Kế toán tài chính doanh nghiệp vừa và nhỏ: Phần 1

Chia sẻ: Codon_08 Codon_08 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:416

Thêm vào BST

Báo xấu

171
lượt xem 37
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Để cụ thể hóa chế độ kế toán doanh nghiệp vừa và nhỏ vá các chuẩn mực kế toán áp dụng phù hợp cho từng loại hình doanh nghiệp mà Tài liệu Hướng dẫn kế toán tài chính doanh nghiệp vừa và nhỏ được biên soạn nhằm trợ giúp các doanh nghiệp, và những người sử dụng thông tin kế toán doanh nghiệp phục vụ cho công việc và mục đích của mình. Mời các bạn cùng tìm hiểu phần 1 Tài liệu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kế toán tài chính doanh nghiệp vừa và nhỏ: Phần 1

TS. NGUYEN PHU’O NG LIEN BO tAi CHINH (THEO LUAT KE TOAN - CAC CHUAN M ilt KE TOAN VIET NAM - CAC CHE DO KE TOAN DOANH NGHIEP VUA VA NHO HIEN HANH) ■ NOI DUNG VA CAC NGUYEN TAC CCf BAN CUA KE TOAN TAI CHINH, AP DUNG CHO CONG TY CO PHAN, CONG TY TRACH NHIEM HLfU HAN, CONG TY HOP DANH VA DOANH NGHIEP TU NHAN a HUONG DAN THUC HIEN: CHUNG TLT KE TOAN, SO KE TOAN, BAO CAO TAI CHINH ■ HUtDNG DAN THUC HANH OUY TRINH KE TOAN (VI DU MINH HOA] ■ HUONG DAN THUC HANH CAC TRUONG HOP KE TOAN CHU YEU VE: TAI SAN, N O PH At TRA, VON CHU SO’HUU, CHI PHI, DOANH THU, THU NHAP KHAC, KET QUA VA PHAN CHIA KET QUA HOA T DONG KINH DOANH. • LUAT KE TOAN. • CAC THONG TU HUONG DAN THUC HIEN CAC CHUAN MUC KE TOAN VIET NAM. NHA X u A t b A n T A i CHINH HA NOI - 2004
HUIJNG DAN KK TOAN TAI CHINH DOANH NGHIEP VUTA VA NHO ■ (THEO LUAT KE TOAN - CAC CIll'AN M I C KE TOAN VIET NAM CAC CMP'DO KE TOAN DOANH NCIIIEP VI A VA NHO HIEN IIANH)
TS. NGUYEN PHLONG LIEN BO TAI CHINH HlTONG DAN KE TOAN TAI CHINH DOANH NGHIEP Vlfe VA NH( ■ (THEO LUAT KE TOAN - CAC CHUAN MUC KE TOAN VIET NAM CAC CHE DO KE TOAN DOANH NGHIEP V l/A VA NHO HIEN HANH B A ! H O C THAI N G U Y lN TRUNGTAMHQCLliHJ NHA XUAT BAN TAI CHINH HA NOI - 2004
l6 i noi dau Ke toan la bo phan tat yeu va la cong cu cung tao ra hieu qua cua hoat donj kinh doanh cua mot doanh nghiep, bdi vi no co kha n&ng phan anh toan dien trung thuc va khach quan ve tinh hinh tai chinh, qua trinh dien bien va ket qu: cua cac hoat dong kinh doanh, cac luong tien; hoac phat hien ra nhiing ton ta cung nhu cung cap cac can cii cho viec quan ly va dieu hanh hoat dong kinl doanh mot cach co hieu qua. Ke toan thuc hien dUdc chiic nang nay bang cach thi thap, xU ly va cung cap mot he thong thong tin ve thu nhap, chi tieu, tai san, con{ n
