẬN<br /> Biểu hiện sớm nhất của bệnh nhân ñau thông kinh mạch giúp cho sự vận hành khí<br /> thần kinh tọa do thoát vị ñĩa ñệm cột sống thắt huyết ñược thông suốt nên có t ác dụng giảm<br /> lưng là ñau và ñây cũng là nguyên nhân chính ñau (thông bất thống). Xét một cách khác, khi<br /> khiến bệnh nhân phải nhập viện ñiều trị và thầy thuốc trực tiếp dùng tay mình t ác ñộng<br /> cũng là yếu tố chính gây hạn chế vận ñộng, lên cơ thể người bệnh sẽ có một hiệu quả tâm<br /> làm ảnh hưởng ñến chất lượng cuộc sống của lý rất tích cực giúp người bệnh giảm ñau<br /> người bệnh. nhanh hơn, tốt hơn so với việc dùng máy móc<br /> Về ñiểm số ñau trung bình, nhóm nghiên ñể tác ñộng.<br /> cứu giảm từ 8,7 xuống 4,7 (sau 15 ngày) và Nghiệm pháp tay ñất là một trong số<br /> 2,4 (sau 30 ngày). Nhóm chứng giảm từ 8,5 những tiêu chí ño lường về hiệu quả của ñiều<br /> xuống 5,5 (s au 15 ngày) và 3,1 (s au 30 ngày). trị bệnh nhân thoát vị ñĩa ñệm. Nghiệm pháp<br /> Chúng tôi thấy ñều có ñiểm số ñau giảm tay ñất thể hiện khả năng vận ñộng, k hả năng<br /> nhanh nhưng nhóm nghiên cứu ñạt hiệu quả gập c ủa cột sống và ñộ mệm mại của các tổ<br /> cao hơn với p < 0,05. chức phần mềm, gân, cơ cột sống thắt lưng.<br /> Có ñược hiệu quả giảm ñau tốt do xoa bóp Trong nghiên cứu này, ở thời ñiểm nhập<br /> bấm huyệt là một phương pháp chữ a bệnh có viện, khoảng cách tay ñất của hai nhóm phần<br /> tác dụng làm tăng nhiệt ñộ vùng ñược xoa lớn ở mức ñộ kém với 40% mức ñộ kém ở<br /> bóp, giãn cơ, giãn mạch, tăng tuần hoàn, tác nhóm chứng và 43,3% mức ñộ kém ở nhóm<br /> ñộng lên hệ t hần kinh giao cảm và giúp tiết ra nghiên cứu. Sau 30 ngày ñiều trị, mức ñộ tốt<br /> các morphin - like (endophrin) có tác dụng làm của nghiệm pháp tay ñất của nhóm chứng<br /> giảm ñau rất tốt, theo y học cổ truyền thì xoa tăng từ 13,3% lên 40%, ở nhóm nghiên cứu<br /> bóp bấm huyệt làm khu phong tán tà, lưu mức ñộ này tăng từ 13,3% lên 56,7%. Sự cải<br /> <br /> <br /> 2015 TCNCYH 93 (1) - 2015 139<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> thiện về khoảng cách tay ñất sau 30 ngày ñiều so với nhóm chứng, sự khác biệt này có ý<br /> trị là có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. Sự nghĩa thống kê, (p < 0,05) và có ñược sự khác<br /> khác biệt giữa hai nhóm có ý nghĩa thống kê biệt này là do hiệu quả ñiều trị của xoa bóp<br /> với p < 0,05. bấm huyệt. Theo nhận ñịnh của chúng tôi,<br /> Dấu hiệu Lasègue là triệu chứng khách hoạt ñộng sinh hoạt hàng ngày mà chúng tôi<br /> quan ñánh giá sự chèn ép của rễ thần kinh tọa ñưa ra gồm bốn hoạt ñộng ñó là: chăm sóc cá<br /> trong thoát vị ñĩa ñệm cột sống thắt lưng. nhân, ngồi, ñi bộ và nhấc vật nặng. Các hoạt<br /> Nghiệm pháp Lasègue là góc ñược tạo bởi ñộng này muốn làm tốt trước hết bệnh nhân<br /> mặt giường và chân bệnh nhân ñến khi ñau, phải không ñau, sau ñó ñến vận ñộng thắt<br /> thường ñược ñánh giá là dương tính khi góc lưng và chân tốt thì mới thực hiện tốt ñược<br /> 0<br /> ñộ Lasègue < 85 [8]. các hoạt ñộng sinh hoạt này. Chính vì vậy với<br /> Nghiên cứu này cho thấy, sau 15 ngày phương pháp ñiều trị là vật lý trị liệu - phục hồi<br /> ñiều trị, mức ñộ tốt của góc ñộ Lasègue tăng chức năng k ết hợp xoa bóp bấm huyệt ñã làm<br /> từ 13,3% lên 33,3% và lên 63,4% ở nhóm giảm ñau rất tốt, cải thiện góc ñộ Lasègue, do<br /> nghiên cứu và từ 13,3% lên 53,4% ở nhóm ñó cũng cải thiện rất tốt các chức năng sinh<br /> chứng sau 30 ngày ñiều trị. Ở cả 2 thời ñiểm hoạt hàng ngày.