Khả năng ứng dụng Web Atlas trong công tác hỗ trợ quản lý hành chính

T¹p chÝ KHKT Má - §Þa chÊt, sè 44, 10-2013, tr.39-43<br /> <br /> KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG WEB ATLAS TRONG CÔNG TÁC HỖ TRỢ<br /> QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH<br /> BÙI NGỌC QUÝ, Trường Đại học Mỏ - Địa chất<br /> <br /> Tóm tắt: Bản đồ từ lâu đã là công cụ quan trọng không thể thiếu để hỗ trợ cho nhà quản lý<br /> trong việc ra quyết định. Ngày nay với sự bùng nổ của công nghệ thông tin đặc biệt là sự<br /> phát triển không ngừng của mạng internet đã kéo theo sự thay đổi to lớn trong ngành bản<br /> đồ. Sự kết hợp giữa bản đồ và internet đã tạo ra một thế hệ bản đồ mới – bản đồ mạng (web<br /> map), loại bản đồ này có thể cho phép ta sử dụng ở bất cứ nơi đâu có mạng internet. Với<br /> tính năng vượt trội của bản đồ mạng mà ngày nay nhiều nhà khoa học đã đi vào nghiên cứu<br /> và xây dựng các trang bản đồ mạng phục vụ cho việc phát triển các lĩnh vực kinh tế, văn<br /> hóa - xã hội. Bài báo này phân tích khả năng ứng dụng của Web Atlas trong công tác hỗ trợ<br /> quản lý hành chính từ đó đưa ra các yêu cầu cụ thể đối với một hệ thống Web Atlas hành<br /> chính nói chung và thử nghiệm xây dựng Web Atlas hỗ trợ quản lý hành chính thành phố Hà<br /> Nội theo các tiêu chí, yêu cầu đã đề xuất.<br /> có nguyên tắc rất quan trọng là quản lý hành<br /> 1. Đặt vấn đề<br /> Quản lý hành chính nhà nước là một lĩnh chính theo ngành và theo lãnh thổ [4]. Kết hợp<br /> vực hết sức quan trọng và có tác động rất lớn quản lý theo ngành và quản lý theo lãnh thổ là<br /> đối với sự ổn định chính trị và phát triển kinh tế hai mặt không thể tách rời nhau trong quá trình<br /> xã hội của một quốc gia, địa phương. Cuộc quản lý hành chính: quản lý ngành có chức năng<br /> sống và xã hội rất phong phú và không ngừng nhiệm vụ riêng nhưng nó lại diễn ra trên một địa<br /> phát triển, do đó công tác quản lý hành chính bàn cụ thể do đó phải xây dựng cơ chế phối hợp<br /> nhà nước cũng phải được thường xuyên cải tiến, cho phù hợp. Quản lý hành chính theo ngành<br /> nâng cao và hoàn thiện để đáp ứng những yêu về mặt nhà nước bao gồm việc đề ra chủ trương<br /> cầu của từng thời kì phát triển đất nước. Với vai chính sách xây dựng chiến lược, dự án, kế hoạch<br /> trò của mình, Bản đồ và GIS đã không ngừng sản xuất, xác định phương hướng, nhiệm vụ và<br /> nâng cao và hoàn thiện công nghệ trong việc trợ tổ chức chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ. Quản lý<br /> giúp cho công tác quản lý và hỗ trợ ra quyết hành chính theo lãnh thổ (đơn vị hành chính)<br /> định đối với các cấp chính quyền. Việc xây hay Quản lý theo địa giới hành chính là quản lý<br /> dựng các hệ thống webatlas hỗ trợ cho công tác trên một phạm vi địa bàn nhất định theo sự phân<br /> quản lý hành chính là một vấn đề cấp thiết, đặc chia địa giới hành chính của nhà nước. Quản lý<br /> biệt là khi cơ sở hạ tầng mạng internet đã và theo địa giới hành chính ở nước ta được thực<br /> đang phát triển như hiện nay [1].