Khảo sát chỉ số kiềm dư dịch ngoại bào beecf trong suy hô hấp cấp ở trẻ em - Nguyễn Đình Hải

Chia sẻ: Nguyễn Tuấn Anh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

47
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích: Dùng phương pháp tiền cứu, mô tả để: Ðánh giá sự thay đổi BEecf ở trẻ bị suy hô hấp cấp (SHHC) tại khoa nhi BV NDGÐ. - Ðiều trị rối loạn kiềm toan trong suy hô hấp cấp căn cứ vào kiềm dư BEecf. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khảo sát chỉ số kiềm dư dịch ngoại bào beecf trong suy hô hấp cấp ở trẻ em - Nguyễn Đình Hải

Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 6 * Soá 3 * 2002 KHAÛO SAÙT CHÆ SOÁ KIEÀM DÖ DÒCH NGOAÏI BAØO BEecf TRONG SUY HOÂ HAÁP CAÁP ÔÛ TREÛ EM Nguyeãn Ñình Haûi* vaø caùc Coäng Söï TOÙM TAÉT TOÙM TAÉT Muïc ñích: Duøng phöông phaùp tieàn cöùu, moâ taû ñeå: -Ñaùnh giaù söï thay ñoåi BEecf ôû treû bò suy hoâ haáp caáp (SHHC) taïi khoa nhi BV NDGÑ. - Ñieàu trò roái loaïn kieàm toan trong suy hoâ haáp caáp caên cöù vaøo kieàm dö BEecf. Ñoái töôïng – phöông phaùp: Ba nhoùm beänh nhaân bò suy hoâ haáp töø sô sinh ñeán 15 tuoåi (loaïi tröø beänh tim, thaän, huyeát hoïc) ñöôïc phaân tích khí maùu ñoäng maïch (pH, Pa02, PaC02, BEecf, HC03 – ...) töø 4 loaïi maãu: M1: luùc nhaäp vieän; M2: 1 giôø sau ñieàu trò; M3: 6 giôø sau ñieàu trò vaø M4: luùc beänh nhaân hoài phuïc hoaëc töû vong. Nhoùm 1 (Vieâm phoåi - VP): 243 beänh nhaân bò vieâm phoåi Nhoùm 2 (pheá quaûn - PQ): goàm 147 beänh nhaân bò hen PQ hoaëc vieâm tieåu pheá quaûn Nhoùm 3 (beänh ngoaøi phoåi - NP): goàm 66 beänh nhaân coù beänh ngoaøi phoåi. Nhoùm chöùng goàm 70 treû em khoûe. BEecf < - 3 mmol/L: coù toan. Taát caû beänh nhaân bò SHHC ñeàu ñöôïc cho Oxy lieäu phaùp vaø ñieàu trò thích hôïp. NaHC03 ñöôïc cho khi coù toan theo coâng thöùc NaHC03 (mmol) = BEecf (mmol/L) x Caân naëng (Kg) 2 Keát quaû: Trò soá BEecf cuûa loâ töû vong nhoùm 1 (-5,69 mmol/L, toan) giaûm nhieàu hôn loâ soáng (-2,86 mmol/L) do suy yeáu naëng söï trao ñoåi oxy taïi phoåi. Traùi laïi, trò soá BEecf nhoùm 3 (beänh ngoaøi phoåi) taêng (4,69 mmol/L, kieàm) vì buø cho toan hoâ haáp (PaC02 = 55,73 mmHg). ÔÛ SHH ñoä 1 (nheï): toan chuyeån hoùa (BE  -3 mmol/L) thì hieám vaø nheï; 25/243 BN nhoùm 1 (10,28%), 15/147 BN nhoùm 2 (10,20%) vaø 5/66 BN nhoùm 3 (7,57%). ÔÛ SHH ñoä 2 (vöøa): toan nhieàu hôn vaø khaù naëng; 34/243 BN nhoùm 1 (13,99%), 46/147 BN nhoùm 2 (31,29%), khoâng BN naøo ôû nhoùm 3. ÔÛ SHH ñoä 3 (naëng): toan nhieàu vaø naëng hôn; 105/243 BN nhoùm 1 (43,20%) trong ñoù 60% coù BEecf giaûm < 6mmol/L, 26/147 BN nhoùm 2 (17,68%), vaø 1/66 BN nhoùm 3(1,51%). Ña soá beänh nhaân nhoùm 3 coù kieàm chuyeån hoùa (46/66 BN = 69,69%) Ñieàu trò toan chuyeån hoùa vôùi Na.bicarbonate ñöôïc thöïc hieän vôùi keát quaû nhanh choùng, hieäu quaû khi BEecf giaûm < -3 mmoL/l ôû 164 BN nhoùm 1 (67,48%), 87 BN nhoùm 2 (59,18%), vaø 6 BN nhoùm 3 (9,1%); 35 BN nhoùm 1 cheát vì thieáu oxy maùu naëng, toan chuyeån hoùa naëng vaø toan huyeát naëng. Keát luaän: Chæ soá BEecf raát coù giaù trò, höõu ích, nhanh choùng trong ñaùnh giaù vaø ñieàu trò toan chuyeån hoùa ôû caùc beänh nhaân naëng bò SHHC Töø khoùa: Kieàm dö BEecf – Toan chuyeån hoùa – Suy hoâ haáp caáp. * Khoa Nhi – BV Nhaân Daân Gia Ñònh 1 Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 6 * Soá 3 * 2002 Nghieân cöùu Y hoïc SUMMARY EVALUATION OF INDEX OF BASE EXCESS IN EXTRACELLULAR FLUID (BEecf) IN ACUTE RESPIRATORY FAILURE IN CHILDREN Nguyen Dinh Hai et al.* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 6 - No 3 - 2002: 129 - 137 1. Objective: A prospective study was carried out to: Evaluate the change of BEecf in acute respiratory failure (A.R.F). Treat the alkalo – acidosis disorder in A.R.F by evaluating the change of BEecf. 2. Patients and methods: All patients with A.R.F from neonate to 15 years of age (cardiac, renal, anemic patients are excluded) had the arterial blood gas ananlysis (pH, PaC02, Pa02, BEecf, HC03, …) from 4 samples: M1 at the hospital admission; M2: 1 hour after therapy; M3: 6 hour after therapy and M4: at the remission or death of 3 groups: - Group 1 (pneumonia) including 243 patients with pneumonia. - Group 2 (bronchial diseases): including 141 patients with asthma or bronchiolitis. - Group 3 (extrapulmonary diseases) including 66 patients with extrapulmonary diseases - And a witness group including 70 healthy children - BEecf < - 3 mmol/L was acidosic, BEecf < + 3 mmol/L was alkalotic. - All patients with A.R.F received an adequate management. - Na.bicarbonate was perfused in the case of acidosis: Bicarbonate (mmol/L) =BEecf (mmol/L) x Bodyweight (Kg) 2 Results:- -Value of BEecf of fatal group 1 (-5.69 mmol/L) decreased more greatly than that of alive group 1 (-2.86 mmol/L) because of severe pulmonary oxygen transfer defect. On the contrary, value of BEecf of group 3 (extrapulmonary diseases) increased (4.69 mmol/L) because of compensation for markedly respiratory acidosis (PaC02 = 55.73 mmHg). - In mild ARF, the acidosis (BEecf  -3 