zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Tự Nhiên

» Môi trường

Kế toán quản trị môi trường và vận dụng ở Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Báo xấu

22
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết nghiên cứu về kế toán quản trị môi trường, các dạng chi phi, khoản thu nhập liên quan đến môi trường, các nguyên tắc xác định chi phí môi trường, các bước thực hiện của kế toán quản trị môi trường, điều kiện và một số giải pháp vận dụng ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kế toán quản trị môi trường và vận dụng ở Việt Nam

KỶ YẾU HỘI THẢO “CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ ỨNG DỤNG CNTT TRONG CÁC LĨNH VỰC – LẦN THỨ 2” KẾ TOÁN QUẢN TRỊ MÔI TRƯỜNG VÀ VẬN DỤNG Ở VIỆT NAM ENVIRONMENTAL MANAGEMENT ACCOUNTING AND APPLYING IN VIETNAM Trần Thị Mỹ Châu Trường Cao đẳng Công nghệ Thông tin, Đại học Đà Nẵng TÓM TẮT Môi trường và sự phát triển kinh tế luôn là vấn đề quan tâm của các quốc gia. Nếu đặt mục tiêu phát triển kinh tế cao đồng nghĩa với việc sử dụng nhiều tài nguyên thiên nhiên, khả năng xảy ra sự ô nhiễm từ các chất thải công nghiệp là rất lớn, ảnh hưởng đến sự phát triển bến vững của môi trường và ngược lại. Do đó, các quốc gia cần giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Đế giải quyết được điều đó, một số nước trên thế giới đã đưa kế toán quản trị môi trường vào áp dụng cho các doanh nghiệp. Bài viết nghiên cứu về kế toán quản trị môi trường, các dạng chi phi, khoản thu nhập liên quan đến môi trường, các nguyên tắc xác định chi phí môi trường, các bước thực hiện của kế toán quản trị môi trường, điều kiện và một số giải pháp vận dụng ở Việt Nam. Từ khóa: môi trường, chi phí môi trường, hạch toán môi trường, kế toán quản trị môi trường, kế toán môi trường. ABSTRACT Developing economy always requires consuming a big amount of natural resource and absolutely, it generates a big amount of industrial waste. How to develop economy without destroying the environment? A number of countries around the world have taken environmental management accounting to apply to businesses. This article shows the environmental management accounting, some types of cost, some income related to the environment, the principles for determining the environmental costs, the steps taken by management accounting environment, conditions and apply some solution in Vietnam . Keywords: environment, environmental costs, environmental accounting, environmental management accounting, environmental accounting. quy định pháp lý đó, tất yếu phát sinh thêm 1. Đặt vấn đề: nhiều loại chi phí với quy mô ngày càng lớn liên Chiến lược phát triển của Việt Nam trong quan đến môi trường, bảo vệ môi trường, xử lý giai đoạn từ nay đến 2020 là phát triển kinh tế các tác động đến các yếu tố môi trường và nâng nhanh, bền vững, bảo vệ môi trường và giải cao chất lượng môi trường trong hợp đồng kinh quyết hài hòa các vấn đề kinh tế, môi trường và doanh của các doanh nghiệp và trong triển khai xã hội. Nhà nước quan tâm và ban hành ngày các dự án đầu tư. Yêu cầu đặt ra và đòi hỏi các càng nhiều các quy định mang tính pháp lý để nhà quản lí cần phải có nhiều thông tin hơn về hạn chế sự khai thác quá mức nguồn tài nguyên khía cạnh chi phí liên quan đến môi trường phát thiên nhiên phục vụ cho phát triển kinh tế, xã sinh trong các hợp đồng của công ty. hội, đồng thời cũng hạn chế tới mức tối đa các Tuy nhiên hiện nay ở Việt Nam các quy hành vi vi phạm, hủy hoại môi trường, gây ô định về tài chính, các chuẩn mực, chế độ kế toán nhiễm xã hội. Nhiều quy định pháp luật đòi hỏi và thực tế các hợp đồng chưa cung cấp các thông các doanh nghiệp, các nhà đầu tư phải tiến hành tin cần thiết liên quan đến chi phí môi trường đánh giá tác động đến môi trường, phải đưa ra theo yêu cầu cho việc ra quyết định các hợp hoặc triển khai các giải pháp xử lí môi trường đồng và báo cáo tài chính. Các yếu tố về chi phí trước khi thực hiện các dự án. Để thực hiện các môi trường và thu nhập môi trường mang lại 1
