intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Khảo sát kết quả đánh giá chức năng thận bằng xạ hình thận với TC-99M DTPA tại Bệnh viện Ung Bướu thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST
Báo xấu
19
lượt xem 3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Khảo sát kết quả đánh giá chức năng thận bằng xạ hình thận với TC-99M DTPA tại Bệnh viện Ung Bướu thành phố Hồ Chí Minh trình bày khảo sát kết quả xạ hình thận động với Tc-99m DTPA trong đánh giá chức năng thận.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khảo sát kết quả đánh giá chức năng thận bằng xạ hình thận với TC-99M DTPA tại Bệnh viện Ung Bướu thành phố Hồ Chí Minh

  1. HUYẾT HỌC - TỔNG QUÁT KHẢO SÁT KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ CHỨC NĂNG THẬN BẰNG XẠ HÌNH THẬN VỚI TC-99M DTPA TẠI BỆNH VIỆN UNG BƯỚU THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH VÕ KHẮC NAM1, PHAN THẾ SUNG1, NGUYỄN CHÂU HIỆU2, LÊ BÁ PHƯỚC3, NGUYỄN DUY TRÌ3, TRẦN ĐẶNG NGỌC LINH4 TÓM TẮT Mục tiêu: Khảo sát kết quả xạ hình thận động với Tc-99m DTPA trong đánh giá chức năng thận. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu hồi cứu mô tả 308 bệnh nhân được thực hiện xạ hình thận động với Tc-99m DTPA từ năm 2011 đến 2017. Kết quả: Có 308 bệnh nhân được ghi hình xạ hình thận. Kết quả thận (T) có chức năng bình thường, giảm chức năng hoặc mất chức năng theo thứ tự là; 66,6%, 28,2% và 5,2%, và thận (P) theo thứ tự là 67,9%, 25,6% và 6,5%. Tỉ lệ cả 2 thận chức năng đều bình thường chiếm 46,1%, 1 bên giảm hoặc mất chức năng và bên còn lại bình thường chiếm 42,2%, cả 2 thận bị giảm chức năng hoặc một bên giảm và bên thận còn lại mất chức năng chiếm 11,7%. Độ lọc cầu thận (T) trung bình đo được là 51,54 ± 20,953ml/phút [0 - 121] và thận (P) là 46,71 ± 17,187ml/phút [0 - 95]. Kết luận: Hiện nay do sự phát triển của các kỹ thuật khác như siêu âm, MRI, CT scan nên phần nào đã làm giới hạn việc ứng dụng của xạ hình thận. Tuy nhiên, xạ hình thận động với Tc-99m DTPA có những ưu điểm như đánh giá được chức năng của từng thận, dễ sử dụng và phơi nhiễm phóng xạ ít, nên vẫn còn rất giá trị trên lâm sàng. ABSTRACT Review renal scintigraphy with Tc-99m DTPA at HCM Oncology Hospital Objectives: review results of dynamic renal scintigraphy with Tc-99m DTPA in Evaluation of relative renal functions. Methods: a retrospective study at HCM Oncology Hospital is conducted from 2011 to 2017. Results: From 2011 to 2017, 308 cases were imaged renal scintigraphy with Tc-99m DTPA. Rate of left kidney with normal, impaired and absent functions are 66,6%, 28,2%, và 5,2% respectively and rate of right kidney are 67,9%, 25,6% và 6,5%. Rate of both kidneys with normal functions are 46,1%, unilateral impaired kidneys is 42,2%, bilateral impaired kidneys is 11,7%. Result of left GFR: 51,54 ± 20,953ml/min [0 - 121], right GFR: 46,71 ± 17,187ml/min [0 - 95]. Conclusions: Because of advancements in MRI, CT scan and ultrasound. Clinical applications of renal scintigraphy with Tc-99m DTPA are mostly utilized for functional renal imaging and quantification in which providing informations of GFR, functions of each kidney. Besides It has also advantage chacteristics