Kết quả điều trị sa niêm mạc niệu đạo ở trẻ gái bằng phương pháp Kelly Burnham tại Bệnh viện Nhi Đồng 2

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 1 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ SA NIÊM MẠC NIỆU ĐẠO Ở TRẺ GÁI<br /> BẰNG PHƯƠNG PHÁP KELLY-BURNHAM TẠI BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2<br /> Phạm Ngọc Thạch*, Lê Tấn Sơn*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: chúng tôi giới thiệu phương pháp phẫu thuật Kelly Burnham trong điều trị sa niêm mạc niệu đạo<br /> ở trẻ gái.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: hồi cứu trong 7 năm từ 1/2006 đến 12/2012 tất cả các trường hợp<br /> sa niêm mạc niệu đạo được điều trị tại khoa Niệu bệnh viện Nhi đồng 2.<br /> Kết quả: có 49 trường hợp sa niêm mạc niệu đạo khám và điều trị từ tháng 1/2006 đến 12/2012 trong đó có<br /> 3 trường hợp điều trị nội và 46 trường hợp được phẫu thuật cắt niêm mạc sa ngay từ đầu với phương pháp Kelly<br /> Burnham. Trong 3 trường hợp điều trị nội khoa 2 trường hợp thất bại phải phẫu thuật sau đó. Thời gian phẫu<br /> thuật ngắn trung bình 25 phút, mất máu không đáng kể. Kết quả phẫu thuật tốt, không có trường hợp nào hẹp<br /> niệu đạo với thời gian theo dõi ít nhất một năm. Thời gian nằm viện trung bình 2 ngày.<br /> Kết luận: điều trị sa niêm mạc niệu đạo bằng phương pháp phẫu thuật Kelly Burnham cho kết quả tốt.<br /> Từ khóa: sa niêm mạc niệu đạo<br /> <br /> ABSTRACT<br /> RESULTS OF SURGICAL RESECTION BY KELLY BURNHAM TECHNIQUE FOR URETHRAL<br /> PROLAPSE IN CHILDREN<br /> Pham Ngoc Thach, Le Tan Son<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - No 1 - 2014: 346 - 348<br /> Objective: Urethral prolapse(UP) is a complete eversion of the distal urethral mucosa through the external<br /> meatus. The most common presenting symptom is vaginal bleeding. UP must be distinguished by examination<br /> from trauma, sexual abuse, prolapsed ureterocele or tumors. The optimal method of management remains<br /> controversial. The aim of the study was to promote the benefits of surgical resection for UP by Kelly Burnham<br /> technique.<br /> Methods: A retrospevtive review of children who received treatment for UP in Children hospital number 2<br /> between Jan/2006 and Dec /2012 was carried out.<br /> Results: 3 patients with non complicated UP was treated conservatively. Unsuccessful result for 2 of them<br /> was needed surgery. 46 patients with complicated UP underwent resection of the prolapsed urethral mucosa. All<br /> patient underwent surgery successfully. There was no case of recurrence after a mean 12 months of follow-up.<br /> Conclusions: Surgical resection is safe and effective for patients with significant symptoms.<br /> Keywords: urethral prolapse<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Sa niêm mạc niệu đạo là tình trạng niêm mạc<br /> niệu đạo trồi ra ngoài quanh miệng niệu đạo,<br /> biểu hiện dưới dạng một khối giả u có lỗ trung<br /> * Khoa Niệu Bệnh viện Nhi đồng 2.