<br /> hiện ở bốn cấp: Cấp Trung ương (cấp nhà<br /> 2. Vị trí của nghiên cứu không gian trong nước); Cấp Tỉnh, thành phố trực thuộc trung<br /> ương; Cấp Huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc<br /> quản lý hành chính<br /> Thực tế nghiên cứu các vấn đề cơ bản về tỉnh; Cấp Xã, phường, thị trấn;<br /> quản lý hành chính nhà nước cho thấy quản lý<br /> Nội dung của hoạt động quản lý theo địa<br /> hành chính là một hoạt động gồm nhiều lĩnh giới hành chính gồm đề ra các chủ trương, chính<br /> vực: kinh tế tài chính, văn hoá-xã hội, khoa học sách, có quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế<br /> công nghệ, tài nguyên - môi trường, hành chính xã hội trên phạm vi toàn lãnh thổ. Bắt đầu từ qui<br /> chính trị [3], trong đó có nhiều nội dung và vận hoạch xây dựng và quản lý kết cấu hạ tầng cho<br /> dụng linh hoạt cùng lúc các phương pháp.<br /> sản xuất, đời sống dân cư sống và làm việc trên<br /> Trong quản lý hành chính Nhà nước, bên lãnh thổ. Tiếp đó, có sự tổ chức điều hòa phối<br /> cạnh những nguyên tắc rất cơ bản như Đảng lãnh hợp sự hợp tác, quản lý thống nhất về khoa học<br /> đạo, quản lý bằng luật pháp và theo luật, tập công nghệ, liên kết, liên doanh các đơn vị kinh<br /> trung dân chủ và tính công khai pháp lý thì còn tế, văn hóa, xã hội trên lãnh thổ...<br /> <br /> 39<br /> <br /> Như vậy, một mặt, quản lý hành chính Nhà<br /> nước là một hoạt động phức tạp về quy mô nội<br /> dung, phương pháp lẫn về lãnh thổ, một mặt<br /> khác để thực hiện tốt công tác quản lý hành<br /> chính đòi hỏi người quản lý hoặc các đơn vị<br /> tham mưu cần phải có đầy đủ các thông tin trên<br /> về các đơn vị hành chính thuộc phạm vi quản lý<br /> của mình để phân tích, đánh giá và đưa ra các<br /> nhận định, xây dựng các định hướng quy hoạch<br /> phát triển cũng như quản lý các vấn đề về kinh<br /> tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn.<br /> Thực tế này đưa đến hệ quả tất yếu là quản<br /> lý hành chính cần có công cụ hỗ trợ thích hợp<br /> nhằm đảm bảo tính khoa học - một trong các tính<br /> chất cơ bản của quản lý hành chính Nhà nước.<br /> 3. Khả năng sử dụng Web Atlas trong công<br /> tác hỗ trợ quản lý hành chính<br /> Web Atlas là một dạng của Atlas điện tử,<br /> được thiết kế và xây dựng cho mục đích phát<br /> hành trên mạng Internet. Các hệ thống Web Atlas<br /> sau khi thiết kế và xây dựng hoàn thiện có thể sử<br /> dụng thông qua các trình duyệt Internet như:<br /> Firefox, Internet Explore, Google Chrome,...<br /> Web Atlas hành chính là một dạng Atlas<br /> điện tử gồm các bản đồ hành chính và các thông<br /> tin cần thiết được thiết kế và xây dựng cho việc<br /> sử dụng và tra cứu các thông tin trên bản đồ<br /> hành chính thông qua mạng Internet. Các bản<br /> đồ hành chính (của Web Atlas) - là một mô<br /> hình không gian của lãnh thổ, tích hợp các<br /> thông tin đa dạng về nội dung theo lãnh thổ đã, đang và chắc chắn vẫn sẽ là một trong<br /> những công cụ hiện đại hỗ trợ quản lý hành<br /> chính theo lãnh thổ một cách hiệu quả. Trong<br /> các bản đồ hành chính, mô hình bản đồ không<br /> chỉ phản ánh hình thức bên ngoài mà cả bản<br /> chất bên trong của các hiện tượng. [5], [6].<br /> Web Atlas hành chính với các tính năng của<br /> nó có khả năng hỗ trợ cho các cấp quản lý hành<br /> chính thực hiện các công việc như:<br /> - Quan sát trực quan toàn cảnh hoặc chi tiết<br /> 1 khu vực, một địa điểm để xác định đặc điểm<br /> của địa bàn, thay cho việc phải xuống tận nơi<br /> thị sát.<br /> - Thu nhận các thông tin thuộc tính nhanh<br /> chóng, đầy đủ, chi tiết đã được tích hợp trong<br /> Web Atlas thay cho việc phải tìm kiếm trên<br /> giấy hoặc chờ báo cáo bằng văn bản.<br /> <br /> 40<br /> <br /> - Mô hình hóa bản đồ, xây dựng các bản đồ<br /> phân tích, đánh giá tổng hợp, hoặc tính ra các<br /> chỉ số phân tích tổng hợp, xây dựng các biểu đồ<br /> tổng hợp để hỗ trợ ra quyết định.