KỶ YẾU HỘI THẢO “CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ ỨNG DỤNG CNTT TRONG CÁC LĨNH VỰC – LẦN THỨ 2” không nằm trong một tài khoản, một khoản mục Loại chi phí liên quan đến môi trường đầu riêng rẽ, cụ thể nào của kế toán. Rất nhiều chi tiên bao gồm: những chi phí xử lý chất thải từ phí liên quan đến môi trường đang được phản các hợp đồng có liên quan và những vật liệu bảo ánh chung trong các tài khoản chi phí quản lý và dưỡng; bảo hiểm các khoản dự phòng cho chi các nhà quản lý không thể phát hiện ra, không phí lau dọn phản ánh chiến lược xử lý thay vì thể thấy được quy mô và tính chất của chi phí phòng ngừa. Phần đầu tiên tương ứng với định môi trường nói chung và từng khoản chi phí môi nghĩa thông thường về chi phí liên quan đến môi trường nói riêng. Ngoài ra, trên các tài khoản kế trường bao gồm tất cả các chi phí xử lý, vứt bỏ toán chưa ghi nhận các chi phí đáng kể liên quan phế thải và chi phí lau dọn. Nội dung chi tiết của đến môi trường như chi phí sửa chữa, đền bù, chi tài khoản này là: phí khắc phục sự cố và chi phí dọn dẹp, xử lý - Khấu hao các thiết bị có liên quan:chi trong các vụ tai nạn, hủy hoại môi trường sinh phí này bao gồm các thiết bị xử lý như là: các thái, môi trường sống. container chứa rác, các nhà máy xử lý nước thải 2. Kết quả nghiên cứu và khảo sát: và các phế thải trong công nghệ sử dụng đường ống. 2.1. Các khái niệm về kế toán quản trị môi - Những vật liệu trong hợp đồng vận hành trường (EMA) và bảo dưỡng, trong các dịch vụ: những vật liệu - Theo Liên đoàn Kế toán Quốc tế (IFAC) này được xác định sau khi chỉ rõ được những thì “Kế toán Quản trị Môi trường là quản lý hoạt phương tiện xử lý môi trường liên quan tại mục động kinh tế và môi trường thông qua việc triển khấu hao các thiết bị có liên quan. Chi phí hàng khai và thực hiện các hệ thống kế toán và các năm cho những vật liệu vận hành, bảo dưỡng, hoạt động thực tiễn phù hợp liên quan đến vấn kiểm tra và các chi phí khác để vận hành thiết bị đề môi trường” xử lý được đưa vào tài khoản này. (Nguồn: IFAC,1998). - Những chi phí liên quan đến nhân sự: - Theo cơ quan Phát triển Bền vững của tiểu khoản này bao gồm tất cả các chi phí nhân Liên hợp quốc (UNDSD) thống nhất giữa các công cho thời gian xử lý rác thải và khí thải bằng nhóm chuyên gia đến từ 30 quốc gia đã đưa ra tay trong các hoạt động đầu tư. Chi phí này được định nghĩa như sau: “Kế toán Quản trị Môi trả cho toàn bộ các công nhân làm cả ngày để trường là việc nhận dạng, thu thập, phân tích và thu nhặt và xử lý rác thải giải quyết một cách sử dụng 2 loại thông tin cho việc ra quyết định trực tiếp, lương của bộ phận quản lý, giám sát nội bộ: thông tin vật chất về sử dụng, luân các hoạt động xử lý rác thải công việc cũng được chuyển và thải bỏ năng lượng, nước và nguyên bao gồm trong tiểu khoản này, căn cứ vào các vật liệu (bao gồm chất thải) và thông tin tiền tệ ước tính. về các chi phí, lợi nhuận và tiết kiệm liên quan - Các khoản phí và thuế: tài khoản này bao đến môi trường.” gồm tất cả các chi phí đổ rác và vệ sinh cống (Nguồn: UNDSD, 2001) rãnh và các chi phí cấp phép và thuế môi trường 2.2. Các dạng chi phí môi trường (nếu có). Kế hoạch báo cáo EMA của UNDSD (ủy - Các khoản nộp phạt: tài khoản này bao ban Liên hiệp quốc về phát triển bền vững) chia gồm các khoản nộp phạt do không tuân thủ quy làm bốn loại chi phí liên quan đến môi trường và định. một loại doanh thu liên quan đến môi trường như - Bảo hiểm cho các trách nhiệm về môi sau: trường: Tk này bao gồm số tiền đóng bảo hiểm cho các rủi ro liên quan đến môi trường. 2.2.1. Chi phí xử lý chất thải 2
