Hiệu quả giảm đau của morphine truyền tĩnh mạch sau phẫu thuật thay chỏm xương đùi

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> HIỆU QUẢ GIẢM ĐAU CỦA MORPHINE TRUYỀN TĨNH MẠCH<br /> SAU PHẪU THUẬT THAY CHỎM XƯƠNG ĐÙI<br /> Huỳnh Tuấn Hải*, Trần Thái Thanh Tâm**, Đào Thị Bích Phượng***, Phạm Văn Tấn****,<br /> Nguyễn Văn Chinh ****, Nguyễn Văn Chừng****<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá hiệu quả giảm đau của morphine bằng phương pháp truyền tĩnh mạch sau<br /> phẫu thuật thay chỏm xương đùi<br /> Phương pháp nghiên cứu: mô tả, tiền cứu ngẫu nhiên và đối chứng. Nghiên cứu được thực hiện trên 60<br /> bệnh nhân phẫu thuật cổ xương đùi tại Bệnh viện Đa Khoa Thành phố Cần Thơ, được chia 2 nhóm: Nhóm I: 30<br /> bệnh nhân được giảm đau sau mổ bằng phương pháp morphine truyền tĩnh mạch liều 20mcg/kg/giờ. Nhóm II: 30<br /> bệnh nhân được giảm đau sau mổ bằng phương pháp gây tê ngoài màng cứng.<br /> Kết quả: Mức độ đau được đánh giá bằng thang điểm từ 0 - 10 với 0 là không đau và 10 là đau không chịu<br /> nổi. Bệnh nhân được đánh giá trong 240 phút đầu sau mổ về mức độ đau khi nghỉ, ghi nhận các dấu hiệu sinh<br /> tồn, tác dụng không mong muốn do phương pháp điều trị đau gây ra. Phương pháp truyền tĩnh mạch có chất<br /> lượng giảm đau không tốt bằng phương pháp gây tê ngoài màng cứng. Tác dụng không mong muốn do phương<br /> pháp truyền tĩnh mạch gồm: nôn ói (20%), gây ngủ (10%). Khả năng ứng dụng rộng rãi phương pháp truyền<br /> tĩnh mạch dễ thực hiện, phụ thuộc trang thiết bị...<br /> Kết luận: Phương pháp dùng morphine truyền tĩnh mạch mang lại hiệu quả điều trị đau rất tốt. Tác dụng<br /> không mong muốn chấp nhận được.<br /> Từ khóa: morphine truyền tĩnh mạch, giảm đau<br /> ABSTRACT<br /> EFFICACY OF ANALGESIA WITH MORPHINE INTRAVENOUS PERFUSION FOR POSTOPERATIVE<br /> REPLACEMENT OF THE FEMORAL HEAD<br /> Huynh Tuan Hai, Tran Thai Thanh Tam, Dao thi Bich Phuong, Pham Van Tan, Nguyen Van Chinh,<br /> Nguyen Van Chung * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 2- 2018: 555 - 562<br /> <br /> The aim of the study was to evaluate the efficacy of analgesia with morphine intravenous perfusion in<br /> patients after replacement of the femoral head surgery. Design: Prospective, randomized and controlled study.<br /> Patients and Methods: 60 patients underwent replacement of the femoral head surgery at Can Tho General<br /> Hospital from April 2017 to October 2017 were included in this study and were divided into two groups: Group<br /> 1: 30 patients with morphine perfusion intravenous. Group 2: 30 patients with epidural analgesia.<br /> Results: Analgesia was evaluated with 10 marks scale. Pain score at rest, vital signs, side effects were<br /> recorded during the first 240 minutes after surgery. The morphine intravenous perfusion had a little bit less<br /> efficacy compared to epidural analgesia. The side effects of morphine intravenous perfusion were: vomitting<br /> (20%), sedation (10%). This method could be easily applied, however, it depended on human and equipment<br /> resources.