Những nền văn minh đã mất ở châu Mỹ<br />
Nền văn minh Maya sụp đổ vì sự xâm lược của thực dân Tây Ban Nha, còn đế chế<br />
Inca diệt vong do bệnh dịch và cuộc chiến giành quyền lực.<br />
Nền văn minh Maya<br />
Maya là một trong những nền văn minh đặc sắc nhất thế giới do những người Maya ở<br />
châu Mỹ xây dựng từ 2.000 năm trước ở khu vực thuộc đông nam Mexico, bắc<br />
Guatemala và Honduras ngày nay.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tàn tích còn sót lại của nền văn minh Maya. Ảnh: CNN<br />
Nền văn minh Maya đạt tới đỉnh cao trong lĩnh vực xây dựng bộ máy nhà nước, kiến<br />
trúc, toán học, thiên văn học hay tính toán thời gian, ngày tháng. Căn cứ vào những di vật<br />
còn sót lại, giới khảo cổ xác định rằng các quốc gia cổ đại của người Maya ra đời trong<br />
thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên. Tuy nhiên, phần lớn các quốc gia của người Maya diệt<br />
vong trong thế kỷ thứ 9 đến thế kỷ thứ 10. Quốc gia cuối cùng của nền văn minh trên bán<br />
đảo Yucatán, thuộc Mexico sụp đổ vào thế kỷ 16, sau khi Tây Ban Nha xâm chiếm khu<br />
vực.<br />
Có lẽ nền văn minh Maya là một trong những nền văn minh gây ảnh hưởng lớn tới thế<br />
giới hiện đại. Lịch của người Maya từng khiến nhiều người lo ngại về khả năng tận thế<br />
của trái đất, bởi nó kết thúc đúng vào ngày 21/12/2012. Các nhà khảo cổ học từng đặt ra<br />
rất nhiều giả thuyết xung quanh cuốn lịch và những cuộc tranh cãi chỉ chấm dứt khi tận<br />
thế không xảy ra.<br />
Nền văn minh của người Inca<br />
Inca là một tộc người da đỏ sống ở Nam Mỹ. Từ thế kỷ 13 đến thế kỷ 16, người Inca tạo<br />
ra một vương quốc rộng lớn có tổ chức cao. Trong thời kỳ hưng thịnh, đế chế Inca trải<br />
dài từ Ecuador đến Chile và Argentina ngày nay. Trung tâm văn hóa, kinh tế và tâm linh<br />
nằm ở Cuzco, thủ đô của Peru. Đế quốc Inca suy tàn do dịch bệnh và cuộc nội chiến<br />
tranh giành quyền lực.<br />
Thành phố Machu Picchu của người Inca. Ảnh: CNN<br />
Khi nhắc tới nền văn minh của người Inca, người ta thường nhắc tới Machu Picchu - một<br />
khu phế tích nổi tiếng trên núi. Nó là thành phố gần như nguyên vẹn, ngự trị trên một quả<br />
núi hình chóp nhọn, nằm ở độ cao 2.430 m so với mực nước biển. Thành phố này từng<br />
rơi vào quên lãng trong suốt nhiều thập kỷ nhưng hiện tại nó là một trong 7 kỳ quan thế<br />
giới mới từ năm 2007.<br />
Nền văn minh Tiwanaku<br />
Tồn tại từ năm 500 đến 900 sau Công nguyên, nền văn minh Tiwanaku từng có dân số<br />
lên tới hàng trăm ngàn người ở giai đoạn hưng thịnh. Các nhà khảo cổ đánh giá<br />
Tiwanaku là một trong những nền văn minh quan trọng ở châu Mỹ. Tàn tích của nó nằm<br />
ở miền tây Bolivia, do người Tây Ban Nha phát hiện khi họ xâm lược ồ ạt Nam Mỹ trong<br />
thế kỷ 16.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tàn tích của nền văn minh Tiwanaku. Ảnh: AFP<br />
Các tài liệu cho thấy, nền văn minh Tiwanaku từng coi họ là trung tâm thế giới. Cội<br />
nguồn của nó bắt đầu từ năm 1.500 trước công nguyên. Tuy nhiên, phải tới năm 500 sau<br />
Công nguyên, nền văn minh này mới thực sự hưng thịnh. Nó sụp đổ vào năm 1.200 sau<br />
công nguyên.<br />
Trên thực tế, những bí mật của người Tiwanaku đã biến mất vĩnh viễn do họ chưa sáng<br />
tạo ra chữ viết để truyền lại thành tựu cho đời sau. Dựa vào những thứ còn sót lại, người<br />
ta khẳng định Tiwanaku là nền văn minh nông nghiệp. Người Tiwanaku xây dựng được<br />
hệ thống thủy lợi cao 4.000 m so với mực nước biển.<br />
Nền văn minh Chan Chan<br />
Theo các tài liệu nghiên cứu, nền văn minh Chan Chan khởi nguồn từ năm 850 trước<br />
Công nguyên và trải qua giai đoạn cực thịnh trong những năm đầu thế kỷ 15. Lúc cao<br />
điểm, dân số của nền văn minh Chan Chan lên tới 30.000 người. Những hình vẽ khổng lồ<br />
kỳ lạ trên cao nguyên Nazca, Peru là vết tích còn sót lại của nền văn minh Chan Chan.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình vẽ lạ trên cao nguyên Nazca. Ảnh: Wikipedia.<br />
Tàn tích của nền văn minh Chan Chan cho thấy nghệ thuật xây dựng của họ đã đạt tới<br />
đỉnh cao. Họ xây dựng những công trình kiên cố và khắc hình lên những bức tường để<br />
phân chia khu vực làm việc, sinh sống hay thờ cúng. Tuy nhiên, nền văn minh Chan<br />
Chan lụi tàn khi đế chế Inca xâm lược.<br />
Ngày nay nhân loại vẫn trầm trồ trước những tàn tích của nền văn minh Chan Chan.<br />
Những hình vẽ khổng lồ và hết sức kỳ dị trên cao nguyên Nazca khiến giới khoa học đầu<br />
tư nhiều công sức để nghiên cứu. Người ta đưa ra rất nhiều giả thuyết xung quanh những<br />
hình vẽ. Nhiều người tin rằng những hình vẽ kì dị ấy là cách thức để người xưa liên lạc<br />
với sinh vật ngoài hành tinh.<br />