KỶ YẾU HỘI THẢO “CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ ỨNG DỤNG CNTT TRONG CÁC LĨNH VỰC – LẦN THỨ 2” - Các khoản dự phòng cho các chi phí dọn về môi trường. vệ sinh và sửa chữa, đền bù: mục đích của các 2.2.3. Chi phí phân bổ cho bán sản phẩm và khoản dự phòng là tính toán và dự trù trước chất thải những chi phí phát sinhtrong các hoạt động của Tất cả các phế thải không phải là sản công ty có liên quan đến môi trường (ví dụ: tràn phẩm được đánh giá thông qua cân đối dòng dầu, rò rỉ hóa chất…). nguyên vật liệu và các nguyên vật liệu phế thải 2.2.2. Quản lý giảm thiểu và quản lý môi trường được định theo giá trị thu mua. Trọng tâm của loại chi phí này là các - Nguyên vật liệu thô : loại chi phí này bao khoản chi hàng năm cho việc phòng ngừa rác gồm tất cả các loại nguyên vật liệu thô đưa vào thải và khí thải. Loại chi phí này bao gồm: chi quá trình sản xuất nhưng không trở thành thành phí lao động trong công ty và các dịch vụ thuê phẩm mà được loại ra dưới dạng chất thải rắn, bên ngoài cho các hoạt động phòng ngừa chất nước thải hoặc khí thải. thải; chi phhí nghiên cứu và phát triển các dự án - Bao bì : giá trị thu mua của các vật liệu môi trường và chi phí phát sinh cho việc sử dụng bao bì phế thải được đưa vào trong loại chi phí các kỹ thuật làm sạch và những nguyên vật liệu này. thân thiện với môi trường. - Nguyên vật liệu phụ: các nguyên vật liệu - Các dịch vụ thuê ngoài để quản lý môi phụ là một phần của sản phẩm nhưng lại không trường: chi phí này bao gồm việc chi trả cho các phải là thành phần chính. Loại chi phí này đề cập dịch vụ tư vấn môi trường, đào tạo, kiểm tra, đến các nguyên vật liệu phụ được thải ra trong kiểm toán và truyền thông tin. quá trình sản xuất. - Nhân sự cho các hoạt động quản lý môi - Nguyên liệu hoạt động: loại chi phí này trường nói chung: chi bồi dưỡng cho người lao bao gồm tất cả các vật liệu sử dụng trong hoạt động làm việc trong các chương trình môi động của công ty (rác thải văn phòng) nhưng trường như các hoạt động đào tạo, kiểm toán, không phải là thành phần của sản phẩm. Ví dụ thực hiện và tuyên truyền. như hóa học, dung môi, chất tẩy rửa và các loại - Nghiên cứu và phát triển. (R&D): cả các khác đi cùng với phế thải. hợp đồng thuê ngoài và trả thù lao nhân công - Năng lượng: bao gồm tỷ lệ của quá trình trong chương trình tham gia vào các hoạt động chuyển đổi năng lượng không có ích trong hoạt nghiên cứu và phát triển liên quan đến môi động sản xuất. trường được tính toán tách bạch. Các hoạt động - Nước: loại chi phí này tổng hợp tất cả nghiên cứu và phát triển được tăng cường nếu có các nguyên vật liệu khác, chuyển đến thiết bị xử sự cải thiện về môi trường và sẽ được ghi nhận lý nước thải bao gồm chi phí mua nguồn nước vào các báo cáo tại khoản mục này. tại đó - Chi phí bổ sung cho công nghệ làm sạch: là các khoản đầu tư bổ sung để lắp đặt công nghệ - Chi phí xử lý phế thải: cũng được ước làm sạch cho phép quá trình sản xuất hiệu quả tính và ghi nhận. Loại chi phí này bao gồm: giờ công lao động, khấu hao và các nguyên vật liệu hơn, làm giảm hoặc là ngăn ngừa khí thải vào môi trường. hoạt động tiêu hao trong số lượng nguyên vật liệu có dùng trong sản xuất nhưng không tạo ra - Các chi phí quản lý môi trường khác: các thành phẩm và trở thành phế thải. chi phí khác liên quan đến quản lý môi trường được ghi nhận ở đây bao gồm: chi phí cho các 2.2.4. Chi phí tái chế hoạt động môi trường như phối hợp tài trợ cho Chi phí tái chế cũng được ước tính và ghi hoạt động môi trường và phát hành các báo cáo nhận. Loại chi phí này bao gồm: giờ công lao 3