such as availability, low exposure. ĐẶT VẤN ĐỀ những năm thập niên 1950 với việc sử dụng đầu dò gamma để ghi nhận các photon từ thận và cho kết Những ứng dụng đồng vị phóng xạ trong trong quả đồ thị của sự thanh thải phóng xạ của thận theo đánh giá chức năng thận đã được thực hiện từ thời gian. Sự phát triển của hệ thống gamma camera 1 ThS.BS. Phó Trưởng Khoa Y học Hạt nhân - Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM 2 BSCKII. Khoa Xạ 3 - Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM 3 Khoa Y học Hạt nhân - Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM 4 TS.BS. Trưởng Khoa Y học Hạt nhân - Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM – Chủ nhiệm Bộ môn Ung thư ĐHYD TP.HCM 60 TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM
  2. HUYẾT HỌC - TỔNG QUÁT và SPECT giúp đánh giá chức năng thận qua xạ Lymphoma 13 4,2 hình-xạ ký tốt hơn. khác 79 25,6 Hiện nay do sự phát triển của các kỹ thuật hình Chức năng hai thận ảnh khác như siêu âm, MRI, CT scan nên phần nào đã làm giới hạn việc ứng dụng của xạ hình thận. Tuy - Độ lọc cầu thận (GFR) của hai thận: nhiên xạ hình thận cũng có những ưu điểm riêng GFR thận (T): 51,54 ± 20,953 [0 – 121] ml/phút. trong đánh giá chức năng thận[1]. GFR thận (P): 46,71 ± 17,187 [0 – 95] ml/phút. Có vài dược chất phóng xạ dùng trong xạ hình thận động hiện nay như: Tc-99m GH, I-131 hoặc I- GFR hai thận: 91,49 ± 30,070 [18 – 176]. 123 gắn Hippuran, Tc-99m MAG3, hay Tc-99m Ngưỡng giới hạn dưới bình thường GFR hai DTPA... Trong đó Tc-99m DTPA được sử dụng thận: 81,41 ± 7,657 [73 - 112]. nhiều nhất, do có các đặc tính ưu điểm cho hình ảnh chất lượng, phơi nhiễm ít, chi phí thấp hơn, dễ lưu Bảng 2. Chức năng thận (T) hành và đặc biệt định lượng được chức năng, đo độ lọc cầu thận của riêng từng thận[2,3]. Tình trạng chức năng Số lượng Tỉ lệ (%) Trong lĩnh vực ung bướu, chỉ định định lượng Bình thường 205 66,6 chức năng thận còn lại bằng phương pháp xạ hình Giảm chức năng 87 28,2 thận động đã trở thành xét nghiệm thường quy trước Mất chức năng 16 5,2 khi tiến hành phẫu thuật cắt bỏ thận có thương tổn hoặc trước khi điều trị xạ trị ngoài các cơ quan ổ Tổng số 308 100 bụng, như trong ung thư dạ dày, ung thư tuyến Bảng 3. Chức năng thận (P) thượng thận, bướu nguyên bào thần kinh…. Tình trạng chức năng Số lượng Tỉ lệ (%) BVUB đã đưa vào ứng dụng kỹ thuật xạ hình thận từ năm 2011. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu Bình thường 209 67,9 này nhằm mục đích khảo sát đánh giá kết quả xạ Giảm chức năng 79 25,6 hình thận đã được thực hiện tại BUVB từ 01/2011 Mất chức năng 20 6,5 đến 09/2017. Tổng số 308 100 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Khảo sát các đặc điểm bệnh lý và đánh giá kết Bảng 4. Chức năng hai thận quả xạ hình thận động bằng Tc-99m DTPA. Chức năng Số lượng Tỉ lệ % PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Chức năng hai thận bình thường 142 46,1 Hồi cứu mô tả kết quả xạ hình thận được thực Giảm chức năng 1 thận - 1 thận 104 33,8 hiện từ năm 2011 đến 2017. bình thường Mất chức năng 1 thận - 1 thận bình KẾT QUẢ thường 26 8,4 Tổng số: 308 bệnh nhân. Giảm chức năng hai thận 27 8,8 Tỉ lệ nam/nữ: 1/1. Giảm chức năng 1 thận - 1 thận mất 9 2,9 chức năng Tuổi: 41,1 ±21, 248 [3 – 84]. Chức năng tưới máu của hai thận Bảng 1. Đặc điểm bệnh lý ác tính Bảng 5. Đặc điểm tưới máu của thận (T) Bệnh lý Số lượng Tỉ lệ % Tưới máu thận (T) Số lượng Tỉ lệ (%) Bướu ác thận 104 33,8 Bướu ác của vùng sau phúc mạc và 31 10,1 Bình thường 256 83,1 phúc mạc Giảm tưới máu 37 12 Bướu ác dạ dày 23 7,5 Không tưới máu 15 4,9 Bướu ác của mô liên kết và mô mềm 22 7,1 khác Bảng 6. Đặc điểm tưới máu của thận (P) Bướu nguyên bào thần kinh 20 6,5 Tưới máu thận (P) Số lượng Tỉ lệ (%) Bướu ác tuyến thượng thận 16 5,2 Bình thường 270 87,7 TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM 61
  3. HUYẾT HỌC - TỔNG QUÁT Giảm tưới máu 20 6,5 Không tưới máu 18 5,8 Chức năng hấp thu của hai thận Bảng 7. Chức năng hấp thu của thận (T) Chức năng hấp thu thận (T) Số lượng Tỉ lệ (%) Bình thường 216 70,1 Giảm hấp thu 74 24 Không hấp thu 18 5,8 Bảng 8. Chức năng hấp thu của thận (P) Chức năng hấp thu thận Số lượng Tỉ lệ (%) (P) Bình thường 217 70,5 Giảm hấp thu 71 23,1 Hình 2. Thận (P) suy chức năng Không hấp thu 20 6,5 BÀN LUẬN Chức năng đào thải của hai thận Kết quả chúng tôi thu thập được 308 bệnh nhân được thực hiện xạ hình thận từ năm 2011 đến nay. Bảng 9. Đặc điểm chức năng đào thải của thận (T) Hầu hết bệnh nhân được thực hiện xạ hình bị các Chức năng đào thải thận (T) Số lượng Tỉ lệ (%) bệnh lý ác tính của các cơ quan vùng bụng như: bướu ác thận, bướu ác của vùng sau phúc mạc và Bình thường 223 72,4 phúc mạc, bướu ác dạ dày, bướu nguyên bào thần Đào thải chậm 53 17,2 kinh, bướu ác tuyến thượng thận (bảng 1)... Trong Không đào thải 32 10,4 điều trị, trước khi phẫu thuật cắt 1 thận, hoặc điều trị xạ trị ngoài thì việc đánh chức năng thận còn lại rất Bảng 10. Đặc điểm chức năng đào thải của thận (P) quan trọng. Đối với các phương pháp khác để đánh giá chức năng thận trên lâm sàng thường sử dụng Chức năng đào thải thận (P) Số lượng Tỉ lệ (%) như đo độ thanh thải Creatinin huyết tương. Tuy Bình thường 232 75,3 nhiên đo độ thanh thải creatinin là đại diện cho cả 2 Đào thải chậm 47 15,3 thận. Chụp CT scan 3 pha cũng có khả năng đánh giá tưới máu và đo độ lọc cầu thận. Tuy nhiên CT Không đào thải 29 9,4 scan 3 pha có hạn chế không sử dụng được trên bệnh nhân có chức năng thận giảm với nồng độ Creatinin huyết tương tăng cao[1,4]. Trong các dược chất phóng xạ được sử dụng đánh giá chức năng thận thì dược chất phóng xạ Tc-99m DTPA được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Do Tc-99m DTPA có ưu điểm đánh giá được chức năng tưới máu, chức năng lọc của cầu thận, cũng như chức năng đào thải của riêng từng thận[5,6]. Nghiên cứu của tác giả Bogicevic[7] xạ hình thận có ưu điểm đánh giá được chức năng của từng thận, phương pháp không xâm nhập, phơi nhiễm phóng xạ thấp, phù hợp với việc đánh giá chức năng cũng như theo dõi các bệnh lý thận khác nhau. Kết quả đo độ lọc cầu thận GFR trung bình của thận (T) là 51 ± 20,953 ml/phút [0 - 121 ml/phút], Hình 1. Chức năng 2 thận bình thường thận (P) là 46 ± 17,187 ml/phút [0 - 95 ml/phút]. GFR cả hai thận trung bình là: 91,49 ± 30,070 ml/phút [18 - 176 ml/phút], cao hơn ngưỡng giới hạn dưới bình thường GFR hai thận theo lý thuyết là: 62 TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM
  4. HUYẾT HỌC - TỔNG QUÁT 81,41 ± 7,657 [73 - 112]. Đối với những thận mất CT scan nên phần nào đã làm giới hạn việc ứng chức năng thì hoàn toàn không thấy, hoặc thấy hấp dụng của xạ hình thận. Tuy nhiên xạ hình thận có thu rất ít trên xạ hình, nên không thể xử lý hình ảnh. những ưu điểm đánh giá được chức năng của riêng Vì vậy kết quả GFR được cho bằng 0. Nghiên cứu từng thận, tính lưu hành, dễ sử dụng, phơi nhiễm của tác giả Johannes F Klopper cho thấy Tc-99m phóng xạ thấp, nên vẫn còn rất giá trị ứng dụng trên DTPA rất có giá trị trong định lượng đo GFR của lâm sàng. thận[4,6-8]. TÀI LIỆU THAM KHẢO Trong giải thích kết quả, chức năng thận bình 1. Helck A, "Determination of Split Renal Function thường là khi có cả 3 chức năng: tưới máu, hấp thu Using Dynamic CT-Angiography: Preliminary và đào thải bình thường. Nếu chỉ một 1 trong số 3 Results", PLos On, 2014. 9(3). chức năng đó giảm hoặc mất chức năng thì xem như thận đó bị giảm hoặc mất chức năng. Kết quả 2. Talor AT, "Radionuclides in Nephrourology, Part nghiên cứu cho thấy chức năng thận bị giảm hoặc 1: Radiopharmaceuticals, Quality Control, and mất chức năng nằm ở pha hấp thu chiếm tỉ lệ nhiều Quantitative Indices", J Nucl Med, 2014 April, nhất, thứ tự đến pha đào thải và pha tưới máu. 2014, 55(4): p. 608-615. Trong 308 trường hợp ghi hình, thấy thận (T) có 3. Ponto JA, "Mechanisms of Radiopharmaceutical 28,2% bị giảm chức năng và 5,2% mất chức năng. Localization", 2012, 16. Thận (P): 25,6% giảm chức năng và 6,5% mất chức năng (bảng 2-3). Phần lớn các trường hợp giảm 4. Klopper JS, "Evaluation of 99m-Tc DTPA for the hoặc mất chức năng của kết quả trên đều rơi vào measurement of glomerular filtration rate. J of bên thận có tổn thương ác tính hoặc tổn thương của Nuclear Medicine", 2017. cơ quan lân cận có xâm lấn hoặc chèn ép. Tuy nhiên 5. John SM, "Methods for Measuring GFR with trong nghiên cứu này, chúng tôi không thu thập Technetium@99m-DTPA: An Analysis of Several được số liệu cụ thể. Common Methods", J of Nuclear Medicine, Phân tích chức năng chung cả hai thận thấy tỉ 2017. lệ cả hai thận chức năng bình thường chiếm 46,1%. 6. Ayaz S, "Evaluation of Renal Function in Trong khi đó chức năng 1 thận bình thường và thận Children by Tc-99m DTPA Scintigraphy", J Clin bên kia bị giảm hoặc mất chức năng chiếm đến Anal Med, 2017. 42,2%, đa số các trường hợp này thường rơi vào bên thận có thương tổn bệnh lý ác tính. Tỉ lệ chức 7. Bogicevic M, "Evaluation of renal function by năng hai thận đều bị giảm hoặc 1 bên giảm và bên radionuclide methods", Medicine and Biology còn lại mất chức năng chiếm 11,7%. Đối với các 1997, 4(1): p. 3-11. trường hợp này khi tiến hành điều trị rất cần sự cân Wharton WW, "Measurement of glomerular nhắc cẩn thận (bảng 4). filtration rate in ICU patients using 99m-Tc DTPA KẾT LUẬN and inulin", Kidney International, 1992, 42: p. 174-178. Xạ hình thận động đánh giá chức năng thận đã được ứng dụng trên lâm sàng từ lâu. Hiện nay do sự phát triển của các kỹ thuật khác như siêu âm, MRI, TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM 63
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
6=>0