ChUdng IV - Ke toan qua trinh dau tu, mua s&m cac loai tai san. ChUdng V- Ke toan qua trinh hinh thanh cac loai nguon von kinh doanh. ChUdng VI - Ke toan doanh thu. ChUdng VII - Ke toan chi phi san xuat, kinh doanh. ChUdng VIII - Ke toan thu nhap va chi phi khac. ChUdng IX - Ke toan xac dinh ket qua hoat dong kinh doanh. ChUdng X - Ke toan tai san khong thuoc quyen kiem soat cua doanh nghiep (tai san ghi nhan ngoai Bang can doi ke toan - Loai Tai khoan 0). V 6i nhUng noi dung neu tren, cuon sach hvfctag dan thvfc hanh ve: Chiifng tif ke toan, Tai khoan ke toan, So ke toan va Bao cao tai chinh; cac nguyen tac, quy tac ke toan cd ban va cac quy trinh ke toan ve: Tai san, N d phai tra, Von chu sof hufu, Doanh thu, Thu nhap khac, Chi phi va Ket qua, phan chia ket qua hoat dong kinh doanh cua doanh nghiep; cac vi du minh hoa viec thvfc hien cac bifcfc cong viec ke toan doi vofi cac loai nghiep vu kinh te tif khau lap chifng tif den khau lap bao cao tai chinh theo Che do ke toan doanh nghiep vUa va nho ban hanh theo Quyet dinh so 1177 TC/QD/CDKT; Quy dinh sUa doi, bo sung Che do ke toan doanh nghiep vUa va nho ban hanh theo Quyet dinh so" 144/2001/QD-BTC va cac chuan mUc ke toan Viet Nam. Hy vong rang, cuon sach se dap Ung dUdc nhUng van de ma cac doc gia quan tarn. Tuy nhien, trong qua trinh bien soan mac du da co nhieu co’ gSng, song khong the tranh khoi nhiing han che nhat dinh, tac gia chan thanh mong nhan dUdc nhieu y kien dong gop cua ban doc, de lan xuat ban sau se dat dUdc noi dung hoan thien hdn. Xin chan thanh cam dn Tac gia 6
MUC LUC Lcti noi dau CHLfONG I - NHtfNG VAN DE CO BAN VE KE TOAN TAl CHINH I. Noi dung cua ke toan tai chinh 11 1. Pham vi cua ke toan tai chinh li 2. Ddn vi ke toan (don vi ap dung ke toan tai chinh) 1 3. Doi tUdng cua ke toan tai chinh - Tai san va nguon von kinh doanh l1 4. Cac khai niem cd ban sii dung trong ke toan tai chinh 2 II. Cac nguyen tac cd ban cua ke toan tai chinh 2i 1. Mot so khai niem ho&c gia dinh la cd sd cua nguyen tic ke toan 2 2. Cac nguyen t&c ke toan cd ban 2 a) Nguyen tac gia gdc 2< b) Nguyen tac khach quan 2, c) Nguyen tac than trong 2 d) Nguyen tac theo thbi diem phdt sink 2 e) Nguyen tac phit hdp 3 f) Nguyen tac trong yeu 3 g) Nguyen tac nhat quan 3 h) Nguyen tac ghi nhan day du 3 i) Nguyen tac ketoan kep 3 CH tfdNG II - CHttNG T l/ KE TOAN, TAl KHOAN KE TOAN, SO KE t o A n v A b A o c A o t Ai c h i n h I. Chiing tif ke toan 3 1. Khai niem va chUc nang cua chiing tvt ke toan 3 2. Noi dung va cac loai chvtng tvi ke toan 3 3. Nguyen tSc lap chiing tU ke toan 3 4. Phildng phap lap chiing tif ke toan 3 5. Hoa ddn ban hang 10 6 . Ky chiing tijf ke toan 10 7. Quan ly va sii dung chiing tu( ke toan 10
8 . Kiem tra chiing tvt ke toan 105 II. Tai khoan va he thong tai khoan ke toan doanh nghiep vitfa va nho 106 1. Khai niem va chOtc nang cua tai khoan ke toan 106 2. Ket cau va nguyen tac ghi cac tai khoan ke toan 106 3. Phifdng phap ghi so kep 108 4. He thong tai khoan ke toan thong nhat hien hanh cua doanh nghiep vtfa va nho (da siia doi, bo sung theo cac thong ttf hUdng dan ke toan hien hanh va chuan mile ke toan Viet Nam) 110 5. He thong tai khoan ke toan doanh nghiep 121 III. So ke toan 121 1. Nhiing van de chung ve so ke toan 121 2. Mcl so, ghi so va khoa