KỶ YẾU HỘI THẢO “CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ ỨNG DỤNG CNTT TRONG CÁC LĨNH VỰC – LẦN THỨ 2” động, khấu hao và các nguyên vật liệu hoạt động băng) và các chi phí theo quan điểm truyền tiêu hao trong số lượng nguyên vật liệu có dùng thống chỉ là một phần nhỏ so với các chi phí ẩn trong sản xuất nhưng không tạo ra thành phẩm (phần chìm của tảng băng). Do đó có thể nói, và trở thành phế thải hạch toán truyền thống chỉ hạch toán các chi phí nhìn thấy như các chi phí trực tiếp cho quá trình 2.3. Các khoản thu nhập liên quan đến môi sản xuất là chí môi trường mà không nhận ra trường rằng còn có các dạng chi phí không được nhìn Loại doanh thu này bao gồm các khoản thấy rõ ràng cũng là chi phí môi trường và thậm thực thu từ các nguyên vật liệu được tái chế, các chí nó còn lớn hơn nhiều các chi phí dễ nhận khoản trợ cấp và các giải thưởng bằng tiền mặt thấy. cho các hoạt động môi trường. Chi phí có thể nhận thấy ngay, đó là chi - Tiền trợ cấp và tiền thưởng: loại thu phí xử lý chất thải, thiêu đốt rác,... nhưng thực ra nhập này bao gồm tiền trợ cấp, tiền từ việc được chi phí này chỉ là một phần nhỏ trong tổng chi miễn thuế, tiền thưởng và các loại thu nhập khác phí liên quan đến môi trường vì không phải tự nhận được nhờ vào việc đạt được các tiêu chuẩn nhiên chất thải sinh ra mà phải mất năng lượng, của hoạt động môi trường. mất tiền để mua nguyên liệu rồi cuối cùng nó trở - Các khoản thu nhập khác: thu nhập từ thành chất thải. Nếu giảm được chất thải đầu ra việc bán các sản phẩm tái chế và sự dôi dư trong thì sẽ tiết kiệm được chi phí mua nguyên vật việc xử lý chất thải nằm trong loại chi phí này. liệu, năng lượng và giảm cả chi phí nhân công và 2.4. Nguyên tắc xác định chi phí môi trường một số chi phí liên quan khác dẫn tới chi phí chung sẽ được giảm. Và ECA chính là công cụ Theo quan điểm truyền thống thì chi phí có thể đo lường tất cả các chi phí liên quan đến môi trường chỉ được xem như là các chi phí xử hoạt động bảo vệ môi trường của chúng ta. lý cuối đường ống, các chi phí kết hợp với các vị trí làm sạch sau khi sản xuất, các chi phí xử lý Các chi phí môi trường tương lai như các chất thải. Nhưng trên thực tế chi phí môi trường chi phí xuất hiện cho việc khôi phục bãi chôn lấp là các chi phí liên quan đến dòng nguyên vật trong tương lai hay cho các hoạt động pháp lý liệu, lao động và năng lượng gây nên những tác bênh vực công ty trong các vụ kiện chống lại động môi trường. Ví dụ như chi phí dành cho công ty,... chữa bệnh, thiết bị kiểm soát ô nhiễm, tiền phạt Thực tế cho thấy rằng các chi phí môi do không tuân thủ luật môi trường,…Để hạch trường không được ghi đầy đủ dẫn tới các tính toán chi phí môi trường và bóc tách nó ra khỏi toán sai lệch cho các phương án cải thiện. Các chi phí chung và chi phí sản xuất đòi hỏi phải dự án bảo vệ môi trường nhằm mục đích giảm nhận dạng rõ ràng chi phí này, chi phí kia có thiểu phát thải và chất thải tại nguồn bằng cách phải là chi phí môi trường hay không? Công cụ sử dụng tốt hơn các nguyên liệu và phụ liệu và hạch toán chi phí môi trường (ECA) sẽ giúp xác đòi hỏi các nguyên liệu vận hành ít gây độc hại định, phân loại và nhận diện các chi phí môi hơn không được nhận biết và thực hiện. Những trường. Nó được sử dụng để đề cập tới sự gia ưu điểm về mặt kinh tế và sinh thái học xuất tăng của thông tin chi phí môi trường trong quy phát từ những tính toán như vậy không được sử định hạch toán hiện hành và nhận diện các chi dụng. Những người đứng đầu các công ty phí môi trường đi kèm và quá trình phân bổ thường không nhận thức được rằng việc tạo ra chúng vào sản phẩm hoặc dây chuyền sản xuất. chất thải và chất phát thải thường đắt hơn việc Theo nguyên lý tảng băng ngầm, chi phí thải bỏ chúng. môi trường được mô phỏng như tảng băng ngầm Các nhà quản lý công ty thường chỉ nhận mà các chi phí dễ nhận thấy (phần nổi của tảng thức được một phần rất nhỏ tổng thể các chi phí 4
