TNU Journal of Science and Technology
230(05): 78 - 84
http://jst.tnu.edu.vn 78 Email: jst@tnu.edu.vn
EARLY RESULTS OF IMMEDIATE COLONIC RESECTION SURGERY
USING ELECTROSURGICAL DEVICES FOR CANCER
AT THAI NGUYEN NATIONAL HOSPITAL
Pham Ngoc Anh1, Tran Bao Ngoc1*, Hoang Thanh Quang2, Nguyen Quang Hung2,
Nguyen Anh Tuan2
1TNU - University of Medicine and Pharmacy, 2Thai Nguyen National Hospital
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Received:
16/10/2024
A cross-sectional descriptive study was conducted on 70 patients with
colon cancer to evaluate the early outcomes of immediate anastomosis
colon resection using vessel-sealing devices at the Oncology Center, Thai
Nguyen National Hospital, from February 2022 to August 2024. The
average age of the patients was 63.09. All patients underwent planned
surgery, with 39 patients undergoing sigmoid colon resection (55.7%), 20
patients undergoing right colon resection (28.6%), 6 patients undergoing
transverse colon resection (8.6%), and 5 patients undergoing left colon
resection (5.1%). The average surgery duration was 92.29 minutes, the
average intraoperative blood loss was 44.7 ml, the average time to first
flatus was 66.6 hours, and the average postoperative hospital stay was 9.6
days. None of the patients experienced intraoperative complications. There
were postoperative complications in 4 patients (5.71%), including 2 cases
of wound infection, 1 case of anastomotic leak, and 1 case of postoperative
adhesional bowel obstruction. Thus, the early results of immediate
anastomosis colon resection using vessel-sealing devices are favorable,
with no intraoperative complications and an acceptable rate of
postoperative complications.
Revised:
23/12/2024
Published:
24/12/2024
KEYWORDS
Colon Cancer
Open Surgery
Immediate Colon Resection
The using of vessel-sealing
divices
Early Surgical Results
KẾT QUẢ SỚM PHẪU THUẬT CẮT ĐOẠN ĐẠI TRÀNG NỐI NGAY DO UNG THƯ
CÓ SỬ DỤNG DAO HÀN MẠCH TẠI BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN
Phạm Ngọc Anh1, Trần Bảo Ngọc1*, Hoàng Thanh Quang2, Nguyễn Quang Hưng2,
Nguyễn Anh Tuấn2
1Trường Đại học Y Dược - ĐH Thái Nguyên, 2Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên
TÓM TẮT
Ngày nhận bài:
16/10/2024
Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 70 bệnh nhân ung thư đại tràng nhằm
đánh giá kết quả sớm phẫu thuật mở cắt đoạn đại tràng nối ngay có
sử dụng dao hàn mạch trong mổ tại Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện
Trung ương Thái Nguyên từ 02/2022 - 8/2024. Độ tuổi trung bình của bệnh
nhân là 63,09 tuổi. Tất cả các bệnh nhân đều được phẫu thuật theo kế
hoạch trong đó có 39 bệnh nhân được phẫu thuật cắt đoạn đại tràng
Sigma (55,7%), 20 bệnh nhân được cắt đại tràng phải (28,6%), 6 bệnh
nhân được cắt đoạn đại tràng ngang (8,6%), 5 bệnh nhân được cắt đại
tràng trái (5,1%). Các bệnh nhân có thời gian phẫu thuật trung bình là
92,29 phút, lượng máu mất trong mổ trung bình là 44,7 ml, thời gian
có trung tiện trung bình là 66,6 giờ, thời gian hậu phẫu trung bình là
9,6 ngày. Tất cả các bệnh nhân không có tai biến trong mổ. Có 4 bệnh
nhân gặp biến chứng sau mổ chiếm 5,71%, gồm 2 bệnh nhân nhiễm
trùng vết mổ, 1 bệnh nhân rò miệng nối, 1 bệnh nhân tắc ruột do dính
sau mổ. Như vậy kết quả sớm của phẫu thuật cắt đoạn đại tràng nối
ngay có sử dụng dao hàn mạch trong mổ đạt kết quả tốt, không có tai
biến, tỷ lệ gặp biến chứng ở mức chấp nhận được.