so ke toan 122 3. Siia chQa so lieu ke toan 122 4. Mot so" hinh thiic so ke toan thong dung 123 IV. Bao cao tai chinh doanh nghiep vifa va nho 135 1. He thong bao cao tai chinh doanh nghiep v ia va nho 135 2. Nhiing van de chung ve Bao cao tai chinh 135 3. Bang can doi ke toan 136 3.1. Noi dung 137 3.2. Cd sd so lieu de lap 137 3.3. Cac thong tin duac trinh bay 138 3.4. Phitdng phap lap 142 4. Bao cao ket qua hoat dong kinh doanh 149 4.1. Noi dung 249 4.2. Ca sd so lieu de lap 1 49 4.3. Cac thong tin diiric trinh bay 149 4.4. PhUctng phap lap 251 5. Thuyet minh bao cao tai chinh 15 3 5.1. Muc dich, noi dung 253 5.2. Cd sd so lieu de lap J54 5.3. Cac thong tin diCclc trinh bay 154 5.4. PhUcfng phap lap 257 6 . Bang can doi tai khoan 15g 8
6.1. Muc dich 156 6 .2 . Cac thong tin dUCc trinh bay 158 6.3. Phiictng phap lap 15S 7. Tinh hinh thtfc hien nghla vu v 6i Nha nildc 160 7.1. Muc dich 16C 7.2. Co sd so lieu de lap 16C 7.3. Cac thong tin diiOc trinh bay 160 7.4. Phiictng phap lap 162 CHUONG III - QUY TRINH KE TOAN HOAT DONG KINH DOANH CUA DOANH NGHIEP (CAC B U 6C THU THAP, XtT LY VA CUNG CAP THONG TIN KE TOAN - CAC VI DU MINH HOA) I. Ky ke toan 168 II. Quy trinh ke toan cac nghiep vu kinh te phat sinh trong ky ke toan (Lap chifng tu!, ghi so ke toan, lap bao cao tai chinh - Cac vi du minh hoa) 16S c h u o n g iv - k e to A n quA t r I n h d a u t u , m u a sam cAc LOAI TAl SAN I. Ke toan tai san lifu dong va dau tif ngan han (tai san ngan han) 182 1. Tai san lvfu dong va dau ttf tai chinh ngan han 182 2. Quy tac ke toan chung 182 3. Ke toan von b&ng tien 184 3.1. Quy tac ke toan 184 3.2. Ke toan tien mat (TK 111) 18t 3.3. Ke toan tien gtfi ngan hang (TK 112) 19£ 4. Ke toan dau tti tai chinh ng&n han (TK 121) 20c 5. Ke toan phai thu cua khach hang (TK 131) 20£ 6 . Ke toan thue GTGT dUdc khau trii (TK 133) 21< 7. Ke toan phai thu khac (TK 138) 21^ 8 . Ke toan cam co, ky cifdc, ky quy (TK 138) 22] 9. Ke toan tarn ling (TK 141) 22S 10. Ke toan hang ton kho 22J 10.1. Hang ton kho va quy tac ketoan 221 10.2. Ketoan hang ton kho theo phUcfng phap ke khai thiibng xuyen 221 ;
10.2.1. Ketoan nguyen lieu, vat lieu (TK 152) 225 10.2.2. Ketoan cong cu, dung cu (TK 153) 231 10.2.3. Ketoan chi phi san xuat, kinh doanh dd dang (TK 154) 236 10.2.4. Ketoan thanh pham (TK 155) 239 10.2.5. Ketoan hang hod (TK 156) 242 10.2.6. Ketoan hang gid di ban (TK 157) 248 10.3. Ketoan hang ton kho theo phiiOng phap kiem ke dinh ky 250 10.3.1. Ketoan nguyen lieu, vat lieu (TK 152) 250 10.3.2. Ketoan cong cu, dung cu (TK 153) 251 10.3.3. Ketoan thanh pham (TK 155) 252 10.3.4. Ketoan hang hod (TK 156) 252 10.3.5. Ketoan hang gid di ban (TK 157) 254 11. Ke toan cac khoan chi phong (TK 159) 255 11.1. Tai khoan va quy tac ketoan 255 11.2. Ketoan cac khoan dit phong 258 II. Ke toan Tai san co dinh va dau tif dai han 259 1. Ke toan Tai san co dinh (TK 211) 