<br /> Conclusion: Morphine intravenous perfusion provided very good analgesia. The side- effects were acceptable.<br /> <br /> * Khoa GMHS BV ĐK Cần Thơ ** Trường Đại học Y Dược Cần Thơ.<br /> *** Khoa GMHS, BV Hùng Vương TP. Hồ Chí Minh. **** Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: GS Nguyễn Văn Chừng. ĐT 0906376049. Email: chunggmhs@yahoo.com<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân năm 2018 555<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018<br /> <br /> Keywords: morphine intravenous perfusion, analgesia.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ Địa điểm<br /> <br /> Trong phẫu thuật thay chỏm xương đùi có Khoa Phẫu thuật – Gây Mê Hồi Sức Bệnh<br /> nhiều phương pháp giảm đau sau mổ như giảm viện Đa khoa thành phố Cần Thơ.<br /> đau đa mô thức, truyền tĩnh mạch Morphine Đối tượng nghiên cứu<br /> hoặc gây tê ngoài màng cứng... Trong mỗi Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> phương pháp giảm đau đều có những ưu điểm, Người bệnh có chỉ định phẫu thuật thay<br /> nhược điểm khác nhau. Gây tê ngoài màng cứng chỏm xương đùi: gồm gãy liên mấu chuyển đùi,<br /> là phương pháp giảm đạt hiệu quả tốt, tuy nhiên gãy cổ xương đùi.<br /> <br /> đây là một kỹ thuật cao, xâm lấn, nếu không Người bệnh có chống chỉ định với phương<br /> pháp gây tê; không đồng ý gây tê ngoài màng<br /> được đào tạo tốt sẽ có nhiều biến chứng như<br /> cứng, suy gan nặng, suy thận nặng.<br /> thủng màng cứng, gây tê tủy sống toàn bộ, tụ<br /> Người bệnh có tiêu chuẩn sắp hạng ASA từ<br /> máu ngoài màng cứng(6), nhiễm trùng, ngộ độc<br /> 1 - 3.<br /> thuốc tê...Dùng morphine truyền tĩnh mạch liên<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> tục(14) cũng có những lợi điểm như: morphine là<br /> Người bệnh dị ứng hay tiền căn dị ứng với<br /> thuốc giảm đau mạnh, sản xuất tại Việt Nam,<br /> thuốc tê, dị ứng với morphine, hen phế quản,<br /> phương pháp giảm đau đơn giản, dễ thực hiện, suy hô hấp, sốc chưa được điều trị tốt.<br /> không xâm lấn, hiệu quả giảm đau rất tốt; bên<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> cạnh đó việc dùng morphine cũng có những tác<br /> Tiền cứu, thực nghiệm lâm sàng có nhóm<br /> dụng không mong muốn như: suy hô hấp, buồn chứng.<br /> nôn, nôn ói, bí tiểu. Vì các lý do kể trên, chúng<br /> Cỡ mẫu<br /> tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Hiệu quả giảm<br /> Nhóm 1: 30 người bệnh được giảm đau bằng<br /> đau của morphine truyền tĩnh mạch sau phẫu morphine truyền tĩnh mạch 20mcg/kg/giờ.<br /> thuật thay chỏm xương đùi” tại khoa Gây Mê Nhóm 2: 30 người bệnh được giảm đau bằng<br /> Hồi Sức Bệnh viện Đa khoa Thành phố Cần Thơ gây tê ngoài màng cứng liên tục truyền<br /> với những mục tiêu như sau: Bupivacaine 0,1%.