Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu Tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Bắc Đăk Lăk

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

PHẠM THANH TUẤN

KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM- CHI NHÁNH BẮC ĐĂK LĂK

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

Mã số: 60.34.02.01

Đà Nẵng - 2019

Công trình được hoàn thành tại

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Hòa Nhân

Phản biện 1: TS. ĐẶNG TÙNG LÂM

Phản biện 2: PGS.TS. LÊ ĐỨC NIÊM

Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp

Thạc sĩ Tài chính - Ngân hàng họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại

học Đà Nẵng vào ngày 25 tháng 8 năm 2019

Có thể tìm hiểu luận văn tại:

- Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng

- Thư viện trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trên địa bàn tây nguyên những năm gần đây kinh tế phát triển

tốt, đời sống mọi người được nâng cao. Giờ người dân không còn chỉ

mua những hàng hóa thiết yếu phục vụ cho cuộc sống, mà đã vươn

tới những hàng hóa xa xỉ có giá trị cao. Nên nhu cầu vay vốn để phục

vụ mục đích tiêu dùng trên địa bàn là rất cao. Nó được thể hiện qua

mức dư nợ cho vay mục đích tiêu dùng tăng liên tục qua các năm, đã

đóng góp một phần không nhỏ trong tổng lợi nhuận cho các ngân

hàng trên địa bàn. BIDV Bắc Đăk Lăk cũng đã nắm bắt cơ hội phát

triển này để đưa ra các giải pháp để tăng trưởng mức dư nợ về cho

vay tiêu dùng trên địa bàn, nhằm tạo ra lợi nhuận và chiếm lĩnh thị

trường đầy tiềm năng này. Và chi nhánh cũng đã có được những

thành công nhất định về dư nợ và lợi nhuận.

Theo số báo cáo thổng kết năm 2018 của Ngân hàng Nhà nước

Tỉnh Đăk Lăk, tại 31/12/2018 tổng dư nợ cho vay của các Tổ chức

tín dụng trên địa bàn Tỉnh Đăk Lăk đạt là 90.000 tỷ đồng, trong đó

dư nợ tại địa bàn chi nhánh Bắc Đăk Lăk quản lý bao gồm Huyện

Krông Buk, Huyện EaHleo, Huyện Krông Năng và TX Buôn Hồ là

21,6 ngàn tỷ đồng. Dư nợ cho vay khách hàng cá nhân kinh doanh tại

địa bàn chi nhánh quản lý là 6.130 tỷ đồng. Tại 31/12/2018 dư nợ cho

vay khách tiêu dùng tại BIDV Bắc Đăk Lăk là 1.376 tỷ đồng chiếm

22.45% thị phần cho vay tiêu dùng. Bên cạnh đó, theo số cho vay

tiêu dùng của BIDV Bắc Đăk Lăk thì từ năm 2016 đến 2018 dư nợ

cho vay tiêu dùng tại chi nhánh tăng từ 1.102 tỷ đồng lên 1.376 tỷ

đồng (tỷ lệ tăng là 125%) đây là một số liệu đáng khích lệ nhưng đi

cùng sự tăng trưởng dư nợ là sự gia tăng về nợ xấu từ 6,8 tỷ đồng lên

17.5 tỷ đồng (tỷ lệ tăng là 257%) và chiếm 1.27% trên tổng dư nợ

2

cho vay tiêu dùng tại thời điểm năm 31/12/2018. Theo số liệu ở trên

thì ngoài những lợi ích mà chi nhánh có được từ việc tăng trưởng tín

dụng thì cũng đặt ra thách thức không hề nhỏ đối với chi nhánh là

phải kiểm soát được rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng. Vì muốn

phát triển hiệu quả và bền vững thì ta phải kiểm soát được các rủi ro

có thể xẩy ra.

Xuất phát từ thực tế trên đồng thời dựa trên khoảng trống nghiên

cứu, tôi chọn đề tài: “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng

tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu Tư và Phát triển Việt Nam

chi nhánh Bắc Đăk Lăk” cho luận văn cao học của mình.

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài

Để đề tài nghiên cứu có được kết quả tốt và đáp ứng nhu cầu

nghiên cứu chúng ta cần phải làm rõ được mục tiêu nghiên cứu của

đề tài như sau:

a. Mục tiêu chung

Mục tiêu chung là trên cơ sở phân tích đánh giá công tác kiểm

soát rủi ro trong hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV Bắc Đăk Lăk,

sẽ có những khuyến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động kiểm soát rủi ro

tín dụng trong hoạt động cho tiêu dùng tại BIDV Bắc Đăk Lăk.

b. Nhiệm vụ nghiên cứu

Từ mục tiêu nghiên cứu, ta đưa ra được những nhiệm vụ cụ thể

cho đề tài nghiên cứu là:

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận chung về rủi ro tín dụng và kiểm

soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thương mại.