259 1.1. Khai niem va tieu chuan TSCD 259 1.2. Nguyen tac xac dinh nguyen gid TSCD 262 1.3. Cac loai TSCD 266 1.4. Nang cap, sita chita TSCD 267 1.5. Tai khoan va quy tac ketoan 267 1.6. Ketoan tang TSCD hieu hinh (TK 2111) 269 1.6.1. Ketoan TSCD hitu hinh tvt che 269 1.6.2. Ketoan TSCD hiiu hinh titxay ditng 270 1.6.3. Ketoan mua TSCD hiiu hinh 270 1.6.4. Ketoan mua TSCD hitu hinh trd cham, trd gop 272 1.6.5. Ketoan trao doi TSCD hitu hinh tiicmg tit 272 1.6.6. Ketoan trao doi TSCD hitu hinh khong titdng tit 273 1.6.7. Ketoan mua TSCD hiiu hinh la nhd cita, vat kie'n true gdn lien vdi quyen sit dung ddt 274 1.6.8. Ketoan tang nguyen gid TSCD hitu hinh do nang cap tai san do 274 1.6.9. Ketoan TSCD hitu hinh ditpc tai trd, bieu, tang 275 10
1.6.10. Ketoan nhan TSCD la von gop lien doanh 276 1.6.11. Ketoan nhan lai TSCD hiiu hinh gop von lien doanh 276 1.6.12. Ke toan nhan TSCD hiiu hinh do diiu dong noi bo, hoac diidc cap phdt 276 1.6.13. Ketoan TSCD hiiu hinh phdt hien thita 276 1.6.14. Ketodn TSCD hiiu hinh nhan lai sau khi dem di cam co 276 1.7. Ketodn giarti TSCD hiiu hinh (TK 2111) 277 1.7.1. TSCD hitu hinh dxiOc nhii
4. Ke toan thue va cho thue TSCD 292 4.1. Ketodn TSCD thue tai chinh (TK 2112) 292 4.2. Ketodn TSCD thue hoat dong 299 4.3. Ketodn TSCD cho thue hoat dong 301 4.4. Ketodn ban va thue lai TSCD la thue tai chinh 303 4.5. Ketodn ban va thue lai TSCD la thue hoat dong 305 5. Ke toan dau ttf tai chinh dai han 307 5.1. Ketodn dau tii chiing khoan dai han (TK 2211) 308 5.2. Ketodn gop von lien doanh (TK 2212) 310 5.3. Ketodn dau tii dai han khac (TK 2218) 314 6 . Ke toan dii phong giam gia dau ttf dai han (TK 229) 316 7. Ke toan tai san dai han khac 318 7.1. Ketodn xay dying cd ban dd dang (TK 241) 318 7.2. Ketodn siia chiia Idn TSCD (TK241) 321 7.3. Ke todn chi phi trd tritdc dai han (TK 242) 321 CHlTdNG V - KE TOA n QUA TRiNH HINH THANH CAC NGUON VON KINH DOANH A - Ke toan no? phai tra 327 I. Net phai trd va quy tac ketodn 327 1. Nd phai tra 327 2. Quy t ic ke toan 327 II. Ke toan no ngan han 328 1 . Ke toan vay ng&n han (TK 311) 328 2. Ke toan nd dai han den han tra (TK 315) 332 3. Ke toan cac khoan phai tra 335 3.1. Ketodn cac khoan phai trd cho ngUdi ban (TK 331) 335 3.2. Ketodn thue'va cac khoan phai nop Nha niidc (TK 333) 341 3.3. Ke toan phai trd ngUdi lao dong (TK 334) 354 3.4. Ke toan chi phi phai trd (trong do co quy dii phong ve trd cap mat viec lam) (TK 335) 355 3.5. Ketodn thanh toan theo tien do kehoach hdp dong xay ditng (TK 337) 360 3.6. Ketodn cac khoan phai tra, phai nop khac (TK 338) 368 3.7. Ke todn doanh thu chiia thiic hien (TK 3387) 370 12