<br /> - Web Atlas với khả năng tập trung dữ liệu<br /> tại một đầu mối, là nơi lưu trữ thông tin lý<br /> tưởng: dễ dàng cập nhật, sửa chữa, tra cứu<br /> nhanh chóng ở mọi khía cạnh.<br /> - Lập các báo cáo tổng hợp dựa trên cơ sở<br /> dữ liệu lưu trữ trong Web Atlas một cách nhanh<br /> chóng.<br /> - Trao đổi thông tin nhanh chóng giữa các<br /> cấp quản lý hành chính thông qua các hòm thư<br /> điện tử được xây dựng trong hệ thống.<br /> 4. Yêu cầu đối với Web Atlas hỗ trợ quản lý<br /> hành chính<br /> Việc thành lập Web Atlas hỗ trợ quản lý hành<br /> chính phải thoả mãn được các yêu cầu sau đây:<br /> 1. Phản ánh được tính chất cùng thời gian<br /> đặc trưng của các đối tượng, hiện tượng. Các<br /> đối tượng, hiện tượng luôn biến động theo<br /> không gian và thời gian, nhất là ở những lãnh<br /> thổ trong thời kỳ diễn ra những biến đổi mạnh<br /> mẽ về sự phát triển kinh tế. Vì vậy chỉ tiêu, chỉ<br /> số đưa lên bản đồ càng cập nhật thì bản đồ càng<br /> có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao. Các chỉ<br /> tiêu đó phải thống nhất về thời gian.<br /> 2. Tài liệu sử dụng để thành lập Web Atlas<br /> hành chính phải bảo đảm sự thống nhất và đầy đủ<br /> đối với toàn bộ lãnh thổ được biểu thị trên bản đồ.<br /> Sự không đồng nhất và khác nhau về chất lượng<br /> của những tài liệu để thành lập bản đồ sẽ dẫn đến<br /> sự không đồng nhất của bản đồ trên những lãnh<br /> thổ khác nhau, cũng như làm sai lệch tính khách<br /> quan và mối tương quan của các đối tượng, hiện<br /> tượng. Vì vậy cần phải chọn và dựa trên nguồn tài<br /> liệu cơ bản và đáng tin cậy nhất, có tham khảo các<br /> tài liệu khác để chỉnh lý và bổ sung.<br /> 3. Phương pháp biểu thị các đối tượng và<br /> nội dung trên bản đồ phải gần gũi nhất với đặc<br /> tính địa lý của các đối tượng, hiện tượng. Mỗi<br /> loại đối tượng, hiện tượng có đặc điểm phân bố<br /> khác nhau (như theo điểm, đường, diện, phân<br /> bố phân tán,…). Để bản đồ có tính địa lý cao,<br /> phản ánh tốt nhất đặc trưng phân bố của các<br /> hiện tượng, phải vận dụng những phương pháp<br /> biểu thị phù hợp nhất và phối hợp các phương<br /> pháp thể hiện một cách khoa học.<br /> <br /> 4. Bố cục bản đồ phải chặt chẽ, khoa học.<br /> Các đối tượng, hiện tượng biểu thị trên bản đồ<br /> không những được phản ánh về phân bố, mà<br /> còn cả những đặc tính số lượng, chất lượng, cơ<br /> cấu và động lực. Bố cục phải nhấn mạnh được<br /> những quan điểm chính, những yếu tố nội dung<br /> cơ bản theo mục đích và chủ đề của bản đồ.<br /> Đảm bảo sự cân đối và khoa học trong bố cục<br /> bản đồ không những làm tăng giá trị hình thức<br /> bản đồ mà còn cho phép nâng cao độ phong phú<br /> của nội dung bản đồ.<br /> 5. Yêu cầu về thông tin: Thông tin mang<br /> tính pháp lý cao, đầy đủ theo yêu cầu của<br /> QLHC, có tính đồng bộ và tính thời gian, tính<br /> hiện thời, tính thống nhất,…<br /> 6. Nội dung của Web Atlas chủ yếu được thể<br /> hiện trên các bản đồ, do đó cần được thể hiện<br /> đúng theo các yêu cầu đối với Atlas truyền thống<br /> như: cơ sở toán học, độ chính xác, phương pháp<br /> biểu thị nội dung, tổng quát hóa,…<br /> Ngoài ra, do đối tượng sử dụng của Web<br /> Atlas rất rộng, nhiều người ít am hiểu về bản đồ<br /> học nên các bản đồ trong Web Atlas phải dễ<br /> đọc, dễ hiểu, chủ yếu thể hiện giống như bản đồ<br /> hành chính hiện hành.