- Phân tích, đánh giá thực trạng cho vay tiêu dùng trong giai

đoạn 2016-2018 và hoàn thiện hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng

trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP ĐT&PT Việt Nam –

Chi nhánh Bắc Đăk Lăk

3

- Đề xuất các khuyến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động kiểm

soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP

ĐT&PT Việt Nam – Chi nhánh Bắc Đăk Lăk.

c. Câu hỏi nghiên cứu

Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài nhằm trả lời một số câu hỏi

chủ yếu sau:

- Rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng có những đặc điểm gì?

- Hoạt động kiếm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng

bao gồm các nội dung gì? Có thể phản ánh kết quả kiểm soát rủi ro

tín dụng trong cho vay tiêu dùng qua các tiêu chí nào?

- Thực trạng hoạt động kiểm soát rủi ro trong cho vay tiêu

dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi

nhánh Bắc Đăk Lăk được thực hiện như thế nào? Những kết quả đã

đạt được, hạn chế và nguyên nhân những hạn chế của hoạt động kiểm

soát rủi ro trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và

Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bắc Đăk Lăk là gì?

- Cần phải làm gì để hoàn thiện hoạt động kiểm soát rủi ro tín

dụng trong hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư

và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bắc Đăk Lăk.

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là toàn bộ những vấn đề liên

quan thực tiễn hoạt động kiểm soát RRTD trong cho vay tiêu dùng tại

Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam- Chi nhánh Bắc

Đăk Lăk, cụ thể như sau:

+ Tình hình áp dụng các quy trình quy định trong cho vay tiêu

dùng tại BIDV Bắc Đăk Lăk. Mối quan hệ liên quan giữa các bộ

phận quản lý khách hàng, quản trị tín dụng, quản lý rủi ro và bộ phận

4

giao dịch khách hàng trong quá trình cho vay tiêu dùng,

+ Thực tiễn công tác thẩm định thông tin về khách hàng vay

tiêu dùng dựa trên nhiều kênh thông tin khác nhau. Từ các thông tin

của Ngân hàng nhà nước thông qua trung tâm CIC, thông tin về mức

độ uy tín của khách hàng trên địa bàn sinh sống...

+ Thực trạng các yếu tố liên quan về kinh tế, chính trị, xã hội,

tình hình sản xuất kinh doanh ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng của các

khoản vay.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu của đề tài được chia làm 03 nội dung như

sau:

+ Về nội dung nghiên cứu: Phạm vi tiếp cận của đề tài là

nghiên cứu vấn đề kiểm soát RRTD mà không tiếp cận dưới góc độ

toàn bộ quá trình quản trị rủi ro tín dụng.

+ Về không gian: Tại Chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tư và

Phát triển Bắc Đăk Lăk

+ Về thời gian: Thực trạng kiểm soát RRTD trong cho vay tiêu

dùng tại chi nhánh trong khoảng thời gian 2016 - 2018.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu là một phần rất quan trọng cho một

đề tài nghiên cứu, nên cần phải đưa ra được những phương pháp phù

hợp với đề tài nghiên cứu về kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay

tiêu dung tại BIDV Bắc Đăk Lăk, cụ thể là:

- Điều tra thu thập số liệu dựa trên số liệu thứ cấp và sơ cấp:

+ Thu thập số liệu thứ cấp về rủi ro tín dụng và kiểm soát rủi

ro tín dụng bằng cách khai thác các báo cáo định kỳ của BIDV Việt

Nam về kiểm soát rủi ro

+ Điều tra thu thập số liệu sơ cấp và các dữ liệu khác thông

5

qua việc phỏng vấn cán bộ tại BIDV và qua các kênh thông tin truyền

thông khác

- Phương pháp phân tích, so sánh dựa trên cơ sở các dữ liệu

thu thập được từ các báo cáo tổng hợp của ngân hàng, tác giả tiến

hành so sánh, phân tích dữ liệu nhằm đưa ra các kết quả nghiên cứu

cho đề tài. Đối chiếu số liệu đã xử lý để đi đến những kết luận,

khuyến nghị và đánh giá tình hình.

5. Bố cục của luận văn

Bố cục của luận văn, ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục

tài liệu tham khảo và phụ lục. Nội dung chính của luận văn bao gồm

3 chương.

Chương 1: Cơ sở lý luận về hoạt động kiểm soát rủi ro tín

dụng trong cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại

Chương 2: Thực trạng hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng

trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt

Nam – Chi nhánh Bắc Đăk Lăk

Chương 3: Khuyến nghị hoàn thiện hoạt động kiểm soát rủi ro

tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và

Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bắc Đăk Lăk

6. Tổng quan tình hình nghiên cứu

Rủi ro, một thuật ngữ rất phổ biến đối với mọi người. Nó dùng

để diễn tả một sự không chắc chắn của một việc nào đó. Nhất là trong

lĩnh vực kinh tế rủi ro lại càng phổ biến hơn nữa, nó luôn luôn song

hành cùng với lợi nhuận tạo thành một cặp trong mọi quyết đinh của

lĩnh vực kinh tế. Nhưng rủi ro và lợi nhuận lại đối lập nhau, lợi nhuận

kỳ vọng càng cao thì rủi ro càng lớn. Nên đặt ra một tình huống là

phải tìm ra các gải pháp để tạo ra mức lợi nhuận cao nhất trong phạm

vi rủi ro chấp nhận được, người ta gọi đó là Quản trị rủi ro. Mà trong

6

quản trị rủi ro thì Kiểm soát rủi ro là một phần rất quan trọng.