KỶ YẾU HỘI THẢO “CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ ỨNG DỤNG CNTT TRONG CÁC LĨNH VỰC – LẦN THỨ 2” môi trường. Mặt khác, nhà quản lý không có trước hết là phải có sự ủng hộ và chấp thuận của nhiều thông tin để có thể bóc tách các phần môi ban lãnh đạo cấp cao nhất. Vì EMA không chỉ trường nếu thiếu sự hướng dẫn. Thêm vào đó, họ đòi hỏi năng lực của chuyên gia bên quản lý môi bị hạn chế suy nghĩ trong phạm vi khung hạch trường mà còn cần sự hợp tác của những người toán hiện hành. làm công tác tài chinh, kế toán và các kỹ sư. Do Chi phí môi trường như đã nêu ở trên, bao đó cấp quản lý cao nhất sẽ thông báo cho các cấp gồm cả chi phí bên trong (chi phí doanh nghiệp) quản lý sản xuất và toàn bộ người lao động trong và chi phí bên ngoài (chi phí xã hội) gắn với nhà máy được biết và tham gia cung cấp thông thiệt hại môi trường và bảo vệ môi trường. Ranh tin. giới của chúng sẽ thay đổi khi có sự thay đổi của 2.5.2. Thành lập nhóm thực hiện các điều luật bắt buộc các doanh nghiệp phải chi EMA yêu cầu sự hợp tác thực hiện trong trả cho những tác động tiêu cực đến xã hội. nhiều lĩnh vực khác nhau bao gồm: Theo ý kiến của nhiều chuyên gia thì -Một cá nhân có chuyên môn kế toán, là nguyên tắc để xác định các chi phi môi trường ở người am hiểu về hệ thống hạch toán hiện tại. 3 mức độ khác nhau như sau: -Một cá nhân am hiểu làm thế nào để - Xác định chi phí môi trường trực tiếp. EMA được sử dụng trong khuôn khổ một tổ Chi phí này có quan hệ trực tiếp đến quá trình chức. sản xuất và sản phẩm kinh doanh. -Một người có chuyên môn về môi trường - Xác định chi phí môi trường gián tiếp. để giải thích các tác động môi trường đối với tổ Chi phí này được phân bổ gián tiếp vào quá trình chức. sản xuất hoặc sản phẩm. Chủ yếu là các chi phí -Một kĩ sư chuyên về công nghệ để đưa ra môi trường đã không được tính đến khi phân tích ý kiến xem các đề xuất chuyên sâu về công nghệ chi phí bằng phương pháp truyền thống. Vd: chi phí xử lý nước thải, khí thải, chất thải rắn, chi có thực tế và khả thi không. phí quản lý chất thải, chi phí đào tạo kĩ sư môi -Một kĩ sư chuyên về tiêu thụ nguyên, trường và công nhân vận hành thiết bị môi nhiên liệu, và chi phí môi trường sẽ phát sinh trường,… trong quá trình sản xuất hoặc hoạt động cần phải nghiên cứu. - Chi phí cơ hội khác. Ví dụ như đổi mới công nghệ tạo cơ hội cho việc giảm thiểu ô -Một người thuộc ban giám đốc để bảo vệ nhiễm môi trường và tăng năng suất lao động. dự án trong khuôn khổ tổ chức. Xác định được các chi phí này cho ta hiểu rõ hơn Tóm lại để thực hiện EMA thành công cần về hiệu quả của các phương án đưa ra. phải có sự phối hợp giữa các chuyên gia thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau mà người đóng vai trò 2.5. Các bước thực hiện của kế toán quản trị cầm lái chính là chuyên gia bên quản lý môi môi trường trường. Để thực hiện áp dụng kế toán quản trị môi trường ở một công ty, theo kinh nghiệm của 2.5.3. Xác định quy mô, giới hạn của hệ thống các chuyên gia nghiên cứu điển hình có thể đưa đề xuất ra một cái nhìn tổng quát về các bước mà một tổ Nghĩa là phải căn cứ vào tình hình thực tế chức có thể tiến hành khi thực hiện EMA như của tổ chức để xác định quy mô và giới hạn thực sau: hiện. Có thể hạch toán một sản phẩm, một bộ phận, một dây chuyền sản xuất hoặc toàn bộ tổ 2.5.1. Đạt được sự xác nhận và cam kết của cấp quản lý cao nhất chức. Ngoài ra cần phải cân nhắc rõ ràng về phạm vi nghiên cứu. Vì chi phí môi trường là Để thực hiện EMA thành công thì yêu cầu 5