<br /> 5. Thử nghiệm xây dựng Web Atlas hỗ trợ<br /> quản lý hành chính thành phố Hà Nội<br /> Tác giả đã tiến hành thử nghiệm xây dựng<br /> Web Atlas hỗ trợ cho công tác QLHC thành<br /> phố Hà Nội, dựa theo đặc điểm và các yêu cầu<br /> đã phân tích và đề xuất ở trên. Chính vì vậy mà<br /> Web Atlas Hành chính Hà Nội sau khi hoàn<br /> thiện có thể cung cấp cho các nhà quản lý và sử<br /> <br /> dụng một chương trình đọc và hiển thị bản đồ<br /> cùng các thông tin thuộc tính, multimedia (hình<br /> ảnh, âm thanh, bài viết,...) thông qua mạng<br /> Internet nhằm hỗ trợ cho công tác quản lý hành<br /> chính được hiệu quả hơn nhờ các tính năng ưu<br /> việt sau:<br /> + Hệ thống các bản đồ được bổ sung nhiều<br /> thông tin hơn so với các thể loại bản đồ thông<br /> thường.<br /> + Tích hợp thêm các tư liệu: phim, tranh<br /> ảnh, bài viết,...trong CSDL của hệ thống.<br /> + Cho phép lưu lại các thông tin chỉnh sửa<br /> cập nhật hệ thống.<br /> + Có tính mở như: Tạo thêm các đơn vị<br /> hành chính mới; Cập nhật các thông tin chuyên<br /> đề và bản đồ ngay trên hệ thống thông qua các<br /> trình duyệt web.<br /> + Hỗ trợ tìm kiếm và tham chiếu nhanh đến<br /> các đối tượng trên bản đồ.<br /> + Danh sách các đơn vị hành chính chi tiết<br /> tới cấp xã, phường, thị trấn giúp cho việc quản<br /> lý hành chính về mặt không gian thuận tiện hơn,<br /> trực quan hơn so với các phương pháp đọc tài<br /> liệu bằng văn bản thông thường.<br /> + Với hệ thống các công cụ trợ giúp đa<br /> dạng được thiết kế trong Web Atlas hành chính<br /> Hà Nội thì người dùng còn có thể tìm kiếm,<br /> hiển thị và phân tích rất nhiều các thông tin<br /> khác nhau.<br /> Từ những tính ưu việt trên có thể cho thấy<br /> hệ thống hoàn toàn có thể trợ giúp cho công tác<br /> quản lý hành chính nhà nước được hiệu quả<br /> hơn.<br /> <br /> Hình 1. Giao diện Web Atlas hành chính Hà Nội<br /> <br /> 41<br /> <br /> Hình 2. Danh mục Đơn vị hành chính<br /> <br /> Hình 3. Chức năng tìm kiếm ĐVHC<br /> <br /> Hình 4. Hiển thị trực quan vị trí của đơn vị hành chính trên bản đồ và xem các thông tin<br /> của đơn vị hành chính từ CSDL Web Atlas thông qua trình duyệt internet<br /> <br /> Hình 5. Kết quả phân tích dữ liệu và tạo bản đồ chuyên đề của Web Atlas<br /> <br /> 42<br /> <br /> 6. Đánh giá kết quả thử nghiệm vận hành<br /> Web Atlas hành chính Hà Nội<br /> Sau khi tiến hành thực nghiệm xây dựng,<br /> chạy thử và kiểm tra cho thấy Web Atlas Hành<br /> chính Hà Nội chạy hoàn toàn ổn định trên các hệ<br /> thống Window hiện nay như WinXP, Win NT,...;<br /> Có thể đáp ứng được hầu hết các yêu cầu của<br /> Atlas truyền thống, không phá vỡ mô hình bản đồ,<br /> có thể truy vấn và hiển thị các thông tin thuộc<br /> tính, hiển thị bản đồ theo chế độ đa lớp đa tỷ lệ,...;<br /> Bộ công cụ tương tác với bản đồ trong Web Atlas<br /> Hành chính Hà Nội được thiết kế tương đối<br /> phong phú và đa dạng giúp cho người sử dụng có<br /> thể thao tác với bản đồ và tìm kiếm các thông tin<br /> một cách dễ dàng; Việc chia hệ thống thành 2 hợp<br /> phần giúp cho người quản lý hoàn toàn độc lập<br /> trong việc quản trị hệ thống; Với việc trao đổi văn<br /> bản thông qua các chức năng của hệ thống quản<br /> trị sẽ giúp cho công tác chuyển tải các văn bản<br /> hành chính được nhanh hơn, thuận tiện hơn; Việc<br /> phân quyền quản trị cũng tạo điều kiện cho các<br /> cấp quản trị của hệ thống tương ứng với các cấp<br /> hành chính của Thành phố dễ dàng đảm nhiệm<br /> các công việc trong phạm vi của mình [2].