Trong lĩnh vực ngân hàng, lĩnh vực được gọi là ngành nghề

kinh doanh rủi ro thì việc kiểm soát rủi ro tín dụng là rất quan trọng

để ngân hàng có thể tăng trưởng ổn định và bền vững. Nên đã có rất

nhiều các công trình và tài liệu nghiên cứu về lĩnh vực này như:

Bài viết của tác giả Phạm Xuân Hòe và cộng sự (2014), “Cho

vay tiêu dùng ở Việt Nam

Bài viết của tác giả Nguyễn Quang Hiện, (2015) “Bàn về giải

pháp quản trị rủi ro tín dụng tiêu dùng”, Tạp chí Tài chính số 12,

năm 2015.

Bài viết: “Một số lý luận cơ bản về quản trị rủi ro tín dụng tại

ngân hàng thương mại” của ThS. Lê Thị Thu Hương – Đại Học Kỹ

Thuật – Hậu cần Công an Nhân dân được đăng trên tải trên trang

web: tapchitaichinh.vn.

Bài viết: “Quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II tại ngân hàng

TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam” của ThS. Ngô Thị Thu Mai,

ThS. Nguyễn Ngọc Bích – Đại học Kinh tế & Quản Trị Kinh doanh

Thái Nguyên được đăng tải trên trang web: tapchitaichinh.vn

Đề tài “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại

Ngân hàng Thương mai Cổ phần Việt Nam Thịnh vượng chi nhánh

Đà Nẵng”, năm 2018, luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng của tác

giả Nguyễn Thị Giang, Đại học Đà Nẵng.

Đề tài “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại

Ngân hàng Hằng hải Việt Nam chi nhánh Đà Nẵng”, luận văn Thạc

sĩ Tài chính Ngân hàng của tác giả Nguyễn Thị Duy Hiền, năm 2017,

Đại Học Đà Nẵng.

Đề tài “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Huyện

7

Đăk Tô, tỉnh Kon Tum”, năm 2016, luận văn thạc sĩ tài chính ngân

hàng của tác giả Nguyễn Thị Ngọc Dung, Đại học Đà Nẵng.

Đề tài “Quản trị rủi ro cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng Xuất Nhập Khẩu Việt Nam chi nhánh Hùng Vương, thành phố Đà Nẵng”, năm 2014, luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh của tác giả Dương Thị Thanh Nga, Đại học Đà Nẵng.

Đề tài: “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay hộ kinh doanh tại chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn EAKPAM Đăk Lăk”. Tác giả Nguyễn Tuấn Anh Luận văn thạc sĩ Quản trị kinh doanh, chuyên ngành Tài chính - ngân hàng, Đại học Đà Nẵng 2015.

Qua các đề tài nghiên cứu của các tác giả tại Trường đại học Đà Nẵng và các bài viết trên các tạp chí Kinh tế. Về mặt nội dung các tác giả đã đưa ra cơ sở lý luận khá đầy đủ về rủi ro chung, rủi ro tín dụng, quản trị rủi ro tín dụng, đã đưa ra các chỉ tiêu đánh giá kiểm soát rủi ro tín dụng và làm rõ nội dung về kiểm soát rủi ro trong NHTM. Tôi hiện đang công tác tại Ngân hàng Thương mai Cổ Phần Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam chi nhánh Bắc Đăk Lăk nên về mặt nội dung của công tác Kiểm soát rủi tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại đơn vị tôi thì các bài viết và các đề tài của các tác giả trên đã đưa ra khá đầy đủ và chính xác. Nhưng về mặt thực tế thì các đề tài nghiễn cứu trên không thể áp dụng một cách hiệu quả đối với đơn vị của tôi đang công tác, vì nó có sự khác biệt về tình hình đặc thù của các đơn vị về các nhân tố bên trong và bên ngoài là khác nhau. Đây là khoảng trổng nghiên cứu nên tôi muốn thực hiện một đề tài nghiên cứu về “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng“ tại đơn vị mình để có thể ứng dụng tốt hơn các cơ sở lý luận ở trên vào tình hình thực tiễn của đơn vị mình.