Ngày hoàn thiện:
23/12/2024
Ngày đăng:
24/12/2024
DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.11344
* Corresponding author. Email: ngoctranbao72@gmail.com
TNU Journal of Science and Technology
230(05): 78 - 84
http://jst.tnu.edu.vn 79 Email: jst@tnu.edu.vn
1. Đặt vấn đề
Theo Globocan năm 2022 trên thế giới, ung thư đại tràng (UTĐT) là loại ung thư phổ biến
đứng thứ 3 ở cả hai giới với 1,926 triệu ca mắc mới mỗi năm và là loại ung thư phổ biến nhất
trong số ung thư đường tiêu hóa [1]. Điều trị UTĐT là điều trị đa mô thức trong đó phẫu thuật
vẫn là phương pháp điều trị chính quan trọng nhất. Hiện nay có nhiều kỹ thuật phẫu thuật như
phẫu thuật nội soi, phẫu thuật Robot, phẫu thuật mở… Tuy nhiên ở Việt Nam do điều kiện cơ
sở vật chất và giá thành nên hiện nay phẫu thuật mở vẫn là phương pháp phổ biến nhất [2].
Phẫu thuật mở cắt đoạn đại tràng nối ngay là phương pháp mở bụng cắt đoạn đại tràng chứa
khối u và mạc treo tương ứng kèm theo nạo vét hạch sau đó lập lại lưu thông đường tiêu hóa
bằng cách nối hai đầu đoạn ruột đã cắt. Đây là một cuộc phẫu thuật lớn, có thể gặp một số tai
biến, biến chứng trong mổ [3]-[5]. Hiện nay với sự ra đời của dao hàn mạch không những giảm
thiểu tối đa tổn thương do nhiệt mà còn cầm máu tốt hơn từ đó làm giảm thời gian và biến
chứng phẫu thuật [6]-[9]. Do đó dao hàn mạch đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều phẫu
thuật đặc biệt là phẫu thuật đường tiêu hóa. Vậy kết quả sớm của phẫu thuật mở cắt đoạn đại
tràng nối ngay có ưu điểm hơn như nào khi có ứng dụng dao hàn mạch. Nhằm tìm hiểu và góp
phần cung cấp thêm bằng chứng khoa học về phẫu thuật điều trị UTĐT, chúng tôi nghiên cứu đề
tài với mục tiêu đánh giá kết quả sớm phẫu thuật triệt căn trên bệnh nhân ung thư đại tràng
được phẫu thuật mở cắt đoạn đại tràng nối ngay có sử dụng dao hàn mạch trong mổ tại Bệnh
viện Trung ương Thái Nguyên giai đoạn 2022-2024.
2. Đối tượng và phương pháp
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Mẫu nghiên cứu của chúng tôi gồm 70 bệnh nhân UTĐT được phẫu thuật mở cắt đoạn đại
tràng nối ngay có sử dụng dao hàn mạch tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên từ tháng
02/2022 đến tháng 8/2024.
* Tiêu chuẩn lựa chọn: Bệnh nhân UTĐT được điều trị bằng phẫu thuật mở cắt đoạn đại tràng
nối ngay. Bệnh nhân (BN) được sử dụng dao hàn mạch trong mổ. Có xét nghiệm mô bệnh học
sau mổ là ung thư biểu mô tuyến đại tràng.
* Tiêu chuẩn loại trừ: BN có phẫu thuật mở rộng cắt thêm tạng khác do xâm lấn, di căn trong
mổ. BN có bệnh nặng kèm theo phân loại theo tiêu chuẩn ASA trên mức độ III, bệnh lý ung thư
khác kèm theo. UTĐT tái phát hoặc đã được điều trị hóa chất tân bổ trợ. Không đủ hồ sơ bệnh án
lưu trữ, không đảm bảo thông tin và các chỉ tiêu nghiên cứu, không đồng ý tham gia nghiên cứu.
2.2. Thời gian, địa điểm nghiên cứu
Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 02/2022 đến tháng 8/2024.
Địa điểm nghiên cứu: Trung tâm Ung bướu – Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên.
2.3. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu mô tả, thiết kế cắt ngang.
2.4. Cỡ mẫu nghiên cứu
Phương pháp chọn mẫu: Chọn mẫu thuận tiện có chủ đích, lựa chọn tất cả các bệnh nhân đáp
ứng tiêu chuẩn lựa chọn của nghiên cứu trong khoảng thời gian nghiên cứu.
