Khả năng sinh trưởng và sinh sản của bò Holstein Friesian nuôi tại Lâm Đồng

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

69
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một cuộc khảo sát đã được thực hiện để kiểm tra sự tăng trưởng và sinh sản của các buổi biểu diễn thuần chủng Holstein Friesian (HF) gia súc lớn lên ở tỉnh Lâm Đồng. Kết quả cho thấy bò HF thực hiện tốc độ tăng trưởng bình thường và các mẫu. HF bê cái đầu tiên được tạo ra ở tuổi trẻ (16,84 tháng) và do đó tuổi sinh bê đầu tiên là tương đối thấp (27,87 tháng). Khoảng cách lứa đẻ trung bình là ngắn (376,4 ngày) do ngày ngắn mở (88,3 ngày). Tỷ lệ có thai từ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khả năng sinh trưởng và sinh sản của bò Holstein Friesian nuôi tại Lâm Đồng

T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 2 sè 1/2004 Kh¶ n¨ng sinh tr−ëng vµ sinh s¶n cña bß Holstein Friesian nu«i t¹i L©m §ång Growth and reproductive performances of purebred Holstein Friesian dairy cattle raised in Lam Dong province Ph¹m Ngäc ThiÖp vµ NguyÔn Xu©n Tr¹ch Summary A survey was carried out to examine the growth and reproductive performances of purebred Holstein Friesian (HF) cattle raised in Lam Dong Province. Results showed that HF cattle performed normal growth rates and patterns. HF heifers were first bred at an early age (16.84 months) and thus the age at first calving was relatively low (27.87 months). The average calving interval was short (376.4 days) owing to short open days (88.3 days). The conception rate from first artificial insemination was relatively high, although there was some variation among farm types. It was therefore concluded that purebred HF cattle can grow and reproduce well in Lam Dong province. Keywords: Holstein Friesian, dairy cattle, growth rate, reproduction 1. §Æt vÊn ®Ò • C¸c hé n«ng d©n nu«i bß s÷a thuéc L©m §ång lµ mét tØnh T©y Nguyªn cã huyÖn §¬n D−¬ng vµ thµnh phè §µ L¹t. khÝ hËu t−¬ng ®èi m¸t mÎ quanh n¨m, nªn 2.2. Thu thËp vµ xö lý sè liÖu ®−îc coi lµ n¬i cã thÓ nu«i bß s÷a Holstein Sè liÖu nghiªn cøu ®−îc thu thËp tõ c¸c Fiesian (HF) thuÇn chñng. Thùc tÕ ngµnh nguån sau: ch¨n nu«i bß s÷a ®· ®−îc h×nh thµnh vµ - Sæ ghi chÐp theo dâi bß cña c¸c doanh ph¸t triÓn ë ®©y qua nhiÒu thËp niªn víi nghiÖp, c¸c hé ch¨n nu«i bß s÷a, c¸n bé kü nhiÒu th¨ng trÇm. Tr−íc xu thÕ ®Èy m¹nh thuËt vµ dÉn tinh viªn c¬ së. ch¨n