III. Ke toan no dai han 373 1. Ke toan vay dai han (TK 341) 373 2. Ke toan nd dai han (TK 342) 377 3. Ke toan vay von bang phat hanh trai phieu (TK 343) 380 B - Ke toan nguon von chu sd hufu 388 1. Nguon von chu set hiiu 388 2. Ke toan nguon von kinh doanh (TK 411) 390 3. Ke toan ldi nhuan tich luy (TK 412) 396 4. Ke toan chenh lech ty gia hoi doai (TK 413) 397 5. Ke toan cac quy cua doanh nghiep (TK 415) 408 6 . Ke' toan cd phieu mua lai (TK 419) 409 7. Ke toan ldi nhuan chiia phan phoi (TK 421) 412 CHUONG VI - KE TOAN DOANH THU 1. Khai niem, tai khoan va quy t&c ke toan doanh thu 415 2. Ke toan doanh thu ban hang hoa, san pham (TK 511) 419 3. Ke toan doanh thu cung cap dich vu (TK 511) 424 4. Ke toan doanh thu hdp dong xay dung (TK 511) 425 5. Ke toan doanh thu tif cac khoan trd cap, trd gia (TK 511) 425 6 . Ke toan doanh thu hoat dong gia cong (TK 511) 425 7. Ke toan doanh thu hoat dong tai chinh (TK 511) 426 8 . Ke toan doanh thu noi bo (TK 511) 433 9. Ke toan cac khoan giam trii doanh thu (TK 521) 434 CHUONG VII - KE TOAN CHI PHI SAN XUAT, KINH DOANH 1. Ke toan mua hang (TK 611) 440 2 . Ke toan chi phi san xuat, kinh doanh trUc tiep (TK 154) 443 3. Ke toan chi phi san xuat chung (TK 154) 447 4. Ke toan gia von hang ban (TK 632) 450 5. Ke toan chi phi tai chinh (TK 635) 455 5.1. Tai khoan ketodn 455 5.2. Ketodn chi phi di vay (TK 635) 45g 5.3. Ketodn chi phi tai chinh khac (TK 635) 4(54 6 . Ke toan chi phi quan ly kinh doanh (TK 642) 455
CHUONG VIII - KE TOAN THU NHAP VA CHI PHI KHAC 1. Ke toan thu nhap khac (TK 711) 473 2. Ke toan chi phi khac (TK 811) 475 CHUONG IX - KE TOAN x A c DINH KET QUA KINH DOANH (TK 911) 1. Xac dinh ket qua hoat dong kinh doanh 478 2. Ke toan xac dinh ket qua hoat dong kinh doanh 478 3. Ke toan tong hdp chi phi, doanh thu va ket qua hoat dong san xuat san pham 480 4. Ke toan tong hdp chi phi, doanh thu va ket qua hoat dong kinh doanh hang hoa 484 5. Ke toan tong hdp chi phi, doanh thu va ket qua hoat dong kinh doanh dich vu 489 CHUONG X - KE TOAN TAl SAN KHONG THUOC QUYEN KIEM SOAT CUA DOANH NGHIEP (TAl SAN GHI NHAN NGOAl BANG CAN DOI KE TOAN ■ LOAI TAT KHOAN 0) 1. Tai san khong thuoc quyen kiem soat cua doanh nghiep 493 2. Ke toan tai san khong thuoc quyen kiem soat cua doanh nghiep 493 cAc v A n b a n p h A p l y v e k e t o A n 1. Luat ke toan 500 2. Thong tii so 89/2002/TT-BTC ngay 09-10-2002 cua Bo trUdng Bo Tai chinh hiring dan ke toan thiic hien (04) chuan mile ke toan ban hanh theo Quyet dinh so 149/2001/QD-BTC ngay 31-12-2001. 526 3. Thong til so 105/2003/TT-BTC ngay 04-11-2003 cua Bo trUdng Bo Tai chinh hu
CHl/dNG I - NHtfNG VAN DE Cd BAN VE KE TOAN TAl CHINH I. NOI DUNG CUA KE TOAn TAl CHINH 1. Pham vi cua ke toan tai chinh Ke toan tai chinh la bo phan ke toan ghi nhan, giam sat, kiem tra mot cach lien tuc, co he thong cac hoat dong kinh doanh cua doanh nghiep dudi hinh thiic gia tri, tren goc do: Sii hinh thanh va sii bien doi cua von kinh doanh; va ket qua hoat dong kinh doanh trong mot thdi ky nhat dinh, de cung cap thong tin hGu ich cho ngUdi sik dung ve tinh hinh tai chinh, ket qua hoat dong kinh doanh va cac