KỶ YẾU HỘI THẢO “CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ ỨNG DỤNG CNTT TRONG CÁC LĨNH VỰC – LẦN THỨ 2” một khái niệm rất rộng, do đó trong khuôn khổ loại chi phí khó định lượng được như sự chấp có thể hạch toán được cần phải xác định được thuận của người tiêu dùng, sự trung thành, tín phạm vi đến đâu là đủ. nhiệm của khách hàng, uy tín thương hiệu sản phẩm, tinh thần làm việc và kinh nghiệm quý 2.5.4. Thu thập toàn bộ thông tin tài chính và vật báu của công nhân, các quan hệ đoàn thể, hình chất ảnh doanh nghiệp và các quan hệ cộng đồng. Bao gồm: Báo cáo tài chính, số liệu đầu Các chi phí này khó xác định và ít khi được nhận vào, đầu ra của quá trình sản xuất, thông tin về diện một cách tách biệt trong một hệ thống hạch dòng vật chất và năng lượng, thông tin về tiền tệ toán. và phi tiền tệ,… - Dạng 5: Các chi phí ngoại ứng (hay còn 2.5.5. Nhận dạng các chi phí môi trường gọi là các chi phí xã hội): thường được nhắc đến Từ khái niệm đưa ra về chi phí môi như các chi phí bên ngoài, đó là các chi phí cho trường, để có thể xác định rõ các chi phí môi những gì mà doanh nghiệp không phải chi trả trường, có thể tổng hợp chi phí môi trường thành một cách trực tiếp. Các chi phí mà xã hội phải năm dạng chi phí cơ bản cụ thể sau: gánh chịu bao gồm sự suy thoái môi trường do - Dạng 1: Các chi phí trực tiếp cho sản phát tán các chất ô nhiễm phù hợp với các quy xuất , các chi phí trực tiếp của vốn đầu tư, thiết định tương ứng hiện hành hay sự thiệt hại môi bị, lao động, khấu hao, nguyên vật liệu, và đổ trường gây ra bởi tổ chức mà chúng không được thải. Có thể bao gồm các chi phí định kỳ và hạch toán, hoặc các tổ chức đã tạo ra các chất không định kỳ, bao gồm cả các chi phí vốn, chi phát thải có hại cho sức khoẻ mà không phải phí vận hành và chi phí bảo dưỡng thiết bị. chịu trách nhiệm. Đa số các chi phí này bị lờ đi khi tính toán lợi ích. - Dạng 2: Các chi phí ẩn tiềm năng và các chi phí gián tiếp cho sản xuất: không được phân 2.5.6. Xác định các doanh thu tiềm năng bất kì bổ vào sản phẩm hay quá trình sản xuất. Có thể hay các cơ hội cắt giảm chi phí bao gồm các chi phí định kỳ và không định kỳ. Doanh thu môi trường bao gồm các khoản Có thể bao gồm cả các chi phí vốn, các dịch vụ doanh thu do tái chế, các khoản tiền thưởng, trợ có nguồn gốc từ bên ngoài, các chi phí quan trắc cấp hay bất cứ khoản doanh thu nào liên quan ô nhiễm, giải phóng mặt bằng, các chi phí quảng đến các vấn đề chi phí môi trường. Ví dụ như: cáo,... Nó còn bao gồm các chi phí môi trường thu nhập từ việc bán vật liệu thải, doanh thu từ trả trước như các chi phí nghiên cứu liên quan việc bán bùn cặn, doanh thu từ việc sử dụng đến ý thức môi trường, các chi phí thiết kế ban nhiệt của sản phẩm phụ, doanh thu từ thiết bị xử đầu của sản phẩm môi trường thích hợp hơn, các lý để xử lý nước thải cho khách hàng bên ngoài, chi phí huỷ bỏ tương lai hoặc các chi phí phục doanh thu từ bán cota ô nhiễm, doanh thu từ bán hồi. khí nhà kính,… có thể chia ra như sau: - Dạng 3: Các chi phí tương lai ngẫu - Tiền trợ cấp, tiền thưởng: đó là những nhiên tiềm năng gồm các khoản tiền phạt do vi khoản thu nhập của công ty nhờ các hoạt động phạm, không tuân thủ các qui định môi trường, đầu tư bảo vệ môi trường, các khoản tiền từ các các chi phí trách nhiệm làm sạch trong tương lai, sáng kiến, các dự án quản lý kinh doanh có khả chi phí kiện cáo, tố tụng do làm hư hại tài sản và thi được xét duyệt trợ cấp,… sức khoẻ cá nhân, chi phí bồi thường thiệt hại tài - Các khoản khác: ví dụ như tiền thu được nguyên thiên nhiên và chi phí đền bù các tai nạn, từ việc bán vật liệu tái chế, bán chất thải, bán khí sự cố công nghiệp. thải,… hoặc các khoản tiền thu được từ việc bán - Dạng 4: Chi phí vô hình nội tại và chi cota gây ô nhiễm, hay doanh thu từ việc xử lý phí quan hệ: được công ty chi trả, bao gồm các nước thải cho khách hàng bên ngoài. 6