nu«i bß s÷a cña c¶ n−íc hiÖn nay, viÖc - Sè liÖu b×nh tuyÓn bß s÷a trong thêi ®¸nh gi¸ l¹i kh¶ n¨ng thÝch nghi cña bß HF gian tõ th¸ng 8 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2002 trªn trªn miÒn ®Êt nµy sÏ cã mét ý nghÜa thùc c¬ së lËp phiÕu theo dâi cho tõng c¸ thÓ bß tiÔn quan träng cho c«ng t¸c ®Þnh h−íng s÷a ®Ó ghi chÐp sè liÖu c©n bß, sè liÖu theo c«ng t¸c gièng bß s÷a. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng dâi phèi gièng vµ sinh s¶n. cho s÷a còng nh− ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh Sè liÖu ®−îc ph©n tÝch thèng kª m« t¶ tr−ëng vµ sinh s¶n cã vai trß quan träng b»ng ch−¬ng tr×nh Minitab 11.0 (1996). trong viÖc ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thÝch nghi cña bß HF víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ hËu 3. KÕt qu¶ vµ th¶o luËn vµ kinh tÕ - kü thuËt cô thÓ. 3.1. Khèi l−îng vµ t¨ng träng Khèi l−îng vµ t¨ng träng cña bª HF 2. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nu«i ë C«ng ty Thanh S¬n qua c¸c giai ®o¹n nghiªn cøu sinh tr−ëng ®−îc thÓ hiÖn trong b¶ng 1. KÕt 2.1. §èi t−îng vµ ®Þa ®iÓm nghiªn cøu qu¶ thu ®−îc cho thÊy trong khi khèi l−îng Nghiªn cøu nµy ®−îc tiÕn hµnh trªn ®µn tuyÖt ®èi t¨ng dÇn th× tèc ®é t¨ng träng bß Holstein Friesian (HF) thuÇn nu«i t¹i: gi¶m dÇn qua c¸c giai ®o¹n sinh tr−ëng vÒ • C«ng ty gièng bß s÷a L©m §ång sau theo nh− quy luËt phæ biÕn. T¨ng träng • C«ng ty liªn doanh Thanh S¬n (Hµ b×nh qu©n cao nhÊt cã ®−îc trong giai ®o¹n Lan-ViÖt Nam) bª bó s÷a (4 th¸ng tuæi ®Çu). 44
B¶ng 1. Khèi l−îng vµ t¨ng träng cña bß HF nu«i t¹i C«ng ty Thanh S¬n Tuæi Sè Khèi l−îng Cv T¨ng träng con (kg/con) (%) (g/con/ngµy) S¬ sinh 192 34,43 ± 0,31 12,51 - 4 th¸ng 40 134,78 ± 1,75 8,20 844 6 th¸ng 32 172,50 ± 2,34 7,67 630 12 th¸ng 32 269,33 ± 2,85 5,97 540 Phèi gièng lÇn 1 165 328,11 ± 1,24 4,85 410 §Î løa1 48 448,79 ± 8,21 12,68 370 B¶ng 2. Khèi l−îng bß c¸i sinh s¶n HF qua c¸c løa ®Î Løa ®Î Sè con X ± SE (kg/con) SD (kg) Cv (%) 1 48 448,79 ± 8,21 56,95 12,68 2 70 482,30 ± 4,57 38,32 7,94 3 52 499,86 ± 8,31 59,92 11,98 4 35 523,22 ± 3,43 20,35 3,88 5 30 567,17 ± 5,40 29,61 5,22 6 27 556,66 ± 6,18 32,08 5,66 7 9 557,00 ± 15,44 46,44 8,31 8 8 520,00 ± 14,84 42,00 8,07 9 8 519,25 ± 15,49 43,84 8,44 B¶ng 3: Tuæi bß HF lóc phèi gièng vµ ®Î lÇn ®Çu Tuæi phèi lÇn ®Çu (th¸ng) Tuæi ®Î løa ®Çu (th¸ng) n 165 48 X 16,84 27,87 SE 0,11 