luong tien cua mot doanh nghiep. Dac biet cho nhu cau xac dinh nghla vu nop thue cua cd quan thue, thi cac doanh nhan phai cung cap cac thong tin ve chi phi, thu nhap va ket qua hoat dong kinh doanh, tai san, nd phai tra cua ddanh nghiep thong qua ke toan cua ddn vi minh. Nhii vay ke toan tai chinh ghi nhan, xvf ly va cung cap thong tin ve tai san, nd phai tra, von chu so! hifu, doanh thu, thu nhap khac, chi phi va ket qua hoat dong kinh doanh, va cac luong tien cua mot doanh nghiep. 2. Dcfn vi ke toan (Dota vi ap dung ke toan tai chinh) Tren goc do ke toan, doanh nghiep dUdc quan niem nhu la nhiing to chUc doc lap v 6i chu sd hUu va vdi doanh nghiep khac; vi muc dich cua ke toan la ghi nhan lai qua trinh kinh doanh va bao cao dinh ky ve tinh hinh tai chinh va ldi nhuan cua tting doanh nghiep rieng biet. Nen so' lieu ghi chep va bao cao cua m5i doanh nghiep khong dUdc bao gom bat ky qua trinh kinh doanh hoac tai san nao cua doanh nghiep khac, hoac tai san ca nhan hay qua trinh kinh doanh cua chu sd hUu ddanh nghiep, de cac yeu td nay khong lam sai lech cac thong tin ve tinh hinh tai chinh va ldi nhuan cua doanh nghiep. Do do, trong linh vile ke toan, ddn vi ke toan dUdc hieu la mot td chiic doc lap ke ca doi vdi chu sd hUu va td chUc nay thiic hien mot quy trinh ke toan khep kin tU khau lap chUng tU den khau ghi sd va lap bao cao tai chinh. Khoan lc Dieu 2 Luat Ke toan Viet Nam quy dinh: Ddn vi ke toan la doanh nghiep thuoc cac thanh ph&n kinh te dUdc thanh lap va hoat dong theo phap luat Viet Nam. Khoan 2 Dieu 8 Luat Doanh nghiep quy dinh nghia vu cua doanh nghiep: Lap sd ke toan, ghi chep sd ke toan, hoa ddn, chUng tif va lap bao cao tai chinh trung thiic, chinh xac. 15
Dieu 2 Quyet dinh so 144/2001/QD-BTC ngay 21 thang 12 n&m 2001 ve viec bo sung, siia doi Che do ke toan doanh nghiep vifa va nho ban hanh theo Quyet dinh so 1177 TC/QD/CDKT ngay 23-12-1996 quy dinh: Che do ke toan doanh nghiep vUa va nho ban hanh theo Quyet dinh so 1177-TC/QD/CDKT va Quy dinh siia doi, bo sung Che do ke toan doanh nghiep vila va nho ban hanh theo Quyet dinh nay dp dung cho cac doanh nghiep thuoc moi linh vtic trong ca nude la cong ty trach nhiem hQu han (TNHH), cong ty co phan, cong ty hop danh, doanh nghiep tii nhan ... 3. Doi tifdng cua ke toan tai chinh - Tai san va nguon von kinh doanh Ke toan ghi nhan, do liidng, danh gia hoat dong kinh doanh cua doanh nghiep diidi hinh thiic gia tri. Khi doanh nghiep thiic hien cac nghiep vu kinh te tai chinh gan lien v 6i cac qua trinh hoat dong kinh doanh, cac nghiep vu nay tac dong den sii bien doi cua von kinh doanh, va sii bien doi nay diidc ghi nhan tren hai goc do: Tai san kinh doanh (la von kinh doanh diidc bieu hien trong nhiing hinh thai ton tai cua chung, vi du nhu: nha ciia, may moc, thiet bi, nguyen vat lieu, hang hoa...) va von kinh doanh (nguon von kinh doanh) hay la nguon hinh thanh tai san kinh doanh (von cua chu sd hiiu, nha dau tii, ngiidi cho vay...). 