8

CHƢƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI

1.1.1. Hoạt động cho vay của Ngân hàng a. Khái niệm cho vay b. Nguyên tắc cho vay - Nguyên tắc vay đúng mục đích - Nguyên tắc trả nợ gốc và lãi tiền vay - Nguyên tắc trả đúng hạn

c. Phân loại cho vay của NHTM - Dựa vào kỳ hạn cho vay - Dựa vào tính chất có bảo đảm của khoản vay (hay là mức độ

tín nhiệm của khách hàng)

- Dựa vào mục đích sử dụng vốn vay - Dựa vào phương thức vay

1.1.2. Rủi ro tín dụng trong cho vay của ngân hàng thương mại

a. Khái niệm rủi ro tín dụng b. Phân loại rủi ro tín dụng - Dựa vào các nguyên nhân phát sinh rủi ro - Dựa vào tính chất của nguyên nhân rủi ro - Dựa vào tác động lên danh mục tín dụng

c. Tác động của rủi ro tín dụng - Đối với Ngân hàng thương mại - Đối với nền kinh tế - Đối với khách hàng

9

1.1.3. Quản trị rủi ro tín dụng Quản trị rủi ro tín dụng bao gồm các nội dung: - Nhận diện rủi ro tín dụng - Đo lường rủi ro tín dụng - Kiểm soát RRTD - Tài trợ rủi ro tín dụng

1.2. KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI

1.2.1. Đặc điểm rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng - Rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng mang tính tất yếu - Rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng mang tính gián tiếp - Rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng rất đa dạng, phức tạp - Rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng không dễ phân tán

1.2.2. Khái niệm về kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay

tiêu dùng

1.2.3. Nội dung hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong

cho vay Tiêu dùng

- Né tránh rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dung - Ngăn ngừa rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dung - Giảm thiểu tổn thất trong cho vay tiêu dung - Chuyển giao rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dung - Đa dạng hóa danh mục trong cho vay tiêu dung

1.2.4. Các tiêu chí phản ánh kết quả công tác kiểm soát rủi

ro tín dụng của NHTM

a. Tỷ lệ nợ xấu của các khoản cho vay b. Biến động trong cơ cấu nhóm nợ của tổng dư nợ của các

khoản cho vay

c. Tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro của các khoản cho vay d. Tỷ lệ xóa nợ ròng của các khoản cho vay

10

1.3. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN KẾT QUẢ QUÁ TRÌNH KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG

1.3.1. Nhân tố từ phía Ngân hàng cho vay a. Chính sách tín dụng của Ngân hàng b. Quy trình tín dụng của Ngân hàng c. Vận dụng các nguyên tắc quản lý tín dụng - Sàng lọc và giám sát khách hàng - Quan hệ khách hàng lâu dài - Bảo đảm bằng tài sản và số dư bù - Hạn chế tín dụng d. Nguồn nhân lực thực hiện hoạt động tín dụng e. Năng lực tài chính và trang bị công nghệ Ngân hàng 1.3.2. Nhân tố bên ngoài Ngân hàng a. Nhân tố từ phía khách hàng b. Sự thay đổi của môi trường tự nhiên c. Môi trường kinh tế d. Môi trường pháp lý

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1

Trong chương 1, luận văn đã hệ thống hóa, phân tích và tổng hợp các vấn đề lý luận liên quan đến công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thương mại. Luận văn đã giải quyết được một số vấn đề nghiên cứu trọng tâm sau đây:

- Hệ thống hóa và phân tích các vấn đề về rủi ro tín dụng trong

hoạt động Ngân hàng.

- Trình bày nội dung công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng của NHTM và khuyến nghị các tiêu chí đánh giá kết quả công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng của NHTM.

- Trình bày các nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng của NHTM bao gồm các nhân tố bên ngoài và nhân tố bên trong.

11

CHƢƠNG 2

THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN

DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG

TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH

BẮC ĐĂK LĂK

2.1. KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT

TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH BẮC ĐĂK LĂK

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của BIDV - chi

nhánh Bắc Đắk Lắk

2.1.2. Cơ cấu tổ chức của BIDV - Chi nhánh Bắc ĐắkLắk

2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV - chi nhánh

Bắc ĐắkLắk

a. Hoạt động huy động vốn BIDV - chi nhánh Bắc Đắk Lắk

Bảng 2.1. Tình hình huy động vốn của BIDV - chi nhánh Bắc Đắk

Lắk giai đoạn 2016-2018

Đơn vị tính: tỷ đồng

Năm 2016

Năm 2017

Năm 2018

Chỉ tiêu

Số tiền

Tỷ trọng

Số tiền

Tỷ trọng

Số tiền

Tỷ trọng

( tỷ )

( % )

( tỷ )

( % )

( tỷ )

( % )

Tiền gởi thanh toán 178

15,16

209

16,97

248

16,88

Tiền gởi có kỳ hạn

516

43,95

456

37,01

381

25,94

dưới 12 tháng

Tiền gởi có kỳ hạn

480

40,89

567

46,02

840

57,18

từ 12 tháng trở lên

Phát hành GTCG

0

0

0

0

0

0

Tổng cộng

1.174

1.232

1.469

Nguồn: Báo cáo tài chính của chi nhánh từ năm 2016-2018

12

2,000 1,000 -

Biểu đồ 2.1

g n ồ đ ỷ T

Series1

Năm 2016 1,174

Năm 2017 1,232

Năm 2018 1,469

Biểu đồ 2.1. Tình hình huy động vốn của BIDV Việt Nam - chi

nhánh Bắc ĐắkLắk giai đoạn 2016 - 2018

b. Hoạt động cho vay BIDV - chi nhánh Bắc Đắk Lắk

Bảng 2.2. Tình hình dư nợ củaBIDV - chi nhánh Bắc Đắk Lắk

giai đoạn 2016-2018

Chỉ tiêu dư nợ

Số tiền (tỷ) Năm 2016 Tỷ Số trọng tiền (%) (tỷ) Năm 2017 Tỷ Số trọng tiền (%) (tỷ) Năm 2018 Tỷ trọng (%)