0,52 SD 1,44 3,64 Cv (%) 8,55 13,06 Theo dâi khèi l−îng ®µn bß sinh s¶n 3.2. Tuæi phèi gièng vµ ®Î lÇn ®Çu gåm 287 con tõ ®Î løa 1 ®Õn løa 9 (b¶ng 2) KÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ tuæi phèi gièng cho thÊy: ®µn bß HF cã tÇm vãc to víi khèi vµ tuæi ®Î lÇn ®Çu cña bß HF nu«i ë C«ng ty l−îng t¨ng dÇn qua c¸c løa ®Î ®Çu cho ®Õn Thanh S¬n ®−îc thÓ hiÖn ë b¶ng 3. Nh×n løa ®Î thø 5, æn ®Þnh cho ®Õn løa 7 vµ sau ®ã chung bß HF ë ®©y cã tuæi phèi gièng vµ ®Î gi¶m xuèng. DiÔn biÕn vÒ thÓ träng vµ t¨ng lÇn ®Çu kh¸ sím. Ph©n tÝch chi tiÕt cho thÊy träng cña ®µn bß HF ë ®©y lµ hoµn toµn b×nh gi÷a tuæi vµ khèi l−îng phèi gièng cã mèi th−êng vµ n»m trong giíi h¹n cña gièng bß liªn quan chÆt chÏ, cã 6,1% sè con ®−îc s÷a nµy. TÇm vãc cña ®µn bß t−¬ng ®èi ®ång phèi lÇn ®Çu ë tuæi d−íi 15 th¸ng víi khèi ®Òu (Cv thÊp). Nh− vËy, cã thÓ nãi r»ng l−îng d−íi 300 kg/con, 85,5% bß phèi ë trong ®iÒu kiÖn cña L©m §ång bß s÷a HF cã tuæi tõ 15-19 th¸ng víi khèi l−îng tõ 320- thÓ sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn tèt. 360 kg, cßn 8,5% bß chËm ®éng dôc nªn 45 46
phèi lÇn ®Çu trªn 20 th¸ng tuæi lóc thÓ träng Kho¶ng c¸ch løa ®Î chñ yÕu do thêi ®· ®¹t trªn 360kg/con. gian cã chöa l¹i sau ®Î quyÕt ®Þnh. Thêi So víi tiªu chuÈn khèi l−îng ®−a vµo gian cã chöa l¹i sau ®Î cña bß sinh s¶n phô phèi gièng lÇn ®Çu do Bé NN&PTNT thuéc vµo qu¸ tr×nh håi phôc buång trøng (2002) quy ®Þnh cho gièng bß HF (340-390 vµ tö cung sau ®Î, ®ång thêi phô thuéc vµo kg) th× khèi l−îng bß ë ®©y (328,11 kg) ®−a kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn ®éng dôc vµ kü thuËt vµo phèi gièng lµ thÊp h¬n. NÕu so víi khèi phèi gièng. Trong sè bß theo dâi cã 30% l−îng bß tr−ëng thµnh (567,17 kg sau ®Î løa cã chöa l¹i sau khi ®Î d−íi 63 ngµy, 45,7% 5) th× khèi l−îng b×nh qu©n lóc ®−a vµo phèi bß cã chöa l¹i sau ®Î 64-129 ngµy, trung lÇn ®Çu míi chØ ®¹t 57,9%. §iÒu nµy cã thÓ b×nh lµ 88,3 ngµy. §©y lµ thêi gian hîp lý, ¶nh h−ëng tiªu cùc ®Õn sinh tr−ëng, sinh s¶n phï hîp víi ®Æc ®iÓm sinh lý sinh s¶n vµ vµ tiÕt s÷a cña bß vÒ sau. Th«ng th−êng tiÕt s÷a ë bß s÷a. ng−ê× ta phèi gièng lÇn ®Çu cho bß khi nã ®· 3.4. Tû lÖ phèi gièng thô thai ®¹t ®−îc 2/3 khèi l−îng lóc tr−ëng thµnh. V× KÕt qu¶ theo dâi phèi gièng vµ kh¸m thÕ, chØ nªn phèi gièng cho nh÷ng con ®· ®¹t thai bß ë c¸c c¬ së ch¨n nu«i bß s÷a HF ë khèi l−îng tõ 340kg vµ 15 th¸ng tuæi trë lªn, L©m §ång ®−îc tr×nh bµy trong b¶ng 5. Tû kh«ng nªn cho phèi qu¸ sím. lÖ phèi gièng lÇn ®Çu thô thai b×nh qu©n 3.3. Kho¶ng c¸ch løa ®Î vµ thêi gian chung ë L©m §ång lµ 59%, cao h¬n so víi chöa l¹i sau khi ®Î quy ®Þnh t¹m thêi cña Bé NN&PTNT KÕt qu¶ ph©n tÝch sè liÖu vÒ kho¶ng c¸ch (2002) ¸p dông cho dÉn tinh cäng r¹ (55%). løa ®Î vµ thêi gian bß cã chöa l¹i sau khi ®Î Tuy nhiªn, cã sù kh¸c nhau kh¸ lín vÒ chØ (b¶ng 4) cho thÊy bß HF thuÇn nu«i ë L©m tiªu nµy gi÷a c¸c c¬ së ch¨n nu«i kh¸c §ång cã kh¶ n¨ng sinh s¶n rÊt tèt. Kho¶ng nhau. §iÒu nµy cã thÓ ph¶n ¸nh r»ng tû lÖ c¸ch løa ®Î cña bß HF ë ®©y ng¾n h¬n nhiÒu phèi gièng thô thai ë bß phô thuéc vµo so víi ®µn bß HF vµ bß lai h−íng s÷a nu«i ë nhiÒu yÕu tè nh− chÊt l−îng bß c¸i, chÊt c¸c n¬i kh¸c (NguyÔn Xu©n Tr¹ch vµ Lª l−îng tinh, tr×nh ®é kü thuËt phèi gièng, b¸o V¨n Ban, 1994; NguyÔn Quèc §¹t, 1999). gäi vµ x¸c ®Þnh thêi ®iÓm phèi gièng. B¶ng 4. Kho¶ng c¸ch løa ®Î vµ thêi gian cã chöa l¹i sau ®Î cña bß HF nu«i ë L©m §ång Kho¶ng c¸ch løa ®Î (ngµy) Chöa l¹i sau ®Î (ngµy) n 70 70 X 376,4 88,3 SE 6,9 4,8 SD 58,1 39,8 Cv (%) 15,0 45,1 B¶ng 5: Tû lÖ phèi gièng lÇn ®Çu thô thai ë bß HF t¹i L©m §ång (n¨m 2002) Tæng sè l−ît phèi Phèi gièng lÇn Tû lÖ phèi gièng lÇn §Þa bµn gièng ®Çu thô thai ®Çu thô thai (%) Liªn doanh Thanh S¬n 279 157 56 C«ng ty gièng bß s÷a L§ 72 47 65 N«ng hé TP §µ L¹t 163 99 61 N«ng hé huyÖn §¬n D−¬ng 63 37 59 Céng 577 340 59 46
4. KÕt luËn NguyÔn Xu©n Tr¹ch vµ Lª V¨n Ban, (1994). Tõ nghiªn cøu nµy cã thÓ rót ra mét sè kÕt "Thùc tr¹ng sinh s¶n cña ®µn bß s÷a luËn vÒ kh¶ n¨ng sinh tr−ëng vµ sinh s¶n cña Holstein thuÇn nu«i t¹i Méc Ch©u", bß HF thuÇn nu«i t¹i L©m §ång nh− sau: Th«ng tin khoa häc kü thuËt n«ng nghiÖp, Tr−êng §HNNI - Hµ Néi, Sè 1/1994, + Bß sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn b×nh Trang 3-4. th−êng. + §µn bß ®−îc ®−a vµo phèi gièng vµ khai NguyÔn Quèc §¹t, (1999). "Mét sè ®Æc ®iÓm vÒ gièng cña ®µn bß c¸i lai (Holstein th¸c sím. Friesian x Lai Sindhi) h−íng s÷a nu«i t¹i + Bß sinh s¶n tèt víi kho¶ng c¸ch løa ®Î Thµnh Phè Hå ChÝ Minh", LuËn ¸n tiÕn ng¾n nhê phèi gièng chöa l¹i sím sau khi ®Î. sÜ KHNN, ViÖn Khoa häc kü thuËt n«ng Tµi liÖu tham kh¶o nghiÖp ViÖt Nam. Bé NN&PTNT, (2002). Quy ®Þnh t¹m thêi c¸c Minitab Release 11, (1996). MINITAB User’s chØ tiªu kinh tÕ, kü thuËt ®èi víi gièng vËt Guide. USA. nu«i, QuyÕt ®Þnh sè 67/2002/Q§-BNN. 47