2.5. Các biến số nghiên cứu và cách thu thập
Một số đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu: Tuổi, giới, tiền căn bệnh tật, đặc điểm u và
hạch di căn, giai đoạn bệnh.
Một số đặc điểm trong quá trình phẫu thuật: Phương pháp phẫu thuật, thời gian phẫu thuật,
lượng máu mất, tai biến, biến chứng sớm…
TNU Journal of Science and Technology
230(05): 78 - 84
http://jst.tnu.edu.vn 80 Email: jst@tnu.edu.vn
Thu thập số liệu tiến cứu theo mẫu bệnh án nghiên cứu.
2.6. Xử lý số liệu
Nhập dữ liệu và xử lý theo phần mềm SPSS 20.0
2.7. Đạo đức trong nghiên cứu
Nghiên cứu được Hội đồng Y đức Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên thông qua tại văn bản
chấp thuận số 1446/QD-BV ngày 14/9/2023.
3. Kết quả nghiên cứu
Qua nghiên cứu 70 bệnh nhân UTĐT đủ tiêu chuẩn lựa chọn, kết quả nghiên cứu của chúng
tôi như sau.
Một số đặc điểm chung của nhóm bệnh nhân nghiên cứu được thể hiện ở bảng 1.
Bảng 1. Đặc điểm chung nhóm bệnh nhân nghiên cứu
Nhóm
Phân loại
Số lượng
Tỷ lệ (%)
Nhóm tuổi
< 40 tuổi
4
5,7
40 – 59 tuổi
15
21,4
≥ 60 tuổi
51
72,9
Tuổi trung bình: 63,09 ± 11,71
-
-
Giới tính
Nam
43
61,4
Nữ
27
38,6
Tiền căn bệnh tật
Có bệnh nội khoa kèm theo
25
35,7
Tiền sử phẫu thuật ổ bụng
3
4,3
Khỏe mạnh
46
65,7
Nhận xét: Nhóm tuổi < 40; 40 – 59, ≥ 60 lần lượt là 5,7%; 21,4%; 72,9. Tuổi trung bình của
BN trong nhóm nghiên cứu là 63,09 ± 11,71 tuổi. Về giới tính: BN nam chiếm 61,4%; nữ chiếm
38,6% và tỷ lệ nam/nữ là 1,59. Về tiền sử bệnh: Có 35,7% BN có bệnh nội khoa đi kèm và 4,3%
có tiền sử từng phẫu thuật vùng bụng.
Các đặc điểm của khối u (vị trí, ranh giới…) cũng như tình trạng di căn hạch và xếp giai đoạn
TNM (giai đoạn bệnh) được thể hiện ở bảng 2.
Bảng 2. Một số đặc điểm của khối u và hạch
Nhóm
Phân loại
Số lượng
Tỉ lệ (%)
Vị trí u
Manh tràng
3
4,3
Đại tràng lên
5
7,1
Đại tràng góc gan
10
14,6
Đại tràng ngang
7
10
Đại tràng góc lách
5
7,1
Đại tràng xuống
1
1,4
Đại tràng Sigma
39
55,7
Ranh giới u
Chưa xâm lấn đến thanh mạc
19
27,1
Đã xâm lấn thanh mạc
40
57,1
Đã xâm lấn lân cận
11
15,7
Đại tràng lên
5
7,1
Kích thước u
U kích thước > 5 cm
39
55,7
U kích thước ≤ 5 cm
31
44,3
Kích thước u so
với chu vi
Kích thước u so vi ruột < ¼
3
4,3
Kích thước u so vi ruột: ¼ - ½
13
18,6
Kích thước u so vi ruột: >1/2 – ¾
18
25,7
Kích thước u so vi ruột: > ¾
36
51,4
T1
6
8,6
T2
7
10
TNU Journal of Science and Technology
230(05): 78 - 84
http://jst.tnu.edu.vn 81 Email: jst@tnu.edu.vn
Nhóm
Phân loại
Số lượng
Tỉ lệ (%)
Giai đoạn TNM
T3
46
65,7
T4
11
17,7
Di căn hạch N0
47
67,1
Di căn hạch N1
15
21,4
Di căn hạch N2
8
11,4
M0
70
100
M1
0
0
GĐ I
13
18,6
GĐ II
32
45,7
GĐ III
25
35,7
GĐ IV
0
0
Nhận xét: Vị trí khối u hay gặp nhất là ở đại tràng Sigma chiếm 55,7%. Ranh giới khối u:
Khối u chưa xâm lấn thanh mạc chiếm 27,1%; đã xâm lấn thanh mạc 57,1%; đã xâm lấn lân cận
15,7%. Kích thước u trung bình là 53,06 ± 26,06 mm; có 44,3% bệnh nhân có kích thước u > 5
cm. Kích thước u so với chu vi lòng ruột: 77,1% có khối u > ½ chu vi lòng ruột. Khối u T1; T2;
T3; T4 lần lượt là 8,6%; 10%; 65,7%; 17,7%. BN có di căn hạch N1 chiếm 21,4%; N2 11,4%.