Ngắn hạn 2.962 81,24 3.632 83,97 4.066 86,16

16.03 18,76

Trung và dài hạn 684 3.646 653 4.719 13,84 Tổng cộng

693 4.325 Nguồn: Báo cáo tài chính của chi nhánh từ năm 2016-2018

Biểu đồ 2.2

6,000 4,000 2,000 -

g n ồ đ ỷ T

Năm 2016 684 2,962

Năm 2017 693 3,632

Năm 2018 653 4,066

Trung dài hạn Ngắn hạn

Biểu đồ 2.2. Tình hình dư nợ của BIDV - chi nhánh Bắc ĐắkLắk

giai đoạn 2016-2018

13

c. Hoạt động dịch vụ của BIDV – chi nhánh Bắc Đắk Lắk

Bảng 2.3. Kết quả hoạt động dịch vụ của BIDV Việt Nam - chi

nhánh Bắc Đắk Lắk giai đoạn 2016-2018

Đơn vị tính: tỷ đồng

Chỉ tiêu Số tiền Số tiền Số tiền

Năm 2016 Tỷ trọng ( % ) Năm 2017 Tỷ trọng ( % )

Năm 2018 Tỷ trọng ( % ) 6,865 63,5 7,182 59,8 7,100 58.7 6.8 0,806 7 0,833 0,921 0,820 0,849 1,222 10.1 0,847 1,125 1,193 7,4 7,7 8,5 7,1 9,3 9,9

Dịch vụ thanh toán Dịch vụ bảo lãnh Dịch vụ thẻ Dịch vụ Ngân quỹ Thu phí hoa hồng bảo hiểm Dịch vụ BSMS Dịch vụ khác 8,9 3,8 9,4 4,3

0,967 0,418 10,810 1,133 0,518 11,998 1,550 12.8 0,534 4.4 12,075

Tổng (Nguồn: Báo cáo tài chính của chi nhánh từ năm 2016-2018)

d. Kết quả tài chính

Bảng 2.4. Chênh lệch thu chi của BIDV Việt Nam - chi nhánh Bắc

Đắk Lắk giai đoạn 2016-2018

ĐVT: tỷ đồng

Tăng, giảm Tăng, giảm Năm Năm Năm 2017/2016 2018/2017 Chỉ tiêu 2016 2017 2018 +/- % +/- %

Chênh lệch 114 132 145 18 15,79% 13 9.85% thu-chi

Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh BIDV Việt Nam - chi nhánh Bắc Đắk Lắk

14

Biểu đồ 2.3

g n ồ đ ỷ T

150,000 100,000 50,000 -

Năm 2017

Năm 2018

117,300 139,150

Năm 2016 Lợi nhuận trước thuế 98,785

Biểu đồ 2.3. Tình hình lợi nhuận trước thuế của BIDV Việt Nam –

chi nhánh Bắc ĐắkLắk giai đoạn 2016-2018

2.2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH BẮC ĐĂK LĂK

2.2.1. Mục tiêu kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay

Tiêu dùng tại BIDV – Chi nhánh Bắc Đăk Lăk

2.2.2. Những biện pháp kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng mà BIDV- Chi nhánh Bắc Đăk Lăk đã triển khai trong thời gian qua và tình hình thực hiện

a. Thực trạng công tác thẩm định và quy trình tín dụng

trong cho vay tiêu dùng tại Chi nhánh Bắc Đăk Lăk

Bước 1: Tiếp thị khách hàng, lập Báo cáo đề xuất cấp tín dụng

Cán bộ quan hệ khách hàng (QLKH) thực hiện các nội dung:

Bước 2: Phê duyệt Báo cáo đề xuất tín dụng Bước 3: Thẩm định rủi ro Bước 4: Phê duyệt cấp tín dụng Bước 5: Thực hiện các thủ tục sau phê duyệt Bước 6: Giải ngân Bước 7: Sau giải ngân thực hiện giám sát và kiểm soát

15

b. Thực trạng công tác kiểm tra giám sát sau khi cho vay. Việc kiểm tra giám sát khoản vay sau khi giải ngân được thực

hiện kịp thời thông qua công tác:

+ Kiểm tra qua hồ sơ chứng từ + Kiểm tra tình trạng hiện tại của tài sản hình thành từ vốn vay

tại hiện trường

+ Kiểm tra tình hình tài chính và nguồn trả nợ của khách hàng: c. Đa dạng hóa danh mục cho vay d. Triển khai công tác xếp hạng tín dụng nội bộ đối với KH

vay tiêu dùng

e. Áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp khi có rủi ro tín

dụng xảy ra

* Theo dõi giám sát khoản vay * Rà soát và xét lại tài sản bảo đảm nợ vay * Biện pháp khách hàng tự trả nợ: * Biện pháp vận động khách hàng trả nợ * Thanh lý bán tài sản bảo đảm * Khởi kiện * Xử lý bằng quỹ dự phòng rủi ro f. Xây dựng và tổ chức đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý khách hàng 2.2.3. Thực trạng kết quả kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay Tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Bắc Đăk Lăk

a. Tỷ lệ nợ xấu trong cho vay tiêu dùng

Bảng 2.6. Tỷ lệ nợ xấu trong cho vay tiêu dùng

Chỉ tiêu Tổng dư nợ Nợ xấu Tỷ lệ nợ xấu 1,102,418 6,821 0.62% 1,470,883 12,231 0.83%

Đơn vị tính Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018 1,376,012 Triệu đồng 17,512 Triệu đồng 1.27% % (Nguồn: Phòng quản lý nộ bộ BIDV Bắc Đăk Lăk)

16

b. Biến động trong cơ cấu nhóm nợ của tổng dư nợ các

khoản vay tiêu dùng

c. Tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro các khoản vay tiêu dùng

Bảng 2.8. Tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro các khoản vay tiêu dùng

Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2016

Triệu đồng 1,102,418 Năm 2017 1,470,883 Năm 2018 1,376,012

Triệu đồng 2,018 6,692 3,921

% 0.18% 0.45% 0.28% Tổng dư nợ Số dư trích lập dự phòng Tỷ lệ nợ xấu phát sinh trong kỳ

(Nguồn: Phòng QLNB – BIDV Bắc Đắk Lắk)

c. Tỷ lệ nợ ròng xử lý Rủi ro các khoản vay tiêu dùng

Bảng 2.9. Tỷ lệ nợ ròng xử lý Rủi ro các khoản vay tiêu dùng

Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018

Tổng dư nợ Triệu đồng 1,102,418 1,470,883 1,376,012

Dư nợ ròng xử Triệu đồng 940 1,530 5,304 lý rủi ro

Tỷ lệ nợ ròng % 0.09% 0.10% 0.39% xử lý rủi ro

(Nguồn: Phòng QLNB – BIDV Bắc Đắk Lắk)

2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT RỦI RO

TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG

TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH

BẮC ĐĂK LĂK

2.3.1. Kết quả về thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng trong

cho vay tiêu dùng đã đạt đƣợc tại Chi nhánh Bắc Đăk Lăk.

- Chính sách tín dụng đã được thực hiện đồng bộ hiệu quả

17

- Chất lượng tín dụng đã được kiểm soát khá chặt chẽ và toàn diện

- Trình độ chuyên môn của cán bộ ngày càng nâng cao hơn

2.3.2. Những vấn đề còn tồn tại trong quá trình kiểm soát rủi

ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Chi nhánh Bắc Đăk Lăk

- Quá trình kiểm soát rủi ro còn ưu tiên dựa vào giá trị tài sản

bảo đảm

- Việc tuân thủ các bước trong quy trình tín dụng trong nhiều

trường hợp chưa hoàn toàn chặt chẽ

- Chưa thực hiện đúng mức yêu cầu phân tán rủi ro trong cho

vay vay

- Việc xếp hạng tín dụng nội bộ còn nhiều hình thức

- Thông tin phục vụ cho công tác kiểm soát rủi ro chưa được

đầy đủ, hệ thống

- Nguồn nhân lực tại chi nhánh chưa ổn định

2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại

* Nguyên nhân bên trong:

- Việc kiểm soát chất lượng thông tin chưa cao

- Trình độ của đội ngũ cán bộ quản lý khách hàng chưa đồng đều

- Đối với các khoản vay tín chấp các cán bộ vẫn chưa thường

xuyên theo dõi.

- Chưa thực sự chú trọng đến công tác đánh giá lại tài sản đảm

bảo theo định kỳ

- Việc kiểm tra giám sát và quản lý vốn vay được thực hiện

còn chưa thực sự chặt chẽ, kịp thời

- Việc bố trí nhân sự, phân phối nguồn nhân lực còn nhiều hạn

chế, bất cập.

* Nguyên nhân bên ngoài:

- Môi trường pháp lý và các thay đổi về cơ chế chính sách:

18

- Những yếu tố từ môi trường kinh tế

- Điều kiện kinh tế cũng có nhiều biến động

- Hậu quả của cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2

Trọng tâm trong chương 2 của luận văn là đánh giá, phân tích

thực trạng của công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu

dùng tại Chi nhánh Bắc Đăk Lăk. Để đạt được các mục tiêu nghiên

cứu nêu trên, luận văn đã tiến hành một số nội dung nghiên cứu sau:

- Đánh giá phân tích thực trạng triển khai các biện pháp nhằm

kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Chi nhánh Bắc

Đăk Lawk trong thời gian vừa qua.

- Phân tích kết quả kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu

dùng tại Chi nhánh thông qua các tiêu chí đánh giá kết quả kiểm soát

rủi ro tín dụng trong cho vay Tiêu dùng đã nêu ở chương 1.