<br /> là sau 15 ngày và 30 ngày ñiều t rị, không c òn<br /> bệnh nhân nào còn góc ñộ Lasègue ñạt loại<br /> V. KẾT LUẬN<br /> kém nữa. Qua các kết quả t hu ñược, chúng tôi rút ra<br /> ðau và hạn chế tầm vận ñộng cột sống kết luận sau: ðiều trị ñau thần kinh tọa do<br /> thắt lưng ở bệnh nhân ñau thần kinh tọa do thoát vị ñĩa ñệm cột sống thắt lưng bằng<br /> thoát vị ñĩa ñệm biểu hiện bằng những hạn phương pháp vật lý trị liệu - phục hồi chức<br /> chế trong lao ñộng và sinh hoạt hàng ngày năng kết hợp xoa bóp bấm huyệt có hiệu quả<br /> của bệnh nhân. Cũng chính ñau và những giảm ñau, cải thiện khoảng cách tay ñất và<br /> hạn c hế trong lao ñộng, sinh hoạt hàng ngày các chức năng sinh hoạt hàng ngày tốt hơn là<br /> là nguyên nhân khiến bệnh nhân phải nhập chỉ dùng ñơn thuần các phương pháp vật lý trị<br /> viện. ðể ñánh giá ảnh hưởng của thoát vị ñĩa liệu - phục hồi chức năng trong y học hiện ñại<br /> ñệm c ột sống thắt lưng ñến các chức năng<br /> sinh hoạt hàng ngày, chúng tôi lựa c họn 4<br /> Lời cảm ơn<br /> trong số 10 câu hỏi trong bộ câu hỏi Oswestry Nhóm nghiên cứu trân trọng cảm ơn ban<br /> Low B ack Pain Disability Questionaire bao Giám ñốc Trung tâm Phục hồi chức năng<br /> gồm chăm sóc cá nhân, ñi bộ, ngồi và nhấc bệnh viện Bạch Mai và các anh chị em bác sỹ,<br /> vật nặng [6]. kĩ thuật viên, ñiều dưỡng trong trung tâm ñã<br /> Sau 30 ngày ñiều trị, các chức năng sinh tạo ñiều kiện tốt nhất cho chúng tôi hoàn<br /> hoạt hàng ngày ñều tăng lên rõ rệt so với thành nghiên cứu này.<br /> trước ñiều trị (p < 0,05). Mức ñộ tốt của nhóm<br /> nghiên cứu tăng lên từ 0% lên 50%, của nhóm TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> chứng tăng từ 0% lên 30%. Cả hai nhóm ñều 1. Nguyễn Văn ðăng (2007). ðau dây<br /> không c òn mức ñộ kém sau 30 ngày ñiều trị. thần kinh hông, Thực hành thần kinh các bệnh<br /> Sự cải thiện về chức năng sinh hoạt hàng và hội chứng thường gặp. Nhà xuất bản Y<br /> ngày của nhóm nghiên cứu là cao hơn rõ rệt học, Hà Nội, 308 - 330.<br /> <br /> 140 TCNCYH 93 (1) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> 2. Emile Hil Siger, Marian Betan Court 5. Bộ Y Tế (2008). Quy trình số 89 - ñau<br /> (2004). Say Goodbye to Back pain, 308-309. thần kinh t ọa, 94 quy t rình kỹ thuật y học cổ<br /> 3. Amir HB (2005). Lumbar stabilizing truyền. Bộ Y Tế, Hà Nội, 238 - 245.<br /> exercises improve activities of daily living in<br /> 6. Fairbank JC, Davi s JB(1980). The Os-<br /> patient with lumbar disc herniation.Journal of<br /> westry lowback pain disability question physio-<br /> Back and Musculosk eletal Rehabilitation, 18,<br /> therapy, 66, 271 - 273.<br /> 50 - 60.<br /> 4. Trần Ngọc Trường (2007). Xoa bóp 7. Hồ Hữu Lương (2008). ðau thắt lưng<br /> bấm huyệt chữa các bệnh vùng cột sống. Nhà và thoát vị ñĩa ñệm. Nhà xuất bản Y học, Hà<br /> xuất bản Y học, Hà Nội, 49 - 62. Nội, 76 - 217.<br /> <br /> Summary<br /> EFFECT OF SCIATICA TREATMENT BY PHYSICAL THERAPY AND<br /> REHABILITATION WITH MASSAGE AND PRESSURE<br /> POINT THERAPY<br /> This study was conducted to evaluat e the effect of treatment of sciatica by physical therapy<br /> and rehabilitation with massage and pressure point therapy. The study was conducted on 60<br /> patients diagnosed with sciatica; patients are divided into 2 groups receiving clinical intervention.<br /> Results will be compared as before and after t reatment. Results after 30 days of treatment<br /> showed that the observed indicators as: VAS, hand - floor test, Lasegue index, function daily<br /> activities (Oswestry index) have improved markedly and these changes were statistically signifi-<br /> cant with p < 0.05. Combined physical therapy and rehabilitation with massage and pressure point<br /> therapy will bring better res ults for patients.<br /> <br /> Key words: Sciatica, physi cal therapy and rehabilitation, massage and pressure point<br /> therapy<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2015 TCNCYH 93 (1) - 2015 141<br />