Không bệnh nhân nào có di căn xa. Giai đoạn (GĐ) bệnh: GĐ I chiếm 18,3%; II chiếm 45,7%, III
chiếm 81,4%.
* Một số đặc điểm trong phẫu thuật:
- Thời gian phẫu thuật: Thời gian phẫu thuật trung bình là 92,29 ± 12,9 phút, thời gian phẫu
thuật dài nhất là 140 phút, ngắn nhất là 70 phút.
- Lượng máu mất: Lượng máu mất trung bình là 44,7 ± 12,1 ml; lương máu mất nhiều nhất là
80 ml, ít nhất là 30 ml.
- Chiều dài vết mổ: Chiều dài vết mổ trung bình là 13,66 ± 1,4 cm.
- Đánh giá diện cắt: Tất cả các bệnh nhân có diện cắt từ 5 cm trở lên. Diện cắt trên trung bình
là 16,8 ± 8,58 cm; diện cắt dưới trung bình là 11,54 ± 5,34 cm. Không bệnh nhân nào có diện cắt
dương tính.
- Tổng số hạch được phẫu tích là 964 hạch, số lượng hạch trung bình là 13,77 ± 8,18 hạch.
Phương pháp phẫu thuật, cách nối phục hồi lưu thông sau khi cắt đoạn đại tràng được thể hiện
ở bảng 3. Bảng 3. Một số đặc điểm khác trong phẫu thuật
Nhóm
Phân loại
Số lượng
Tỷ lệ (%)
Phương pháp
phẫu thuật
Cắt nửa đại tràng phải
19
27,1
Cắt đại tràng trái cao
6
8,6
Cắt đoạn đại tràng ngang (ĐTN)
6
8,6
Cắt đoạn đại tràng Sigma
39
55,7
Kiểu miệng nối
Tận – tận
51
72,9
Tận – bên
19
27,1
Bên - bên
0
0
Nhận xét: Phương pháp phẫu thuật: 100% BN được phẫu thuật theo kế hoạch trong đó cắt
đoạn đại tràng Sigma chiếm 55,7%; cắt đại tràng phải chiếm 28,6%; cắt đại tràng ngang 8,6%;
cắt đại tràng trái chiếm 7,1%. Kiểu miệng nối: Nối tận – tận 72,9%; tận – bên chiếm 27,1%.
Đặc điểm các diễn biến được theo dõi sau phẫu thuật các đối tượng nghiên cứu được thể hiện
ở bảng 4. Bảng 4. Diễn biến sau phẫu thuật
Nhóm
Giá trị trung bình
Thời gian đau (ngày)
3,6 ± 0,7
Thời gian rút sonde dạ dày (ngày)
2
Thời gian rút sonde tiểu (ngày)
2
TNU Journal of Science and Technology
230(05): 78 - 84
http://jst.tnu.edu.vn 82 Email: jst@tnu.edu.vn
Nhóm
Giá trị trung bình
Thời gian tập vận động (ngày)
2
Thời gian trung tiện (giờ)
66,6 ± 16,1
Thời gian ăn lại (ngày)
3,73 ± 0,66
Thời gian rút dẫn lưu ổ bụng (ngày)
5,25 ± 0,85
Thời gian cắt chỉ (ngày)
7,8 ± 1,6
Thời gian hậu phẫu (ngày)
9,6 ± 2,3
Nhận xét: Thời gian đau trung bình là 3,6 ± 0,7 ngày. Tất cả BN được rút sonde tiểu, sonde
dạ dày và tập vận động lại vào ngày thứ 2 sau mổ. Thời gian có trung tiện 66,6 ± 16,1 giờ. Thời
gian ăn uống trở lại 3,73 ± 0,66 ngày. Thời gian rút dẫn lưu 5,25 ± 0,85 ngày. Thời gian cắt chỉ
7,8 ± 1,6 ngày. Thời gian hậu phẫu trung bình 9,6 ± 2,3 ngày.