mmol/L) was rarely and mildly; 25/243 patients of group 1 (10.28%), 15/147 patients of group 2 (10.20%) and 5/66 patients of group 3 (7.57%). - In moderate ARF: acidosis was more often and markedly: 34/243 patients of group 1 (13.99%), 46/147 patients of group 2 (31.29%), no patients of group 3. - In severe ARF: acidosis was commonly and severely: 105/243 patients of group 1 (43.20%) with 60% of them had BEecf < 6mmol/L, 26/147 patients of group 2 (17.68%), and 1/66 patients of group 3 (1.51%). Most of patients of group 3 had alkalosis (46/66 = 69.69%) - Treatment of metabolic acidosis with Na. bicarbonate was carried out when BEecf < -3 mmoL/l for 164 patients of group 1 (67.48%), 87 patients of group 2 (59.18%), and 6 patients of group 3 (9.1%); 35 patients of group 1 were dead (14.40%) because of hypoxemia and severe acidosis and acidemia. The promptly, efficient results were observed. - All of alive patients of 3 group had value of BEecf returning promptly to normal range in samples M2, M3, M4 except the value of fetal group 1 that increased continually very much in the samples M2, M3 and M4. Conclusion: BEecf was valuable, helpful, efficient index in evaluation and treatment of acidosis in severely ill patients with acute respiratoy failure. Its value only decreased commonly and markedly in severe acute respiratory failure in patients with pneumonia. oxy vaø CO2. Haäu quaû cuûa söï thieáu Oxy maùu seõ MÔÛ ÑAÀU ñöa ñeán chuyeån hoùa yeám khí, toan hoùa do lactic Suy hoâ haáp caáp laø tình traïng phoåi bò suy yeáu acid vaø toån thöông teá baøo, ñaëc bieät toån thöông teá dieãn tieán caáp, khoâng coøn khaû naêng ñaùp öùng nhu baøo naõo vónh vieãn(2,3,4,8,9,10,12). Muïc ñích cuûa caàu chuyeån hoùa cô theå vaø duy trì söï trao ñoåi khí nghieân cöùu naøy laø duøng chæ soá BEecf ñeå ñaùnh giaù, 2 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 6 * Soá 3 * 2002 chaån ñoaùn tình traïng toan chuyeån hoùa sôùm ñeå can thieäp ñieàu trò nhaèm tranh caùc bieán chöùng neâu treân(1,5,6,7,10,13,17). hoâ haáp treân keøm ran ngaùy, ran rít trong thì thôû vaøo vaø thôû ra; keøm trieäu chöùng khaùc. ÑOÁI TÖÔÏNG – PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU: Khoù thôû ra, nhòp thôû taêng, loõm söôøn, ran rít luùc thôû ra, pheá aâm coù theå giaûm Ñoái töôïng nghieân cöùu: Tieâu chuaån laâm saøng cuûa beänh vieâm phoåi Nhöõng beänh nhaân bò suy hoâ haáp caáp ôû khoa nhi BV NDGÑ trong 4 naêm töø 1996 ñeán 1999, töø sô sinh ñeán 15 tuoåi ôû 3 nhoùm: Nhoùm vieâm