<br /> Tác giả liên lạc: ThS. BS. Phạm Ngọc Thạch<br /> <br /> 346<br /> <br /> tâm là niệu đạo. Bệnh thường biểu hiện triệu<br /> chứng chảy máu âm hộ dễ gây nhầm lẫn tình<br /> trạng chấn thương và bị lạm dụng tình dục. Khối<br /> u vùng âm hộ cũng dễ nhầm lẫn với túi sa niệu<br /> quản, màng trinh kín, kén cạnh niệu đạo, polyp<br /> <br /> ĐT: 0902187095<br /> <br /> Email: dr.thachpham@yahoo.fr<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2014<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 1 * 2014<br /> niệu đạo… Bệnh hiếm gặp, dễ nhầm lẫn, nếu<br /> không được chẩn đoán và điều trị đúng lúc sẽ<br /> dẫn đến biến chứng tắc nghẽn, nhiễm trùng, bí<br /> tiểu, hẹp niệu đạo về sau. Cho đến nay về khía<br /> cạnh điều trị vẫn còn nhiều sự tranh cãi giữa<br /> điều trị nội khoa hay ngoại khoa trong trường<br /> hợp sa niêm mạc không có biến chứng, tuy<br /> nhiên có sự thống nhất điều trị ngoại trong<br /> trường hợp sa niêm mạc có biến chứng.<br /> Phương pháp Kelly Burnham cắt bỏ khối<br /> niêm mạc sa, khâu niêm mạc niệu đạo vào<br /> niêm mạc tiền đình quanh lỗ niệu đạo là<br /> phương pháp điều trị hiệu quả và triệt để. Để<br /> làm rõ vấn đề chẩn đoán và điều trị sa niêm<br /> mạc niệu đạo ở bé gái tại Việt Nam chúng tôi<br /> tiến hành nghiên cứu này.<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> Chúng tôi giới thiệu phương pháp Kelly<br /> Burnham cắt khối niêm mạc sa trong bệnh lí sa<br /> niêm mạc niệu đạo ở trẻ gái<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Hồi cứu trong 7 năm từ 1/2006 đến 12/2012<br /> tất cả các trường hợp sa niêm mạc niệu đạo được<br /> điều trị tại khoa Niệu bệnh viện Nhi đồng 2.<br /> Trường hợp sa niêm mạc niệu đạo không có<br /> biến chứng sẽ được điều trị nội khoa bao gồm vệ<br /> sinh tại chỗ bằng cách ngâm vùng tầng sinh môn<br /> trong nước, kháng sinh, kháng viêm và kem<br /> oestrogen bôi tại chỗ.<br /> Đối với trường hợp thất bại điều trị nội khoa<br /> hay sa niêm mạc có biến chứng thì bệnh nhân sẽ<br /> được điều trị phẫu thuật theo phương pháp<br /> Kelly Burnham. Kỹ thuật cắt bỏ niêm mạc sa,<br /> khâu niêm mạc niệu đạo bình thường vào niêm<br /> mạc tiền đình.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Có 49 trường hợp sa niêm mạc niệu đạo<br /> khám và điều trị từ tháng 1/2006 đến 12/2012<br /> trong đó có 3 trường hợp điều trị nội và 46<br /> trường hợp được phẫu thuật cắt niêm mạc sa<br /> ngay từ đầu với phương pháp Kelly Burnham.<br /> Trong 3 trường hợp điều trị nội khoa 2 trường<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> hợp thất bại phải phẫu thuật sau đó.Thời gian<br /> phẫu thuật ngắn trung bình 25 phút, mất máu<br /> không đáng kể. Kết quả phẫu thuật tốt, không có<br /> trường hợp nào hẹp niệu đạo với thời gian theo<br /> dõi ít nhất một năm. Thời gian nằm viện trung<br /> bình 2 ngày.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Sa niêm mạc niệu đạo ở bé gái là bệnh lý ít<br /> gặp. Từ khi Solingen mô tả trường hợp đầu tiên<br /> vào năm 1732 đến nay chỉ có 415 trường hợp<br /> được báo cáo trên y văn(4). Trong nghiên cứu của<br /> chúng tôi có 49 trường hợp trong khoảng thời<br /> gian 7 năm, qua đó cho chúng ta thấy tỉ lệ bệnh lí<br /> này ở Việt Nam khá cao.<br /> Theo y văn tuổi thường gặp từ 3 đến 9 tuổi(4).