Khảo sát hội chứng chuyển hóa trên bệnh nhân đang lọc máu chu kỳ

Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Tập 6, số 5 - tháng 10/2016<br /> <br /> KHẢO SÁT HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA<br /> TRÊN BỆNH NHÂN ÐANG LỌC MÁU CHU KỲ<br /> <br /> Hoàng Vĩnh Phú, Võ Tam, Lê Văn Tiến, Võ Thị Hoài Hương<br /> Trường Đại học Y Dược - Đại học Huế<br /> <br /> Tóm tắt<br /> Mục tiêu: Đánh giá sự rối loạn các thành tố của hội chứng chuyển hóa trên bệnh nhân suy thận mạn giai<br /> đoạn cuối lọc máu chu kỳ. Đối tượng và phương pháp: Gồm 85 bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối đang<br /> được lọc máu chu kỳ từ 5/2015 – 9/2016 tại khoa Thận nhân tạo, Bệnh viện Trung ương Huế. Phương pháp<br /> mô tả cắt ngang. Kết quả: Tỷ lệ hội chứng chuyển hóa trên bệnh nhân lọc máu chu kỳ chiếm 37,65%. Trong đó: tỷ<br /> lệ tăng vòng bụng là 30,6%; tỷ lệ tăng huyết áp là 72,9%, giá trị trung bình HATT và HATTr lần lượt là 142,24<br /> ± 27,53 và 80,35 ± 12,48 mmHg; tỷ lệ tăng glucose máu đói là 28%, giá trị glucose máu đói trung bình là 4,9<br /> ± 1,19 mmol/l; tỷ lệ tăng triglycerid là 34,1%, giá trị triglycerid trung bình là 1,59 ± 0,84 mmol/l. Tỷ lệ giảm<br /> HDL-C là 47,1%, giá trị trung bình của HDL-C là 1,24 ± 0,33 mmol/l. Kết luận: Ở bệnh nhân suy thận mạn lọc<br /> máu chu kỳ có tỷ lệ rối loạn các thành tố của hội chứng chuyển hóa rất cao trong đó tăng huyết áp và rối loạn HDL<br /> chiếm tỷ lệ cao nhất.<br /> Từ khóa: suy thận mạn, hội chứng chuyển hóa.<br /> Abstract<br /> <br /> METABOLIC SYNDROME IN DIALYSIS PATIENTS<br /> <br /> Hoang Vinh Phu, Vo Tam, Le Van Tien, Vo Thi Hoai Huong<br /> Hue University of Medicine and Pharmacy - Hue University<br /> <br /> Objective: To review disorders elements of the metabolic syndrome in patients with end-stage chronic renal<br /> failure on dialysis cycle. Materials and methods: A cross sectional descriptive study of 85 patients including<br /> end-stage chronic renal failure in dialysis cycle from 5/2015 - 9/2016 at the Department of Artificial Kidney,<br /> Hue Central Hospital. Results: The prevalence of metabolic syndrome in dialysis patients was 37.65%. The<br /> prevalence of abdominal obesity was 30.6%; The prevalence of hypertension was 72.9%, the average value<br /> systolic blood pressure and diastolic blood pressure were 142.24 ± 27.53, 80.35 ± 12.48 mmHg; The prevalence<br /> of hyperglycemia was 28%, the average value blood glucose was 4.9 ± 1.19 mmol/l; The prevalence of triglyceride<br /> increase was 34.1%, the average value triglyceride was 1.59 ± 0.84 mmol/l. The prevalence of HDL-C increase<br /> was 47.1%, the average value HDL-C was 1.24 ± 0.33 mmol/l. Conclusion: The prevalence of metabolic syndrome<br /> in dialysis patients is very high, in which hypertension and HDL disturbances are the highest.<br /> Key words: chronic renal failure, dialysis, metabolic syndrome.<br /> ----1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Lọc máu chu kỳ được xem là phương tiện tích<br /> cực nhất trong việc điều trị các bệnh nhân suy thận<br /> mạn giai đoạn cuối[3]. Trên những đối tượng này,<br /> hội chứng chuyển hóa xuất hiện rất phổ biến[8].<br /> Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về hội chứng<br /> chuyển hóa ở những bệnh nhân lọc máu chu kỳ, tuy<br /> nhiên, ở nước ta vấn đề này chưa được quan tâm<br /> đúng mức. Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi<br /> thực hiện đề tài “Khảo sát hội chứng chuyển hóa<br /> <br /> trên bệnh nhân đang lọc máu chu kỳ”, nhằm mục<br /> tiêu: Đánh giá sự rối loạn các thành tố của hội chứng<br /> chuyển hóa trên bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn<br /> cuối lọc máu chu kỳ.<br /> 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 2.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Gồm 85 bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối<br /> đang được lọc máu chu kỳ từ 5/2015 – 9/2016 tại<br /> khoa Thận nhân tạo, Bệnh viện Trung ương Huế.<br /> <br /> - Địa chỉ liên hệ: Võ Tam, email: votamydh@yahoo.com<br /> - Ngày nhận bài: 8/10/2016; Ngày đồng ý đăng: 20/10/2016; Ngày xuất bản: 25/10/2016<br /> <br /> JOURNAL OF MEDICINE AND PHARMACY<br /> <br /> 7<br /> <br /> Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Tập 6, số 5 - tháng 10/2016<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh:<br /> - Tiêu chuẩn chẩn đoán có suy thận mạn<br /> giai đoạn cuối: mức lọc cầu thận dưới 15ml/<br /> phút/1,73m2[3].<br /> - Tiêu chuẩn điều trị: Đang được lọc máu chu kỳ.<br /> - Đồng ý tham gia nghiên cứu.<br /> Tiêu chuẩn loại trừ:<br /> - Suy thận mạn đang điều trị bảo tồn.<br /> - Suy thận mạn đã được ghép thận hoặc đang<br /> lọc màng bụng.<br /> - Suy thận cấp.<br /> - Đợt cấp của suy thận mạn.<br /> - Đang có những bệnh cấp tính như: sốt cao,<br /> nhiễm trùng...<br /> - Bệnh nhân bị các rối loạn về tâm thần không<br /> thể trả lời chính xác các câu hỏi cần thiết trong hỏi<br /> bệnh và khám lâm sàng.<br /> 2.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> 2.2.1. Phương pháp nghiên cứu<br /> Mô tả cắt ngang<br /> <br /> 2.2.2. Các thông số nghiên cứu<br /> Vòng bụng, Huyết áp tâm thu, Huyết áp tâm<br /> trương, Triglycerid máu lúc đói, HDL-C máu lúc đói,<br /> Glucose máu lúc đói.<br /> * Chẩn đoán hội chứng chuyển hóa: tiêu chuẩn<br /> chẩn đoán hội chứng chuyển hóa 2009[8]:<br /> Để chẩn đoán Hội chứng chuyển hóa phải có 3<br /> trong 5 tiêu chuẩn sau:<br /> 1. Tăng vòng bụng (Béo bụng hoặc béo phì dạng<br /> nam): Vòng bụng ≥ 90cm đối với nam, ≥ 80 cm đối với nữ.<br /> 2. Tăng triglycerid máu ≥ 150 mg/dl (≥<br /> 1.7mmol/l).<br /> 3. Giảm HDL-Cholesterol máu