KỶ YẾU HỘI THẢO “CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ ỨNG DỤNG CNTT TRONG CÁC LĨNH VỰC – LẦN THỨ 2” - Xác định các cơ hội cắt giảm chi phí. Ví ra được những quyết định đúng đắn. dụ như có thể thực hiện cải tiến ở đâu, có thể Nguyên lý phân bổ: phân loại, tái chế chất thải tốt hơn được không? - Trong hạch toán quản lý truyền thống thì Có phải chất thải được tạo ra là do mua những phân bổ dựa trên nguyên tắc bình quân. Đưa chi nguyên liệu kém phẩm chất? Có phải việc bao phí môi trường và các khoản chi phí khác vào gói hiện nay sẽ được tái chế?... Từ đó hình thành tổng chi phí sau đó chia đều cho các loại sản nên các sáng kiến giảm thiểu chi phí. phẩm. Như vậy, giả sử có hai sản phẩm A và B 2.5.7. Đánh giá các chi phí và doanh thu được mà lượng chất thải, nước thải,... các chi phí đầu xử lý như thế nào trong các hệ thống hạch toán vào cũng khác nhau. Nếu như phân bổ bằng hiện hành nhau như thế là không chính xác. Trong hệ thống hạch toán hiện hành, các - Trong EMA thì điều này được hiệu khoản chi phí và doanh thu môi trường sẽ được chỉnh. Các chi phí môi trường sẽ được phân bổ tính như thế nào? Được phân bổ riêng cho các vào đúng sản phẩm của nó. Bằng cách cắt chi sản phẩm hay các quá trình. Nó có được nêu ra phí môi trường ra khỏi khoản tổng chi phí và đầy đủ trong bảng hạch toán chi phí giá thành đưa nó vào sản phẩm. hay bị ẩn đi trong hạch toán chi phí tổng? Đánh 2.5.8. Xây dựng các giải pháp giá xem các chi phí như chất thải, năng lượng, nước, nguyên vật liệu,… được xử lý như thế Ví dụ như đề ra các giải pháp cải tiến công nghệ, áp dụng sản xuất sạch hơn, áp dụng nào? Có đạt hiệu quả về môi trường hay không? EMA để phân bổ lại giá thành sản phẩm,… Và có thể giảm được chi phí nhiều hơn không? Doanh thu có thể thu thêm nhiều hơn và đem lại Ngoài ra, các bên phân xưởng liên quan lợi ích hiệu quả cao hơn không? Có tạo ra được có thể đưa ra những kiến nghị, sáng kiến để cắt sự khuyến khích để cải thiện môi trường hay giảm những hoạt động không cần thiết để giảm không? chi phí và giảm những tác động tiêu cực tới môi Do đó, để có được đánh giá chính xác và trường. đem lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp cần 2.5.9. Đánh giá các giải pháp, đề xuất thay đổi phải có phương pháp tính toán hợp lý. Điều này hệ thống và thực hiện thể hiện chức năng và vai trò quan trọng của Sau khi xây dựng các giải pháp thì cần EMA. Đó là bóc tách các chi phí môi trường ra phải đánh giá tính khả thi của giải pháp. Khắc khỏi chi phí sản xuất và phân bổ chúng vào các phục những hạn chế, đưa ra những thay đổi nếu tài khoản phù hợp. Nhờ đó doanh nghiệp có thể các giải pháp đó là không khả thi. Ngược lai, sẽ thúc đẩy những người quản lý và nhân viên có lập kế hoạch thực hiện những giải pháp đó. năng lục tìm ra các giải pháp phòng chống ô nhiễm và có thể giảm chi phí và tăng cường 2.5.10. Theo dõi kết quả hiệu quả hoạt động kinh doanh. Sau khi áp dụng EMA thì cần thường Mấu chốt ở đây là phải bóc tách được chi xuyên theo dõi tiến độ, kết quả thực hiện, và kịp phí môi trường và phải phân bổ chính xác, nếu thời đưa ra phương án điều chỉnh nếu có sai sót không sẽ dẫn đến có sản phẩm có giá thành cao và thực hiện không hiệu quả hơn mức thực tế, có sản phẩm lại có giá thành 2.6. Điều kiện và một số giải pháp để vận dụng thấp hơn mức thực tế, ảnh hưởng đến việc xác kế toán quản trị môi trường vào Việt Nam định giá và hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp. Về thực tiễn, vấn đề ô nhiễm môi trường Mặt khác, có một số chi phí khác lại không được đang là vấn đề bức xúc ở cả khu vực đô thị và phản ảnh trong giá thành và giá bán của sản nông thôn, số vụ vi phạm pháp luật về môi phẩm. Cho nên người quản lý sẽ không thể đưa trường và bị xử phạt ở mức cao, đặc biệt là ở 7