<br /> Nghiên cứu của chúng tôi tuổi nhỏ nhất là 2 tuổi<br /> và lớn nhất là 13 tuổi. Theo một nghiên cứu, tuổi<br /> nhỏ nhất phát hiện sa niêm mạc niệu đạo là 5<br /> ngày tuổi(3).<br /> Bệnh nguyên của sa niêm mạc niệu đạo đến<br /> nay vẫn chưa rõ ràng, có nhiều giả thuyết được<br /> đưa ra nhưng nguyên nhân chính xác gây bệnh<br /> vẫn chưa xác định(4). Các giả thuyết đều xoay<br /> quanh 2 vấn đề: sự khiếm khuyết về mặt giải<br /> phẫu và các yếu tố thúc đẩy gia tăng áp lực<br /> thành bụng như ho, táo bón(1). Chấn thương<br /> vùng niệu dục cũng là một yếu tố thúc đẩy được<br /> ghi nhận(2). Trong nghiên cứu của chúng tôi có 3<br /> trường hợp chấn thương vùng niệu dục trước<br /> đó, 12 trường hợp ho kéo dài, 8 trường hợp táo<br /> bón kéo dài. Đây thực sự là những yếu tố góp<br /> phần thúc đẩy sự xuất hiện của sa niêm mạc<br /> niệu đạo ở trẻ gái.<br /> Lý do nhập viện đa số là chảy máu vùng âm<br /> hộ có 40 trường hợp chiếm tỉ lệ 81,6%. Tỉ lệ này<br /> cũng tương đồng với các nghiên cứu khác trên<br /> thế giới. Các triệu chứng khác là u vùng âm hộ,<br /> tiểu đau, bí tiểu.<br /> Về mặt chẩn đoán, trong 49 trường hợp có 16<br /> trường hợp nơi khác chuyển đến với tỉ lệ 100%<br /> chẩn đoán sai đúng. Tỉ lệ chẩn đoán sai tại<br /> phòng khám bệnh viện Nhi đồng 2 không do<br /> bác sĩ niệu nhi trực tiếp khám chiếm tỉ lệ cũng<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2014<br /> <br /> 347<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 1 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> rất cao, 28/49 trường hợp chiếm 57%. Tỉ lệ chẩn<br /> đoán sai khá cao cho thấy kiến thức về sa niêm<br /> mạc niệu đạo chưa được phổ biến rộng rãi.<br /> Chúng ta biết rằng sa niêm mạc niệu đạo là bệnh<br /> lí được chẩn đoán hoàn toàn dựa vào thăm<br /> khám lâm sàng, chỉ cần xác định khối niêm mạc<br /> trồi ra ngoài có lỗ trung tâm là niệu đạo, việc đặt<br /> thông niệu đạo rất cần thiết cho chẩn đoán.<br /> Việc điều trị nội khoa có tỉ lệ thất bại cao 2<br /> trên 3 trường hợp chiếm 66,6%, các nghiên cứu<br /> khác cũng cho kết quả tương tự(1). Việc điều trị<br /> ngoại khoa đơn giản, nhanh, ít biến chứng, kết<br /> quả phẫu thuật tốt, tỉ lệ tái phát thấp.<br /> <br /> pháp phẫu thuật Kelly Burnham cho kết quả tốt.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> <br /> Anveden-Hertzberg L, Gouderer MW (2005) ”Urethral<br /> prolapse: an often misdiagnosed caused of urogenital bleeding<br /> in girls” Pediatr Emerg Care, 11(4).pp.212-214.<br /> Choe JM, et al. (2010), “ Urethral prolapse”,<br /> www.eMedicine.com.<br /> Patrick C, Brent W (2012), “Office pediatric urology”. Clinical<br /> Pediatric Urology, pp.218-221.<br /> Terry W, William A (2008) “Abnormalities of the female<br /> genital tract, masses of the introitus”. Pediatric Surgery, chapter<br /> 119.pp.1830.<br /> <br /> 31/10/2013<br /> <br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo:<br /> <br /> 03/12/2013<br /> <br /> Ngày bài báo được đăng:<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> Ngày nhận bài báo:<br /> <br /> 20/02/2014<br /> <br /> Điều trị sa niêm mạc niệu đạo bằng phương<br /> <br /> 348<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2014<br /> <br />