Một số ít tai biến/biến chứng cũng như đánh giá chung kết quả sớm sau phẫu thuật với các
bệnh nhân nghiên cứu thể hiện ở bảng 5.
Bảng 5. Tai biến, biến chứng gặp trong phẫu thuật
Nhóm
Phân loại
Số lượng
Tỷ lệ (%)
Tai biến
Có
0
0
Không
70
100
Biến chứng
Rò miệng nối
1
1,4
Tắc ruột do dính
1
1,4
Nhiễm trùng vết mổ
2
2,9
Không có biến chứng
66
94,3
Đánh giá kết quả sớm phẫu thuật
Tốt
66
94,3
Trung bình
3
4,3
Kém
1
1,4
Nhận xét: Trong nghiên cứu của chúng tôi không có trường hợp nào gặp tai biến trong mổ.
Về biến chứng: Nhiễm trùng vết mổ chiếm 2,9%; rò miệng nối chiếm 1,4%; tắc ruột do dính sau
mổ chiếm 1,4%. Kết quả sớm phẫu thuật tốt 94,3%; trung bình 4,35%; kém 1,4%.
4. Bàn luận
Tuổi trung bình là 63,09 ± 11,71 tuổi. Tuổi trong nghiên cứu của chúng tôi phù hợp với nghiên
cứu của một số tác giả khác trong nước [10]. Nghiên cứu của một số tác giả nước ngoài cho thấy
tuổi mắc bệnh UTĐT trung bình đều cao hơn kết quả của chúng tôi, theo nghiên cứu của tác giả
Knut Holtedahl tuổi trung bình mắc bệnh là 71 tuổi [11]. Điều này có thể giải thích là do tuổi thọ
trung bình của người Việt Nam thấp hơn so với các nước phát triển.
Giới tính: Tỷ lệ nam/nữ là 1,59 gần như tương đương với nhiều tác giả trong nước, tỉ lệ này là
1,47-1,67 [12], [13]. Điều này được lý giải bởi nam giới có những yếu tố nguy cơ về UTĐT
nhiều hơn nữ giới như: Hút thuốc lá, uống rượu, chế độ ăn…
Tiền căn bệnh lý: BN có bệnh nội khoa đi kèm chiếm tỷ lệ 35,7%. BN có bệnh nội khoa kết
hợp là yếu tố làm tăng nguy cơ phẫu thuật, làm tăng tỷ lệ tai biến trong mổ và biến chứng sau
mổ, nhất là BN càng lớn tuổi bệnh ở giai đoạn muộn hậu phẫu dễ nặng nề hơn.
Vị trí khối u gặp nhiều nhất ở đại tràng Sigma chiếm 55,7%; sau đó lần lượt đến đại tràng góc
gan (14,3%), đại tràng ngang (10%), đại tràng lên (7,1%), đại tràng góc lách (7,1%), manh tràng
(4,3%), đại tràng xuống (1,4%), kết quả này tương tự như nghiên cứu của một số tác giả trong
nước [10]. Về đại thể đa số các khối u đã xâm lấn thanh mạc (57,1%), có 27,1% khối u chưa xâm
lấn thanh mạc và 15,7% đã xâm lấn cơ quan lân cận. Kích thước trung bình là 53,06 ± 26,06
mm. Có 44,3% bệnh nhân có kích thước u lớn hơn 5cm và 77,1% bệnh nhân có khối u > ½ chu vi
lòng ruột. Bệnh nhân có khối u T3 chiếm đa số với 46 bệnh nhân chiếm 65,7%; T1 chiếm 8,6%,
T2 chiếm 10%, T4 chiếm 17,1%. BN có di căn hạch sau mổ chiếm 32,9% trong đó bệnh nhân N1
chiếm 21,4%; N2 chiếm 11,4%.
BN được phẫu thuật cắt đoạn đại tràng Sigma nối ngay chiếm ưu thế với tỷ lệ 55,7% sau đó
đến cắt nửa đại tràng phải chiếm 27,1%; cắt đoạn đại tràng ngang chiếm 8,6%; cắt đại tràng trái