- Đánh giá chung về những thành tựu và hạn chế trong công

tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Chi nhánh

trong thời gian qua và phân tích nguyên nhân của những hạn chế nói

trên.

- Kết quả nghiên cứu của chương 2 là cơ sở để xây dựng các

đề xuất, giải pháp và khuyến nghị trong việc hoàn thiện công tác

kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại BIDV chi nhánh

Bắc Đăk Lăk.

19

CHƢƠNG 3

KHUYẾN NGHỊ HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN

DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG

TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH

BẮC ĐĂK LĂK

3.1. CÁC CĂN CỨ CỦA KHUYẾN NGHỊ

3.1.1. Những kết luận từ phân tích thực trạng

3.1.2. Định hƣớng phát triển trong những năm tới của

Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam

Các định hƣớng chính

Nâng cao năng lực tài chính, tập trung tái cơ cấu tài sản rủi ro

Nâng cao chất lượng tín dụng, đẩy mạnh biện pháp thu hồi nợ,

Đa dạng hóa nền khách hàng và sản phẩm dịch vụ

Tổ chức quản trị kinh doanh theo mô hình ngân hàng hiện đại

Phát triển đội ngũ nhân sự chất lượng cao

3.1.3. Định hƣớng công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong

cho vay Tiêu dùng của Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển

Việt Nam- Chi nhánh Bắc Đăk Lăk

- Quan điểm của Chi nhánh là tăng trưởng tín dụng đi kèm với

kiểm soát rủi ro tín dung

- Theo dõi tình hình biến động của nền kinh tế cũng như sự chỉ

đạo của BDIV để có những chỉ đạo linh hoạt, kịp thời,

- Quan tâm đến khách hàng truyền thống hiện có tại chi nhánh

- Đa dạng hóa khách hàng, lĩnh vực cho vay

- Tuân thủ các chỉ tiêu giới hạn tín dụng

- Nâng cao chất lượng thẩm định

20

3.2. CÁC KHUYẾN NGHỊ HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT RỦI

RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN

HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM- CHI

NHÁNH BẮC ĐĂK LĂK

3.2.1. Chi nhánh cần hoàn thiện và nâng cao chất lƣợng hệ

thống thông tin khách hàng.

3.2.2. Bảo đảm việc tuân thủ nghiêm túc các quy trình quy

định trong cho vay tiêu dùng của Ngân hàng

Chi nhánh cần phải theo dõi và thường xuyên cập nhật kiến

thức về các vấn đề liên quan đến hoạt động cho vay tiêu dùng của

BIDV cũng như văn bản chỉ đạo của NHNN.

Hoàn thiện các biện pháp, công cụ để đo lường rủi ro tín dụng,

phương pháp đo lường rủi ro ngân hàng sử dụng phải phù hợp

Trong hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng, chi nhánh cần

nghiên cứu tiếp cận xây dựng quy chuẩn theo hướng cụ thể hóa các

nội dung thực hiện các chiến lược kiểm soát rủi ro

Cán bộ QLKH cần phải tuân thủ chặt chẽ chính sách tín dụng

của Ngân hàng. Bên cạnh đó cần phải có sự kiểm tra, giám sát

nghiêm ngặt hoạt động tín dụng thông qua công tác kiểm soát nội bộ

một cách thường xuyên để kịp thời phát hiện các trường hợp vi phạm

và có các biện pháp xử lý phù hợp để ngăn ngừa tổn thất.

Song hành cùng với mục tiêu mở rộng quy mô tín dụng đối với

khách hàng vay tiêu dùng nhằm nâng khả năng cạnh tranh với các

Ngân hàng khác, hoạt động của bộ phận tín dụng tại Chi nhánh phải

đảm bảo tuân thủ theo đúng các yêu cầu, tiêu chuẩn trong quá trình

thực hiện.

3.2.3. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định trong cho vay

Thực hiện phân tích và thẩm định một cách tổng thể về khách

21

hàng vay

Ngoài ra cần chú trọng đến việc phân tích định lượng kết hợp

với phân tích định tính để nhận ra các rủi ro tiềm tàng và khả năng

kiểm soát, hạn chế rủi ro cho ngân hàng.

Trong thẩm định có những trường hợp các tài sản bảo đảm

được định giá cao hơn giá trị thực tế.

Cần phối hợp chặt chẽ các điều kiện tín dụng trong hợp đồng

tín dụng như tỷ lệ vốn tự có, các tài sản đảm bảo... để đảm bảo lợi ích

thu được phải tương xứng với mức độ rủi ro.

Thường xuyên theo dõi các khoản vay nhằm có những phân

tích và đánh giá tình hình tài chính của khách hàng theo định kỳ

3.2.4. Tăng cƣờng kiểm tra giám sát sau cho vay đối với

Khách hàng vay tiêu dùng

Thực hiện kiểm tra kiểm soát định kỳ tất cả các loại hình cho

vay, các nhóm khách hàng vay vốn

Kiểm tra giám sát một cách cẩn thận nhằm đảm bảo nghiêm

túc xem xét và đánh giá được tất cả các đặc tính quan trọng đối với

mỗi khoản vay

3.2.5. Tăng cƣờng hoạt động hiệu quả của bộ phận quản lý

rủi ro

Quản lý chặt chẽ và thường xuyên các khoản tín dụng có vấn

đề, tăng cường công tác kiểm tra giám sát khi phát hiện có những dấu

hiệu không lành mạnh liên quan đến khoản vay.