<br /> Mục tiêu nghiên cứu Chuẩn bị các thuốc gây mê hồi sức: Propofol,<br /> Etomidate, Rocuronium, Atropine, Ephedrine,<br /> 1. Đánh giá hiệu quả giảm đau sau mổ của Adrenaline, thuốc Morphine 10mg loại chích<br /> morphine truyền tĩnh mạch liên tục so với gây tê tĩnh mạch, thuốc tê Bupivacaine 0,5% 20ml.<br /> ngoài màng cứng trong phẫu thuật thay chỏm<br /> Chuẩn bị máy móc, trang thiết bị: nguồn<br /> xương đùi.<br /> dưỡng khí (oxy), máy gây mê, đèn đặt nội khí<br /> 2. Đánh giá những tác dụng không mong quản, bóng, mặt nạ mặt, mặt nạ thanh quản, ống<br /> muốn khi sử dụng morphine truyền tĩnh mạch. nội khí quản.<br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU Đánh giá mức độ đau theo VAS (Visual<br /> Nghiên cứu được tiến hành từ tháng 04 năm Analgesia Scale)<br /> <br /> 2017 đến tháng 10 năm 2017. 0 - 10 điểm.<br /> Ghi nhận thời gian giảm đau hiệu quả khi<br /> <br /> <br /> <br /> 556 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân năm 2018<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> VAS < 4: không cho thêm thuốc giảm đau. Nhận xét: Giới ở hai nhóm khác nhau không<br /> Khi VAS > 3 điểm: cho thêm thuốc giảm đau, có ý nghĩa thống kê.<br /> tăng liều thuốc morphine truyền tĩnh mạch. Thời gian giảm đau sau mổ tại các thời điểm:<br /> VAS<br /> Theo dõi các chỉ số: Mạch, huyết áp, nhịp<br /> Bảng 3. Thời gian giảm đau sau mổ ở 2 nhóm<br /> thở, SpO2 bằng monitor tại những thời điểm: 30<br /> Nhóm MOR Nhóm GT NMC<br /> phút, 60 phút, 120 phút, 180 phút và 240 phút Thời điểm P<br /> TB ± ĐLC TB ± ĐLC<br /> sau phẫu thuật. Sau 30phút 1,2 ± 0,6 1,0 ± 0,0 > 0,07<br /> Sau 60 phút 2,1 ± 0,4 1,2 ± 0,4 0,05).<br /> nhóm có ý nghĩa thống kê (p < 0,001), nhóm<br /> Đánh giá mức độ đau theo VAS sau mổ tại các dùng morphine có mức độ đau nhiều hơn<br /> thời điểm<br /> nhưng không vượt quá 4 điểm và giảm hơn so<br /> Nghiên cứu của chúng tôi có VAS trung bình thời điểm 120 phút (do tăng liều thuốc). Tại thời<br /> tại thời điểm 30 phút sau mổ ở nhóm dùng điểm 240 phút sau mổ, nhóm dùng morphine có<br /> morphine truyền tĩnh mạch liên tục là: 1, 2 ± 0, 6, VAS trung bình 2,7 ± 0,5, nhóm được gây tê<br /> nhóm gây tê ngoài màng cứng là 1,0 ± 0,0, sự ngoài màng cứng có VAS trung bình 1,9 ± 0,3, sự<br /> khác nhau về VAS ở hai nhóm không có ý nghĩa khác nhau về VAS ở hai nhóm có ý nghĩa thống<br /> thống kê (p = 0,07), điều này do sau mổ còn tác kê (p < 0,001), nhóm dùng morphine có mức độ<br /> dụng của thuốc tê tủy sống nên mức độ đau ở đau nhiều hơn nhưng không vượt quá 4 điểm và<br /> hai nhóm không có sự khác nhau. Tại thời điểm giảm hơn so thời điểm 180 phút (sau khi tăng<br /> 60 phút sau mổ nhóm dùng morphine có VAS liều thuốc). Nghiên cứu của Nguyễn Văn<br /> trung bình 2, 1 ± 0,4, nhóm dùng gây tê