3.1. Tai san kinh doanh va stf bien doi cua no trong hoat dong kinh doanh Tai san kinh doanh la nguon hie kinh te do mot doanh nghiep lam chu sd hQu hay dang kiem soat va co the thu diidc ldi ich kinh te trong tiidng lai. Theo khai niem nay thi mot tai san diiOc coi la doi tiicfng cua ke toan khi no hoi du cac tieu chi sau: - The hien kha nang sinh ldi trong tiidng lai; - Thuoc quyen sd hiiu hay quyen kiem soat cua doanh nghiep va se diidc sii dung de tao ldi ich trong tiidng lai; - Danh gia diidc bang tien; - La ket qua cua cac giao dich trong qua khii, nhif: gop von, mua s&m, tii san xuat, diidc cap, bieu, tang. Ldi ich kinh te trong tUdng lai cua mot tai san diidc sii dung trong cac triidng hdp nhii: - Diidc sii dung mot cach ddn le hoac ket hdp vdi cac tai san khac de san xuat san pham de ban hay cung cap dich vu cho khach hang; - De ban hay de trao doi lay tai san khac; - De thanh toan cac khoan nd phai tra; - De phan phoi cho cac chu sd hiiu doanh nghiep. 16
Can cii vao thdi han tai san dtfdc thu hoi hay thanh toan trade va sau 12 thang, hoac sau 1 2 thang tdi ke tii ngay ket thuc nien do ke toan, va chiic nang cua no trong qua trinh hoat dong kinh doanh: “Tai san kinh doanh cua doanh nghiep” trong ke toan diidc phan thanh hai nhom cd ban: Tai san liiu dong va dau tu1ngan han (Tai san ngan han); va Tai san cd dinh va dau tii dai han (Tai san dai han). 3.1.1 - Tai san lufu dong va dau tii ngan han (Tai san ngan han) Mot tai san diidc xep vao loai tai san liiu dong va dau tii ngan han khi tai san nay: - Diidc du tinh de ban hoac sii dung trong khuon kho cua mot chu ky kinh doanh binh thudng cua doanh nghiep. Vi du nhU: nguyen lieu, vat lieu; cong cu, dung cu; san pham da, thanh pham...; - Diidc nam giii chu yeu la de phue vu cho cac lai ich thUcfng mai hoac cho muc dich ngan han va du tinh thu hoi hoac thanh toan trong vong 12 thang ke til ngay ket thuc nien do ke toan. Vi du nhii: cd phieu mua vdi muc dich de ban trong 1 2 thang tdi ke tii ngay ket thuc nien do...; cac khoan phai thu cua khach hang; khoan tra triidc cho ngiidi ban; thue GTGT diidc khau trii; cac khoan phai thu khac; chi phi tra trade; khoan tarn ting;... - Diidc coi la tien hoac tUOng dUOng tien ma viec sii dung khong gap mot han che nao. Vi du nhii: tien tai quy, cac khoan tien giii khong ky han. TUOng dUOng tien: la cac khoan dau tii ngan han co tinh linh hoat cao va cd the s&n sang chuyen doi thanh tien mat va khong gap phai rui ro dang ke khi chuyen doi gia tri. Vi du nhii: ky phieu ngan hang , tin phieu kho bac, chiing chi tien giii... cd thdi han thu hoi hoac dao han khong qua 3 thang. - Tdi san lUu dong va dau tu ngan han gom: + Tien: tien mat tai quy; tien giii ngan hang ( gom ca tien dang chuyen) tien kim loai... diidc dung trong cac hoat dong thiidng xuyen