<br /> 7. Kết luận<br /> Với các tính năng ưu việt của Web Atlas đã<br /> phân tích và triển khai thực nghiệm của bài báo<br /> cho thấy hoàn toàn có thể ứng dụng Web Atlas<br /> hỗ trợ cho công tác quản lý hành chính của một<br /> đơn vị hành chính cấp tỉnh, thành phố.<br /> Web Atlas là một tập hợp có hệ thống, kết<br /> nối mạch lạc và lôgic của các bản đồ giới thiệu<br /> một hay nhiều yếu tố địa lý được quy định bởi<br /> mục đích và đặc điểm sử dụng, và thể hiện ở<br /> dạng số thông qua mạng internet. Là sản phẩm<br /> <br /> mới đòi hỏi cao về tổ chức thực hiện và phối<br /> hợp giữa các nhà khoa học bản đồ và các<br /> chuyên gia tin học cũng như các ngành liên<br /> quan. Đây là một hướng đi, một công nghệ cần<br /> thiết để phát triển công tác thành lập bản đồ khi<br /> công nghệ GIS đã khá phát triển ở Việt Nam.<br /> Web Atlas với các ưu điểm về quản lý dữ liệu,<br /> thể hiện, khai thác dữ liệu và có khả năng cập<br /> nhật thường xuyên sẽ có ý nghĩa thực tiễn lớn<br /> không những trong công tác hỗ trợ quản lý hành<br /> chính mà còn nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội<br /> khác của đất nước.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1]. Bui Ngoc Quy “Model development for<br /> Web Atlas system applying in administration<br /> management”, - VNU Journal of Science, Earth<br /> Sciences, Volume 28, No.1, 2012 p.29-36.<br /> [2]. Bùi Ngọc Quý, 2013. Nghiên cứu cơ sở<br /> khoa học xây dựng Web Atlas quản lý hành<br /> chính Thành phố Hà Nội” Luận án tiến sĩ kỹ<br /> thuật, Trường đại học Mỏ - Địa Chất, Hà Nội.<br /> [3]. Lê Minh Vĩnh, 2005. Cơ sở lý luận trong xây<br /> dựng Atlas điện tử phục vụ quản lý hành chính<br /> cấp Tỉnh/Thành, Luận án tiến sĩ kỹ thuật, Trường<br /> Đại học Bách khoa, Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> [4]. Học viện Quản lý giáo dục, 2011. Tài liệu<br /> bồi dưỡng cán bộ quản lý, công chức nhà nước<br /> ngành giáo dục và đào tạo - Phần 2: Nhà nước<br /> và Quản lý hành chính Nhà nước”, Hà Nội.<br /> [5]. Hoàng Phương Nga, Nhữ Thị Xuân (2004),<br /> Phương pháp nghiên cứu bằng Bản đồ, Nhà<br /> xuất bản Đại học Quốc Gia Hà Nội.<br /> [6]. Terry, A. Slocum, 1999. Thematic<br /> Cartography and visualization, Prentice Hall The World's Leading Education Publisher.<br /> <br /> SUMMARY<br /> Applicability of Web Atlas in order to support the administration management<br /> Bui Ngoc Quy, Hanoi University of Mining and Geology.<br /> Traditionally, the maps are very important tools in government management and decision<br /> making. Nowadays, information technologies blooming as well as wide spread of internet involve<br /> the evolution in cartography technologies. The combining of cartography and internet creating new<br /> map generation - Web maps. This new maps allow users brower and apply them in any place which<br /> have internet connection. Web maps have many advances over traditional maps. Therefore, there<br /> are many researchers applying them in socio-economical and culture aspects. This paper analyzed<br /> the applicability of Web Atlas in the administration support to put out the specific requirements for<br /> administrative Web Atlas system in general and establishing of Web Atlas experiment support for<br /> Hanoi administrative according to the proposed criteria and requirements.<br /> <br /> 43<br /> <br />