ngoài Chừng, Bùi Ngọc Uyên Chi và cộng sự (CS) (ở 17<br /> màng cứng có VAS trung bình 1,2 ± 0,4, sự khác bệnh nhân sau phẫu thuật lớn vùng bụng khi<br /> nhau về VAS ở hai nhóm có ý nghĩa thống kê (p dùng phương pháp bệnh nhân tự kiểm soát đau<br /> < 0,001), điều này do sau mổ hết tác dụng của với morphine có điểm đau trung bình VAS ≤ 0,5<br /> thuốc tê tủy sống nên mức độ đau ở hai nhóm có điểm tại thời điểm 4 giờ sau mổ. Nghiên cứu của<br /> sự khác nhau, nhóm dùng morphine đau nhiều Huỳnh Công Tâm và CS ở 33 bệnh nhân sau<br /> hơn nhưng trong giới hạn cho phép (< 3 điểm). phẫu thuật tổng quát khi dùng phương pháp<br /> Tại thời điểm 120 phút sau mổ nhóm dùng bệnh nhân tự kiểm soát đau với morphine kết<br /> morphine có VAS trung bình 3,1 ± 0,5, nhóm hợp ketamine liều thấp cho hiệu quả giảm đau<br /> dùng gây tê ngoài màng cứng có VAS trung bình khá tốt với VAS trung bình giảm từ 2,8 xuống 1,7<br /> 2,0 ± 0,5, sự khác nhau về VAS ở hai nhóm có ý trong 24 giờ đàu sau mổ. Nghiên cứu của Đào<br /> nghĩa thống kê (p < 0,001), nhóm dùng morphine Thị Bích Thủy và CS(1) ở 42 bệnh nhân sau phẫu<br /> có mức độ đau nhiều hơn nhưng không vượt thuật cắt dạ dày khi dùng phương pháp bệnh<br /> quá 4 điểm, có 8 bệnh nhân có VAS khoảng 4 nhân tự kiểm soát đau với morphine có điểm<br /> <br /> <br /> 558 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân năm 2018<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> đau VAS ≤ 3 điểm tại thời điểm 6 giờ sau mổ hài lòng cao hơn (81% so 61%) và tổng liều<br /> (sau mổ cắt dạ dày, bệnh nhân đau liền sau tỉnh morphine dùng thấp hơn. Nghiên cứu của<br /> mê, không giống như tê tủy sống sau mổ còn tác Hudova J và CS(4) ở 2023 bệnh nhân sau phẫu<br /> dụng của thuốc tê nên đau ít hơn). Nghiên cứu thuật dùng phương pháp bệnh nhân tự kiểm<br /> của Phạm Thị Minh Tâm và CS(11) ở 203 bệnh nhi soát đau với morphine so sánh với 1838 bệnh<br /> khi so sánh hiệu quả giảm đau giữa hai phương nhân không dùng phương pháp này cho kết quả<br /> pháp cho kết quả: phương pháp truyền tĩnh nhóm bệnh nhân dùng phương pháp bệnh nhân<br /> mạch và tiêm tĩnh mạch mang lại hiệu quả điều tự kiểm soát đau được kiểm soát đau tốt hơn và<br /> trị đau tốt,đòi hỏi thời gian chăm sóc của nhân có mức hài lòng cao hơn. Nghiên cứu của Parikh<br /> viên y tế ít hơn. Nghiên của Hudcova J và CS (4) B và CS ở 60 bệnh nhân sau phẫu thuật mở thận<br /> về hiệu quả giảm đau và chi phí ở 644 bệnh nhân lấy sỏi chia thành hai nhóm (nhóm M<br /> phẫu thuật bụng khi so sánh phương pháp bệnh (morphine): tĩnh mạch; nhóm K (dùng 10mg<br /> nhân tự kiểm soát đau morphin tĩnh mạch và Ketamine) có điểm đau trung bình sau 60 phút là<br /> phương pháp gây tê ngoài màng cúng cho thấy 1,5 so với 0,5 điểm. Nghiên cứu của Robert B, S<br /> nhóm được gây tê ngoài màng cứng cho hiệu và CS(12) ở 60 bệnh nhân sau phẫu thuật phụ<br /> quả giảm