hang ngay trong nam tdi; + Tiidng diidng tien: la cac khoan dau tii n g in han cd thdi han thu hoi hoac dao han khong qua 3 thang ke tii ngay mua khoan dau tii do. Vi du nhii: ky phieu ngan hang , tin phieu kho bac, chiing chi tien giii..co thdi han thu hoi hoac dao han khong qua 3 thang. + Cac khoan dau tii ngan han bad gom dau tii chiing khoan ng&n han nhii: cd phieu, trai phieu; va cac E&68fp€tlHtoMEgIifSMan khac diidc dii kien doi thanh tien m&t va sii dung tron^ |ong thiidng xjuyen cua nam tdi. Vi du: Doanh nghiep cd the dung tien nhan roi mua cac chiing hhoan cd thdi han thu hoi diidi mot nam hoac mot chu k y-kinh doanh, nhii: tin phieu kho bac, ky phieu ngan hang; hoac mua cd phieu, trai phieu de ban trong nam tdi ; gop von lien ket 17
kinh te ngSn han hoac cho vay ma thdi han thu hoi khong qua mot nSm; giii tien tiet kiem tit 3 thang den 1 nam.. + Cac khoan phai thu: Phai thu cua khach hang; Tra trtfdc cho ngtfdi ban; thue gia tri gia t&ng dtfdc khau trii; Phai thu noi bo; Cac khoan phai thu khac; + Hang ton kho: Hang mua dang di tren dtfdng; Nguyen lieu, vat lieu ton kho; Cong cu dung cu trong kho; San pham dd; Thanh pham ton kho; Hang hoa ton kho; Hang giii di ban. ’ + Tai san lifu dong khac: Tam ting; Chi phi tra trtfdc; Cac khoan cam co', ky quy, ky ctfdc n gin han... 3.1.2 - Tai san co dinh va dau tif dai han (Tai san dai han) Tat ca cac tai san khac ngoai tai san ltfu dong va dau ttf ngSn han (Tai san ngan han), dtfdc xep vao loai tai san co dinh va dau til dai han (Tai san dai han). Tdi san co dinh va dau tit dai han, gom: ■ Tai san co dinh hufu hinh, nhii: Nha xtfdng; may moc, thiet bi; Phtfdng tien van tai, truyen dan; Thiet bi dung cu quan ly; Cay lau n&m, sue vat lam viec va cho san pham; Tai san co' dinh hiiu hinh khac. - Tai san co' dinh vo hinh, nhii: Quyen stf dung dat co thdi han; Quyen phat hanh; Ban quyen, bang sang che; Nhan hieu hang hoa; Phan mem may vi tinh; Giay phep va giay nhtfdng quyen; Bang phat minh, sang che; TSCD vo hinh khac. - Tai san co dinh thue tai chinh. - Tai san tai chinh dai han, nhii: chiing khoan dai han, gop von lien doanh... - Tai san dai han khac, nhii: Chi phi xay dtfng cd ban dd dang; Cac khoan ky quy, ky ctfdc dai han. 3.2. Nguon von kinh doanh va sU bien doi cua no trong hoat dong kinh doanh Nguon von kinh doanh la nguon hinh thanh tai san kinh doanh, gom: Nguon von chu sd hvtu va cac khoan no phai trd. 3.2.1. No! phai tra Nd phai tra la cac khoan ma doanh nghiep co trach nhiem phai tra cho cac ca nhan hoac to chiic khac bang tien hay bang cac gia tri kinh te khac nhii: tra bang tai san khac; cung cap dich vu; thay the nghla vu nay bang nghla vu khac; chuyen doi nghla vu phai tra thanh nguon von chu sd hiiu. Cac khoan nd phai tra the hien nguon von vay hinh thanh tai san va dtfdc danh gia bang tien; hoac hang hoa hay dich vu se dtfdc chuyen giao trong ttfdng 18