phoåi (VP), nhoùm pheá quaûn (PQ) vaø nhoùm ngoaøi phoåi, ngoaøi ra coøn coù nhoùm chöùng. - Coù theå soát, ho khan hoaëc coù ñaøm, thôû nhanh, loõm söôøn Phöông phaùp nghieân cöùu: Loaïi hình nghieân cöùu Moâ taû, tieàn cöùu; caét ngang, nhöõng döõ kieän töø caùc beänh nhaân bò suy hoâ haáp caáp theo tieâu chuaån quy ñònh. Thieát keá nghieân cöùu 4 nhoùm - Nhoùm 1: goàm beänh vieâm phoåi (VP). - Nhoùm 2: goàm beänh pheá quaûn (PQ) = hen pheá quaûn, vieâm tieåu pheá quaûn. - Nhoùm 3: goàm beänh ngoaøi phoåi (NP) = xuaát huyeát naûo maøng naõo, vieâm naõo maøng naõo, ñoäng kinh, ngoä ñoäc thuoác, haï canxi. Tieâu chuaån choïn maãu Ñoä suy hoâ haáp ñoä(3,4,8,9,10,13,14,18,19) (SHH) chia thaønh 3 Suy hoâ haáp ñoä Suy hoâ haáp ñoä Suy hoâ haáp 1 2 ñoä 3 Tím, RL tri Khi gaéng söùc Khi naèm yeân Thöôøng giaùc, aên keùm  Nheï loõm söôøn 50% PaO2 mmHg * Treû em  90–70mmHg  70,1-50mmHg  50mmHg * Sô sinh  70–60,1mmHg 60- 50,1mmHg  50mmHg PaCO2 BT hoaëc   > 40 mmHg > 45mmHg (TE + SS) Tieâu chuaån laâm saøng cuûa hen pheá quaûn - Ran aåm, ran noå, daáu hieäu ñoâng ñaëc nhu moâ phoåi hoaëc xeïp phoåi - X Q phoåi: coù toån thöông nhu moâ phoåi, vi sinh: coù vi khuaån khi caáy hoaëc nhuoäm gram ñaøm. - Coâng thöùc maùu: Baïch caàu taêng, baïch caàu ña nhaân taêng. Kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu – Xöû lyù phaân tích soá lieäu: - Laáy 4 maãu maùu ñoäng maïch ôû moãi BN ñeå phaân tích khí maùu (pH, Pa02, PaC02, BEecf, HC03– vaø caùc chæ soá khí maùu khaùc). - Xöû lyù soá lieäu theo chöông trình SPSS 3.0 for windows vôùi p 0,05 96,65 > 0,05 6,72 > 0,05 2,55 0,05 23,81 0,05 - 0,69 0,05 97,54 0,05 > > > > Nhaän xeùt: Caùc chæ soá ôû nhoùm chuaån CH ñaït tieâu chuaån bình thöôøng, pH khoâng thay ñoåi nhieàu ôû 2 nhoùm VP, PQ, toan nheï ôû nhoùm NP, PaCO2 taêng nhieàu ôû nhoùm ngoaøi phoåi NP. PaO2 giaûm nhieàu ôû nhoùm VP, PQ. AaDO2 khoâng taêng ôû nhoùm NP, taêng nhieàu ôû nhoùm VP vaø taêng khaù ôû nhoùm PQ. Shunt taêng nhieàu ôû nhoùm VP, taêng vöøa ôû nhoùm hen, taêng ít ôû nhoùm NP. HCO3 giaûm nheï ôû nhoùm VP, PQ, taêng nhieàu ôû nhoùm NP. BEecf giaûm nheï ôû nhoùm VP, PQ, taêng nhieàu ôû nhoùm NP. SaO2 giaûm nhieàu ôû nhoùm VP, PQ, giaûm nheï ôû nhoùm NP. So saùnh caùc chæ soá khí maùu ÑM / maãu 1 / nhoùm vieâm phoåi (VP) vôùi caùc nhoùm khaùc Baûng 5: So saùnh nhoùm vieâm phoåi (VP) vôùi caùc nhoùm khaùc Chæ soá cuûa nhoùm VP pH = 7,364 PaCO2 = 36,52 mmHg PaO2 = 46,56 mmHg AaDO2 = 54,90 mmHg Ander Shunt = 41,97% HCO3 = 21,33 Nhoùm so saùnh t Test