đau tốt hơn nhưng chi phí cao hơn khoa chia thành hai nhóm (nhóm M (morphine):<br /> (5,652 Euros/ngày). Nghiên của Pan Z và CS ở truyền tĩnh mạch; nhóm F: truyền tĩnh mạch<br /> 293 bệnh nhân gãy xương được đưa vào nghiên Fentanyl, cho kết quả 8/22 bệnh nhân nhóm M<br /> cứu dùng morphine tĩnh mạch và ibuprofen cho cần thêm thuốc giảm đau. Nghiên cứu của Solhi<br /> thấy nhóm dùng morphine cho hiệu quả giảm H và CS(13) ở 122 bệnh nhân đau cấp dùng<br /> đau nhanh hơn, mạnh hơn so nhóm dùng phương pháp bệnh nhân tự kiểm soát đau với<br /> ibuprofen. Nghiên cứu của Chaudet A và CS ở morphine cho hiệu quả giảm đau tốt hơn khi<br /> 60 bệnh nhân gãy cổ xương đùi khi dùng dùng meperidine (VAS: 4,1 so 5,8). Nghiên cứu<br /> morphine ghi nhận có VAS trung bình 3,3 ± 1,3. của Zhu và CS ở 60 bệnh nhân sau phẫu thuật<br /> Nghiên cứu của Famia MR và CS ở 43 bệnh nhân cắt dạ dày do ung thư chia làm hai nhóm, nhóm<br /> đau quặn mật khi dùng morphin (0,1mg/kg) ghi dùng phương pháp bệnh nhân tự kiểm soát đau<br /> nhận có VAS trung bình 2,1 ± 1,7. Kết quả nghiên với morphine có điểm đau trung bình ngày thứ<br /> cứu của chúng tôi tương đương với các tác giả nhất là 3,8 điểm, nhóm gây tê ngoài màng cứng<br /> trên. Nghiên cứu của Ferguson SE và CS ở 137 là 2,9 điểm. Vấn đề này đều phù hợp với y văn (8).<br /> bệnh nhân sau phẫu thuật phụ khoa do ung thư Sự thay đổi HA tâm thu tại các thời điểm<br /> chia làm hai nhóm, nhóm dùng phương pháp Trong nghiên cứu của chúng tôi, sự thay đổi<br /> bệnh nhân tự kiểm soát đau với morphin (68 huyết áp tâm thu tại các thời điểm khác nhau<br /> bệnh nhân) có điểm đau trung bình ngày thứ không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05), sau thời<br /> nhất là 4,3 điểm, nhóm gây tê ngoài màng cứng điểm 60 phút sau mổ, nhóm dùng morphine có<br /> (67 bệnh nhân) là 3,3 điểm. Nghiên cứu của Tim huyết áp tâm thu cao hơn nhóm được gây tê<br /> M và CS (14) ở 1725 bệnh nhân sau phẫu thuật ngoài màng cứng, sự khác nhau là do nhóm<br /> dùng phương pháp bệnh nhân tự kiểm soát đau dùng morphine có mức độ đau nhiều hơn,<br /> với morphine so sánh với 1687 bệnh nhân không nhưng sự khác nhau không có ý nghĩa thống kê.<br /> dùng phương pháp này cho kết quả bệnh nhân<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân năm 2018 559<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Biểu đồ 3. So sánh VAS tại các thời điểm giữa hai nhóm<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Biểu đồ 4. So sánh HATT tại các thời điểm giữa hai nhóm<br /> Sự thay đổi HA tâm trương tại các thời điểm ngoài màng cứng, sự khác nhau là do nhóm<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, sự thay đổi dùng morphine có mức độ đau nhiều hơn,<br /> huyết áp tâm trương tại các thời điểm khác nhau nhưng sự khác nhau không có ý nghĩa thống kê<br /> không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05), sau thời (p > 0,05). Sau khi tăng liều thuốc giảm đau,<br /> điểm 60 phút sau mổ, nhóm dùng morphine có huyết áp tâm trương có xu hướng giảm xuống.