KỶ YẾU HỘI THẢO “CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ ỨNG DỤNG CNTT TRONG CÁC LĨNH VỰC – LẦN THỨ 2” khu công nghiệp và các khu chế xuất. Khi bị - Nhà nước cần tuyên truyền sâu rộng về phạt với khoản tiền lớn, nghĩa là các doanh lợi ích từ bảo vệ môi trường, qua đó đề cao hoạt nghiệp phải chi tiền ra dẫn đến tiền phát sinh động bảo vệ môi trường của doanh nghiệp. giảm, nhưng đối ứng với khoản mục nào thì Những doanh nghiệp bảo vệ môi trường tốt sẽ có chưa được bộ Tài chính hướng dẫn. được hình ảnh tốt trong công chúng, người tiêu Để phòng ngừa ô nhiễm môi trường, các dùng sản phẩm, dịch vụ của công ty đó. doanh nghiệp phải đầu tư các công nghệ xử lý - Cần duy trì và phổ biến hơn nữa giải chất thải, hệ thống đường ống làm sạch nước thưởng liên quan tới môi trường cho các doanh thải, hệ thống lọc bụi, giảm tiếng ồn, chi phí cho nghiệp như: “giải thưởng doanh nghiệp xanh”, người lao động điều hành thiết bị…Vậy khi phát giải thưởng công nghệ xanh, cúp vàng vì sự sinh các loại chi phí và thu nhập liên quan đến nghiệp môi trường, giải thưởng môi trường Việt môi trường thì được doanh nghiệp hạch toán như Nam. thế nào? - Nhà nước cần hoàn thiện hệ thống pháp Để đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn, luật về bảo vệ môi trường và các chế tài xử lý. các doanh nghiệp quản lý được các chi phí liên 3. Kết luận quan đến môi trường, nâng cao hiệu quả hoạt Chi phí môi trường là một yếu tố ảnh động sản xuất kinh doanh. Từ đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của các doanh nghiệp, hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó doanh nghiệp cần phải có nên chăng Bộ Tài chính bổ sung các tài khoản một cái nhìn, thái độ đúng đắn đối với vấn đề theo dõi chi phí môi trường và thu nhập liên quan đến môi trường, vào hệ thống tài khoản kế này nhằm không chỉ đạt được hiệu quả tốt hơn trong sản xuất kinh doanh mà còn nâng cao hình toán doanh nghiệp. ảnh, trách nhiệm của doanh nghiệp đối với xã 2.6.1. Một số giải pháp vận dụng kế toán quản hội, môi trường. trị môi trường vào Việt Nam EMA được xem là một công cụ giúp cho - Bộ Tài chính nên ban hành kế toán môi doanh nghiệp có thể xác định, nhận diện thông trường cho các doanh nghiệp Việt Nam trên cơ tin đầy đủ, toàn diện hơn, giúp doanh nghiệp sở tham khảo kế toán môi trường của các nước trong quá trình ra quyết định chính xác hơn theo Anh, Úc, Nhật Bản…và các điều kiện cụ thể của hướng phát triển bền vững. nền kinh tế Việt Nam. 8
KỶ YẾU HỘI THẢO “CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ ỨNG DỤNG CNTT TRONG CÁC LĨNH VỰC – LẦN THỨ 2” TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Trọng Dương, 2008, Hạch toán môi trường và việc áp dụng ở Việt nam, tạp chí kế toán . http://www.tapchiketoan.com/ke-toan/ke-toan-hanh-chinh-su-nghiep/hach-toan-moi-truong-va-viec- ap-dung-o-vie.html [2] Nguyễn Tuấn Trung, 2008, Kiểm toán môi trường và những thách thức đặt ra đối với Kiểm toán Nhà Nước Việt Nam. Tạp chí nghiên cứu khoa học kiểm toán, số 07. 04/2008. [3] Phạm Đức Hiếu, 2008, Kế toán môi trường: Một góc nhìn từ khía cạnh trách nhiệm xã hội của tổ chức. Tạp chí khoa học Thương mại, số 24, 06/2008 [4] Nguyễn Thị Hiền, Áp dụng hạch toán quản lý môi trường tại nhà máy in Bộ tổng tham mưu quốc phòng - Bộ quốc phòng. http://www.doko.vn/luan-van/ap-dung-hach-toan-quan-ly-moi-truong-tai- nha-may-in-bo-tong-tham-muu-bo-quoc-phong-148099 [5] Ths.Phạm Thị Bích Vân, Đại Học Kiến trúc Đà Nẵng, Kế toán quản lý môi trường và sự vận dụng vào các doanh nghiệp Việt nam- Kỷ yếu Hội thảo khoa học Kế toán – Kiểm toán trong quá trình cải cách và hội nhập, tháng 08/2012. [6] Phạm Thị Thu Hiền, Cao học kế toán K22, Trường ĐH Kinh tế Đà Nẵng, Nhìn nhận về kế toán quản trị môi trường và vận dụng trong công ty cổ phần gạch men Cosevco - Kỷ yếu Hội thảo khoa học Kế toán – Kiểm toán trong quá trình cải cách và hội nhập, tháng 08/2012. [7] Ngô Thị Hoài Nam 2011, “ Kế toán môi trường là gì?”, Bản tin khoa học số 14, Trường Cao đẳng Thương mại. 9

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.