PQ = 7,383 NP = 7,344 PQ = 36,54 NP = 55,73 PQ = 57,37 NP = 68,70 PQ = 46,85 NP = 10,99 1,91 1,63 -0,27 -18,26 6,67 -13,93 -5,82 45,53 p. Value Keát luaän 0,057 Gioáng 0,104 Gioáng 0,78 Gioáng < 0,001 Khaùc < 0,001 Khaùc < 0,001 Khaùc < 0,001 Khaùc < 0,001 Khaùc PQ = 33,38 -5,75 < 0,001 Khaùc NP = 13,12 18,19 < 0,001 Khaùc PQ = 21,58 +0,59 0,555 Gioáng Nghieân cöùu Y hoïc mMol/L BEecf = - 3,27 mMol/L SaO2 = 76,79% Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 6 * Soá 3 * 2002 NP = 30,17 -13,23 < 0,001 PQ = -3,99 -0,59 0,553 NP = 4,69 -10,87 < 0,001 PQ = 82,74 5,15 < 0,001 NP = 89,38 -8,6 < 0,001 0mmol/L). Khaùc Gioáng Khaùc Khaùc Khaùc Baûng 7: Trò soá cuûa BEecf ôû caùc nhoùm. VP/BEecfmmol /L SHH1 Nhaän xeùt: Chæ soá pH giöõa 3 nhoùm VP, PQ vaø NP gioáng nhau SHH2 PaCO2: HCO3: BE; nhoùm VP vaø PQ gioáng nhau SHH 3 C: So saùnh caùc chæ soá giöõa loâ soáng vaø cheát /nhoùm vieâm phoåi (VP) / maãu 1 Baûng 6: Chæ soá ôû 2 loâ soáng vaø cheát nhoùm vieâm phoåi BN (Beänh nhaân). Chæ soá nhoùm VP (243) BN Loâ Loâ p. cheát soáng t. test value 35 BN 208 BN +4.02 < 7,217 7,389 3 0,001 pH PaCO2 mmHg 42,71 35,48 PaO2 mmHg 33,11 51,16 AaDO2 mmHg 63,82 53,40 S: Chung Toång coäng Keát luaän VPQ/BEecfmm ol/L SHH1 Khaùc 0,028 Khaùc SHH2 < 8,089 0,001 Khaùc SHH3 2,28 +3 3,1 - 6 32 100% 70 100% 35. 4 11 19% 52,4% 10 36 11,5% 41,4% 4 22 10,2% 56,4% 18 69 12,2% 46,9% < - 6 - 6 -> -3,1 6 0. 28,6% 31 10 35,6% 11,5% 12 1 30,8% 2,6% 49 11 33,3% 7,6% - 3 -> +3 3,1 - 6 21 100% 87 100% 39 100% 147 100% Coäng 0,001 Khaùc 4,85 < 0,001 Khaùc -5,19 0,034 Khaùc 20,23 21,51 -1,51 0,136 Gioáng SHH1 0. 59,00 79,78 -6,17 < 0,001 Khaùc SHH2 0. SHH3 1 100% 1 1,5% 55,11 39,74 BEecf mmol/l – 5,69 -2,86 HCO3 mmol/l SaO2% Toång coäng NP/BEecfmmol/ L Nhaän xeùt: Caùc chæ soá khí maùu ÑM ôû hai loâ ñeàu khaùc nhau tröø chæ soá HCO3 gioáng nhau. Toång coäng Phaân boá trò soá caùc chæ soá theo ñoä suy hoâ haáp ôû Maãu 1 / ba nhoùm BEecf /M1 (Kieàm Dö Dòch Ngoaïi Baøo) (BT = Bieåu ñoà 7: BEecf- / Maãu 1 BEecf PNc Coäng 9 16 28,1% 50% 10 24 14,3% 34,3% 18 12 51.4% 34.3% 20 55 18.9% 51.9% 38 67 27% 47,5% 57 107 23,5% 44% < - 6 - 6 -> -3,1 3,43 Ande-Shunt (A S)% -6 -> -3,1 -3 -> +3 3,1 - 6 5 19,2% 0. 0. 7 26,9% 7 17,9% 0. 14 53,9% 32 82,1% 0. 5 7.6% 14 21.2% 46 69.7% 106. 141 100% 243 100% Coäng 26 100% 39 100% 1 100% 66 100% Vieát taét: SHH: suy hoâ haáp: S: soáng: C: cheát. PNs PQ NP 100 SHH 1 50 28.1 19 52.4 53.9 28.6 26.9 19.2 21.9 0 0 0 1000 82.1 14.3 11.5 0 41.4 42.9 34.3 35.6 17.9 0 0 11.5 8.5 5