<br /> huyết áp tâm trương cao hơn nhóm được gây tê<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Biểu đồ 5. So sánh HATTr tại các thời điểm giữa hai nhóm<br /> Các tác dụng không mong muốn của nhóm nguyên nhân chính, những trường hợp này đều<br /> dùng morphine nhẹ, và không cần đùng những phương pháp xử<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, nhóm dùng lý đặc biệt. Có 3 trường hợp bệnh nhân bị cảm<br /> morphine có 6 trường hợp gây nôn, hay có cảm giác buồn ngủ, những trường hợp này khi lay<br /> giác buồn nôn sau mổ chiếm 20%, đây là tác gọi bệnh nhân đều đáp ứng, không cần phải<br /> dụng không mong muốn do morphine là dùng thuốc đối kháng. Nhóm gây tê ngoài màng<br /> <br /> <br /> 560 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân năm 2018<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> cứng để giảm đau không gặp các tác dụng truyền tĩnh mạch 0,1mcg/kg/giờ; nhóm C (nhóm<br /> không mong muốn như đã nêu trên, đây cũng là chứng): dùng Natri chloride 0,9% 100mL) ghi<br /> ưu điểm của phương pháp giảm đau sau mổ của nhận buồn nôn và nôn ở nhóm M cao hơn nhóm<br /> phương pháp gây tê ngoài màng cứng. Điều này chứng với p = 0,03. Nghiên cứu của Farnia MR<br /> phù hợp với y văn cũng như các nghiên cứu và CS(2) ở 60 bệnh nhân sau phẫu thuật mở thận<br /> khác vì khi sử dụng morphine sẽ có tác dụng lấy sỏi, được chia thành hai nhóm (nhóm M<br /> không mong muốn là gây buồn nôn và nôn, gây (morphine): tĩnh mạch; nhóm K (cho 10mg<br /> ngủ(8). Nghiên cứu của Nguyễn Văn Chừng, Bùi Ketamine) ghi nhận buồn nôn và nôn ở nhóm M<br /> Ngọc Uyên Chi và CS(9) ở 17 bệnh nhân sau phẫu cao hơn nhóm K với 4/30 so với 0/30. Nghiên cứu<br /> thuật lớn vùng bụng khi dùng phương pháp của chúng tôi không ghi nhận trường hợp nào bị<br /> bệnh nhân tự kiểm soát đau với morphine có tỉ suy hô hấp khi thực hiện giảm đau, vì trong tiêu<br /> lệ buồn nôn và nôn 2/17 bệnh nhân. Nghiên cứu chuẩn chọn bệnh chúng tôi loại những bệnh<br /> của Huỳnh Công Tâm và CS(5) ở 33 bệnh nhân nhân này, thêm vào đó, với phương pháp giảm<br /> sau phẫu thuật tổng quát khi dùng phương pháp đau dùng morphine đường tĩnh mạch ta có thể<br /> bệnh nhân tự kiểm soát đau với morphin kết điều chỉnh liều lượng thích hợp. Nghiên cứu của<br /> hợp ketamine liều thấp có tỉ lệ buồn nôn và nôn Pan Z và CS(10) ở 20 bệnh nhân phẫu thuật phụ<br /> là 18,2% (6/33 trường hợp). Nghiên cứu của Đào khoa dùng phương pháp bệnh nhân tự kiểm<br /> Thị Bích Thủy và CS(1) ở 42 bệnh nhân sau phẫu soát đau với morphine, được ghi nhận 10 bệnh<br /> thuật cắt dạ dày khi dùng phương pháp bệnh nhân có yếu tố dễ gây ra tình trạng tắc nghẽn<br /> nhân tự kiểm soát đau với morphine không ghi đường thở.