Cần chú trọng đào tạo thường xuyên cán bộ làm công tác quản

lý rủi ro tại chi nhánh.

3.2.6. Phân tán rủi ro trong cho vay tiêu dùng

Để việc phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng có hiệu quả cao,

chi nhánh cần nghiên cứu và xây dựng nhiều hình thức cho vay khác

22

nhau nhằm khuyến khích mở rộng cho vay theo nhiều đối tượng

khách hàng trong ngành nghề và lĩnh vực khách nhau, với các loại

hình cho vay khác nhau thông qua việc đa dạng hoá danh mục đầu tư,

danh mục cho vay, tài sản đảm bảo.

Nắm bắt nhu cầu của thị trường để xây dựng chiến lược phát

triển sản phẩm phù hợp trong từng thời kỳ, nghiên cứu lợi thế và bất

lợi của từng sản phẩm cho vay giúp khách hàng sử dụng các dịch vụ

một cách hiệu quả.

3.2.7. Thực hiện tốt việc phân loại nợ, các biện pháp mới

trong xử lý nợ, trích lập dự phòng rủi ro tín dụng và hoàn thiện

công tác xếp hạng tín dụng nội bộ khách hàng

- Cần phải trích lập dự phòng RRTD cho tất cả các khoản nợ

xấu, việc trích lập phải thể hiện tính cách khách quan, khoa học

- Việc phân loại tài sản có, mức trích và phương pháp trích lập

dự phòng để xử lý rủi ro cần phải xây dựng hệ thống xếp hạng tín

dụng nội bộ để xếp hạng khách hàng theo định kỳ hoặt khi cần thiết

có thể làm cơ sở cho việc xét duyệt cấp tín dụng.

- Xử lý nợ có vấn đề là phương pháp giúp giảm thiểu tổn thất

khi rủi ro đã xảy ra.

3.3. KIẾN NGHỊ VỚI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT

TRIỂN VIỆT NAM

a. Công tác phối hợp giữa các bên liên quan trong vấn đề xử

lý nợ, bán nợ xấu

b. Liên quan đến vấn đề quản trị rủi ro tín dụng

c. Quan tâm đến việc đầu tư hệ thống công nghệ thông tin cho

chi nhánh

d. Nâng cấp và cải tạo lại hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ

e. Về việc phối hợp với bộ phận kiểm tra giám sát khu vực

23

KẾT LUẬN

Bước vào thời kỳ mới, nền kinh tế Việt Nam hội nhập quốc tế

toàn diện hơn, những yêu cầu mới đặt ra trong quá trình phát triển

kinh tế, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho các NHTM Việt

Nam thì hệ thống ngân hàng Việt Nam đã không ngừng đổi mới và

hoàn thiện, ngày càng chứng tỏ được vai trò của mình đối với nền

kinh tế. Trong quá trình hoạt động của mình, các ngân hàng luôn chú

trọng tăng trưởng tín dụng để tăng thị phần nâng cao uy tín và vị thế

của ngân hàng. Bên cạnh đó, công tác quản trị rui ro tín dụng càng

được nâng cao nhằm hướng tới đáp ứng những yêu cầu ngày càng

cao về chất lượng theo thông lệ quốc tế.

Kiểm soát rủi ro tín dụng là một nội dung trong quản trị rủi ro,

hoạt động này gắn liền với việc thực hiện quy trình cho vay, quản lý

nợ vay các khoản vay cụ thể của cán bộ trong lĩnh vực cấp tín dụng

tại các chi nhánh kinh doanh trực tiếp. Trong công tác quản trị rủi ro

tín dụng, có thể nói hoạt động kiểm soát rủi ro là bước mang tính

triển khai thực hiện trực tiếp.

Trên cơ sở vận dụng các phương pháp nghiên cứu, bám sát

mục tiêu, phạm vi nghiên cứu, luận văn đã hoàn thành các nhiệm vụ

sau:

- Hệ thống hoá những lý luận cơ bản về kiểm soát rủi ro tín

dụng trong cho vay hộ kinh doanh;

- Phân tích thực trạng công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong

cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt

Nam – Chi nhánh Bắc Đăk Lăk, qua đó đánh giá được những nguyên

nhân dẫn đến những tồn tại trong hoạt động kiểm soát rủi ro tại chi

nhánh;

24

- Đề xuất một số khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng tín

dụng trong cho vay tiêu dùng, từ đó mang lại lợi ích trước mắt và lâu

dài cho cả ngân hàng khách hàng. Thông qua đó, góp phần giúp

Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bắc

Đăk Lăk thực hiện tốt hơn nhiệm vụ kinh tế và xã hội đã được Ngân

hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam giao cho.