<br /> nhận các trường hợp nôn và buồn nôn, 1 trường KẾT LUẬN<br /> hợp ngủ sau mổ giờ thứ 8 (an thần độ 3). Nghiên<br /> của Pan Z và CS(10) ở 293 bệnh nhân gãy xương Qua nghiên cứu 30 trường hợp điều trị<br /> dùng morphine tĩnh mạch và ibuprofen cho thấy giảm đau với morphine truyền tĩnh mạch sau<br /> nhóm dùng morphine có độ an thần cao hơn, mổ thay chỏm xương đùi, chúng tôi rút ra một<br /> nhưng điều này có lợi vì giữ cho bệnh nhân yên số kết luận sau:<br /> tĩnh và không kích thích để gây tác dụng có hại. - Phương pháp sử dụng morphine truyền<br /> Nghiên cứu của Chaudet A và CS ở 60 bệnh tĩnh mạch để giảm đau sau mổ, là phương pháp<br /> nhân gãy cổ xương đùi khi dùng morphine tĩnh tương đối an toàn, rất hiệu quả, đơn giản, dễ sử<br /> mạch ghi nhận có 69% gây buồn nôn và tỉ lệ này dụng; thuốc morphine hiện được sản xuất tại<br /> giảm khi có kết hợp với gây tê thần kinh đùi (còn Việt Nam.<br /> 31%). Nghiên cứu của Solhi H và CS(13) ở 43 bệnh - Hiệu quả giảm đau cao, theo dõi người<br /> nhân đau quặn mật khi dùng morphine bệnh đơn giản, không đòi hỏi những dụng cụ<br /> (0,1mg/kg) tĩnh mạch ghi nhận buồn nôn và nôn máy móc phức tạp, đắc tiền, mà hiện tại nền<br /> là 11,6%, gây ngủ là 2,3%, chóng mặt là 2,3%. kinh tế của Việt Nam chưa cao lắm.<br /> Nghiên cứu của Tim M và CS(14) ở 29 bệnh nhân - Những tác dụng không mong muốn: gồm<br /> phẫu thuật cắt dạ dày khi kết hợp dùng có buồn nôn, hay nôn ói, gây ngủ, khá cao<br /> morphine (0,3mg) tủy sống và phương pháp nhưng, không nghiêm trọng, không cần phải can<br /> bệnh nhân tự kiểm soát đau với morphine ghi thiệp đặc biệt nào.<br /> nhận buồn nôn 44,8% (13/29) và nôn là 13,8%<br /> Chúng tôi nhận thấy nên sử dụng thuốc<br /> (4/29). Nghiên cứu của Marco B và CS(6) ở 60<br /> morphine làm thuốc giảm đau trước, trong, và<br /> bệnh nhân sau phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt qua<br /> sau mổ; đặc biệt là giảm đau sau mổ với phương<br /> ngã bụng chia thành hai nhóm (nhóm M<br /> pháp truyền tĩnh mạch.<br /> (morphine): 0,04mg/kg tiêm tĩnh mạch sau đó<br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân năm 2018 561<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018<br /> <br /> Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Thị Hồng Vân (2007). So sánh<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> hiệu quả phương pháp bệnh nhân tự kiểm soát đau với<br /> 1. Đào Thị Bích Thủy (2017). Hiệu quả của giảm đau sau mổ cắt Bupivacaine - Fentanyl đường ngoài màng cứng và Morphine<br /> dạ dày bằng gây tê ngoài màng cứng với Bupivacaine - đường tĩnh mạch sau phẫu thuật lớn vùng bụng, Y Học Thành<br /> Morphine, Y học TP Hồ Chí Minh, 21(3), tr. 116 – 124; phố Hồ Chí Minh, Tập 11 [1] tr. 01 – 09;<br /> 2. Farnia MR, Babaei R, Shirani F, (2016). Analgesic effect of 10. Pan Z, Qi Y, Wen Y (2016). Intravenous morphine titration as<br /> paracetamol combined with low - a rapid and efficient analgesia for adult patient with femoral<br /> dose morphine versus morphine alone on patients with biliary shaft fractures after ịnury, Am J Emerg Med, 34 (11), pp. 2104 -<br /> colic: a double blind, randomized controlled trial, World J 2111.<br /> Emerg Med. 7 (1): 25 - 29 11. Phạm Thị Minh Tâm, Nguyễn Văn Chừng và CS (2009). So<br /> 3. Francois JS, Jean-Marie AG (1999). Postoperative analgesia sánh hiệu quả giảm đau của Morphine bằng phương pháp<br /> after total hip arthroplasty: IV PCA with morphine, patient - truyền tĩnh mạch và tiêm tĩnh mạch sau phẫu thuật ở trẻ em.,<br /> controlled epidural analgesia, or continuos 3 – in - 1 block?: A Y Học Thành phố Hồ Chí Minh, 13(6), tr. 37 – 46;.<br /> prospective evaluation by our acute pain service in more than 12. Robert BS, et al (2002) Comparison of ropivacaine - fentanyl<br /> 1,300 patients. Journal of clinical anesthesia, 11: pp 550 - 554; patient - controlled epidural analgesia with morphine<br /> 4. Hudcova J, McNicol E, Quah C (2006). Patient intravenous patient - controlled analgesia and recovery after<br /> controlled opioid analgesia versus conventional opioid open colon surgery. Journal of clinical anesthesia, 14: pp 571 -<br /> analgesia for postoperative pain, Cochrane Database Syst Rev. 577;<br /> 18;(4):CD003348 13. Solhi H, Sanaei-Zadeh H, Solhi S (2016). Meperidine<br /> 5. Huỳnh Công Tâm và CS (2013). Hiệu quả của phương pháp (pethidine) versus morphine in acute pain management of<br /> bệnh nhân tự kiểm soát đau bằng Morphine phối hợp opioid - dependent patients, Open Access Emerg Med. 2016<br /> Ketamine trong các phẫu thuật vùng bụng, Hội nghị Gây Mê Aug 31;:457 – 459.<br /> Hồi Sức đồng bằng sông Cửu Long, tr. 67 – 74; 14. Tim M (2004). Epidural anaesthesia and analgesia in major<br /> 6. Marco B, et al (2000). 0,2% ropivacaine with or without surgery. Current anaesthesia and critical care, 15: pp 247 – 254.<br /> fentanyl for patient - controlled epidural analgesia after major<br /> abdominal surgery: A double - blind study. Journal of clinical<br /> anesthesia, 12: pp 292 - 297; Ngày nhận bài báo: 18/11/2017<br /> 7. Nguyễn Thị Ngọc Đào, Võ Thị Nhật Khuyên, Nguyễn Văn<br /> Chừng, Nguyễn Anh Tuấn (2007). Tai biến, biến chứng sau Ngày phản biện nhận xét bài báo: 15/01/2018<br /> gây tê thần kinh trung ương, Y Học Thành phố Hồ Chí Minh,<br /> Tập 15 [1] tr. 319 – 326;<br /> Ngày bài báo được đăng: 25/03/2018<br /> 8. Nguyễn Văn Chừng (2011). Những thuốc thường dùng trong<br /> Gây Mê và Hồi Sức, Trong Gây Mê Hồi Sức Căn Bản. Nhà<br /> xuất bản Y Học, Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh, tr. 259 –<br /> 289;<br /> 9. Nguyễn Văn Chừng, Bùi Ngọc Uyên Chi, Phan Tôn Ngọc Vũ,<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 562 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân năm 2018<br />